twee$monetaire$sprookjes bij$katern$ Waarde$van$de$Munt
|
|
- Fenna Christiaens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ! twee$monetaire$sprookjes bij$katern$ Waarde$van$de$Munt
2 1. Monetair$sprookje:$hoe$kapitaal$uit$een$huis$komt$rollen.! Er!woonden!eens!in!het! denkbeeldige!land!nalan!één!miljoen!mensen.!gedurende!vijfentwin;g!jaar! waarin! wij! haar! geschiedenis! vertellen! sterven! er! elk!jaar! evenveel! mensen! als! dat! er! worden! geboren.! De! lee>ijdsopbouw!is!evenwich;g!en!de!gezinnen! bestaan!uit! gemiddeld!vier!personen.!onder!gezinnen! wordt!in! dit!verhaal!verstaan!consump;ebeenheden! of!vormen! van!samenleven.!elk!gezin! levert! tach;g!uur! arbeid! per! week.! Meestal! zijn! dat! twee! mensen! die! zich! een! volledige! werkweek! van! 40! uur! aanbieden! op! de! arbeidsmarkt.! Ook! de! leden! van! een! gezin! die! een! eigen! bedrijf! runnen! rekenen! we! onder! de! werkers.! In! gezinnen! wonen! ook! mensen! die! te!jong!of!te! oud! zijn! om!te! werken,!die! zorgarbeid! verrichten,!studeren!of! werk!doen!in! en!om! het!huis.!zij! worden! door! de!mensen! die!geld! verdienen! onderhouden!terwijl! zij! op! hun! beurt! het! onbetaalde! werk!in! en! om!de! woning!voor! hen! verrichten.!wat! beroepsbevolking!wordt! genoemd,! mensen! tussen! 16! en! 65!die!zich! aanbieden! op!de! arbeidsmarkt! of!een! bedrijf!hebben,!bestaat!zodoende! uit! !mensen!die!elk!jaarlijks!voor!gemiddeld!# ,B!(#=nadal,!de!gebruikte!geldeenheid)!aan!goederen! en! diensten! produceren.! Werkloosheid! bestaat! niet! in! Nalan! en! het! land! hee>! geen! rela;es! met! het! buitenland.!ze!is!zoals!dat!heet!autarkisch.! Er! zijn! in! Nalan! ! woningen! voor! gezinnen! beschikbaar.! De! woning! en! de! grond! waarop! het! huis! is! gebouwd! is!eigendom!van! de! bewoners,!er! rust! geen! schuld! op.!de! huizen! zijn! in! de! loop! der! eeuwen! door! voorouders! eigenhandig! gebouwd! en! onderhouden! buiten! de! geldeconomie! om.! Deze! voorraad! woningen! verandert! niet! maar! wordt! wel! onderhouden! en! gemoderniseerd.! De! prak;jk! is! dat! mensen! die! willen! verhuizen!hun! huis!ruilen! met!mensen!die!dat! ook!willen.!om!deze!ruil!in! natura!te!vergemakkelijken!kunnen! ze!bij! de!notaris! een! woonwissel!op! hun!huis!halen!om! daarmee!eigenaar! van!een! ander!huis!te!worden.!het! waardepapier! is! bemiddelaar! bij! de! ruil,!staat! op! naam! en! is! niet! verhandelbaar.! Het! gebruik!van! de! wissel! bespaart! veel! transac;ekosten! bij! woningruil.! Zodra! de! huizen! zijn! geruild! wordt! de! wissel! bij! wet! ongeldig! verklaard.! De! huizenmarkt! staat! zodoende! los! van! de! geldeconomie.! Er! is! sprake! van! allerlei! verschillende! woonvormen! maar! de! basiseenheid! bestaat! al;jd! uit! vier! personen.! De! waarde! van! de! huizen! wordt! vastgesteld!op!# ,b!.!in!principe!is!elke!bewoner!daarvan!voor!een!kwart!eigenaar. De! economie! kan! worden! omschreven! als! een! markteconomie! op! basis! van! private! ondernemingsgewijze! produc;e.!dit! betekent!dat! er! een!arbeidsb!en!kapitaalmarkt!bestaat,!de!produc;e!plaatsvindt!voor! de!markt,! de! eigenaar! van! het! bedrijf! beziser! wordt! van! de! waren! die! onder! zijn! leiding! zijn! geproduceerd! en! deze! worden! vervolgens!op! de!markt!gebracht! en! verhandeld!in! ruil! voor! geld.!op! al! deze! markten!wordt! gebruik! gemaakt!van!de!geldeenheid! nadal.!de!nadal!wordt!door!de!overheid!in!omloop!gebracht!via!tussenkomst!van! twee!commerciële!banken.!de!ene!bank,!de!betaalbank!bb,!verzorgt!het!girale!betalingsverkeer!tussen!mensen!
3 en! bedrijven! en! de! andere! bank,! de! spaarbank! SIB! bemiddelt! op! de! kapitaalmarkt! tussen! aangeboden! spaargelden! van! gezinnen! en! bedrijven! en! gevraagde! leningen! door! bedrijven! om!te! investeren.!de! overheid! hee>! strenge! regels! voor! wat! beide! banken! wel! en! niet! mogen! doen! met! de! hen! door! de! samenleving! toevertrouwde!middelen.!! De!totale!produc;e!in!Nalan!bedraagt!het!aantal!werkenden!x!hun!arbeidsproduc;viteit!=! !x!# ,B! =! #50! miljard.! De! overheid! hee>! voor! #10! miljard! aan! chartaal! geld! in! omloop! gebracht! om! het! betalingsverkeer! soepel!te!laten!verlopen.!oorspronkelijk!werden!munten!en!bankbiljesen!door!edele!metalen! gedekt! maar! dit! systeem! is!enkele! decennia! geleden!verlaten.!de!intrinsieke!waarde! van! het! chartale! geld!is! verwaarloosbaar.!de!gebruikswaarde!van!de!nadal!beperkt!zich!tot!die!van!ruilmiddel,!rekeneenheid,!oppotb!en! spaarmiddel.! Bedrijven! en! inwoners! hebben! #5! miljard! op! hun! betaalrekening! bij! de! BB! gestort! om! via! hun! banktegoed!betalingen!te!kunnen!doen.!er!is!in!het!verleden! een!bedrag!van!#3!miljard!op!spaarrekeningen!en! termijndeposito s!bij! de! spaarbank!gezet.!de! SIB! hee>! dit! geld! vervolgens! weer! uitgeleend! aan! bedrijven!om! investeringen!te!doen.!op!spaarrekeningen!wordt!bij! het!begin!van!de!periode!een!rente!van!2%!gegeven!en!de! rentemarge! op! deze! leningen! is! standaard! 