De Kracht van de Stad. Kadernotitie - De Sociale Basis van WIJeindhoven.

Transcriptie

1 De Kracht van de Stad Kadernotitie - De Sociale Basis van WIJeindhoven. Mei

2 INHOUDSOPGAVE 1. Leeswijzer 3 2. WIJeindhoven 4 Sociale asis 4 Eerste lijn 4 Tweede lijn 5 3. Waarom Investeren in de Sociale Basis 5 Uitgangspunten van de sociale Basis 6 Belangheenden in de sociale asis 7 4. Sociale Basisvoorzieningen 8 Onderwijs 8 Werk 9 Gezondheid 11 Huisvesting 12 Sport en Bewegen 13 Kunst en Cultuur 14 Openare ruimte, vervoer en maatschappelijk vastgoed 15 Informatie en advies 16 Veiligheid Samenkracht Conclusies Sociale Basis en vervolgstappen 19 Conclusies 19 Vervolgstappen 21 Bijlage 1: Zelfredzaamheidsmatrix 2

3 1. Leeswijzer: Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 maakt duidelijk hoe de nulde, eerste en tweede lijn zich tot elkaar verhouden. De eerste lijn is in het rapport Eindhoven, de sociaalste: ontwikkeling van samenkracht en in de verdere uitwerking daarvan in de generalistische WIJteams, uitvoerig eschreven. Het project van de drie decentralisaties en de programmalijn toegang en escalatie werken de tweedelijn verder uit. Dit stuk vormt de kaderstelling van de nulde lijn; de Sociale Basis. Hoofdstuk 2 Het kerndoel van de sociale asis is dat inwoners van de stad over voldoende instrumenten eschikken én deze ook kunnen geruiken om maatschappelijk mee te kunnen doen. Maar wat verstaan we nou onder die sociale asis en wanneer is iets onderdeel van die sociale asis? Daar gaan we in hoofdstuk 2 verder op in en we maken duidelijk dat in de sociale asis zowel mensen zelf en hun netwerken als de asisvoorzieningen een rol spelen. Hoofdstuk 3 De asisvoorzieningen en wat dat zijn, en op welke verschillende thema s je asisvoorzieningen tegenkomt in onze stad staat in hoofdstuk 3. Daar geven we ook aan dat de gemeente niet op alle onderwerpen als eerste aan zet is en laten we zien welke andere partijen een cruciale rol spelen in de sociale asis. Hoofdstuk 4 Heeft samenkracht als thema; het speelveld van het sociale alledaagse leven in de stad. De overheid speelt hier een escheiden rol. Het is ij uitstek het terrein van inwoners, hun sociale veranden en maatschappelijke initiatieven. We zullen ingaan op de vraag of en zo ja welke rol de gemeente heeft om samenkracht te stimuleren. Deze zal in ieder geval minder regulerend & controlerend zijn en meer flexiel en faciliterend. Hoofdstuk 5 In het laatste hoofdstuk staan de conclusies en geven we richting aan de vervolgstappen. Bijlage 1 licht de zelfredzaamheidsmatrix toe die innen de WIJteams én samenwerkingspartners innen de opdracht Sociaal Domein 2014 (en verder) wordt toegepast. Bijlage 1: Zelfredzaamheidsmatrix 3

4 2. WIJeindhoven Zowel landelijk als lokaal in Eindhoven, is het sociale domein sterk in eweging. In 2011 heeft de gemeenteraad de kaderstelling Nieuw Sociaal eleid, inhoudelijke kaders en vervolgproces vastgesteld en vervolgens is een jaar later (april 2012) akkoord gegeven op de systeeminnovatie sociaal eleid; de transformatie WIJeindhoven. Daarmee werd het startsein gegeven voor een grootscheepse systeeminnovatie en herinrichting van het sociale domein: WIJeindhoven. Essentieel voor het slagen van deze systeeminnovatie is vertrouwen geven aan de kracht van inwoners. WIJeindhoven redeneert vanuit het principe dat inwoners zo veel mogelijk via eigen kracht kunnen realiseren, of via hun eigen netwerk/ sociale omgeving. In de sociale asis wordt de eigen verantwoordelijkheid én eigen inzet gestimuleerd waardoor inwoners deze eigen kracht (verder) ontwikkelen en kunnen ze terecht met vraagstukken over het dagelijks leven ij asis voorzieningen of ij andere inwoners. Het WIJeindhoven-model gaat uit van een driedeling van het sociale domein namelijk de sociale asis, de eerste -en tweede lijn. In de trits sociale asis, 1 e en 2 e lijn, vormt de sociale asis het fundament van WIJeindhoven. De sociale asis, soms ook de nulde lijn genoemd, gaat over het versterken van eigen kracht (zelfredzaamheid) en het sociaal netwerk (samenredzaamheid). De sociale asis is voor én van iedereen, is eschikaar voor iedere Eindhovenaar en is dus niet gericht op een specifieke doelgroep. In de sociale asis staat het in positie rengen van inwoners en het ontwikkelen van voldoende kracht om mee te kunnen doen en het aanoren van onderlinge etrokkenheid centraal. Daarij hoort een eigentijdse rolverdeling tussen inwoner, overheid edrijfsleven en instellingen. We maken in de sociale asis een onderscheid tussen de 4

