Verkeerseducatie op maat van het buitengewoon onderwijs. 1 december 2015

Transcriptie

1 Verkeerseducatie op maat van het buitengewoon onderwijs 1 december

2 Op het programma Situering 10op10 Kind-volgsysteem Concreet aan de slag met een staptas Pauze Praktijkoefeningen: Staptas Busevacuatie Praktijk 10op10 2

3 Situering 10op10 3

4 10op10 in de provincie Antwerpen Verkeersproject Kleuter- en lager onderwijs, ook Bubao! Gemeenten, steden of districten met deelnemende 10op10-school op hun grondgebied 4

5 10op10-doelstellingen 5

6 3 fasen, op het ritme van de school Fase 1 Fase 2 Fase 3 Draagvlak Schooleigen werkgroep Vertegenwoordiger uit verschillende graden Inbreng op personeelsvergadering Verankering Praktijklessen Inventaris bestaande activiteiten, materialen Verkeersles met 10op10- lesfiche Leerlijn Werken in beschermde omgeving Fietscontrole Initiatie dode hoek 3de gr Leerlijn in schoolwerkplan Praktijk in BO en OS Praktijk dode hoek Veilige schoolomgeving Systeem schoolverlaten Sensibiliserende actie Hesje dragen tijdens uitstappen Vervoerswijze meten Verruimende sensibiliseringsactie Veilige routes uitstippelen Verkennen eigen schoolomgeving Finaliseren schoolverlaten Opnieuw meten vervoerswijze Ouder betrokkenheid Motivatie deelname 10op10 Ouders informeren Helpende (groot)ouders Communicatie naar ouders Ouders inhoudelijk communiceren Initiatief ouders/verkeersouders Verkeersvisie in schoolreglement Informeren op website over activiteiten 6

7 Ook voor niet-deelnemende scholen 10op10-lesfiches Voor kleuters en lagere school Gratis downloaden op: - Tik in zoekbalk 10op10 - Klik op ondersteuning lesfiches 7

8 Praktijklessen verkeer op maat van je leerlingen 8

9 Verkeer op ritme van de school Basisaanbod (1 & 8) Leerstoornis, licht mentale beperkingen Type2: matige of ernstige mentale beperking Type 3: ernstige, emotionele gedragsproblemen Type 9: autisme-spectrum Verkeersvaardigheid Evolueren tot zelfstandige verkeersdeelnemer Verkeersbveiligheid Beperkte doelen en rollen Verkeersvaardigheid Evolueren tot zelfstandige verkeersdeelnemer Verkeersvaardigheid Evolueren tot zelfstandige verkeersdeelnemer Praktijk Regelmaat Graduele opbouw Praktijk Toezicht Herhalen Automatiseren Communicatie Prakijk Frequent Korte oefenmomenten Communicatie weggebruikers Sterke visualisatie, Training reële situatie STOP (wat in secundiar met rijbewijs? S, OV en P T: motoriek, verplaatsen onder begeleiding STOP STOP 9

10 Praktijk: belang van een leerlijn Stevige basis voor regelmatige praktijklessen en een goede houvast voor leerkrachten Verschillende rollen (STOP-principe) Concrete (haalbare) praktijkdoelen Vertaald in deelvaardigheden Graduele opbouw Les- en praktijkmateriaal 10

11 Verschillende verkeersrollen (STOP) Stappen Zonder ernstige motorische beperking wellicht meest gekende verkeersrol Trappen Benaderen vanuit motoriek (kiné) Fiets als vervoersmiddel = deelname aan het verkeer groep <> individueel Openbaar vervoer Zelfredzaamheid Verplaatsingen Passagier Veilig mee in de wagen, de bus, Gekende rol woon-school verplaatsingen 11

12 Verschillende verkeersrollen Toevoegen/integreren: Verkeersborden Zichtbaarheid Belang van zien en gezien worden Communiceren met andere weggebruikers Rekening houden mogelijkheden toekomst: Wordt leerling zelfstandige verkeersdeelnemer Voetganger Fietser Buspassagier 12