2%.! Bedrijven! kunnen! dus! lenen! tegen! 4%.! De! 5! miljard! nadal! worden!door!inwoners!en!bedrijven!aangehouden!om!contante!betalingen!te!kunnen!doen. Betaalbank!(BB)! en! spaarb!en!investeringsbank!(sib)! hebben! de!volgende!verkorte! balans!bij! het!begin! van!de! vijfentwin;g!jarige!periode: BB kasgeld!!!! #5!miljard!! rekening!courant!tegoeden! #5!miljard N.B:$Er$wordt$door$de$BB$geen$rente$vergoed$op$de$betaalrekeningen. lening!aan!bedrijven! #3!miljard!! spaargelden!en!deposito s!! #3!miljard SIB N.B.:$Op$spaargelden$en$deposito s$wordt$een$rente$gegeven$van$2%.$ Voor$het$verkrijgen$van$een$lening$moet$jaarlijks$4%$rente$over$het$geleende$bedrag$betaald$worden. De!grooSe!van!de!maatschappelijke!geldhoeveelheid,!het! chartaal! en!giraal! geld!in! handen!van! het! publiek!en! dat! gebruikt! wordt! als!algemeen!betaalmiddel! op!de!markten,!bedraagt! dus!#10!miljard! nadals.!hiervan!is!#5! miljard! chartaal! en! #5!miljard! giraal! geld.! Bij! de! BB! zit!#5! miljard! in!kas! ter! dekking!van! de!rekening!courant! tegoeden.!daarvan!wordt!echter!maar! 20%,!dat!is!#1!miljard,!regelma;g!opgenomen!en!keert! vervolgens!weer! terug.!de!gemiddelde!omloopsnelheid!van!het!geld!bedraagt!een!factor!5.!(!m=#10!miljard!en!pt=y=#50!miljard! waardoor!v=#50/#10=5) Dit! is! economisch! de! beginsitua;e! in! Nalan.! De! periode! waarover! dit! verhaal! gaat,! is! economisch! gezien! interessant! omdat!de!regering!van!het!land!besluit! dat! banken!voor! het!eerst!in! de!geschiedenis!aan!gezinnen! geld! mogen! lenen!om! een! eigen! huis!te! kopen! zonder! dat!ze!dat! geld! zelf!hebben.!wel!moet! de!bb! minimaal! 20%!van!de!uitstaande!rekening!courant!tegoeden!gedekt!hebben!met! liquide!middelen!terwijl!de!sib! leningen! alleen! kan! verstrekken! met! aangetrokken! spaargelden.!dit! nieuwe! monetaire! beleid! is! ook!bijzonder! omdat! gezinnen! nu! de! gebruikswaarde! van! hun! huis! te! gelde! kunnen! maken.! Ze! kunnen! het! verkopen! op! de! woningmarkt!die! zal!gaan! ontstaan!en! er! nadals!voor!terugkrijgen.!de!aankoop! van!een!nieuw!huis!kunnen! ze! vervolgens!met!behulp!een!lening!van!de!bank!financieren.!
4 Dit! besluit! is! mogelijk! gemaakt! doordat! in! voorgaande! jaren! de! overheid! het! gehele! grondb! en! huizenbezit! nauwkeurig! in! kaart! hee>! gebracht! en! op! naam! van! de! betreffende! eigenaren! hee>! geregistreerd! in! het! kadaster.! Privé! bezit! is! immers! een! noodzakelijke! voorwaarde! voor! ruil.! In! theorie! hee>! elke! bewoner! een! aandeel!van!#25.000!op! het! huis!waarin! hij! woont.!in! de! prak;jk!zullen! huizen!in! eerste!instan;e!alleen!in! zijn! geheel!worden!verhandeld.! Het!totale!onroerend!goed!in!Nalan!wordt!zodoende!geschat!op!#25!miljard.!De!overheid!verwacht!dat!van!het! nieuwe!beleid!de! komende!jaren! een! s;mulans!op! de!economische! bedrijvigheid! zal! uitgaan.!de!welvaart!!in! Nalan! zal! erdoor! toenemen.! Het! is! op! deze! manier! ook! mogelijk! om! de! kosten! van! de! administra;e! van! woningruil!met!behulp!van!notaris!en!overheidspapier!over!te!dragen!aan!de!markt!en!dit!te!priva;seren.! Bij!het!verstrekken!van!een!lening!voor!de!aankoop!van!een!woning!wordt! het!aangekochte!huis!door! de!bank! als!onderpand!gevraagd.!er! wordt! niet! afgelost! op!de! lening!maar!daar! staat! tegenover! dat! het!huis!in!goede! staat!moet!worden!gehouden!door! de!eigenaar.!over! de!lening!wordt!aan! de!bank!een!rente!betaald!die!gelijk! is!aan! de!rente! die!bedrijven!voor!een!lening!moeten!betalen,!dus!2%bpunt!boven!het! rentepercentage!dat!de! bank!voor!spaarders!berekent.!dit! percentage! is!in!het!begin! 2%! waarmee!de!hypotheekrente!dus!uitkomt!op! 4%.!Over!betaalrekeningen!wordt!geen!rente!vergoed!door! de!betaalbank!bb!omdat!zij!kosten!moet!maken!om! de! maatschappelijk! taak! van! regelaar! van! het! betalingsverkeer! administra;ef! te! kunnen! verzorgen.! Deze! kosten! komen! ongeveer! overeen! met! 2%! van! de! hoogte! van! het! bedrag!dat! op! rekening! courant! tegoeden! staat.! De!BB! ziet!als!eerste!mogelijkheid!om!hypotheekleningen! te!verstrekken.!zij!hee>!hee>!#5!miljard!aan!liquide! middelen! in!kas! waarvan!er! in! feite!maar!#1! miljard! regelma;g!wordt! opgevraagd.!de! rest! van! de!betalingen! geschiedt!giraal!en! het! chartale!geld!blij>! onaangeroerd!in!de! kluis!liggen.!op!basis!van! deze!gegevens!zou!er! voor! #4! miljard! aan! hypotheekleningen! kunnen! worden! verstrekt! maar! dit! chartaal! geld! zal! even! hard! weer! terugkeren! naar! de! bank! omdat! mensen! die! hun! huis! verkopen! het! op! hun! betaalrekening! gestort! zullen! krijgen.! De! betaalbank! BB! besluit! daarom! hypotheekleningen! te! verschaffen! middels! wederzijdse! schuldaanvaarding.!op!basis!van!#4!miljard!kan!er!dan!voor!