ProDef. Artikel 116 lid 3 is al zeer lang van toepassing op het selectieproces. Het is opvallend dat er in BULLETIN INHOUD PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE

Transcriptie

1 ProDef PROFESSIONALS BIJ DEFENSIE augustus 2013 nummer 5 BULLETIN INHOUD Column duo-voorzitter Sociaal Statuut Uitbesteding Herinneringsmedaille Vredesoperaties Korten op pensioen niet zeker Pensioen is aan de jeugd verspild (reactie) Medezeggenschap Buitenlandse partner leidt mogelijk tot ontslag Van verzorgingsstaat naar zelfzorgstaat (een terugblik) Column vice-voorzitter En verder: Cartoon Column cultuur (Nibelungen) Column leiderschap Column juridische zaken Recht op werk? De afgelopen maanden is Defensie twee keer op haar vingers getikt omdat er bij het selectieproces van de reorganisaties sprake is van leeftijddiscriminatie. Zowel het College voor de Rechten van de Mens als de voorlopige voorzieningen rechter hebben geconcludeerd dat artikel 116 lid 3 van het BARD niet meer van deze tijd is. Het betreft hier dus alleen burgerpersoneel, voor militairen geldt het adagium van de meest geschikte kandidaat. Artikel 116 lid 3 is al zeer lang van toepassing op het selectieproces. Het is opvallend dat er in het verleden nooit een gang naar de rechter is gemaakt omdat er sprake zou zijn van leeftijdsdiscriminatie! Er moet dus onlangs iets zijn veranderd waardoor het oudere burgerpersoneel van Defensie van mening is dat het wordt gediscrimineerd ten opzichte van het jongere personeel. Het betreft hier namelijk oudere collega s die meer dan 35 voor pensioengeldende dienstjaren hebben. Zij zijn degenen die nu immers plaats moeten maken voor hun jongere collega s. Net zoals de ouderen, die in het verleden plaats hebben gemaakt voor de huidige oudere generatie. Het is opvallend dat bij sommige reorganisaties bij Defensie het oudere personeel massaal, vrijwillig, opteert voor het verlaten van Defensie. Het betreft hier veelal reorganisaties die nog onder het (oude) Sociaal Beleidskader 2004 vallen. Het lijkt er dus op dat de leeftijdsdiscriminatie wordt veroorzaakt door het voorzieningenniveau van het (nieuwe) SBK Ten opzichte van het SBK 2004 zijn er twee grote verschillen: 1. Het niveau van de uitkering tot de pensioengerechtigde leeftijd ligt op 65% van het laatstverdiende loon, i.p.v. 70% in het SBK 2004; 2. Men moet tot aan de AOW-gerechtigde leeftijd solliciteren, in tegenstelling tot het SBK2004 waarvoor geldt dat men boven de 55 jaar geen sollicitatieplicht meer heeft. Bovendien moet men zich beschikbaar houden voor de Nederlandse arbeidsmarkt, wat inhoudt dat emigratie niet mogelijk is. Defensie en de Centrales van Overheidspersoneel worden door de uitspraak van de rechter min of meer verplicht om tussentijds de spelregels voor het huidige reorganisatieproces te veranderen. Na het zomerreces zal dit onderwerp hoog op de agenda staan. Tijdens dit proces zullen er verschillende opties de revue passeren. De kans is groot dat Defensie met het voorstel komt om de regelgeving op dit vlak te harmoniseren met dat van de militairen: de meest geschikte kandidaat. Defensie heeft namelijk als grote wens het personeelsbestand te verjongen om zodoende de personele exploitatie te kunnen verminderen. Wat er ook uit de onderhandelingen met de werkgever zal komen; het oudere personeel zal geen recht hebben op een baan in de nieuwe organisatie. Afhankelijk van de gekozen regeling zal er minder of meer kans zijn op baanbehoud voor ouderen. Eén ding is echter zeker: wat de uitkomst ook gaat worden, de populatie jarigen zal aanzienlijk verkleinen! ProDef bulletin, augustus

2 Colofon Column duo-voorzitters Het ProDef bulletin is een uitgave van de Gezamenlijke Officierenverenigingen en Middelbaar en Hoger Burgerpersoneel bij Defensie (GOV MHB). Het bulletin verschijnt 8 keer per jaar. Adres secretariaat GOV MHB en redactie ProDef bulletin: Wassenaarseweg CH Den Haag info@prodef.nl (secretariaat/administratie) redactie@prodef.nl (redactie ProDef bulletin) Redactie M.E.M. de Natris (hoofdredacteur), T. Kofman, M. Heijligers, R.E.W. Pieters, P.J.G. van Sprang, drs. M.A.M. Weusthuis (eindredacteur) Aan dit nummer werkten mee: H. Boomstra (cartoon), L. van der Biessen, drs. R.W. Mannak (correcties), P. van Maurik, mr. B. Blonk, mr. O.W. Borgeld Vormgeving Frank de Wit, Zwolle Drukwerk Èpos Press, Postbus 1070, 8001 BB Zwolle Advertenties ISSN ProDef bulletin Overname van artikelen is enkel toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder uitdrukkelijke vermelding van de bron. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan de teksten in dit bulletin. Wijzigingen adres- en persoonsgegevens Svp doorgeven aan het secretariaat van de GOV MHB: info@prodef.nl Juridisch advies Voor arbeidsgerelateerde vragen en/of conflicten beschikt de GOV MHB over drie juridische adviseurs. De procedure loopt in aanvang via de coördinator M.E.M. de Natris (vice-voorzitter GOV MHB, of coordinatorib@prodef.nl). In spoedeisende gevallen kan onder goedkeuring achteraf rechtstreeks contact worden opgenomen met: mr B. Blonk bert.blonk@prodef.nl Kopij Kopij voor nummer 6 van het ProDef bulletin dient uiterlijk op 16 september 2013 per bij de redactie aanwezig te zijn. Defensie heeft na 22 jaar van opeenvolgende bezuinigingen vorig jaar aanvullend, op een resterend besteedbaar budget van 6 miljard (exclusief pensioenafdrachten), 1 miljard mogen inleveren. Hierdoor was er voor banen geen geld meer. De minister heeft recentelijk aan de Kamer een brief aangeboden waarin, als gevolg van het kabinetsbeleid, wederom 330 miljoen extra bezuinigd wordt op Defensie. Iedereen kan voorspellen dat, bij een personeelszwaar /uitvoerend ministerie, dit zeker zal leiden tot het terugbrengen van de personele organisatie; wederom banenverlies dus. De minister zal ongetwijfeld gaan voor snelle, personele reducties. De GOV MHB zal hier zeker niet voor gaan. Een snelle afvloeiing geeft weliswaar vlug duidelijkheid aan het personeel, maar zal zeker leiden tot meer dan noodzakelijk banenverlies. De financiën van Defensie zijn hiermee wellicht gebaat, maar het personeel zeker niet. Een rustige afbouw biedt de beste garanties om overtolligheid te voorkomen en gedwongen ontslagen uit te sluiten. Parallel hieraan lopen plannen om diensten te sourcen. Ook dit dreigt ten koste te gaan van de defensiemedewerker. Het nieuwe Sociaal Statuut Uitbesteding (SSU) biedt de mogelijkheid om de medewerker te sourcen. Ook hier loopt de defensiemedewerker de kans hiermee geconfronteerd te worden. Onze minister heeft meermaals aangegeven dat het bijzondere van Defensie is: Waar anderen stoppen, gaat de militair door. Deze constatering is meer dan juist! Onze collega s van de politie hebben in hun instructies staan, dat hun persoonlijke veiligheid voorgaat. De militair kent dat niet: zijn opdracht bepaalt wat meer of minder belangrijk is; zijn personele veiligheid is een factor die meegewogen wordt, samen met andere factoren, maar het is zeker geen uitgangspunt. De politie mag geweld gebruiken, de militair moet, na een gegeven opdracht, geweld gebruiken. De brandweer in Amsterdam mocht staken, de defensiebrand- Loyaliteit komt van twee kanten In het kabinetsbeleid staan de ambtenaren al jaren met hun arbeidsvoorwaarden op de nullijn: dus geen inflatiecorrectie; niets! Dat betekent dat ambtenaren alleen al het afgelopen jaar meer dan 3% hebben ingeleverd en zo gaat het al jaren. De loonontwikkeling in de marktsector ligt daarentegen tussen de 1 en 2%. weer nam het over. Wanneer brandweer- en ambulancepersoneel het te gevaarlijk vindt om een brand te blussen of gewonden op te halen dan mogen zij beslissen dit niet te doen. Bij de militair is het de opdracht die bepaalt of hij wel of niet uitgevoerd moet worden. Het niet uitvoeren hiervan leidt tot toetsing aan het militair straf- en tuchtrecht, zoals enige van onze collega s hebben ondervonden in voormalig Joegoslavië. Niks eigen veiligheid! Ergo, onze minister kan inderdaad blij zijn met haar militairen. Zij gaan inderdaad verder waar andere (overheids)diensten stoppen. In de krant las ik wederom een stukje dat er tot nu toe door de kabinetten Rutte 45 miljard aan bezuinigingen waren ingeboekt. Van deze 45 miljard was er tot nu toe 23 miljard gerealiseerd. Het miljard van Defensie zal hier wel bij zitten. Wij zijn immers het braafste (lees: loyaalste) jongetje van de klas. De loyaliteit van het defensiepersoneel naar de minister staat niet ter discussie. Maar hoe staat het vice versa, met onze minister en haar ministerie? Daarom stel ik haar de volgende vragen: Gaat u de GOV MHB steunen het aantal gedwongen ontslagen drastisch omlaag te brengen en geen extra personeel te ontslaan als gevolg van de nieuwe 330 miljoen bezuiniging? Gaat U de GOV MHB steunen in haar ambities om de bijzondere positie van het defensiepersoneel in beeld te brengen, ook financieel? Gaat U de GOV MHB steunen in haar streven om duidelijkheid te krijgen over een pakketvergelijking tussen militairen, ambtenaren van Defensie, rijksambtenaren en het bedrijfsleven? Excellentie, dan is er sprake van wederzijdse loyaliteit. Tot nu toe is het alleen uw personeel dat zijn loyaliteit toont en heeft getoond. Nu is het uw beurt en ik weet zeker dat als u ons zo steunt, de historisch-lage cijfers over het draagvlak van uw personeel ten aanzien van uw ministerie omhoog zullen schieten. 2 ProDef bulletin, augustus 2013

