STUDIE 128 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL. Boekhouder

Transcriptie

1 STUDIE 128 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Boekhouder

2 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Boekhouder sector : handel - administratie subsector : administratie Sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen handel - administratie van de Vlaamse Onderwijsraad D/1999/6356/18

3 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER I N H O U D 1 INLEIDING Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel Gegevens beroepsprofiel Gegevens beroepsopleidingsprofiel 1.2 Opdracht Opdrachtgever Doelstellingen 1.3 Ontwikkelingsproces Legitimatie 2 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld Opleidingenaanbod Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel 8 3 HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel Concrete vertaalslag Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Selectie van takenclusters en taken Formulering van de vaardigheden Concrete uitwerking van de vertaalslag Beroepshoudingen Contextgegevens 3.4 Niveau van de beroepsopleiding 21 4 BIBLIOGRAFIE 22 5 MEDEWERKERS AAN DE SECTORCOMMISSIE 22 BIJLAGE: Voorstel van beroepenstructuur Handel-Administratie 23

4 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel Gegevens beroepsprofiel Sector : handel-administratie Subsector : administratie Beroep : boekhouder Beroepsprofiel : boekhouding Gelegitimeerd door : koepelcommissie opleidingsprofielen op : 30 januari Gegevens beroepsopleidingsprofiel Sectorcommissie: vaste kern : HANDEL-ADMINISTRATIE uitgebreide commissie : BOEKHOUDING Studiegebied : HANDEL Benaming van het profiel : BOEKHOUDER Legitimator : Raad Hoger Onderwijs Afdeling TSO/BSO Raad voor Volwassenenonderwijs Datum : Raad Hoger Onderwijs: 11 mei 1999 Afdeling TSO/BSO: 18 juni 1999 Raad voor Volwassenenonderwijs: 23 maart Opdracht Opdrachtgever De Koepelcommissie Opleidingsprofielen stelde op de vergadering van 14 november 1996 de vaste kern van de sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen Handel-Administratie samen. De sectorcommissie werd op 30 januari 1998 uitgebreid met het oog op de ontwikkeling van een beroepsopleidingsprofiel naar aanleiding van het beroepsprofiel Boekhouding Doelstellingen 1 De uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren. 2 De opleiding boekhouding beter laten aansluiten bij de arbeidsmarkt. 3 De uitstroom van gekwalificeerde boekhoudkundigen verhogen. Het beroepsprofiel Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor boekhouding (SERV in samenwerking met CEVORA, december 1997) omschrijft drie niveaus in de boekhouding: Boekhoudkundig bediende BOEKHOUDER Hoofdboekhouder De boekhouder staat in voor de systematische en correcte boekhoudkundige verwerking van elke verrichting die in geld waardeerbaar is op het gebied van de aankoop, verkoop en algemene financiële administratie, en die dus een fi-

5 2 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER nanciële weerslag heeft op het ondernemingsgebeuren. De functionele bijdrage van de boekhouder is eerder operationeel dan strategisch van aard. De boekhoudkundig bediende kan onder toezicht van een boekhouder de uitvoerende en dagelijkse routinetaken verrichten. Hij/zij ondersteunt de financieel administratieve werkzaamheden op het gebied van de aankoop, verkoop en algemene financiële administratie. De hoofdboekhouder coördineert in hoofdzaak de werkzaamheden en geeft leiding aan het geheel van de financiële administratie. Daarnaast neemt hij/zij beslissingen die een invloed hebben op het financiële beleid van de onderneming. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de hoofdboekhouder situeren zich dus ook op strategisch vlak. Hij/zij is in staat om alle boekhoudkundige verrichtingen zelf uit te voeren en doet dit ook voor een deel van de werkzaamheden. Een afgestudeerde, die de vaardigheden beheerst, moet voldoen aan de beroepsvereisten van een beginnende boekhouder zoals opgesomd in het hierna volgende beroepsopleidingsprofiel. 1.3 Ontwikkelingsproces Het beroepsopleidingsprofiel wordt samengesteld op basis van een handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs, ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Het is afgeleid van het beroepsprofiel Boekhouding (SERV in samenwerking met CEVORA). De werkgroepmethode wordt toegepast. De uitgebreide sectorcommissie, die de beroepsopleidingsprofielen voor boekhoudkundig bediende, boekhouder en hoofdboekhouder ontwikkelde, vergaderde op volgende dagen: woensdag 18 maart 1998 (10 tot 16 uur) maandag 27 april 1998 (10 tot 16 uur) maandag 4 mei 1998 (10 tot 16 uur) maandag 25 mei 1998 (10 tot 16 uur) vrijdag 11 september 1998 (10 tot 16 uur) maandag 5 oktober 1998 (10 tot 16 uur) dinsdag 10 november 1998 (10 tot 16 uur) maandag 30 november 1998 (10 tot 16 uur) vrijdag 11 december 1998 (10 tot 16 uur) maandag 11 januari 1999 (10 tot 16 uur) woensdag 3 februari 1999 (10 tot 16 uur). 1.4 Legitimatie De Raad Hoger Onderwijs, de afdeling TSO/BSO en de Raad voor Volwassenenonderwijs legitimeren het beroepsopleidingsprofiel. Het BOP wordt als advies aan de overheid voorgelegd.