#20!miljard!aan!leningen!worden!verstrekt.! De!SIB!moet!eerst!spaargelden!aantrekken!om!leningen!te!kunnen!verstrekken.! Al! snel! na! het! van! kracht! worden! van! de! nieuwe! poli;ek! worden! de! eerste! woningen! verkocht! en! te! gelde! gemaakt! terwijl! de! aankoop! van! de! woning! wordt! gefinancierd! met! een! hypotheeklening! van! de! BB.! De! daardoor! vrij! gekomen! gelden! worden!deels!gebruikt! om!luxe!consump;egoederen! en! verbouwingen!mee!te! betalen,!een!ander! deel!wordt!bij!de!sib!op! een!spaarrekening!gezet.!de!sib!gebruikt! vervolgens!dit!spaargeld! om!hypotheekleningen! en! leningen! aan!bedrijven!te!verstrekken.!de!verwach;ng!is! dat! er! aan! spaartegoeden! en!deposito's!bij!de!spaarbank!voor! een! bedrag!van!#5!miljard!in!de!loop!der! jaren!beschikbaar! zal! komen!om! hypotheekleningen! te! verstrekken.! Op! basis! van! deze! schahng! kunnen! in! principe! alle! ! huizen! ter! waarde!van!elk!# ,b!met!behulp!van!een!hypotheeklening!worden!geb!en!verkocht.!dit!gebeurt!dan!ook.! We! nemen! aan! dat! er! jaarlijks! voor! een! bedrag! van! #1! miljard! aan! hypotheekleningen! worden! verstrekt.! Hiervoor! wordt! elk! jaar! op! gemiddeld! ! woningen! een! hypotheek! lening! afgesloten! tegen! 4%! rentevergoeding.!daarvan!wordt!#0,8!miljard!verstrekt!door!de!bb!en!#0,2!miljard!door!de!sib.! Aan!het!einde!van!de!periode!van!vij>win;g!jaar!zien!de!balansen!van!beide!banken!er!dan!als!volgt!uit:
5 BB kasgeld!!!! #!!5!miljard!! rekening!courant!tegoeden! #!25!miljard hypotheekleningen!! #!20!miljard!! SIB lening!aan!bedrijven! #!5!miljard!! spaargelden!en!deposito s!! #10!miljard hypotheekleningen!! #!5!miljard In!vij>win;g!jaar!;jd!is!de!maatschappelijke!geldhoeveelheid! gegroeid!van!#10!miljard! naar!#30!miljard! nadal.! Alle! gezinnen! hebben! in! de! loop! van! vijfentwin;g! jaar! hun! huis! verkocht! en! met! een! 4%! aflossingsvrije! hypotheeklening!van!# ,b!een!nieuw!huis!gekocht.!van!de!# ,b!die!ze!voor! hun!oude!huis!hebben! gekregen! kochten!ze!een!nieuwe!auto,!een! camper,!een! dure!keuken! in!hun! nieuwe!woning!en!een!plasma!tv! en!#7!miljard!legden!ze!opzij!voor! later.!totaal! is!er! zo! voor!#25!miljard! aan!hypotheken!verstrekt! waarvan!#!7! miljard! van! de! verkoop! van! het! eigen! eerste! huis! weer! is! teruggekeerd! op! spaarrekeningen! bij! de! SIB.! De! overige! #18! miljard! zijn! na! de! verkoop! van! het! eerste! huis! besteed! aan! consump;e! goederen.! Bedrijven! hebben!de! produc;ecapaciteit! uitgebreid,!deels! gefinancierd! met! eigen! middelen,!deels!met! leningen! van!de! SIB.!! Zoals!verwacht! hebben!de! betaalmiddelen! die!in! vij>win;g!jaar! ;jd!zijn!vrijgekomen! voor! een! opleving!in!de! economie!van!het!land!gezorgd.!van!de!#25!miljard!zijn!er!#5!miljard!voortgekomen!uit!spaargeld!en!20!miljard! is!girale!kredietverlening.!met!hetzelfde!bedrag!is!de!maatschappelijke!geldhoeveelheid!toegenomen.!wanneer! we!ervan! uitgaan! dat! er! telkens!elk!jaar!voor!#0,8!miljard!giraal!hypothecair! krediet!is!verleend!en!#0,2!miljard! hypotheken! zijn! verstrekt! op! basis! van! aangetrokken! spaargeld,! dan! is! er! jaarlijks! gedurende! 25! jaar! een! koopkrach;mpuls!aan! de!economie!van!dit! land!gegeven! van!1!miljard!extra!bestedingen.!dit! is!verdeeld!over! #0,8!miljard!consump;egoederen!en!#0,2!miljard!kapitaalgoederen.! Er! is!jaarlijks!een! extra!produc;ecapaciteit! nodig!van!#1! miljard! wat! neer! komt! op! een! produc;e! van! ! personen.! Verdeeld! over! ! huishoudens!betekent! dit! dat! er! per! huishouden! arbeid! van! 1/25! persoon! meer! wordt! gevraagd.! Wanneer! het! werk! per! huishouden! wordt! verdeeld! over! twee! personen! is! dat! 1/50! ofwel! 2%!meer! arbeidsuren! per! persoon.!er! moet!dus!in! het! eerste!jaar! in! plaats!van!80!uur! per!week!nu!81,6! uur! per! huishouden! gewerkt! worden.! Een! produc;es;jging! van! #2000,B! per! persoon! of! #4000,B! per! huishouden.!het! reëel!bbp! komt! op! een! 2%!hoger! niveau! te! liggen.!dit!proces! gaat!25! jaar! door! zodat!na!25! jaar!uit! elk! gezin!25x2%!van!80=40!uur!extra!arbeid!op!de!arbeidsmarkt!gevraagd!wordt.!in! het! totaal!dus!niet! meer!80!uur!maar!80+40=120!uur!per!week. Hoe!staat!dit!land!er!na!25!jaar!economisch!gesproken!voor.!Er!wonen!nog!steeds!1!miljoen!mensen!in! ! woningen!in!leefgemeenschappen! van! 4!personen.!Op!de!woning!rust!een!hypotheek!van!# ,B!waarvoor! 4%!rente!=!#4000,B!per!jaar! betaald!moet! worden.!de!betaalbank!bb!ontvangt! voor! de!#20!miljard!uitstaande! hypotheken! jaarlijks!#0,8!miljard! rente,!de!spaarbank!voor! #5!miljard! aan! hypotheken! #0,2! miljard! rente.! De! financiële!sector!hee>!jaarlijks!#!1!miljard!renteinkomsten!gecreëerd,!4%!van!de!#25!miljard!die!er!uitstaat!aan! hypotheekleningen.!bij! de!spaarbank!staan!tegenover! de!spaarrekeningen!en!deposito's!van!de!klanten!van!de! bank,!de!hypotheekleningen! die!worden! gedekt!door! het!onderpand!bestaande! uit! het!aanwezige!onroerend!