3 Reorganisaties door René Pieters Sociaal Statuut Uitbesteding Defensie en de Centrales van Overheidspersoneel zijn op 19 juli 2013 het Sociaal Statuut Uitbesteding overeengekomen. Dit Sociaal Statuut dient als basis voor alle uitbestedingstrajecten en geldt (vooralsnog) tot 1 januari In het Sociaal Statuut Uitbesteding (SSU) wordt uitsluitend ingegaan op de personeelsaspecten, die bij uitbesteding van een dienst of activiteit aan het bedrijfsleven aan de orde komen, en dus niet op de bedrijfsaspecten. Het SSU geldt daarbij voor elke militair of burgermedewerker bij Defensie waarvan de functie in zo n traject is betrokken. Uitgangspunten - Bij elk uitbestedingstraject staat het behoud van werkgelegenheid voor de betrokken medewerkers hoog in het vaandel ( van werk naar werk ) en is voortzetting van de arbeidsparticipatie het streven. Aangezien bij uitbesteding het takenpakket bij Defensie (grotendeels) overgaat naar een marktpartij, geldt als ambitie dat de betrokken medewerkers (zoveel mogelijk) overgaan naar de marktpartij en daar een passende functie krijgen. Hierbij wordt onderkend dat niet bij elk uitbestedingstraject de mogelijkheid zal bestaan dat alle medewerkers kunnen overgaan naar de marktpartij. - Eventuele negatieve gevolgen voor de rechtspositie van het defensiepersoneel, zoals de arbeidsvoorwaarden bij overgang naar het bedrijfsleven, dienen zoveel als mogelijk te worden beperkt. Dit statuut voorziet daarin. Het proces Het reorganisatietraject start nadat de secretaris-generaal, na overleg met de medezeggenschap, besluit om de uitbesteding ten uitvoer te brengen. Dit proces verloopt conform het gestelde in het URD. Tijdens dit overleg worden de centrales van overheidspersoneel geïnformeerd over de voortgang van de aanbestedingsprocedure (met de nadruk op de personele aspecten). Na beschouwing van de bijzondere personeelscategorieën (zie personeelscategorieën die niet overgaan ) start voor iedere medewerker een herplaatsingsonderzoek van maximaal zes maanden. Het herplaatsingsonderzoek houdt in dat de medewerker gedurende de eerste periode van drie maanden intern Defensie naar een andere functie kan zoeken. Indien gedurende dit onderzoek blijkt dat een interne herplaatsing mogelijk is, wordt de medewerker op deze interne functie geplaatst en gaat hij dus niet over naar de marktpartij. Indien gedurende de eerste periode van het herplaatsingsonderzoek blijkt dat er geen interne herplaatsing mogelijk is, wordt aansluitend de tweede periode van drie maanden gestart waarin naar een functie binnen of buiten Defensie wordt gezocht (niet zijnde bij de marktpartij aan wie de uitbesteding definitief is gegund). Indien gedurende dit onderzoek blijkt dat een Behoud van werkgelegenheid voor medewerkers staat hoog in het vaandel interne of externe herplaatsing mogelijk is, wordt de medewerker op de desbetreffende functie geplaatst en gaat hij dus niet over naar de marktpartij. Indien aan het slot van de tweede periode van het herplaatsingsonderzoek blijkt dat er geen interne dan wel externe herplaatsing (niet zijnde bij de marktpartij aan wie definitief is gegund) mogelijk is, gaan deze medewerkers, voor zover er beschikbare passende functies bij de marktpartij aanwezig zijn over naar de marktpartij aan wie de uitbesteding is gegund. Personeelscategorieën die niet overgaan: Defensie acht het als goed werkgever van belang dat bepaalde categorieën defensiepersoneel, gelet op hun arbeidsmarktpositie, beschermd moeten worden en daarom niet overgaan. De volgende bijzondere personeelscategorieën gaan in beginsel niet mee over naar de marktpartij: - medewerkers met behoudgarantie; - medewerkers zonder behoudgarantie binnen vijf jaar voor UKW, pensioen of een andere leeftijdsontslagregeling; - langdurig zieken (d.w.z. de medewerker die minder dan 70% functiegeschikt wordt verklaard door het Bureau Medische Beoordelingen). Herplaatsingskandidaat De medewerker, die gedurende het herplaatsingsonderzoek van zes maanden geen functie intern of extern Defensie heeft kunnen vinden én die niet over gaat naar de marktpartij, wordt op de overdrachtsdatum als herplaatsingskandidaat aangemerkt. Op deze medewerker zijn vanaf dat moment de bepalingen van het SBK2012 onverkort van toepassing. Garanties Werkgarantie De marktpartij biedt gedurende de looptijd van het uitbestedingscontract ten behoeve van de overgenomen medewerkers werkzekerheid, die eruit bestaat, dat er geen gedwongen ontslagen plaatsvinden als gevolg van een reorganisatie. De medewerkers hebben (bij normaal functioneren) een ontslagbescherming tijdens de looptijd van het uitbestedingscontract. Indien deze looptijd langer is dan vijf jaar, geldt er een werkgarantie van 5 jaar. ProDef bulletin, augustus

4 Reorganisaties door René Pieters Inschaling salaris en loonaanvulling De marktpartij biedt de medewerker die een functie bij de marktpartij gaat vervullen, een marktconform salaris aan. De inschaling van het salaris van de medewerker, die in verband met de uitbesteding een functie bij de marktpartij vervult, vindt plaats volgens de bij de functie behorende salarisschaal welke geldt krachtens de CAO, bedrijfsregeling of arbeidsovereenkomst, die op de nieuwe arbeidsverhouding van toepassing is. Defensie garandeert daarbij dat de beloning van de medewerker na overgang, minimaal gelijk is aan de beloning die laatstelijk gold voor deze medewerker bij Defensie. Indien noodzakelijk geschiedt dit door gebruikmaking van de loonaanvullingsregeling van het Besluit Bovenwettelijke Uitkeringen bij Werkloosheid voor de sector Defensie (BWW Defensie). Gelijkwaardige (relevante) secundaire arbeidsvoorwaarden Uitgangspunt is dat bij overgang sprake is van gelijkwaardige relevante secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals de betreffende medewerkers voor de overgang genoten. In dit kader biedt de marktpartij de medewerkers, die van Defensie overkomen, gelijkwaardige relevante secundaire arbeidsvoorwaarden. De volgende secundaire arbeidsvoorwaarden worden hierbij als relevant beschouwd: - (doorbetaald) ouderschapsverlof; - seniorenregeling (PAS), mits deelname hieraan aan de orde is in de defensiesituatie; - vakantieverlof (inclusief leeftijd/diensttijddagen); - reiskostenregeling; - diensttijdjubileumregeling. Werkloosheid De medewerker die na ommekomst van de werkgarantie bij de marktpartij wordt ontslagen, kan in voorkomend geval terugvallen op het BWW Defensie zoals nader beschreven in het SBK Het voorgaande is eveneens van toepassing indien een medewerker gedurende de werkgarantie wordt getroffen door een faillissement van de marktpartij. In laatst genoemd geval kan tenminste voor de duur van de werkgarantie teruggevallen worden op het BWW Defensie. Verhuiskostenvergoeding De medewerker, die in dienst treedt bij de marktpartij en daarvoor naar het oordeel van Defensie moet verhuizen, kan aanspraak maken op een door Defensie uit te keren verhuiskostenvergoeding volgens de normen van het Verplaatsingskostenbesluit militairen/burgerlijke ambtenaren Defensie. Wanneer vanuit de nieuwe werkgever ook een aanspraak op een verhuiskostenvergoeding bestaat, wordt het bedrag daarvan in mindering gebracht op de aanspraak van defensiezijde. De GOV MHB is van mening dat met dit Slechts onder voorwaarden moet uitbesteding plaatsvinden Sociaal Statuut Uitbesteding een goede basis is gelegd voor het defensiepersoneel dat wordt geraakt door een uitbestedingstraject. Met name het feit dat er bij de totstandkoming van dit Sociaal Statuut continu een vergelijking heeft plaatsgevonden met het Sociaal Beleidskader2012 (SBK2012), is voor de GOV MHB van groot belang geweest. Het maakt voor de defensiemedewerker immers (gevoelsmatig) niets uit of hij/zij de defensieorganisatie moet verlaten als gevolg van overtolligheid na een reorganisatie of als gevolg van een uitbestedingstraject. Wel of niet uitbesteden/sourcen? Ongeacht het nu tot stand gekomen Sociaal Statuut Uitbesteding is en blijft de GOV MHB van mening dat slechts onder voorwaarden moet worden overgegaan op uitbesteding van een dienst of activiteit aan het bedrijfsleven. Zo moet sourcen bijdragen aan het vergroten van de operationele capaciteit, de flexibiliteit van de organisatie vergroten en kan het alleen als de markt de ondersteunende werkzaamheden goedkoper dan wel efficiënter, meer waar voor je geld, kan doen. Sourcen kan ook alleen wanneer bij de benchmark het referentiekader de aanbesteding alle relevante kosten worden meegenomen. Het wegschrijven naar andere kostenposten leidt tot verkeerde voorstellingen. Op basis van deze voorstellingen kunnen vervolgens verkeerde conclusies worden getrokken. Daarnaast is en blijft de GOV MHB van mening dat het personeel de bepalende succesfactor is bij sourcing. Defensie moet open en duidelijk communiceren over: doelstelling; deadlines voor besluiten; mogelijke partners en gevolgen. Defensie moet ook het draagvlak voor een goede overgang van Met dit Sociaal Statuut Uitbesteding is een goede basis gelegd personeel waarborgen door stimulerende maatregelen (flankerend beleid) te nemen en zoveel mogelijk betrokken medewerkers van werk naar werk te begeleiden. Met het Sociaal Statuut Uitbesteding is aan deze laatste voorwaarde nu (deels) een invulling gegeven. Lees het hele Sociaal Statuut Uitbesteding op l 4 ProDef bulletin, augustus 2013

