Actuariële en bedrijfstechnische nota

Transcriptie

1 Stichting Forbo Pensioenfonds Forbo Actuariële en bedrijfstechnische nota Dit document heeft 71 pagina s ABTN SPF V3.0

2 Documentbeheer en goedkeuring Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 KPMG 1 november Herijkte versie 2010 V1.1 KPMG 20 juli 2011 Herijking ABTN (oa. opmerkingen certificerend en adviserend actuaris verwerkt V1.2 Bestuur SPF 1 december 2011 Aanpassingen doorgevoerd (naar opmerkingen adviserend actuaris dd ) V1.3 Bestuur SPF 1 mei 2012 Toevoeging Crisisplan V 2.0 Bestuur SPF 14 mei 2013 Herijking ABTN i.v.m. nieuwe pensioenregeling en nieuwe ALM studie. V3.0 Bestuur SPF 14 februari 2014 Herijking ABTN ivm Code Pensioenfondsen en Wvbp V3.0 Bestuur SPF 14 maart 2014 Opmerkingen bestuursvergadering 7 maart 2014 verwerkt Dit document is beoordeeld door Beoordelaar Datum beoordeling 1 Harold Sieben 7 maart Ton Keetlaer 7 maart Daniëlle Uitvlugt 7 maart 2014 Dit document is goedgekeurd door Naam Datum goedkeuring 1 Harold Sieben 21 maart Marcel Bults 21 maart Gerrit Mol 21 maart Ton Keetlaer 21 maart Daniëlle Uitvlugt 21 maart Ben Soppe 21 maart Jan Verbakel 21 maart 2014 ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx i

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Organisatie, beheer en interne controle Organisatie pensioenfonds Algemeen bestuur Dagelijks bestuur Beleggingscommissie Communicatiecommissie Bestuurssecretariaat Intern Toezicht Verantwoordingsorgaan Compliance Officer Uitbesteding van werkzaamheden Uitbesteding Administratie Uitbesteding Vermogensbeheer Uitbesteding Actuariële werkzaamheden Uitbesteding Accountantswerkzaamheden Beheersmaatregelen en interne controle Specifieke interne controles Communicatie 11 3 Pensioenregelingen Aangesloten ondernemingen Deelnemerschap De inhoud van de pensioenregelingen a. De pensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo- Novilon en Forbo Eurocol voor deelnemers die 1 januari 2005 jonger waren dan 55 jaar b. De pensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo- Novilon en Forbo Eurocol voor deelnemers die 1 januari 2005 ouder waren dan 55 jaar c. Prepensioenregeling Forbo Flooring d. Prepensioenregeling Forbo-Novilon e. Pensioenspaarregeling Forbo Flooring 17 4 Herverzekering 19 5 Voorzieningen, reserves en eigen vermogen Voorziening pensioenverplichtingen 20 ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx ii

4 5.2 Toereikendheid voorziening pensioenverplichtingen Dekkingsgraad Stichtingskapitaal en overige reserves Bestemmingsfonds premiedepot 24 6 Beleggingsbeleid Het strategisch beleggingsbeleid Beleggingsdoelstelling Samenstelling strategische beleggingsportefeuille en tactische bandbreedtes Opzet en uitvoering vermogensbeheeractiviteiten Structuur vermogensbeheer Risicometing en -beheersing Sturen op risico Randvoorwaarden Matching portefeuille Randvoorwaarden Return portefeuille Randvoorwaarden Liquide Middelen Derivaten Valuta Securities lending Kredietrisico Resultaatsevaluatie Waarderingsgrondslag Belegging van het premiedepot 34 7 Premiebeleid Actuarieel kostendekkende premie Gedempte actuarieel kostendekkende premie Deelnemersbijdrage Vaste bijdrage onderneming Totale feitelijke premie Benodigde premie Premiedepot 37 8 Financiële sturingsmiddelen Premiebeleid Beleggingsbeleid Toeslagbeleid Beperking pensioenopbouw pensioenregeling Noodclausule Continuïteitsanalyse 39 ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx iii

5 A Deskundigheidsplan 41 B Uitvoeringsovereenkomsten 42 C Gedragscode 43 D Verklaring inzake de beleggingsbeginselen 54 E Handboek Risicomanagement 59 F Taken en bevoegdheden Compliance Officer 60 G Crisisplan 66 ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx iv

6 1 Inleiding De Stichting Pensioenfonds Forbo (het pensioenfonds) is een ondernemingspensioenfonds zoals bedoeld in artikel 1 van de Pensioenwet. Uit het gestelde in artikel 145 van de Pensioenwet vloeit voort dat een ondernemingspensioenfonds een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) dient vast te stellen. De inhoud van deze ABTN dient zodanig te zijn, dat De Nederlandsche Bank tot een oordeel kan komen over de wijze waarop wordt voldaan aan het bepaalde bij of krachtens de artikelen 25, 95, 126 tot en met 137 en 143 van de Pensioenwet. Deze ABTN geldt vanaf en is, tijdens de bestuursvergadering van 7 maart 2014 door het bestuur vastgesteld en ter advies aan de deelnemersraad voorgelegd. De ABTN beschrijft de per 1 januari 2013 geldende regelingen, zoals deze in beheer zijn genomen op verzoek van de deelnemende vennootschappen. Daarmee vervangt de ABTN alle voorgaande nota s en bevat de ABTN alle wijzigingsbladen en aan dit onderwerp gerelateerde bestuursbesluiten en aanverwante vastleggingen. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 1

7 2 Organisatie, beheer en interne controle 2.1 Organisatie pensioenfonds Figuur 1: Organisatie-inrichting Pensioenfonds Forbo In de navolgende paragrafen worden de verschillende gremia nader beschreven. Voor verdere detaillering wordt verwezen naar het document SPF Organisatie-inrichting V Algemeen bestuur Het pensioenfonds heeft een paritair bestuursmodel. Het bestuur bestaat uit acht (8) personen, van wie vier (4) leden, de voorzitter inbegrepen, namens de vennootschap door het bestuur worden benoemd en vier (4) leden die gedeeltelijk door de deelnemers en gedeeltelijk door de pensioengerechtigden na voordracht door het bestuur, worden gekozen. Gekozen leden namens de deelnemers of pensioengerechtigden worden benoemd door het bestuur. De bestuursleden benoemen uit hun midden een secretariss respectievelijk penningmeester. De samenstelling van het bestuur dient te voldoen aan de criteria als vastgelegd in het deskundigheidsplan voor de bestuursleden van het pensioenfonds. Het gestelde in de code pensioenfondsen met betrekking tot diversiteit wordt zoveel mogelijk nagestreefd. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 2