6 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 3 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur De beroepenstructuur voor de sector Handel - Administratie is nog in ontwikkeling. Als bijlage 1 vindt u de voorlopige beroepenstructuur (januari 1999) Geraadpleegde beroepsprofielen Het beroepsprofiel Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor boekhouding, dat het profiel van de boekhoudkundig bediende, de boekhouder en de hoofdboekhouder omvat, werd opgesteld door de SERV in samenwerking met CEVORA (december 1997). 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld Opleidingenaanbod Overzicht van het met het beroepencluster direct overeenstemmende opleidingenaanbod In het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde biedt het hogeschoolonderwijs van één cyclus in Vlaamse Autonome Hogescholen, in Provinciale Hogescholen en in Katholieke Hogescholen binnen de opleiding Bedrijfsbeheer de optie Accountancy-Fiscaliteit aan. Het voltijds secundair onderwijs biedt in het studiegebied Handel in de tweede en de derde graad de studierichting Handel TSO en in de derde graad de studierichting Boekhouden-informatica TSO aan; in de tweede en derde graad wordt de studierichting Kantoor BSO aangeboden. Het Onderwijs voor Sociale Promotie biedt in het HSTL binnen het studiegebied Handel volgende afdelingen aan: Boekhouden Boekhouden - computer Boekhouden - informatica Boekhouden voor eenmanszaak Burotica - module boekhouden Handelsboekhouden Toepassing boekhouden. Het Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie verzorgt in het studiegebied Handel de afdelingen: Boekhouden Boekhouden en fiscale praktijk Boekhouden - Fiscaliteit, met een vierde specialisatiejaar Fiscaliteit Bedrijfsadministratie.

7 4 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER Schematisch overzicht van het aanbod: secundair onderwijs en volwassenenonderwijs GO CVPO OVSG VSKO Voltijds OSP - hoger onderwijs: VAH, CVPO en VVKHO De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) verzorgt volgende opleidingen: Bediende in de boekhouding Boekhouden voor secretariaatsmedewerkers Boekhouder op A1-niveau Boekhouder vervolmaking Cubic 4.6 boekhoudpakket Hulpboekhouder Pakketten boekhouden, facturatie, voorraadbeheer en orderadministratie. Het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO) organiseert opleidingen tot boekhouder en tot kandidaat-accountant. Het sectoraal fonds CEVORA verzorgt de opleiding hulpboekhouder. Het beroep van zelfstandig boekhouder BIB kan slechts worden uitgeoefend na een stage (200 dagen) en afgesloten door het met goed gevolg afleggen van een praktisch bekwaamheidsexamen, georganiseerd door het Beroepsinstituut voor Boekhouders (BIB). Om erkend te worden als boekhouder, moet de betrokkene houder zijn van één van de volgende diploma s, getuigschriften of akten (Wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen, BS nr 92, 11 mei 1999 tweede uitgave, art. 50 2): a) een diploma tot afsluiting van een universitaire studie van ten minste vier jaar of een studie van universitair niveau van ten minste vier jaar die een cursus boekhouding en fiscaal recht bevat; b) een diploma tot afsluiting van een universitaire studie of een studie van universitair niveau van ten minste vier jaar aangevuld met een diploma van minstens één studiejaar met als specialisatie de materies relevant voor de uitoefening van het beroep; c) een diploma van graduaat in boekhouding, uitgereikt door een school of een leergang van het economisch hoger onderwijs; d) een diploma van het economisch hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan of van sociale promotie, van een afdeling handel, handelswetenschappen, boekhouding of accountancy, bedrijfsadministratie, boekhoudeninformatica of boekhouden-fiscaliteit; e) een diploma van gegradueerde in het bedrijfsbeheer, optie accountancyfiscaliteit, uitgereikt door een hogeschool met het studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde van één cyclus;

8 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 5 f) een diploma of akte, vermeld in de bijlage bij het koninklijk besluit van 2 oktober 1937 houdende het statuur van het Rijkspersoneel, onder de vermelding niveau 1, erkend door de Koning na advies van het Beroepsinstituut van Boekhouders, opgericht bij artikel 11 van dit besluit; g) een getuigschrift dat gelijkwaardig is aan één der bovenvermelde akten en dat is uitgereikt door een examencommissie van de Staat of van een Gemeenschap; h) een diploma van ondernemersopleiding dat overeenstemt met het beroep van boekhouder: - geviseerd zoals bedoeld in artikel 13 3 van het koninklijk besluit van 4 oktober 1976 betreffende de voortdurende vorming in de Middenstand; - of afgeleverd ter uitvoering van het decreet van 23 januari 1991 van de Vlaamse Raad betreffende de vorming en de begeleiding van de zelfstandigen en de kleine en middelgrote ondernemingen; - of afgeleverd ter uitvoering van het decreet van 3 juli 1991 van de Raad van de Franse Gemeenschap betreffende de voortgezette opleiding voor de middenstand en de kleine en middelgrote ondernemingen; - of afgeleverd ter uitvoering van het decreet van 16 december 1991 van de Raad van de Duitstalige Gemeenschap betreffende de opleiding en de voortgezette opleiding in de Middenstand en de kleine en middelgrote ondernemingen; i) een diploma van vergelijkbaar niveau, uitgereikt door enige andere instelling, en erkend door de Koning na advies van het Beroepsinstituut Overzicht van het met het beroepencluster verwante opleidingsaanbod In het hogeschoolonderwijs van één cyclus bevatten verscheidene opleidingen en opties aspecten van boekhouding, onder meer in het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde, opleiding bedrijfsbeheer, in de opties: Financie- en verzekeringswezen, Marketing, Milieuadministratie, Expeditie, distributie en transport, Rechtspraktijk; in de opleidingen Beheer, toerisme en recreatie, Communicatiebeheer, Hotelbeheer, Secretariaatsbeheer. Ook in het hogeschoolonderwijs van twee cycli in het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde, opleidingen Handelingenieur en Handelswetenschappen komt boekhouden aan bod. In het voltijds secundair onderwijs omvat het studiegebied Handel in de tweede en derde graad van het TSO de studierichting Secretariaat-talen TSO; in het 3 de leerjaar van de 3 de graad Administratie vrije beroepen TSO en KMO-administratie TSO. In het 3 de leerjaar van de 3 de graad BSO kunnen leerlingen terecht in de studierichting Kantooradministratie en gegevensbeheer BSO. In het ASO kan in de Economie-studierichtingen in de 3 de graad aanvullend Boekhouden worden gegeven. In het Deeltijds Onderwijs komen volgende benamingen voor : kantoorbediende, administratief helper, kassier. Het Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie biedt binnen het studiegebied Handel volgende afdelingen aan: Commerciële organisatie, Bedrijfsbeleid, Administratie, Verzekeringen, Bank, Beurs en Financiën, Arbeidsorganisatie, Bedrijfsorganisatie, Niet-commercieel management, Fiscale wetgeving en Fiscale wetenschappen.