5 Redactioneel Redactie Herinneringsmedaille Vredesoperaties voortaan ook voor civiele missies Met ingang van eind juli kan de Herinneringsmedaille Vredesoperaties ook worden toegekend aan civiele experts, die hebben deelgenomen aan civiele missies. Koning Willem-Alexander heeft, op voordracht van de Minister van Defensie, hiertoe op 26 juni 2013 het Koninklijk Besluit getekend. Afghanistan, Irak, Cambodja of voormalig Joegoslavië, gelijkwaardig aan het opleiden van parketsecretarissen van een rechtbank in Georgië. Hoezo ere wie ere toekomt? De Herinneringsmedaille Vredesoperaties was oorspronkelijk uitsluitend bedoeld als uiting van erkenning en waardering voor inzet van de Krijgsmacht bij operaties ter handhaving of bevordering van de vrede. Vele duizenden militairen (later ook politie personeel) hebben de Herinneringsmedaille Vredesoperaties mogen ontvangen als erkenning en waardering voor hun deelname aan zulke operaties. Operaties waarbij deze militairen en politieagenten, onder bijzondere omstandigheden, met veelal het risico op verwonding of zelfs sneuvelen, hun taken hebben verricht. Tweede aanpassing Een tweede aanpassing van het Besluit kan wel op de volledige steun van de GOV MHB rekenen. Het betreft hier de mogelijkheid om vredesbewarende missies, die plaatsvinden onder artikel 97 van de Grondwet, zoals de huidige missie in Turkije, gelijk te stellen met vredesmissies zoals bedoeld in het Besluit. Met deze (tweede) wijziging komen nu ook de militairen die voor dit soort missies zijn ingezet in aanmerking voor toekenning van de Herinneringsmedaille Vredesoperaties. Tot op heden kwamen alleen vredesafdwingende missies, onder artikel 97 van de Grondwet, mits daartoe aangewezen per Koninklijk Besluit, in aanmerking voor een herinneringsmedaille: het Kruis voor Recht en Vrijheid. Toch ook hierbij een kritische noot: Niet elke missie die plaatsvindt onder artikel 97 van de Grondwet heeft een vredesbewarende of vredesafdwingende grondslag. Er zijn ook missies die als grondslag rechtshandhaving hebben. Een voorbeeld hiervan zijn de Vessel Protection Detachments (VPD s). De GOV MHB is Minister Hennis kwetst haar veteranen De GOV MHB is dan ook van mening dat de Minister van Defensie met deze wijziging van het Besluit Herinneringsmedaille Vredesoperaties (hierna: het Besluit), deze veteranen kwetst en hen ernstig tekort doet. De oorspronkelijke erkenning en waardering voor de inzet onder bijzondere omstandigheden en de gelopen risico s, is verworden tot een dank je wel dat je (minimaal) 30 dagen weg bent geweest, omdat de Nederlandse Regering dat vroeg. Wat je daar hebt gedaan, welk risico je hebt gelopen of wat je hebt meegemaakt doet er niet toe. In 2001 is het decoratiebeleid van Defensie gewijzigd. Hierbij is er voor gekozen om verschillende herinneringsmedailles toe te kunnen kennen, al naar gelang de aard en de (politieke) grondslag van de missie. Hiermee kan recht worden gedaan aan het credo: Het is een goede zaak dat waar veel mensen bijzondere inzet betonen, zij allen ongeacht rang of positie daarvoor ook de erkenning krijgen die ze verdienen, immers: "ere wie ere toekomt". Klaarblijkelijk is (zelfs) de Minister van Defensie nu van mening dat het bewust lopen van (groot) persoonlijk risico, onder bijzondere omstandigheden, geen erkenning en waardering (meer) verdient. Want voor deze minister is het moeten opereren in een vijandig gezinde omgeving, met het risico op verwonding of zelfs sneuvelen zoals bijvoorbeeld in Zuid- van mening dat dit soort missies, ook na de huidige wijziging van het Besluit, niet in aanmerking dienen te komen voor de Herinneringsmedaille Vredesoperaties. De GOV MHB is overigens geen tegenstander van het erkennen en waarderen van militairen en burgers die ingezet zijn tijdens militaire en civiele missies ter ondersteuning van de rechtshandhaving, zoals de missie in Georgië of de VPD s. Integendeel! Ook zij verdienen erkenning en waardering voor hun inzet, maar dan met een separate herinneringsmedaille. De GOV MHB sluit zich hierin aan bij het advies van de Commissie Toekomst Decoraties van de Minister van Defensie, uit 2001(!), hiervoor een specifieke herinneringsmedaille in te stellen. ProDef bulletin, augustus

6 Pensioenen door Martin Weusthuis Korten op pensioen onzeker De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is per eind juli weer iets gestegen. Ongeveer een stijging van drie procentpunten ten opzichte van juni. De dekkingsgraad van het ABP lag eind juli op 100%, komend van 97% eind juni. Deze dekkingsgraad is nog onvoldoende om niet te hoeven korten in De minimaal vereiste dekkingsgraad is 104,2%. Het ABP-bestuur waarschuwt. u ABP-pensioen ontvangt of pensioen bij ons opbouwt, wilt u waarschijnlijk zo snel mogelijk weten Als waar u aan toe bent. Helaas kunnen wij pas begin 2014 een definitief antwoord geven op deze vraag. In juli is de dekkingsgraad van ABP met 3%-punt gestegen naar 100%. De kans op een nieuwe verlaging blijft aanwezig, maar hoe groot die kans precies is, is moeilijk te zeggen. Het is ook niet uit dat ABP aan het eind van het jaar wel de vereiste dekkingsgraad haalt. Een en ander is namelijk afhankelijk van meerdere factoren, waar ABP niet altijd invloed op heeft. Dekkingsgraad is bepalend Eind 2013 moet de dekkingsgraad van ABP 104,2% zijn. Dit heeft De Nederlandsche Bank (DNB) bepaald, die toezicht houdt op de pensioenfondsen. Als de dekkingsgraad van ABP op 31 december lager is dan de vereiste 104,2%, moet ABP in 2014 de pensioenen verlagen. De dekkingsgraad kan sterk schommelen. Hoe de dekkingsgraad zich in de afgelopen maanden heeft ontwikkeld, kunt u zien in bijgaande grafiek. De dekkingsgraad geeft de verhouding weer Ontwikkeling dekkingsgraad 2013 tussen het vermogen van ABP en de betalingsverplichtingen (de pensioenen die ABP nu en in de toekomst moet uitbetalen). Het vermogen van ABP is belegd. Dat betekent dat aandelen- en obligatiekoersen grotendeels de hoogte van het vermogen bepalen en dat de rentestand grotendeels de hoogte van de (toekomstige) betalingsverplichtingen bepaalt. Zowel de beurzen als de rentestand zijn dus van invloed op de dekkingsgraad. Het ABP-bestuur stelt daarom niet te kunnen voorspellen hoe deze twee factoren zich de komende maanden zullen ontwikkelen. Dat maakt het lastig om nu al concrete uitspraken te doen over de mogelijke verlaging in Pensioenactualiteiten Vlak voor de vakantieperiode 2013 bleek dat werkgevers- en werknemersorganisaties binnen overheid en onderwijs in de Pensioenkamer geen overeenstemming konden bereiken over de aanpassing van de ABP-pensioenregeling voor 2014 en De fiscale wetgeving biedt in 2014 minder ruimte voor pensioenopbouw en in 2015 wordt die fiscale ruimte nog eens verder omlaag gebracht. Dat betekent dat de ABP-pensioenregeling moet worden versoberd en dat impliceert dat de kostendekkende pensioenpremie ook daalt. De vertegenwoordigers van de werknemers hebben in de Pensioenkamer steeds getracht deze premievrijval binnen het fonds te houden. Daar zijn meerdere redenen voor. 1. Een stijgende levensverwachting zal in de toekomst weer een hogere premie vergen; 2. Eerdere bezuinigingen op de ABPpensioenregeling kunnen met een gelijkblijvende premie worden gerepareerd; 3. De strakkere financiële eisen die pensioenfondsen vanaf 2015 worden opgelegd vragen om een hogere premie; Al met al is die hogere premie noodzakelijk om de bestaande pensioenregeling zoveel mogelijk in stand te houden. De ABP-pensioenregeling moet worden versoberd en de werkgevers willen de premie verlagen De werkgevers denken daar anders over. De werkgevers willen de fiscale versobering direct vertaald zien in een lagere pensioenpremie zonder rekening te houden met de hierboven genoemde zaken. De werkgevers betalen 70% van de premie en zien een prachtige bezuiniging gloren. Als lokkertje houden ze de vakcentrales voor dat een deel van de bezuiniging aan de CAO-tafel terugkomt in het bruto loon. Bovendien willen de werkgevers ingrijpen in de zgn. VPL-deal voor burgerambtenaren. Dat is het samenstel aan afspraken over de FPU voor de ambtenaren geboren vóór 1950 en de inkoopregeling oude dienstjaren voor de ambtenaren geboren ná Dat is de vakcentrales een brug te ver en te veel. Na de zomervakantie blijkt de patstelling nog even recht overeind als daarvoor. In september gaan de onderhandelingen onder politieke druk verder. 6 ProDef bulletin, augustus 2013