8 Het pensioenfonds wordt in en buiten rechte vertegenwoordigd door twee leden van het bestuur, paritair bepaald. De voorzitter of de secretaris zal tenminste worden gekend in relevante gevallen. Het bestuur legt verantwoording af over het gevoerde beleid en de financiële huishouding in de jaarrekening van het fonds. De jaarrekening wordt in overeenstemming met wettelijke regels gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel en is tevens (op afspraak) ter inzage beschikbaar. Daarnaast wordt een jaarbericht op de website geplaatst. Het bestuur is op de hoogte van de wet- en regelgeving en de gevolgen daarvan voor het pensioenfonds. Ook bewaakt het bestuur de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de wet- en regelgeving in fondsdocumenten, besluitvormingsprocessen, procedures en de uitvoering. Het bestuur bewaakt dat het pensioenfonds de wet- en regelgeving en interne regels naleeft (steeds compliant is). Het bestuur heeft gekozen voor een sterke betrokkenheid en actief betrokken bestuursleden. Het bestuur is eindverantwoordelijk en wordt ondersteund door gemandateerde commissies. Dit betekent dat elke commissie een mandaat heeft en dat de commissieleden binnen het mandaat besluiten mogen nemen. Over de genomen besluiten dienen de commissies verantwoording af te leggen aan het bestuur. Besluiten die buiten de mandaten van de commissies vallen worden genomen door het bestuur zelf. Binnen het bestuur zijn drie commissies werkzaam, te weten: Dagelijks bestuur Beleggingscommissie Communicatiecommissie De commissies zijn zoveel mogelijk paritair samengesteld en hebben periodiek overleg. Het bestuur komt minimaal vier keer per jaar bijeen, het verantwoordingsorgaan is bij twee van de vier bijeenkomsten aanwezig Dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur bestaat uit een delegatie van het bestuur en is als zodanig paritair samengesteld. Het dagelijks bestuur heeft de vrijheid om zich te laten adviseren door deskundigen, niet zijnde bestuursleden. Adviserende activiteiten die leiden tot budgettaire uitgaven groter dan EUR dienen door het bestuur te worden goedgekeurd. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 3

9 Het dagelijks bestuur is, tezamen met de secretaris, verantwoordelijk voor het onderhouden van contacten met DNB en voor uitvoering van de dagelijkse gang van zaken. Het dagelijks bestuur komt minimaal vier keer per jaar bijeen Beleggingscommissie De beleggingscommissie bestaat uit een delegatie van het bestuur en is verantwoordelijk voor het monitoren van, beoordelen van en adviseren over de beleggingsactiviteiten. Daartoe voert zij zelfstandig overleg met de externe vermogensbeheerder en bewaakt de uitvoering van het beleggingsplan door de vermogensbeheerder. Tevens stelt de beleggingscommissie jaarlijks een gedetailleerd beleggingsbeleidsdocument op. Dit beleggingsbeleidsdocument wordt door het bestuur vastgesteld (het bestuur is ultiem verantwoordelijk). Voor het uitvoeren van deze taken heeft de beleggingscommissie een mandaat gekregen vanuit het bestuur en legt zij te nemen besluiten buiten het mandaat, voor aan het bestuur. De beleggingscommissie heeft de vrijheid om zich te laten adviseren door deskundigen, niet zijnde bestuursleden. Adviserende activiteiten die leiden tot budgettaire uitgaven groter dan EUR dienen door het bestuur te worden goedgekeurd. De beleggingscommissie legt verantwoording af door middel van een kwartaal beleggingsperformance rapportage en een jaarlijks voorstel voor het beleggingsbeleid. Dit beleggingsbeleid en de rapportages zijn voor belanghebbenden ter inzage beschikbaar bij de secretaris. De beleggingscommissie komt minimaal zes keer per jaar bijeen, de vermogensbeheerder is minimaal bij vier van de zes bijeenkomsten vertegenwoordigd Communicatiecommissie De communicatiecommissie bestaat uit een delegatie van het bestuur. De communicatiecommissie heeft de vrijheid om zich te laten adviseren door deskundigen, niet zijnde bestuursleden. Adviserende activiteiten die leiden tot budgettaire uitgaven groter dan EUR dienen door het bestuur te worden goedgekeurd. De communicatiecommissie is belast met de voorbereiding en advisering van het beleid met betrekking tot de communicatie en stelt daartoe jaarlijks een communicatieplan op, dat ter goedkeuring wordt aangeboden aan het bestuur. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 4

10 De communicatiecommissie meet periodiek maar ten minste één keer per drie jaren de effectiviteit van de ingezette communicatiemiddelen Bestuurssecretariaat Het bestuur wordt ondersteund door een bestuurssecretariaat welke onder andere als taak heeft het faciliteren van bestuursbijeenkomsten, het vastleggen van besluiten en acties en het monitoren van voortgang op afgesproken acties Intern Toezicht Het bestuur draagt zorg voor de organisatie van een transparant intern toezicht met betrekking tot het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds. Met de uitvoering van het intern toezicht is belast een door het bestuur bij schriftelijk besluit in te stellen visitatiecommissie. De visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke door het bestuur te benoemen deskundigen. Het verantwoordingsorgaan heeft het recht een bindende voordracht te doen. Het bestuur is bevoegd de leden van de visitatiecommissie te ontslaan, indien dit naar het oordeel van het bestuur noodzakelijk is en nadat het verantwoordingsorgaan een bindend advies heeft gegeven. Het gestelde in de code pensioenfondsen met betrekking tot diversiteit wordt zoveel mogelijk nagestreefd. De visitatiecommissie heeft als taak het kritisch beoordelen van het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds. De Visitatiecommissie beoordeelt en rapporteert één keer per jaar vóór een door het bestuur aan te geven tijdstip schriftelijk aan het bestuur over het beleid van het bestuur en over de algemene gang van zaken in het pensioenfonds. De visitatiecommissie is ten minste belast met het toezien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur en legt verantwoording af over de uitvoering van de taken aan het verantwoordingsorgaan en de vennootschap en in het jaarverslag Verantwoordingsorgaan In lijn met de Wet versterking bestuur pensioenfondsen heeft het bestuur bij schriftelijk besluit een verantwoordingsorgaan ingesteld. Het verantwoordingsorgaan van de stichting bestaat uit vijf leden. Drie van deze leden hebben zitting namens de deelnemers. Eén lid heeft zitting namens de vennootschap en één lid heeft zitting namens de pensioengerechtigden. Het verantwoordingsorgaan heeft tevens drie aspirant-leden zonder stemrecht waarvan één namens de pensioengerechtigden. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 5

