Ondersteuning voor Brede Scholen

Transcriptie

1 Ondersteuning voor Brede Scholen SCHOOLJAAR BredeSchool brussel

2 INLEIDING Inhoud Deel 1: Coaching op maat 4 Deel 2: Groepsaanbod Brede School Vast aanbod voor alle Brede Scholen Startvorming Vorming kansarmoede en Brede School Slotvorming 8 2. Basisvorming voor nieuwe coördinatoren Brede School in Brussel: visie, realisatie en praktijk Basisvormingen uitdagingen Brussels onderwijs 9 3. Vorming en uitwisseling naar keuze Identiteitsontwikkeling bij jongeren: vertaalslag naar de praktijk Werkgroep Kijk eens over het muurtje Competentie-ontwikkeling: omgaan met weerstand Uitwisseling: samenwerken met de bib aan een krachtige lees-, leer- en leefomgeving Cocreatieve werkvormen voor het evalueren van je Brede School Extra: Coworkspaces Verwachtingen groepsaanbod 14 Deel 3: Bovenlokale samenwerking met het Onderwijscentrum Brussel Je eigen bredeschoolverhaal vertellen Community Service Learning Erasmushogeschool Brussel Stagiair in je Brede School Praktijkwinkel Brede Scholen in Brussel Ondersteuningstool voor en door Brede Scholen Verwachtingen bovenlokale samenwerking 19 2

3 Inleiding In deze brochure vind je het ondersteunings aanbod van het Onderwijscentrum Brussel voor Brede Scholen. Het Onderwijscentrum Brussel zorgt voor ondersteuning en kwaliteitsbewaking van de lokale Brede Scholen in Brussel. Dit gebeurt via coaching en begeleiding, bovenlokale activiteiten, studie en ontwikkeling voor en in samenwerking met Brusselse Brede Scholen. Voor het schooljaar werd rekening gehouden met de bevindingen van de focusgroep van bredeschoolcoördinatoren over de ondersteuning voor Brede Scholen en met de evoluties en noden van de Brusselse Brede Scholen. Het aanbod richt zich in de eerste plaats tot bredeschoolcoördinatoren, maar ook bredeschoolpartners zijn welkom op een aantal activiteiten, meer informatie daarover in de beschrijving per activiteit. MEER INFORMATIE? Voor vragen over het ondersteuningsaanbod voor Brede Scholen kan je terecht bij je bredeschoolondersteuner of bij An Claeys, algemene coördinator Brede School. Het volledige vormingsaanbod van het Onderwijscentrum Brussel voor het Nederlandstalig gewoon en buitengewoon basis- en secundair onderwijs en voor speelpleinen vind je op > vorming en uitwisseling. INSCHRIJVEN? Inschrijven kan via onderstaande link, bij voorkeur voor 26/09: vormingen-brede-school De bevestiging van je inschrijving volgt zo snel mogelijk. Deelname aan vormingen is een engagement zowel van deelnemers als van begeleiders. Een ingeschreven deelnemer wordt verondersteld aan wezig te zijn. Bij eventuele problemen vragen we om zo snel mogelijk de organisatie op de hoogte te brengen per mail aan INLEIDING Contactgegevens en meer informatie over Brede School in Brussel vind je op > Brede School. 3

4 Coaching op maat De bredeschoolondersteuner werkt samen met de lokale coördinator een ondersteun ingstraject uit op maat van de Brede School met als doel deze te ondersteunen in het proces van kwaliteitsontwikkeling. Vertrekpunt daarbij zijn de uitdagingen en ambities van de lokale Brede School op basis van: 4 1 De visie op Brede School in Brussel: VGC-visietekst en subsidiereglement Brede School in Brussel, feedback van de algemene directie Onderwijs en Vorming, onderzoek Brede School in Brussel door Steunpunt Diversiteit en Leren De praktijk in de lokale Brede School: afsprakenkader en actieplan, zelfevaluatie van de Brede School, professionaliseringsnoden van de coördinator,

