BLOK 3.8: BEWEGINGSAPPARAAT
|
|
- Anita Bauwens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BLOK 3.8: BEWEGINGSAPPARAAT I. Algemeen De analyse van klachten van het bewegingsapparaat houdt in het onderzoeken van de volgende punten: oorsprong van de klachten: gewrichten: klachten uitgaande van: synovium synoviaalvocht kraakbeen kapsel peri-articulaire structuren: pezen bursae ligamenten bot neuromusculaire structuren psychogene oorzaken type pathologie: gewrichten: metabole stoornissen ontsteking degeneratieve processen tumoren houdingsproblemen mechanische/traumatische problemen peri-articulaire en neuromusculaire structuren: ontsteking metabole stoornissen tumoren trauma, entrapment degeneratieve processen distributie ( localisatiepatroon ) van de afwijkingen bijkomende klachten van structuren die niet bij het bewegingsapparaat horen ( b.v. huid, ogen, e.d. ) De anamnese is zeer belangrijk bij de hierbovengenoemde analyse: aard en localisatie van de klacht: extremiteit: (peri-)articulair: aantal gewrichten: monoarticulair 1 gewricht oligoarticulair 2-4 gewrichten polyarticulair >4 gewrichten pijn/stijfheid/zwelling/warmte/roodheid ossaal/myogeen wervelkolom: localisatie: cervicaal thoracaal lumbaal mediaan/paramediaan duur van de klacht: acuut subacuut chronisch 1
2 ontstaan van de klacht: plotseling of langzaam progressief relatie met trauma beloop van de klacht ( b.v. in de loop van de dag ) bijkomende klachten: systemisch: koorts malaise gewichtsverlies extra-articulair: oogklachten huidafwijkingen viscerale afwijkingen familie-anamnese voorgeschiedenis, met name: maligniteiten infecties eerder dezelfde klachten aanvullende vragen: waarom nu naar de arts? zelf-medicatie II. Knieklachten Eerst wat opmerkingen over de anatomie van de knie Het kniegewricht bestaat eigenlijk uit 3 gewrichten: patellofemoraal gewricht tussen patella en femur: de patella kan op en neer bewegen in de patellofemorale groeve, een met kraakbeen beklede groeve aan de voorkant van het femur, net boven de knie meniscofemoraal gewricht tussen de gekromde femurcondylen en de uitgeholde bovenkant van de 2 menisci meniscotibiaal gewricht tussen de vlakke tibiaplateau s en de vlakke onderkant van de 2 menisci De menisci zijn fibreuze kraakbeenplaten die zorgen voor stabiliteit, lubricatie en nutritie van het kniegewricht; bij alle bewegingen van het kniegewricht verschuiven de menisci t.o.v. andere delen van het gewricht: 2
3 flexie: rotatie van de menisci t.o.v. de femurcondylen translatie van de menisci naar achteren t.o.v. de tibiaplateau s extensie: rotatie van de menisci t.o.v. de femurcondylen translatie van de menisci naar voren t.o.v. de tibiaplateau s exorotatie: geen beweging van de menisci t.o.v. de femurcondylen translatie van de mediale meniscus naar achteren t.o.v. het mediale tibiaplateau en van de laterale meniscus naar voren t.o.v. het laterale tibiaplateau endorotatie: geen beweging van de menisci t.o.v. de femurcondylen translatie van de mediale meniscus naar voren t.o.v. het mediale tibiaplateau en van de laterale meniscus naar achteren t.o.v. het laterale tibiaplateau 3
4 Stabiliteit van het kniegewricht: 5 ligamenten: ligamentum patellae: loopt van patella tot aan tuberositas tibiae ( een heuveltje aan de proximale voorzijde van de tibia ); is eigenlijk een voortzetting van de pees van de m. quadriceps femoris ( extensor van de knie trekt bij extensie de patella naar boven en naar lateraal in de patellofemorale groeve ) de 2 collaterale ligamenten: mediale collaterale ligament (MCL): loopt vanaf mediale femurcondyl naar mediale kant van proximale tibia zorgt voor valgus-stabiliteit de achterste vezels zijn vergroeid met de mediale meniscus laterale collaterale ligament (LCL): loopt vanaf laterale femurcondyl naar fibulakop zorgt voor varus-stabiliteit 4
5 de 2 kruisbanden: voorste kruisband ( = VKB = ligamentum cruciatum anterius ): loopt vanaf de voorzijde van de tibia ( tussen de 2 tibiaplateau s ) naar de achterkant van de mediale zijde van de laterale femurcondyl beperkt translatie van de tibia naar voren t.o.v. het femur achterste kruisband ( = AKB = ligamentum cruciatum posterius ): loopt vanaf de achterzijde van de tibia ( tussen de 2 tibiaplateau s ) naar de voorkant van de laterale zijde van de mediale femurcondyl beperkt translatie van de tibia naar achteren t.o.v. het femur Samenvattend plaatje: 5
6 Rondom de knie zitten 3 bursae: bursa prepatellaris: voor de patella bursa infrapatellaris: tussen ligamentum patellae en tibia bursa suprapatellaris: tussen m. quadriceps femoris en femur ; is eigenlijk een voortzetting van de gewrichtsholte ( bij ontsteking van het kniegewricht kan de zwelling dus boven de knie zitten! ) Traumatische knieproblemen: 5 belangrijke vormen: contusie/distorsie: kneuzing van de weke delen rondom de knie of verrekking van de collaterale ligamenten of het gewrichtskapsel lesie van de collaterale ligamenten: vaker MCL dan LCL ( ik ga het dus ook alleen hebben over MCL-lesies ) mechanisme: valgus-stress plotselinge geforceerde abductie van de tibia t.o.v. het femur kenmerkende anamnese: vaak contact-ongeval waarbij een plop wordt gehoord pijn over mediale zijde van kniegewricht lichamelijk onderzoek: zwelling afwijking ( pijn of duidelijke verplaatsing ) bij valgiseren van de tibia t.o.v. het femur ( met knie in 30 flexie ) therapie: partiële ruptuur: conservatief met immobilisatie van de knie ( 2-6 weken ) complete ruptuur: operatie lesie van de kruisbanden: meestal VKB mechanisme: vaak torsie van de knie bij gefixeerd onderbeen of naar voren/achteren gerichte kracht tegen bovenbeen bij gefixeerd onderbeen kenmerkende anamnese: vaak wordt een plop gehoord zwabberend gevoel, doorzakkingsgevoel instabiliteit lichamelijk onderzoek: zwelling schuiflade-test: knie in 90 flexie voet en bovenbeen fixeren tibia t.o.v. van femur transleren: naar voren: testen VKB naar achteren: testen AKB test is positief bij pijn en/of significante verplaatsing van onderbeen t.o.v. bovenbeen Lachman-test: als schuiflade-test, maar dan met knie in 30 flexie Pivot-shift-test: knie in 90 flexie, tibia in endorotatie knie valgiseren en extenderen test is positief als bij ca. 30 flexie zichtbare en voelbare translatie van de tibia naar achteren t.o.v. femur optreedt wijst op VKB-lesie diagnostiek: MRI-kniegewricht als lichamelijk onderzoek niet voldoende zeker is therapie: meestal conservatief: intensieve training soms operatief: artroscopische reconstructie; indicaties hiervoor: instabiliteit >6 maanden ondanks intensieve training zgn. unhappy triad ( vertel ik later meer over ) 6