7 Pensioenen door Martin Weusthuis Pensioen is aan de jeugd verspild (reactie) In het ProDef Bulletin van juli 2013 besteedt Martin Weusthuis op pagina 7 aandacht aan Pensioenzaken. In alinea 2 van het artikel worden burgermedewerkers die (nog) met FPU kunnen vergeleken met de jongste groep werknemers voor wat betreft de hoogte van het door beide cohorten te bereiken pensioen (AOW + ouderdomspensioen). Een reactie is hier op zijn plaats. Los van het feit dat een vergelijking tussen ouderen en jongeren op financieel gebied moeilijk te maken is en daarom niet altijd zinvol, klopt de stelling dat doorwerkende FPU-ers tussen de 80 en 100% van hun laatst verdiende loon aan AOW+ouderdomspensioen kunnen bereiken niet. De werkelijkheid is dat FPU-ers(1) op hun spilleeftijd van 62 jaar en 3 maanden wél met vroegpensioen (FPU) kunnen, maar dan nauwelijks 60% (mensen met partner, zonder toeslag) of maar net 66% (alleenstaanden zonder kinderen) aan AOW+ouderdomspensioen hebben opgebouwd. Om de norm van 70% van het laatstverdiende loon aan AOW + ouderdomspensioen te kunnen halen op AOW-gerechtigde leeftijd moet iemand met een partner na de spilleeftijd nog minstens 2 jaar dus bijna tot 65 jaar doorwerken; een alleenstaande ruim 15 maanden! Bij de % vergelijking (b)lijkt gebruik te zijn gemaakt van Weekers-achtige en in Martins termen volksverlakkende cijfers. Er is selectief geshopt uit de verschillende AOW-bedragen (2). Gerekend is met een AOW met volledige toeslag, een situatie die zich in een minderheid van de gevallen zal voordoen. Het ten tonele voeren van FPU-ers bij de vergelijking met de jongste groep medewerkers is dus gezien het bovenstaande irrelevant, mede gezien de bewering in alinea 3 dat het AOW+pensioenresultaat van de jongste generatie (ook) uitkomt tussen de 60% en 70%. Eén belangrijk cohort-verschil is er desondanks wel. Ouderen zijn níet tijdig gewaarschuwd voor een lager pensioen. Echter, door hun vroeger noodgedwongen en daardoor aangeleerde zuinigheid hebben zij wellicht en hopelijk nog iets achter de hand. De terechte titel van Martin geeft aan dat jongeren wél tijdig de waarschuwing van mogelijk slechtere pensioenen zouden kunnen vernemen, maar dit blijkbaar onvoldoende willen doen. Te zijner tijd hebben zij als gevolg hiervan misschien niets achter de hand, mede omdat zij al (te) vroeg zijn gaan Zwitserleven. Henk Engbersen Lid Werkgroep Pensioenen en Sociale Zekerheid van de GOV MHB 1) Bovenstaand commentaar is gebaseerd op de situatie voor medewerkers die bij de invoering van de middenloonregeling in 2004 op hun maximum van schaal 11 stonden en daarna niet meer zijn bevorderd. Voor lagere en hogere schalen gelden in dezelfde situatie iets afwijkende percentages. 2) AOW-bedragen (vanaf ) per situatie, inclusief koopkrachttegemoetkoming van 25,16 met partner alleenstaand met AOW nog geen AOW zonder kinderen met thuiswonende kinderen geen toeslag toeslag (voorwaarden: zie SVB.nl) 801 gekort volledige Naschrift M. Weusthuis: Inderdaad ben ik bij de berekening van het inkomen van de ambtenaren met FPU-rechten (geboren vóór 1950), uitgegaan van de volledige AOW-toeslag van de partner die nog niet AOW-gerechtigd is. Dat recht bestaat nl. tot Vanaf 2015 vervalt het recht op AOW-toeslag voor de partner die nog niet AOW-gerechtigd is. Het gaat om zo n 9.600,- inkomensverschil per jaar. ProDef bulletin, augustus

8 Medezeggenschap door Peter van Sprang Oproep leden Medezeggenschap Binnen de GOV MHB beraadt het bestuur zich op de wijze waarop wij onze vertegenwoordigers in de naaste toekomst kunnen ondersteunen en van informatie kunnen voorzien (bv. via de MC-nieuwsbrief, website etc.). Zoals eerder vermeld is daarbij een up to date bestand van MCleden onmisbaar. Diverse acties hebben er toe geleid dat de GOV MHB nu (enig) inzicht heeft in haar MC-bestand. Er wordt gesteld enig omdat door de vele reorganisaties en daarmee gepaard gaande (voorgenomen) verplaatsingen veel bestandsvervuiling optreedt. Dus nogmaals een dringend beroep op u informeert ons wanneer u uittreedt uit een medezeggenschapscommissie i.v.m. overplaatsing o.i.d. Technische Werkgroep Arbeidsomstandigheden en Veiligheid (TWAV) In het voorgaande nummer werd weergegeven wat de stand van zaken was op dit terrein. Dat artikel werd af met wordt vervolgd en het is zeer positief te melden dat er een gesprek heeft plaatsgevonden tussen vertegenwoordigers van de Centrales van Overheidspersoneel met de voorzitter van de CMC en leden van de binnen de CMC opgerichte werkgroep op het gebied van arbeidsomstandigheden. Dit gesprek heeft duidelijkheid en openheid geschapen in de standpunten van beide zijden (Centrales en medezeggenschap) en het daarmee behartigen van dit uiterst belangrijke onderwerp. Een en ander heeft geleid tot duidelijke afspraken hoe dit onderwerp en vervolgtraject met elkaar aan te pakken. Stand van Zaken Er heerst op dit moment (gezien het zomerreces van het overleg) een stilte voor de storm. In het reorganisatietraject bevinden we ons tussen BCO 2 en BCO 3; deze laatste (de procestoetsing) zal het ultieme oordeel vellen over deze gigantische reorganisatieslag met de ingrijpende personele consequenties. Verwijzend ook naar het voorwoord in dit bulletin Recht op werk wacht ons in het bijzonder de personeelsleden die daarbij betrokken zijn een nog ongewisse toekomst Evaluatie Besluit Medezeggenschap Wanneer er een moment is waarop het Besluit Medezeggenschap geëvalueerd moet worden is dat nadat deze reorganisatie is afgerond. Drie jaar na inwerkingtreding van het BMD 2008 zou een evaluatie plaatsvinden; deze is echter nimmer aan de orde gesteld vanuit Defensie, maar hierop is wel meermalen aangedrongen vanuit de GOV MHB. De GOV MHB heeft er begrip voor dat deze evaluatie bij Defensie op dit moment niet de hoogste prioriteit heeft. Wel verwacht de GOV MHB dat de diverse lessons learned al op een checklist worden bewaard voor het moment dat we om de tafel komen te zitten. Hierbij dan ook een oproep aan de leden van de medezeggenschap: geef aan waar naar uw mening het Besluit Medezeggenschap 2008 niet (meer) voldoet aan de praktijk. Medezeggenschap De volgende medezeggenschapsverkiezingen zijn gepland: Defensieonderdeel CLAS CDC KMar CDC CLAS CLAS CDC CLAS CDC CDC CDC CLAS CLAS CLAS CLAS CZSK CZSK Eenheid Staf Opleidings- en Trainingscommando Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie KMar District Zuid Directe Vraag en Aanbodmanagement van DF&L 43 Mechbrig / 43 Hrstcie Explosieven Opruimingsdienst Defensie Financieel Administratiekantoor en Beheer Opleidings- en Trainingscommando NLDA Militaire Geestelijke Gezondheidszorg RcGGZ Midden Divisie Facilitair & Logistiek FBD Flight Forum Stafstaf compagnie 13 Gemechaniseerde Brigade/13 Herstelcompagnie MatlogCo Land Opleidings- en Trainingscentrum Genie Duik- en Demonteergroep Defensie Duikschool Uiterste datum indienen kandidatenlijst Kiesdatum t/m Kijk voor de actuele verkiezingen op: l 8 ProDef bulletin, augustus 2013

