Instelling. Onderwerp. Datum

Transcriptie

1 Instelling Hof van Cassatie Onderwerp Bewijs. Inhoud van de boeken van kooplieden. Wettelijke bewijswaarde Datum 3 december 2007 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen zijn aan rechten van intellectuele eigendom van bepaalde betrokkenen, Er wordt u geen recht verleend op deze rechten. M&D Seminars geeft u via dit document informatie, maar verstrekt geen advies. M&D Seminars garandeert niet dat de informatie in dit document foutloos is. U gebruikt de inhoud van dit document op eigen risico. M&D Seminars, noch een van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook bij het gebruik van dit document en van de inhoud van dit document. M&D Seminars 2012 M&D SEMINARS Eikelstraat De Pinte T F info@mdseminars.be

2 3 DECEMBER 2007 C F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C F G. A., Mr. François T Kint, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen H. G., advocaat, Mr. Jacqueline Oosterbosch, advocaat bij het Hof van Cassatie, in aanwezigheid van ETABLISSEMENTS DECAMPS, naamloze vennootschap, tot bindendverklaring van het arrest opgeroepen partij. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen een arrest, op 12 september 2006 gewezen door het Hof van Beroep te Bergen.

3 3 DECEMBER 2007 C F/2 De zaak is bij beschikking van 25 september 2007 van de eerste voorzitter verwezen naar de derde kamer. Raadsheer Christine Matray heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Thierry Werquin heeft geconcludeerd. II. CASSATIEMIDDELEN De eiseres voert volgend middel aan. Geschonden wettelijke bepalingen - de artikelen 1315 en 1330 van het Burgerlijk Wetboek; - artikel 870 van het Gerechtelijk Wetboek. Aangevochten beslissingen Het arrest, dat uitspraak doet over de rechtsvordering van de verweerder, [die handelt] in zijn hoedanigheid van curator [in het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid] Victor Gravy en de veroordeling van de eiseres vordert tot betaling van verschillende facturen voor een totaalbedrag van ,89 euro, in hoofdsom - bedrag dat in de loop van het geding is verminderd tot ,02 euro -, en dat uitspraak doet over de betwisting van de eiseres, die haar schuld ten overstaan van de failliete vennootschap niet ontkent maar betoogt dat zij geen enkel bedrag van die litigieuze facturen meer verschuldigd was wegens de wettelijke schuldvergelijking tussen die schuld en haar eigen schuldvordering op de failliete vennootschap, die in een lopende rekening voorschot vennoten ingeschreven stond, stelt vervolgens, op grond van de redenen van de eerste rechter, die het overneemt, vast dat De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy werd opgericht op 15 april 1991 (...) ; de aandelen behoorden toe aan V.G. en O.G., respectievelijk de gewezen echtgenoot en de zoon van de (eiseres) ; V. G. en de (eiseres), die destijds onder het stelsel van de gemeenschap van goederen gehuwd waren, hebben, alvorens hun huwelijksvermogensstelsel te wijzigen, notaris Gillieaux op 28 april 1993 een inventaris laten opmaken welke onder de post Aangifte van activa en passiva het volgende vermeldde : Rekening voorschot vennoten in de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy ter waarde van drie miljoen achthonderd vijfentwintigduizend frank ; De wijziging van het huwelijksvermogensstelsel, die bestond in de aanneming door de echtgenoten van een stelsel van scheiding van goederen, werd vastgelegd in een akte van notaris Gillieaux, opgemaakt op 31 augustus 1993 en gehomologeerd bij vonnis van 16 december 1993 van de eerste burgerlijke kamer van deze rechtbank (...) ; bij de

4 3 DECEMBER 2007 C F/3 vereffeningsverdeling van de gemeenschap werd met name bepaald dat de rekening voorschot vennoten in de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid V. Gravy aan de (eiseres) zou toekomen ; Een akte van notaris Lemaire, opgemaakt op 21 februari 1994, stelt de afsluiting van de vereffening van de gemeenschap tussen V. G. en de (eiseres) vast (...) ; Uit de boekhoudkundige stukken van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy blijkt dat de in naam van de (eiseres) geopende rekening op 1 januari 1998 een creditsaldo van frank in haar voordeel vertoont, dat dit saldo op 31 december 1998 op frank wordt gebracht en achtereenvolgens wordt teruggebracht naar frank op 31 januari 2000 en frank op 29 februari 2000 (...) ; De echtgenoten G.-G. blijken op 26 oktober 1999 officieel te zijn gescheiden (...) terwijl de minnelijke regeling voorafgaand aan de echtscheiding door onderlinge toestemming van deze echtgenoten, door notaris Lemaigre is opgemaakt op 27 januari 2000 (...) ; Het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy wordt uitgesproken op 18 juli Het arrest wijst de vordering tot veroordeling van de verweerder qualitate qua toe en verwerpt de door de eiseres opgeworpen exceptie van schuldvergelijking, omdat niet was aangetoond dat de eiseres een schuldvordering op de failliete vennootschap had, op de volgende gronden : Het beroepen vonnis leidt uit het geheel van de in het debat voorgelegde gegevens af dat er onvoldoende bewijzen zijn van het feit dat de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Gravy tot terugbetaling van (de eiseres) gehouden zou zijn ; Voor het hof [van beroep] is er geen enkel gegeven met voldoende bewijswaarde aangevoerd ; Er dient te worden gewezen op : - de nauwe banden tussen (de eiseres) en de vennoten van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid : haar gewezen echtgenoot en haar zoon ; - de onnauwkeurige boekhouding van die vennootschap, waarbij de zaakvoerder, V.G., gewezen echtgenoot van (de eiseres), verklaard heeft dat hij, door een geval van agressie, de staat van de activa en passiva van de vennootschap niet nader kon toelichten ; - het feit dat er weinig geloof kan worden gehecht aan de bewering van (de eiseres) dat zij daadwerkelijk en met eigen middelen voorschotten aan de failliete vennootschap zou hebben toegekend. Vervolgens worden de beweringen van de eiseres ter sprake gebracht, met name de bestemming van de winst uit de verkoop van een onroerend goed en van roerende goederen.