7 lesie van de menisci: vrijwel altijd de mediale meniscus mechanisme: rotatie van bovenbeen bij gefixeerd onderbeen kenmerkende anamnese: pijn over de gewrichtsspleet pijn bij hurken vaak wordt een plop gehoord slotklachten: volledige extensie van de knie niet meer mogelijk lichamelijk onderzoek: McMurray-test: patiënt in rugligging met onderbeen in exorotatie langzaam extenderen vanuit maximale flexie + gelijktijdige palpatie van de mediale kant van de gewrichtsspleet test is positief als je bij die palpatie een plop voelt wijst op lesie van de mediale meniscus ( testen van de laterale meniscus gaat op dezelfde manier, maar dan met de onderbeen in endorotatie ) Apley-test: patiënt in buikligging met knie in 90 flexie compressie van onderbeen + rotatie heen en weer test is positief als pijn optreedt over de gewrichtsspleet wijst op meniscusschade squat-test: pijn over de gewrichtsspleet in hurkzit wijst op meniscusschade diagnostiek: MRI-kniegewricht als lichamelijk onderzoek niet voldoende zeker is therapie: conservatief: spontane genezing is vooral mogelijk bij lesies aan de buitenkant van de mediale meniscus operatie ( bij slotklachten en bij persisterende pijn ): partiële meniscectomie hechten van de meniscus patellaluxatie door plotseling hevig aanspannen van de m. quadriceps femoris kan leiden tot schade aan het kraakbeen van de patellofemorale groeve Omdat het mediale collaterale ligament vastzit aan de mediale meniscus, leidt een lesie van MCL vaak tot lesie van de mediale meniscus en van de VKB unhappy triad 7
8 Anamnese bij knieletsels: omstandigheden van het trauma belastbaarheid van de knie direct na het trauma binnen hoeveel tijd trad de zwelling op? pijndimensies uitvragen slotklachten instabiliteit Anamnese pijn bij hurken non-contact-ongeval met plop contact-ongeval met plop instabiliteit slotklachten pijn bij traplopen bioscoopfenomeen Lesie meniscus VKB, patellaluxatie collateraal ligament, meniscus VKB meniscus patellofemorale groeve patellofemorale groeve Lichamelijk onderzoek bij knieletsels: inspectie: zwelling roodheid stand: valgus ( X-benen ) varus ( O-benen ) spieratrofie palpatie: warmte drukpijn zwelling ( in acute fase meestal bloed = hemarthros, subacuut en chronisch meestal hydrops ) spoor hydrops bulge sign : bij druk lateraal van de patella zie je het kuiltje dat normaal mediaal van de patella zit verdwijnen matige hydrops dance patellaire : naar distaal gericht druk op bursa suprapatellaris bij druk op de patella zal die op en neer gaan heel veel vocht Bonnetse stand: dwangstand van de pral gespannen knie in 30 flexie crepitaties bij op en neer bewegen van patella schade aan patellofemorale groeve atrofie van m. quadriceps femoris: links en rechts vergelijken van dikte van het bovenbeen op 15 cm boven de gewrichtsspleet bewegingsuitslagen: flexie: 150 extensie: 0-5 stabiliteitstesten: collaterale ligamenten: MCL: valgus-stress LCL: varus-stress kruisbanden: VKB: voorste schuiflade Lachman-test Pivot-shift-test AKB: achterste schuiflade meniscustesten: McMurray-test Apley-test squat-test 8
9 Artroscopie is meer een therapeutische dan een diagnostische modaliteit; indicaties hiervoor zijn o.a.: meniscusruptuur reconstructie van kruisbanden diagnostiek als anamnese, lichamelijk onderzoek en radiologie niet voldoende zeker zijn Bij de behandeling van traumatische knieletsels is het belangrijk zo vroeg mogelijk te beginnen met isometrische quadricepsoefeningen om ongebruiksatrofie van de m. quadriceps femoris te voorkomen Niet-traumatische knieproblemen: meest voorkomende is gonartrose = artrose van de knie ( over artrose volgt straks meer ) III. Rugklachten Eerst iets over de anatomie van de rug Bouw van de wervelkolom: meestal gaat het bij rugklachten om pijn in de lumbale wervelkolom: lumbale wervelkolom: 9
10 lumbale wervel: Het os sacrum zit via het sacro-iliacaal gewricht vast aan het bekken Lage rugpijn (LRP) is pijn onder de scapulae maar boven de bilplooi, evt. met uitstraling naar 1 of beide benen rugpijn in het thoracale gebied is op zichzelf al een alarmsymptoom LRP: epidemiologie: life-time-risico in open populatie: 60-90% incidentie: /1000/jaar huisartsenpraktijk: 1-2/week incidentie: 30-40/1000/jaar 10
11 Oorzaken van LRP: LRP red flags geen red flags ontstaan na trauma, b.v. wervelfractuur, subluxatie begint jong vnl. 's ochtends/'s nachts klachten nemen af bij inspanning oogontsteking, artritis, psoriasis, diarrhee begin <20 jaar of >55 jaar koorts, malaise, afvallen thoracale pijn toenemende continue pijn bochel kromme rug pijn uitstralend bij flexie pijn uitstralend naar onderbeen drukverhogende momenten krachtsverlies sensibiliteitsuitval aspecifieke LRP ( 90-95% ) spondylarthropathie metabool, b.v. wervelfractuur bij osteoporose infectie elders gebruik van drugs intraveneus of corticosteroiden maligniteit in voorgeschiedenis alarmsymtomen voor maligniteit mechanisch, b.v. spondylolisthesis degeneratief, b.v. spondylartrose houdingsproblemen, b.v. ernstige scoliose neurogeen, b.v. HNP, kanaalstenose spondylitis ankylopoetica artritis psoriatica reactieve artritis enteropathische artritis septische ontsteking ( infectie ), b.v. wervelabsces, septische discitis maligniteit primair, b.v. M. Kahler, osteosarcoom secundair, b.v. mammaca., longca., prostaatca., nierca. 11
12 In 5-10% van de gevallen heeft LRP dus een specifieke oorzaak: trauma, b.v. wervelfractuur en subluxatie ontsteking: septisch infectie, b.v. wervelabsces en septische discitis red flags voor septische LRP zijn: koorts, malaise, afvallen thoracale pijn toenemende continue pijn infectie elders in het lichaam gebruik van drugs intraveneus of corticosteroïden lichamelijk onderzoek: matig ziek, soms subfebriele temperatuur asdrukpijn/kloppijn vaak thoracolumbaal functiebeperking van de wervelkolom aanvullend onderzoek: belangrijk is een biopt; daarnaast zijn de mogelijkheden: X-/CT-wervelkolom botscan therapie: hoge dosis antibiotica intraveneus evt. operatieve verwijdering steriel inflammatoire LRP, vnl. spondylartropathieën: inflammatoire aandoeningen van de wervelkolom met sacro-iliitis, perifere artritiden en enthesitiden ( = ontstekingen van de aanhechtingsplaatsen van pezen en ligamenten, vnl. de achillespees ); ze zijn seronegatief voor reumafactor; de belangrijkste spondylartropathieën zijn: spondylitis ankylopoetica = ziekte van Bechterew ( M. Bechterew ): epidemiologie: vrijwel altijd <45 jaar ( prevalentie >45 jaar: ca. 0,1% ) man:vrouw = 3:1 >90% van alle patiënten is HLA-B27-positief ( maar <10% van alle HLA-B27- positieven heeft M. Bechterew ) klinisch beeld: inflammatoire rugpijn: ontstaan van rugklachten voor 40 ste jaar geleidelijk begin duur van de klachtens minstens 3 maanden ochtendstijfheid >1 uur klachten nemen af bij inspanning en toe in rust verstreken lumbale lordose en versterkte thoracale kyfose bewegingsbeperking van lumbale wervelkolom (LWK); gemeten met Schober-test: patiënt staat rechtop punten 5 cm onder en 10 cm boven lumbosacrale overgang worden gemarkeerd meten van afstand tussen die 2 punten bij maximaal vooroverbuigen ( toename van afstand = Schober-index ) Schober-index 5 cm normaal Schober-index <4 cm lumbale bewegingsbeperking beperking van thoracale ademexcursies ( toename van thoraxomvang bij inspiratie <3 cm, gemeten over de tepels bij mannen en net onder de borsten bij vrouwen ) perifere enthesitiden perifere artritiden: heupen ( symmetrisch ) schouders ( symmetrisch ) chondrosternale gewrichten ( symmetrisch ) andere gewrichten minder frequent, vaak als asymmetrische oligoartritis 12