5 meer formele, georganiseerde sociale asisvoorzieningen (ijvooreeld onderwijs, de areidsmarkt) en het meer informele deel dat wij Samenkracht noemen. Denk daarij aan maatjescontact, vrijwillige inzet, urenhulp, mantelzorg enzovoort. Wanneer mensen er (tijdelijk) niet in slagen om zelf oplossingen te vinden, dan kunnen ze daarij ondersteuning vragen van de eerste lijn. De eerste lijn estaat uit generalistisch werkende WIJteams. Zij verzorgen eerstelijns, al dan niet tijdelijke ondersteuning op alle leefdomeinen voor inwoners die dat nodig heen. Samen met die inwoners werken de generalisten aan het versterken van (sociale economische en maatschappelijke) zelfredzaamheid, door in te zetten op de eigen kracht van inwoners, op de kracht van hun netwerk, of op andere netwerken in de nulde lijn. Het streven om oplossingen zo dicht mogelijk ij de inwoner zelf te zoeken, wordt gevoed door de ervaring dat het uiteindelijk meer ijdraagt aan duurzame zelfredzaamheid als iemand in het leven van alledag oplossingen vindt voor zijn prolemen. Bovendien raken mensen versterkt als ze ook iets terug kunnen doen. De generalist stuurt dan ook aan op wederkerigheid. Eerste ervaringen zijn dat oplossingen ook een duurzamer karakter te heen wanneer mensen zelf regie voeren over hoe en waar zij ondersteund willen worden. De eerste lijn levert hierin laagdrempelige, outreachende, vraaggerichte en zoveel mogelijk kortdurende ondersteuning. Is er aanvullende deskundigheid nodig, dan schakelt de generalist tweedelijns specialistische - of langdurig intensieve ondersteuning in. Daarnaast kan de generalist verschillende regelingen en voorzieningen ontsluiten. Hierij heeft de generalist een rol als inkoper/dienstverlener en vormt hij de toegang naar de tweede lijn. Uitgangspunten van de eerste lijn zijn Oplossingen in de sociale asis tenzij, lokaal tenzij, generalistisch tenzij en het principe één huishouden, één plan, één contactpersoon. Deze werkwijze draagt ij aan de ontkokering van de professionele ondersteuning. De tweede lijn staat voor meer specialistische ondersteuning. Zij komt in eeld op het moment dat er dusdanige specialistische kennis nodig is, dat die niet door de eerste lijn geleverd kan worden. De eerste lijn krijgt in het model van WIJeindhoven mandaat om diverse ondersteuningsmogelijkheden in de tweede lijn in te kopen. Hoe we stapsgewijs tot deze vorm komen, wordt nog uitgewerkt. Nu en in de toekomst lijft de eerste lijn etrokken ij de uitvoering en de interventies die door de tweedelijn worden gepleegd. 3. Waarom Investeren in de Sociale Basis De sociale asis estaat uit twee onderdelen; Allereerst uit de onderlinge contacten tussen mensen. (dit noemen we in deze notitie Samenkracht) en daarnaast uit de sociale asisvoorzieningen. Onder Samenkracht verstaan we het ij elkaar komen van vraag en aanod tussen inwoners op sociaal geied. De sociale asisvoorzieningen zijn voorzieningen op het geied van onderwijs, werk, gezondheid, huisvesting/wonen, sport en ewegen, kunst en cultuur, openare ruimte, vervoer en maatschappelijk vastgoed, informatie en advies en veiligheid waar iedereen iedere dag geruik van maakt of kan maken. Met opmaak: opsommingstekens en nummering Centraal in Samenkracht staat de zeggenschap van mensen (via verandering van overheid en instituties). Inwoners van Eindhoven weten zelf het este wat zij nodig heen in de sociale asis om optimaal zelfredzaam te zijn. In de nieuwe werkwijze worden mensen actief gestimuleerd om zich in te zetten voor zichzelf, elkaar en voor hun stad. Daar waar mensen in gezamenlijkheid initiatieven ontplooien, faciliteren we hen om dat te doen. Daar afname van regeldruk en omarming van initiatieven die ijdragen aan de versteviging van de sociale asis. Onderlinge etrokkenheid en solidariteit vormen de kern van de sociale asis en zijn onlosmakelijk veronden met de asis van de verzorgingsstaat. Gelukkig staan we in de vorming van die sociale asis niet aan het egin. Eindhoven heeft al een groot aantal netwerken, organisaties en een groot aantal inwoners dat zich voor elkaar, de stad, voor hun wijk, hun vereniging of clu inzet. Die estaande kracht willen we geruiken, maar wanneer we willen dat de sociale asis in Eindhoven dusdanig sterk wordt dat inwoners meer voor elkaar kunnen etekenen, vraagt dat ook om een investering in die 5

6 onderlinge netwerken. Daarij zoeken we naar manieren om innen de sociale asis ruggen te slaan tussen de krachtige en de (tijdelijk) meer kwetsare inwoner. Het uitgangspunt van WIJeindhoven: Eindhoven een krachtige stad met krachtige inwoners, gaat uit van inwoners met voldoende asisvaardigheden. Die vaardigheden zetten mensen in ten ehoeve van zichzelf, maar ook innen hun sociale veranden. Het is daarom van elang dat mensen in de gelegenheid worden gesteld om die vaardigheden te versterken. Dat faciliteren we via die sociale asisvoorzieningen, die voor alle Eindhovenaren eschikaar zijn. Naarmate de eigen kracht en vaardigheden groter zijn, is inzet van de generalistisch werkende teams en van de tweede lijn minder nodig. Hierij past niet het eeld van een terugtrekkende overheid, maar het eeld van een overheid die met haar inwoners onderzoekt wat ze zelf kunnen regelen en waar eventueel (aanvullende) ondersteuning nodig is. Het is dus wenselijk om de sociale asis zo sterk te maken, dat mensen voldoende agage heen om zelfredzaam te zijn en een ijdrage leveren aan de stad. Hoofdstuk 4 gaat verder in op de verschillende asisvoorzieningen. Zoals gezegd hoort in de nieuwe indeling van het sociale domein een naije overheid en we realiseren ons dat systeemondersteuning ook in de toekomst hard nodig lijft. De amitie van WIJeindhoven is om systeemondersteuning juist daar in te zetten waar die het hardst nodig is. Dat vraagt ook om een verandering in financieel opzicht. Nu eleggen we onze gelden ij sectorale initiatieven in de maatschappij in plaats van in de sociale asis die voor iedereen toegankelijk is. Centrale gedachte van WIJ is dat mensen (én de samenleving) sterker worden naarmate ze in hun leven meer kunnen putten uit eigen kracht en eigen asisvaardigheden in plaats van te leunen op systeemvoorzieningen. Dat is een flinke omslag. In de verzorgingsstaat zijn voor steeds meer sectorale en los van elkaar opererende regelingen opgesteld. Eigen kracht van inwoners centraal zetten en mensen eerst aanspreken op eigen verantwoordelijkheid en inzet van hun netwerk vormt een trendreuk met de ontwikkeling van de afgelopen decennia. Het zal van inwoners, instellingen en de gemeente zelf, tijd en energie vragen om in de nieuwe stand te geraken. Uitgangspunten van de sociale asis Deze notitie hanteert voor de sociale asis van WIJeindhoven de volgende uitgangspunten: 1. Deze notitie neemt, naast het raadsesluit over WIJeindhoven, estaande wetgeving en de op stapel staande decentralisaties als vertrekpunt. 2. De eigen kracht van mensen is de focus van WIJeindhoven. Het merendeel van de Eindhovense urgers heeft die eigen kracht. We willen mensen stimuleren om die kracht zoveel mogelijk voor zichzelf en anderen in te zetten en verder te ontplooien. Door in te zetten op Samenkracht, maken we optimaal geruik van de mogelijkheden die mensen elkaar kunnen ieden. Daarmee gaat de sociale asis uit van het elang van sociale veranden. 3. De gemeente neemt, waar nodig, een rol om initiatieven tot versterking van onderlinge etrokkenheid mogelijk te maken en te stimuleren. In deze notitie vooral uitgewerkt via Samenkracht. Deze gemeentelijke rol richt zich op: Het faciliteren van het samenkomen van vraag en aanod. Bewustwording ij- en toelichting aan inwoners en organisaties over de etekenis van eigen- en samenkracht en de keuzes die we daarin maken als gemeente. Het meedenken in, stimuleren en faciliteren van maatschappelijke initiatieven. Het faciliteren van wederzijdse ondersteuning van mensen via maatjesprojecten, eigen kracht conferenties, passende mantelzorgondersteuning en (vrijwillige) inzet van ervaringsdeskundigen. 4. De sociale asis stelt inwoners van Eindhoven in de gelegenheid asisvaardigheden te ontwikkelen. Daarvoor investeren we in Sociale Basisvoorzieningen. 5. Basisvoorzieningen zijn voor alle Eindhovenaren eschikaar. We focussen ons in deze notitie primair op die Basisvoorzieningen waar de gemeente (en dus niet de markt en rijksoverheid) 6