5 3 DECEMBER 2007 C F/4 Bijgevolg bewijst de (eiseres) in eerste aanleg niet dat zij jegens de failliete vennootschap een zekere, vaststaande en opeisbare schuldvordering zou hebben die de door haar aangevoerde schuldvergelijking aantoont. Het beroepen vonnis vermeldt, met betrekking tot het bewijs van de schuldvordering die de eiseres uit de boekhouding van de failliete vennootschap meende te kunnen halen : Ten derde, gelet op, enerzijds, het eenzijdige en onvolledige karakter van de boekhouding van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy en, anderzijds, de reeds vermelde nauwe familiebanden, leveren de voorgelegde boekhoudkundige gegevens ten aanzien van derden geen enkele bewijswaarde op. Grieven Luidens artikel 1330 van het Burgerlijk Wetboek, leveren boeken van kooplieden bewijs tegen hen op. Bijgevolg bewijst de inschrijving, in de boekhouding van een handelsvennootschap, van een rekening die in naam van een derde is geopend en een creditsaldo vertoont, dat die derde jegens de vennootschap een schuldvordering tot beloop van dit creditsaldo heeft. Dit is het geval, zelfs al verenigen familiebanden of huwelijksverbintenissen de begunstigde van het creditsaldo van die rekening en de vennoten van de vennootschap. Die omstandigheid maakt immers het bijzonder bewijsmiddel dat uitdrukkelijk bij wet is erkend, als dusdanig niet ongeldig. Dit is ook het geval wanneer de boekhouding van de handelsvennootschap onnauwkeurig is, aangezien de handelaar zich niet aan dit bewijsmiddel kan onttrekken, alleen op grond dat zijn boeken onregelmatig gehouden zouden worden. Het arrest, dat vaststelt dat er bij de failliete vennootschap een rekening op naam van de eiseres is geopend en dat die rekening een creditsaldo ten gunste van de eiseres vertoonde, heeft bijgevolg, op grond van eigen redenen en op grond van de redenen van de eerste rechter, die aangevochten wordt, niet wettig kunnen beslissen dat de eiseres niet aantoonde dat zij een schuldvordering op de failliete vennootschap tot beloop van het creditsaldo had. III. BESLISSING VAN HET HOF Luidens artikel 1330 van het Burgerlijk Wetboek leveren de boeken van kooplieden bewijs op tegen hen.

6 3 DECEMBER 2007 C F/5 De niet-handelaar kan zich in de regel beroepen op de inhoud van de boeken van kooplieden, die ten aanzien van degene die ze bijhoudt een bekentenis kunnen vormen. Aangezien die boeken echter geen bekentenis in rechte inhouden, beoordeelt de feitenrechter de wettelijke bewijswaarde van de gegevens uit die boeken. Het arrest stelt vast dat de verweerder, die handelt in de hoedanigheid van curator in het faillissement van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Victor Gravy, de eiseres gedagvaard heeft tot betaling van verschillende facturen die zij niet betwist, maar zij wijst er evenwel op dat zij geen enkel bedrag meer hoefde te betalen wegens de wettelijke schuldvergelijking tussen die facturen en haar schuldvordering op de vennootschap. Het arrest oordeelt op grond van de redenen van het bestreden vonnis, die het overneemt, en op grond van eigen redenen dat de boekhouding van de vennootschap, waarin een post voorkomt met een op naam van de eiseres geopende rekening die een creditsaldo vertoonde, eenzijdig, onvolledig en onnauwkeurig is en dat er nauwe familiebanden bestaan tussen de eiseres en de vennoten van de vennootschap, haar gewezen echtgenoot en haar zoon. Op die gronden verantwoordt het arrest wettig zijn beslissing dat de eiseres niet aantoont dat zij ten aanzien van de vennootschap een zekere, vaststaande en opeisbare schuldvordering heeft die de door haar aangevoerde schuldvergelijking aantoont. Het middel kan niet worden aangenomen. Door de verwerping van het cassatieberoep vertoont de vordering tot bindendverklaring van het arrest geen belang meer. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep en de vordering tot bindendverklaring van het arrest. Veroordeelt de eiseres in de kosten.

7 3 DECEMBER 2007 C F/6 Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, derde kamer, te Brussel, door voorzitter Christian Storck, de raadsheren Daniel Plas, Christine Matray, Sylviane Velu en Philippe Gosseries, en in openbare terechtzitting van drie december tweeduizend en zeven uitgesproken door voorzitter Christian Storck, in aanwezigheid van advocaat-generaal Thierry Werquin, met bijstand van griffier Jacqueline Pigeolet. Vertaling opgemaakt onder toezicht van voorzitter Ivan Verougstraete en overgeschreven met assistentie van adjunct-griffier Johan Pafenols. De adjunct-griffier, De voorzitter,