Reactie Pensioenfederatie op voorontwerp Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Reactie Pensioenfederatie op voorontwerp Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen"

Transcriptie

1 towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 8 September 2011 Reactie Pensioenfederatie op voorontwerp Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen In onze Update van augustus 2011 hebben wij u geïnformeerd over het voorontwerp Wet versterking bestuur pensioenfondsen. Het voorontwerp kent drie bestuursmodellen (paritair bestuur, extern bestuursmodel met beroepsbestuurders en een gemengd bestuursmodel). Elk model kent zijn eigen wijze van inrichting. Pensioenfondsen zullen hieruit moeten kiezen en hun bestuursopzet hiernaar moeten vormen. Tot 22 augustus 2011 is een internetconsultatie door de overheid opengesteld over het Voorontwerp. Hierop zijn 33 reacties gekomen. In dit artikel beschrijven wij enige hoofdpunten uit de reacties. Reacties naar aanleiding van internetconsultatie Het doel van de wet - het stroomlijnen van de taken en organen binnen pensioenfondsen en het vergroten van de bestuurbaarheid op de lange termijn - wordt door de respondenten ondersteund. Via de internetconsultatie zijn onder meer de volgende wensen geuit naar aanleiding van het voorontwerp Wet versterking bestuur pensioenfonds: Een van de respondenten heeft de wens uitgesproken om pensioengerechtigden zitting te laten nemen in het bestuur (zeggenschap), waarna de deelnemersraad wordt afgeschaft (medezeggenschap). Door bestuursdeelname is de medezeggenschapsfunctie overbodig. Alleen indien is gekozen voor het externe model met beroepsbestuurders dient de medezeggenschapsfunctie via het belanghebbendenorgaan verplicht te worden gesteld; In de internetconsultatie is de wens geuit om het instellen van de deelnemersraad niet verplicht te stellen (maar wel mogelijkheid op eigen initiatief) bij het paritaire en gemengde model. In dat geval dient het verantwoordingsorgaan een verplicht orgaan te blijven; DNB wil graag dat de toetsing van de deskundigheid van het intern toezicht niet alleen bij de raad van toezicht, maar ook bij de visitatiecommissie plaatsvindt. DNB zou de mogelijkheid moeten hebben om (mede)beleidsbepalers en/ of leden van de visitatiecommissie uit hun functie te ontheffen wanneer bij (her)toetsing blijkt dat de betreffende persoon ondeskundig is; Een van de respondenten heeft de wens uitgesproken dat dubbelingen in taken moet worden voorkomen. Zo krijgen de deelnemersraad en de raad van toezicht in het voorontwerp een dubbeling in taken. De deelnemersraad heeft een adviesrecht bij de wijziging van de actuariële en bedrijfstechnische nota. Vervolgens heeft de raad van toezicht een goedkeuringsrecht ten aanzien van het besluit van het bestuur tot wijziging ervan; Het versterken van de bevoegdheden van het intern toezicht is een aandachtspunt van DNB, bijvoorbeeld door de wens van DNB tot het toekennen van een recht tot schorsing of ontslag van bestuurders om zodoende voldoende tegenwicht aan bestuur te kunnen bieden; Een reactie uit de internetconsultatie was om de goedkeuringsrechten van de raad van toezicht te laten vervallen, met dien verstande dat de goedkeuringsrechten bij het externe model aan het belanghebbendenorgaan worden gegeven. Zodoende wordt bij het externe model invulling gegeven aan de vertegenwoordiging van alle risicodragers bij het bestuur bestaande uit externen. Zodra het kabinet met een formele reactie op de internetconsultatie komt, vermoedelijk in de vorm van een wetsvoorstel, zullen wij u daarover informeren. 1 met Marijke Biewinga of Paulien Siegman marijke.biewinga@towerswatson.com paulien.siegman@towerswatson.com In deze editie: 1 Reactie Pensioenfederatie op voorontwerp Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen 2 Doorwerken bij vervroegde pensionering toch mogelijk en langer doorwerken na 65 jaar 3 Hoe denken werkgevers en pensioenfondsen over langer doorwerken? 4 Toezichthouders publiceren position papers over pensioenakkoord Belastingplan 2012: Samenvatting maatregelen ter bevordering van arbeidsparticipatie 5 Consultatie beleidsregel crisisplannen 6 Herstelplannen

