Gevolgen regeerakkoord

Transcriptie

1 towerswatson.nl Update Over actualiteiten in de pensioenwereld Nummer 9 Oktober 2012 Gevolgen regeerakkoord Op 29 oktober 2012 is het regeerakkoord van VVD en PvdA gepubliceerd. Dit regeerakkoord omvat ingrijpende maatregelen op het gebied van het Witteveenkader en de Algemene ouderdomswet, welke deels al bekend zijn geworden met het eerder door partijen gepubliceerde deelakkoord. Hieronder gaan wij in op een aantal van deze maatregelen, waarmee de meerderheid van de Tweede Kamer overigens nog moet instemmen. Het Witteveenkader Het jaarlijkse fiscaal maximale opbouwpercentage voor een middelloonregeling wordt verlaagd naar 1,75%. De gegeven toelichting hierbij is dat het maatschappelijk aanvaardbaar is dat men in veertig jaar werken een pensioen bij elkaar kan sparen van 70% van het gemiddeld genoten salaris. In de thans in het Staatsblad gepubliceerde Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd werd met ingang van 1 januari 2014 een opbouwpercentage van 2,15% (middelloon) geïntroduceerd. Daarnaast zou men vanaf 2014 in zevenendertig jaar werken een maatschappelijk aanvaardbaar pensioen kunnen opbouwen vanwege de verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar. Het verlaagde opbouwpercentage voor een eindloonregeling is niet opgenomen in het regeerakkoord. Wij veronderstellen dat het opbouwpercentage wel eens hoger kan worden dan 1,5%. Daarnaast wordt de pensioenopbouw beperkt tot een inkomensniveau van Dit geldt overigens ook voor de opbouw van een lijfrente (in verband met een pensioentekort) in de derde pijler. De pensioengrondslag wordt daarmee beperkt tot verminderd met de fiscaal minimaal te hanteren franchise. In de lijfrentesfeer kan men dus niet compenseren. In verband met de invoering van de begrenzing van het inkomensniveau op kan men in overweging nemen de pensioenregeling op te splitsen. Tot een salaris van bouwt de medewerker dan fiscaal gefaciliteerd pensioen op en daarboven vindt de pensioenopbouw niet fiscaal gefaciliteerd plaats. Dit heeft dan een bruto en een netto pensioen in de uitkeringsfase tot gevolg. Dit kan als alternatief worden overwogen ten opzichte van een reguliere compensatie in salaris of andere arbeidsvoorwaarden vanwege de aankomende beperkingen om fiscaal aantrekkelijk pensioen op te bouwen. Een soortgelijke redenering zou ook voor het meerdere boven 1,75% opbouw kunnen worden gehanteerd. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat bovengeschetste wijzigingen gelijktijdig met de verhoging van de pensioenrichtleeftijd zullen worden doorgevoerd. Per 1 januari 2014 wordt het Witteveenkader in dat geval als volgt aangepast: Verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar; Het hanteren van een lagere pensioenrichtleeftijd is overigens toegestaan, mits de omvang van het op te bouwen ouderdomspensioen niet hoger is dan het, op basis van algemeen aanvaarde actuariële grondslagen, naar de lagere pensioenrichtleeftijd herrekende fiscaal maximale ouderdomspensioen ingaande op 67 jaar. Verlaging van het maximale opbouwpercentage naar 1,75% middelloon; Beperking pensioenopbouw tot een inkomensniveau van Lees verder op pagina 2» In deze editie: 1 Gevolgen regeerakkoord 2 Evenwichtige belangenbehartiging bij kortingen 3 Mogelijk neveneffect UFR: herleven waardeoverdrachten 4 Sterke verlaging discount rates voor internationale verslaglegging 5 Beleggingskosten in beeld 6 Eerste Quantitative Impact Study voor pensioenfondsen van start