9 Redactioneel Redactie Een buitenlandse partner kan reden zijn voor ontslag bij Defensie De minister van Defensie heeft naar aanleiding van vragen van de Vaste Commissie Defensie van de Tweede Kamer met een brief nadere informatie gegeven over de Verklaring van Geen Bezwaar (VGB). Uit de antwoorden van de minister volgt dat het hebben van een buitenlandse partner of een langdurig verblijf in het buitenland, langer dan drie maanden, reden kan zijn voor het intrekken van de VGB, met als gevolg: ontslag. Verklaring van Geen Bezwaar Alle militairen (inclusief actieve reservisten) en het grootste deel van het burgerpersoneel bij Defensie bekleden een vertrouwensfunctie en hebben daarvoor een VGB nodig. Voor het afgeven of verlengen van een VGB voert de MIVD veiligheidsonderzoeken op grond van de Wet Veiligheidsonderzoeken (WVO). Tijdens het veiligheidsonderzoek wordt bekeken of de vertrouwensfunctie onder alle omstandigheden getrouwelijk kan (en zal) worden uitgeoefend. Eén van de onderwerpen van onderzoek, voorafgaand aan de afgifte of verlenging van een VGB, is de eventuele partner van een (aspirant) vertrouwensfunctionaris. Het gedrag en de herkomst van een partner kunnen consequenties hebben voor de afgifte of het behoud van een VGB. Iemand met wie de vertrouwensfunctionaris een relatie onderhoudt, wordt immers verondersteld een aanmerkelijke invloed op betrokkene te kunnen uitoefenen. Voor de beoordeling, die leidt tot het al dan niet verstrekken van een VGB, is het beleid dat inzicht moet bestaan in het handelen van een partner van een (aspirant) vertrouwensfunctionaris over een periode van minimaal vijf jaar. Als een (aspirant) vertrouwensfunctionaris dan wel zijn of haar partner langdurig in het buitenland heeft gewoond, wordt navraag gedaan in het desbetreffende land. Langdurig betekent in dit geval langer dan drie maanden (in sommige gevallen kan worden afgeweken van de noodzaak gegevens te verkrijgen over de gehele buitenlandse periode, bijvoorbeeld wanneer sprake is van een uitzending als Nederlandse militair). Een dergelijke navraag loopt via de AIVD, die civiele buitenlandse diensten benadert over de justitiële en politieke antecedenten van betrokkene. Als met het land waar betrokkene of de partner heeft verbleven geen samenwerking bestaat inzake het uitwisselen van persoonsgegevens, is het voor de AIVD en MIVD echter niet mogelijk voldoende gegevens te verkrijgen. Volgens het staande beleid wordt de VGB van betrokkene dan geweigerd of ingetrokken. Dit beleid wordt in ruime mate ondersteund door jurisprudentie. Duidelijkheid voor het personeel De Minister beseft dat het voor het personeel van belang is te weten met welke landen geen samenwerking bestaat inzake het uitwisselen van persoonsgegevens. De gerubriceerde lijst met landen waarmee al dan niet wordt samengewerkt is echter geclassificeerd en daarmee niet openbaar. Om de defensiemedewerkers toch de mogelijkheid te geven om op voorhand het risico van een eigen verblijf in het buitenland, dan wel een verblijf in het buitenland van een partner, in te kunnen schatten, kunnen concrete vragen daarover worden voorgelegd aan de beveiligingsfunctionaris. Sollicitanten zullen worden gewezen op de beleidsregel en kunnen zich met concrete vragen wenden tot het Dienstencentrum Werving & Selectie. Lees de hele brief van de Minister op l ProDef bulletin, augustus

10 Defensiezaken door mr O.W. Borgeld, juridisch adviseur GOV MHB Eigen initiatief In de periode 2011/2012 heeft een aantal officieren werkzaam voor de Luchtmacht bezwaarprocedures gevoerd. Hoewel de minister stelt altijd tijdig en adequaat te reageren was haar ministerie dit keer te laat en kregen de officieren dwangsommen toegekend wegens te laat besluiten op bezwaar. Deze dwangsommen zijn in maart 2012 uitgekeerd, maar tevens vond de minister het nodig hierover een loonheffing in te houden. Hier waren deze officieren het niet mee eens en zij dienden een bezwaarschrift in. Zij meenden dat de minister op de bezwaren moest beslissen. Op 6 juli 2012 berichtte de minister: Het ministerie van Defensie heeft echter op grond van het arrest van de Hoge Raad van 24 juni 2011 geoordeeld dat de uitgekeerde dwangsommen tot het loon behoren en dat zij daarom verplicht is daarover loonheffingen af te dragen. Nu niet de minister van Defensie, maar de Inspecteur der belastingen bevoegd is op de bezwaarschriften te beslissen, zend ik deze aan u door. Graag verneem ik van u of u de bezwaarschriften in behandeling neemt." De officieren lazen in deze brief dat de minister weigerde op hun bezwaren te beslissen en dat de minister dit probleem afschoof naar de inspecteur van belastingen. Deze officieren gingen in beroep. Op dit beroep moest de rechter beslissen. Zijn conclusie was in de eerste plaats dat de minister zelf bevoegd was om op de bezwaren te beslissen, want het was immers ook de minister die de loonheffing had ingehouden. Daarom moet de minister alsnog een beslissing op de bezwaren nemen, waarbij de rechter de aanwijzing geeft dat de minister informatie bij de belastingdienst heeft ingewonnen, maar dat deze informatie niet specifiek op de zaak was toegesneden. Voor het oordeel van de minister op de bezwaren heeft de rechter ook nog uitgelegd dat een dwangsom in het civiele recht niet hetzelfde is als een dwangsom in het bestuursrecht, ook al hebben ze dezelfde naam. Op dit moment is de minister weer aan zet en de betrokken officieren hopen binnen zes weken een beslissing op hun bezwaren te krijgen. Deze uitspraak is niet alleen van belang voor de drie betrokken officieren, maar voor alle werknemers van Defensie. Defensie houdt immers vanaf 1 januari 2012 een loonheffing in over een door haar zelf toegekende dwangsom. Aan het eind van het jaar is dat voor de betrokken werknemer niet meer herkenbaar, want de dwangsom zit verstopt in de jaaropgave van het ministerie. En dat allemaal door een overijverige ambtenaar die vindt dat een uitgekeerde dwangsom tot het loon behoort. Vele werknemers van Defensie (het zullen er wel honderden zijn) zullen door dit eigen initiatief van die ambtenaar gedupeerd zijn. Het zou fijn zijn als deze ambtenaar zelf deze schade persoonlijk zou mogen terugbetalen. Cartoon 10 ProDef bulletin, augustus 2013