13 Concrete doelen Heterogene groep individueel volgsysteem Haalbare doelen op maat van leerling welk niveau verwacht je? korte/lange termijn vertalen naar vaardigheden Verkeer gerelateerde ontwikkelingsdoelen verkeer en mobiliteit bewegingsopvoeding gezondheid,... 13

14 Individueel leerling-volgsysteem Leerdoelen - -/ bovengrens Voetganger onder toezicht (OS) ondergrens bovengrens Stappen in groep sept jan mei Oversteken in groep sept - jan mei Individueel tijdig stoppen aan stoeprand sept jan - mei Vordering leerling - Aandacht stopbeweging - Blijft onder begeleiding tijdens het stappen Fietser (BO) ondergrens bovengrens Vlot opstappen sept -jan mei Evenwicht houden op een fiets sept jan Tijdig kunnen remmen sept jan- mei Vordering leerling - Aandacht rembeweging - Naar hoger niveau behendigheidsoefeningen 14

15 Individueel leerling-volgsysteem Fietsvaardigheid deel 1 Tunnel 1 ste oefenbeurt 2 de oefenbeurt 3 de oefenbeurt Ik kan onder de rek onderdoor rijden zonder de rek te raken. ziek Stuurvaardigheid Ik kan tegen het beertje tikken en verder fietsen. Smalle doorgang Ik kan tussen 2 stroken fietsen Dit kan ik al goed Hier moet ik nog voor oefenen 15

16 Individueel leerling-volgsysteem Fietsvaardigheid deel 3 Remmen 1 ste oefenbeurt 2 de oefenbeurt 3 de oefenbeurt Ik kan remmen binnen een gekleurde zone Met 1 hand sturen 1 ste oefenbeurt 2 de oefenbeurt 3 de oefenbeurt Ik kan met 1 hand opheffen en tot 3 tellen omkijken 1 ste oefenbeurt 2 de oefenbeurt 3 de oefenbeurt Ik kan kleuren herkennen die mij getoond worden terwijl ik over mijn schouder kijk Dit kan ik al goed Hier moet ik nog voor oefenen 16

17 Individuele leerling-volgsysteem + ouderbetrokkenheid Mijn papa of mama vindt Mijn juf of meester vindt Mijn papa of mama vindt Mijn juf of meester vindt 17

18 Concrete doelen type 2 Maatschappelijke zelfredzaamheid Functionele onafhankelijkheid in het verkeer 73 weet waar hij thuishoort in het verkeer 74 leerling identificeert verkeerstekens en leeft ze na 75 begeeft zich zelfstandig naar voor hem vertrouwde plaatsen. 76 gaat of verplaatst zich adequaat met hulpmiddelen Mens Auditieve waarneming 24 staat open voor en reageert op auditieve waarnemingen 25 exploreert, herkent, vergelijkt en legt relaties m.b.t. auditieve stimuli 26 communiceert de beleving van auditieve stimuli Mens Visuele waarneming 27 leerling staat open voor en reageert op visuele waarneming 28 exploreert, herkent, vergelijkt en legt relaties m.b.t. visuele stimuli 29 communiceert de beleving van visuele stimuli 18

19 Concrete opleidingsvormen doelen OV1 OV2 OV3 OV4 Verkeersveiligheid Integratie in beschermd milieu Verkeersveiligheid Integratie in beschermd werk- en leefmilieu Verkeersvaardigheid Integratie zelfstandig leef en werkmilieu Verkeersvaardigheid Zelfstandig wonen en werken Geen zelfstandige deelname Beperkte zelfstandig deelname Evolueren tot zelfstandige verkeersdeelnemer Evolueren tot zelfstandige verkeersdeelnemer Verkeers- en mobiliteitsdoelen OV3, De leerling: kent milieubelastende en milieuvriendelijke vervoersvormen weet dat verkeersproblemen en -oplossingen hun oorsprong vinden in maatschappelijke en individuele keuzes weegt voor- en nadelen van verschillende vervoerswijzen af, met een voorkeur voor milieuvriendelijk vervoer maakt veilig gebruik van eigen en openbaar vervoer engageert zich voor een defensief en sociaal verkeersgedrag is voorbereid op het theoretisch rijexamen 19