2 Update - Oktober Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eric Heemskerk of Petra Verdegaal eric.heemskerk@towerswatson.com petra.verdegaal@towerswatson.com De Algemene Ouderdomswet De AOW-leeftijd wordt geleidelijk verhoogd, zoals weergegeven in de tabel. Vanaf 2021 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. AOW-leeftijd in jaar Jaar Maanden In de thans in het Staatsblad gepubliceerde Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd was de verhoging als volgt vormgegeven: vanaf 2013 drie jaar lang met één maand per jaar, vervolgens drie jaar lang met twee maanden per jaar en daarna vijf jaar lang met drie maanden per jaar. Er komt per 1 januari 2013 een overbruggingsregeling (met terugwerkende kracht) voor mensen die zich niet hebben kunnen voorbereiden op de verhoging van de AOW-leeftijd. Deze regeling geldt alleen voor mensen die per 1 januari 2013 deelnemen aan een vut- of prepensioenregeling en die een inkomen hebben tot 150% van het wettelijk minimumloon, met inachtneming van een partner- en vermogenstoets. Onlangs is overigens door de regering bevestigd dat de (met de introductie van de overbruggingsregeling) vervallen voorschotregeling, niet eerder zal worden afgeschaft dan nadat de vormgeving van de overbruggingsregeling duidelijk is. De partnertoeslag wordt per 1 juli 2014 afgeschaft voor AOW-gerechtigden met een totaalinkomen van meer dan (exclusief AOW). 2 towerswatson.nl

3 Evenwichtige belangenbehartiging bij kortingen De Nederlandsche Bank (DNB) heeft de pensioenfondsen die een voorgenomen korting hebben aangekondigd per 1 april 2013 medio oktober een brief gestuurd over de evenwichtige belangenafweging bij het korten van pensioenaanspraken- en rechten. Deze pensioenfondsen dienen aan de hand van een vragenformulier vooraf aan te geven hoe de besluitvorming aangaande korting en de evenwichtigheid van de besluitvorming wordt vormgegeven. Bij indiening van het formulier voor 1 december 2012 koppelt DNB in december 2012 of januari 2013 terug of wordt voldaan aan de norm van evenwichtige belangenbehartiging. DNB vindt het belangrijk dat de belangenafweging inzichtelijk wordt gemaakt in de motivering van het kortingsbesluit. Eventuele spelregels voor korting die in fondsdocumenten zijn vastgelegd dienen in de besluitvorming te worden betrokken. De verdeling van de korting moet worden gemotiveerd door te onderbouwen welke relevante feiten en omstandigheden hebben geleid tot de belangenafweging. Bij een gedifferentieerde korting (afwijkende korting voor bepaalde groep(en)) dient extra aandacht te worden besteed aan de onderbouwing van de toegepaste korting. In het bijzonder dient te worden benoemd welke aspecten dusdanig zwaarwegend zijn dat differentiatie erdoor wordt gerechtvaardigd. Door zorgvuldigheid te betrachten in het gehele proces en tijdig in overleg te treden met de deelnemersraad en/of het verantwoordingsorgaan kan het draagvlak van de kortingsmaatregel worden vergroot. Wij onderschrijven het belang van een goede vastlegging en onderbouwing van de evenwichtige belangenafweging bij het besluit tot korten. Het pensioenfondsbestuur kan op basis daarvan jegens haar interne en externe belanghebbenden aantonen dat de besluitvorming voor de korting op een evenwichtige en zorgvuldige wijze heeft plaatsgevonden. Bij eventuele juridische geschillen over het kortingsbesluit staat het bestuur hierdoor sterker. Wij adviseren pensioenfondsen die een voorgenomen korting per 1 april 2013 hebben aangekondigd snel aan de slag te gaan met de onderbouwing van de evenwichtige belangenbehartiging, dan wel opnieuw te bezien of eerder geformuleerde argumenten volledig en nog steeds juist zijn. Als het vragenformulier voor 1 december bij DNB is ingediend garandeert DNB dat tijdig een terugkoppeling wordt gegeven of aan de norm van evenwichtige belangenbehartiging wordt voldaan. 2 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harmen Pullen harmen.pullen@towerswatson.com Towers Watson Update oktober 3