6 goed! in! Nalan! en! de! leningen! verstrekt! aan! bedrijven.!op! de! spaarrekeningen! en! deposito s!wordt! 2%! rente! vergoed!terwijl!er!4%!wordt!betaald!voor!leningen.! Bij! de! betaalbank!is!dat! niet! het! geval.!hier! staan!tegenover! de!hypotheekleningen!van! de!huizenbezisers!de! rekening!courant!tegoeden! waar! de!klanten! van!de!bank!de!betaling!van! hun!dagelijkse!aankopen!mee!doen.! Dit!geld!wordt!dus!in!laatste!instan;e!gedekt!door!4/5!van!het!woningbestand!en!voor! 1/5!door!chartaal!geld!in! kas! van!de! bank.!direct! opeisbaar! tegoed! is!voor! 80%! lang!uitgezet.!daarmee!is! dit! tegoed!niet!meer! direct! opeisbaar!maar!slechts!voor!20%.!dit!is!ook!het!door!de!overheid!vereiste!minimum!liquiditeitspercentage!voor! de!bb.!beide!banken!behalen!op!hypotheekleningen!een!bruto!winst!van!2%,!de!rentemarge,!dus!#!0,5!miljard.! Welke!gevolgen! hee>! het! verhandelbaar! maken! van! de! woningen! gehad! op! het! bezit! en! de! welvaart! van!de! bewoners! van! Nalan.!Los! van! verdelingsvraagstukken! kan! we! vaststellen! dat! in! 25! jaar! ;jd! de!erfenis! van!de! arbeid!van!de!voorouders!is!omgezet!in!extra,!meest!luxe!vormen!van!levensmiddelen,!reserves!in!de!vorm!van! spaargelden! en! een! vergrote! produc;ecapaciteit.! Tegenover! het! bezit! van! de! woning! staat! een! evengrote! schuld! aan! de! bank! die! daarmee! in! feite! eigenaar! van! de! woningvoorraad! in! Nadal! is! geworden.! De! maatschappelijke!geldhoeveelheid!is!in!vijfentwin;g!jaar!gegroeid!van!10!miljard!nadal!naar!30!miljard!nadal.! Wanneer! we! ervan! uitgaan! dat! de! omloopsnelheid! van! het! geld! gelijk!is! gebleven! dan! is!mxv=! 30x5! =! PxT! =! #150! miljard.! Dat! betekent! een! nominale! produc;egroei! van! 50! miljard! naar! 150! miljard.! Bij! een! nominaal! groeipercentage!van!4,5%!per! jaar! is!dit! het! geval.!dit!is!dan!het!gevolg!van!een!jaarlijkse!monetaire!impuls!van! 1!miljard!nadal!door! verstrekking!van!hypotheekleningen!op!de!woningmarkt.!het!nominaal!groeipercentage!is! samengesteld! uit! een! jaarlijkse! algemene! prijss;jging!en! een! produc;viteitss;jging,!respec;evelijk!symbolisch! uitgedrukt! als! P! en! T.! T! staat! in! dit! geval! voor! de! reële! produc;e! en! die! is! weer! samengesteld! uit! een! verandering!van!de!arbeidsproduc;viteit!en!het!aantal!ingezese!arbeidsjaren.!van!het!laatste!weten!we!dat!die! met! 50%! is! toegenomen.! In! plaats! van! 80! uur! per! gezin!is! dit! toegenomen! tot! 120! uur! per! week.! Ofwel! produceert! elk! gezin! in! plaats! van! 2x! # ,B! nu! 3x! # ,B! =! # ,B! of! in! het! totaal! ! x! # ,B! =! #! 75! miljard.! Wanneer! we! er! vervolgens! vanuit! gaan! dat! de! arbeidsproduc;viteit! jaarlijks! gemiddeld!met!een!procent!is!gestegen!dan!wordt!er!in!nadals!van!jaar!1!#100!miljard!geproduceerd!in!jaar!25.! Bij! een! prijss;jging! van! gemiddeld! 2%! per! jaar! is! er! sprake! van! een! infla;e! van! 50%.! Ingevuld! in! de! verkeersvergelijking!van! Fischer,!gebruik!makend! van!indexcijfers!voor! de!grootheden!(m:!100! BB>300!/!V:!100! BB>!100!/!P:!100!BB>!150!/!T:!100!BB>!200!),!levert!dit!de!volgende!gelijkheid!op:!300x100=150x200. Conclusie:! In! plaats! van! 80! uur! arbeid! per! week! wordt! nu! ongeveer! 120! uur! betaalde! arbeid! buitenshuis! verricht.!het! gemiddelde! inkomen! is!nominaal! verdrievoudigd,!van! # ,B!naar! # ,B,! gecorrigeerd! voor!infla;e!# ,b!.!een! verdubbeling!van! de!koopkracht!bij!een!s;jging!van!het!aantal!gewerkte!uren!van! 50%.!Alle!woningen!zijn!wel!onderpand!geworden!voor!een!hypotheek!waardoor! de!woonlasten!zijn!gestegen.! De!jaarlijks!extra!koopkracht!impuls!van!#1!miljard!houdt!nu!op.!De!gestage!economische!groei!komt!ten!einde. Nawoord:$dit$verhaal$ heet$ een$ monetair$ sprookje$omdat$ een$ aantal$ demografische$en$ economische$gegevens$ constant$zijn$gehouden.$dit$ is$gedaan$om$het$ effect$van$het$verhandelbaar$maken$van$ grond$en$woningen$op$ de$producje$van$goederen$en$diensten$duidelijk$te$laten$uitkomen.$$ *
7 2$.$ Monetair$sprookje:$Hoe$het$leven$in$een$Iers$dorpje$op$een$goede$dag$ineens$veranderde. Een! Duitser! op! vakan;e! in! Ierland! komt! in! een! karakteris;ek!iers! dorpje,!het! is! druilerig! weer,!het! stadje!is! verlaten! en! oogt!somber,!mensen!leven!in!schuld.!de!toerist! zoekt! onderdak.!in!de!"dublin!inn"!legt!hij! 100,B! op!de!balie!van!een!herberg!en!vraagt!of!er!een!kamer!vrij!is!voor!de!nacht!en!of!hij!die!mag!bekijken.! De!herbergier! loopt! met!hem!naar!de!eerste!verdieping!waar! enkele!kamers!voor! gasten!worden!verhuurd.!hij! wijst! hem! de!kamer! en!laat! de!duitser! deze! op!zijn!gemak!bekijken! en! gaat! zelf!weer! naar! beneden.!hij! gaat! terug!naar! de!balie,!pakt! het!geldbiljet! en!loopt!snel! naar! de!slager! en! betaalt!er! zijn! schuld! mee!af.!de!slager! loopt!naar!de!boer!en!betaalt!het! op!krediet!geleverde!varken! met! het! 100,B!biljet! waarop!de!boer!deze!naar! de! schoenmaker! brengt! om!de! nog!openstaande!rekening!van! zijn! laarzen! te!betalen.!de! schoenmaker! gee>! het! geld! vervolgens! aan! de! kruidenier! waar! hij! op! de! pof! hee>! gekocht,! de! kruidenier! gee>! het! aan! de! pandjesbaas!waardoor! hij!zijn!gouden!horloge!terug!kan!krijgen!en!de!pandjesbaas!gee>!het!aan!de!pros;tuée! waarop!de!laatste!naar!de!herberg!gaat!om!haar!schuld!voor!de!kamerhuur!te!voldoen.! Terwijl!de!dame!het!pand!verlaat!komt!de!Duitse!toerist!de!trap!weer! af,!pakt!het! 100,B!biljet!van!de!balie!en! zegt!dat!de!kamer!hem!niet!bevalt!en!hij!vertrekt!weer!uit!het!dorp!om!zijn!heil!ergens!anders!te!gaan!zoeken. Maar! in! het! Ierse!dorpje! zijn! de! mensen!vanaf! die!;jd!nu! niet! meer! somber.!de! zon!begint! weer! af!en! toe!te! schijnen!en!niemand!hee>!meer!een!schuld!aan!een!ander.! En!ze!leefden!nog!lang!en!gelukkig. *
H2 Te veel geld maakt ongelukkig
Samenvatting door M. 940 woorden 15 november 2012 3.3 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Index H2 Te veel geld maakt ongelukkig 2.1 introductie De oorzaak van hyperinflatie is bijna altijd dezelfde:
Nadere informatieUIT geld en banken