7 wettelijk, financieel, inhoudelijk verantwoordelijk voor is. Vooreelden daarvan zijn sportaccommodaties, cultuur, collectieve preventie gezondheid, mantelzorgondersteuning. 6. Basisvoorzieningen waarvoor we als gemeente niet primair verantwoordelijk zijn, willen we in een proces van samenwerking met de partners die wettelijk, financieel en inhoudelijk verantwoordelijkheid (willen) dragen voor delen van de sociale asis van de stad vorm geven. Dit zijn ijvooreeld corporaties, urgerinitiatieven, onderwijs, vrijwilligersorganisaties, politie, zorgverzekeraars en het edrijfsleven. We vinden met hen (innovatieve) manieren om te komen tot hoogwaardige sociale asisvoorzieningen die (zoveel mogelijk) toegankelijk zijn voor alle inwoners ongeacht eventuele eperkingen. 7. Mantelzorgers en vrijwilligers worden niet etaald. Als gemeente kunnen we hen ondersteunen en faciliteren via voorzieningen als ijvooreeld tijdelijk vervangende zorg (respijtzorg), deskundigheidsevordering en zelfhulpgroepen. 8. De sociale asis neemt de verworvenheden van de verzorgingsstaat (onderlinge solidariteit, vermindering van hulpehoevenden met ehulp van de staat, ruimte voor individualisering) als uitgangspunt en estrijdt de onedoelde effecten ervan (overgeruik voorzieningen, denken in rechten, transitie van individualiteit naar egocentrisme, overheid als alles-oplosser ). 9. De sociale asis heeft een sterk preventieve functie en verkleint door voorgaande punten de instroom naar de eerste en tweede lijn. Belangheenden in de sociale asis In de voorgaande paragraaf gaven we aan dat deze notitie zich focust op dat deel van de sociale asis waar de gemeente wettelijk, inhoudelijk en financieel voor verantwoordelijk is. We doen dat in de wetenschap dat er meerdere partners/geledingen zijn die de sociale asis van de stad vormen. Op de eerste plaats zijn dat de inwoners zelf, die ook nu al, hun leven voor het over overgrote deel zelf vorm geven. Daarnaast dragen de netwerken van inwoners ij aan de draagkracht van inwoners. Mensen met een reed en/of hecht netwerk, kunnen meer zelf (in hun netwerk) oplossen als ze (tijdelijk) in een moeilijke situatie geraken. Als overheid kun je het ontstaan en het verduurzamen van deze netwerken stimuleren en een enkele keer faciliteren, maar de rol van de overheid is hierin escheiden. Met markt wordt ook edoeld de markteconomie waarin ondernemingen al dan niet door de overheid gefinancierde producten vervaardigen en verkopen. Hoewel de verschillende markten ook met de overheid van doen heen en onderdeel uitmaken van de sociale asis van een stad, regelen zij zichzelf. Denk ijvooreeld aan de areidsmarkt, de woningenmarkt, het MKB.) Naast alles wat geeurt via Samenkracht en de markteconomie heeft ook de overheid een rol. De lokale overheid is voor een deel van het sociale domein verantwoordelijk en direct sturend, voor een ander deel is dat de rijks- en provinciale overheid. Deze notitie eschrijft dat deel van de sociale asis waarvoor de gemeente met haar uitvoeringsorganisaties aan de lat staat. De landelijke en provinciale overheid met de via hen georganiseerde uitvoeringsorganen zijn voor andere delen verantwoordelijk. Zo vallen ziekenhuizen en de meeste andere gezondheidsvoorzieningen in de stad niet onder gemeentelijke verantwoordelijkheid, evenmin als elangrijke delen van het onderwijssysteem, de volkshuisvesting en de veiligheid. Dit laat onverlet dat de gemeente ij etreffende partners het gedachtegoed van WIJeindhoven wil toetsen en afstemmen. Enerzijds omdat ook zij zich richten op inwoners van de stad, anderzijds omdat de gemeente op onderdelen van die sectoren wel verantwoordelijkheid draagt (ijv onderwijshuisvesting, of collectieve preventieve gezondheid of woningouwprogrammering, of overlastestrijding). Terwijl deze notitie zich primair focust op onderdelen van de sociale asis waar de gemeente directe verantwoordelijkheid voor draagt, leggen we de komende jaren wel verindingen met partners (zorgverzekeraars, ministeries, justitie, woningouwcorporaties, enz.), die voor de overige sociale asisvoorzieningen verantwoordelijk zijn. 7