9 6 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER In de afdeling Diensten in handel en nijverheid van het Buitengewoon secundair onderwijs wordt de kwalificatie Verkoop- en kantoortechnieken aangeboden. De VDAB biedt opleidingen voor Bediende sociaal secretariaat, Dossierbeheerder sociaal secretariaat, Loonberekening op PC: Easypay, Medewerker debiteurenadministratie, Medewerker (M/V) personeelsdienst en Voorraad-, debiteuren-, crediteurenadministratie aan Onderzoek naar de bevolking van de opleidingen In het hogeschoolonderwijs van één cyclus volgden in het academiejaar studenten ( mannen en vrouwen) in het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde de opleidingen, waarvan studenten (1 351 mannen en vrouwen) het eerste gezamenlijk jaar van de opleiding Bedrijfsbeheer en studenten (1 759 mannen en vrouwen) de optie Accountancy-fiscaliteit; In het hogeschoolonderwijs van twee cycli volgden in het academiejaar studenten (278 mannen en 162 vrouwen) de opleiding Handelsingenieur en studenten (3 177 mannen en vrouwen) de opleiding Handelwetenschappen. In het voltijds gewoon onderwijs volgden in het schooljaar : in de 3 de graad TSO leerlingen (2 356 jongens en meisjes) de studierichting Boekhouden-informatica. In het TSO volgden in de 2 de en de 3 de graad leerlingen (6 456 jongens en meisjes) de studierichting Handel, waarvan leerlingen (2 563 jongens en meisjes) de 3 de graad; in de 2 de graad TSO volgden leerlingen (1 045 jongens en meisjes) de studierichting Handel-talen; in de 3 de graad TSO leerlingen (864 jongens en meisjes) de studierichting Secretariaat-talen. In het ASO volgden in de 3 de graad leerlingen (7 716 jongens en meisjes) de economie-studierichtingen. 95 leerlingen (37 jongens en 58 meisjes) volgden in het schooljaar in opleidingsvorm 3 van het Buitengewoon Secundair Onderwijs de studierichting Verkoop- en kantoortechnieken. In het traditioneel stelsel van het Secundair Onderwijs voor Sociale Promotie volgden in het schooljaar cursisten (1 304 mannen en vrouwen) de hogere secundaire technische leergangen in het studiegebied Handel. In het stelsel van kapitaliseerbare eenheden volgden in het schooljaar cursisten (1 146 mannen en vrouwen) de opleiding Boekhoudeninformatica. 1 In het traditioneel stelsel van het Hoger Onderwijs voor Sociale Promotie volgden in het academiejaar studenten (2 694 mannen en vrouwen) een economische opleiding van het korte type waarvan (521 mannen en 731 vrouwen) de afdeling Boekhouden, 24 (16 mannen en 8 vrouwen) het specialisatiejaar Boekhoudkundige expertise en 8 (5 mannen en 3 vrouwen) het specialisa- 1 Deze cijfers verwijzen naar het aantal cursisten in het eerste semester van het schooljaar

10 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 7 tiejaar Fiscaliteit, 4 mannen de afdeling Boekhouden en fiscale praktijk, 67 studenten (36 mannen en 31 vrouwen) de afdeling Boekhouden-fiscaliteit. In 1998 volgden bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding cursisten een opleiding Boekhouden. (Dit cijfer verrekent niet de cursisten die in andere programma s aspecten van boekhouden behandeld kregen.) Het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (VIZO) had op 1 december leerovereenkomsten en leerverbintenissen onder toezicht voor de beroepsgroep Groothandelaar (53 mannen en 22 vrouwen) en (201 mannen en 976 vrouwen) voor de beroepsgroep Kleinhandelaar Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest. De opleiding wordt verspreid over het hele grondgebied van Vlaanderen aangeboden en de afgestudeerden kunnen in de hele Vlaamse en Brusselse regio in een waaier van functies aan het werk, zowel in de overheid- als in de privé-sector, in de profit en non-profitsector, in grote bedrijven en financiële instellingen als in KMO s.

11 8 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel 2 De boekhouding is in feite de kern van elke bedrijfsadministratie. Ze verzamelt en verstrekt alle informatie van financiële aard. Ter verduidelijking wordt een organigram van een standaardonderneming weergegeven, waarin de onderlinge relaties tussen de verschillende afdelingen en personen in een bedrijf tot uiting komen. Organigram van de financiële informatiestroom in een bedrijf dat zelf de boekhouding verzorgt: Financieel directeur manager receptie manager centraal magazijn verantwoordelijke receptie hoofd boekhouding user analist boekhouder administratief bediende boekhouding budget controller filialen thesaurie manager aankoop administratief bediende filialen verantwoordelijke aankoop niet-grondstoffen administratief medewerker manager transport en facturatie bediende debiteurenadministratie administratief bediende transport en facturatie personeelsmanager technici support services verantwoordelijke personeelsadministratie EDP-manager programmeur-analyst 2 Gegevens komen uit het beroepsprofiel