5 De ondersteuningsinhouden situeren zich binnen één of meerdere pijlers van het referentiekader en de VGC-visietekst: proces, visie en praktijk van de Brede School. Het traject richt zich tot meerdere betrokkenen om draagvlak en gedeeld leiderschap te versterken: lokale coördinator, werkgever, stuurgroep, lokale en bovenlokale partners. Wederzijdse verwachtingen tussen OCB (de bredeschoolondersteuner) en de Brede School komen in het begeleidingsplan. Bij coördinatorwissel en bij feedback van de algemene directie Onderwijs & Vorming na rapportering, bespreken bredeschoolonder steuner en coördinator of er aanpassingen nodig zijn in het begeleidingsplan. Een laag intensief traject bestaat minimaal uit : Opstartgesprek bredeschoolondersteuner lokale coördinator vóór 15/10; Informeren en betrekken van de werkgever en partners bij het begeleidingsplan; Deelname van de onder steuner aan een stuurgroep om voeling te krijgen met partners; Opvolggesprek ondersteuner - coördinator begin 2de semester. Een aantal Brede Scholen werden door de algemene directie Onderwijs & Vorming op de hoogte gebracht dat zij verplicht worden een hoog intensief traject te lopen met OCB, dit bestaat uit: Opstartgesprek ondersteuner - lokale coördinator vóór 15/10; Maandelijkse contactmomenten brede schoolondersteuner-coördinator en/of andere betrokkenen in de Brede School; Informeren en betrekken van de werkgever en partners bij het begeleidingsplan; Deelname van de ondersteuner aan een stuurgroep om voeling te krijgen met partners; Opvolggesprek ondersteuner-coördinator-werkgever begin 2de semester om de voortgang van het traject tussentijds te evalueren en vooruit te blikken. COACHING OP MAAT 5

6 Groepsaanbod Brede School Het bovenlokale groepsaanbod voor Brede Scholen krijgt vorm in samenwerking met praktijkexperts uit (Brusselse) Brede Scholen, onderzoekers die werken rond bredeschoolthema s, trainers met expertise rond specifieke thema s en competenties. Het groepsaanbod bestaat uit een vast aanbod en een keuzeaanbod voor bredeschoolcoördinatoren met aandacht voor vorming en uitwisseling, visie en praktijk. Ook bredeschoolpartners zijn welkom op een aantal vormingen, meer informatie daarover in de beschrijvingen van de activiteiten. 2 Op het digitale forum voor bredeschoolcoördinatoren staan heel wat instrumenten, materialen en informatie ter ondersteuning van Brede Scholen. Coördi natoren kunnen er zelf ook vragen stellen en informatie uitwisselen met collega s. 6 Alle activiteiten gaan door in het Onderwijs centrum Brussel (Marcqstraat 16, 1000 Brussel) tenzij anders vermeld.

7 1. VAST AANBOD VOOR ALLE BREDE SCHOLEN Het vast aanbod voor Brede Scholen wil inspelen op actualiteit, vragen en noden van alle Brede Scholen in Brussel. We rekenen op de aanwezigheid van alle coördinatoren voor deze mix van visie, praktijk en actualiteit. Ieders actieve deelname en inbreng is er van belang om de Brusselse bredeschoolvisie en praktijk verder te ontwikkelen. In september en januari zijn ook bredeschoolpartners welkom. Hun deelname helpt de coördinator om samen met de aanwezige partners de vertaalslag van de thema s te maken naar de lokale context. Om organisatorische redenen, kunnen maximaal 2 partners per Brede School deelnemen Startvorming Voormiddag: Islamologe Khadija Aznag geeft toelichting over hoe vele (moslim) jongeren worstelen met het ont wikkelen van een positieve identiteit in deze diverse samenleving. Ze biedt inzicht in deze complexe processen en toont het belang van Brede School voor kwetsbare jongeren. Khadija Aznag is stafmedewerker bij het Agentschap voor Migratie en Inburg ering en specialiseerde zich in de identiteitsontwikkeling bij jongeren. Namiddag: Ondersteuningsaanbod aan de slag met de resultaten van het onderzoek Brede School door Steunpunt Diversiteit en Leren en de ondersteuningstool die hieruit voortkwam. GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL Maandag 19/09/ uur Alle bredeschoolcoördinatoren Partners (maximum 2 per Brede School) welkom in de voormiddag 7

8 GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL VORMING KANSARMOEDE EN BREDE SCHOOL Voormiddag: In Brussel groeit één op vier kinderen op in een gezin zonder inkomen uit werk. Brede Scholen willen een hefboom vormen voor kinderen in (kans)armoede. Tijdens deze vorming gaan we op zoek naar antwoorden op volgende vragen: wat zijn succescriteria en valkuilen bij het werken met kinderen in (kans)armoede? welke factoren hebben een grote impact op het welbevinden en ontwikkelen van kinderen in kansarmoede? hoe kan je als coördinator of partner invloed hebben op het realiseren van gelijke ontwikkelingskansen? 1.3. SLOTVORMING De inhoud van deze vorming wordt bepaald in de loop van het schooljaar op basis van vastgestelde vragen, noden en actuele ontwikkelingen. Dinsdag 13/06/ uur + aansluitend bredeschoolpicknick Alle bredeschoolcoördinatoren Namiddag: De inhoud wordt bepaald in de loop van het schooljaar op basis van vastgestelde vragen, noden en actuele ontwikkelingen. Dinsdag 17/01/ uur 8 Alle bredeschoolcoördinatoren Partners (maximum 2 per Brede School) welkom in de voormiddag