11 Het gestelde in de code pensioenfondsen met betrekking tot diversiteit wordt zoveel mogelijk nagestreefd. Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid dat het voert, de gerealiseerde uitkomsten van dit beleid en de beleidskeuzes die het eventueel voor de toekomst maakt Compliance Officer Het bestuur van SPF heeft een compliance officer aangewezen buiten de kring van het bestuur van het pensioenfonds, die een onafhankelijke rol binnen het pensioenfonds vervult. De compliance officer is benoemd door het bestuur van het pensioenfonds en rapporteert aan de voorzitter van het bestuur, zowel voor de dagelijkse gang van zaken, als in het geval zich een bijzondere omstandigheid heeft voorgedaan. De compliance officer is onafhankelijk en maakt geen onderdeel uit van het bestuur. Dit betekent dat de functionaris onafhankelijk rapporteert over de status van compliance en gerelateerde incidenten. Alle betrokkenen van Pensioenfonds Forbo hebben de mogelijkheid om onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard te rapporteren aan de compliance officer. Dit kan gaan om onregelmatigheden zowel binnen het pensioenfonds als bij partijen aan wie taken uitbesteed zijn. In bijlage F is de omschrijving van taken en bevoegdheden van de compliance officer opgenomen. 2.2 Uitbesteding van werkzaamheden Voor de uitvoering van een aantal werkzaamheden heeft het bestuur gekozen deze uit te besteden aan derden. Bij het besluiten tot uitbesteding worden de volgende criteria beoordeeld: Vereiste deskundigheid Kosten Effectiviteit van activiteiten Continuïteit van werkzaamheden Beheersbaarheid van uitbestede werkzaamheden Benodigde interne controle Grondslag voor de uitbesteding van activiteiten is te allen tijde een uitvoeringsovereenkomst, waarin de wederzijdse rechten en plichten zijn vastgelegd conform hetgeen bij de Pensioenwet is bepaald. De volgende activiteiten zijn uitbesteed: Administratief beheer van het pensioenfonds ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 6

12 Vermogensbeheer Actuariële werkzaamheden Accountantswerkzaamheden Het bestuur bevordert dat de dienstverleners een klokkenluidersregeling hebben. Met een klokkenluidersregeling kunnen degenen die financieel afhankelijk zijn van de dienstverlener, zonder gevaar voor hun positie rapporteren over onregelmatigheden binnen de onderneming. Dit kan gaan om onregelmatigheden van algemene, van operationele en van financiële aard. Het bestuur evalueert jaarlijks de kwaliteit van de uitvoering en de gemaakte kosten kritisch en spreekt een dienstverlener aan als deze de afspraken niet of onvoldoende nakomt. Als een accountant of actuaris niet-controlewerkzaamheden moet verrichten, verstrekt het bestuur hiervoor een afzonderlijke opdracht. Hierbij weegt het bestuur af of de niet-controlewerkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door de accountant, de actuaris of door het kantoor dat ook de jaarrekening controleert. Het bestuur beoordeelt ten minste eenmaal per vier jaar het functioneren van de accountant en de actuaris. De uitkomsten van deze beoordeling bespreekt het bestuur met de accountant of actuaris. Ook stelt het bestuur het intern toezicht en het VO van de uitkomsten op de hoogte Uitbesteding Administratie Het bestuur heeft het administratieve beheer van het pensioenfonds uitbesteed aan een externe administrateur. Het administratieve beheer betreft: Het voeren van de boekhouding, met betrekking tot activa, passiva, en de exploitatie van het fonds; Het uitvoeren van de uitkeringen van het fonds; Het ondersteunen, registreren en uitvoeren van waardeoverdrachten; Het registreren en controleren van het deelnemersbestand; - aan de hand van de door de commissie dagelijks bestuur aangegeven mutatie van actieve deelnemers; - aan de hand van bevolkingsgegevens inzake overlijden, woonplaats en andere relevante uitkeringsgegevens; De management rapportage; ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 7

13 Het opstellen en voorbereiden van de jaarlijkse financiële verantwoording. Alle taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de administrateur zijn vastgelegd in een functiebeschrijving, contract en service level overeenkomst. Tevens is de administrateur bevoegd tot procuratie bij het pensioenfonds voor een door het bestuur vastgesteld overzicht van correspondentie, evenals het uitvoeren van de maandelijkse uitkeringen tot een maximum van EUR per maand, met als uitzondering de maand mei waarvoor een maximum van EUR geldt Uitbesteding Vermogensbeheer Het vermogensbeheer is uitbesteed aan een fiduciair vermogensbeheerder die tevens de beleggingsadministratie voert. Het vermogensbeheer wordt gevoerd in overeenstemming met fiduciaire beginselen, waarbij de externe beheerder fondsen onderbrengt bij geselecteerde gespecialiseerde fondsbeheerders en binnen de door het bestuur vastgestelde tracking errors en fondsen. Maandelijks rapporteert de vermogensbeheerder de stand van zaken middels de maandrapportage. Elk kwartaal volgt de kwartaalrapportage waarin een uitgebreide toelichting op resultaten en verwachtingen wordt gegeven. Daarnaast kent de vermogensbeheerder een ISAE-3402 rapportage. Ook kan de vermogensbeheerder het bestuur en/of beleggingscommissie adviseren Uitbesteding Actuariële werkzaamheden De actuariële werkzaamheden worden uitbesteed bij een onafhankelijk adviserend actuaris en een onafhankelijk certificerend actuaris. De organisatie van de certificerend actuaris heeft een door DNB goedgekeurde gedragscode, zoals bedoeld in artikel 148, lid 2 van de Pensioenwet. De werkzaamheden van de adviserend actuaris betreffen de reguliere ondersteuning betreffende operationele zaken, zoals het vaststellen van de verplichtingen ten behoeve van de financiële verantwoording, de vaststelling van de kostendekkende premie, evenals de vaststelling van de vermogenspositie in overeenstemming met de daartoe door DNB gestelde regels. Daarnaast worden in specifieke zaken de adviezen van de adviserend actuaris ingewonnen. De certificerend actuaris is belast met de werkzaamheden, als bedoeld in artikel 147, lid 3, sub h en lid 4 van de Pensioenwet en wordt jaarlijks benoemd door het bestuur. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 8