12 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 9 Binnen de boekhoudafdeling kunnen we, weliswaar afhankelijk van de grootte van het bedrijf en van de aard van de sector, de driedeling: boekhoudkundig bediende, boekhouder en hoofdboekhouder terugvinden. De boekhoudkundig bediende en de boekhouder werken onder leiding en coördinatie van de hoofdboekhouder, die meestal het hoofd van de afdeling vormt. In sommige gevallen en dan vooral in grote ondernemingen is dat een financieel directeur. In de meeste ondernemingen wordt steevast beklemtoond dat het moeilijk is om bekwame boekhouders te vinden. Uit de analyses van de VDAB blijkt dat er in de beroepsgroep boekhouding, administratie en financiële managers een aantal knelpuntberoepen te situeren vallen. Sinds 1994 zijn de financieel directeur en de eindverantwoordelijke boekhouding of hoofdboekhouder moeilijk vervulbare vacatures 3. De reden hiervoor zou volgens de VDAB vooral op het kwalitatieve vlak liggen. De hoge kwalitatieve eisen op vlak van kennis, ervaring en managementcapaciteiten maken dat deze werkaanbiedingen slechts traag en beperkt worden ingevuld. (Waarschijnlijk is de relatief lage verloning een doorslaggevende reden om eenandere job te zoeken). Een gedegen en toekomstgerichte opleiding kan de vraag en het aanbod beter op elkaar laten afstemmen. 3 VDAB, analyse vacatures 1996, deel 1: knelpuntberoepen.

13 10 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 3 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL 3.1 Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Het beroepsopleidingsprofiel 'BOEKHOUDER' en slaat op de kwalificatie 'BOEKHOUDER'. Er zijn geen deelkwalificaties want de vaardigheden omschreven in dit beroepsopleidingsprofiel vormen een samenhangend en ondeelbaar geheel. Het registreren van de boekhoudkundige verrichtingen vormt een eenheid omdat het verschillende aspecten van dezelfde werkelijkheid betreft. 3.2 Globale omschrijving Het beroepsopleidingsprofiel omschrijft de vaardigheden en de ondersteunende kennis die een toekomstig beginnende Boekhouder op het einde van de opleiding beheerst. Hij/zij leert de administratie van commerciële verrichtingen, van financiele verrichtingen en van diverse verrichtingen uitvoeren en in die uitvoering de boekhoudkundig bediende(n) begeleiden. Hij/zij leert de administratie van de personeelskosten en van fiscale verrichtingen uitvoeren, het kostprijs-, kosten- en financieel beleid voorbereiden en in overleg met de hoofdboekhouder de werkzaamheden op boekhoudafdeling organiseren. Deze vaardigheden houden een grondige kennis in van boekhouden (kennisniveau 3) en overal waar het van toepassing kan zijn, het vlot gebruik van een professioneel softwarepakket (vaardigheidsniveau 3). 3.3 Concrete vertaalslag Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Het beroepsopleidingsprofiel wordt afgeleid van één beroepsprofiel Boekhouding (SERV in samenwerking met CEVORA, december 1997) Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Het beroepsprofiel bevat geclusterde taken ondersteund door kennis, attitudes en contextgegevens (Profiel van het type A) Selectie van de takenclusters en taken Het beroepsprofiel onderscheidt de volgende takenclusters : 2.1 VOORBEREIDENDE TAKEN 2.2 UITVOERENDE TAKEN FINANCIËLE ADMINISTRATIE VAN DE AANKOOP FINANCIËLE ADMINISTRATIE VAN DE VERKOOP ALGEMENE FINANCIËLE ADMINISTRATIE Verrichtingen tijdens het boekjaar Verrichtingen op het einde van het boekjaar Fiscaliteit Loonadministratie

14 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER Kasbeheer Algemeen HET FINANCIËLE BELEID ADVISEREN LEIDINGGEVEN INTERNE COMMUNICATIE OPLEIDING INFORMATIEVERGARING INFORMATISERING/AUTOMATISERING PERSONEELSBEHEER VAN DE BOEKHOUDAFDELING 2.3 ONDERSTEUNENDE TAKEN Voor het beroepsopleidingsprofiel Boekhouder werden de vaardigheden als volgt geclusterd: Vaardigheidscluster 1 : De administratie van commerciële verrichtingen uitvoeren Vaardigheidscluster 2 : De administratie van financiële verrichtingen uitvoeren Vaardigheidscluster 3 : De administratie van diverse verrichtingen uitvoeren Vaardigheidscluster 4 : De administratie van de personeelskosten uitvoeren Vaardigheidscluster 5 : De administratie van de fiscaliteit uitvoeren Vaardigheidscluster 6 : Het kostprijs-, kosten- en financieel beleid voorbereiden Vaardigheidscluster 7 : De werkzaamheden van de boekhoudafdeling organiseren De taken 'de lonen berekenen' en 'instaan voor de aangifte en controle van RSZbijdragen' in het beroepsprofiel werden niet naar vaardigheden voor de beginnende beroepsbeoefenaar vertaald omdat dat in de praktijk ofwel door de personeelsdienst gebeurt, ofwel aan een sociaal secretariaat uitbesteed wordt. Het beroepsopleidingsprofiel Boekhouder impliceert een grondige kennis van boekhouden (kennisniveau 3). Die kennis ligt aan de basis van alle vaardigheden die op het einde van de opleiding beheerst moeten zijn. Bovendien spreekt het voor zich dat waar mogelijk een professioneel softwarepakket gebruikt wordt (vaardigheidsniveau 3) Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, houdingen en context De mate van van de vaardigheden en kennis wordt genuanceerd aan de hand van volgende criteria: Vaardigheden: - 1 = oriëntering Een cluster van vaardigheden waarmee de lerende/beginnende beroepsbeoefenaar kennis maakt. Hij/zij neemt deze vaardigheden waar of voert ze kort uit om een beter beeld te krijgen van de beroepsactiviteiten binnen de bedrijfstak. - 2 = onder begeleiding uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin het voordoen/nadoen een rol spelen of waarin de verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij derden ligt.