13 extra-articulaire manifestaties: ogen: iridocyclitis ( = acute uveitis anterior ): aanvalsgewijze unilaterale oogpijn met fotofobie en toegenomen traanproductie tractus circulatorius: aortitis van aorta ascendens aortaklepinsufficiëntie fibrose van cardiaal geleidingssysteem AV-blok tractus respiratorius: beperkte thoraxexcursies restrictieve longaandoeningen tractus urogenitalis: amyloïdose nierfalen IgA-nefropathie tractus digestivus : asymptomatische ontsteking van terminale ileum en proximale colon neurogeen : neurologische complicaties van wervelfracturen metabole botziekte: osteoporose diagnostiek: lab: BSE vaak normocytaire anemie HLA-B27 meestal positief reumafactor altijd negatief radiologie: X-bekken: sacro-iliitis X-LWK: vierkante wervels, bamboo spine CT/MRI als X niet voldoende zeker is classificatiecriteria: spondylitis ankylopoetica bij aanwezigheid van minstens 1 radiologisch en minstens 1 klinisch criterium: radiologische criteria: bilaterale sacro-iliitis graad 2-4 unilaterale sacro-iliitis graad 3 of 4 klinische criteria: beperkte lumbale beweeglijkheid inflammatoire LRP beperkte thoraxexcursies therapie: voorlichting over de ziekte oefeningen ( bij voorkeur in groepsverband ) voor behoud van mobiliteit en functionaliteit als pijnbestrijding: krachtige NSAID s bij b.v. fracturen: operatie 13
14 artritis psoriatica: psoriasis geassocieerd met artritis: klinisch beeld: meestal ( 95% ) polyartritis van perifere gewrichten; soms ( 5% ) alleen wervelkolom aangedaan inflammatoire rugpijn en enthesitis ( kunnen voorafgaan aan de psoriasis ) extra-articulaire manifestaties: in principe dezelfde als bij M. Bechterew vrij kenmerkend zijn bepaalde afwijkingen aan vingers, tenen en nagels: sausage digits putjesnagels diagnostiek: lab: BSE radiologie: X-bekken: sacro-iliitis ( vaak unilateraal ) X-handen: pencil-in-cup-fenomeen 14
15 therapie: voorlichting over de ziekte oefentherapie pijnverlichting met NSAID s bij ernstige ziekte: antirheumatica ( DMARD s: methotrexaat, sulfasalazine, antimalaria-middelen ) reactieve artritis: steriele artritis als complicatie van een infectie elders in het lichaam ( hieronder valt ook syndroom van Reiter ): etiologie: 80-85% is HLA-B27-positief ontstaat door type II of type III hypersensitiviteitsreactie na infectie met Chlamydia, Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yersinia ( het micro-organisme zelf is niet in het gewricht aantoonbaar ) klinisch beeld: urethritis of diarrhee in recente voorgeschiedenis, 1-3 weken later ontstaat een acute asymmetrische oligo-/polyartritis, vnl. onderste extremiteit ( knieën, enkels, voeten ), maar soms ook polsen vaak ( vooral in beginstadia ) enthesitis inflammatoire LRP extra-articulaire manifestaties: ogen: conjunctivitis of uveitis huid : erythema nodosum : blauwrode bulten keratoderma blenorrhagica: verhoornende blaasjes diagnostiek: lab: BSE milde anemie HLA-B27 vaak positief reumafactor altijd negatief antilichamen tegen bepaalde micro-organismen radiologie: X-bekken: in 10-70% een sacro-iliitis therapie: oefentherapie pijnstilling met NSAID s en evt. corticosteroïd-injecties Harrison zegt dat sulfasalazine misschien zou kunnen werken antibiotica werken niet enteropathische artritis: artritis bij colitis ulcerosa en M. Crohn nieuwvormingen: primair: b.v. multipel myeloom ( M. Kahler ): maligniteit van het beenmerg, met abnormaal eiwitspectrum in het bloed, Bence-Jones-eiwitten in de urine en veel pathologische botfracturen secundair: botmetastasen: de top 4 van primaire tumoren hierbij: mammacarcinoom bronchuscarcinoom prostaatcarcinoom niercarcinoom referred pain vanuit intra-abdominale of retroperitoneale pathologie ( b.v. myoma uteri, pancreatitis, aneurysma van de aorta abdominalis ): het punt van maximale pijn wordt buiten de wervelkolom aangegeven vrijwel normale LWK-functie metabole oorzaken: belangrijkste metabole oorzaak van LRP is wervelinzakking bij osteoporose ( acute rugpijn zonder uitstraling, bij oudere vrouwen, langdurig prednisongebruik of vitamine D-deficiëntie ) 15
16 neurogene oorzaken: belangrijkste voorbeelden: hernia nuclei pulposi (HNP): nucleus pulposus steekt het wervelkanaal in door een verzwakte annulus fibrosus ( meestal op L4-L5 of L5-S1 ): epidemiologie: incidentie: ca. 150/100000/jaar vnl. mannen jaar klinisch beeld: pijn uitstralend naar onderbeen ( meestal unilateraal ) pijn op drukverhogende momenten ( hoesten, niezen, persen, tillen ) krachtsverlies en sensibileitsstoornissen neurologische afwijkingen afwijkende proef van Lasègue: pijnprovocatie bij flexie van de heup ( been volledig gestrekt en patiënt in rugligging ) diagnostiek: CT of MRI therapie: conservatief: eerst bedrust met spierrelaxantia, analgetica gedurende maximaal 3 weken bij verbetering van de klachten: fysiotherapie operatie: herniotomie of discectomie na klieven van wervelboog ( laminotomie ); indicaties: geen reactie op conservatieve therapie caudasyndroom: verlies van sfincterfuncties ernstige, progressieve pijn of paresen kanaalstenose ( = stenose canalis lumbalis ): vernauwing van lumbale wervelkanaal: klinisch beeld: neurogene claudicatie ( = syndroom van Verbiest ): pijn in benen ( vaak ook in de rug ) bij lopen en staan pijn bij zitten, hurken en flexie van de wervelkolom fietsen is gewoon mogelijk soms neurologische afwijkingen diagnostiek: CT of MRI therapie: conservatief: oefentherapie en pijnstilling met NSAID s operatief: laminectomie om het wervelkanaal groter te maken; indicatie: zodanige pijn in de benen bij staan en lopen dat patiënt daar voor de dagelijkse praktijk hinder van ondervindt mechanisch-degeneratief: voorbeelden: spondylartrose: artrose van wervels spondylolisthesis: afglijden van de wervelkolom naar voren t.o.v. de onderliggende wervel: etiologie: spondylolysis = fractuur van pars interarticularis ( deel tussen pedikel en lamina ) congenitaal o.b.v. dysplasie ( kinderen ) isthmisch o.b.v. predispositie ( 5-50 jaar ) degeneratief o.b.v. facetartrose ( >55 jaar ) traumatisch o.b.v. fracturen pathologisch o.b.v. lytische haarden, osteoporose postoperatief o.b.v. instabiliteit klinisch beeld: vaak asymptomatisch versterkte lordose rugpijn niveauverschil van de wervels vaak palpabel afwijkend looppatroon door hypertonie van de hamstrings diagnostiek: CT of MRI 16