14 Voor deze activiteiten zijn uitbestedingsovereenkomsten opgesteld Uitbesteding Accountantswerkzaamheden De accountantswerkzaamheden zijn uitbesteed bij een onafhankelijke externe accountant. De extern accountant wordt jaarlijks benoemd door het bestuur. 2.3 Beheersmaatregelen en interne controle Het bestuur vergadert zo dikwijls als de voorzitter dat nodig acht en tevens op schriftelijk verzoek van tenminste vier bestuursleden. Jaarlijks stelt het bestuur doelstellingen vast in een jaarplan welke onderbouwd worden met een begroting. Het bestuur wordt voor wat betreft het beleggingsbeleid ondersteund door een beleggingscommissie, waarin ter zake deskundigen zitting hebben. Het bestuur benoemt de leden van de beleggingscommissie. Ieder jaar stelt de beleggingscommissie een beleggingsplan voor het nieuwe jaar voor, welke vastgesteld wordt door het bestuur. De beleggingscommissie adviseert het bestuur over te nemen acties. Het bestuur brengt jaarlijks onder overlegging van een accountantsverklaring schriftelijk verslag uit aan de deelnemers van het pensioenfonds van het in het afgelopen boekjaar gevoerde beleid en beheer. Hiertoe relevante stukken liggen voor de deelnemers ter inzage. Het bestuur is gedechargeerd voor zijn beleid en beheer, tenzij ten minste vijftig deelnemers binnen drie weken na het ter inzage leggen van bedoelde stukken het bestuur schriftelijk verzoeken om een vergadering van deelnemers te beleggen. Gedurende het jaar ontvangt het bestuur één of meer voortgangsrapportages van de administrateur. Voor de uitoefening van haar taak beschikt het bestuur tevens ten minste over de volgende (management)informatie: Een kwartaalrapportage betreffende de beleggingen en de daarbij behorende (geprognosticeerde) ontwikkeling van de dekkingsgraad. De relevante ontwikkelingen op pensioengebied en de mogelijke consequenties hiervan voor het fonds. Tevens worden enkele vakbladen binnen het bestuur verspreid. Het door het administratiekantoor voorbereide jaarverslag inclusief jaarrekening van het fonds. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 9

15 Een accountantsverklaring plus schriftelijk verslag van de accountant. Een actuarieel rapport plus een actuariële verklaring van de certificerend actuaris. Eveneens heeft SPF heeft het beleid ten aanzien van het risicomanagement verder expliciet vastgelegd in een handboek risicomanagement. Deze is op te vragen bij SPF. Ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het pensioenfonds aanwezige informatie heeft het pensioenfonds een gedragscode opgesteld (bijlage C). Deze gedragscode geldt voor de bestuursleden, voor de leden van de beleggingscommissie, voor de administrateur en voor de door het bestuur aangewezen personen en instanties. Leden van bestuur en leden van het verantwoordingsorgaan ondertekenen de gedragscode bij infunctietreding. Daarnaast ondertekenen ze jaarlijks een verklaring over het naleven van de gedragsregels. De bevoegdheden van het bestuur en de administrateur ten aanzien van financiële transacties zijn vastgelegd in het document SPF Organisatieinrichting V3.0. De interne controle is zoveel mogelijk gewaarborgd door de volgende maatregelen van interne controle: Het beschermen van systemen en eigendommen door middel van procuratie regelingen, toegangsbeveiliging, beleggingsrichtlijnen en benchmarks. Het daar waar mogelijk aanbrengen van functiescheidingen. Het toepassen van het vier-ogen-principe bij de acceptatie en de mutaties in de deelnemersadministratie. Dit houdt in dat de salarisadministrateur van de ondernemingen de wijzigingen opgeeft aan de administrateur van het fonds; de administrateur verwerkt de mutaties en achteraf vindt controle plaats op de juiste en volledige verwerking. Het afbakenen van bevoegdheden, door het beperken van het aantal bevoegdheden per persoon en het beperken van het aantal personen per bevoegdheid. Het bestuur benoemt een beleggingscommissie van tenminste vier personen. De beleggingscommissie dient als adviesorgaan van het bestuur, de taken en verantwoordelijkheden zijn door het bestuur vastgesteld. De beleggingscommissie wordt te allen tijde geraadpleegd door de voorzitter en/of penningmeester op het gebied van: het vermogens- en beleggingsbeleid; toevoegingen/onttrekkingen aan het belegd vermogen. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 10

16 2.3.1 Specifieke interne controles Na raadpleging van de externe accountant worden interne controle maatregelen uitgevoerd en vastgelegd met betrekking tot de volgende werkzaamheden: Administratie voering in het algemeen: De extern administrateur dient ISAE-3402 gecertificeerd te zijn. De ISAE-3402 certificering dient betrekking te hebben op zowel de activa als de verplichtingen van het fonds. Jaarlijks zal de externe accountant rapporteren over de betrouwbaarheid van de interne controles, op basis van de minimum vereisten voor een goedkeurende verklaring bij de jaarverslaggeving van het fonds. Dagelijks bestuur: Het dagelijks bestuur dient controle maatregelen uit te voeren die de volledigheid, tijdigheid en juistheid van de verwerking van mutaties van personeelsgegevens in de breedste zin van het woord vaststelt. Dit aan de hand van vergelijking van gegevens van de aangesloten vennootschappen met de gegevens van de externe administrateur. Administratie beleggingen: De administratie van de beleggingen wordt gevoerd door de externe vermogensbeheerder. Per kwartaal dient de aansluiting te worden vastgesteld tussen de registratie van de vermogensbeheerder, en de gegevens van de externe administrateur. Autorisatie betalingen: - Betalingen van ontvangen facturen dienen te allen tijde te worden geautoriseerd door twee bestuursleden (paritair); - Betalingen van pensioenuitkeringen worden door de externe administrateur verwerkt en doorlopen de autorisatie procedures conform het vereiste onder ISAE De betalingsbevoegdheid betreft slechts de reguliere uitkeringen en is gelimiteerd zoals hiervoor aangegeven in paragraaf Communicatie In lijn met de Code Pensioenfondsen heeft het bestuur een communicatieplan opgesteld. Het bestuur refereert met dit plan naar de onder de Pensioenwet voorgeschreven communicatiestromen. Doelstellingen van het plan zijn onder andere: bevordering van betrokkenheid bij het pensioenfonds, vergroten van kennis over pensioenen en pensioenregelingen, informatie over reilen en zeilen van het pensioenfonds. Zowel interne als externe doelgroepen zijn geïdentificeerd ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 11

