Nettopensioenregeling. Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG)

Transcriptie

1 Nettopensioenregeling Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG)

2 Inleiding Vanaf 1 januari 2015 is het niet meer mogelijk fiscaal gefaciliteerd pensioen op te bouwen over je (bruto voltijds) pensioengevend salaris boven Je bouwt daarom minder (ouderdoms)pensioen op. Ook wordt het nabestaandenpensioen lager. Er zijn geen gevolgen voor de hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen. Als gevolg van jaarlijkse indexering van overheidswege is met ingang van 1 januari 2016 de aftoppingsgrens Nettopensioenregeling PPF APG PPF APG biedt vanaf 1 januari 2015 een oplossing in de vorm van de nettopensioenregeling PPF APG. Deze nettopensioenregeling biedt je de mogelijkheid om de lagere opbouw van ouderdomspensioen te beperken. Wat zijn de voordelen van nettopensioenregeling PPF APG? Je pensioen blijft zoveel mogelijk in lijn met je basispensioenregeling. Het gemak van je pensioenaanspraken op één plek. Het nabestaandenpensioen blijft zo veel mogelijk op niveau. Als je tijdens deelname aan de nettopensioenregeling arbeidsongeschikt raakt dan blijf je deelnemen, maar hoef je geen premie meer te betalen voor het deel dat je arbeidsongeschikt bent. De kosten tijdens deelname aan de nettopensioenregeling zijn relatief laag doordat optimaal gebruik wordt gemaakt van de infrastructuur van PPF APG. Op uw pensioendatum kun je kiezen voor inkoop van aanvullend pensioen bij PPF APG, maar je kunt ook kiezen voor een uitkering bij een andere pensioenfonds of een verzekeraar. Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de nettopensioenregeling PPF APG? Het is een vrijwillige regeling: je bepaalt zelf of je aan deze regeling deelneemt. Het is een regeling die voorziet in aanvullende pensioenopbouw. Het is een premieregeling. Dat betekent dat de hoogte van je pensioen wordt bepaald door het bedrag, oftewel de premie, die je inlegt en de rendementen daarop. Deze rendementen kunnen fluctueren. Het is een premieregeling zonder beleggingsvrijheid. Naarmate je ouder wordt, bouwt PPF APG het beleggingsrisico af (volgens een zogenaamde Lifecycle). Meld je je binnen 6 maanden aan, nadat je in aanmerking komt voor de nettopensioenregeling, dan word je niet medisch gekeurd. Meld je je na 6 maanden aan dan is een gezondheidsverklaring nodig en eventueel een geneeskundig onderzoek. De kosten van de gezondheidsverklaring en het eventuele geneeskundig onderzoek zijn voor jouw rekening. Je kunt altijd zelf kiezen of je aan dit medische traject mee wilt werken of toch besluit om niet deel te nemen aan de regeling.