Hoe ontstaat geld in de economie? Geld heb je nodig om spullen mee te kunnen kopen, zonder geld valt er niets te kopen, en als er te weinig geld is zitten mensen te wachten op geld voordat ze het uit kunnen
Nadere informatieBoekverslag door M woorden 21 februari keer beoordeeld
Boekverslag door M. 1345 woorden 21 februari 2012 6 34 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Samenvatting economie hoofdstuk 8 en hoofdstuk 9 Paragraaf 1 Verzien in behoeften door goederen en diensten
Nadere informatie2) sparen -> oppotten: chartaal of giraal geld op een betaalrekening. Direct kunnen gebruiken (=liquide). Geen rendement
Samenvatting door C. 1209 woorden 29 mei 2016 7,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Samenvatting Economie Monetaire Zaken H.1 Geld * Geld -> Chartaal (munten en bankbiljetten) + Giraal (geld
Nadere informatieTENTAMEN. HvA-HES ALGEMENE ECONOMIE
TENTAMEN HvA-HES ALGEMENE ECONOMIE 2012- H2 Onderwijseenheid : AECVS2FE01-1 & AECVS2FS01-1 Opleiding FRE & FSM 2 e jaars Datum : 5 juli 2012 Tijd : 17.15 19.15 uur VRJ NB Opgave 1, 2 en 3 moet door iedereen
Nadere informatieUIT VWO geld en banken
Hoe ontstaat geld in de economie? Geld heb je nodig om spullen mee te kunnen kopen, zonder geld valt er niets te kopen, en als er te weinig geld is zitten mensen te wachten op geld voordat ze het uit kunnen
Nadere informatieDe wensen van mensen zijn onbegrensd. Hoe noemen we in de economie deze wensen? BEHOEFTEN. Categorie Vraag & Antwoord
Categorie Vraag & Antwoord De wensen van mensen zijn onbegrensd. Hoe noemen we in de economie deze wensen? BEHOEFTEN Er zijn te weinig middelen om in alle behoeften te kunnen voorzien. Hoe heet dit verschijnsel?
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 4: monetaire zaken
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 4: monetaire zaken Samenvatting door R. 1640 woorden 24 juni 2014 7,3 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1. Geld Begrippen Directe ruil Indirecte
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 15.30-17.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie vrijdag 16 december 2016 B / 12 2016 NGO-ENS B / 12 Opgave
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 9 Betalen in binnen- en buitenland
Paragraaf 1 Geld Samenvatting Hoofdstuk 9 Betalen in binnen- en buitenland Er is sprake van directe ruil wanneer er goederen tegen goederen worden geruild. We spreken van indirecte ruil wanneer er eerst
Nadere informatieSamenvatting Economie hoofdstuk 1 & 2
Samenvatting Economie hoofdstuk 1 & 2 Samenvatting door Martijn 1605 woorden 29 oktober 2015 6,5 1 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: kiezen en ruilen Schaarste is de spanning tussen de menselijke
Nadere informatieIn economische termen is geld de voorraad bezittingen die direct voor handen is om transacties te doen. Geld heeft drie functies:
Hoofdstuk 4 Monetair beleid gaat over de nationale munt, valuta en bankieren. Monetair beleid wordt bepaald door de centrale bank. Fiscaal beleid gaat over overheidsuitgaven en belastingheffing. Samen
Nadere informatieMicronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden
Samenvatting door een scholier 1037 woorden 19 augustus 2003 5,5 126 keer beoordeeld Vak Economie H1. Micronieveau: dat wil zeggen naar de productie van een bedrijf of het inkomen van een huishouden Macroniveau:
Nadere informatiep1 = 20 euro p2 =10 euro Budget = 100 euro Stel budgetvergelijking op en teken budgetlijn Budgetvergelijking: B = 20q 1 + 10q 2 Budgetlijn.
1. Wat zijn behoeften? 2. Waarom is er sprake van schaarste bij behoeften? 3. Leg uit waarom netto-baten een beter begrip bij te keuzen maken dan baten. 4. Leg met een voorbeeld uit wat alternatief aanwendbaar
Nadere informatie7,4. Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1838 woorden 5 december 2005 7,4 9 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting Economie H5 Paragraaf 1 Geld = ongedifferentieerde koopkracht die door iedereen wordt geaccepteerd
Nadere informatieBegrippenlijst Economie H10 geld en geldschepping
Begrippenlijst Economie H10 geld en geldschep Begrippenlijst door V. 902 woorden 8 juni 2013 3 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Begrippenlijst economie hoofdstuk 10 10.1 geld
Nadere informatieEconomie module 1. Hoofdstuk 1: Voor niks gaat de zon op.
Economie module 1. Hoofdstuk 1: Voor niks gaat de zon op. Economie gaat in essentie over het maken van keuzes. De behoeften van mensen zijn onbegrensd, maar hun middelen zijn beperkt. Door dit spanningsveld
Nadere informatieUIT theorie Fisher
De econoom Fisher. Fisher was een econoom die zijn theorie over de werking van geld lang voor de depressie in de jaren 30 van vorige eeuw publiceerde (the purchasing power of money 1911). Dit was een uitbreiding
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 138 woorden 17 december 2013 5 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent 1.1 Schaarste à de spanning tussen de menselijke behoeften
Nadere informatieUIT balans en resultatenrekening
Inzicht in winst. Bedrijven zijn verplicht een bedrijfsadministratie te voren. De belangrijkste onderdelen van de bedrijfsadministratie zijn de balans en de resultatenrekening. Het gevolg van het verplaatsen
Nadere informatieVroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding / ruilverhouding te schatten.
Samenvatting door een scholier 1593 woorden 27 juni 2003 4,4 11 keer beoordeeld Vak Economie Leerstof Economie 1: Hoofdstuk 4: Vroeger: directe ruil goederen tegen goederen, nadeel: moeilijk waardeverhouding
Nadere informatie6.7. Boekverslag door E woorden 31 oktober keer beoordeeld
Boekverslag door E. 1574 woorden 31 oktober 2011 6.7 20 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie: 1.1 Schaarste is spanning tussen de menselijke behoeften en de beschikbare middelen om in
Nadere informatieHoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen:
www.jooplengkeek.nl Vreemd vermogen op lange termijn Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: 1. Onderhandse lening. 2. Obligatie lening. 3.
Nadere informatie1.5 Consumeren of sparen. Bij hun afweging speelt een rol of ze het geld later nodig denken te hebben of niet.