17 en er zijn afspraken gemaakt over de te ontwikkelen communicatievormen. De belangrijkste daarvan zijn: Een website specifiek voor het pensioenfonds met onder andere informatie over bestuurszaken, financiële ontwikkeling van het pensioenfonds en wetenswaardigheden over pensioenregelingen en pensioenen in het algemeen. Met deze website worden eveneens pensioengerechtigden bereikt. Het jaarlijkse uniform pensioenoverzicht (UPO) waarin per deelnemer een overzicht wordt gegeven van de hoogte van de verworven pensioenaanspraken, een opgave van de reglementair te bereiken pensioenaanspraken, informatie over de toeslagverlening en een opgave van de aan het desbetreffende of voorafgaande kalenderjaar toe te rekenen waardeaangroei van pensioenaanspraken. Hiervoor wordt het landelijk ingevoerde model gebruikt. Vervaardiging van een populaire versie van het pensioenreglement (pensioenbrochure); op verzoek worden ook de officiële teksten verspreid. Publicatie van deze stukken op het elektronische informatiebulletin van de ondernemingen en de website. Daarnaast ontvangen deelnemers op verzoek afschriften van de formele documenten als statuten en reglementen. Aandacht geven aan het verschijnen van het Jaarverslag met daarin opgenomen de jaarrekening. Onderhouden van eigen adres van het pensioenfonds en regelmatige informatie over contactpersonen. Het geven van voorlichtingsbijeenkomsten als (wettelijke) ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. Het bestuur evalueert periodiek maar minimaal ééns per drie jaar de resultaten van de communicatie-inspanningen. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 12

18 3 Pensioenregelingen 3.1 Aangesloten ondernemingen Het pensioenfonds voert de pensioenregelingen uit voor de werknemers van Forbo Flooring BV, Forbo Eurocol BV en Forbo-Novilon BV, evenals voor het personeel van die ondernemingen waarmee gelieerd is, waarbij sprake is van rechtsopvolging of met welke ondernemingen het pensioenfonds een overeenkomst heeft gesloten. In de overeenkomsten met aangesloten ondernemingen zijn de wederzijdse verantwoordelijkheden, bevoegdheden, rechten en (financiële) plichten vastgelegd. Het pensioenfonds beheert de volgende regelingen: Voor deelnemers die 1 januari 2005 jonger waren dan 55 jaar a. Ouderdomspensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo-Novilon en Forbo Eurocol Voor deelnemers die 1 januari 2005 ouder waren dan 55 jaar en op dat moment deelnemer aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Forbo b. Ouderdomspensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo-Novilon en Forbo Eurocol; c. Prepensioenregeling voor Forbo Flooring d. Prepensioenregeling voor Forbo-Novilon Voor deelnemers van Forbo Flooring e. Pensioenspaarregeling Forbo Flooring Onder ouderdomspensioenregeling wordt tevens begrepen de regelingen voor nabestaandenpensioen, wezenpensioen en premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. 3.2 Deelnemerschap Deelnemer aan de pensioenregeling zijn werknemers van de aangesloten bedrijven die 21 jaar of ouder zijn. Voor werknemers jonger dan 21 jaar met een (huwelijks)partner is een nabestaanden- en wezenpensioen verzekerd. 3.3 De inhoud van de pensioenregelingen N.B. Waar in het navolgende de pensioenregelingen worden besproken, geldt het volgende: ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 13

19 De beoogde opbouw van de pensioenregelingen geldt alleen indien de pensioenpremie die werkgevers en werknemers betalen voldoende is om de pensioenregeling in een bepaald jaar te financieren en indien dit niet voldoende is, er aanvullende middelen beschikbaar zijn uit het premiedepot a. De pensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo- Novilon en Forbo Eurocol voor deelnemers die 1 januari 2005 jonger waren dan 55 jaar De pensioenregeling is van kracht sinds 1 januari 2013 en vastgelegd in het Pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds Forbo. De belangrijkste kenmerken van de pensioenregeling zijn: Het betreft een voorwaardelijke middelloonregeling met pensioenleeftijd 65 jaar. De pensioenopbouw over de ploegentoeslag geschiedt op basis van voorwaardelijk middelloon. Voor de deelnemers is ouderdomspensioen toegezegd. Jaarlijks wordt een pensioen opgebouwd ter hoogte van 1,85% van de in dat jaar vastgestelde pensioengrondslag. Het totale ouderdomspensioen is gelijk aan de som van alle jaarlijks opgebouwde pensioenen (gemaximeerd op 44 jaar). De pensioengrondslag is gelijk aan het jaarloon, verminderd met een franchise. Voor werknemers in ploegendienst geldt een opbouw in voorwaardelijk middelloon van 1,85% van het ploegsalaris. Het jaarloon is voor deelnemers van Forbo Flooring en Forbo-Novilon gelijk aan 13,5 maal het vaste maandsalaris. Voor deelnemers van Forbo Eurocol bedraagt het jaarloon 14,04 maal het vaste maandsalaris. Indien een jaarloon meer bedraagt dan 520 maal het maximum dagloon WIA, blijft 50% van het meerdere jaarloon buiten aanmerking. Het jaarloon is gemaximeerd op 650 maal het maximum dagloon WIA. De franchise is per 1 januari 2014 gelijk aan Euro en wordt jaarlijks per 1 januari aangepast aan de hand van de algemene loonontwikkeling bij de aangesloten onderneming. Voor de nabestaanden is nabestaandenpensioen en wezenpensioen verzekerd. Het nabestaandenpensioen is gelijk aan 70% van het te bereiken ouderdomspensioen. Het wezenpensioen is per wees gelijk aan 14% van te bereiken ouderdomspensioen en wordt voor maximaal 5 wezen uitgekeerd. Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De deelnemers zijn per jaar een eigen bijdrage in de kosten van de pensioenregeling verschuldigd van 10% van de som van pensioengrondslag en ploegendienstgrondslag. De werkgever draagt een ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 14