8 4. SOCIALE BASISVOORZIENINGEN In het vorig hoofdstuk heen we duidelijk gemaakt wat we verstaan onder Sociale Basis en eschrijven we de verschillende partijen die daarin een rol spelen. We heen vastgesteld dat de asis onder andere estaat uit een aantal voorzieningen. In dit hoofdstuk eschrijven we die sociale asisvoorzieningen aan de hand van 9 thema s waarin je als gemeente een rol speelt in de sociale asis. Met opmaak: opsommingstekens en nummering Onderwijs Werk Gezondheid Huisvesting/wonen Sport en ewegen Kunst en cultuur Openare ruimte, vervoer en maatschappelijk vastgoed Informatie en advies Veiligheid Om de thema s vast te stellen heen we de zelfredzaamheidmatrix gehanteerd. Deze zelfredzaamheidsmatrix is een instrument van de generalisten (eerste lijn in WIJeindhoven) én samenwerkingspartners innen de opdracht Sociaal Domein Zij laten inwoners aan de hand van de matrix hun amities epalen ten aanzien van de mate van zelfredzaamheid die ze willen ereiken op verschillende onderdelen. Daarij staat de inwoner zelf centraal, niet diensten of producten die de generalist kan ontsluiten. Vanuit de zelfredzaamheidmatrix geredeneerd, zijn er 9 thema s te onderscheiden waarin je kunt investeren om inwoners zelfredzaam te maken. De zelfredzaamheidsmatrix vindt u in ijlage 1. Daarij merken we op dat de voornaamste elangheenden in de sociale asis de inwoners van Eindhoven zijn. Het is van elang dat de asisvoorzieningen zich erop richten om alle Eindhovenaren in de gelegenheid stellen om te participeren. Dit etekent dat ij al deze voorzieningen de toegankelijkheid van deze voorzieningen voor alle Eindhovenaren essentieel is. Per thema gaan we in op zowel de rol die de gemeente -, als de rol die andere partijen (markt, rijksoverheid) daarin heen. Dat doen we om duidelijk te maken waar de gemeente wel of niet wettelijk, inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor is. Of we al dan niet verantwoordelijk zijn heeft immers direct invloed op onze sturingsmogelijkheden en indirecte eïnvloedingsmogelijkheden. Om een goed eeld te geven van de afakening van de sociale asis, zullen we op onderdelen ook aangeven wat niet in de sociale asis thuishoort, maar thuishoort in de eerste- of de tweede lijn. Tenslotte geven we onder ieder thema weer wat mogelijke vragen zijn die centraal kunnen staan ij de ehandeling van dit thema in een innovatiela. Het zijn slechts vooreelden. De daadwerkelijke vragen die centraal staan, formuleren we gezaemlijk; met inwoners en de elangheenden innen het thema. Onderwijs Peuteropvang, onderwijs en opleidingen ehoren in Eindhoven tot de sociale asisvoorzieningen, omdat iedere Eindhovenaar asiskennis en asisinzicht nodig heeft om zelfredzaam te kunnen zijn. Onderwijs effent het pad naar kennis, naar werk, naar meedoen en naar zelfredzaamheid. De primaire verantwoordelijkheid voor het onderwijs ligt niet ij lokale overheden. De financierings- en systeemverantwoordelijkheid voor het asis-, voortgezet-, eroeps- en wetenschappelijk onderwijs liggen in ons land grotendeels ij het rijk. Waar het openaar onderwijs is verzelfstandigd (als in Eindhoven het geval) oefent de gemeente extern toezicht op dit onderwijs uit en heeft zij op asis van de statuten ook de mogelijkheid om hierop in te grijpen. Ook de markt heeft een aandeel in onderwijs via ijvooreeld private opleidingsinstituten. 8

9 De lokale overheid heeft wel wettelijke taken en afspraken met het veld op het geied van onderwijshuisvesting (PO, VO, MBO), over voor- en vroegschoolse educatie (VVE) en over de lokale educatieve agenda (LEA). Daarnaast heen we in Eindhoven via SPIL (Spelen, Integreren en Leren) en integrale kindcentra gekozen voor een ononderroken ontwikkellijn voor kinderen van Deze keuze maakt dat het concept van SPIL en integrale kindcentra een asisvoorziening is in Eindhoven. De Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) is onderdeel van deze ononderroken ontwikkellijn 0-12 jaar, is onderdeel van SPIL en is daarmee dus ook onderdeel van de sociale asisvoorziening. Als gemeente heen we naast ovengenoemde wettelijke taken en afspraken ook een aantal aan onderwijs gerelateerde verantwoordelijkheden waarij we, vanuit het WIJeindhoven concept, tot de volgende keuzes komen: Vanuit het WIJeindhoven concept past een aantal taken dat voorheen georganiseerd was innen de school, nu eter in de ontkokerde generalistische werkwijze van de eerste lijn (één plan, één huishouden, één contactpersoon). Denk ijvooreeld aan schoolmaatschappelijk werk, of aan onderdelen van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Vanwege de niet wijkgeondenheid van het Voortgezet Onderwijs vraagt de positionering van het schoolmaatschappelijk werk daar om nadere afweging. Om professionele ontkokering plaats te laten vinden, organiseren we de uitvoering van Voortijdig Schoolverlaten in de generalistische eerste lijn. De handhaving lijft een gemeentelijke verantwoordelijkheid. De wijze waarop dat vorm krijgt, wordt eschreven in de opzet van de nieuwe eerstelijns organisatie. Kinderopvang is (en lijft) onderdeel van het SPIL concept en het integraal kindcentrum dus onderdeel van de sociale asisvoorziening. Dat geldt ook voor passend onderwijs. Daarij is de primaire zorg voor passend onderwijs regionaal elegd (via het estuur Regionaal Samenwerkingsverand Passend Onderwijs voor Primair Onderwijs, waarin drie gemeenten participeren en voor het voortgezet onderwijs, waarin 13 gemeenten participeren). Via het Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) vindt afstemming plaats met gemeenten over strategische thema s als jeugdzorg, huisvesting en leerlingenvervoer. Scholen epalen dus met elkaar wat er nodig is om elke jongere te laten deelnemen, ook als dat extra aandacht of inzet ehoeft. Het faciliteren van zorg op school door extra jeugdhulpverleners op school te stationeren past niet in de generalistische aanpak van WIJeindhoven. De lokaal educatieve agenda (LEA) steekt in op een ononderroken ontwikkeling voor 0 23 jarigen (via kinderopvang, primair onderwijs, voortgezet onderwijs en Middelaar Beroeps Onderwijs); de LEA is edoeld om vanuit de verschillende verantwoordelijkheden te ezien wat nodig is om eea te realiseren. Zonder tweedelijns- of eerstelijn specialisten innen de school is van elang dat de scholen in eerste instantie zelf (zorg)vragen van leerlingen signaleren en oppakken. Wanneer er zaken spelen die vragen om onderwijsgerelateerde intensievere ondersteuning / egeleiding van een individuele leerling dan is het etreffende samenwerkingsverand aanzet om de extra ondersteuning te organiseren. Gaat dit verder dan alleen onderwijsgerelateerde prolematiek dan estaan er korte lijnen naar de generalist. Deze generalistische eerstelijn is niet continue op school eschikaar, maar wel goed aangesloten op de werkwijze en structuur van de school. De school functioneert als het ware als vindplaats voor de generalist en met de WIJteams is afgesproken dat er een generalist deelneemt aan het reed Spilzorgoverleg. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat heen ouders en kinderen nodig om niet naar het speciaal onderwijs te hoeven? Op welke manier zou de wijk het geouw van de school ook in willen zetten? Kunnen scholen in Eindhoven als geouw meer multifunctioneel ingezet worden voor de uurt. Wat heen ouders nodig om ij hun kinderen taalachterstand te estrijden? 9