20 Praktijkles: graduele opbouw Eenvoudig: kleine tussenstappen gaat mogelijk langzamer opbouw met veel herhalingsmogelijkheden Beschermde omgeving (BO) >> op straat (OS) vertaling naar het reële verkeer herkennen? kunnen toepassen Rgelmaat Regelmaat praktijkervaring automatisering 20

21 21

22 Zien, horen en veel prikkels 22

23 Stappers Goed zien én gezien worden! Jonge kinderen: kleine gestalte Kunnen snelheid en afstand niet goed inschatten zichtbaar maken fluo en reflecterende kledij oogcontact, gericht kijken, verwoorden Geef ruimte! kansen om te bewegen en te spelen 23

24 Stappers De weg voor de auto s stoep voor de voetgangers Hand geven Kind/zorgvrager aan de kant van de huizen, volwassene/ begeleider langs de straatkant 24

25 Stappers Leg uit wat je moet doet en waarom: Kijk, het licht staat op rood Het is nu aan de auto s om door te rijden en wij wachten We rennen niet bij het oversteken over, anders vallen we misschien, Relativeer de veiligheid Ook als het licht groen is, moeten we nog goed kijken Maar geef ook een beetje vrijheid 25

26 Leren stoppen aan de stoeprand = belangrijk om goed te kunnen oversteken! Door te stoppen kan leerling zijn aandacht beter op het verkeer richten Aan de stoeprand leert het kijken, luisteren, een hand geven, oogcontact maken STOPPEN = noodzakelijke voorwaarde om zich te concentreren op het verkeer en de situatie te leren overzien 26

27 Oversteken? Start van de échte oversteek training Rustige en gekende straat = overzicht Leg niet alles in 1 keer uit Toon hoe het moet en oefen samen Alle stappen op een rij Stop voor de stoeprand, de berm, het fietspad Komt er verkeer aan? Wacht en kijk opnieuw Kijk naar links, kijk naar rechts Komt er geen verkeer? o Steek dan recht over o Een flink staptempo o Ondertussen blijven kijken 27

28 Oversteken? 28

29 Zelfstandige voetganger Stoppen en stilstaan vooraleer de straat over te steken Vaardigheden ontwikkelen in de periode van 3 tot 6 jaar Links en rechts kijken om het verkeer te observeren Gezichtsveld tot 8 jaar nog niet voldoende ontwikkeld Kinderen kijken niet gericht Als er geen verkeer komt, oversteken en flink doorstappen Vanaf 6 jaar kunnen kinderen daarvoor hun bewegingen voldoende controleren, ze hebben dan voldoende evenwicht Ruimte en tijd correct interpreteren en structureren Afstand auto inschatten? Tijd die nodig is om over te steken? Nog moeilijk tot de leeftijd van 10 jaar 29

30 Leren fietsen Starten met de loopfiets = evenwicht Vrije ruimte: speelplaats, tuin, park Tijd! 30

31 Behendig op de fiets? Evenwicht, vertrekken, remmen, stuurvast? Je leerling kan niet alles meteen geduld Geleidelijk overgang naar veilig en vaardig in het verkeer 31

32 Zelfstandige fietser Een heus examen? 1. Rechts op de rijbaan fietsen 2. Rechts afslaan 3. Links afslaan zonder voorsorteren 4. Voorbij een hindernis fietsen 5. Voorrang verlenen Een fietsproef is een momentopname Brevetten Vlaamse Stichting Verkeerskunde 32

33 Praktijkmaterialen op school 10op10-lesfiches Pakket Horen, Zien & Rijden Eenvoudige materialen Verkeers-doe-koffer Verkeerskast Uitlenen materialen van de gemeente 33

34 Praktijk BuBao - voormiddag Busevacuatie MPI De Mast Staptas Sint-Rafael 34

35 Praktijk BUSO - namiddag 35

36 Dankjewel en succes! DIENST MOBILITEIT Departement Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit PaS - Provinciehuis aan de Singel, Desguinlei 100, 2018 Antwerpen T