2 Update - September 2011 Doorwerken bij vervroegde pensionering toch mogelijk en langer doorwerken na 65 jaar De staatssecretaris van Financiën heeft een beleidslijn gewijzigd ter bevordering van de arbeidsparticipatie van oudere werknemers. Daarnaast is minister Kamp ingegaan op een aantal vragen van de Tweede kamer over langer doorwerken met het oog op de komende verhoging van de AOW-leeftijd. Tot nu toe was een vervroegde ingang van pensioenuitkeringen alleen toegestaan indien en voor zover er na pensioeningang niet meer werd doorgewerkt. De achtergrond hiervan is dat een pensioenuitkering een inkomensvervangend karakter heeft en dat dit niet strookt met arbeidsinkomsten na pensionering. Indien na pensionering de arbeid niet in gelijke mate wordt verminderd, leidt dit op de vervroegde ingangsdatum tot belastingheffing over de gehele pensioenaanspraak. De staatssecretaris erkent nu dat dit beleid belemmerend werkt voor mensen die vervroegde pensionering willen combineren met gedeeltelijk doorwerken. Om hieraan tegemoet te komen staat hij nu toe dat bij een vervroeging tot de 60-jarige of latere leeftijd niet meer getoetst wordt of daarna nog gewerkt wordt. Bij een vervroeging tot vóór de 60-jarige leeftijd blijft deze toets wel bestaan. Deze beleidswijziging gaat direct in vanaf 7 september Minister Kamp merkt in een brief aan de Tweede Kamer op dat in de meeste cao s een automatisch leeftijdsontslag is opgenomen bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd Dit besluit kan leiden tot een flexibeler ouderenbeleid bij werkgevers. Indien er langer wordt doorgewerkt dan is de vraag of er nog obstakels zijn, mede in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd naar 66 jaar. Minister Kamp merkt in een brief aan de Tweede Kamer op dat in de meeste cao s een automatisch leeftijdsontslag is opgenomen bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd. Volgens huidige wetgeving ter voorkoming van leeftijdsdiscriminatie is een verplicht leeftijdsontslag alleen toegestaan vanaf het moment dat de AOW ingaat. Een eerder verplicht leeftijdsontslag is alleen mogelijk indien er sprake is van een objectieve rechtvaardiging. Als voorbeeld noemt Kamp eerder ontslag in verband met veiligheid en gezondheid van werknemers. Deze regels blijven gewoon gelden na verhoging van de AOW-leeftijd. Verder meldt minister Kamp dat hij doorwerken na het bereiken van de AOW-leeftijd wil stimuleren. Hij streeft ernaar om begin 2012 een wetsvoorstel in te dienen waarin een lichter arbeidsrechtelijk regime voor AOW-gerechtigden wordt opgenomen. Hierbij moet onder meer gedacht worden aan beperking van de verplichtingen voor de werkgever tot loondoorbetaling en re-integratie bij ziekte. Daarnaast zullen er nog maatregelen genomen worden om werknemers van 65 jaar en jonger langer aan het werk te houden. Deze zullen worden opgenomen in wetgeving met betrekking tot het vitaliteitspakket. 2 met Jan Ubachs jan.ubachs@towerswatson.com Wij zullen deze komende wetgeving voor u blijven volgen en u informeren over de mogelijke gevolgen voor uw pensioenregeling. 2 towerswatson.nl

3 Hoe denken werkgevers en pensioenfondsen over langer doorwerken? 3 met Martijn Leppink martijn.leppink@towerswatson.com We moeten allemaal langer doorwerken. Dat heeft invloed op werknemers én werkgevers. Het Lectoraat Pensioenmanagement van de Hogeschool Rotterdam en Towers Watson onderzochten hoe werkgevers en pensioenfondsen hierop (gaan) reageren. Wat is hun visie op langer doorwerken en in hoeverre zijn zij hier in de praktijk al mee bezig? Aanpak In totaal werden negentien organisaties geïnterviewd: dertien werkgevers, vijf pensioenfondsen en één pensioenuitvoerder, verdeeld over verschillende sectoren. Bij het verwerken van de gegevens keken de onderzoekers niet naar aantallen of uitspraken per sector of branche, maar naar de grote lijnen die zij in de uitspraken ontdekten. Gebrek aan pensioenkennis bij werknemers komt ook door gebrek aan kennis bij HR-afdelingen Opvallende resultaten De onderzoekers zagen een aantal punten tijdens de interviews bijna steeds terugkeren. Deze negen opvallende resultaten zijn: 1. Problemen worden onderkend, maar een concreet beleid ontbreekt; 2. Langer doorwerken is niet wenselijk; 3. Ouderen bij voorkeur in een coachende/ begeleidende rol; 4. Werkgevers richten hun wervingsbeleid vooral op jongeren; 5. Problemen zijn vooral elders; 6. Er is nauwelijks aandacht voor psychische problemen; 7. Gezondheidsmaatregelen bereiken juiste doelgroep vaak niet; 8. Werknemers zijn pensioenonbewust, maar wel zelf verantwoordelijk; 9. Gebrek aan pensioenkennis bij werknemers komt ook door gebrek aan kennis bij HR-afdelingen. Meer weten over de resultaten van dit onderzoek? Ga dan naar towerswatson.nl voor een samenvatting van de resultaten. Towers Watson Academy 4, 6, 11 en 13 oktober 2011 Opleiding Deskundigheidsniveau 2 Dinsdag 1 november 2011 (Opfris)Cursus Vermogensbeheer Donderdag 6 oktober 2011 Masterclass Integraal risicomanagement Vrijdag 4 november 2011 Eendaagse masterclass Kosten pensioenfondsen Maandag 10 oktober 2011 Masterclass Pensioen Actualiteiten Dinsdag 15 november 2011 Cursus Pensioen voor P&O Maandag 24 oktober 2011 Masterclass Herverzekeren Incompany Workshop Crisisplan Voor het volledige opleidingsaanbod, meer informatie, inschrijven of incompany mogelijkheden kijk op towerswatsonacademy.nl of neem contact op met Hermine Steegstra via of academy.nl@towerswatson.com. Towers Watson Update september 3