3 De regeling bestaat uit een ouderdomspensioen en partnerpensioen. Heb je een partner dan is ook het partnerpensioen en wezenpensioen verzekerd over de periode van de datum van overlijden tot de maand waarin je 67 jaar zou zijn geworden. Dit is het risico gedekte partner- en wezenpensioen. Dit deel van het partnerpensioen en wezenpensioen is alleen verzekerd bij overlijden tijdens deelneming aan de nettopensioenregeling. Daarnaast ben je verzekerd voor premievrije deelname tijdens arbeidsongeschiktheid. Bij het z.g. opbouwdeel (sparen voor een kapitaal) kun je kiezen voor deelname: 0, 25, 50, 75 of 100%. De maximale premie-inleg wordt bepaald aan de hand van de fiscale premiestaffel. Wat moet je weten over de premie? De maximale hoogte van de premie is afhankelijk van je leeftijd (zie Staffel hierna). De premie betaal je uit je nettoloon. Je werkgever zorgt ervoor dat deze nettopremie wordt betaald aan PPF APG. Voor vaststelling van leeftijd en partner kijken we naar 1 e dag vd maand van premie inleg. De premie wordt belegd vanaf de eerste van de maand volgend op ingang deelneming. Bijv: o aanvraag verzoek om deelname vindt plaats op 17 maart o de deelname gaat in per 1 april o uiterste eerste premiebetaling is 28 april o belegging van de eerste premiebetaling beleggingsrisico is 1 mei Het bedrag van de premie verandert jaarlijks per 1 januari als gevolg van indexering van de aftoppingsgrens, wijziging salaris/deeltijdfactor, tarieven e.d. De vaststelling van het nieuwe premiebedrag vindt later in het jaar vast (in 2016: uiterlijk in april). De ingelegde premies worden belegd (behalve als je kiest voor alleen risico gedekt Nabestaandenpensioen). Zo bouw je kapitaal op. De hoogte hiervan hangt dus af van het rendement. Dit kapitaal wordt uiterlijk op pensioendatum omgezet in pensioen. Of eerder wanneer je stopt met deelnemen aan de basisregeling of bij je overlijden. Jij (of je partner bij je overlijden) kunt dan kiezen voor een pensioen bij PPF APG of bij een andere pensioenuitvoerder. Heb je een partner dan betaal je ook risicopremie voor het nabestaandenpensioen. Deze premie komt in mindering op de premie in de tabel. De rest is beschikbaar om te beleggen. Bovenop de premie uit de tabel betaal je premie voor als je arbeidsongeschikt wordt. Als dit onverhoopt gebeurt, kun je blijven deelnemen aan de regeling en hoef je (voor het deel dat je arbeidsongeschikt bent) geen premies meer te betalen. Beide risicopremies worden op jaarbasis berekend, waarbij voor berekening van risicopremie NP wordt uitgegaan van opgebouwd kapitaal per 1 januari. Je bepaalt zelf je deelnamepercentage. Je kunt deelnemen voor 0, 25, 50, 75 of 100%. Wil je voor 25% deelnemen dan betaalt u 25% van de premie. Standaard wordt uit gegaan van een deelnamepercentage van 100%. Je kunt je deelnamepercentage één keer per kalenderjaar wijzigen. Verhogen kan dan alleen met 1 stapje meer, bijv. van 25 naar 50%. Dan geldt dat er een gezondheidsverklaring en evt. geneeskundig onderzoek wordt gevraagd. Kies je voor gedeeltelijke deelname dan is het risico gedekt nabestaandenpensioen toch altijd 100% gedekt.

4 Staffel Hieronder vind je de fiscale premiestaffel (3%). Deze wordt vastgesteld door de Belastingdienst en bij wijziging in de wetgeving ook door de Belastingdienst aangepast. leeftijdsklassen OP en direct ingaand bereikbaar* NP ,00% ,60% ,30% ,00% ,90% ,00% ,20% ,60% ,20% ,00% ,30% * indien gekozen is voor Nabestaandenrisico. De percentages geven aan hoeveel van het pensioengevend inkomen boven de maximaal ingelegd kan worden in de nettopensioenregeling. Dit percentage is ook de premie die je betaalt. De premie is afhankelijk van de leeftijd. Dat betekent dat de premie varieert in de loop van de tijd en geleidelijk stijgt. Je kunt ook minder sparen dan het in de tabel genoemde maximum. Dan kies je voor een lager deelnamepercentage (bijv. 25, 50 en 75%). Hoe neem ik deel aan de nettopensioenregeling? Ga naar Hier vind je de rekenhulp. Ook kun je hier direct de deelname aan de nettopensioenregeling aanvragen. Rekenhulp nettopensioenregeling De rekenhulp geeft je inzicht in je eigen situatie en mogelijkheden. Ook kun je vanuit de rekenhulp direct de nettopensioenregeling aanvragen.