17 therapie: sparende maatregelen ( niet springen, geen zware rugbelastende activiteiten ) evt. een orthopedisch corset operatie: spondylodese = vastzetten van de wervels; indicaties: ernstige listhesis instabiliteit persisterende pijn ondanks goede tijdelijke reactie op corset radiculopathie houdingsproblemen: b.v. ernstige scoliose: niet-structureel: neemt af bij flexie van de wervelkolom: bij houdingsafwijkingen correctie met houdingstherapie compensatoir, b.v. bij beenlengteverschil correctie met hakje, soms osteotomie, maar verdwijnt vaak spontaan structureel: neemt toe bij flexie van de wervelkolom ( bochel = gibbus ): oorzaken: idiopathisch: infantiel ( 0-3 jaar ): verdwinnt spontaan bij ca. 80% juveniel ( 3-10 jaar ): verdwijnt nooit spontaan adolescent ( >10 jaar ): verdwijnt nooit spontaan congenitaal paralytisch ( b.v. bij spina bifida of Duchenne-spierdystrofie ) tumoren neurofibromatosis: café-au-lait-vlekken op de huid risicofactoren voor progressie van structurele scoliose: verkrommingshoek >20 ontstaan <12 jaar immatuur skelet therapie: congenitale progressieve scoliose zo vroeg mogelijk operatie niet-progressieve scoliose of verkrommingshoek <20 afwachten progressieve scoliose met verkrommingshoek brace verkrommingshoek >50 operatie ( spondylodese ) Meestal is er bij LRP sprake van aspecifieke lage rugklachten ( dus geen aanvullend onderzoek! ): acuut ( <6 weken ): therapie: in beweging blijven geleidelijke opbouw van activiteiten waaronder werk medicatie: maximaal 7 dagen paracetamol 500 mg 4-6 dd subacuut ( 6-12 weken ): therapie: voorlichting aan en overleg met de patiënt medicatie: als bij acuut chronisch ( >12 weken of vaak recidiverend ): therapie: oefentherapie verwijzing naar multidisciplinair pijnteam medicatie: als bij acuut, maar langer dan 7 dagen mag 17
18 IV. Gewrichtsklachten Schema met de voor ons belangrijkste diagnosen: Gewrichtsklachten pijn t.h.v. gewrichtsspleet pijn bij alle bewegingen beperkte beweeglijkheid pijn bij bepaalde bewegingen pijn volgt anatomische begrenzingen van bepaalde structuren articulaire klachten peri-articulaire klachten ochtendstijfheid >1 uur en nachtelijke pijn weke delen-zwelling, hydrops gewricht warm/rood pijn in rust pezen/spieren ligamenten bursae bot ja: inflammatoir nee: niet-inflammatoir 1 gewricht: monoartritis 2-4 gewrichten: oligoartritis >4 gewrichten: polyartritis benige zwelling gewrichtscrepitaties startstijfheid ( <20 minuten ) pijn minder in rust koorts/koude rillingen wondjes infectie/ontsteking elders gewricht rood acute aanvallen meestal in grote teen tophi ( o.a. op oorschelp ) inflammatoire LRP enthesitis ontsteking van grote gewrichten urethritis/diarrhee in voorgeschiedenis asymmetrische artritis van vnl. onderste extremiteit acute aanvallen in knie/schouder/pols pijn minstens 6 weken symmetrische artritis minstens 3 gewrichten o.a. pols, MCP, PIP reumanoduli keelontsteking in voorgescheidenis migrerende polyartritis koorts carditis virale artritis/lyme-artritis jicht/pseudo-jicht spondylartropathie reactieve artritis SLE artrose = osteoartritis septische artritis jicht spondylartropathie reactieve artritis pseudo-jicht reumatoide artritis acuut reuma 18
19 De twee belangrijkste monoartritiden zijn: septische artritis = infectieuze artritis: artritis met een micro-organisme in het gewricht: risicofactoren: kunstgewricht abnormale gewrichtsanatomie immuniteit : immunodeficiëntie, b.v. AIDS, diabetes mellitus, e.d. immunosuppressiva portes d entrée, o.a.: wondjes onsteriele injecties intraveneus infuus sepsis persisterende strooihaarden klinisch beeld: koorts, vaak met koude rillingen niet duidelijk aanwezig bij: gebruik van koortswerende middelen immunosuppressiva sluimerende infecties ( b.v. schimmels, tuberculose ) acute zwelling van een gewricht, vaak warm en rood evt. tekenen van andere infectiehaarden ( urineweginfecties, pneumonie ) of wondjes diagnostiek: gewrichtspunctie ( altijd doen ) analyse van synoviaalvocht: direct zoeken naar bacteriën ( Gram-kleuring ) en kristallen insturen voor kweek en tellen van leucocyten indien geen vocht verkregen of bij verdenking op tuberculose synoviumbiopt therapie: meteen opnemen intraveneuze toediening van hoge dosis antibiotica NOOIT antibiotica toedienen voordat materiaal voor kweek is afgenomen NOOIT corticosteroïd-injecties geven totdat kweken steriel zijn gebleken in afwachting van resultaat van de kweek behandel je alsof het een septische artritis is zo snel en intensief mogelijk behandelen, anders permanente gewrichtsschade jicht: artritis door ophoping van urinezuurkristallen in het gewricht: oorzaken: vaak primair geen duidelijke oorzaak secundair aan o.a.: nierfunctiestoornissen hypothyreoïdie diureticagebruik overmatig alcoholgebruik hemolytische anemie leukemie klinisch beeld: acute aanvallen van monoartritis, vaak podagra ( = ontsteking van de grote teen ) tophi, o.a. op de oorschelp diagnostiek: punctie ( als bij septische artritis ) therapie: acute jichtaanval: NSAID s bij contraïndicaties/intolerantie voor NSAID s colchicine profylaxe: colchicine urinezuurverlaging ( pas na minstens 4 weken na laatste aanval ) met allopurinol; indicaties: aanwezigheid van tophi frequente jichtaanvallen die onvoldoende op profylaxe met colchicine reageren beginnende oligo-/polyartritiden 19
20 De belangrijkste oligoartritiden zijn: spondylartropathieën reactieve artritis pseudo-jicht: asymmetrsiche artritis ( meestal knie, schouder, pols ) door ophoping van calciumpyrofosfaat-kristallen in gewrichten: diagnostiek: punctie aantonen van kristallen X-gewrichten chondrocalcinose ( = lineaire verkalking van gewrichtskraakbeen ) therapie: NSAID s beginnende polyartritiden De belangrijkste polyartritiden zijn: reumatoïde artritis (RA): epidemiologie : piekincidentie bij jaar man:vrouw=1:3 klinisch beeld: meestal symmetrische polyartritis ( >6 weken ) van vnl. voet-/handgewrichten ( behalve de DIP s ) in vergevorderde stadia: karakteristieke standsafwijkingen aan de vingers: ulnaire deviatie zwanenhals-deformatie: hyperextensie van de PIP s + flexie van de DIP s Boutonnière-deformatie: flexie van de PIP s + hyperextensie van de DIP s reumanoduli: subcutane of periostale knobbels, vaak aan de onderarm of elleboog diagnostiek: lab: reumafactoren ( niet nuttig in de open populatie of huisartsenpraktijk, wel b.v. op de poli reumatologie ): antilichamen tegen Fc-gedeelte van IgG 20% van alle RA-patiënten heeft geen reumafactoren X-handen/-polsen: erosies en gewrichtsspleetversmalling classificatiecriteria: minstens 4 van de volgende criteria: ochtendstijfheid gedurende minstens 6 weken artritis in minstens 3 gewrichten gedurende minstens 6 weken artritis van de handgewrichten ( pols, MCP s of PIP s ) gedurende minstens 6 weken symmetrische artritis gedurende minstens 6 weken reumanoduli reumafactoren aantoonbaar in het bloed karakteristieke radiologische afwijkingen therapie: huidige beleid: zo snel mogelijk beginnen met DMARD s ( = disease modifying anti-rheumatic drugs: methotrexaat, sulfasalazine, goud, D-penicillamine, hydrochloroquine, leflunomide, azathioprine, cyclosporine ) het duurt een tijdje voordat de DMARD s werken overbruggen met NSAID s of evt. prednison voorkeursstrategie: beginnen met methotrexaat of ( bij zwangerschap of kinderwens ) sulfasalazine onvoldoende reactie: overstappen op de ander van de 2 onvoldoende reactie: andere DMARD s, evt. in combinatie anti-tnfα-middelen ( etanercept en infliximab ) zijn geïndiceerd bij onvoldoende reactie op minstens 2 DMARD s, waaronder methotrexaat anti-tnfα kan sluimerende tuberculose-infecties weer wakker maken 20