4 Update - September 2011 Toezichthouders publiceren position papers over pensioenakkoord Zowel de AFM als DNB hebben een position paper gepubliceerd over het pensioenakkoord. Position paper DNB DNB noemt haar position paper zachte contracten vragen om een stevig toezichtkader. DNB vindt dat het nieuwe pensioencontract het probleem van de kostenstijgingen als gevolg van de stijgende levensverwachting aanpakt en dat er heldere afspraken gemaakt zijn over de verdeling van beleggingsrisico s. Ook vindt DNB het verstandig om uit te gaan van een reële ambitie. Toch signaleert DNB zorgpunten die samenhangen met het feit dat het nieuwe contract de risico s meer dan voorheen bij de deelnemers legt. DNB ziet het risico dat: Fondsen hoge ambities communiceren die niet kunnen worden waargemaakt; Niet goed aan deelnemers wordt uitgelegd welk pensioenresultaat mag worden verwacht en welke onzekerheid daarbij hoort; Fondsen extra risico gaan nemen door de mogelijkheid om te disconteren op basis van een verwacht rendement; Een eventuele overgang van bestaande rechten naar een nieuw systeem (het collectief invaren van bestaande rechten) tot discussie achteraf leidt. Om deze risico s te beheersen zou de wetgever, volgens DNB, de prudentpersonregel nader moeten invullen en een heldere en uniforme rekenrente moeten voorschrijven. Ook moet de wetgever het risicogebaseerde toezicht, de omvang van de egalisatiereserve en de deskundigheidseisen voor bestuurders nader uitwerken. Om te toetsen of de reële ambitie op termijn haalbaar is, zou een risicogebaseerde toets in het toezichtkader moeten worden opgenomen Daarbij tekent DNB aan dat de mogelijkheid die het pensioenakkoord biedt om het fondsspecifieke verwachte rendement in de disconteringsvoet mee te nemen een prikkel creëert tot het nemen van extra risico. Een fonds kan de verplichtingen op papier laten dalen door beleggingsrisico s te vergroten. Daardoor ontstaat ogenschijnlijk meer ruimte voor indexatie, maar tegelijkertijd wordt de kans op toekomstige tekorten vergroot. Daarnaast is het verwachte rendement niet objectief vast te stellen en voor ieder fonds anders, hetgeen ook de beslissing om al dan niet gebruik te maken van het recht op waardeoverdracht voor de deelnemer complexer maakt. DNB pleit daarom voor een heldere, uniforme en objectieve disconteringsvoet, die voor alle fondsen gelijk is en waarbij er geen een-op-een relatie is met het fondsspecifieke portefeuillerendement. Waar mogelijk zou actuele marktinformatie moeten worden gebruikt. Om te toetsen of de reële ambitie op termijn haalbaar is, zou een risicogebaseerde toets in het toezichtkader moeten worden opgenomen. Die toets zou ook gebruikt moeten worden om de omvang van de egalisatiereserve te bepalen. De egalisatiereserve zou verplicht moeten worden en niet vrijwillig, zoals het pensioenakkoord beoogt. ^ 4 towerswatson.nl

5 Position paper AFM Ook de AFM vindt het in haar position paper pensioenakkoord vraagt om duidelijkheid over risico s een goede zaak dat de gevolgen van de gestegen levensverwachting en van tegenvallende beleggingsrendementen in het pensioenakkoord worden geadresseerd. Daardoor wordt het pensioencontract volgens de AFM vollediger. Maar ook de AFM heeft zorgpunten: De juridische mogelijkheden voor het collectief invaren van oude rechten zijn nog niet duidelijk,. Indien gewerkt zou moeten worden met individuele keuzes zou dat het nieuwe pensioencontract nog ingewikkelder maken en zou naast een goede communicatie ook advisering noodzakelijk zijn; Ook de AFM is voorstander van een heldere, uniforme en objectieve disconteringsvoet; Ter ondersteuning van kostenefficiënte uitvoering zijn beperking van complexiteit en het optimaal benutten van schaalvoordelen van belang. Door uitwerking van het pensioenakkoord op decentraal niveau, bestaat het risico van versnippering en daarmee de kans op toenemende complexiteit; De communicatie moet zodanig zijn dat de deelnemers begrijpen wat hun aangeboden wordt. De AFM pleit voor meer informatie over risico s en onzekerheden in pensioenregelingen, een pensioenbijsluiter en investeringen in educatie en voorlichting aan consumenten. Daarnaast zou het pensioenregister moeten worden uitgebreid tot een interactief loket, waarin ook de derde pijler zou moeten worden opgenomen en zou er een financieel loket moeten komen om consumenten te helpen bij het zetten van de eerste stappen op weg naar integrale financiële planning. Towers Watson heeft op 27 september een boek gepubliceerd met de titel Nieuw elan of blinde muur? Het pensioenakkoord in perspectief. In dit boek doet Towers Watson soortgelijke en andere observaties over de implicaties die het pensioenakkoord kan hebben voor het collectieve tweedepijlerpensioen in Nederland. 4 met Jeroen Wirschell jeroen.wirschell@towerswatson.com Towers Watson Update september 5