20 vaste vergoeding bij van 14% van de som van de jaarlonen en de ploegendienstgrondslagen b. De pensioenregeling voor Forbo Flooring, Forbo- Novilon en Forbo Eurocol voor deelnemers die 1 januari 2005 ouder waren dan 55 jaar De pensioenregeling is van kracht sinds 1 januari 1976 en vastgelegd in het Pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds Forbo. De belangrijkste kenmerken van de pensioenregeling zijn: Het betreft een eindloonregeling met pensioenleeftijd 65 jaar. De pensioenopbouw over de ploegentoeslag geschiedt op basis van geïndexeerd middelloon. Voor de deelnemers is ouderdomspensioen verzekerd. Het ouderdomspensioen is gelijk aan het aantal deelnemersjaren (maximaal 40) vermenigvuldigd met 1,75% van de laatstelijk vastgestelde pensioengrondslag. De pensioengrondslag is gelijk aan het jaarloon, verminderd met een franchise. Voor werknemers in ploegendienst wordt het ouderdomspensioen vermeerderd met het aantal toeslagjaren vermenigvuldigd met 1,75% van het laatstelijk vastgestelde jaarloon. Een toeslagjaar is gelijk aan een deelnemersjaar vermenigvuldigd met het toeslagpercentage. Het jaarloon is gelijk aan 12 maal het vaste maandsalaris. Indien een jaarloon meer bedraagt dan 520 maal het maximum dagloon WIA, blijft 50% van het meerdere jaarloon buiten aanmerking. Het jaarloon is gemaximeerd op 650 maal het maximum dagloon WIA. De franchise is per 1 januari 2014 gelijk aan Euro en wordt jaarlijks per 1 januari aangepast aan de hand van de algemene loonontwikkeling bij de aangesloten ondernemingen. Voor de nabestaanden is nabestaandenpensioen en wezenpensioen verzekerd. Het nabestaandenpensioen is gelijk aan 70% van het te bereiken ouderdomspensioen. Het wezenpensioen is per wees gelijk aan 14% van te bereiken ouderdomspensioen en wordt voor maximaal 5 wezen uitgekeerd. Over ingegane pensioenen wordt in de maand mei van elk jaar bij achterafbetaling 8% vakantiegeld toegekend. Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De deelnemers zijn per jaar een eigen bijdrage in de kosten van de pensioenregeling verschuldigd van 7% van de som van pensioengrondslag en ploegentoeslag en 3,5% van de vakantietoeslag. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 15

21 De werkgever draagt een vaste vergoeding bij van 14% van de som van de jaarlonen en de ploegendienstgrondslagen c. Prepensioenregeling Forbo Flooring De prepensioenregeling is van kracht sinds 1 januari 2001 en vastgelegd in het prepensioenreglement Forbo Flooring BV. De belangrijkste kenmerken van de prepensioenregeling zijn: Het betreft een eindloonregeling met prepensioenleeftijd 62 jaar. De pensioenopbouw over de ploegentoeslag geschiedt op basis van geïndexeerd middelloon. Voor de deelnemers is een prepensioen verzekerd. Het prepensioen is gelijk aan het aantal deelnemersjaren (maximaal 40) vermenigvuldigd met 1,925% van de laatstelijk vastgestelde prepensioengrondslag. De prepensioengrondslag is gelijk aan het jaarsalaris, zijnde 12,96 maal het overeengekomen vaste bruto maandsalaris, exclusief de toeslag voor de pensioenspaarregeling. Het jaarlijkse prepensioen gaat in op de prepensioendatum en wordt uitgekeerd tot de eerste dag van de maand, volgende op de 65e verjaardag. Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De financiering van de reglementaire prepensioenaanspraken geschiedt door middel van een jaarlijks per 1 januari vervallende koopsom te voldoen door de werkgever aan het fonds. De deelnemers betalen een jaarlijkse bijdrage gelijk aan 3% van de prepensioengrondslag. De werkgever betaalt een zodanige bijdrage, dat deze samen met de bijdrage van de deelnemers, gelijk is aan de hiervoor vermelde koopsom. Met ingang van 1 januari 2012 vindt geen opbouw meer plaats onder deze regeling d. Prepensioenregeling Forbo-Novilon De prepensioenregeling is van kracht vanaf 1 april 2000 en is vastgelegd in het prepensioenreglement Forbo-Novilon BV. De belangrijkste kenmerken van de prepensioenregeling zijn: Het betreft een gemitigeerde eindloonregeling met prepensioenleeftijd 62 jaar. De pensioenopbouw over de ploegentoeslag geschiedt op basis van geïndexeerd middelloon. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 16

22 Voor de deelnemers is een prepensioen verzekerd. Het prepensioen is gelijk aan het aantal deelnemersjaren (maximaal 37) vermenigvuldigd met 1,892% van de laatstelijk vastgestelde prepensioengrondslag. De prepensioengrondslag is gelijk aan het jaarsalaris, zijnde 14 maal het overeengekomen vaste bruto maandsalaris, vermeerderd met de (vaste) ploegentoeslag en eventuele persoonlijke toeslag. De (vaste) ploegentoeslag en de persoonlijke toeslag wordt in de prepensioenregeling meegenomen op middelloon basis. Het jaarlijkse prepensioen gaat in op de prepensioendatum en wordt uitgekeerd tot de eerste dag van de maand, volgende op de 65e verjaardag. Het bestuur besluit jaarlijks of een toeslag wordt verleend, rekening houdend met de financiële positie van het pensioenfonds. De financiering van de reglementaire prepensioenaanspraken geschiedt door middel van een jaarlijks per 1 januari vervallende koopsom te voldoen door de werkgever aan het fonds. De deelnemers betalen een jaarlijkse bijdrage gelijk aan 2,50% van de prepensioengrondslag. De werkgever betaald een zodanige bijdrage, dat deze samen met de bijdrage van de deelnemers, gelijk is aan de hiervoor vermelde koopsom. Met ingang van 1 januari 2012 vindt geen opbouw meer plaats onder deze regeling e. Pensioenspaarregeling Forbo Flooring De pensioenspaarregeling is van kracht vanaf 1 januari 2001 en is vastgelegd in het pensioenspaarreglement Forbo Flooring BV. Het bestuur heeft zich bereid verklaard om jaarlijks een overzicht te verstrekken over de gespaarde gelden. Het bestuur heeft ook expliciet aangegeven dat er op geen enkele wijze risico wordt aanvaard, voor zover dit zou kunnen leiden tot een aanspraak op het vermogen van het fonds. Alle risico s met betrekking tot de gespaarde gelden worden door het individu gedragen, wat schriftelijk is vastgelegd per individu. De belangrijkste kenmerken van de pensioenspaarregeling zijn: De pensioenspaarregeling heeft ten doel de deelnemer in staat te stellen om te sparen voor extra levenslang ouderdoms- en nabestaandenpensioen en/of eerder ingaand (pre)pensioen dan wel aanwending voor deeltijdpensioen. Voor de deelnemer wordt jaarlijks door de werkgever op beleggingsrekening(en) een storting gedaan van 2,5% van het jaarsalaris. Het jaarsalaris is gelijk aan 14 maal het overeengekomen ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 17