15 12 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER - 3 = zelfstandig uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij op eigen initiatief handelt of waarin de verantwoordelijkheid bij de lerende zelf ligt. - 4 = begeleidend uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering door derden op zich neemt. Ondersteunende kennis: - 1 = feitelijke kennis Deze kennis is op herkenning terug te voeren (Dit niveau kan omschreven worden door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, herkennen, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen, opsommen,...) - 2 = begripsmatige kennis Deze kennis is op inzicht terug te voeren (begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typeren, de essentie aangeven, omschrijven, met eigen woorden zeggen,...) - 3 = kennistoepassing Deze kennis past de feitelijke en begripsmatige kennis toe (gevarieerd aanwenden, uitwerken, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met, structureren,...) - 4 = integrerende De kennis in nieuwe situaties toepassen en zoeken naar innovaties

16 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER Concrete uitwerking van de vertaalslag Het volgende schema met de clusterindeling van de drie ontwikkelde beroepsopleidingsprofielen verduidelijkt hun samenhang: BOEKHOUDKUNDIG BEDIENDE 1 De administratie van commerciële verrichtingen uitvoeren 2 De administratie van financiële verrichtingen uitvoeren 3 De administratie van diverse verrichtingen uitvoeren BOEKHOUDER 1 De administratie van commerciële verrichtingen uitvoeren 2 De administratie van financiële verrichtingen uitvoeren 3 De administratie van diverse verrichtingen uitvoeren 4 De administratie van de personeelskosten uitvoeren 5 De administratie van de fiscaliteit uitvoeren 6 Het kostprijs-, kostenen financieel beleid uitvoeren 7 De werkzaamheden van de boekhoudafdeling organiseren HOOFDBOEKHOUDER 1 De administratie van commerciële verrichtingen leiden 2 De administratie van financiële verrichtingen leiden 3 De administratie van diverse verrichtingen leiden 4 De administratie van de personeelskosten leiden 5 De administratie van de fiscaliteit leiden 6 Het kostprijs-, kosten- en financieel beleid voeren 7 De boekhoudafdeling coordineren en leiden 8 De jaarrekeningen afsluiten Vaardigheden die ook in het beroepsopleidingsprofiel van Boekhoudkundig bediende aan bod komen, worden aangeduid met een *.

17 14 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER CLUSTER 1: DE ADMINISTRATIE VAN COMMERCIËLE VERRICHTINGEN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 1.1 een bestand leveranciers creëren en bijwerken * 1.2 bestelformulieren verwerken en opvolgen* 1.3 de ontvangen goederen boekhoudkundig registreren, de aankoopdocumenten vergelijken en de oorzaken van verschil opsporen* 1.4 aankoopfacturen i.v.m. voorraden en kosten en inkomende creditnota s controleren en boekhoudkundig verwerken 1.5 betalingslijsten opstellen* 1.6 verantwoordingsstukken met betrekking tot de aankoop verzamelen en klasseren* 1.7 de boekhoudkundige eindcontrole van de aankoop- administratie uitvoeren 1.8 een bestand handelsdebiteuren creëren en bijwerken* 1.9 de verzonden goederen boekhoudkundig registreren, de verkoopdocumenten vergelijken en oorzaken van verschil opsporen 1.10 lijsten van openstaande handelsdebiteuren opstellen* 1.11 de betalingen door handelsdebiteuren opvolgen en bij niet-betaling navraag doen en de inningsprocedure in gang zetten Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Plaats van een boekhoudafdeling in een organisatie De door de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) utgebrachte adviezen kunnen raadplegen Betalingsdocumenten Betalingsvoorwaarden en -modaliteiten Handelsdocumenten en hun handelstechnische, financiële, juridische en boekhoudkundige betekenis: bestelformulieren Handelsdocumenten en hun handelstechnische, financiële, juridische en boekhoudkundige betekenis: aankoopdocumenten Courante communicatiemiddelen kunnen gebruiken Voorraadbeheer Kostenindeling naar de aard BTW-verplichtingen i.v.m. aankoop Klasseer- en archiveringssystemen Grondige kennis van de boekhoudkundige verwerking van de aankoop Boekhoudkundige verwerking van debiteurenadministratie Handelsdocumenten en hun handelstechnische, financiële, juridische en boekhoudkundige betekenis: verkoopdocumenten BTW-verplichtingen in verband met verkoop Een stappenplan bij niet-betaling In het kader van het handelsdebiteurenbeleid contacten met een incassobureau onderhouden De courante communicatiemiddelen kunnen gebruiken De juridische gevolgen en de juridische procedures bij inning

18 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 15 Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 1.12 verantwoordingsstukken met betrekking tot de verkoop verzamelen en klasseren* 1.13 de boekhoudkundige eindcontrole van de verkoopadministratie uitvoeren Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Klasseer- en archiveringssystemen Grondige kennis van de boekhoudkundige verwerking van de verkoop CLUSTER 2: DE ADMINISTRATIE VAN DE FINANCIËLE VERRICHTINGEN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) 2.1 betalingen aan leveranciers Het systeem van betalingskortingen uitvoeren 2.2 rekeningafschriften controleren, Diverse betalingsmogelijkheden boekhoudkundig met inbegrip van elektronisch ban- verwerken en fouten melden kieren en internationaal betalingsverkeer Betalingsdocumenten 2.3 de liquide middelen beheren V2 Een liquiditeitsplanning kunnen maken 2.4 de financiële verantwoordingsstukken verzamelen, klasseren en boekhoudkundig verwerken* 2.5 de boekhoudkundige eindcontrole Grondige kennis van de boek- van de financiële houdkundige verwerking van de administratie uitvoeren financiële verrichtingen V2 CLUSTER 3: DE ADMINISTRATIE VAN DIVERSE VERRICHTINGEN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 3.1 het boekjaar volgens een opgegeven rekeningenstelsel openen 3.2 de grootboekadministratie bijhouden 3.3 courante diverse verrichtingen in verband met wisselbrieven, vooruitbetalingen, voorschotten boekhoudkundig verwerken 3.4 in opdracht niet-courante verrichtingen boekhoudkundig verwerken (wijzigingen in de structuur van het eigen vermogen, wijzigingen in het vreemd vermogen op meer dan één jaar, terugvordering en vestiging van belastingen, wijzigingen ten gevolge van de belastingprocedure) 3.5 de rekeningen periodiek centraliseren V2 Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Juridische kennis van de wisselbrief De algemene procedure inzake het Belgisch belastingstelsel (belastbaarheid, belastingberekening, invordering van de belasting) Een professioneel softwarepakket kunnen gebruiken K1 K1