6 Update - September 2011 Belastingplan 2012: Samenvatting maatregelen ter bevordering van arbeidsparticipatie (inclusief toezeggingen Kamp in brief d.d. 14 september 2011) Ter bevordering van de arbeidsparticipatie en de mogelijkheid om werk op flexibele wijze met andere activiteiten te combineren, zullen vier fiscale regelingen worden afgeschaft en vervangen door twee nieuwe regelingen. De vier regelingen die zullen worden afgeschaft betreffen: De arbeidskorting voor ouderen; De doorwerkbonus; De spaarloonregeling; De levensloopregeling. Ter vervanging worden de volgende regelingen in het leven geroepen: De werkbonus; Het vitaliteitssparen. Vervangen arbeidskorting ouderen en doorwerkbonus door de werkbonus In 2013 worden de arbeidskorting voor ouderen en de doorwerkbonus vervangen door een werkbonus voor werkenden (dus ook voor zelfstandigen). Deze zou volgens het belastingplan gaan gelden voor 62 plussers. Naast de standaard arbeidskorting die voor iedereen geldt wordt een werkbonus verstrekt van maximaal Naar aanleiding van de brief van minister Kamp over het pensioenakkoord d.d. 14 september 2011 is besloten dat de werkbonus beschikbaar wordt gesteld aan 61-plussers Deze bedraagt nu maximaal Hoe lager het inkomen hoe hoger de werkbonus. Naar aanleiding van de toezegging van Kamp aan de Tweede Kamer zal er nog een extra inkomensafhankelijke werkbonus worden toegekend voor de lagere inkomens (minimumloon) ad De werkbonus kan door de werknemer of zelfstandige worden gespaard en vervolgens volledig worden ingezet om de periode tot aan het pensioen te overbruggen. Hiermee kan dus ook het inkomenseffect van de korting van de AOW (6,5% per jaar) bij eerdere ingang ervan worden beperkt. 6 towerswatson.nl Vervangen levensloopregeling door vitaliteitssparen In 2013 wordt onder de benaming vitaliteitssparen een nieuwe spaarfaciliteit geïntroduceerd. De levensloopregeling (zie hierna voor overgangsregeling) komt daarmee te vervallen. De belangrijkste kenmerken van vitaliteitssparen zijn: De regeling geldt voor iedereen die inkomsten uit arbeid geniet (dus ook voor zelfstandigen) en gaat via de aangifte inkomstenbelasting lopen; Er geldt volledige bestedingsvrijheid - opname wordt dus niet gekoppeld aan bepaalde bestedingsdoelen; De stortingen zijn fiscaal aftrekbaar tot een maximum van per jaar. Er mag alleen gestort worden als het saldo aan het begin van het kalenderjaar een bedrag ad niet overschrijdt; Het saldo is vrijgesteld van box 3 heffing; Opnames worden gewoon belast; Stortingen dienen op een rekening te worden gestort bij een bank, levensverzekeraar of beleggingsinstelling; Deelname aan vitaliteitssparen blokkeert deelname aan levensloop (zie hierna). Er wordt een opnamebeperking gesteld indien de deelnemer op 1 januari 62 jaar of ouder is. Het op te nemen bedrag wordt dan beperkt tot per jaar. Achtergrond hiervan is deeltijdpensioen te stimuleren en niet volledige pensionering. Uiteraard is het fiscale voordeel meestal het grootst als opnames plaatsvinden in periodes van inkomensachteruitgang, zoals tijdens verlof, of voor het opzetten van een eigen bedrijf. Al met ingang van 1 januari 2012 zal de levensloopregeling worden afgeschaft. In het Belastingplan staat dat alleen voor werknemers die op 1 januari 2013 de leeftijd van 58 jaar hebben bereikt, de regeling kan worden voortgezet. In de brief van Kamp d.d. 14 september 2011 wordt de overgangsregeling nu verbreed. Ook werknemers die op 31 december 2011 minimaal euro op hun rekening hebben staan, kunnen, ongeacht hun leeftijd, integraal gebruik blijven maken van de regeling. Voor deelnemers die een lager saldo hebben, geldt dat zij dit in 2012 (belast) kunnen opnemen of in 2013 onbelast doorstorten naar vitaliteitssparen. met Eric Heemskerk eric.heemskerk@towerswatson.com

7 Afschaffing spaarloon Met ingang van 1 januari 2012 wordt de spaarloonregeling afgeschaft. In 2013 kan het bedrag onbelast worden opgenomen of werknemers kunnen het bedrag laten staan en zich blijven conformeren aan de deblokkeringeisen. Gevolg van dit laatste is dat de box 3 vrijstelling van toepassing blijft. Uitbreiding vrijwillig voortzetting pensioenopbouw Zoals eerder door het kabinet aangekondigd zal de periode voor fiscaal begunstigde vrijwillige voortzetting worden verlengd van 3 naar 10 jaar. Onduidelijk is of deze uitbreiding alleen gaat gelden voor zelfstandig ondernemers. Voorts zal er een beperking worden gesteld aan de vaststelling van het pensioengevend loon. Na het derde jaar van voortzetting zal het actuele inkomen als grondslag dienen met als maximum het pensioengevend loon voorafgaand aan het ontslag. Consultatie beleidsregel crisisplannen 5 met Wichert Hoekert wichert.hoekert@towerswatson.com Op 21 september heeft DNB de beleidsregel crisisplannen ter consultatie op de website gepubliceerd. De toezichthouder nodigt de sector uit te reageren op deze consultatie voor 31 oktober en gaat ervan uit dat pensioenfondsen voor 1 mei 2012 een crisisplan hebben opgesteld dat deel uitmaakt van de actuariële en bedrijfstechnische nota (abtn). Hoewel pensioenfondsen op grond van de concept beleidsregel nog een aantal maanden de tijd krijgen voor het opstellen van een crisisplan, ziet DNB de verplichting ertoe als een direct voortvloeisel van artikel 145 van de Pensioenwet. DNB benadrukt in de beleidsregel dat een crisisplan niet moet worden gezien als een kant en klaar stappenplan dat wanneer zich een crisis voordoet blindelings kan worden uitgevoerd Zoals aangekondigd in de Kamerbrief van toenmalig minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 april 2010 zal deze verplichting in nieuwe wetgeving nader worden geëxpliciteerd. DNB benadrukt in de beleidsregel dat een crisisplan niet moet worden gezien als een kant en klaar stappenplan dat wanneer zich een crisis voordoet blindelings kan worden uitgevoerd. Veeleer is het crisisplan te beschouwen als een blauwdruk, waarbij het doel is lastige beslissingen al vorm te geven op een moment dat tijdsdruk en verhitte gemoederen nog geen rol spelen. Belanghebbenden kunnen daarvan bovendien tijdig op de hoogte worden gesteld. Communicatie speelt dan ook een belangrijke rol, zowel communicatie als onderdeel van het crisisplan als communicatie over het crisisplan. Towers Watson Update september 7