11 Column cultuur door Leen van der Biessen De Magie van Der Ring des Nibelungen Bayreuther Festspiele 2013; een verslag van een bijzondere ervaring DEEL 1 Der Ring des Nibelungen Wie gaat er nu naar bijna 15 uur opera zitten luisteren verdeeld over 4 avonden? Wat is de magie van deze opera tetralogie? Dat is natuurlijk niet zo eenvoudig uit te leggen. Der Ring des Nibelungen is het Opus Magnum van Richard Wagner, bestaande uit: Das Rheingold, Die Walküre, Siegfried en Götterdämmerung. Wagner wiens 200e geboortedag wij dit jaar vieren, beschouwde Der Ring des Nibelungen als zijn ultieme Gesamstkunstwerk en dat kon volgens hem alleen maar worden uitgevoerd in een speciaal door hem ontworpen theater en dat werd het Festspielhaus in Bayreuth, een klein stadje in Beieren in Zuid-Duitsland. Het Festspielhaus Het Festspielhaus in Bayreuth werd geopend op 13 augustus 1876 met de eerste integrale uitvoering van Der Ring des Nibelungen. Het door Wagner zelf ontworpen en door de toenmalige koning Ludwig II van Beieren gefinancierde gebouw, is een unieke concertzaal, speciaal ontworpen voor opera. Met 1974 houten klapstoeltjes waarmee je bijzonder oncomfortabel en dicht op elkaar zit, is het de bedoeling dat de bezoeker zich volledig concentreert op de muziek en het toneel. Velen brengen ook kussentjes mee om iets comfortabeler te zitten. Het orkest is niet zichtbaar, maar wordt overkoepeld door een grote bak. Dit heeft tot gevolg dat het orkestgeluid indirect de zaal in gaat en de zangers niet worden overstemd. Zittend in de zaal geniet je van een wonderschoon akoestisch effect. Het gebouw en de zaal zijn niet echt mooi, zeker niet als je ze vergelijkt met andere operagebouwen, zoals bijv. de Garnier Opera in Parijs die in dezelfde tijd is gebouwd. Echter alles is in het werk gesteld om de akoestiek zo goed mogelijk te krijgen en dat is wonderwel gelukt. Bayreuther Festspiele Jaarlijks worden in augustus de Bayreuther Festspiele gehouden. Tijdens deze maand worden in het Festspielhaus alleen maar Wagner opera s (10) uitgevoerd waarvan drie keer Der Ring des Nibelungen. Voor de in totaal beschikbare kaarten zijn jaarlijks tussen de en aanvragen. Om in aanmerking te komen voor kaarten moet je sponsor zijn of als gewone sterveling moet je elk jaar een aanvraagformulier inzenden waarbij je telkens een stapje hoger op de ladder komt. Na lang wachten Na 11 jaar wachten heb ik eindelijk twee kaartjes gekregen. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat mijn broer mee zou gaan, maar hoe wrang, die is vorig jaar op 61 jarige leeftijd overleden aan een hartkwaal. Gelukkig heb ik een oud collega gevonden die gaarne bereid was met mij mee te gaan en daar was ik erg blij mee. De magie van Der Ring des Nibelungen Maar wat is nu de magie van de Ring? Het thema van de Ring is uiteindelijk de verlossing van de mensheid door de ondergang van het godenrijk. Het geheel van de muziek en het drama is een zo omvattende overweldigende ervaring dat je daar helemaal in onder wordt gedompeld. In de Ring komen alle menselijke emoties voorbij. Men zegt ook wel dat het hoofdthema is de onverenigbaarheid van de Macht en de Liefde. Maar het is vooral Wagners muziek die alles omvattend is. Sommigen noemen de Ring ook wel een 15 uur durende symfonie. Het bijzondere aan de muziek is ook dat Wagner in de Ring het Leitmotiv introduceert. Elk karakter of object krijgt zijn eigen Motiv, waarbij zonder dat het soms ook zichtbaar is, je weet wat er wordt bedoeld. Het concept van het Leitmotiv is later door vele anderen toegepast met als beroemdste voorbeeld het Darth Vader Leitmotiv; de duistere macht uit de Starwars cyclus, dat direct is afgeleid van het Leitmotiv van de reuzen Fasolt en Fafner uit Das Rheingold. Maar bijv. ook bij films van de Lord of the Ring cyclus, wordt veelvuldig met het Leitmotiv gewerkt. Volgende keer: De 2013 jubileum uitvoering in het Festspielhaus. Voor de liefhebber: bij De Nederlandse Opera (DNO) in Amsterdam worden er vanaf 29 januari 2014 twee complete Ring cycli uitgevoerd, waarvan de kaartverkoop op 31 augustus 2013 begint. De Siegfried (vanaf 31 aug) en Götterdämmerung (vanaf 14 nov) draaien ook nog bij de DNO in Amsterdam. ProDef bulletin, augustus

12 Leiderschap door Peter van Maurik Management in de modder Stap 4: kies uw staf U heeft nog 1 ding te doen voor u aan de slag kunt als manager. U moet u eigen staf of team samenstellen. Van alle stappen is dit de belangrijkste, immers zij moeten u helpen om de veelvoud aan taken en rollen goed uit te voeren. U mag natuurlijk proberen het allemaal zelf te doen en wie weet bent u een van die (zeer) zeldzame mensen die dat ook kan. Maar over het algemeen is niemand in staat in zijn of haar eentje om beter te presteren dan een team. Mits dat team tenminste goed in elkaar is gezet. En daar kan helaas nog al wat verkeerd gaan. Dus in deze columns vier tips voor het inrichten van uw staf. Allereerst: kies de mensen die u als persoon aanvullen. Bent u visionair en vindt u vaste patronen lastig, zorg dan voor iemand die dat wel kan. Bent u daadkrachtig en bezit u een ijzeren wil, zorg dan voor iemand die u bij gelegenheid terug op aarde brengt. Vindt u babbelen en huis-, tuin- en keukengesprekjes onzinnig, zorg voor een empathische medewerker. Wat u ook doet, zorg dat uw team alle verschillende rollen aankan, en dat hoeft u natuurlijk niet zelf te doen. U mag natuurlijk de makkelijke weg kiezen en vooral zorgen voor mensen die precies doen wat u zegt. In dat geval werkt u alle lastige medewerkers er gewoon uit. Het levert uiteraard een rustige wijze van besturen op. Maar u heeft uw eigen ondergang verzekerd en die van uw organisatie. Deze strategie van het verzamelen van ja-knikkers is alleen handig als u een aantal jaren uw baas wilt belazeren in de hoop op een nog leukere baan. Soms trapt uw baas erin en krijgt u die volgende ambitieuzere baan. Helaas is over u in de wandelgangen bekend dat u vooral geen tegenspraak duldt. En dus gaat niemand dat u dat in uw volgende (hogere) functie geven. En de kans dat het misgaat wordt zo steeds groter, met steeds grotere schade voor de organisatie en vaak ook de omgeving. En tja, uiteindelijk ook voor uzelf: The higher the climb, the bigger the fall. Maar goed, u bent zo slim om geen klonen van uzelf of slippendragers te kiezen, dus de tweede tip. Geef het team tijd om aan elkaar te wennen, immers zij hebben verschillende talenten. Die zullen botsen en dat moet ook. Aan u om uit die botsingen de positieve energie te halen. Dat vereist veel flexibiliteit van u als manager. Gaandeweg zal uw staf veranderingen in werkwijze vragen. En dat moet ook, zij moeten immers met elkaar samenwerken. En dus gaat uw idee en ontwerp nooit helemaal tot stand komen. Dat geeft niet, als u het goed doet komt er iets veel mooiers uit. En dan komt tip drie: laat uw staf scoren en zet ze in beeld. Het maakt hun vermogen om invloed uit te oefenen groter. Immers zij krijgen zaken voor elkaar in uw organisatie en dat gaat men in uw organisatie opmerken. Uiteraard moet u wel voorkomen dat een of meerdere van uw eigen stafmedewerkers teveel in hun eigen briljantheid gaan geloven. Want anders bent u uzelf uiteindelijk aan het opzadelen met dezelfde psychopathische managers die u conform de eerste tip niet wilde worden. Als uw medewerkers erg goed zijn moet u ze vooral een beetje verwaarlozen. Ze worden er alleen maar beter van. Pas een beetje op met zogenaamde management development programma s. Ze leiden, zo blijkt uit onderzoek, tot risicomijdend gedrag. En daar worden uw groeibriljanten meestal niet mooier van. En dan de laatste tip; maak uzelf overbodig of vervangbaar. Als uw team kan werken zonder uw sturing of als een team naadloos kan overgaan naar de volgende manager, dan heeft u waarlijk een prestatie verricht. Lang nadat u weg bent gegaan wordt uw erfenis gekoesterd en u heeft uw organisatie een kans gegeven op een toekomst. Meestal zal men pas lang nadat u verdwenen bent, herkennen en erkennen dat het uw opzet was die het verschil heeft gemaakt. Om het een beetje dramatisch te stellen; uw onzichtbare hand blijkt alom aanwezig te zijn en te blijven. En in plaats van de donkere herinnering aan uw al te ambitieuze controlefreak uit tip 1, wordt u het lichtende voorbeeld. Misschien levert dat niet een duurder baantje op, maar wel een plek in de geschiedenis. En u kunt uiteindelijk trots in de spiegel kijken. Natuurlijk herkent u achter deze column de negatieve voorbeelden uit uw werkomgeving. Dat is logisch, zij zijn doorzichtig, maar ik wil u vragen om eens te kijken of u ook een positief voorbeeld kunt herkennen. En dan mag u de vraag beantwoorden of ik het in deze column bij het rechte eind heb. En daarmee is de reeks over management bijna klaar. De volgende column pakt het laatste stukje, hoe maak ik de visie waarmee ik iedereen in de goede richting houd. Lijkt mij erg actueel. 12 ProDef bulletin, augustus 2013