9 2. BASISVORMING VOOR NIEUWE COÖRDINATOREN 2.1. BREDE SCHOOL IN BRUSSEL: VISIE, REALISATIE EN PRAKTIJK In een Brede School slaan scholen, organisaties, ouders en buurt de handen in elkaar om een brede leeren leefomgeving te creëren waarin álle kinderen en jongeren maximale ontwikkelingskansen krijgen. Tijdens deze vorming krijg je inzicht in de visie op Brede School in Brussel en ontdek je hoe Brusselse Brede Scholen in de praktijk vorm krijgen en antwoorden willen bieden op maatschappelijke uitdagingen. Donderdag 22/09/ uur Datum in het 2de semester wordt later bepaald BASISVORMINGEN UITDAGINGEN BRUSSELS ONDERWIJS Visie en praktijk over een aantal belangrijke uitdagingen van het Brussels onderwijs: Meertaligheid Donderdag 15/ uur Ouder- en buurtbetrokkenheid Donderdag 22/ uur Huiswerk Vrijdag 21/10/ uur Startende en geïnteresseerde bredeschool coördinatoren zijn welkom om aan te sluiten bij deze interne OCBvormingen. GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL Startende bredeschoolcoördinatoren in hun eerste bredeschooljaar Verwachtingen? Zo snel mogelijk na aanstelling deelnemen. 9

10 GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL VORMING EN UITWISSELING NAAR KEUZE Het keuzeaanbod heeft aandacht voor competentie-ontwikkeling van de bredeschool coördinator, goede praktijkvoor beelden en het uitdiepen van de brede schoolvisie. Dit gebeurt via vorming, ontwikkeling, uitwisseling en bezoeken 3.1. IDENTITEITSONTWIKKELING BIJ JONGEREN: VERTAALSLAG NAAR DE PRAKTIJK Khadija Aznag begeleidt coördinatoren die op basis van de inzichten tijdens de startdag, de vertaalslag willen maken naar de praktijk. Tijdens deze uitwisseling ga je op zoek hoe je in je eigen Brede School sterker kan inzetten op het ontwikkelen van een positieve identiteit voor jongeren. 29/11/ uur 3.2. WERKGROEP In een werkgroep verzamelen bredeschool coördinatoren en bredeschool ondersteuners expertise en praktijk voorbeelden rond een gezamenlijke uitdaging. Ze verwerken en bundelen relevante inzichten om hier effectief mee aan de slag te gaan in de Brede Scholen. De concrete leervraag en aanpak worden op basis van de noden en uitdagingen van de bredeschool coördinatoren bepaald. Thema s? Werkgroep 1: Brede School en secundair onderwijs Werkgroep 2: Verankering in de Brede School Werkwijze? Eigen expertise delen; Beroep doen op externe expertise; Opgedane inzichten verspreiden naar alle Brusselse Brede Scholen; Aantal deelnemers: minimum 5 bredeschool coördinatoren die deelnemen aan de 2 momenten. Werkgroep 1: Dinsdag 8/11/16 en dinsdag 22/11/16 voormiddag Werkgroep 2: Dinsdag 16/05/17 en dinsdag 23/05/17 voormiddag 10

11 3.3. KIJK EENS OVER HET MUURTJE Op stap naar een Brede School in Brussel: maak kennis met de lokale context, de partners, doelen en het groeiproces van een Brusselse Brede School. Programma: bezoek, presentatie, vragen + reflectie. Waar en wanneer? Dinsdag 13/12/16 Brede School Hartje Anderlecht uur Dinsdag 25/04/17 Brede School Flamingo uur Bredeschoolcoördinatoren - maximum 15 deelnemers 3.4. COMPETENTIE- ONTWIKKELING: OMGAAN MET WEERSTAND Als bredeschoolcoördinator begeleid je veranderingsprocessen samen met je partners. Weerstand is inherent aan verandering. Linda Accou gaat samen met de bredeschoolcoördinatoren aan de slag rond omgaan met weerstanden. Tijdens deze trainingsdag krijg je inzicht in het fenomeen en oefen je competenties bij het omgaan met weerstanden. We bouwen verder op deze trainingsdag en reflecteren over opgedane ervaringen tijdens een voormiddag uitwisseling met de collega s. Van deelnemers verwachten we dat ze deelnemen aan de training en aan het terugkommoment. Waar en wanneer? Maandag 6/02/ uur VGC groep 1 (12 à 14 deelnemers) Maandag 13/02/ uur VGC groep 2 (12 à 14 deelnemers) Dinsdag 2/05/ uur: terugkommoment groep 1 & 2 GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL Bredeschoolcoördinatoren 11