4 Update - Oktober Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Richtje Thien of Jeroen Wirschell richtje.thien@towerswatson.com jeroen.wirschell@towerswatson.com Mogelijk neveneffect UFR: herleven waardeoverdrachten In de Update en de Client Alert van september 2012 heeft Towers Watson reeds aandacht besteed aan de nieuwe rekenmethodiek voor het berekenen van de dekkingsgraad, de zogenoemde UFR. Eén van de mogelijke gevolgen van het invoeren van de UFR is daarin ongenoemd gebleven. Het betreft het herleven van waardeoverdrachten. Algemeen Op grond van de Pensioenwet (PW) bestaat voor de pensioenuitvoerder de verplichting om aan een wettelijke individuele waardeoverdracht mee te werken. Indien de pensioenuitvoerder zich echter in een slechte financiële situatie ( waarbij de technische voorzieningen niet meer volledig door waarden worden gedekt ) bevindt, wordt op grond van de Pensioenwet deze verplichting tijdelijk opgeschort. Dit geldt bijvoorbeeld ter voorkoming van een verdere verslechtering van de financiële positie door uitgaande waardeoverdrachten, maar ook ter bescherming van de toetredende deelnemers in geval van inkomende waardeoverdrachten. Van een slechte financiële positie is sprake indien de dekkingsgraad van een pensioenfonds zich onder de 100% bevindt. Kortom: geen waardeoverdrachten bij dekkingsgraad van 100% of lager. Voor de volledigheid: het tijdelijk opschorten van waardeoverdrachten geldt ook voor verzekeraars, maar dan alleen als sprake is van een noodregeling of faillissement. dat omdat de dekkingsgraad op dit moment boven 100% ligt, het fonds weer zal meewerken aan waardeoverdrachten. De behandeling van alle lopende waardeoverdrachten kan worden hervat en nieuwe aanvragen voor waardeoverdracht kunnen in behandeling worden genomen. De regels voor herleving van het recht op waardeoverdracht zijn opgenomen artikel 23a van het Besluit Uitvoering PW (Besluit). Als gevolg van deze regels zal als overdrachtsdatum in de meeste gevallen de datum van herleving van de plicht op waardeoverdracht als uitgangspunt moeten worden genomen. Rekenrente wettelijk standaardtarief waardeoverdracht Voor eind- en middelloonregelingen wordt de overdrachtswaarde berekend op basis van een wettelijke rente. Deze wettelijke rekenrente voor 2013 is vastgesteld op 2,432%. De rente is gebaseerd op de op 1 oktober (2012) geldende rente uit de door de Nederlandsche Bank gepubliceerde rentetermijnstructuur voor verplichtingen met een looptijd van 25 jaar. De rente is daarmee verder gedaald ten opzichte van 2012 (2,802%). Het is met name de lage marktrente die in 2012 tot de zogenoemde bijbetalingsproblematiek heeft geleid. Minister Kamp heeft aanvullende regelgeving (wijziging Besluit) voorgesteld om deze problematiek te ondervangen, althans voor kleine werkgevers, welke naar verwachting met ingang van 1 januari 2013 in werking zal treden. Herleven waardeoverdrachten Voor veel fondsen heeft de wettelijke beperking om mee te werken aan waardeoverdrachten een aantal jaar geduurd. Dankzij de invoering van de nieuwe rekenmethodiek met de UFR komt een behoorlijk aantal fondsen boven een dekkingsgraad van 100%. Hierdoor dienen deze fondsen weer mee te werken aan waardeoverdrachten van deelnemers. Dit betekent dat deze fondsen een inhaalslag met waardeoverdrachten wacht. Diverse fondsen hebben op hun site ook aangekondigd 4 towerswatson.nl