Hoofdstuk 1 Kiezen 1.1 a. Een bedrijf bekijkt of het goedkoper kan produceren met arbeid of met robots. b. Remedial teacher, wachtlijstcoördinator, pretparkmedewerker, enz. 1.2 De werkloosheid is gestegen
Nadere informatie17.1 Veranderingen van de geldhoeveelheid
Samenvatting door een scholier 2137 woorden 18 juni 2008 7 8 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie: Geldschepping H17 17.1 Veranderingen van de geldhoeveelheid De maatschappelijke geldhoeveelheid
Nadere informatieKleurpagina vraagkaartjes beginner Ruilen over de tijd Quiz. Deze pagina 2 keer printen daarna op de achterkant de vraagkaartjes Ruilen over de tijd
Kleurpagina vraagkaartjes beginner Ruilen over de tijd Quiz. Deze pagina 2 keer printen daarna op de achterkant de vraagkaartjes Ruilen over de tijd quiz beginner printen en uitsnijden of knippen. Bijlage
Nadere informatieCorrectiemodel. SPD Bedrijfsadministratie ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 16 DECEMBER UUR. Belangrijke informatie
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 15.15-16.45 UUR Belangrijke informatie SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie B / 10 2015 NGO-ENS B / 10 Opgave
Nadere informatieEconomie. Boekje Geldzaken Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets. Inhoud:
Boekje Geldzaken Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets Economie Inhoud: Wat? blz. h1 & h2 samengevat 2 h3 & h4 samengevat 3 h5 & h6 samengevat 4 wat moet weten 5 Begrippen 6,7 & 8 Links
Nadere informatie5,7. Samenvatting door een scholier 2810 woorden 11 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 2810 woorden 11 juni 2012 5,7 25 keer beoordeeld Vak Economie KREDIETCRISIS Bankencrisis Omdat Amerikaanse banken op grote schaal hypotheekleningen verstrekken aan mensen
Nadere informatie6.5. Boekverslag door X woorden 24 maart keer beoordeeld. Module 5 Geld en bankwezen. Hoofdstuk 1: Geld
Boekverslag door X. 1374 woorden 24 maart 2004 6.5 65 keer beoordeeld Vak Economie Module 5 Geld en bankwezen. Hoofdstuk 1: Geld - directe ruil = goederen tegen goederen ruilen. o nadelen: waarde moeilijk
Nadere informatieInleiding. Sparen. verschillende motieven voor:
I n d i t o n d e r d e e l w o r d t d e l e z e r i n z i c h t v e r s c h a f t i n h e t o n d e r w e r p s p a r e n. De volgende onderwerpen komen hierbij aan de orde: de verschillende spaarmotieven
Nadere informatieHET BEROEP VAN MAKELAAR IN ONROEREND GOED VIND IK ONTROEREND GOED!!!!!
Werkstuk door een scholier 2095 woorden 18 december 2002 7,3 109 keer beoordeeld Vak Economie HET BEROEP VAN MAKELAAR IN ONROEREND GOED VIND IK ONTROEREND GOED!!!!! 1. Inleiding. Het onderwerp makelaardij
Nadere informatieEen lening met een onroerend goed als onderpand. 5. Waarom is het handig een boekhouding bij te houden (noem 2 redenen).
Sectie economie 2012-2013 1 Antwoorden opgave 1 1. Wat zijn crediteuren? Leveranciers op rekening 2. Wat zijn debiteuren? Afnemers op rekening 3. Wat is een hypotheek? Een lening met een onroerend goed
Nadere informatieSamenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6
Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6 Samenvatting door een scholier 1083 woorden 18 januari 2006 5,8 10 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent 4 Financieel beleid: interestberekeningen
Nadere informatie7,8. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 2.
Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart 2015 7,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Samenvatting economie 2.1 Sparen en rente Redenen om te sparen: 1. Sparen uit voorzorg
Nadere informatieEconomie. Boekje Crisis Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets. Inhoud:
Boekje Crisis Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets Economie Inhoud: Wat? blz. h1 samengevat 2 h2 samengevat 3/4 h3 samengevat 4 wat moet weten 5 Begrippen 6/7 Links 7 Test je zelf 8 Antwoorden
Nadere informatiehttp://www.economiepagina.com - Alle nuttige economielinks bij elkaar!
Opgave 1 Gulden (ƒ) wordt euro ( ) Geld is een (1) aanvaard ruilmiddel. De maatschappelijke geldhoeveelheid in Nederland bestaat uit munten, bankbiljetten en (2). De komende jaren worden de functies van
Nadere informatieAchtergronden Wormerlandse VROM Startersregeling. 1. Waarom SVn-startersregeling?
Bijlage Achtergronden Wormerlandse VROM Startersregeling Februari 2009 In deze bijlage wordt de startersregeling nader toegelicht. Allereerst wordt de keuze voor deelname aan de startersregeling van de
Nadere informatieWaarom houden gezinnen chartaal (kas)geld aan (i.p.v. giraal op de bank)? 1) Transactiemotief Gezinnen hebben contant geld nodig voor L1 = actieve kas
Domein G Geldwezen Ruil en arbeidsverdeling: 1) Directe ruil: goederen goederen Geringe arbeidsverdeling 2) Indirecte ruil: goederen geld goederen Meer arbeidsverdeling nodig Eigenschappen van geld: 1)
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1, 4, 6 en 9 (Transactie)
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1, 4, 6 en 9 (T) Samenvatting door een scholier 1042 woorden 6 oktober 2004 6,4 10 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk: 1, 4, 6 en 9. Hoofdstuk 1 Economie: algemeen,
Nadere informatieH2 HET ONTSTAAN VAN GELD
Samenvatting door S. 2413 woorden 30 juli 2012 5,4 25 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 GELD Hoe meer geld er in omloop is, hoe groter de kans op inflatie (koopkracht neemt af en vermogen wordt
Nadere informatieAfbetaling Aflossing Aflossingsvrije lening Beleggingskrediet BKR of Bureau Kredietregistratie Consumptief krediet Creditcard
Begrippenlijst A-Z Afbetaling Als u iets op afbetaling koopt, krijgt u uw aankoop direct mee. Vervolgens betaalt u het aankoopbedrag in termijnen terug. U wordt pas officieel eigenaar van uw aankoop zodra
Nadere informatieRuilen over de tijd (havo)
1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?
Nadere informatieDE ERKEND HYPOTHECAIR PLANNER INFORMEERT U GRAAG OVER: Lenen binnen de familie voor de financiering van de woning
DE ERKEND HYPOTHECAIR PLANNER INFORMEERT U GRAAG OVER: Lenen binnen de familie voor de financiering van de woning 1 U kiest zelf waar u een hypotheek afsluit. Wanneer u denkt aan een hypotheek dan denkt
Nadere informatieEen huis kan je kopen of huren. De voordelen en nadelen tussen kopen en huren staan in tabel 1.
Kopen of huren. Een huis kan je kopen of huren. De voordelen en nadelen tussen kopen en huren staan in tabel 1. Tabel 1. Het verschil tussen kopen en huren. huis kopen huis huren rente en aflossing of
Nadere informatie6,6. Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Hoofdstuk Bruto- en nettoloon
Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart 2015 6,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Hoofdstuk 1 1.1 Bruto- en nettoloon Loonstrook/Salarisspecificatie -> krijg je elke
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 6: Geld en geldtheorie
Samenvatting Economie Hoofdstuk 6: Geld en g Samenvatting door een scholier 1227 woorden 13 februari 2005 6,9 25 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie Hoofdstuk 6: Geld en g 6.1: De
Nadere informatiea Wie lenen er allemaal voor de aanschaf van een duurzaam consumptiegoed? b Wie lenen er allemaal wegens een onverwachte tegenslag?