13 GOV MHB doot Tom Kofman Al hetgeen teloor ging: Van verzorgingsstaat tot zelfzorgstaat In deze dagen van sociale polderakkoorden denk je als oudere jongere nog wel eens terug aan hoe het ooit was. Hieronder een bescheiden bloemlezing van verworvenheden die teloor gingen. Overlijden De AWW (Algemene Weduwen- en Wezenwet) is in 1996 ANW (Algemene Nabestaandenwet) geworden. De AWW leverde altijd een volledige nabestaandenuitkering voor alle getrouwde mensen. In de ANW is de toegang tot een nabestaandenuitkering van de overheid beperkter geworden. Een ANWuitkering komt tot uitkering : 1. voor alle partners geboren vóór 1950; 2. voor partners geboren ná 1950 die meer dan 45% arbeidsongeschikt (ao) zijn; 3. voor partners geboren ná 1950 met ongehuwde kinderen jonger dan 18 jaar. De ANW-uitkering voor partners geboren ná 1950 is inkomensafhankelijk. De sociale partners binnen de overheid hebben vervolgens het vangnet van de ANW-hiaatverzekering in de ABP pensioenregeling opgenomen. De ANW staat opnieuw op de nominatie om aangepast te worden. In het regeerakkoord is opgenomen dat mensen die vanaf 1 juli 2014 een beroep doen op de ANW maximaal één jaar een uitkering krijgen. Verzachtingen zijn alweer in de maak. Het is nog onduidelijk of en hoe sociale partners het gat gaan dichten. Werkeloosheid De WW kende in 2003 een maximale lengte van 5 jaar op 70% van het laatstverdiende inkomen en daarna nog een vervolguitkering van 2 jaar op minimumniveau. De vervolguitkering werd over night in 2003 afgeschaft. De lengte van de WW-uitkering werd afhankelijk van het arbeidsverleden (1 maand per gewerkt jaar) en maximaal 38 maanden. Ook hier zijn sociale partners aanvullingen overeengekomen. Bij Defensie zijn de bonden met de werkgever bovenwettelijke WWuitkeringen in het BWSD (bovenwettelijke WW-uitkeringen sector Defensie) overeengekomen die ook de basis vormen voor de SBK 2012 uitkeringen. De WW lag in het laatste regeerakkoord opnieuw onder vuur met een maximale lengte van één jaar, maar in het sociaal akkoord is daar vooralsnog een antwoord op gevonden, t.w. 24 maanden met een verlenging van 12 maanden die wordt gefinancierd door werkgevers en werknemers op basis van premieheffing. Arbeidsongeschiktheid De eerste ingreep in de WAO was in 1991 onder Lubbers/Kok. De WAO werd in 2004 vervangen door de WIA. Het grote principiële verschil tussen de WAO en de WIA is dat in de WAO de arbeidsongeschiktheid (ao) en in de WIA de arbeidsgeschiktheid voorop staat. De WAO kende bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid vanaf 15% een uitkering van 70% van het laatstverdiende loon tot in principe 65 jaar of eerdere arbeidsgeschiktheid. In de WIA is er alleen een uitkering die loopt tot 65 jaar bij volledige en blijvende ao. Bij lagere ao-percentages zijn de uitkeringen korter en lager. 1. Onder de 35% ao krijg je geen ao-uitkering, maar word je als werkeloos gezien voor dat deel en de oude werkgever wordt geacht je als werknemer aan te houden. De werkgever wil dat soms niet en kan je na 2 jaar ontslaan. Dan volgt er WW afhankelijk van het arbeidsverleden en vervolgens Bijstand op minimumniveau. 2. Voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikten met een ao-percentage tussen de 35% en 80% is de hoogte van de uitkering afhankelijk gemaakt van de mate van werken voor het arbeidsgeschikte deel. Werk je minder dan 50% voor dat deel, dan is de uitkering op minimumniveau. Pas als je meer dan 50% werkt krijg je een uitkering van 70% of meer afhankelijk van hoeveel je werkt. 3. Boven de 80% blijvende ao is er een uitkering van 75% tot in principe de pensioenleeftijd. Ook in het WIA-dossier hebben de sociale partners de handschoen opgepakt en aanvullende regelingen afgesproken in het ABP pensioenreglement. Vooral de combinatie van gedeeltelijke ao en geen werk/baan kan leiden tot een enorme inkomensval binnen een paar jaar, die nu gedempt is door de afspraken. Specifiek voor defensieambtenaren hebben de militaire vakbonden bovenop de regelingen bij het ABP, nog aanvullende regelingen getroffen met Defensie. (Vroeg)pensioen Tot 2004 was de ABP-pensioenregeling een eindloonregeling. Onder druk van werkgevers (kabinet) en gebruik makend van de beurscrisis werd een middelloonregeling ingevoerd. Afhankelijk van de carrière is de pensioenschade nihil tot wel 20% punt. Het partnerpensioen vóór pensioendatum is van opbouw- tot risicoverzekering verworden. Het partnerpensioen ná pensioendatum is gehalveerd in opbouw. Het vroegpensioen in de vorm van de FPU-regeling is opgeheven. De pensioenleeftijd is in enkele jaren van 61/62 gestegen naar bijna 65 jaar. Op het kabinetsmenu staan verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar en een substantiële verlaging van de pensioenopbouw met nog eens 20%punt. Stand van zaken Ik vrees dat de aardgasbaten van ca. 12 miljard euro (op jaarbasis) linea recta in de sociale zekerheid verdwijnen, in plaats van in het structuurfonds. Hoe gaat Rutte-II verder op het lichtend pad? Vermoedelijk is in 2017 onze positie als ambtenaar genormaliseerd, dat wil zeggen dat onze rechtpositie niet langer afwijkt van die in het bedrijfsleven. Na 1 januari 2016 is het fini met ons SBK 2012 en is het maar de vraag wat ons aan (sociale) zekerheden rest. Het verraderlijke van veel kabinetsmaatregelen is, dat het je pas raakt als je er door getroffen wordt. En dan is het te laat! Laten wij maar positief afronden, de sociale zekerheid was in de jaren 70 op haar best, wat ons nu rest verdient de kwalificatie goed, maar het kan beter! ProDef bulletin, augustus

14 Column juridische zaken door Bert Blonk Discretionaire bevoegdheid Onlangs zijn twee uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State gepubliceerd, waarvan de strekking is dat een beleidsregel, hangende de afhandeling van een aanvraag, mag worden gewijzigd en, in gewijzigde vorm, direct op die aanvraag mag worden toegepast. Populair uitgedrukt is dit dus tijdens het spel de regels veranderen. Voor juristen is dit geen nieuws, maar voor degene die wat minder vaak met het recht in aanraking komt, is het toch bevreemdend. Men is gewend om als uitgangspunt te nemen dat bij een wijziging van rechtsregels (beleid wordt ook als recht beschouwd) bestaande gevallen, waaronder lopende aanvragen, worden gerespecteerd en dus nog met de oude regels worden afgehandeld. Naar mijn mening heeft deze jurisprudentie ook uitstraling in de richting van het gelijkheidsbeginsel. Met een beleidsregel drukt een bestuursorgaan in regels uit hoe het een bepaalde discretionaire bevoegdheid invult in toekomstige gevallen, simpel gezegd, hoe het bestuursorgaan in bepaalde gevallen gaat beslissen. Bij het gelijkheidsbeginsel haakt de aanvrager aan bij een casus uit het verleden, waarin het bestuursorgaan de discretionaire bevoegdheid op een bepaalde manier heeft ingevuld. De term precedentwerking is hiervoor gangbaar. De aanvrager wil dat in zijn geval op dezelfde manier wordt beslist. De overeenkomst tussen (een beroep op) een beleidsregel en het gelijkheidsbeginsel is duidelijk. In beide gevallen gaat het om een discretionaire afweging die tot uiting komt in een beleidsregel of een eerder individueel geval. Een andere overeenkomst is dat een aanvrager in beide situaties de verwachting heeft dat in zijn geval overeenkomstig de beleidsregel of het gelijke geval wordt beslist. Bij de huidige stand van de rechtspraak hoeft dat dus niet het geval te zijn. De rechter geeft het bestuursorgaan ruim baan om zijn discretionaire afweging, met onmiddellijke ingang, te wijzigen. Uiteraard blijven de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing. Zo zal het bevoegde gezag de afwijzing van het beroep op het gelijkheidsbeginsel moeten motiveren. Daarnaast zal een normerende werking (blijven) uitgaan van het verbod van willekeur, het rechtszekerheids- en het vertrouwensbeginsel. De conclusie is dan ook dat door gewijzigd beleid een beroep op het gelijkheidsbeginsel kan worden gedwarsboomd. Websiteberichten Discussie over de Leopard tank laait weer op De landmacht mist de Leopard tank. Zo valt in de TROUW van woensdag 7 augustus jl. te lezen. De legerleiding is naarstig op zoek naar een oplossing voor het gat dat is ontstaan door de 119 Leopard 2A6 tanks te schrappen. De zware tank is onder minister van Defensie Hans Hillen in 2011 buiten gebruik gesteld. Tijdens oefeningen blijkt hij echter node te worden gemist. Lees verder op l Fondsenwerving buste Ltgen b.d. T. Meines Een initiatief is gestart om een bronzen buste van Luitenant-generaal der Artillerie Titulair b.d. Ted Meines, eerste voorzitter van de Stichting Veteranen Platform, te laten vervaardigen, als eerbetoon voor zijn onvermoeibare inzet voor de veteraan. Lees verder op l GOV MHB neemt met verbazing kennis van verhuizing DMO De GOV MHB heeft met verbazing kennis genomen van het feit dat de directeur Defensie Materieel Organisatie (DMO) het personeel heeft geïnformeerd dat het Haagse deel van de DMO gaat verhuizen naar Utrecht. De GOV MHB is verbaasd omdat ondanks vragen hierover in het Georganiseerd Overleg, de Centrales, in tegenspraak met de gemaakte afspraken, tot op heden niet zijn geïnformeerd over dit besluit. Lees verder op l MHP maakt bezwaar tegen wetsvoorstel afbouw AOW-partnertoeslag In een brief aan de Tweede Kamer d.d. 18 juli jl. heeft de MHP, (de vakcentrale waarbij de GOV MHB is aan) een tweetal bezwaren tegen het wetsvoorstel afbouw AOW-partnertoeslag kenbaar gemaakt. Lees verder op Vakcentralemhp.nl Reactie Staat in AOW-gat procedure De Staat der Nederlanden heeft gereageerd in de civiele procedure over het AOW-gat, aangespannen door de AFMP en gesteund door de GOV MHB. Volgens de Staat is de AFMP aan het verkeerde adres bij de burgerlijke rechter en is het eigendomsrecht in de zin van het EVRM niet van toepassing op de AOW-uitkering. En als dat wel zo is, dan is er toch sprake van gerechtvaardigde ontneming van dat eigendomsrecht. De rechter doet later uitspraak. Lees verder op l 14 ProDef bulletin, augustus 2013