23 vaste bruto maandsalaris, exclusief de toeslag van 2,5% voor de in het pensioenspaarreglement opgenomen regeling. De (gewezen) deelnemer belegt de stortingen in beleggingsfondsen van de vermogensbeheerder (ABN AMRO Bank N.V.). Bij pensionering wordt het pensioenspaarkapitaal bij het fonds aangeboden voor de aankoop van ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen. Benodigde toeslagen zijn voor rekening van het individu. Indien de (gewezen) deelnemer overlijdt wordt het pensioenspaarkapitaal bij het fonds aangeboden voor de aankoop van een direct ingaand nabestaanden- en wezenpensioen. Benodigde toeslagen zijn voor rekening van het individu. Zolang er nog geen sprake is van pensionering of overlijden bestaat de enige verplichtingen van het fonds uit het openen en in stand houden van de op naam van de individuele deelnemers staande beleggingsrekeningen bij de vermogensbeheerder. Zolang er nog geen sprake is van pensionering of overlijden wordt het totaal bedrag van de pensioenspaarkapitalen als actiefpost en als passiefpost opgevoerd op de balans van het fonds. Vanaf 1 januari 2006 is het deelnemerschap in dit pensioenreglement voor alle deelnemers geboren na geëindigd. Nieuwe stortingen zijn voor deze deelnemers niet meer mogelijk. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 18

24 4 Herverzekering Uit het verleden resteert nog een zeer klein gedeelte aan volledig herverzekerde pensioenaanspraken. Daarnaast is het uit de pensioenregeling voortvloeiende risico van vóóroverlijden herverzekerd op basis van een stop loss dekking. Daarbij is het eigen behoud gelijk aan 150% van de premie die bij volledige herverzekering van het risico van vóóroverlijden verschuldigd zou zijn. De huidige herverzekeringsovereenkomst is ingegaan op 1 januari 2010 en loopt af op 31 december Overige uit de pensioenregeling voortvloeiende risico s worden door het pensioenfonds in eigen beheer gehouden. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 19

25 5 Voorzieningen, reserves en eigen vermogen Voor de in eigen beheer gehouden verplichtingen houdt het pensioenfonds de volgende voorzieningen en reserves aan: 5.1 Voorziening pensioenverplichtingen De voorziening pensioenverplichtingen (VPV) is gelijk aan de actuariële contante waarde van de per de balansdatum al opgebouwde dan wel toegekende pensioenaanspraken respectievelijk pensioenrechten. De pensioenaanspraken en pensioenrechten worden individueel vastgesteld, terwijl de actuariële contante waarde per geboortejaar wordt berekend. Voor actieve deelnemers zijn de opgebouwde pensioenaanspraken gelijk aan de pensioenaanspraken, zoals die kunnen worden ontleend aan de verstreken deelnemerstijd tot de balansdatum. Voor arbeidsongeschikte deelnemers, voor wie de pensioenopbouw wordt voortgezet zonder verdere premiebetaling, wordt uitgegaan van de in totaal over de gehele deelnemerstijd op te bouwen pensioenaanspraken. Voor gewezen deelnemers en gepensioneerden wordt uitgegaan van de per de balansdatum toegekende pensioenrechten, inclusief de per 1 januari direct volgend op de balansdatum toegekende indexeringen. Het aandeel van de herverzekeraar in de VPV wordt in mindering gebracht door deze als actiefpost op te nemen op de balans van het pensioenfonds. De VPV wordt vastgesteld met inachtneming van de actuariële grondslagen en veronderstellingen zoals hierna omschreven. In de VPV is tevens begrepen de voorziening prepensioenverplichtingen van Forbo Flooring en Forbo-Novilon. Aan de berekening van de pensioenverplichtingen liggen de volgende actuariële grondslagen en veronderstellingen ten grondslag: Rekenrente: de door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur Overlevingskansen: - Voor mannen worden de overlevingskansen ontleend aan de AG Prognosetafel , toegepast met leeftijdsafhankelijke correctiefactoren op de sterftekansen, gebaseerd op de Forbo fonds specifieke ervaringssterfte Towers Watson Jaarlijks is het startjaar gelijk aan het boekjaar; - Voor vrouwen worden de overlevingskansen ontleend aan de AG Prognosetafel , toegepast met leeftijdsafhankelijke correctiefactoren op de sterftekansen, gebaseerd op de Forbo fonds specifieke ervaringssterfte Towers Watson Jaarlijks is het startjaar gelijk aan het boekjaar. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 20

26 - Voor ingegane wezen worden de sterftekansen verwaarloosd. Gezinssamenstelling: Voor niet-pensioentrekkenden is voor het verkrijgen van nabestaandenpensioen verondersteld dat alle deelnemers een (huwelijks)partner hebben. De overschatting van de lasten, veroorzaakt door deze veronderstelling, laat toe een reservering voor de verplichtingen voortvloeiende uit toekomstig wezenpensioen achterwege te laten. Voor pensioentrekkenden is uitgegaan van de werkelijke burgerlijke staat (bepaalde partnersysteem). Voorts is verondersteld dat bij (huwelijks)partners de vrouw drie jaar jonger is dan de man. Geboortedata: Verondersteld is dat alle (gewezen) deelnemers en gepensioneerden op de eerste dag van zijn of haar geboortemaand geboren zijn. Wezenpensioen: De veronderstelling, dat alle deelnemers tot de pensioenleeftijd een partner hebben, betekent een overschatting van de uit de toezegging van nabestaandenpensioen voortvloeiende verplichtingen. Deze overschatting wordt geacht voldoende te zijn ter dekking van de uit de toezegging van wezenpensioen voortvloeiende verplichtingen. Bij een ingegaan wezenpensioen wordt voor wezen jonger dan 18 jaar aangenomen dat het wezenpensioen voortduurt tot de 18-jarige leeftijd; voor wezen van 18 jaar of ouder wordt aangenomen dat het wezenpensioen voortduurt tot de 27- jarige leeftijd. Uitbetalingskosten: De netto pensioenverplichtingen zijn verhoogd met 2% ter dekking van toekomstige administratie- en uitbetalingskosten. Bij het mogelijk wegvallen van de werkgever(s), is het pensioenfonds voornemens de verzekerde pensioenaanspraken, al dan niet op vrijwillige basis, over te dragen naar een bedrijfstakpensioenfonds. Het bestuur heeft getoetst dat op grond van een mogelijk toekomstig liquidatiescenario naar een bedrijfstakpensioenfonds, en de kostenopslagen die bij geschikte bedrijfstakpensioenfondsen gelden, de huidige kostenopslag van 2% van de netto-voorziening afdoende is. Uitbetalingswijze: Voor de berekening van de VPV wordt ervan uitgegaan dat de pensioenen op continue wijze worden uitbetaald. Hiermee wordt op meer dan voldoende wijze rekening gehouden met de reglementaire uitkeringswijze van per maand bij achterafbetaling. Met verschuldigd pensioen of pensioentegoed behoeft daarom geen rekening te worden gehouden. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 21