8 Herstelplannen In de afgelopen maanden zijn de dekkingsgraden van Nederlandse pensioenfondsen over de gehele linie gedaald. Daardoor kan het zo zijn dat nieuwe tekortsituaties zijn ontstaan, ofwel dat fondsen opnieuw in tekort zijn geraakt. Voor fondsen die voor het eerst in een reserve- of dekkingstekort terecht zijn gekomen, geldt dat ze een herstelplan op moeten stellen. Fondsen die opnieuw in een tekortsituatie zijn geraakt na daar drie achtereenvolgende kwartaaleindes uit te zijn geweest, mogen ook van die mogelijkheid gebruik maken. Afgaande op wet- en regelgeving is de consequentie dan wel dat moet worden uitgegaan van de nieuwe parameters. De nieuwe parameterset stelt sterkere beperkingen aan de verwachte rendementen waarvan in het herstelplan uitgegaan mag worden, te meer omdat het gaat om bruto rendementen, dat wil zeggen voor aftrek van fondsspecifieke vermogensbeheerkosten. Voorheen werden maxima gesteld aan de netto rendementen. Voor nieuwe kortetermijnherstelplannen is de vijfjaarstermijn niet meer van kracht. Met betrekking tot wet- en regelgeving aangaande herstelplannen en de evaluatie ervan merken wij overigens nog op dat de Pensioenfederatie in overleg is getreden met DNB, STAR en ministerie om de spelregels vast te stellen voor de periode tot aan vaststelling van de nieuwe pensioencontracten. Overige fondsen hoeven in beginsel geen melding te doen bij DNB. Voor hen geldt dat de evaluatie per 31 december 2011, in te dienen medio februari 2012, het eerstvolgende ijkpunt is. Ligt de dekkingsgraad op die datum boven het goedgekeurde herstelpad, dan mag het fonds uit blijven gaan van het oorspronkelijke plan. Ligt de dekkingsgraad daar echter onder, dan moet in de evaluatie worden uitgegaan van nieuwe parameters. Die bepalen of tijdig herstel naar verwachting mogelijk is. Naar het schijnt geldt dit ook voor fondsen die onder het oorspronkelijke herstelpad liggen maar nog wel boven wat in het oorspronkelijke herstelplan het kritieke pad was. Wilt u de Towers Watson Update per ontvangen? Stuur dan een naar: eu.subscribe@towerswatson.com Als daartoe op grond van de evaluatie aanleiding is, moeten fondsen rechtenkortingen aankondigen. Deze kortingen moeten worden doorgevoerd uiterlijk op 1 april 2013, tenzij de ontwikkeling van de dekkingsgraad gedurende 2012 zodanig is dat herstel zonder de korting te implementeren naar verwachting mogelijk is. Overigens, zoals wij eerder hebben aangetekend, is het uit hoofde van herverdelingen geen vanzelfsprekendheid om kortingen vooruit te schuiven. Uitkeringsgerechtigden profiteren van de uitstel van kortingen, ten koste van de overige deelnemers. Uitkeringsgerechtigden profiteren van de uitstel van kortingen, ten koste van de overige deelnemers 1 april 2013 valt na 1 januari 2013, de nagestreefde invoeringsdatum van de nieuwe Pensioenwet en het nieuwe (tweesporen-)ftk. Het ministerie van SZW heeft al aangegeven dat die nagestreefde invoeringsdatum weleens onhaalbaar zou kunnen blijken. Het is echter wel te verwachten dat het Witteveenkader al per die datum wordt aangepast. Minister Kamp hoopt hierover op korte termijn een wetsvoorstel voor te kunnen leggen. Op verschillende manieren heeft het pensioenakkoord en de uitwerking ervan daarom mogelijk al gevolgen voor herstelplannen. Zo kan er enerzijds ruimte ontstaan in de premiekolom als de pensioenleeftijd omhoog gaat, maar kan het anderzijds zo zijn dat het niveau van de dekkingsgraad dat aan het einde van het langetermijnherstelplan moet worden bereikt omhoog gaat. Een ander dossier dat relevant kan zijn voor de (evaluatie van) herstelplannen is het onderzoek naar risicovrije rentes. De brief van minister Kamp van mei 2011 doet verslag van dat onderzoek. De Ultimate Forward Rate die in het onderzoek wordt genoemd, naar onze opvatting overigens strijdig met marktwaarderingsbeginselen, zou het verwachte herstel bespoedigen indien gebruik in de evaluatie zou worden toegestaan. Of en hoeverre dat per 31 december 2011 ook het geval is hangt uiteraard af van niveau en vorm van de rentecurve per die datum. 6 met Wichert Hoekert wichert.hoekert@towerswatson.com Copyright 2011 Towers Watson. Alle rechten voorbehouden. TW-NL towerswatson.nl

Het Vitaliteitspakket: naar een hogere arbeidsparticipatie van oudere werknemers en duurzame inzetbaarheid van werkenden

Het Vitaliteitspakket: naar een hogere arbeidsparticipatie van oudere werknemers en duurzame inzetbaarheid van werkenden towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Het Vitaliteitspakket: naar een hogere arbeidsparticipatie van oudere werknemers en duurzame inzetbaarheid van werkenden Nummer 7 Juli - Augustus

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Prinsjesdag Special 2011. AOW, arbeidspensioenen en arbeidsparticipatie

Prinsjesdag Special 2011. AOW, arbeidspensioenen en arbeidsparticipatie Prinsjesdag Special 2011 AOW, arbeidspensioenen en arbeidsparticipatie Op Prinsjesdag presenteerde het eerste kabinet Rutte de begroting voor 2012. Een groot deel ( 69,9 miljard) van de totale overheidsuitgaven

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2011

Nieuwsbrief september 2011 Nieuwsbrief september 2011 In dit nummer: Vast bedrag voor zelfstandigenaftrek vanaf 2012 Wetsvoorstel personenvennootschappen wordt ingetrokken Onroerende zaken en privégebruik na 2011 Afschaffing levensloopregeling

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

Wet versterking bestuur pensioenfondsen

Wet versterking bestuur pensioenfondsen Wet versterking bestuur pensioenfondsen Presentatie voor het Platform Deelnemersraden Drs. Harrie J.P. Penders 12 april 2013 Leerdoelen inzicht bieden in het wetsvoorstel (sheet 3 24) inzicht bieden in

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 19 november 2013 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening Financiën: Financiële situatie Beleggingsbeleid Risico s en rendement

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

68 De Pensioenwereld in 2014

68 De Pensioenwereld in 2014 09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP

Nadere informatie

Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V.

Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V. 3 Het Pensioenakkoord: polderkolder in Nederland pensioenland MR. JOS GIELINK CPL WERKZAAM BIJ BERGAMIN & GIELINK PENSIOENRECHTADVIES B.V. Op 19 september heeft FNV Bondgenoten te nauwer nood ingestemd

Nadere informatie

Pensioen-Bijeenkomst. 23 maart 2017

Pensioen-Bijeenkomst. 23 maart 2017 Pensioen-Bijeenkomst 23 maart 2017 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers 10 minuten Financiële positie en beleid 10 minuten Pensioenregeling en keuzes 20 minuten Website en digitalisering 10

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Update. DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen. In deze editie:

Update. DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 9 September 2013 DNB publiceert guidance voor krimpende en gesloten pensioenfondsen DNB heeft op 20 augustus 2013 op haar website met

Nadere informatie

Nieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012

Nieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Nieuw pensioencontract DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Kernpunten 1. Eén ftk met twee soorten contracten (nominale contract en reële contract) 2. Contracten

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd 30 januari 2012 Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd Dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn Verbetering Toegang gezondheidszorg Europese en nationale doelen Arbeidsparticipatie ouderen en pensioen

Nadere informatie

Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen. Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten

Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen. Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten De daling van de dekkingsgraden heeft de afgelopen weken een uitgebreide discussie

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Update. Wetsvoorstel beperking Witteveenkader 2015 aangenomen in Tweede Kamer. In deze editie:

Update. Wetsvoorstel beperking Witteveenkader 2015 aangenomen in Tweede Kamer. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 3 maart 2014 Wetsvoorstel beperking Witteveenkader 2015 aangenomen in Tweede Kamer Op 6 maart 2014 heeft de Tweede Kamer de Novelle

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G

S A M E N V A T T I N G 5 6 Samenvatting Dit advies bevat een reactie op: De adviesaanvraag van de staatssecretaris van SZW van 25 mei 2005 over het wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar. Naast een algemene vraag

Nadere informatie

a. In het in onderdeel N opgenomen artikel 8.11, derde lid, van de Wet

a. In het in onderdeel N opgenomen artikel 8.11, derde lid, van de Wet 33 003 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2012) TWEEDE NOTA VAN WIJZIGING Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: 1 Het in artikel I, onderdeel W, opgenomen

Nadere informatie

Update. Dynamisch beleggingsbeleid onder nftk. In deze editie:

Update. Dynamisch beleggingsbeleid onder nftk. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Dynamisch beleggingsbeleid onder nftk Nummer 11 november 2014 In deze editie: Op 16 oktober 2014 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het wetsvoorstel

Nadere informatie

Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie 10 juni 2011 Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg

Nadere informatie

Wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader pensioenfondsen / Marianne Meijer-Zaalberg

Wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader pensioenfondsen / Marianne Meijer-Zaalberg 17 december 2014 Pensioen Flash Onderwerpen van deze Pensioenflash: Wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader aangenomen Wetsvoorstel versnelde verhoging AOW-leeftijd ingediend Wetsvoorstel pensioencommunicatie

Nadere informatie

Versterking bestuur pensioenfondsen: het vervolg

Versterking bestuur pensioenfondsen: het vervolg Versterking bestuur pensioenfondsen: het vervolg De kritiek op het wetsvoorstel versterking bestuur pensioenfondsen van februari 2012 was niet mals. In de Nota naar aanleiding van het Verslag van juni

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Vereniging van DSM Gepensioneerden 27 maart 2013 Toelichting door Gerard Rutten 2013-001773 Nederlandse Pensioenfondsen: sterke daling van de dekkingsgraad 1 Mutation 25 Funding ratio

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 71 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd

Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd 30 januari 2012 Fiscaal kader rondom verhoging van pensioenleeftijd Dr. A.H.H. Bollen-Vandenboorn Europese en nationale doelen Arbeidsparticipatie ouderen en pensioen Sterke duurzame economie Banen creëren

Nadere informatie

Versobering van de fiscale pensioenopbouw

Versobering van de fiscale pensioenopbouw Versobering van de fiscale pensioenopbouw 1. Hoofdlijnen van het wetsvoorstel Als het aan het kabinet ligt, dan wordt het Witteveenkader op drie manieren aangepast: verhoging van de pensioenrichtleeftijd,

Nadere informatie

AOW, (door)werken en pensioen

AOW, (door)werken en pensioen AOW, (door)werken en pensioen Inleiding De AOW'er staat in de schijnwerpers. Aan de wijzen waarop de arbeidsovereenkomst met de (bijna) AOW-gerechtigde werknemer kan worden beëindigd c.q. kan eindigen

Nadere informatie

Kortingsmaatregelen. Stresstest voor solidariteit. Rick Westhoff. 9 mei 2012. 2010 Towers Watson. All rights reserved.

Kortingsmaatregelen. Stresstest voor solidariteit. Rick Westhoff. 9 mei 2012. 2010 Towers Watson. All rights reserved. Kortingsmaatregelen Stresstest voor solidariteit Rick Westhoff 9 mei 2012 2010 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Solidariteit in het Nederlandse pensioenstelsel Kortingsmaatregelen Inventarisatie

Nadere informatie

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren:

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren: Vastgesteld door het bestuur op 16 mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beschrijving crisissituatie... 3 3. Dekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen... 4 4. Maatregelen

Nadere informatie

P O S I T I O N P A P E R

P O S I T I O N P A P E R Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 003 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2012) Nr. 7 TWEEDE NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen 7 oktober 2011

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014. en verder?

Pensioenwijzigingen 2014. en verder? Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67

Nadere informatie

Over actualiteiten in de pensioenwereld. De wijziging van het instemmingsrecht van de ondernemingsraad wordt meteen bij publicatie ingevoerd.