10 Werk Een elangrijke asisvoorziening is de areidsmarkt. Werk is elangrijk voor mensen. Participatie iedt sociale, economische en financiële onafhankelijkheid. Daarnaast iedt het perspectief, houvast, zingeving, inkomen, verstevigt sociale contacten en evordert actief ezig zijn. Het draagt ij aan eigen kracht van inwoners. Vraag en aanod ontmoeten elkaar op de areidsmarkt. Werkgevers zijn zelf verantwoordelijk voor voldoende en gekwalificeerd personeel. Er zijn diverse edrijven actief op de areidsmarkt, zoals uitzendureaus, detacheringureaus, vacatureanken, loopaanadviesureaus, assessmentcenter etc. De areidsmarkt is ook niet aan grenzen geonden. Als lokale overheid dragen we ij aan een gunstig vestigingsklimaat voor edrijven en instellingen in de regio. Bijvooreeld door het inrichten van een expat center, het investeren in rainport, aantrekkelijke huisvesting, susidies maar ook door te zorgen dat onze sociale asisvoorzieningen op orde zijn. Denk hierij aan sport- en cultuur voorzieningen, een actief evenementeneleid, waardoor mensen graag in deze regio wonen. We streven als overheid naar een inclusieve areidsmarkt die ook plaats iedt aan jongeren en ouderen en aan mensen met en zonder areidseperking. In een ideale areidsmarkt heeft iedereen evenveel kansen. In de werkelijkheid heen epaalde groepen een minder kans op werk. De gemeente heeft een rol in het ondersteunen van mensen met een afstand tot de areidsmarkt en investeert hierin. Denk hierij onder andere aan mensen met een ijstandsuitkering. Gemeenten, UWV en sw-edrijven (sociale werkvoorziening) heen de taak om deze mensen ondersteuning naar regulier werk te ieden. Dit doen we steeds meer regionaal (areidsmarktregio Zuid Oost Braant; ZOB) en zoveel mogelijk vraaggericht. Dit etekent dat we als overheid proeren in te spelen op de personeelsehoefte van de werkgever om op deze manier zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de areidsmarkt te plaatsen. Een elangrijk onderdeel van deze regionale werkgeversenadering is één ingang ieden voor werkgevers met één regionaal instrumentarium. De rijksoverheid speelt hierij ook een nadrukkelijke rol. Met het wetsvoorstel Participatiewet (1januari 2015) en het Sociaal Akkoord 2013 wil het kainet één regeling voor de onderkant van de areidsmarkt, meer anen voor meer mensen en meer succesvolle plaatsingen voor mensen met een areidseperking. De afspraak is om in elke areidsmarktregio een Werkedrijf op te richten, een soort netwerkorganisatie van werkgevers, de vakonden, het UWV, SW-edrijven en gemeenten. Het Werkedrijf helpt mensen op weg naar werk. Daarnaast heeft het kainet afspraken met de sociale partners afspraken gemaakt over de inhoud van de cao s. Wanneer de aantallen in het Sociaal Akkoord niet gehaald worden, gaat de Quotumwet in werking. Inwoners uit de gemeente Eindhoven of de areidsmarktregio ZOB heen hun eigen verantwoordelijkheid in het vinden van etaald werk. Zij kunnen geruik maken van alle eschikare asisvoorzieningen. Denk hierij ijvooreeld aan uitzendureaus, edrijven en instellingen en vacatureanken. Ook de digitale dienstverlening van het UWV voor werkzoekenden ehoort tot de asisvoorziening. De meeste mensen zijn zelf in staat om een aan te zoeken en te vinden (ij voldoende vacatures). Wanneer een persoon dit niet kan is het elangrijk om deze persoon in positie te rengen en aan te sporen om te solliciteren. De generalisten van de WIJteams kunnen hierij tijdelijk ondersteunen. Het inschakelen en vergroten van het sociaal netwerk is een elangrijk kans. Als dit niet lukt dan schakelt de generalist tweedelijns specialistische zorg in. De gemeente heeft de wettelijke taak om mensen met een afstand tot de areidsmarkt zo nodig ondersteuning te ieden. Dit is maatwerk. De gemeentelijke verantwoordelijkheid in relatie tot WIJeindhoven krijgt vorm via twee lijnen: Met werkgevers op regionaal niveau vorm geven aan de juiste afstemming tussen vraag en aanod op de areidsmarkt. Waaronder afspraken en instrumenten voor mensen met eperkte inzetaarheid op de areidsmarkt. 10