Eindtoets hoofdstuk 1 Kopen doe je zo (CONSUMEREN) 1.3 Ik spaar, leen en beleg mijn geld 1 REDENEN OM TE SPAREN Hier staan zes mensen die sparen: Linda zet geld opzij voor haar vakantie Roy belegt in aandelen
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 9
Samenvatting Economie Hoofdstuk 9 Samenvatting door een scholier 2086 woorden 13 januari 2006 3,5 4 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 9: Betalen in binnen- en buitenland 9.1 Geld Algemeen aanvaard
Nadere informatieMaak bij de beantwoording van de volgende vraag gebruik van onderstaande grafiek.
Opgave 1 M-vragen Maak bij de beantwoording van de volgende vraag gebruik van onderstaande grafiek. Euros to 1 RL 1 Is in de periode 31 maart 17 april sprake van een devaluatie van de euro ten opzichte
Nadere informatieHOOFDSTUK 17: OEFENINGEN
1 HOOFDSTUK 17: OEFENINGEN 1. Antwoord met juist of fout op elk van de onderstaande beweringen. Geef telkens een korte verklaring bij je antwoord. a) Door zijn liquiditeit is geld altijd een uitstekend
Nadere informatie4,1. Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober keer beoordeeld. Eco H5. Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd
Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober 2016 4,1 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Eco H5 Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd Ruilen over de tijd Prijs = rente Financiële
Nadere informatieNieuw economisch denken
Nieuw economisch denken Ontwikkelingen in de post-crisis economische wetenschap Joeri Schasfoort Relevant voor: LWEO lesbrieven Geldzaken (havo 5) Monetaire zaken (vwo 4/5/6) Doel: Nieuwe ontwikkelingen
Nadere informatieSamenvatting Economie Lesbrief Inkomen, Hoofdstuk 1 t/m 6
Samenvatting Economie Lesbrief Inkomen, Hoofdstuk 1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1640 woorden 19 januari 2004 7,8 48 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Paragraaf 1 Directe ruil=
Nadere informatieHoe zit het met op 31-12-2012 al bestaande hypotheken vanaf 1-1-2013?
Hoe zit het met op 31-12-2012 al bestaande hypotheken vanaf 1-1-2013? Voor alle op 31 december 2012 bestaande hypotheken blijven de oude hypotheekregels van kracht. Oversluiten van een bestaande schuld
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 en 2 Inkomen Samenvatting door een scholier 1329 woorden 12 maart 2004 7,8 37 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting economie Inkomen hoofdstuk 1: Inkomen in natura:
Nadere informatieDe Grote Familiebankquiz. ABN AMRO bank 5 maart 2015
De Grote Familiebankquiz ABN AMRO bank 5 maart 2015 OEFENVRAAG Wat is een Familiebank? A. Met de hele familie bankieren bij één bank B. Ouders die geld lenen aan hun kinderen C. Alle financiële ondersteuning
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 7 tot en met 9. In deze opgave blijft de vermogensrendementsheffing buiten beschouwing.
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 7 tot en met 9. In deze opgave blijft de vermogensrendementsheffing buiten beschouwing. Tot ongeveer het jaar 2010 stegen de gemiddelde prijzen van verkochte
Nadere informatieDatum :4juni 2012 Tijd : 9.00-11.00 uur. Onderwijzer : Drs J.G.M. de Vries (VRJ) ALGEMENE ECONOMIE TENTAMEN
Locatie Fraijlemaborg Zuidoost Postbus 22575,1100 msterdam TENTMEN LGEMENE EONOMIE 2012- T4 Onderwijseenheid : EVS 2F801-1 Opleiding FRE 2" jaars atum :4juni 2012 Tijd : 9.00-11.00 uur Onderwijzer : rs
Nadere informatieBANK VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN (Centrale Bank)
BANK VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN (Centrale Bank) Voorschriften Publicatie van de Effectieve Rentevoet juli 2004 NEDERLANDSE ANTILLEN Voorschriften Publicatie van de Effectieve Rentevoet 1. Aard en wettelijke
Nadere informatie1. Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.
Tekst lezen 1. Lees de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. 2. Er staan een aantal moeilijke woorden in de tekst. Hieronder staat een rijtje.
Nadere informatieECONOMIE VOOR VMBO BOVENBOUW. 3 vmbo - (k)gt ANTWOORDENBOEK
ECONOMIE VOOR VMBO BOVENBOUW 3 vmbo - (k)gt ANTWOORDENBOEK Hoofdstuk 2 Het inkomen van consumenten Paragraaf 1 Welke soorten inkomens zijn er? 1 Oppassen. 2 3 Werken in de horeca mag je pas na je zestiende.
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H1 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H1 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 1 Geld genoeg? Begrippenlijst H1 Economie
Nadere informatieNIBE-SVV 2014. Oefenexamen Inleiding bankbedrijf
NIBE-SVV 2014 Oefenexamen Inleiding bankbedrijf 1. Een groot aantal ondernemingen trekt financiële middelen rechtstreeks op de vermogensmarkt aan. Banken vervullen hierin een belangrijke rol. Op een zeker
Nadere informatieBoek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen
Boek 4 Hoofdstuk 7: De overheid en ons inkomen Valt het mee of tegen? a Als Yara een appartement koopt moet ze een hypotheek afsluiten. Hiervoor betaalt ze iedere maand een bepaald bedrag. Dit zijn haar
Nadere informatieJe hebt het recht om tot 14 dagen na levering van de koop af te zien. De koopovereenkomst kan ongeldig worden verklaard als:
Samenvatting door een scholier 886 woorden 20 mei 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economisch bekeken Marketingmix bestaat uit 6 P's Prijsbeleid Plaatsbeleid Productbeleid Promotiebeleid Presentatiebeleid
Nadere informatie1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?
Nadere informatieLesbrief Jong en Oud 3 e druk
Hoofdstuk 1. 1.16 C. School of baantje 1.17 a. 200/ 10 = 20 keer. b. Zie figuur. c. Zie figuur. d. 15 keer naar de bioscoop kost hem 150. Er blijft dan nog 50 over voor tijdschriften. Hij kan nog 50/5
Nadere informatieNotitie Blijverslening Inleiding
Notitie Blijverslening 2017 1 Inleiding 1.1 Het speelveld Het aantal ouderen in Nederland neemt de komende jaren sterk toe. Het CBS verwacht dat in 2040 ruim een kwart van de bevolking ouder is dan 65
Nadere informatieDE ERKEND HYPOTHECAIR PLANNER INFORMEERT U GRAAG OVER: Lenen binnen de familie voor de financiering van de woning
D DE ERKEND HYPOTHECAIR PLANNER INFORMEERT U GRAAG OVER: VO O R BE EL Lenen binnen de familie voor de financiering van de woning 1 U kiest zelf waar u een hypotheek afsluit. Wanneer u denkt aan een hypotheek
Nadere informatieWat kun je verwachten?