21 acuut reuma: eigenlijk een reactieve artritis na infectie ( meestal keelontsteking ) met groep A streptokokken; kenmerkend zijn carditis, migrerende polyartritis en antilichamen tegen streptolysine ( AST = antistreptolysine-titer ) SLE: kenmerkend zijn een vlindervormig exantheem op het gelaat en het fenomeen van Raynaud Lyme-artritis ( vraag naar tekenbeet in de voorgeschiedenis ) virale artritiden kristalziekten reactieve artritis Belangrijkste niet-inflammatoire gewrichtsaandoening: artrose: degeneratieve veranderingen ( slijtage ) van het kraakbeen: oorzaken: meestal primair secundair aan o.a.: trauma congenitale stoornissen of ontwikkelingsstoornissen metabole stoornissen: hemochromatose M. Wilson endocriene stoornissen acromegalie hyperparathyreoïdie diabetes mellitus adipositas hypothyreoïdie calciumdepositieziekten andere botziekten of gewrichtsaandoeningen: locaal: fracturen avasculaire necrose jicht septische artritis diffuus: o.a. reumatoïde artritis klinisch beeld: progressief toenemende gewrichtspijn ( vnl. na belasting ), startstijfheid ( <20 minuten ), bewegingsbeperking en benige zwellingen meest frequent aangedane gewrichten: handen: PIP s noduli van Bouchard DIP s noduli van Heberden MCP s meestal niet aangedaan heupen coxartrose knieën gonartrose schouders omartrose diagnostiek: X-gewrichten gewrichtsspleetversmalling en benige uitsteeksels ( osteofyten ) therapie: oefentherapie en NSAID s 21
22 V. Schouderklachten ( alleen wat korte opmerkingen; zie voor het geheel het blokboek p ) Anatomie van het schoudergewricht: botten van de schouder: ligamenten van de schouder: 22
23 spieren van de schouder ( in ieder geval de spieren die in dit blok belangrijk zijn ): het geheel in zij-aanzicht: 23
24 Onder het acromion ( in de subacromiale ruimte ) zitten 2 structuren: de pees van de m. supraspinatus en de bursa subacromialis; deze structuren spelen een belangrijke rol bij het impingement-syndroom: bij abductie is er prikkeling van deze structuren die tegen het acromion geklemd komen te liggen, omdat de subacromiale ruimte kleiner is geworden door o.a. bursitis, degeneratieve veranderingen van de m. supraspinatus, afwijkende acromionvorm ) klinisch beeld: pijn bij abductie: painful arc: pijn bij een gedeelte van de abductie, vnl impingement-teken: pijn bij maximale abductie Hawkins-test: arm in 90 abductie met duim richting plafond pijn bij geleidelijke endorotatie wijst op impingement door lesie van de m. supraspinatus diagnostiek: impingement-test: pijnloze abductie 15 minuten na injectie van 4 cc lidocaïne 1% in subacromiale ruimte therapie: oefentherapie versterking depressorenfunctie van m. deltoideus zo nodig NSAID s persisterende klachten: subacromiale injectie van 40 mg lidocaïne samen met 40 mg triamcinolonacetonide ( een corticosteroïd ) niet vaker dan 3 per jaar! geen verbetering: operatie acromionplastiek ( het bijvijlen van het acromion om de sunacromiale ruimte groter te maken ) Actief functie-onderzoek van de schouder ( ook tegen weerstand testen ): exorotatie: m. teres minor en m. infraspinatus endorotatie: m. subscapularis abductie : m. supraspinatus Passief functie-onderzoek van de schouder : exorotatie anteflexie abductie indien sterk beperkt in alle richtingen frozen shoulder ( = capsulitis adhesiva ): ontstaat vooral na langdurige immobilisatie van de schouder en heeft als belangrijkste trigger hemarthros Interpretatie van functie-onderzoek: passief onderzoek test ligamenten, gewrichtskapsel,, bursae, synovium actief onderzoek tegen weerstand test spieren Zie voor alle specifieke testen het blokboek p
Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen
Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica
Nadere informatieDe casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding.
Casus 16L Fase A Titel Kniepijn Onderwerp Laesie mediale meniscus linker knie. Inhoudsdeskundige Dr. P.D.S. Dijkstra, orthopedisch chirurg Technisch verantwoordelijke Drs. S. Nadery Drs. E.M. Schoonderwaldt
Nadere informatieAanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol
Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen
Nadere informatiePosterolaterale hoek letsels
Posterolaterale hoek letsels Dr. Peter Van Eygen 04-11-2014 CAMPUS HENRI SERRUYS Inleiding Vaak niet herkend J. Hughston: You may not have seen posterolateral corner injuries, I can assure you that they
Nadere informatieRugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010
Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl Wat gaan we doen: Rugbelasting bij turnen Turnen en rugklachten: epidemiologie Aandoeningen van de
Nadere informatieEen 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn
15 2 Een 68-jarige vrouw meldt zich met een recidief van hevige, rechtszijdige kniepijn Koos van Nugteren Samenvatting De knie-endoprothese wordt vrijwel altijd geïmplanteerd bij personen met ernstige
Nadere informatieKNIE OKTOBER Kliniek Zestienhoven
BASISCURSUS ARBOARTSEN KNIE OKTOBER 2013 Anatomie functie stabiliteit kraakbeen meniscus slijmvlies kniebanden Hoffa musculatuur quadriceps hamstrings popliteus gastrocnemius Knie anatomie Quadriceps:
Nadere informatieKnie Artrose. Saskia Wiersma- Tuinstra. Orthopedisch chirurg. www.rijnlandorthopedie.nl
Knie Artrose Saskia Wiersma- Tuinstra Orthopedisch chirurg 1 Inleiding q Artrose meest voorkomende gewrichtsaandoening in Nederland q Gonartrose meest voorkomende beroepsziekte aan de onderste extremiteit
Nadere informatieBewegingsapparaat bij het ouder worden
Meer leren over lichaam en gezondheid Bewegingsapparaat bij het ouder worden Sandrine Bours Reumatoloog MUMC+ Agenda Inleiding Osteoporose Artrose Artritis Reumatoïde artritis Jicht Inleiding Skelet nodig
Nadere informatieOngedifferentieerde spondylartritis
Ongedifferentieerde spondylartritis Wat is ongedifferentieerde spondylartritis? Spondylartritiden is een groep van chronische ziekten die bij elkaar horen omdat patiënten vaak dezelfde klachten hebben.
Nadere informatieSport Specifieke Blessure Begeleiding
Sport Specifieke Blessure Begeleiding Week 8. Knierevalidatie Acute knie 300.000 knie letsels per jaar Aandoeningen contusie / distorsie hydrops heamartros meniscus kruisbanden / collaterale banden Acute
Nadere informatieFase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.
Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen
Nadere informatieKlinisch uur orthopedie: de knie
Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht
Nadere informatieNVAB Richtlijn Klachten aan Arm, Nek of Schouder. Werk en KANS. 11-5-2015 Hoge School Leiden. Dr. Leo. A.M. Elders
NVAB Richtlijn Klachten aan Arm, Nek of Schouder 1 11-5-2015 Hoge School Leiden Dr. Leo. A.M. Elders Werk en KANS Tel: 06-55741585 E-mail: info@nvka.nl Inhoud presentatie Schouderklachten /SAPS Epidemiologie
Nadere informatieOverbelastingsblessures van de knie. Beleid bij topsporters
Overbelastingsblessures van de knie Beleid bij topsporters Lateraal Tractus ileotibialis frictie syndroom Degeneratieve laterale meniscuslaesie Strain/tendinopathie biceps femoris LCL-laesie Entrapment
Nadere informatieSchouderpathologie voorde huisarts
Schouderpathologie voorde huisarts Linda Cervenka Ellen de Wit Ron Onstenk April 2012 Schouderklachten?? Nekklachten Radiculaire klachten CTS Infectieus Polymyalgia Schouder/POB klachten Gecombineerd Schouder
Nadere informatieRugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant
Rugpoli in Enschede Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Stellingen Bij een langer bestaand LRS is een MRI van de LWK aangewezen Ik (huisarts) verwijs nu zelf voor een MRI
Nadere informatieCompagnonscursus 2012
Compagnonscursus 2012 Artritis: Aankomen of afblijven? Marcel Posthumus Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Groningen Inhoud Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Mono-artritis
Nadere informatieONDERZOEK KNIE. Datum onderzoek... Naam onderzoeker. SENSIBILITEIT Tintelingen. nee / ja. Lokalisatie...bovenbeen / knie / onderbeen / voet. Hobby s.
Naam: Geb.datum: ONDERZOEK KNIE Datum onderzoek... Naam onderzoeker Beroep Hobby s.... Werkbelasting / houding. Sport.. Voorkeursbeen.links / rechts Klachten.links / rechts ANAMNESE Belangrijkste klachten...
Nadere informatieHeup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013
Heup, knie en schouder : wat als alles begint te kraken? Bie Velghe Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Fysiologische veranderingen MSK BOT OSTEOPOROSE Matrix van vooral type 1 collageen,
Nadere informatiePassantentarieven 2017 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF
Passantentarieven 2017 Declaratiecode Zorgproduct Omschrijving Tarief 080077 OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF ORGANEN, ONDER ECHOGRAFISCHE CONTROLE. 129,00 081092 OVPXXXXXX
Nadere informatieLichamelijk onderzoek
Hoofdstuk 3 Lichamelijk onderzoek Het lichamelijk onderzoek omvat de volgende onderdelen: -- inspectie in rust -- passief en actief uitgevoerd onderzoek naar de beweeglijkheid van de cervicale wervelkolom,
Nadere informatiePost-Op braces S t a b i l i s e r e n e n i m m o b i l i s e r e n p r o d u c t i n f o r m a t i e
Post-Op braces t a b i l i s e r e n e n i m m o b i l i s e r e n p r o d u c t i n f o r m a t i e OT TO BOCK POT- OP BRCE --------------------------- eer en meer worden bij postoperatieve of posttraumatische
Nadere informatieKlinisch redeneren. Programma 10-6-2010
Klinisch redeneren bij schouderklachten Fysio4deel, 28 mei 2010 dr. A de Gast orthopedisch chirurg Diakonessen Ziekenhuis Utrecht/Zeist Programma Anatomie en biomechanica 15.00 tot 16.1515 uur Koffie/thee
Nadere informatieFitnesstrainer- B. Blessures. Het bewegingsapparaat. Hoofdstuk Blessures
Fitnesstrainer- B Hoofdstuk Blessures Blessures Acuut: ten gevolge van een trauma, v.b.: contusie (kneuzing) of distorsie (verstuiking) Geleidelijk: ten gevolge van overtraining of overbelasting Het bewegingsapparaat
Nadere informatieDe Knie. diagnostische testen. Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut. presentatie knie 20-09-07 medisch centrum aarveld
De Knie diagnostische testen Mark Vongehr Fysiotherapeut/manueeltherapeut Het blijkt, dat met de anamnese, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto de diagnose van knieklachten in 83% van de gevallen correct
Nadere informatieCasus 2. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf.
Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf. Klachten: Heeft knieklachten m.n. links al langere tijd, die nu zij aan het werk is zijn toegenomen.
Nadere informatieGewrichten in beweging 14 maart WDH Breda
Gewrichten in beweging 14 maart WDH Breda Anne van Vegchel SGA West-brabant CV 2000-2006 geneeskunde Utrecht 2007-2011 sportgeneeskunde Utrecht 2008-2012 clubarts eredivisieploeg handbal 2008-heden bondarts
Nadere informatieSchouderproblemen te boven Rotator Cuff Laesies. R Corveleijn Orthopedisch Chirurg
Schouderproblemen te boven Rotator Cuff Laesies R Corveleijn Orthopedisch Chirurg M. Supraspinatus M. Infraspinatus M. Subscapularis M. Teres minor Rotatorcuff Functie rotatorcuff Mobiliteit elevatie rotaties
Nadere informatieBeschikbare klinimetrie
Beschikbare klinimetrie Inhoud Beschikbare klinimetrie...1 Gesorteerd op categorie:...1 Alfabetisch gesorteerd:...5 Gesorteerd op categorie: CATEGORIE PROTOCOL NIEUW? KNGF? Algemeen Achillespees Tendinose
Nadere informatie1. BEKKENGORDEL EN HEUP
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 DEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT Het bekken is een beenderige ring bestaande uit vier verschillende botten die onderling verbonden zijn met stevige ligamenten: Sacrum
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatieDiagnostiek aan de schoudergordel. Model orthopedische geneeskunde ( James Cyriax) (Dos winkel)
Diagnostiek aan de schoudergordel Model orthopedische geneeskunde ( James Cyriax) (Dos winkel) Doorsnede art. humeri bicepspees, loopt door bovenkant van kapsel en voorkomt inklemming van kapsel in gewrichtsspleet
Nadere informatieInjecties in en rondom grote gewrichten. Bas Knobben Orthopedisch chirurg
Injecties in en rondom grote gewrichten Bas Knobben Orthopedisch chirurg Injecties, waarom? Pijnafname Ontstekingsremmend Diagnosticum Waar injecteren? Bursa Peesschede Gewricht Op de pijnlijke plek? Wat
Nadere informatieREUMATHOLOOG. Hilde Beulens
REUMATHOLOOG Hilde Beulens Verzamelnaam Er bestaan meer dan 200 reumatische aandoeningen. 1 op de 5 Belgen heeft reumatische klachten. 1 op 1000 kinderen in België lijdt aan kinderreuma. 1/3de van de bevolking
Nadere informatieJuveniele Spondylartropathie/Enthesitis Gerelateerde Artritis (SPA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Juveniele Spondylartropathie/Enthesitis Gerelateerde Artritis (SPA-ERA) Versie 2016 1. WAT IS JUVENIELE SPONDYLARTROPATHIE/ENTHESITIS GERELATEERDE ARTRITIS
Nadere informatiePlaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie
Plaats van biologicals in reumatisch lijden AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Welke aandoeningen? Plaats van deze biologicals? Welke biologicals? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld
Nadere informatieDe waarde van echografisch diagnostisch onderzoek. Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018
De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018 Geen Geen Geen Geen NHG standaard schouderklachten (2 e heriene versie 2008) Eenvoudig, pragmatisch en stapsgewijs
Nadere informatieLieven De Wilde, MD, PhD Alexander Van Tongel, MD Department of Orthopedic Surgery Gent University Hospital
Klinisch onderzoek van de schouder Lieven De Wilde, MD, PhD Alexander Van Tongel, MD Department of Orthopedic Surgery Gent University Hospital Klinisch onderzoek van de schouder 12 stappen Stap 1: Anamnese
Nadere informatieHoogeveen, april
Hoogeveen, april 2013 1 Achtergronden bij casusschets Casusschets 1 Antwoord 2: Neen. Zie WA pg 1, Bandletsel, onder verwijzen. NB: lees ipv Derhalve verwijzen... : Dan eventueel verwijzen... Ook geen
Nadere informatieTheorie-examen Anatomie 13 januari 2006.