15 A D V E R T E N T I E Voorzichtigheid is geboden bij een erfenis Een huis of een mooie auto erven klinkt aantrekkelijk. Maar in tijden van crisis kom je soms bedrogen uit. Als iemand overlijdt, zijn er drie mogelijkheden. 1. Erfenis zuiver aanvaarden Hiermee krijg je de volledige erfenis met alle vóór- én alle nadelen. Ook schulden gaan over op de erfgenamen. Is de hypotheek op het huis hoger dan de waarde hiervan of is de auto met een persoonlijke lening gekocht, dan zijn de erfgenamen de pineut. Gedragen als erfgenaam Wanneer je nog niet weet wat je met de erfenis wil doen, gedraag je dan niet als erfgenaam en kom er zo min mogelijk aan. Ga je rondrijden in de auto van de overledene of neem je de sieraden mee naar huis dan kan het al snel zo zijn dat je de erfenis lijkt te aanvaarden. We bevinden ons hier in een schemergebied, voorzichtigheid is geboden. 2. Erfenis verwerpen Hiermee maak je geen enkele aanspraak op de erfenis. Prima als er schulden zijn, maar ook de fotoboeken of andere (niet-)waardevolle spullen zoals bijvoorbeeld familiestukken gaan dan je neus voorbij. Let er op dat schuldeisers zich bij een verwerping bij de volgende groep van erfgenamen kunnen melden (bijvoorbeeld de kleinkinderen). 3. Erfenis beneficiair aanvaarden Dit heet ook wel aanvaarding onder het voorrecht van boedelschrijving. Hiermee wordt de erfenis aanvaard. Als uiteindelijk echter blijkt dat er meer schulden zijn dan bezittingen, zal geen aansprakelijkheidsstelling volgen voor de schulden. De beneficiaire aanvaarding moet gemeld worden bij de rechtbank. Er gelden speciale spelregels. Schakel hiervoor een notaris in. Bij beneficiair aanvaarden kun je nog wel aanspraak kan maken op erfstukken uit de boedel. Deze kun je overkopen. Recht van beraad Je mag als erfgenaam wel uitzoeken hoe de erfenis eruit ziet, dit heet het recht van beraad. Je krijgt drie maanden de tijd om te onderzoeken waar de erfenis uit bestaat. Je mag de post openen, de papieren verzamelen, vastleggen welke spullen er zijn, kortom de erfenis onderzoeken. In die drie maanden mogen schuldeisers de schulden niet op de erfgenamen verhalen. Mocht je naar drie maanden nog geen keuze kunnen maken, dan kan je aan de kantonrechter vragen om deze periode nog eens te verlengen met drie maanden. Nieuw recht in de maak Staatssecretaris Teeven heeft een voorstel ingediend om nalatenschappen alsnog beneficiair te aanvaarden als tijdens de afwikkeling blijkt dat er meer schulden dan baten zijn (beneficiaire aanvaarding achteraf). U ziet, het notariskantoor weet raad en helpt u verder op weg. Blijf ons lastig vallen met uw vragen. A D V E R T E N T I E Prinsenland Adviseurs nu ook op Social Media Al enige tijd brengen wij u via dit bulletin onder meer op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen ons vakgebied. De advertentieruimte via dit medium is beperkt evenals de frequentie. Daarom hebben wij ervoor gekozen om ook social media te gebruiken voor onze communicatie. Facebook Of het nu een Blok-hypotheek of de inperking van de renteaftrek betreft: de ontwikkelingen en wetswijzingen volgen elkaar in rap tempo op. Met zo n snelheid dat het voor de gemiddelde burger (en militair) allemaal niet meer bij te houden is. Maatregelen van het kabinet die sympathiek lijken, kunnen uiteindelijk slecht voor u uitpakken. Via Facebook kunnen wij u snel op de hoogte brengen. Op informele wijze informeren wij u én we gaan graag de discussie met u aan. Heeft u vragen? Natuurlijk bent u meer dan welkom deze aan ons te stellen. Voeg ons toe: Advieskeuze Hoe vindt u eigenlijk een goede adviseur? Hoe weet u of een partij betrouwbaar is en de gemaakte afspraken nakomt? Via advieskeuze.nl kunt u adviseurs met elkaar vergelijken. Ook kunt u lezen hoe andere consumenten over het betreffende adviesbedrijf oordelen. Advieskeuze is de enige onafhankelijke adviseursvergelijker. Omdat wij graag meewerken aan een open en transparante advieswereld hebben wij ons ook aan bij advieskeuze.nl. Tel info@prinsenland.nl

16 Column door Tom Kofman, vice-voorzitter GOV MHB Zonnige zomerzaken zijn zeldzaam Toen ik twee maanden terug de Defensie-deur letterlijk en figuurlijk achter mij dichttrok, kon ik niet bevroeden in een permanente hittegolf terecht te zullen komen. Zo bruin bakt moeder natuur haar zomers maar zelden. Eén voordeel: (te) hard werken is er onder die verzengende omstandigheden niet bij. Tandje terug in plaats van een tandje bijzetten. Precies wat een pensionado in statu nascendi nodig heeft om te wennen aan de nieuwe status. Hiermee is al het positieve wel aan het papier toevertrouwd, want de stavaza bij Defensie laat wel het enige te wensen over, denk aan het ondoordachte besluit om de DMO te doen verkassen naar de Kromhoutkazerne en het buiten de deur zetten van Paresto. Ik zal verder maar niet mekkeren over de automatisch gegenereerde ontslagbrieven voor burgers, een drama dat door dendert tot oktober. Mij werd er hier in de Limousin nog heerlijk ingewreven dat de BV Nederland inmiddels de slechtste leerling is in het EU-klasje van bovenmeester Herman van Rompuy. De meeste EU-broeders en zusters genieten van de eerste groeistuipjes, maar wij Ollanders zien in 2013 wederom krimp. Bescheiden lichtpuntje: 2014 zal volgens de doordoemdenkers van het CBP een uiterst minieme groei van de economie te zien geven. Een voorspelling met garantie tot de hoek! Uw vooruitzichten zijn in willekeurige volgorde: een begrotingstekort dat voor 2014 dik boven de 3% ligt; een kabinet dat verder zal bezuinigen, meent opnieuw te moeten snijden in de defensiebegroting en de duimschroeven voor burgers en bedrijfsleven verder zal aandraaien; de (vroeg)pensioenproblematiek die werkgevers en werknemers in de wurggreep houdt, want wij leven langer en dat schijnt een paar centen te kosten; een huizenmarkt die maar niet op wenst te leven zolang er geen zekerheid is voor de lange termijn (hypotheekrente aftrek en verplichte aflossing); aanhoudend hoge werkloosheidscijfers; weinig vaste contracten. In concreto: de bevolking heeft geen vertrouwen in kabinet en economie en houdt bijgevolg de hand op den knip. Het zijn voor de medewerkers van Defensie vooralsnog minder plezierige tijden: de gedwongen uitstroom is op gang gekomen. De organisatie moet zich gaan zetten en nieuwe verbanden dienen vorm te gaan krijgen. Dan moet er ook nog een nieuw jachtvliegtuig aan de CLSK-vloot worden toegevoegd en begint de CLAS haar Leopard tanks te missen. Hoeveel zorgen kan een organisatie nog aan in een land dat maar niet wenst te beseffen dat DEFENSIE staat voor vrede en veiligheid in binnen- en buitenland! Haal meer uit uw lidmaatschap! Met onderstaande bedrijven en organisaties hebben we afspraken gemaakt die extra voordeel kunnen opleveren! VERZEKERINGEN MET INTERESSANTE KORTINGEN OHRA FBTO INTER ASSURE INTERPOLIS HYPOTHEKEN MET GUNSTIGE VOORWAARDEN RABOBANK ADVISEURS VOOR HYPOTHEKEN EN VERZEKERINGEN PRINSENLAND ADVISEURS REIZEN MET AANTREKKELIJKE KORTING AVIS AUTOHUUR WEEKENDJEWEG.NL ESSO CARD NEDERLAND KLEDING WEBWINKEL MET GROTE COLLECTIE UNDERFASHION.NL CARDS TEGEN BIJZONDERE TARIEVEN AMERICAN EXPRESS MASTERCARD UITGEBREIDE NOTARISSERVICE ACTUS NOTARISSEN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND PICOMPANY En dit is nog niet alles, ga voor het volledige overzicht van onze voordelen, inclusief alle info naar: voordeel. Mailen kan ook: KVNRO NOV 16 ProDef bulletin, augustus 2013