5 Hoe wordt mijn premie belegd? De premie wordt belegd per de eerste van de maand dat de nettopensioenregeling is in gegaan. Vanaf dit moment gaat het beleggingsrisico voor jou in. Het netto pensioen wordt belegd volgens het zogenoemde Lifecycle principe. Ben je jong en is de pensioendatum nog ver weg? Dan wordt er met meer risico belegd, met kans op een hoger rendement. Naarmate je pensioendatum nadert, wordt het risico op de beleggingen verminderd. Je hebt dus geen beleggingsvrijheid. De beleggingsmix loopt automatisch mee met de leeftijd. Het verloop van de Lifecycle tref je aan als bijlage. Beleggingsmix nettopensioenregeling De nettopensioenregeling maakt gebruik van dezelfde beleggingsfondsen waar PPF APG ook in belegt voor de basis pensioenregeling. Daarmee blijf je profiteren van de goede beleggingsmogelijkheden van PPF APG. Dat biedt voordelen op het gebied van onder andere beleggingskosten, risicospreiding en professioneel beheer. We beleggen in een brede mix van beleggingscategorieën, onder andere aandelen, vastgoed, grondstoffen en obligaties. Bovendien voldoen de beleggingen aan het duurzame beleggingsbeleid PPF APG. Wat zijn de kosten van de nettopensioenregeling? Je betaalt per jaar 35,- aan vaste administratiekosten. Deze kosten worden maandelijks verrekend. Je betaalt geen instapkosten Daarnaast betaal je beheerkosten over het opgebouwde kapitaal. Deze zijn afhankelijk van je leeftijd. De beheerkosten worden in mindering gebracht op het pensioenkapitaal. De kosten variëren in 2016 tussen 0,24% en 0,38%. Voor meer informatie zie bijlage.

6 Ook worden er beleggingskosten gemaakt zoals entry en exit fees en bewaarkosten. Het rendement wordt, voordat het wordt toegekend, verminderd met deze beleggingskosten. De kosten zijn onder meer afhankelijk van de fiscale regels en die kunnen elk jaar wijzigen. Na beëindiging van de deelname aan de nettopensioenregeling zonder einde aan de basisregeling, betaal je geen administratiekosten meer. Het opgebouwd kapitaal blijven we beleggen. De beheerkosten blijven we daarom wel in mindering brengen op het opgebouwd kapitaal. Start deelname aan nettopensioenregeling De deelname aan de nettopensioenregeling gaat de eerstvolgende maand na ontvangst van de aanvraag in. De ingangsdatum is de eerste van de maand. Meld je je aan 6 maanden nadat je in aanmerking komt voor de regeling dan is een medische verklaring nodig. Indien de geneeskundige verklaring daartoe aanleiding geeft, wordt een medische keuring verricht. De kosten van een keuring zijn voor jouw rekening. Je kunt altijd zelf kiezen of je aan deze keuring mee wilt werken of toch besluit om niet deel te nemen aan de regeling. De deelneming begint op de eerste dag van de maand volgend op de ontvangst door het fonds van de uitkomsten van de beoordeling van de gezondheidsverklaring en/of het geneeskundig onderzoek. Tijdens het medisch traject en als er een partner is dan geldt er een tijdelijke dekking van het risico partnerpensioen en wezenpensioen bij overlijden als gevolg van een ongeval. De voorwaarden voor, de hoogte van en premie voor dit risico partnerpensioen zijn gelijk aan die voor het risico partnerpensioen tijdens deelneming aan de nettopensioenregeling. Voor de premie betekent dit bijv. de risicopremie die ook verschuldigd zou zijn bij deelneming aan de nettopregeling incl. administratiekosten. De tijdelijke dekking eindigt bij aanvang van deelneming aan de nettopensioenregeling. De tijdelijke dekking eindigt ook wanneer je het verzoek om deelneming aan de nettopensioenregeling intrekt. Zolang het medische traject loopt, neem je dus nog niet deel aan de nettopensioenregeling. Wijziging van het deelnamepercentage Je kunt je deelnamepercentage één keer per kalenderjaar wijzigen. Als het deelnamepercentage wordt gewijzigd, is een gezondheidsverklaring nodig, evt. gevolgd door een geneeskundig onderzoek. Zie voor meer informatie bij Start deelname aan de nettopensioenregeling. De wijziging van dit percentage gaat in per de eerste van de maand volgend op de ontvangst door het fonds van de uitkomsten van de beoordeling van de gezondheidsverklaring of het geneeskundig onderzoek.