11 Professionele ondersteuning voor mensen met een, al dan niet tijdelijke, eperkte inzetaarheid via de eerste en tweede lijn. Daarnaast stimuleren we als gemeente Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen op verschillende manieren. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Hoe kunnen inwoners elkaar helpen om aan werk te komen? Kunnen maatschappelijke initiatieven ondersteuning krijgen vanuit edrijven? En wat is daarvoor nodig? Op welke manier kan areidsmatige dagesteding een verrijking zijn voor een wijk? Gezondheid Gezondheid is een groot goed. Een goede gezondheid geeft etere kansen aan mensen. Denk aan het volgen van een opleiding, het heen van werk en het meedoen in de maatschappij. Mensen met een lage opleiding en een laag inkomen leven gemiddeld 6 tot 7 jaar korter dan hoogopgeleiden! Helaas is gezondheid niet eerlijk over iedereen verdeeld en wordt gezondheid door vele factoren epaald. Op de iologische factoren, de genen die je van je (voor)ouders meekrijgt, he je zelf geen invloed. Maar op de factoren leefstijl en gedrag (voldoende ewegen, gezond eten, matig of niet drinken, niet roken, vergroten weeraarheid) en de sociale en fysieke omgeving kun je zelf wel invloed op uitoefenen. Op dit terrein heeft ook de gemeente een aantal wettelijke verantwoordelijkheden die vastgelegd zijn in de Wet Pulieke Gezondheid (Wpg) en de WMO. De Wpg is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het Rijk en de gemeenten in Nederland en richt zich op de gezondheidseschermende en gezondheidsevorderende maatregelen voor de evolking of specifieke groepen daaruit waaronder egrepen het voorkomen en vroegtijdig opsporen van ziekten. De zorg in de pulieke gezondheid richt zich dus niet op individuele zorgvragen en is niet medisch georiënteerd. Het gaat om collectieve preventie die gericht is op de gehele evolking of op groepen daaruit. Voor de gemeente etreft het de volgende verantwoordelijkheden: Het monitoren van de gezondheidstoestand van de evolking van Eindhoven. Het ijdragen aan de opzet, de uitvoering en afstemming van preventieprogramma s. Het evorderen van medische milieukundige zorg. Het evorderen technische hygiënezorg. Het ieden van psychosociale hulp ij rampen. Het geven van prenatale voorlichting aan aanstaande ouders. De uitvoering van de jeugdgezondheidszorg. De uitvoering van de ouderengezondheidszorg (monitoring, afstemming). De algemene infectieziektenestrijding. Bovenstaande taken worden grotendeels door de GGD Braant Zuidoost en Zuidzorg (JGZ) uitgevoerd. Daarnaast ontvangt de GGDzo susidie van de gemeente Eindhoven om de mantelzorgondersteuning uit te voeren. Vanuit het Rijk heen een aantal gemeenten in Nederland, waaronder Eindhoven, voor de jaren 2013 en 2014 een decentralisatie-uitkering Zichtare Schakel ontvangen. Door deze uitkering kunnen wijkverpleegkundigen-plus zonder indicatiestelling worden ingezet in nauwe samenwerking met de eerstelijns generalistenteams. Vanaf 2015 wordt deze wijkverpleegkundige zorg zeer waarschijnlijk via de ZVW gecontinueerd. In de WMO 2015 wordt een omslag in denken en doen van de overheid en de urger ewerkstelligd. 11

12 Een inwoner komt alleen dan voor een specifieke (maatwerk)voorziening in aanmerking als hij niet op eigen kracht, met geruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit het sociale netwerk dan wel met geruikmaking van algemene voorzieningen, in staat is tot participatie en zelfredzaamheid. Eindhoven geeft via het concept WIJeindhoven invulling hieraan. Dit etekent dus dat maatwerk centraal staat, dat mensen als ze een hulpvraag heen eerst zelf aan zet zijn, dan een eroep doen op hun eigen netwerk (Samenkracht) en als zij daarin niet tot oplossingen komen is de generalistische werkwijze van toepassing, waarij de eerste lijn (indien nodig) voorzieningen en diensten uit de tweede lijn in kan kopen. De ezuinigingen die gepaard gaat met de decentralisatie maakt wel dat we de zorg anders moeten organiseren en mensen voor oplossingen terecht moeten kunnen in de sociale asis. Dat vraagt erom dat we als gemeente zoeken naar collectieve oplossingen voor individuele vraagstukken. Die collectieve oplossingen geven we met partners vorm in de sociale asis. Daarij is een verschuiving van taken en partners denkaar. De laatste factor die van invloed is op de gezondheid van een individu is de eschikaarheid en de toegankelijkheid van gezondheidszorgvoorzieningen. Hier zijn de verantwoordelijkheden versnipperd over de lokale overheid middels de Wpg en de WMO, rijksoverheid middels de Wpg en de AWBZ/wet Langdurige zorg, zorgverzekeraars middels de ZVW. Daarnaast zijn er een aantal marktpartijen actief ijvooreeld privéklinieken, zelfstandigen, aanieders in het alternatieve circuit. Met een sterke sociale asisstructuur inclusief de collectieve pulieke gezondheidszorg, de eerstelijns generalistenteams en een goede samenwerking met de huisartsen en wijkverpleegkundigen ontstaat een goed netwerk in de wijken om mensen zoveel mogelijk vanuit de eigen kracht en samenkracht in staat te stellen te participeren en zelfredzaam te zijn en eventuele zorg dichtij huis te ontvangen. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat heen mensen nodig om de zorg voor zichzelf of voor een naaste goed te organiseren? Hoe kunnen we dicht ij mensen laagdrempelige daginvulling organiseren, waar mensen graag naartoe gaan? Ouderen willen graag op een prettige manier zelfstandig thuis wonen. Hoe willen ze dit graag organiseren? Huisvesting Huisvesting kan worden gezien als asisehoefte van mensen. Min of meer analoog aan het onderdeel Werk krijgt het proces van Huisvesting van mensen op de eerste plaats vorm op de woningmarkt waar vraag en aanod elkaar ontmoeten. Dit geldt in ieder geval voor het onderdeel koopwoningen en voor de particuliere huurwoningen. Voor de sociale woningmarkt vormen de woningcorporaties de hoofdrolspelers. Hun asistaak is gericht op het huisvesten van mensen die niet zelfstandig in staat zijn zich op de woningmarkt te redden. De lokale overheid stuurt de woningcorporaties niet rechtstreeks aan, maar maakt wel afspraken met de corporaties in de stad over zaken als woningtoewijzing, huisvesting voor mensen die niet zelfstandig kunnen wonen en over nieuwouw. Hoewel de gemeente noch op de koopmarkt noch op de huurmarkt directe verantwoordelijkheid draagt, en huisvesting dus niet als gemeentelijke asistaak kan worden gedefinieerd, is er alle aanleiding gezamenlijk met woningcorporaties lijnen uit te zetten: de kwantiteit en kwaliteit van huisvesting is immers van grote invloed op het welevinden van inwoners van onze stad én het ieden van een gunstig vestigingsklimaat voor edrijven. Hierover, en over eschikaarheid voor woningen voor alle Eindhovenaren maken we als gemeente prestatieafspraken met de woningcorporaties. Die afspraken komen óven op de reguliere werkzaamheden die alle partijen in de stad zelf al vervullen. Denk ijvooreeld aan het schoon, heel en veilig houden van de woonomgeving en de investeringen in woningonderhoud en nieuwouw. Dankzij heldere 12