12 GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL UITWISSELING: SAMENWERKEN MET DE BIB AAN EEN KRACHTIGE LEES-, LEER- EN LEEFOMGEVING Het Onderwijscentrum Brussel en de collega s van Streekgericht Bibliotheekbeleid slaan de handen in elkaar voor deze uitwisseling. Op het programma: inspirerende praktijkvoorbeelden en workshops rond samenwerking met bibliotheken. Waar en wanneer? Vrijdag 17/02/17 voormiddag te bepalen Bredeschoolcoördinatoren, bibliotheekmedewerkers, onderwijsondersteuners 3.6. COCREATIEVE WERKVORMEN VOOR HET EVALUEREN VAN JE BREDE SCHOOL Als bredeschoolcoördinator ben je trekker en facilitator voor de evaluatie van je bredeschoolwerking. Tijdens deze vorming gaan we aan de slag rond werkvormen en processen voor evaluatie van je Brede School samen met partners. Dinsdag 14/03/ uur Bredeschoolcoördinatoren 12

13 4. EXTRA: COWORKSPACES Tijdens vakantieperiodes zijn bredeschoolcoördinatoren welkom om samen met collega s in het Onderwijscentrum Brussel te werken. Donderdag 3/11/16 Dinsdag 3/01/17 Dinsdag 28/02/17 Dinsdag 11/04/17 Bredeschoolcoördinatoren en bredeschoolondersteuners GROEPSAANBOD BREDE SCHOOL

14 5. VERWACHTINGEN GROEPSAANBOD Van bredeschoolcoördinatoren wordt verwacht dat ze minimaal 4 dagen deelnemen aan het groepsaanbod in : 2,5 dagen vast aanbod voor alle Brede Scholen; Minstens 1,5 dag keuzeaanbod. Van startende bredeschoolcoördinatoren in hun eerste brede schooljaar wordt er bovendien verwacht dat ze deelnemen aan de vorming Brede School in Brussel: visie, realisatie en praktijkvoorbeeld. 14

15 Bovenlokale samenwerking met het Onderwijscentrum Brussel Het Onderwijscentrum Brussel werkt samen met (Brusselse) bovenlokale organisaties en expertisecentra aan de uitbouw van Brede Scholen. Diverse (groepen) geïnteresseerden en betrokkenen bij Brede Scholen kunnen terecht bij het Onder wijscentrum voor informatie en vorming. Hiervoor doen we graag beroep op jullie expertise en samenwerking. 3 15

16 BOVENLOKALE SAMENWERKING MET HET ONDERWIJSCENTRUM BRUSSEL JE EIGEN BREDESCHOOLVERHAAL VERTELLEN Je bredeschoolverhaal vertellen vanuit je praktijkervaring. Doelgroep? Studenten of andere (groepen) geïnteresseerden in Brede School Verwachtingen? Voorbereiden en geven presentatie in samenwerking met het Onderwijscentrum. Bredeschoolcoördinatoren die als ambassadeur willen optreden voor Brede School in Brussel rond een bepaalde expertise. Te bepalen Opgelet: Krijg je zelf een vraag om je Brede School voor te stellen aan een hogeschool, of andere bredeschoolbetrokkenen die geen deel uitmaken van je lokale netwerk? Neem contact op met de algemene coördinator in functie van inhoudelijke en praktische afspraken en afstemming. 2. COMMUNITY SERVICE LEARNING ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL Erasmushogeschool Brussel wil via Community Service Learning (CSL) (toekomstige) leraren voorbereiden op de Brusselse context en hen in staat stellen maatschappelijk kwetsbare leerlingen te versterken. Een honderdtal 3dejaars-studenten pedagogie van het jonge kind, lager onderwijs, kleuteronderwijs, secundair onderwijs gaan aan de slag in multidisciplinaire teams van 3 à 4 personen. Community Service Learning (CSL) is een onderwijsvorm waarbij studenten theoretische kennis verbinden aan een concreet maatschappelijk engagement. De studenten maken in het eerste trimester een analyse van de Brede School. In oktober, november en december hebben ze geen les op vrijdag zodat ze in multidisciplinaire teams aan de slag kunnen gaan. Op basis van deze analyse, doen zij een projectvoorstel dat ze in het 2de semester zullen realiseren in overleg met de Brede School. De studenten gaan een engagement van 50 uren aan in het 2de semester voor de realisatie van het project: voorbereiden, realisatie en reflectie achteraf.