7 Wat als ik een nieuwe baan krijg? (en je ergens anders pensioen gaat opbouwen) Het tot dan opgebouwde kapitaal wordt na uiterlijk 6 maanden omgezet in pensioen bij jouw fonds. Er vindt geen omzetting plaats als binnen deze zes maanden een opgave in verband met waardeoverdracht wordt aangevraagd. Gaat de waardeoverdracht door, dan wordt het opgebouwde kapitaal overgedragen. Als de omzetting na zes maanden wel heeft plaatsgevonden en daarna een opgave in verband met waardeoverdracht wordt aangevraagd, dan wordt de waarde van de ingekochte nettoaanspraken overgedragen. Vanaf einde deelneming wordt het kapitaal niet meer belegd en wordt geen beleggingsrisico meer gelopen. Ook eindigt dan de inhouding van de beheerkosten op het opgebouwd kapitaal. Administratiekosten eindigen eveneens. Als je een relatief klein bedrag hebt opgebouwd, kom je wellicht in aanmerking voor een z.g. afkoop klein pensioen. Het pensioen na omzetting uit de nettopensioenregeling wordt dan gebruteerd en opgeteld bij het brutopensioen in de basisregeling. Dit bedrag samen dient lager dan de afkoopgrens te zijn. Afkoop vindt plaats in dezelfde situaties en onder dezelfde voorwaarden zoals deze ook in de basisregeling gelden. Wanneer stopt de nettopensioenregeling en wat gebeurt er bij einde regeling? Je kunt, los van je deelname aan de basisregeling van PPF APG, elk willekeurig moment (echter effectief per de eerste van de daaropvolgende maand) stoppen met de nettopensioenregeling. Het beleggingsrisco blijft dan doorlopen en je betaalt beheerkosten voor het beleggen. Wanneer je geen pensioen meer opbouwt in de basisregeling van PPF APG stopt ook je pensioenopbouw in de nettopensioenregeling. Zie ook wat als ik een nieuwe baan krijg? Als het fonds de nettopensioenregeling beëindigt dan stopt je nettopensioenregeling verder ook. Inleg in de nettopensioenregeling is mogelijk tot de maand waarin je de 67-jarige leeftijd bereikt en zolang je deelnemer bent in de basisregeling. De omzetting van het opgebouwde kapitaal vindt uiterlijk zes maanden na het einde van de deelneming plaats. Vanaf het einde van de deelneming wordt er niet langer belegd. Indien je binnen deze zes maanden een aanvraag voor waardeoverdracht hebt gedaan vindt geen omzetting plaats en wordt bij realisatie van de waardeoverdracht het verworven kapitaal naar een nieuwe pensioenuitvoerder over gedragen. Het eventuele kapitaal voor het risicogedekte partner- en wezenpensioen vervalt bij einde van de deelname. De deelneming wordt beëindigd als twee achtereenvolgende maanden de premie niet is ingelegd. De werkgever blijft wel verplicht de door jou verschuldigde premie af te dragen aan het fonds.

8 Wat als ik ga scheiden? Ga je scheiden dan gelden de Pensioenwet en de Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding. De nettopensioenregeling bij pensionering Bij pensionering kun je kiezen uit de volgende opties: Het opgebouwde kapitaal wordt omgezet in pensioen bij PPF APG. Het opgebouwde kapitaal wordt omgezet in pensioen bij een ander pensioenfonds, waar je ook overige pensioenaanspraken hebt opgebouwd. Dit is de zogenaamde shopmogelijkheid. Het gespaarde kapitaal wordt omgezet in een uitkering bij een verzekeraar. Dit is de zogenaamde shopmogelijkheid. Het fonds werkt mee aan z.g. shoppen bij een tussentijdse omzetting in een pensioenuitkering. Als je met pensioen gaat, wordt je opgebouwde kapitaal omgezet in een pensioenaanspraak of pensioenuitkering. Een aantal factoren, zoals marktrente, levensverwachting en solvabiliteitsopslag, speelt daarbij een rol. De solvabiliteitsopslag is wettelijk bepaald en is bedoeld ter bescherming tegen financiële risico s. Het bestuur van het pensioenfonds stelt deze opslag elk jaar opnieuw vast. De opslag is afgestemd op het eigen vermogen van het pensioenfonds. Deze opslag bedraagt in 2016 afgerond: 27% Als je ervoor kiest om je opgebouwde kapitaal om te zetten in een pensioen bij een pensioenfonds, dan kan dit pensioen toenemen of afnemen. Het kan toenemen door indexatie als het pensioenfonds een indexatieambitie kent. En het kan afnemen als er gekort moet worden omdat de financiële positie van het fonds onvoldoende is. Het nettopensioen is fiscaal gemaximeerd op het pensioen dat je maximaal kunt opbouwen in een middelloonregeling. Is het pensioen na omzetting hoger dan dit maximum? Dan vervalt dit deel van het kapitaal aan PPF APG. Het ouderdoms- en nabestaandenpensioen gaan in op hetzelfde moment waarop het pensioen in de basisregeling ingaat. Het eindigt bij overlijden. Wat de nettopensioenregeling exact oplevert aan pensioen kan pas bepaald worden op het moment van pensionering. Indexatie Indexatie gebeurt op dezelfde manier als de basisregeling. Wel kan de indexatie voor de nettopensioenregeling lager zijn of zelfs nihil dan voor de pensioenen uit de basisregeling. Dat is het geval als de levensverwachting van de deelnemers aan de nettopensioenregeling sneller stijgt dan die van de deelnemers aan de basisregeling. Een eventuele korting voor de basisregeling vanwege de financiële positie van het fonds, geldt ook voor de nettopensioenregeling.

9 Keuzemogelijkheden in lijn met de basisregeling Ga je met pensioen? Dan biedt de basisregeling van PPF APG een aantal keuzemogelijkheden. Zo kun je eerder of later met pensioen, eerst meer pensioen ontvangen en daarna minder of andersom. Je kunt ook je ouderdomspensioen verhogen met nabestaandenpensioen of andersom. De nettopensioenregeling volgt de gemaakte keuzes uit de basisregeling. Overlijden Bij overlijden wordt het opgebouwde kapitaal ingezet voor nabestaandenpensioen. Bij overlijden vindt de omzetting van het opgebouwde kapitaal plaats uiterlijk één maand na overlijden. Als er sprake is van overlijden welke op basis van je gezondheidstoestand was te verwachten, dan heeft je partner geen recht op uitkering van de verzekering van het nabestaandenpensioen. De partner hoeft op basis van de huidige fiscale regels geen erfbelasting en geen vermogensrendementsheffing te betalen over de waarde van het nabestaandenpensioen. Let op: deze waarde vermindert wel de vrijstellingsruimte van de partner voor erfbelasting. Heb je een partner dan is er ook aanvullend recht op nabestaandenpensioen wanneer je overlijdt tijdens je deelname aan de nettopensioenregeling. Wat is de rol van je werkgever? Je werkgever houdt de premie, inclusief de administratiekosten in op je nettoloon/- salaris en betaalt deze aan PPF APG. Je nettopensioenregeling wordt door PPF APG apart geadministreerd. Nadat je aanvraag is verwerkt, ontvang je op je huisadres een bevestiging. Een kopie hiervan dien je af te geven bij je werkgever (t.b.v. de salarisadministratie). Je kun je deelname (oftewel de afgedragen premie) aan de nettopensioenregeling ook terug zien op je salarisspecificatie. Toets op fiscale bovenmatigheid Fiscale bovenmatigheid kan aan de orde zijn als er hele goede beleggingsresulaten zijn. De nettopensioenregeling kent daarom een uitkeringsbegrenzing. Dit betekent dat het uiteindelijke pensioen bij 40 jaar niet meer mag bedragen dan 75% van het gemiddelde inkomen waarvoor er kan worden deelgenomen aan de nettopensioenregeling. Is dit pensioen toch hoger dan het fiscaal maximum, dan vervalt het bovenmatige deel aan het pensioenfonds.

10 Toetsing aan het fiscale maximum vindt plaats op de volgende momenten: Bij uitruil van pensioen. Bij scheiding. Bij ingang van elk soort pensioen. Bij een relevante wijziging van de fiscale regelgeving. Overig Premievrijstelling arbeidsongeschiktheid Als je tijdens de deelneming aan de nettopensioenregeling arbeidsongeschikt raakt, blijf je voor het deel dat je arbeidsongeschikt bent deelnemen en hoef je voor dat deel geen premie meer te betalen. Als je arbeidsongeschiktheid bij aanvang van je deelname aan de nettopensioenregeling op basis van je gezondheidstoestand was te verwachten, dan heb je geen recht op premievrije deelname. Pensioenknip Bij omzetting bij ingang van ouderdomspensioen of bij overlijden van de deelnemer kan de deelnemer of de partner gebruik maken van de z.g. Tijdelijke regeling pensioenknip. De Pensioenknip maakt het mogelijk om de uitkering op de ingangsdatum a.h.w. op te knippen in een direct ingaande (tijdelijke) uitkering en een daarop aansluitende levenslange uitkering. Doel van deze ingreep is een beter pensioenresultaat te realiseren door een deel van de uitkeringssom te blijven beleggen. De keuze voor deze pensioenknip is mogelijk als de eerste dag van de maand waarin de 67-jarige leeftijd wordt bereikt dan wel de overlijdensdatum voor 1 januari 2017 ligt en het verworven pensioenkapitaal ten minste bedraagt.

11 Bijlage - Lifecycleverloop Horizon Aandelen Ontwikkelde Markten Aandelen Opkomende Markten Vastgoed Grond- stoffen Bedrijfsobligaties Staatsobligaties Indexleningen % 6.00% 4.50% 1.50% 10.00% 48.00% 12.00% % 7.00% 5.25% 1.75% 10.00% 44.00% 11.00% % 7.80% 5.85% 1.95% 10.00% 40.80% 10.20% % 8.60% 6.45% 2.15% 10.00% 37.60% 9.40% % 9.40% 7.05% 2.35% 10.00% 34.40% 8.60% % 10.00% 7.50% 2.50% 10.00% 32.00% 8.00% % 10.60% 7.95% 2.65% 10.00% 29.60% 7.40% % 11.20% 8.40% 2.80% 10.00% 27.20% 6.80% % 11.60% 8.70% 2.90% 10.00% 25.60% 6.40% % 12.00% 9.00% 3.00% 10.00% 24.00% 6.00% % 12.40% 9.30% 3.10% 10.00% 22.40% 5.60% % 12.80% 9.60% 3.20% 10.00% 20.80% 5.20% % 13.20% 9.90% 3.30% 10.00% 19.20% 4.80% % 13.40% 10.05% 3.35% 10.00% 18.40% 4.60% % 13.60% 10.20% 3.40% 10.00% 17.60% 4.40% % 14.00% 10.50% 3.50% 10.00% 16.00% 4.00% % 14.20% 10.65% 3.55% 10.00% 15.20% 3.80% % 14.40% 10.80% 3.60% 10.00% 14.40% 3.60% % 14.60% 10.95% 3.65% 10.00% 13.60% 3.40% % 14.60% 10.95% 3.65% 10.00% 13.60% 3.40% % 14.80% 11.10% 3.70% 10.00% 12.80% 3.20% % 15.00% 11.25% 3.75% 10.00% 12.00% 3.00% % 15.00% 11.25% 3.75% 10.00% 12.00% 3.00% % 15.20% 11.40% 3.80% 10.00% 11.20% 2.80% % 15.20% 11.40% 3.80% 10.00% 11.20% 2.80% % 15.40% 11.55% 3.85% 10.00% 10.40% 2.60% % 15.40% 11.55% 3.85% 10.00% 10.40% 2.60% % 15.60% 11.70% 3.90% 10.00% 9.60% 2.40% % 15.60% 11.70% 3.90% 10.00% 9.60% 2.40%

12 % 15.60% 11.70% 3.90% 10.00% 9.60% 2.40% % 15.60% 11.70% 3.90% 10.00% 9.60% 2.40% % 15.80% 11.85% 3.95% 10.00% 8.80% 2.20% % 15.80% 11.85% 3.95% 10.00% 8.80% 2.20% % 15.80% 11.85% 3.95% 10.00% 8.80% 2.20% % 15.80% 11.85% 3.95% 10.00% 8.80% 2.20% % 15.80% 11.85% 3.95% 10.00% 8.80% 2.20% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00% % 16.00% 12.00% 4.00% 10.00% 8.00% 2.00%

13 Beheerkosten in verband met de belegging van het verworven pensioenkapitaal Als beheerfees worden 24 tot 38 basispunten in mindering gebracht op het opgebouwde kapitaal, afhankelijk van de horizon. De fees per pool staan omschreven in de navolgende tabel. De life-cycle-combinaties leiden tot de genoemde fees van minimaal 24 en maximaal 38 basispunten. Kosten in bp per pool bruto fee in bp % korting netto fee in bp Developed Markets Equity 35 10% 31,5 Emerging Markets Equity 75 10% 67,5 Fixed Income Credits 35 10% 31,5 Euro Plus Treasuries 15 10% 13,5 Commodities 50 10% 45,0 Tactical Real Estate 50 10% 45,0 Index Linked Bonds 15 10% 13,5