5 Sterke verlaging discount rates voor internationale verslaglegging Sinds einde 2011 zijn de discount rates voor internationale verslaglegging, met name in de Eurozone, sterk verlaagd. Dit is ten dele het gevolg van de daling van de risicovrije rentes, maar voornamelijk van de daling van de credit spreads van hoogwaardige bedrijfsobligaties. De richtlijnen schrijven voor dat de rendementen op deze obligaties het uitgangspunt dienen te vormen bij de contactmaking van de pensioenverplichtingen. Het is algemeen gangbaar dat dit gelijk wordt gesteld aan bedrijfsobligaties met een AA-rating. De credit spreads zijn gedaald voor de obligaties die zowel per einde 2011 als nu hoogwaardig zijn. Daarnaast heeft de wijziging van de samenstelling van het universum aan hoogwaardige bedrijfsobligaties een verlaging van de credit spreads tot gevolg gehad. Obligaties die per einde 2011 nog een AA-rating hadden zijn gedowngraded naar A. Andersom zijn obligaties die destijds een AAA-rating hadden gedowngraded naar AA. het aantal bonds met een resterende looptijd van ten minste tien jaar per einde , terwijl er per einde september 49 zijn. Dat de afname beperkt is gebleven is het gevolg van het feit dat het aantal downgrades uit AA bij benadering gelijk is aan het aantal downgrades naar AA. Met andere woorden: het is vooral het aantal AAA-bonds dat sterk is afgenomen. De selectiecriteria die in RATE:Link worden gehanteerd zijn ongewijzigd gebleven. De Employee Benefits Working Group van IASB heeft een uitvraag gedaan in de markt naar de definitie van hoogwaardige bedrijfsobligaties. Hoewel de ontwikkelingen van de afgelopen tijd voor ons op het moment geen aanleiding geven om Rate:Link aan te passen, kan deze uitvraag tot gevolg hebben dat de IASB met een aangepaste definitie of meer guidance komt. Wij houden u hiervan uiteraard op de hoogte. Met het jaareinde in zicht geven wij ondernemingen in overweging de consequenties van de dalende rentes (die onder de herziene IAS19 richtlijnen ook gevolgen hebben voor de verwachte rendementen) tijdig in kaart te brengen. 4 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Gerhard Veluwenkamp of Wichert Hoekert gerhard.veluwenkamp@towerswatson.com wichert.hoekert@towerswatson.com Al met al is het gevolg dat de discount rate in bepaalde gevallen met maar liefst 2% is afgenomen tot circa 3,5%, afgaande op marktinformatie per einde september Dit impliceert een toename van de waarde van de verplichtingen en de expense voor 2013 met tientallen procenten. De afwaardering van significante aantallen obligaties heeft ertoe geleid dat de vraag is opgeworpen of de gelijkstelling van hoogwaardige obligaties aan obligaties met AA-rating hiermee achterhaald is. Er is geen reden aan te nemen dat rating agencies de definities hebben aangescherpt, maar wel kan worden vastgesteld dat obligaties over de gehele linie lagere ratings hebben dan enige jaren geleden het geval was. Binnen het universum van AA bedrijfsobligaties volgens de wereldwijd gehanteerde discount rate methodiek van Towers Watson, RATE:Link, heeft dit sinds het begin van de kredietcrisis echter geen noemenswaardige afname in de langere looptijden tot gevolg gehad. Zo was De afwaardering van significante aantallen obligaties heeft ertoe geleid dat de vraag is opgeworpen of de gelijkstelling van hoogwaardige obligaties aan obligaties met AA-rating hiermee achterhaald is Towers Watson Update oktober 5

6 Update - Oktober 2012 Beleggingskosten in beeld Het zal u niet zijn ontgaan: de voortdurende aandacht voor de uitvoeringskosten van pensioenfondsen. Mede naar aanleiding van die aandacht hebben CDA er Pieter Omtzigt, PvdA er Vermeij en VVD er Lodders recentelijk schriftelijke Kamervragen gesteld over de kosten van pensioenfondsen. Daarnaast is de sector bezig met het inzichtelijker maken van kosten, en niet in de laatste plaats die van het vermogensbeheer. Eerder deze maand heeft de Pensioenfederatie een tussentijdse rapportage inzake evaluatie uitvoeringskosten aangeboden aan de staatssecretaris van SZW. Hieruit blijkt dat de industrie voortvarend bezig is geweest met het bieden van inzicht in uitvoeringskosten. Dit is bepaald op basis van jaarverslagen van pensioenfondsen, waarbij getoetst is of aan de gestelde rapportage doelstellingen voor 2011 is voldaan. De verwachting is dat komende jaren de transparantie van uitvoeringskosten verder zal toenemen. Dit is tevens gebaseerd op het feit dat pensioenfondsen in de toekomst over kosten aan DNB zullen gaan rapporteren. Aan de oproep van de Pensioenfederatie om op transparante en eenduidige wijze te rapporteren over kosten is brede navolging gegeven door pensioenfondsen. Echter, in de praktijk blijkt dat met name transactiekosten een lastig punt blijven. Het verschaffen van inzicht op het gebied van transactiekosten blijft hierdoor vaak onvolledig. Inzicht in de kosten die fondsen maken, is van groot belang, omdat de kosten een grote impact hebben op het pensioenvermogen en zodoende uiteindelijk ook op het niveau van de uitkeringen. Towers Watson onderschrijft dit ten volle en ondersteunt pensioenfondsen en vermogensbeheerders bij het inzichtelijk maken van alle kostensoorten. Towers Watson kan de vermogensbeheerkosten tot op het laagste niveau detailleren, vergelijken met de relevante peergroep en van een beoordeling voorzien. Tevens kunnen wij u ondersteunen bij onderhandelingen over de hoogte van vergoedingen. Om pensioenfondsen te helpen meer inzicht te krijgen op vermogensbeheerkosten heeft Towers Watson de FeeWatch ontwikkeld. Deze rapportage maakt in een oogopslag al uw vermogensbeheerkosten inzichtelijk. De FeeWatch evalueert kosten in de context van de afgenomen vermogensbeheerdienstverlening en beoordeelt kosten op basis van marktconformiteit. Dit helpt bij het evalueren van de efficiëntie van de vermogensbeheerstructuur. Aan de oproep van de Pensioenfederatie om op transparante en eenduidige wijze te rapporteren over kosten is brede navolging gegeven door pensioenfondsen 5 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Shan Twan The shan.twan.the@towerswatson.com 6 towerswatson.nl