13 prestatieafspraken weten de gemeente en de woningcorporaties welke inspanningen en resultaten ze van elkaar kunnen verwachten en kunnen ze elkaar hier op aanspreken. Als het gaat om een prettige woonomgeving, dan zijn inwoners van onze stad het eerst zelf aan zet. Een sterke sociale onderlinge verondenheid in wijken, maakt dat mensen prettiger samenleven en langer thuis kunnen wonen. Maatschappelijke initiatieven in wijken zijn primair aan de inwoners zelf. Daar waar deze initiatieven ijdragen aan een etere leefomgeving, kunnen we deze als gemeente faciliteren. Totdat WIJeindhoven op volle sterkte is, ondersteunen we maatschappelijke initiatieven nog aanvullend op de generalisten. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat heen inwoners nodig om initiatieven die etrekking heen op de leefaarheid vorm te geven? Wat is de este werkwijze om ook inwoners die (tijdelijk) kwetsaarder zijn, prettig te laten wonen in de wijk? Aan welke esen moeten huurwoningen voldoen om zo lang mogelijk thuis te kunnen lijven wonen? En hoe maken we het woningaanod in Eindhoven daarvoor geschikt? Sport en ewegen Bewegen kan worden gezien als wezenlijke asis voor Gezondheid, Sport draagt daarnaast ij aan de sociale ontwikkeling van mensen en aan het economisch vestigingsmilieu van de stad. Reden waarom er rede maatschappelijke en politieke consensus estaat over het feit dat Sport ehoort ij de sociale asis van de stad. De verantwoordelijkheid voor sportvoorzieningen ligt in ons land grotendeels ij de gemeente. Omdat Sport als asisvoorziening zoveel te maken heeft met andere asiswaarden (gezondheid en sociale ontwikkeling), is het wenselijk met de sportwereld te zoeken naar aanvullende manieren om deze asisvoorzieningen toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk inwoners en dienstaar te maken aan een krachtige stad. Mede omdat de gemeente op dit terrein directe eïnvloedingsmogelijkheden heeft. De nota over sportnota Hé, ga je mee? ; Sport, Bewegen en recreatie in Eindhoven vanuit maatschappelijk initiatief geeft hiertoe een aanzet. De volgende uitgangspunten worden daarin enoemd: Bereikaarheid; Er is een reed scala aan sport- en ewegingsmogelijkheden in de stad en de sporten ewegingsfaciliteiten zijn qua afstand en tijd voor alle inwoners goed ereikaar. Toegankelijkheid; Er wordt gewerkt met sociale tarieven en er is een goede spreiding tussen het geruik van voorzieningen door verenigingen en door recreanten. Daarij is ook aandacht voor mensen met een eperking. Kwaliteit. Er is speciale aandacht voor ondernemende urgers die zelf initiatieven kunnen nemen en daarnaast dienen de sportaccomodaties te zorgen dat ze iedere urger in Endhoven edienen. Op onderdelen (ijvooreeld uurtsportcoaches) is aanhaking op de generalistische werkwijze wenselijk. Als gemeente zullen we samen met elangheenden onderzoeken op welke manier sport ij kan dragen aan een stevige sociale asis, waarij we vragen om niet enkel te kijken naar sport als doel, maar ook sport als middel. De gemeente zet daartoe in met het Netwerk Sportstimulering. Een netwerk waarin naast sportverenigingen, de gemeentelijke sportedrijven en het sportleeredrijf ook kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en het maatschappelijk programma PSV in the community vertegenwoordigd zijn. Het Netwerk Sportstimulering zoals dat in 2013 tot stand is gekomen, zal de komende jaren verder doorontwikkeld worden om Eindhovenaren aan te zetten om gezonder te leven door meer te ewegen en sporten. 13

14 Omdat sport nadrukkelijk ijdraagt aan Samenkracht, sturen we er als gemeente op dat verenigingen, clus en organisaties niet alleen de focus op de eigen sportdiscipline leggen, maar ook reder kijken. In WIJeindhoven zien we sport als een onderscheidend hulpmiddel om maatschappelijke doelen te verwezenlijken. Een gezonde leefwijze, elkaar ontmoeten, tegen je verlies kunnen, sportief gedrag, regels in acht nemen, maar ook verantwoord omgaan met alcohol, wilskracht, diversiteit; Het is allemaal nauw verweven met de sport en het is ook allemaal verweven met het dagelijks leven van de Eindhovenaar. Buurten en wijken met een hoge sportparticipatie, zijn doorgaans ook sociaal krachtiger wijken. Daarom willen we onderzoeken op welke wijze we de deelname aan sport kunnen vergroten. Niet enkel vanuit ovengenoemde doelstellingen, maar vooral vanuit passie van de mensen en plezier in (met elkaar) ewegen. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat heen inwoners nodig om in eweging te komen? Kunnen inwoners elkaar ook stimuleren om meer te ewegen? En wat is daarvoor nodig? Sportverenigingen kunnen veel etekenen voor de wijk. Willen ewoners van de wijk de aanwezige sportfaciliteiten ook anders inzetten? Wat heeft een sportvereniging nodig om echt toegankelijk te worden? Dus ook voor mensen met een eperking? Kunst en cultuur Analoog aan hetgeen ij Sport en Bewegen is aangegeven, kunnen ook Kunst en Cultuur als asisvoorziening een elangrijke sociale rol vervullen. Kunst en Cultuur dragen ij aan de aantrekkelijkheid van de stad (economische vestigingsfactor) en aan de leefaarheid van de stad. Kunst en Cultuur evorderen op individueel niveau ontplooiing, ontmoeting, creativiteit en reflectief vermogen ij mensen. In relatie tot WIJeindhoven kunnen Kunst en Cultuur net als Sport en Bewegen als asisvoorziening een elangrijke sociale rol vervullen. Culturele activiteiten worden, wanneer ze niet aan de markt kunnen worden overgelaten maar wel van elang worden geacht voor de samenleving, financieel ondersteund door de diverse overheden. In grote lijnen komt het erop neer dat het Rijk zorgt voor een groot deel van het aanod en de gemeenten voor de plekken waar Kunst en Cultuur getoond worden en lokale activiteiten. Ook in Eindhoven is dat zo, er worden naast ijvooreeld grote instellingen als het Parktheater en het Muziekgeouw ook veel kleinere initiatieven en voorzieningen voor amateurkunst ondersteund. Kunst en cultuur kunnen, in relatie met WIJeindhoven, als sociale asisvoorziening van grote etekenis zijn, omdat ze mensen op nieuwe manieren kunnen stimuleren inzicht, kracht en Samenkracht te ontwikkelen. Dat kan door het ezoeken van voorstellingen en exposities maar ook door zelf actief te zijn als (amateur)maker of vrijwilliger. In Cultuur Totaal, het in 2009 vastgestelde cultuur eleid van de gemeente Eindhoven, staat de verinding van Kunst en Cultuur met andere domeinen centraal (sociaal, economisch en ruimtelijk) in het estaande eleid zijn dan ook voldoende aanknopingspunten om Kunst en Cultuur en WIJeindhoven meer te verinden. De este manier om dat te doen ligt in de lijn van toenadering zoeken tot elkaar, kennismaken, meer cultureel ondernemerschap ij culturele instellingen en flexiilisering van udgetten. Ook met de elangheenden in het culturele veld zullen we onderzoeken op welke manier Kunst en Cultuur ij kunnen dragen aan een stevige sociale asis, waarij we vragen om niet enkel te kijken naar Kunst om de kunst maar ook naar kunst als middel. 14