17 Verwachting van de Brede School? Vooraf: Bredeschoolcoördinator bespreekt met partners wie er interesse heeft om deel te nemen aan dit project + wie contactpersonen zijn voor de studenten. 1ste semester : onderzoeksfase en voorstel van projectthema s Brede School stelt alle relevante info voor onderzoeksfase ter beschikking van de studenten. Kick off 4/10 - voormiddag: de bredeschoolcoördinator is aanwezig tijdens de kick-off en maakt kennis met de studenten. - namiddag: de bredeschoolcoördinator en studenten gaan op stap in de Brede School: kennismaking met de omgeving en de partners. Vrijdagen van oktober tot december: de studenten doen veldwerk in de Brede School: coördinator en/of partners staan ter beschikking voor het beantwoorden vragen, geven input, geven mogelijkheid tot uitwisseling en observatie, Voor 9/12 toetsen de studenten hun projectvoorstel af bij de coördinator en/of andere betrokkenen. 16/12: coördinator of andere vertegenwoordiger van de Brede School is aanwezig tijdens de projectvoorstelling van de studenten. 2de semester projectrealisatie: Voorbereiding: bredeschoolcoördinator en/of partner is aanspreekpunt en begeleidt de studenten. Realisatie: bredeschoolcoördinator en/of partner begeleidt de studenten tijdens realiseren van project. Reflectie en evaluatie achteraf: studenten doen zelfevaluatie, bredeschoolcoördinator en/of partner geeft input + bundelt informatie die relevant is voor kwaliteitsontwikkeling in de Brede School. 17 BOVENLOKALE SAMENWERKING MET HET ONDERWIJSCENTRUM BRUSSEL

18 BOVENLOKALE SAMENWERKING MET HET ONDERWIJSCENTRUM BRUSSEL 3. STAGIAIR IN JE BREDE SCHOOL Stagiair ontvangen met specifieke opdracht binnen je Brede School. Doelgroep? Studenten aan Brusselse opleidingen: sociaal-cultureel werk, lerarenopleiding, Verwachtingen? Voorbeeld sociaal-cultureel werk Stagetaken: direct agogisch handelen met (een) groep(en), beleids gericht werken, verantwoordelijkheid voor (deel)project; Stagementor: draagt eindverantwoordelijkheid voor de stage, is minimum 1 uur per week beschikbaar voor de student. Brede Scholen met coördinator die minstens 3 jaar praktijkervaring heeft in het sociaal-cultureel werk en specifieke projecten heeft die in samenwerking met een student kunnen gerealiseerd worden. 4. PRAKTIJKWINKEL BREDE SCHOLEN IN BRUSSEL Er zijn heel wat mooie praktijkvoorbeelden aanwezig in Brede Scholen, die elke dag hun meerwaarde bewijzen voor de ontwikkelingskansen van Brusselse leerlingen. Het Onderwijscentrum Brussel organiseert een praktijkwinkel rond het thema Brede Scholen in Brussel. Leraren en directies vertellen er in samenwerking met bredeschoolcoördinatoren over hun praktijk om collega s te inspireren. Doelgroep? Leraren en directies Verwachtingen? Je bredeschoolverhaal vertellen met focus op de meerwaarde om schoolse doelen te bereiken, samen met directie en/of leerkracht. Donderdag 9/02/ uur Te bepalen 18

19 5. ONDERSTEUNINGSTOOL VOOR EN DOOR BREDE SCHOLEN Steunpunt Diversiteit en Leren ontwikkelde in het kader van het onderzoek Brede School een digitale ondersteuningstool. Bedoeling is om deze digitale leeromgeving regelmatig te actualiseren met voorbeelden, methodieken, documenten en ideeën uit de praktijk zodat coördinatoren ermee aan de slag kunnen gaan bij de uitbouw van hun Brede School. Verwachtingen? Mee vorm geven, reflecteren, input aanleveren voor de ondersteuningstool. Te bepalen 6. VERWACHTINGEN BOVENLOKALE SAMENWERKING Van bredeschoolcoördinatoren wordt verwacht dat ze minimaal aan 1 bovenlokale samenwerking deelnemen in

20 BredeSchool brussel CONTACTGEGEVENS Marcqstraat 16, 1000 Brussel Tel: 02/ VU Eric Verrept, leidend ambtenaar, E. Jacqmainlaan Brussel Foto's: Lander Loeckx Ontwerp: Josworld.org