Theorie-examen Anatomie 13 januari 2006. 1. Wat is de diafyse van een pijpbeen? A. Het uiteinde van een pijpbeen. B. Het middenstuk van een pijpbeen. C. De groeischijf. 2. Waar bevindt zich de pink, ten
Nadere informatieAfdeling Handchirurgie
Paramedisch Extensorpeesletsel zone 3 & 4 Boutonnière v.1-01/2013 Een boutonnière deformiteit (knoopsgatdeformiteit) beschrijft een 'zigzag'-collaps van een vinger of duim waarbij het PIP gewricht in flexie
Nadere informatieDEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg)
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 DEEL II: HET ONDERSTE LIDMAAT (vervolg) 3. ENKEL EN VOET 3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus
Nadere informatieLuxaties van schouder elleboog en vingers. Compagnonscursus 2012
Luxaties van schouder elleboog en vingers Compagnonscursus 2012 De schouder - Epidemiologie Meest gedisloceerde gewricht: NL 2000/jaar op SEH 45% van alle luxaties betreffen schouder 44% in de leeftijdsgroep
Nadere informatieBewegingsapparaat, 'het jonge kind'
Meer leren over lichaam en gezondheid Bewegingsapparaat, 'het jonge kind' M.A. Witlox 20-5-2015 Inhoud Vogelvlucht Ontwikkeling en groei As en stand Heup Wervelkolom Voet 1 Team kinderorthopaedie Prof.
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE. Schouder impingement. (Inklemming schouder)
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Schouder impingement (Inklemming schouder) Algemeen Er is bij u schouder impingement vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de oorzaak,
Nadere informatieDe antwoorden op de opdrachten E-Learning VAN WIT EN ZWART. Opdracht 1. A = M. tensor fasciae lata B = lig. capitis femoris
De antwoorden op de opdrachten E-Learning VAN WIT EN ZWART Opdracht 1 A = M. tensor fasciae lata B = lig. capitis femoris C = caput femoris D = trochanter major E = collum femoris F = M. obturatorius internus
Nadere informatieDia 1. Dia 2. Dia 3. De kinderrug: meer dan zomaar een wervelbrug. Wat is krom, wat is recht? Wat doet pijn? Wat is krom en pijnlijk
Dia 1 De kinderrug: meer dan zomaar een wervelbrug Dr Kristof Fabry UZA- ZNA paola kinderziekenhuis Antwerpen Dia 2 Wat is krom, wat is recht? Wat doet pijn? Wat is krom en pijnlijk Dia 3 Posturale problemen
Nadere informatieInterline Orthopedie Achtergronden casusschetsen
Interline Orthopedie Achtergronden casusschetsen 25 maart 2002 Casusschets 1 (Guus Janus) Antwoord 2: Neen. Zie WA pg 1, Bandletsel, onder verwijzen. NB: lees ipv Derhalve verwijzen... : Dan eventueel
Nadere informatieLijst van auteurs 1. Inleiding 5 Koos van Nugteren. Anatomie 5 Anatomische variaties 9 Pathologie 19 Literatuur 21
Lijst van auteurs 1 Verwijzingen naar eerder verschenen Orthopedische casuïstiek 3 Inleiding 5 Anatomie 5 Anatomische variaties 9 Pathologie 19 Literatuur 21 1 Chronische, bilaterale anterieure kniepijn
Nadere informatieSkillslab handleiding
Skillslab handleiding Faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen Inleiding tot het orthopedisch onderzoek Academiejaar 2012-2013 Dr. Francis Hugelier - Dr. Jan Reniers Dr. Hans Van den Abbeele Met
Nadere informatieAntwoordformulieren open vragen
Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O07 Datum : 9 april 0 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. 9 APRIL 0 Sint Radboud Een coronale doorsnede Een transversale doorsnede 9 APRIL 0 Sint Radboud.
Nadere informatieOverzicht van reumatische aandoeningen en de behandeling door de reumatoloog. Willemijn Noort-van der Laan Reumatoloog sint Maartenskliniek
Overzicht van reumatische aandoeningen en de behandeling door de reumatoloog Willemijn Noort-van der Laan Reumatoloog sint Maartenskliniek 1 Agenda De zorgketen voor de reumapatiënt Plaatjes Casuïstiek
Nadere informatieRichtlijn Knieklachten
Volandis Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk Uitgebracht door Stichting Arbouw, 2011 Postbus 85 3840 AB Harderwijk 0341 499 299 info@volandis.com Richtlijn Knieklachten 2 van 14 Inhoudsopgave 1 Inleiding
Nadere informatieVerdiepingsmodule. Vaardigheid schouderonderzoek. Schoudersklachten: Vaardigheid schouderonderzoek. 1. Toelichting. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur
Schoudersklachten: 1. Toelichting Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG Standaard van oktober 2008 (tweede herziening). De anatomie van de schouder is globaal wel bekend bij de huisarts. Veelal
Nadere informatieAxiale spondyloartritis en de ziekte van Bechterew in de eerste lijn
Axiale spondyloartritis en de ziekte van Bechterew in de eerste lijn Inhoud Klassieke Bechterew Casus Classificatie Vroege stadium van Bechterew Casus Concept axiale spondyloartritis Belang van vroege
Nadere informatieDe knie van diagnostiek naar behandeling
De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Frozen Shoulder Algemeen Er is bij u een frozen shoulder vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de schouder, de klachten, de oorzaak, risicofactoren
Nadere informatieFysio-/manueeltherapie van Gerven
Fysio-/manueeltherapie van Gerven Artrose Artrose is een chronische aandoening waarbij een degeneratie van het gewricht optreedt. Het gewrichtkraakbeen vermindert in kwaliteit; vergelijk het kraakbeen
Nadere informatieArtrose van de hand en pols
Artrose van de hand en pols Artrose van de hand en pols Wat is artrose? Normaal gesproken bestaat een gewricht uit twee gladde, met kraakbeen bedekte botuiteinden die als een set bij elkaar passen en soepel
Nadere informatiePatienten informatieavond artrose
Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale
Nadere informatieJuveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Juveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA) Versie 2016 1. WAT IS JUVENIELE SPONDYLARTROPATHIE/ENTHESITIS GERELATEERDE ARTRITIS
Nadere informatieBeeldvorming bij sportletsels van de knie
Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde
Nadere informatieJuveniele Idiopathische Artritis
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Juveniele Idiopathische Artritis Versie 2016 2. VERSCHILLENDE TYPES JIA 2.1 Bestaan er verschillende types van deze ziekte? Er zijn verschillende vormen
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM
TRANSMURAAL PROTOCOL LUMBAAL RADICULAIR SYNDROOM WERKAFSPRAKEN Anamnese en onderzoek: Radiculair syndroom (1) Stop Kracht < graad 4: Mictiestoornissen (2) Binnen 1 dag verwijzen naar neuroloog Uitvalsverschijnselen
Nadere informatieProf. Dr. P.F. de Vries Robbé arts, Klinisch Redeneren, Medische Informatiekunde UMCN Dr. J.H.M. van der Straaten arts, UMCN
Casus 23N Fase A Titel Door de rug gegaan. Onderwerp Lage rugpijn Inhoudsdeskundige Prof. Dr. P.F. de Vries Robbé arts, Klinisch Redeneren, Medische Informatiekunde UMCN Dr. J.H.M. van der Straaten arts,
Nadere informatieINTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Orthopedie 2014 oktober 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Dit is het tweede Interlineprogramma Orthopedie, het eerste dateert uit 2002. Het
Nadere informatieDUO-dagen Injectie-technieken Orthopedisch chirurgen IJsselland Ziekenhuis
DUO-dagen 2016 Injectie-technieken Orthopedisch chirurgen IJsselland Ziekenhuis Disclosures Disclosure belangen sprekers orthopedie: Presentatie: injectie technieken Geen potentiële belangenverstrengeling
Nadere informatieIncidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties. Rinco Koorevaar
Incidentie en prognostische factoren van postoperatieve frozen shoulder na schouderoperaties Rinco Koorevaar Doel van schouderoperaties: afname pijn toename functie goede stabiliteit geen complicaties
Nadere informatiePassantentarieven 2019 Declaratie code zorgproductcode Omschrijving OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF ORGA
Declaratie code zorgproductcode Omschrijving 080077 OVPXXXXXX DIAGNOSTISCHE PUNCTIES VAN NIET PALPABELE AFWIJKINGEN OF ORGA 132,23 081092 OVPXXXXXX MRI hersenen - met contrast. 282,90 081093 OVPXXXXXX
Nadere informatieKnieblessure Anatomie van de knie meniscus kruisbanden
! Knieblessure De knie is het gewricht tussen het bovenbeen (het femur) en het scheenbeen (de tibia). Het kuitbeen (de fibula) begint onder het kniegewricht en ligt aan de buitenkant van het onderbeen.