7 6 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wichert Hoekert wichert.hoekert@towerswatson.com Eerste Quantitative Impact Study voor pensioenfondsen van start Met de publicatie van de rekensheets en de toelichtingen daarbij op 16 oktober is de Quantitative Impact Study (QIS) formeel van start gegaan. De uiteindelijke teksten van de Technische Specificaties die de Europese Commissie heeft gepubliceerd zijn nagenoeg identiek aan die in de conceptteksten die EIOPA op 2 oktober publiceerde. De enige belangrijke aanpassing is dat de invulling voor één van de door te rekenen varianten nog dient te worden vastgesteld. Dit gebeurt parallel aan Solvency 2. Het betreft de matching premium. De specificaties daarvoor volgen nog, en wel, zo blijkt uit de begeleidende brief van Bernardino, uiterlijk begin november. Het totaal aantal door te rekenen scenario s komt daarmee op 18, waar in de conceptversie van EIOPA nog sprake was van 17 scenario s. In Nederland heeft DNB een negental fondsen verzocht de QIS uit te voeren. DNB zal de bevindingen daarvan medio december aan EIOPA rapporteren. Towers Watson Academy Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hermine Steegstra academy.nl@towerswatson.com Via onze website towerswatsonacademy.nl kunt u zich inschrijven voor onze opleidingen en vindt u aanvullende informatie. Alle opleidingen zijn tevens incompany te organiseren. Daarnaast kunt u voor specifieke incompany opleidingsvragen ook bij ons terecht. Kalender De Towers Watson Academy geeft een korting van 10% aan alle organisaties die 4 of meer deelnemers inschrijven voor dezelfde opleiding of module. 20, 22, 27 en 29 november Opleiding Deskundigheidsniveau 2 26, 28 februari en 5 maart Opleiding Deskundigheidsniveau 1 11 en 13 december uur Tweedaagse executive opleiding Deskundigheidsniveau 1 Dinsdag 12 maart uur (Opfris)cursus Vermogensbeheer Dinsdag 5 februari uur Workshop Online media voor pensioenfondsen Donderdag 14 maart uur Masterclass Herverzekeren voor pensioenfondsen Towers Watson Update oktober 7

8 Prof. E.M. Meijerslaan AV Amstelveen Postbus AE Amsterdam T F Over Towers Watson Towers Watson is een wereldwijd professioneel consultancybedrijf dat organisaties helpt hun bedrijfsresultaten te verbeteren door effectief Human Resources, financieel en risicoadvies. Met medewerkers wereldwijd, bieden wij oplossingen op het gebied van arbeidsvoorwaarden, talent en beloningsprogramma s en risico- en kapitaalmanagement. Towers Watson B.V. Handelsregister Amsterdam nr: Op alle door ons geleverde diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing. De algemene voorwaarden liggen op onze kantoren ter inzage en worden u desgewenst toegezonden. Ook zijn ze beschikbaar via towerswatson.nl/ voorwaarden Copyright 2012 Towers Watson. Alle rechten voorbehouden. TW-NL towerswatson.nl