19 16 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 3.6 extracomptabel tussentijdse bedrijfsresultaten berekenen, contoleren en oorzaken van fouten opsporen 3.7 de voorlopige proef- en saldibalans opstellen en controleren en oorzaken van fouten opsporen 3.8 een inventaris opmaken en die vergelijken met de voorlopige proef- en saldibalans 3.9 in samenspraak met de hoofdboekhouder correcties uitvoeren 3.10 de voorgestelde regularisatiewerkzaamheden uitvoeren 3.11 de definitieve proef- en saldibalans opmaken en controleren 3.12 het ondernemingsresultaat van het boekjaar vóór belasting berekenen 3.13 de voorgestelde gegevens voor de resultaatsverwerking boeken 3.14 de jaarrekening opstellen (balans, resultaten en toelichting en soc. balans) volgens de wettelijk voorziene indeling V2 V2 V2 V2 Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Resultatenrekeningen en de pro rata verwerking van periodieke kosten en opbrengsten Een professioneel softwarepakket kunnen gebruiken De wettelijk toegestane waarderingssystemen Waarderingsregels Een gedetailleerde lijst van alle schulden en bezittingen kunnen opstellen De jaarrekening De boekhoudwetgeving K1 CLUSTER 4: DE ADMINISTRATIE VAN DE PERSONEELSKOSTEN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) 4.1 gegevens voor de berekening van de bezoldigingen verzamelen en controleren 4.2 het sociaal en fiscaal personeelsdossier beheren 4.3 prestatiestaten van personeel invullen* 4.4 de gegevens inzake personeel, bezoldigingen en sociale wetgeving boeken Loonberekeningsmethoden Sociale wetgeving m.b.t. de loonadministratie De structuur van de sociale wetgeving Vrije en verplichte verzekeringen inzake personeel Loonberekening De formulieren voor fiscale en sociale aangifte K1 Cijfervaardigheid

20 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 17 Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) 4.5 de opmaak van de sociale balans voorbereiden 4.6 de sociale balans opmaken V2 De aspecten die deel uitmaken van de sociale balans Contact kunnen opnemen met personeelsdienst/sociaal bureau CLUSTER 5: DE ADMINISTRATIE VAN DE FISCALITEIT UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 5.1 verantwoordingsstukken met betrekking tot de BTW verzamelen en klasseren 5.2 de periodieke (maandelijkse/driemaandelijkse) BTWaangifte opmaken* 5.3 de jaarlijkse BTW-listing opstellen* 5.4 de BTW-controle voorbereiden, de voorbereiding verantwoorden en opvolgen 5.5 verantwoordingsstukken met betrekking tot personen- en vennootschapsbelasting inzake ondernemingsinkomsten verzamelen en klasseren 5.6 instaan voor de voorbereiding van de belastingsaangifte inzake de personen- en vennootschapsbelasting 5.7 de directe belastingcontrole voorbereiden, de voorbereiding verantwoorden en opvolgen Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) BTW-wetgeving en procedures Klasseer- en archiveringssystemen De fiscale wetgeving (personen- en vennootschapsbelasting) De elementen van een fiscaal dossier De basisprincipes van de belastingsaangifte (personen- en vennootschapsbelasting) en procedure Een technisch dossier mondeling en schriftelijk kunnen toelichten en bepleiten CLUSTER 6: HET KOSTPRIJS-, KOSTEN- EN FINANCIEEL BELEID VOORBEREIDEN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 6.1 resultaatsberekeningen maken 6.2 budgetten voorbereiden en opmaken 6.3 het budget en de werkelijke toestand periodiek vergelijken Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Berekening van kosten en opbrengsten Diverse methoden van kostprijsberekening De berekening van bedrijfs-, financiële-, en uitzonderlijke kosten Resultaatsberekening en resultaatsverwerking Ratio s kunnen berekenen Principes van budgetbeheer en de procedures

21 18 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 6.4 liquiditeitsplan voorbereiden, opmaken en opvolgen CLUSTER 7: DE WERKZAAMHEDEN VAN DE BOEKHOUDAFDELING ORGANISEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 7.1 een werkoverleg plannen, organiseren en leiden 7.2 de werkzaamheden binnen de afdeling naar prioriteit verdelen en coördineren 7.3 een nieuwe medewerker wegwijs maken in de boekhoudafdeling 7.4 medewerkers bij het uitvoeren van hun werkzaamheden begeleiden en feedback geven over het gepresteerde werk 7.5 nieuwe tendensen opvolgen en de nood aan bijscholing onderzoeken 7.6 beoordelingscriteria voor bijscholing opstellen 7.7 een gevolgde bijscholing beoordelen en daarover rapporteren Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) De opbouw van een vergadering Time-management principes Een documentenstroom kunnen opstellen De plaats van de boekhoudafdeling in een bedrijf/organisatie Instructies kunnen geven Motiveringstechnieken Mogelijk te raadplegen informatiebronnen Bronnen kunnen raadplegen K1 Beoordelingscriteria en - technieken Rapporteringsmogelijkheden Beroepshoudingen De beroepshoudingen van het beroepsprofiel werden niet woordelijk in het beroepsopleidingsprofiel overgenomen. De beroepshoudingen werden aan de hand van de SAM-schaal (Schaal voor AttitudeMeting, VKW) gegroepeerd. De houding eerlijkheid en discretie werd toegevoegd. Volgende beroepshoudingen werden als essentieel voor de beroepsopleiding gezien: Resultaatgerichtheid Bereid zijn geconcentreerd en gedreven naar het einddoel van de activiteit toe te werken. Zich niet laten afleiden door details en erop gericht zijn het resultaat binnen een welbepaalde tijd te bereiken. Zin voor initiatief Erop gericht zijn problemen te zien en ze op een gepaste manier aan te pakken. Leergierigheid, interesse Erop gericht zijn altijd bij te leren, zowel op het werk zelf (on-the-job-leren) als daarbuiten (bijscholing, vervolmaking). De ontwikkelingen in de sector willen volgen en stappen willen zetten om nieuwe dingen te leren. Discipline Zich willen houden aan de regels, procedures en afspraken.