Wat kun je verwachten? Urenverdeling V4: 3 uur per week V5: 3 uur per week V6: 3 uur per week Overhoringen Minimaal 2 overhoringen per periode (weging varieert) Weging Proefwerk: 3-4x (in april: 6x!) SO:
Nadere informatieSamenvatting Economie H1 t/m H3
Samenvatting Economie H1 t/m H3 Samenvatting door J. 1711 woorden 28 oktober 2012 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Samenvatting Module 1 Hoofdstuk 1 t/m 3. Hoofdstuk 1 Voor niks gaat de zon op
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 5+6
Samenvatting Economie Hoofdstuk 5+6 Samenvatting door Sanne 1542 woorden 11 april 2017 7,5 11 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Hoofdstuk 5 - Werkt dat zo? Paragraaf 5.1 - Aan de slag! Als je
Nadere informatieExamen HAVO - Compex. economie 1
economie 1 Examen HAVO - Compex Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 23 mei totale examentijd 2,5 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 19 In dit deel staan de vragen waarbij de computer niet
Nadere informatieHypotheken Pensioenen Verzekeringen Sparen
Kennis- en Ervaringstoets hypotheken. Om een hypotheekofferte aan te kunnen vragen dient u onderstaande tekst te lezen, de toets te maken en uw gegevens in te vullen. Hierna dient u dit document naar ons
Nadere informatieHoofdstuk 2: Kom je ermee uit?
Hoofdstuk 2: Kom je ermee uit? Een middagje shoppen. a 75 209 x 100% = 35,9%. b 209 : 3,72 = 56,18. Dus zij moet 57 uur werken om de nieuwe jas te kunnen kopen. c Zij had eerst kunnen sparen of zij had
Nadere informatieGELD EN SCHULD DE PUBLIEKE ROL VAN BANKEN
RAPPORT NR. 100 GELD EN SCHULD GELD EN SCHULD DE PUBLIEKE ROL VAN BANKEN Tweede Kamer Rondetafelgesprek Geld en Schuld 13 juni 2019 WRR Dit document bevat een korte weergave van het WRR-rapport Geld en
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 5 OKTOBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie B / 10
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 5 OKTOBER 2015 11.30-13.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie B / 10 2015 Nederlandse Associatie voor voor Praktijkexamens
Nadere informatieInkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014
Inkomsten en uitgaven van de landsoverheid Curaçao in 2014 Inleiding Joyce Mahabali De inkomsten van de overheid zijn de gelden die de overheid binnenkrijgt, overheidsuitgaven zijn de gelden die de overheid
Nadere informatieGroep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115
Samenvatting door M. 1480 woorden 6 januari 2014 7,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Tijd is geld De ECB leent geld uit aan de banken. Ze rekenen daar reporente voor. Banken
Nadere informatieHandel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8
betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste
Nadere informatieDatum 26 april 2017 Betreft Vragen van het lid Leijten (SP) over het bericht dat spaarders geen rente meer krijgen op hun spaargeld
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieEconomie module 4 Ruilen in de tijd. goederen kopen
Economie module 4 Ruilen in de tijd 27 blz. werkboek = 1 ½ blz. per les H1 par 1 & 2 vb.1 O O sparen om tijd storting + rente iets te kopen goederen kopen vb.2 O O geld lenen om tijd aflossing + rente
Nadere informatieSTICHTING WERELDWIJD EVANGELIEWERK JAARVERSLAG 2013
STICHTING WERELDWIJD EVANGELIEWERK JAARVERSLAG 2013 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 2 2 Algemene informatie over de stichting 2 3 Bestuurs- en activiteitenverslag 2013 2 4 Jaarrekening 2013 5 Pagina 1 1. Inleiding
Nadere informatiePraktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder
Praktische opdracht Economie De kredietcrisis en verder Praktische-opdracht door 1859 woorden 2 juni 2014 5 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Opdracht 1: D. E. Met de term economische groei wordt
Nadere informatieWorkshop Echtscheiding. Erasmus Universiteit Rotterdam 19 juni 2015 jevandenberg@ese.eur.nl
Workshop Echtscheiding Erasmus Universiteit Rotterdam 19 juni 2015 jevandenberg@ese.eur.nl 1 Algemeen Een op de drie huwelijken strandt Gemiddeld 14,5 jaar (CBS, 2013) Reden genoeg om na te gaan wat de
Nadere informatieBIJLAGE A bij het. voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2010 COM(2010) 774 definitief Bijlage A/Hoofdstuk 14 BIJLAGE A bij het voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD betreffende het Europees
Nadere informatieSamenvatting Economie Levensloop Hst. 2/3/4
Samenvatting Economie Levensloop Hst. 2/3/4 Samenvatting door A. 969 woorden 18 november 2012 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Kinderen krijgen is voor ouders liefde en vreugde en de ouders
Nadere informatieBeleggen met geleend geld van de BV
Beleggen met geleend geld van de BV Overtollige middelen van de BV kunnen beter niet binnen de BV worden belegd, maar in privé. De BV betaalt namelijk 35% vennootschapsbelasting over de beleggingsresultaten,
Nadere informatieWAT IS GELD? Charta = wet Het is een wettelijk betaalmiddel!
GELDZAKEN havo 4 WAT IS GELD? Een betaalmiddel Chartaal geld: alle bankbiljetten en munten Charta = wet Het is een wettelijk betaalmiddel! Giraal geld: digitaal geld = onstoffelijk (niet tastbaar) Giraal
Nadere informatieM * V = P * T (T kan ook Y (reëel inkomen zijn)
Centrale bank leent aan banken geld. Banken kunnen geld uitlenen aan gezinnen en bedrijven. Gezinnen consumeren meer, bedrijven investeren meer. De bedrijven gaan meer produceren. (Er ontstaat meer welvaart
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI 2016 15.30 17.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie ALGEMENE ECONOMIE Maandag 27 juni 2016 B / 9 2016 NGO-ENS B / 9 Opgave 1 (20 punten)
Nadere informatieEen onderhandse lening is een lang lopende lening waarbij geld uitgeleend word door 1 geldgever.
Samenvatting door een scholier 1246 woorden 20 januari 2005 6,8 5 keer beoordeeld Vak M&O Hst 4 De vermogensmarkt is het geheel van vraag en aanbod. --> geldmarkt en kapitaalmarkt Op de geldmarkt wordt
Nadere informatieRaadsmededeling - Openbaar
Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 125/2012 Datum : 5 september 2012 B&W datum : Portefeuillehouder : J. Teeuwsen Onderwerp : Schatkistbankieren Aanleiding Toezegging gemeenteraad 12 juni 2012. Inhoud
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 2: Sparen en Beleggen
Samenvatting Economie Hoofdstuk 2: Sparen en Beleggen Samenvatting door Daphne 1906 woorden 3 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Europese Centrale bank (ECB) In de Eurolanden heeft maar één
Nadere informatieNaslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht
Naslagwerk Economie van Duitsland 8.1 Overzicht Het Duitse bankenstelsel is anders georganiseerd dan in de meeste andere landen. Naast een centrale bank, de Bundesbank, de reguliere zaken en retailbanken
Nadere informatie