Nadere informatieInspectie, anatomische structuren en palpatie liggend
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek 1 2.3. ENKEL EN VOET 2.3.1. Inspectie in staande houding m. gastrocnemius Calcaneum Valgushoek achillespees met hiel Malleolus medialis en lateralis Lengtegewelf
Nadere informatieGonartrosis; degeneratieve knieproblemen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant. Aanleiding. Doelstelling. Definitie
Gonartrosis; degeneratieve knieproblemen Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Aanleiding Veel patiënten met degeneratieve knieproblemen zijn daarmee niet bekend bij de huisarts; inschatting
Nadere informatieToetsstation. Knieklachten
Toetsstation Knieklachten Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) L96, L31, L45 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is - de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek bij
Nadere informatieREUMATOLOGIE casusschetsen
REUMATOLOGIE casusschetsen 1 REUMATOLOGIE April 2004 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Man, 35 jaar. Sinds 4 weken pijnlijke PIP s re hand. Zijn ring past niet meer. Rechter pols is ook gevoelig, niet warm of
Nadere informatieOnderwijsprogramma Het Patient Partners onderwijsprogramma is vooral gericht op het leren herkennen van reumatoïde artritis in een vroeg stadium.
De patiënt-docenten van de Stichting Onderwijsprogramma Patient Partners zetten zich in voor een vroege herkenning en behandeling van reumatoïde artritis (RA). Hierdoor kan onherstelbare gewrichtsschade
Nadere informatieLumbaal radiculair syndroom ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Lumbaal radiculair syndroom Inleiding maart 2017 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatieFracturen en luxaties hand
Fracturen en luxaties hand phalanx fracturen hand veel voorkomende fracturen op EHBO indien verkeerde behandeling: aanzienlijk functieverlies kans op arbeidsongeschiktheid goede behandeling: anatomische
Nadere informatieScoringslijst voor de praktijk
Stichting Verenigde Universitaire Huisartsopleidingen Domus Medica, Postbus 20072, 3502 LB UTRECHT tel. (030) 280 60 90; fax (030) 280 60 99 internet: www.svuh.nl Scoringslijst voor de praktijk 5. KNIEKLACHTEN
Nadere informatiePassantentarieven tm
Passantentarieven 01-01-2017 tm 31-12-2017 Zorgproduct Declaratiecode Consumentenomschrijving Totaaltarief Diagnostisch onderzoek of therapie bij carpaaltunnelsyndroom (zenuwtunnelvernauwing in de 069499031
Nadere informatieNiet alles is Subacromiaal Pijnsyndroom
Niet alles is Subacromiaal Pijnsyndroom Diagnose & behandeling van schouderklachten in de 1 e en 2 e lijn Bursitis Disclosuresheet belangen spreker Geen potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatie2. NEDERLANDSE SAMENVATTING
Chapter 10 2. NEDERLANDSE SAMENVATTING Inleiding Het onderwerp van dit proefschrift is de medicamenteuze behandeling van de aandoening ankyloserende spondylitis (AS). In Nederland wordt AS nog vaak de
Nadere informatieWat is patello-femoraal pijnsyndroom?
Wat is patello-femoraal pijnsyndroom? Patellofemorale pijnklachten zijn klachten die waargenomen worden in en rond de knieschijf. Patella betekent knieschijf. Het komt op alle leeftijden voor, maar vooral
Nadere informatieANATOMIE EN FYSIOLOGIE
FUTURO DE POLS In een notendop De pols is wellicht het belangrijkste gewricht in het alledaagse en beroepsleven. De pols wordt niet alleen belast bij vele vormen van handarbeid maar ook bij het sporten
Nadere informatieKnieproblemen: samenwerking met de fysiotherapeut
Knieproblemen: Samenwerking met de fysiotherapeut 1. Toelichting Deze module is gebaseerd op NHG Standaard Niet-traumatische knieproblemen bij kinderen en adolescenten van juni 2009 en op NHG Standaard
Nadere informatiePeespathologie in de knie.
Peespathologie in de knie. Dr. Frank Verheyden Heilig Hart Ziekenhuis Lier Peespathologie in de knie. Patellapeestendinitis. Tendinitis van de ganzevoet. Peespathologie in de knie. Patellapeestendinitis.
Nadere informatie10.00-10.40 state of the art SPA dr I.E. van der Horst (30 min spreektijd)
Aan: Opleiders Inwendige Geneeskunde Regio Amsterdam II Geachte collegae, Op 27 juni is de ROIG over reumatologie gepland. Bij deze ontvangt u het programma. Het is de bedoeling dat een AIOS uit het genoemde
Nadere informatieHAND EN POLS. CFM Welters Regiomaatschap Plastische Reconstructieve en Handchirugie
HAND EN POLS CFM Welters Regiomaatschap Plastische Reconstructieve en Handchirugie Maatschap plastische chirurgie Hand- en Polsklachten - Voorkomen - 125 per 1000 personen - Huisarts ziet gemiddeld 8 op
Nadere informatieRugklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133
Rugklachten De wervelkolom bestaat uit de nekwervels, borstwervels, lendenwervels, heiligbeenwervels en het staartbeen. Op deze site staat een specifiek artikel over nekklachten geschreven en daarom worden
Nadere informatie50207 Bewegingsapparaat ** herhaaloets ** 7juli2010 10.00 uur
Universitair Medisch Centrum Faculteit der Medische Wetenschappen Bloktoets Datum Aanvang 50207 Bewegingsapparaat ** herhaaloets ** 7juli200 0.00 uur Deze tentamenset kunt u na afloop meenemen Het ANDERE
Nadere informatieInhoud. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Jef Michielsen. Jef Michielsen VII. 1 Inleiding... 1
VII Inhoud 1 Inleiding............................................................................. 1 1.1 Anatomie............................................................................. 2 1.2 Thoracale
Nadere informatieTumor Necrosis Factor (TNF)
Reumatologie Tumor Necrosis Factor (TNF) alfa blokkerende behandeling TNF-alfa blokkerende behandeling Toedieningsvorm: Infliximab: intraveneus, via een infuus in de bloedvaten. Dit gebeurt op de afdeling
Nadere informatieToetstermendocument Voetverzorging bij reumapatiënten
Toetstermendocument Voetverzorging bij reumapatiënten Afdeling : Examens Status : Definitief Datum ingang : 1 januari 2003 Document ID : Toetstermen4.8ReumVoet.doc KOC NEDERLAND 2003 Pagina 1 van 8 DEELKWALIFICATIE
Nadere informatieRotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.
Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en
Nadere informatieLage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator
Lage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd Hoogeveen september 2009 1 Casusschets
Nadere informatieMaatschap plastische chirurgie JBZ Pascal Brouha Ewald Dumont Ralph Franken Roland Hermens Brigitte van der Heijden
Maatschap plastische chirurgie JBZ Pascal Brouha Ewald Dumont Ralph Franken Roland Hermens Brigitte van der Heijden Hand: belangrijk zintuig ADL (onafhankelijkheid) Communicatie Carrière Cosmetiek Artrose:
Nadere informatieToetsstation. Schouderklachten
Toetsstation Schouderklachten Algemene gegevens Classificatiecode(s) L08, L92 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is de gegevens te verzamelen die nodig zijn voor de diagnostiek bij een patiënt
Nadere informatieONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS
ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u een spondylarthropathie hebt, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen
Nadere informatie