22 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 19 Sociale houding Willen bijdragen tot een leef- en werkomgeving als een gemeenschap van mensen die iets voor elkaar betekenen en elkaar helpen (verantwoordelijkheid opnemen in geval van onopzettelijke fouten, medewerkers in de groep willen opnemen, bemiddelen bij conflicten, kritiek geven en nemen, inspringen waar nodig). Methodisch werken Volgens een efficiënt en effectief stappenplan willen werken, erop gericht zijn ordelijk en nauwgezet te werken. Kwaliteitszorg Erop gericht zijn nauwkeurig en oplettend te werken, geen fouten in het werk te laten. Eerlijkheid en discretie Eerlijk zijn en vertrouwelijke gegevens ook als dusdanig behandelen. Leiderschap Erop gericht zijn het beste uit de medewerkers te halen, op korte en langere termijn; bereid zijn het eigen kunnen in te zetten om de medewerkers als team te laten functioneren en daarmee het best mogelijke resultaat te bereiken Contextgegevens Aangezien de boekhouder een maatschappelijke functie uitoefent, zijn de deontologische normen en regels nauwkeurig afgebakend. Het Beroepsinstituut voor Boekhouders stelt voor het beroep van zelfstandig boekhouder de deontologische regels vast en waakt over de naleving ervan. De belangrijkste deontologische richtlijnen hebben betrekking op de verhouding boekhouder - opdrachtgever en steunen op drie grote pijlers: deskundigheid, onafhankelijkheid en beroepsdiscretie. Deskundigheid De wederzijdse rechten en plichten worden duidelijk omschreven in een opdrachtbrief. De erkende boekhouder BIB is ertoe gehouden om alle boeken en bescheiden die toebehoren aan zijn cliënt, onverwijld uit handen te geven, wanneer deze erom verzoekt. Het feit dat de verhouding boekhouder - cliënt in wezen een middelenverbintenis is, impliceert dat de boekhouder over de nodige middelen beschikt om de opgedragen taak naar behoren uit te voeren. De noodzakelijke kennis staat hierbij centraal. De erkende boekhouder BIB moet jaarlijks een minimum aantal uren besteden aan werkzaamheden die bijdragen tot de verbetering van zijn vakkennis en het vervolmaken van zijn beroepsopleiding. Bij opdrachten die een specifieke deskundigheid vereisen zal de boekhouder zich laten bijstaan door terzake meer gespecialiseerde personen. Boekhouders onderling zijn eveneens gehouden tot wederzijdse hulp en hoffelijkheid. Onafhankelijkheid, wils- en beoordelingsvrijheid en/of onpartijdigheid t.a.v. de opdrachtgever zijn zeer belangrijk. De verslaggeving van de boekhouder is ook bestemd voor aandeelhouders en/of belanghebbende derden. In de praktijk betekent die onafhankelijkheid dat de dienstenverstrekker geen actieve participant is in de door hem geadviseerde constructies. De adviesverlener wordt geen beslissingennemer. De hoogste in de hiërarchie dient te waken over de onafhankelijkheid,

23 20 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER de wils- en beoordelingsvrijheid en/of de partijdigheid van zijn medewerkers en al de personen waarop hij een beroep doet. Beroepsdiscretie Bij de uitvoering van zijn beroepsopdrachten dient de boekhouder het beroepsgeheim en de confidentialiteit in acht te nemen, ten overstaan van alle gegevens en inlichtingen waarvan hij kennis heeft genomen. De principes van de deontologische code opgesteld voor de zelfstandige boekhouder, kunnen ook gelden voor de boekhoudkundig bediende, voor de boekhouder en voor de hoofdboekhouder al kan de praktische toepassing ervan wel verschillen. Een hoofdboekhouder in dienstverband wordt meer met risicovolle beslissingen geconfronteerd dan een boekhoudkundig bediende of een boekhouder. Verdeling naar beroepsgroepen Op basis van de volkstellingsgegevens van het NIS van 1991 kon de SERV met betrekking tot het cluster boekhouding een aantal statische gegevens voor Vlaanderen weergeven. Binnen de beroepscategorieën die zij vooropstellen, zijn er naast de groep van zelfstandige boekhouders, drie beroepencodes van toepassing zijn op medewerkers in de boekhouding in dienstverband. Code 081: expert-boekhouders/boekhouders: boekhouder, hoofdboekhouder, bedrijfsrevisor, commissaris-bedrijfsrevisor, controleur-boekhouder, revisorboekhouder, controleur (beheer), surpervisor (beheer), fiscaal raadgever, fiscaal expert, fiscalist, expert (boekhouder), accountant, liquidator van ondernemingen. Code 201: bedienden boekhouding: hulpboekhouder, commercieel hulpboekhouder, boekhoudingbediende, bediende boekhouding. Code 216: bedienden boekhouddiensten (financieel en statistisch): bediende van boekhouddiensten, boekhouder (bediende), schrijver (bureelbediende-allerlei taken), bediende loonberekening, bediende prijsberekening, berekenaar bestekken, berekenaar commissielonen, bediende enquêteur (bediende). Binnen deze beroepsgroepen m.b.t. boekhouding was 48,4% mannen, 51,6% waren vrouwen. Mannen oefenen relatief meer beroepen uit waarvoor hogere kwalificaties vereist zijn (expert-boekhouders 55%). De grootste groep vrouwen (48%) oefent beroepen uit die zich situeren onder de code 201 bedienden boekhouding, die in principe een minder hoog kwalificatieniveau vereisen. Medewerkers in de boekhouding oefenen hun beroep uit in de privé-sector, de openbare instellingen of als zelfstandige. De groep van zelfstandigen is enkel van toepassing op de beroepencode 081. Zij bedraagt 9,44% van de totale groep expert-boekhouders/boekhouders. Voor de drie beroepencodes samen bekomen we onderstaande procentuele verdeling. Hieruit kunnen we afleiden dat de privé-sector de grootste tewerksteller is van beroepen die zich situeren binnen het cluster boekhouding. (De zelfstandigen zitten in de rubriek rest ).