Over actualiteiten in de pensioenwereld. De wijziging van het instemmingsrecht van de ondernemingsraad wordt meteen bij publicatie ingevoerd. towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 7 Juli 2013 Wet versterking bestuur pensioenfondsen aangenomen door Eerste Kamer Op 9 juli (nog net voor het zomerreces) heeft de Eerste

Nadere informatie

Doorwerken aan pensioencommunicatie

Doorwerken aan pensioencommunicatie Doorwerken aan pensioencommunicatie Speech van Harman Korte, AFM-bestuurder op het DNB pensioenseminar Klaar voor de start!, 11 september 2013 Onder voorbehoud van wijzigingen bij het uitspreken van de

Nadere informatie

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds Financieel crisisplan Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 2.1 Crisissituatie... 4 2.2 Kritische dekkingsgraad... 5 2.3 Richtlijn...

Nadere informatie

CPB Notitie. Samenvatting. Aan: Ministerie van SZW

CPB Notitie. Samenvatting. Aan: Ministerie van SZW CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070) 3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever Datum: 10 juni 2011 Betreft: Sociaal akkoord

Nadere informatie

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 14 september 2015 VERD VERD VERD VERD GEWIJZI Vooraf VERD VERD 08 VERD Herziening IORP-richtlijn VERD G 01 02 03 04 05 VERD Toekomst pensioenstelsel Algemeen

Nadere informatie

AV/PB/04/ Datum 3 mei 2004

AV/PB/04/ Datum 3 mei 2004 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA 's Gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

Themadag Pensioenfederatie 13 september 2011. Voorontwerp van wet versterking bestuur pensioenfondsen

Themadag Pensioenfederatie 13 september 2011. Voorontwerp van wet versterking bestuur pensioenfondsen Themadag Pensioenfederatie 13 september 2011 Voorontwerp van wet versterking bestuur pensioenfondsen 2 Agenda 1. Stand van zaken governancedossier 2. Relatie met Pensioenakkoord 3. Doelstellingen Voorontwerp

Nadere informatie

Omzetting opgebouwde aanspraken naar 67 mogelijk zonder instemming deelnemers?

Omzetting opgebouwde aanspraken naar 67 mogelijk zonder instemming deelnemers? towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 1 Januari 2013 Omzetting opgebouwde aanspraken naar 67 mogelijk zonder instemming deelnemers? Staatssecretaris Klijnsma van Sociale

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan In werking : 1 oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen 4 3. Maatregelen die ter beschikking staan

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Versie 19 april 2012 Inleiding Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg

Nadere informatie

Update. Witteveenkader 2015 gelopen koers. In deze editie:

Update. Witteveenkader 2015 gelopen koers. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 5 mei 2014 Witteveenkader 2015 gelopen koers In deze editie: De Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel Witteveenkader 2015.

Nadere informatie

Reactie op het voorontwerp van Wet versterking bestuur pensioenfondsen

Reactie op het voorontwerp van Wet versterking bestuur pensioenfondsen N 7855 Bst/AR/HS/16 augustus 2011 Reactie op het voorontwerp van Wet versterking bestuur pensioenfondsen Algemeen De minister van SZW heeft op 1 juli 2011 het voorontwerp van Wet versterking bestuur pensioenfondsen

Nadere informatie

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 15 december 2015 GEWIJZI Vooraf 08 Herziening IORP-richtlijn G 01 Toekomst pensioenstelsel 09 Payroll - motie Hamer G 02 03 04 05 Algemeen pensioenfonds

Nadere informatie

Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010

Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010 Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen Jan Neven VVP 14 september 2010 Het akkoord gaat met name over.. Incorporeren stijgende levensverwachting in AOW en aanvullend

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere

Nadere informatie

Pensioen Flash 2012 / 1

Pensioen Flash 2012 / 1 Pensioen Flash 2012 / 1 Team Pensioenen en Pensioenfondsen Internetconsultatie premiepensioeninstellingen Wetsvoorstel Versterking bestuur pensioenfondsen Round tables Internetconsultatie premiepensioeninstellingen

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum 14 september 2011 Betreft Pensioenakkoord

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum 14 september 2011 Betreft Pensioenakkoord > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 103 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

W erkboek PREVIEW. Op weg naar een. nieuw bestuursmodel. P e r s o o n l i j k. en interactief

W erkboek PREVIEW. Op weg naar een. nieuw bestuursmodel. P e r s o o n l i j k. en interactief Op weg naar een nieuw bestuursmodel W erkboek Zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming middels reflecties, vragen en afwegingen Governance werkboek P e r s o o n l i j k en interactief Op weg

Nadere informatie

Update. Wetsvoorstel herziening financieel toetsingskader naar de Raad van State. In deze editie:

Update. Wetsvoorstel herziening financieel toetsingskader naar de Raad van State. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 4 april 2014 Wetsvoorstel herziening financieel toetsingskader naar de Raad van State Nadat het eerst veelvuldig was uitgesteld, heeft

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Vragen en antwoorden pensioenakkoord

Vragen en antwoorden pensioenakkoord Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Update Code Pensioenfondsen

Update Code Pensioenfondsen 24 april 2013 Update Code Pensioenfondsen Mila Hoekstra 2 Thema s 1. Taak en werkwijze 2. Diversiteit 3. Integer handelen 4. Beloning 5. Uitvoering, uitbesteding en kosten 6. Risicomanagement 7. Verantwoord

Nadere informatie

Onze referentie 1. Vitaliteitspakket

Onze referentie 1. Vitaliteitspakket > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Recente CBSonderzoeken

Recente CBSonderzoeken towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 3 Maart 2012 Recente CBS-onderzoeken In de afgelopen periode is een aantal CBSonderzoeken gepubliceerd met relevantie voor pensioenvraagstukken.

Nadere informatie

Gevolgen regeerakkoord

Gevolgen regeerakkoord towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 9 Oktober 2012 Gevolgen regeerakkoord Op 29 oktober 2012 is het regeerakkoord van VVD en PvdA gepubliceerd. Dit regeerakkoord omvat

Nadere informatie

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p.