27 Toetredingen en uittredingen: Met toekomstige toetredingen en uittredingen wordt geen rekening gehouden. Hertrouwkansen: Gegeven het bepaalde in de pensioenregeling en de onder gezinssamenstelling genoemde onderstelling wordt er geen rekening gehouden met hertrouwkansen. Herverzekering: Het aandeel van de herverzekeraar in de VPV wordt op dezelfde grondslagen berekend. 5.2 Toereikendheid voorziening pensioenverplichtingen De VPV wordt in principe zodanig vastgesteld dat zij toereikend is ter dekking van de per de balansdatum op het fonds rustende pensioenverplichtingen. De toereikendheid wordt jaarlijks door de certificerend actuaris getoetst. 5.3 Dekkingsgraad De dekkingsgraad is gelijk aan het pensioenvermogen van het pensioenfonds gedeeld door de technische voorzieningen op marktwaarde. De technische voorzieningen op marktwaarde betreft de voorziening pensioenverplichting en het aanwezige pensioenspaarkapitaal. Het pensioenvermogen is gelijk aan de voor rekening en risico van het pensioenfonds komende activa van het pensioenfonds (inclusief pensioenspaarkapitaal), verminderd met de overige schulden. Het premiedepot maakt geen deel uit van het pensioenvermogen en wordt niet meegenomen bij de berekening van de dekkingsgraad. Indien de dekkingsgraad op enig moment lager wordt dan de vereiste dekkingsgraad zal het bestuur een lange termijn herstelplan opmaken. Indien de dekkingsgraad onder de minimum vereiste dekkingsgraad daalt, zal het bestuur een korte termijn herstelplan opmaken. In beide situaties geldt dat het plan ter advies aan het verantwoordingsorgaan wordt toegezonden. Bij het maken van een herstelplan komen in beginsel alle beleidsinstrumenten van het bestuur in aanmerking om bij te dragen aan het herwinnen van de minimum dekkingsgraad. De beleidsinstrumenten betreffen het toeslagenbeleid en het beleggingsbeleid. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 22

28 Het eigen vermogen van het pensioenfonds is per de balansdatum gelijk aan het stichtingskapitaal en de overige reserves. Het bestuur beoordeelt de toereikendheid van het eigen vermogen van het pensioenfonds primair aan de hand van de door haar zelf vastgestelde gestelde minimum waarde voor de dekkingsgraad. Minimum vereist eigen vermogen Pensioenwet Op basis van het financieel toetsingskader (FTK), zoals dat vanaf 1 januari 2007 van toepassing is op grond van de Pensioenwet, is het minimum vereist eigen vermogen gelijk aan minimaal 4% van de VPV. Hiermee wordt voldaan aan het minimum vereist eigen vermogen als bedoeld in artikel 131 van de Pensioenwet en aan de in artikel 140 van de Pensioenwet gestelde eis met betrekking tot het korte termijnherstelplan. Vereist eigen vermogen Het uitgangspunt voor de hoogte van het vereist eigen vermogen als bedoeld in artikel 132 van de Pensioenwet, is dat de kans dat er in het komende jaar onderdekking (dekkingsgraad < 100%) zal optreden, kleiner dient te zijn dan 2,5%. Voor de bepaling van het vereist eigen vermogen worden rekenregels toegepast zoals deze zijn verwoord in de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling van 19 december 2006 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarnaast houdt het pensioenfonds ook rekening met aanvullende bepalingen voor niet-standaard risico s, zoals de risico s van inflation linked bonds, concentratierisico, operationeel risico en risico s van een actief beleggingsbeleid. Op basis van de ultimo 2013 gehanteerde beleggingsmix is het vereist eigen vermogen laatstelijk vastgesteld op 12,5% van de VPV. Het niveau van het vermelde vereist vermogen is een momentopname. Dit niveau fluctueert met de stand van de rente, de samenstelling van de beleggingen en de samenstelling van het deelnemersbestand. De hoogte van het vereist vermogen zal in principe éénmaal per jaar berekend worden als onderdeel van het jaarwerk van het fonds, tenzij specifieke omstandigheden hier op een ander moment om vragen. Hiermee wordt voldaan aan het vereist eigen vermogen en aan de in artikel 138 van de Pensioenwet gestelde eis met betrekking tot het lange termijn herstelplan. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 23

29 5.4 Stichtingskapitaal en overige reserves Het stichtingskapitaal en overige reserves zijn per balansdatum gelijk aan de activa van het pensioenfonds, verminderd met de kortlopende schulden en de voorzieningen. 5.5 Bestemmingsfonds premiedepot Door de vennootschap is een bedrag van Euro 4 miljoen gestort welke binnen het fonds naar de situatie van 1 januari 2013 als bestemmingsreserve wordt geadministreerd. Dit premiedepot heeft als doel indien de som van de vaste premie van de deelnemers en de aangesloten ondernemingen lager is dan de in enig jaar benodigde premie voor opbouw van actieve deelnemers, dit verschil aan te vullen. Indien het premiedepot meer bevat dan Euro 4 miljoen, wordt het meerdere gebruikt voor indexatie van actieven. Hiervoor geldt een minimum van 0.20%, verhoogd met 0.05% naar beneden afgerond. Indien geen sprake is van een situatie waarin een korting van opgebouwde pensioenaanspraken moet worden doorgevoerd, zal het bestemmingsfonds premiedepot, indien nodig, worden aangewend ten behoeve van de pensioenopbouw van actieve deelnemers. Indien op grond van een (korte termijn)herstelplan sprake is van een situatie waarin een korting van opgebouwde pensioenaanspraken moet worden doorgevoerd, wordt eerst gekeken hoe hoog een uniforme korting is als het premiedepot niet wordt aangewend. Vervolgens wordt gekeken naar het saldo van het premiedepot. Een positief saldo wordt alleen gebruikt om de korting van de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers te voorkomen. Indien het saldo niet toereikend is om een volledige korting van de actieve deelnemers te voorkomen, wordt het saldo alleen gebruikt om een korting van de actieve deelnemers te beperken. ABTN V3 0 ( ) opm DNB.docx 24