24 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 21 Verdeling naar sectoren openbare rest 11% bedienden 8% privé bedienden 81% Verwachte evolutie In de toekomst zal het informatiseringsproces ongetwijfeld zijn stempel verder blijven drukken op de beroepen hoofdboekhouder, boekhouder en boekhoudkundig bediende. Een gedegen informaticakennis zal dus onontbeerlijk blijven. Van bepaalde taken wordt verwacht dat ze door deze ontwikkelingen een nog routinematiger karakter zullen krijgen. Vele ondernemingen laten immers softwarepakketten ontwikkelen op maat van de onderneming, waardoor een eenvoudige druk op de knop volstaat om bepaalde gegevens aan te passen en te verwerken. Ook de komst van de euro, in het kader van de eengemaakte markt, zal binnen de boekhouding heel wat aanpassingen vergen. Interne verschuivingen in taakinhoud zouden bijgevolg kunnen ontstaan binnen dit beroepencluster. Verwacht wordt dat hoofdboekhouder en boekhouder in de toekomst over meer beheersvaardigheden zullen moeten beschikken. Naast een grondige theoretische kennis zal ook de persoonlijkheid een grotere rol gaan spelen. 3.4 Niveau van de beroepsopleiding Verantwoordelijkheid De Boekhouder is verantwoordelijk voor de uitvoering van het eigen takenpakket en moet zich daarvoor ook kunnen verantwoorden. Daarnaast draagt hij/zij ook uitdrukkelijk een hiërarchische verantwoordelijkheid: hij/zij controleert en begeleidt het toepassen van geautomatiseerde routines en het toepassen van standaardprocedures. Complexiteit De Boekhouder past, steeds binnen een gegeven wettelijk kader, standaardprocedures toe en combineert ze. Voorts combineert of bedenkt hij/zij, in het licht van werkvoorbereiding en beheersactiviteiten, procedures.

25 22 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER Transfer Het betreft voor het merendeel beroepsgebonden vaardigheden en kennis. Gezien de mate van verantwoordelijkheid van de Boekhouder, de complexiteit van de beroepssituatie en de mate van transfer stellen de leden van de uitgebreide sectorcommissie het kwalificatieniveau 3 voor. 4 BIBLIOGRAFIE Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor boekhouding, Brussel, SERV in samenwerking met CEVORA, december Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair en het volwassenenonderwijs, Brussel, Dienst voor Onderwijsontwikkeling, Statistisch jaarboek van het Vlaams Onderwijs, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Onderwijs. Studie 80: Beroepsprofiel Bedrijfsbeheer optie: Boekhouder-fiscalist, Brussel, Vlaamse Onderwijsraad, Reglement van plichtenleer van het Beroepsinstituut van Boekhouders, Belgisch Staatsblad, 29 jan Koninklijk besluit tot goedkeuring van het stagereglement van het Beroepsinstituut van Boekhouders, Belgisch Staatsblad, 26 feb Bepalingen betreffende de organisatie van de stage, Beroepsinstituut van Boekhouders, aug Analyse vacatures 96 - Deel I: Knelpuntberoepen, Brussel, VDAB Studiedienst, juni LIJST VAN DE MEDEWERKERS AAN DE SECTORCOMMISSIE Nicole Janssens, voorzitter, VVKSO Ann Van Buggenhout, Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Robert Vandeput, ARGO Henri Ghysen, CVPO Luc Van Acker, Onze-Lieve-Vrouw-Visitatie Handelsschool, Mariakerke- Gent Betty Rutten, Koninklijk Technisch Atheneum-Villers, Hasselt Nadine Messiaen, Provinciaal Hoger Technisch Instituut, Gent Marc Brusselaers, EGON-Hogeschool, Gent Robrecht De Deyne, Mercator Hogeschool, Provincie Oost-Vlaanderen Henri Christiaen, Inspectie Luc Adriaens, Dienst voor Onderwijsontwikkeling Lisette Schellens/Jan Germis, Dienst Europese Projecten Rita Vanheste, Vlaamse Onderwijsraad

26 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL BOEKHOUDER 23 Bijlage 1: Voorstel van beroepenstructuur Handel - Administratie (januari 1999) Deze beroepenstructuur werd oorspronkelijk opgesteld door het Hoger Instituut voor de Arbeid. Ze werd aangepast telkens nieuwe beroepsprofielen opgeleverd werden. BEROEPENCLUSTER BEROEP FUNCTIE ADMINISTRATIEF WERK personeelszaken / salarisadministratie financiële administratie bank / verzekeringen commercie medewerker personeelszaken medewerker salarisadministratie Hoofdboekhouder Boekhouder boekhoudkundig bediende commercieel/administratief medewerker bank commercieel/administratief medewerker verzekeringen HANDEL commercieel inkoper verantwoordelijke verkoop districtsmanager vertegenwoordiger administratief medewerker verkoop administratief inkoopmedewerker administratief commercieel medewerker (binnendienst) magazijnier magazijnchef logistiek manager winkelbediende datatypist facturist telefonist receptionist archiefmedewerker administratief baliemedewerker administratief kasmedewerker bank administratief medewerker financieringen bank medewerker commerciële ondersteuning bank medewerker financiële administratie medewerker interne dienst bank personeelsmedewerker secretariaat SECRETARIAATSWERK Secretariaatsmedewerk(er)ster afdelingssecretar(is)esse directiesecretar(is)esse