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Agenda VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Waarom UPO Pensioen in Nederland Wijziging Pensioen 1 januari 2012 Het UPO Partner, pensioen en scheiding Waarom UPO Iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling

Nadere informatie

Update. Herziene UFR-methodiek. In deze editie:

Update. Herziene UFR-methodiek. In deze editie: towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 10 Oktober 2013 Herziene UFR-methodiek In deze editie: Op 1 oktober, ook de dag waarop staatssecretaris Klijnsma de tussenvariant voor

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds

Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 11 april 2016 Programma Welkom en Pensioen in het kort Eveline Paternotte Organisatie en kerncijfers Han Thoman 10 minuten Financiële positie en fondsbeleid

Nadere informatie

Pensioenbericht 9 oktober 2015

Pensioenbericht 9 oktober 2015 Pensioenbericht 9 oktober 2015 Algemeen Pensioenfonds (APF) Dit pensioenbericht is een update van het gelijknamige pensioenbericht van 19 maart 2015. Inleiding Het APF creëert een extra keuzemogelijkheid

Nadere informatie

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds

Nieuwsbrief van uw pensioenfonds KIX code Nieuwsbrief van uw pensioenfonds Deelnemers Pensioenreglement II Zeist, december 2013 1. Wilt u de nieuwsbrief van het PNB blijven ontvangen? Meld u aan

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 13 Besluit van 14 januari 2011 tot wijziging van het Besluit financieel toetsingskader pensioenfondsen in verband met herverzekerde fondsen 0

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur,

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds Handelsregister

Nadere informatie

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN?

WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? WAT SPEELT ER ROND UW PENSIOEN BIJ SPUN? Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 20 september 2016 Agenda 1. Samenvatting jaarverslag 2015 2.

Nadere informatie

Wijziging CDC-regeling TBI

Wijziging CDC-regeling TBI Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document

Nadere informatie

Toelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/ Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur?

Toelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/ Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur? Toelichting bij brief aan Stas Klijnsma dd. 14 maart 2014, P.C./MVE/2014.160 Mag een pensioenfonds gewogen stemverhoudingen hanteren in het bestuur? Pensioenfondsbesturen bereiden zich voor op hun nieuwe

Nadere informatie

V & A s n.a.v. Wet versterking bestuur pensioenfondsen d.d. 24 januari 2014

V & A s n.a.v. Wet versterking bestuur pensioenfondsen d.d. 24 januari 2014 V & A s n.a.v. Wet versterking bestuur pensioenfondsen d.d. 24 januari 2014 Inleiding Zoals bekend treedt de Wet versterking bestuur pensioenfonds op 1 juli 2014 in werking. Deze wet leidt tot aanpassing

Nadere informatie

Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari

Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari De vragen: Rente 1. Waarom vindt DNB dat aanpassing van de curve gerechtvaardigd is? Naar welke grootheden kijkt DNB bij deze beoordeling? 2. Is de aanpassing

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen

Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen Overzicht Beleid & Wet- en regelgeving pensioenen 19 februari 2016 NIEUW VERNIEUWD ONGEWIJZIGD Vooraf VERNIEUWD 08 Payroll motie Hamer ONGEWIJZIGD 01 02 03 04 05 Toekomst pensioenstelsel Verbetering beschikbare

Nadere informatie

Actualiteiten week 10 maart tot en met 16 maart 2015

Actualiteiten week 10 maart tot en met 16 maart 2015 UW PENSIOENBUREAU Actualiteiten week 10 maart tot en met 16 maart 2015 Jan Nijssen, senior partner bij Montae Wetsvoorstel Pensioencommunicatie en Eerste Kamer In ons vorige overzicht hebben wij u gemeld

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Zestig procent van de Nederlanders geeft aan zekerheid omtrent hun pensioen steeds belangrijker te vinden

Zestig procent van de Nederlanders geeft aan zekerheid omtrent hun pensioen steeds belangrijker te vinden towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 7 Juli & Augustus 2012 Pensioenbewustzijn in Nederland volgens de Towers Watson Global Workforce Study Towers Watson publiceert dit

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

Invulling toetsing deskundigheid door DNB

Invulling toetsing deskundigheid door DNB towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 5 Mei 2011 Invulling toetsing deskundigheid door DNB In deze editie: In de Update van januari 2011 hebben wij bericht over de aangescherpte

Nadere informatie

Fiscale maatregelen kortwerkenrisico

Fiscale maatregelen kortwerkenrisico www.pwc.nl Fiscale maatregelen kortwerkenrisico 1. Inleiding Probleem: niet iedere werknemer zal kunnen doorwerken tot aan de latere pensioeningangsdatum. o o Hoe kan eerder stoppen worden opgevangen met

Nadere informatie

Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011

Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011 Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011 Op 10 juni jl. heeft het kabinet met de Stichting van de Arbeid een akkoord gesloten over de oudedagsvoorziening en ouderenparticipatie. In de kern gaat het akkoord

Nadere informatie

Pensioenregeling Stichting pensioenfonds Groothandel Vegro

Pensioenregeling Stichting pensioenfonds Groothandel Vegro Pensioenregeling Stichting pensioenfonds Groothandel Vegro december 2006 Paulien Siegman Redenen voor een nieuwe Pensioenwet Reden wijziging: veroudering en onoverzichtelijkheid PSW Nieuwe Pensioenwet

Nadere informatie

PENSIOEN UPDATE In Nederland

PENSIOEN UPDATE In Nederland PENSIOEN UPDATE In Nederland Oktober 2015 Het pensioenlandschap in het algemeen, maar ook hoe werknemers naar pensioen kijken, verandert in rap tempo. Zowel in 2014 als in 2015 zijn grote bezuinigingen

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 33110 Evaluatie van de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Pensioenwet 32043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie