YOUNGWORKS RAPPORT ONLINE ONDERZOEK Jongeren over het vak Nederlands BLINK EDUCATIE

Transcriptie

1 YOUNGWORKS RAPPORT ONLINE ONDERZOEK Jongeren over het vak Nederlands BLINK EDUCATIE Online onderzoek onder leerlingen VO Hoe beleven leerlingen het vak Nederlands? In opdracht van Blink Educatie deed YoungWorks online onderzoek onder middelbare scholieren. Doel van het onderzoek was inzicht verkrijgen in de wijze waarop het vak Nederlands (NL) wordt beleefd en gewaardeerd door jongeren. Input voor promotie nieuwe lesmethode Plot26 Blink Educatie gebruikt de inzichten uit het online onderzoek in het verkooptraject van de nieuwe lesmethode Nederlands Plot26, in het PR- en perstraject in de aanloop naar 11 maart ( De Nacht van het Nederlands ) en de lancering van de nieuwe methode. Online vragenlijst YoungWorks stelde een vragenlijst samen met vragen en stellingen afgestemd op jongeren. We hebben de vragenlijst gepretest onder jongeren en vervolgens aangepast. Aan de hand van de feedback van Blink Educatie maakten we de vragenlijst definitief. De vragenlijst bestaat uit 4 achtergrondvragen (geslacht, leeftijd, niveau en klas) en 12 vragen (matrix, ranking, open vragen en keuzevragen). In de periode van t/m vulden jongeren de vragenlijst online in. Output De antwoorden van leerlingen zijn volledig anoniem verwerkt en geanalyseerd door YoungWorks. De belangrijkste resultaten uit het onderzoek zetten we uiteen in dit beknopte rapport. Voor de analyse van de data gebruikten we Comparison Tables van SPSS en werkten we met z-tests voor kolom proportions en t-tests voor means. YoungWorks is gespecialiseerd in onderzoek onder jonge doelgroepen. Respons van 853 leerlingen In totaal namen er 853 leerlingen deel aan het onderzoek. De landelijke steekproef is representatief naar geslacht, leeftijd en schoolniveau van de leerlingen. De doelgroep is als volgt opgebouwd:

2 1. Jongeren beleven het vak NL als belangrijk én saai Helft van de jongeren vindt het vak Nederlands belangrijk. maar ook saai 50% van de jongeren vindt Nederlands een belangrijk vak. Een derde vindt het vak leerzaam. Jongeren onderkennen weliswaar het belang van het vak, niettemin ervaart de helft (48%) van de jongeren Nederlands als een saai vak. 40% vindt het vak ook nog eens moeilijk. Meisjes positiever over Nederlands dan jongens Opvallend is dat meisjes positiever oordelen over het vak Nederlands dan jongens. Meisjes geven significant vaker aan dat ze het vak Nederlands belangrijk vinden: 56% tegen 45%. Ook vinden ze het vak significant vaker leerzaam: 35% tegen 27%. 29% van de meisjes ervaart het vak Nederlands als gemakkelijk tegen 19% van de jongens. Kwart havo-vwo leerlingen vindt vak Nederlands slaapverwekkend 27% van de havo-vwo (H/V) leerlingen ervaart het vak als slaapverwekkend tegen 18% van de vmbo-leeringen. 11% vindt het vak Nederlands zelfs nutteloos. Vwo ers beoordelen Nederlands significant vaker als nutteloos; 16% vwo tegen 8% vmbo. Bijna de helft van de vmbo ers (vooral vmbo BK) vindt Nederlands een moeilijk vak tegen een derde van de H/V leerlingen: Nederlands lijkt makkelijker dan het is. Begrijpend lezen is moeilijk. Jongeren vinden Nederlands niet interessant en niet uitdagend Slechts 6% van de jongeren vindt het vak Nederlands uitdagend en 18% noemt het vak interessant. Dat geldt in sterkere mate voor jongens en vmbo ers dan voor meisjes en H/V leerlingen. Leerlingen brugklas positiever over Nederlands dan ouderejaars Leerlingen in klas 1 koppelen vaker positieve (minder vaak negatieve) kenmerken aan het vak Nederlands dan de leerlingen in hogere klassen. Zo vindt slechts 17% van de 1 ste klassers het vak slaapverwekkend tegen 26% van de 4 de klassers. Opvallend is dat de percentages op negatieve waarden stijgen per klas en omgekeerd de scores op positieve waarden dalen per klas. Kennelijk wordt het vak Nederlands met het klimmen der jaren minder interessant. Deel leerlingen geeft spontaan aan dat Nederlands leuk is vanwege afwisseling Spontaan geven leerlingen aan dat ze het vak Nederlands leuk vinden, omdat ze er best goed in zijn en het een makkelijk vak is vergeleken met andere vakken: Het kost mij weinig moeite, ik ben goed in talen. Sommige jongeren zijn positief, omdat het vak zo afwisselend is: Ik vind het met Nederlands leuk dat je veel verschillende dingen moet doen. Zoals debatteren, boeken lezen en dingen schrijven. Andere leerlingen zijn negatief over het vak: ze vinden het saai, verschrikkelijk, lastig of pittig. 2

3 2. Jongeren waarderen het vak NL neutraal 45% van de jongeren vindt Nederlands noch leuk noch stom De waardering voor het vak Nederlands polariseert niet. Leerlingen zijn niet uitgesproken positief, maar evenmin afwijzend: Ik vind het niet per se heel erg leuk, maar ook niet heel vervelend. Nederlands zit er bij mij een beetje tussenin. 45% oordeelt neutraal, 28% is negatief en 27% is positief over Nederlands. Veel leerlingen geven aan dat ze onderdelen van het vak wel leuk vinden zoals spreekbeurten of lezen, maar de grammatica minder waarderen: Ik vind spelling en grammatica niet leuk en ook niet erg nuttig. Maar bijvoorbeeld schrijven of lezen vind ik wel leuk. Jongens zijn negatiever dan meisjes Een derde (33%) van de jongens vindt Nederlands niet leuk, terwijl dat maar voor een kwart (24%) van de meisjes geldt. Vmbo rs positiever dan H/V-leerlingen Leerlingen op het vmbo zijn iets positiever gestemd over het vak Nederlands dan H/V-leerlingen. 30% van de vmbo-leerlingen vindt het vak (erg) leuk tegen 23% van de H/V leerlingen. Klas 1 positiever dan klas 4 Opnieuw valt op dat de waardering voor het vak afneemt naarmate de leerlingen ouder worden en dus een klas hoger zitten. In klas 1 vindt nog 30% het vak leuk, in klas 4 is dat gedaald tot 21%. Nederlands is niet leuk vanwege de les- en werkboeken Aan de leerlingen met een negatief oordeel hebben we gevraagd welke factoren een rol spelen in hun oordeel. Leerlingen noemen de les- en werkboeken als belangrijkste reden waarom Nederlands niet leuk is (25%). Ook het huiswerk speelt een rol (24%). De leraar en de les zijn ook van invloed maar worden minder vaak als hoofdreden genoemd. 3

4 3. Het vak NL is moeilijk Een derde van de leerlingen vindt Nederlands moeilijk 33% van de leerlingen vindt Nederlands een moeilijk vak. Daarvan vindt slechts 4% het vak érg moeilijk: Het is lastig bij Nederlands. Je wordt eigenlijk altijd dubbel beoordeeld. Als je spelfouten hebt in je antwoord dan gaan er punten af, terwijl het eigenlijk een tekstverklaringstoets is. Sommige leerlingen hebben moeite met Nederlands omdat ze dyslectisch zijn: Ik heb dislexy. Anderen vinden de spellingsregels en grammatica van Nederlands lastig of niet nuttig: Als ik een tekst lees hoef ik niet te weten dat iets bijvoorbeeld een nevenschikkende zin is, of wat voor een soort argument iets is. Andere dingen die je in de brugklas leert over taalgebruik en leestekens vinden ze wel handig. Kwart leerlingen vindt Nederlands juist makkelijk Een kwart van de leerlingen vindt Nederlands makkelijk, waarvan 4% erg makkelijk: Het is best wel een makkelijk vak als je van Nederlandse afkomst bent. Gemiddeld sta ik voor Nederlands een 8. Jongens hebben meer moeite met vak Nederlands dan meisjes Opvallend zijn de verschillen tussen jongens en meisjes in de beleving van de zwaarte van het vak. 40% van de jongens vindt het vak moeilijk tegen 27% van de meisjes. Vmbo ers hebben meer moeite met Nederlands dan vwo rs Vmbo ers hebben duidelijk meer moeite met Nederlands dan jongeren op het vwo. 38% van de vmbo ers ervaart Nederlands als moeilijk vak tegen 23% van de vwo ers. Hoe ouder, hoe makkelijker leerlingen het vak Nederlands ervaren Naarmate jongeren ouder worden, vinden ze het vak Nederlands makkelijker. In klas 1 vindt 37% van de leerlingen het vak nog moeilijk. In klas 4 is dit gedaald tot 27%. 4

5 4. Les NL is saai, maar niet vanwege docent 70% vindt dat docent zorgt voor goede sfeer in de klas Een ruime meerderheid van de leerlingen (70%) vindt dat de docent zorg draagt voor een goede sfeer in de klas: Wij hebben een leuke en makkelijke leraar, hij praat met ons ook over andere dingen dan alleen maar Nederlands. Echter 30% is het daar niet mee eens: Ik heb een stomme Nederlands leraar, waarbij je in slaap valt, Of het vak leuk is, ligt aan de leraar. Ik heb een oude en saaie leraar. Er zijn geen significante verschillen naar achtergrondvariabelen. 75% van de docenten heeft plezier in zijn werk, volgens leerlingen Driekwart van de leerlingen constateert dat hun docent plezier heeft in het werk. In klas 1 is dit percentage het hoogst (84%). Een derde vindt dat docent niet goed kan uitleggen 35% van de leerlingen is het niet eens met de stelling dat de docent goed kan uitleggen zodat ze de lesstof begrijpen: Al die d s en t s, ik snap er nog steeds niets van. 65%, meer dan de helft, vindt evenwel dat de docent wel goed kan uitleggen. Helft van de leerlingen vindt de les te saai vanwege stilzitten en luisteren Meeste leerlingen zijn dus positief over hun docent. Toch vindt meer dan de helft (55%) van de leerlingen het vak Nederlands saai. De docent lijkt hierin niet de hoofdrol te spelen. De saaie opzet van de les (veel luisteren, stilzitten, weinig interactie e.d.) is hierin een belangrijke factor: Het vak wordt heel erg theoretisch gegeven. Er zijn geen leuke opdrachten, projecten o.i.d. Het is heel veel regeltjes leren en we doen vaak hetzelfde. 45% van de jongens vindt dat er teveel tijd wordt besteed aan vak Nederlands Bijna de helft van de jongens vindt dat er op school teveel wordt besteed aan het vak Nederlands. Omdat ze al Nederlands lezen en spreken hebben ze het gevoel dat het niet zinvol is om veel tijd te besteden aan het vak: Je leert zowat nooit wat nieuws. Dat is bij andere vakken wel zo. 52% van de jongens geeft dan ook aan dat zij niet het gevoel hebben veel te leren in de les Nederlands: Ik weet echt niet waarom ik een taal moet leren die ik al spreek. Jongeren ervaren in het vak Nederlands vaak weinig relatie met de praktijk en de echte wereld. 5

6 5. Nederlands mag digitaler, actueler en spannender Helft leerlingen let maximaal 30 minuten op in de les Nederlands De helft van de leerlingen zegt 0-30 minuten aandacht te kunnen houden bij de les. De aandachtsspanne van jongens is korter dan bij meisjes. 53% van de jongens luistert max. 30 minuten terwijl 53% van de meisjes meer dan 30 minuten haar aandacht bij de les kan houden: Dan gaat hij het uitgebreid hebben over Nederlandse literatuur en dat is echt verschrikkelijk saai en niet boeiend. Verder moet je allerlei spellingsregels of formuleringsregels uit je hoofd kennen. Twee derde van de leerlingen wil meer doen tijdens les Nederlands 68% van de leerlingen wil meer doen tijdens de les Nederlands. Ze missen actie en interactie. De behoefte aan actie leeft iets sterker onder jongens (71%) dan onder meisjes (65%). Ook zien we deze behoefte sterker terug bij vmbo ers (74%) dan bij H/V leerlingen (63%). 71% van de leerlingen mist spanning en afwisseling in de les. Vmbo ers zijn ook hierin meer uitgesproken dan de H/V leerlingen (74% tegen 69%): Als ik het kon laten vallen, dan had ik dat gelijk gedaan. Het geeft zo weinig uitdaging, het is echt een straf. Drie kwart heeft behoefte aan digitale les 76% van de leerlingen zou graag willen dat de les digitaler (online) wordt gegeven. Behoefte bestaat aan digitale lesmethodieken in de les. Die behoefte leeft sterker onder jongens dan meisjes: 82% tegen 72%. Ook bij vmbo ers leeft deze digitale behoefte veel meer dan bij vwo-leerlingen: 82% tegen 65%. Drie kwart heeft behoefte aan betere aansluiting van de les bij leefwereld 73% van de leerlingen zou willen dat de les Nederlands meer aansluit bij hun belevingswereld. De les zou meer moeten gaan over de wereld van nu. Slechts 37% van de leerlingen vindt dat het vak Nederlands op dit moment goed aansluit bij hun interesse. Driekwart ervaart een lacune: Het Nederlands heeft heel vaak uitzonderingen en aparte regels en een groot deel van de literatuur geschiedenis is niet echt relevant om te leren. Ik zou niet weten wat ik daar later aan heb. In de ogen van 78% van de leerlingen gaat Nederlands vooral over grammatica en spelling: Je leert niks nieuws en spelling is niet heel makkelijk. Ik vind Nederlands veel van hetzelfde. Ik snap wel dat dat nodig is, maar leuk is anders. Vwo ers zijn het minder vaak eens met deze stelling dan vmbo ers. 6

7 6. Het vak Nederlands is belangrijk Twee derde van de leerlingen vindt NL belangrijk vak 61% van de leerlingen vindt Nederlands een belangrijk vak. Slechts 9% vindt het vak niet belangrijk of zelfs onbelangrijk. Meisjes hechten nog meer belang aan het vak dan jongens: 67% tegen 55%. Ook vwo ers onderkennen het belang van Nederlands meer dan vmbo ers: 70% tegen 57%. Wat heb je aan Nederlands? Foutloos leren schrijven & grammatica 66% van de leerlingen leert foutloos schrijven dankzij het vak Nederlands op school. Daarnaast leert men grammatica (65%): Ik hou niet van lezen en ik vind zinsontleden nutteloos. Wel is het belangrijk dat je foutloos kan schrijven. Brieven en mails schrijven (55%) en goed leren lezen (48%) zijn ook opbrengsten van de Nederlandse les. Vaardigheden als leren discussiëren, presenteren en leren luisteren naar digitale media koppelt slechts een klein deel aan het vak Nederlands. Een kleine minderheid van 9% denkt dat Nederlands ook helpt bij het leren luisteren en kijken naar visuele content op TV en Youtube. 7

8 7. Engels is leuker, interessanter en belangrijker dan NL Nederlands is saaier dan Engels Driekwart van de leerlingen vinden het vak Engels leuker (71%) en interessanter (76%) dan Nederlands. Significant meer vwo ers dan vmbo ers vinden Engels leuker dan Nederlands: 81% tegen 72%. Tweederde (61%) vindt het vak Engels belangrijker dan Nederlands. Iets meer dan de helft (56%) vindt het vak Engels makkelijker dan Nederlands. Driekwart (77%) vindt Nederlands saaier dan Engels. Dat geldt in sterkere mate voor jongens dan voor meisjes. 8. Tips van leerlingen: meer digitaal, meer afwisseling Leerlingen adviseren: maak de les Nederlands digitaler en meer van deze tijd We vroegen de leerlingen hoe het vak Nederlands leuker en interessanter voor hen gemaakt kan worden. De adviezen van de leerlingen sluiten goed aan bij de nieuwe lesmethode Nederlands van Blink. Duidelijk komt naar voren dat leerlingen behoefte hebben aan digitale lessen en digitale leermiddelen zoals Youtube filmpjes in de les. De les mag interactiever en uitdagender door praktische opdrachten en meer samenwerken tijdens de les. Daardoor wordt de les Nederlands minder saai, zo hopen leerlingen. Minder grammatica en leukere lesstof is ook een grote wens van veel leerlingen. Tot slot adviseren leerlingen dat het vak Nederlands meer van deze tijd moet worden, actueler, moderner, innovatiever. Dit biedt goede kansen voor de nieuwe methode Plot26 van Blink. 8

9 BIJLAGEN 1. Charts: beleving vak NL 9

10 2. Charts: waardering vak NL 10

11 3. Charts niveau NL 11

12 4. Charts: relevantie NL 12

13 13