15 Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Mensen die geestelijk achteruit gaan door ziekte en/of ouderdom heen vaak aat ij kunsteleving. Zijn hier slimme verindingen te maken met de gezondheidszorg en de (amateur) kunst? Wat zijn de mogelijkheden tussen koppeling van professionele kunstenaars/kunstprojecten en dagesteding? Op welke manier kunnen we kunst en cultuurtrajecten inzetten ij jeugd die dreigt uit te vallen? Openare ruimte, vervoer en maatschappelijk vastgoed In dit onderdeel spitsen we ons toe op de openare ruimte en maatschappelijk vastgoed en de wijze waarop zij kunnen ijdragen aan het versterken van de sociale asis van de stad. Het zijn locaties zoals pleinen, stadstuinen, speelplekken, onderwijs, sport en cultuur voorzieningen, groenvoorziening en geouwen die een (semi-) pulieke functie heen. De openare ruimte en het maatschappelijk vastgoed, nodigen uit tot ontmoeting en ieden de mogelijkheid actief mee te doen. De ruimtelijke en fysieke component van onze stad vormt dus zeker onderdeel van de sociale asis. Het ereik van voorzieningen in de stad is ook randvoorwaardelijk voor inwoners om van de sociale asis geruik te kunnen maken. Vandaar dat we ook vervoer in de sociale asis opnemen. De gemeente is inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor oprichting en onderhoud van een deel van deze locaties en kan deze ij uitstek geruiken voor het evorderen van cross-overs tussen ruimtelijke en sociale doelstellingen. Ander maatschappelijk vastgoed is eigendom van ijvooreeld corporaties, particulieren en zorginstellingen. In relatie met WIJeindhoven is het van elang oprichting en onderhoud van deze asisvoorzieningen zo veel als mogelijk te laten ontspruiten aan maatschappelijke initiatieven (dus minder institutie en overheid) en het geruik ervan zo reed mogelijk (multi) inzetaar te maken. Een elangrijke stap daarin is de stad daartoe uit te nodigen. Om eiden (maatschappelijk initiatief en rede inzetaarheid) te evorderen zou ook kunnen worden gezocht naar nieuwe exploitatievormen met en door inwoners(groepen), corporaties of ondernemers. Het is van elang de locaties zodanig in te richten dat inwoners de ruimte als hun plek ervaren. Dat etekent ook dat de ruimtes (zoveel mogelijk) toegankelijk moeten zijn voormensen met een eperking. Op dit onderdeel zien we in toenemende mate urgerinitiatieven ontstaan. Inwoners en sociaal ondernemers die met nieuwe ideeën komen voor de openare ruimte, ewoners die lang leegstaande panden gaan exploiteren. Om dit optimaal te faciliteren is regelruimte nodig. Nieuwe ideeën willen we stimuleren en omarmen. Bereikaarheid van voorzieningen in de stad is zoals gezegd, essentieel om inwoners geruik te laten maken van de mogelijkheden in de sociale asis. Als gemeente heen we afspraken met de openaar vervoeraanieder. Naast het vervoer dat mensen zelf organiseren zoals de fiets, de auto, de carpoolende ouder enzovoort, is het openaar vervoer de grootste dienstverlener op het geied van vervoer. In de tweedelijn zijn ook vervoersarrangementen opgenomen. Het is denkaar dat deze slimmer gekoppeld kunnen worden. We stimuleren en faciliteren daarom (vrijwilligers)initiatieven die op dit onderwerp actief zijn, of willen worden. 15

16 Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat is er nodig om diverse maatschappelijke initiatieven in een wijkgeouw te huisvesten? Welke ideeën zijn er voor leegstaande panden en hoe kunnen we gezamenlijk mogelijk maken dat deze ideeën ook worden uitgevoerd? Wat is er nodig om mensen die nu geruik maken van speciaal vervoer, geruik te laten maken van het ov? Informatie en advies Beschikaarheid van informatie over de verschillende onderdelen van het sociaal domein is wezenlijk voor het welslagen van WIJeindhoven. Of die eschikaarheid georganiseerd dient te worden via een separate asisvoorziening is een andere vraag. Je zou er namelijk ook van kunnen uitgaan dat iedere professionele organisatie zijn informatiefunctie naar inwoners en samenwerkingspartners op orde heeft en dat het maken van een centrale post, eigen kracht ontwikkeling eerder elemmert dan evordert. We schatten in dat het oprichten van een centraal informatieloket door de gemeente op zichzelf niet epalend is voor de zelfredzaamheid van inwoners. Wel kan een ordentelijke toegang tot informatie ehulpzaam zijn. Met name in de transitieperiode naar WIJeindhoven kunnen zowel inwoners, generalisten, als tweedelijnsprofessionals aat heen ij een goed overzicht van de eschikare asisvoorzieningen en initiatieven innen de sociale marktplaats, mogelijk op wijk en/of uurtniveau. Daarnaast geven de huidige generalistenteams aan dat veel inwoners ereid zijn om iets voor een ander, of voor hun wijk te doen. Het lijkt echter moeilijk om vraag en aanod aan elkaar te koppelen. Mogelijk kan een informatiesysteem, mits dit past ij de ehoefte van potentiële geruikers, hier ook aan ijdragen. Voordat we met ovenstaande aan de slag gaan, willen we antwoord op een aantal vragen: De samenleving en haar sociaal systeem is, ook in Eindhoven, complex geworden. De vraag die zich aandient is of de inwoner een algemene stedelijke informatie (- en advies) functie nodig heeft om zijn weg te vinden. Is er ehoefte aan een (virtuele en/of fysieke) informatieplek waar iedere Eindhovenaar terecht kan met vragen over het sociale leven: de asis, de eerste/tweede lijn, de Eindhovense werkwijze, de plekken voor vrijwilligers? En draagt zo n plek ij aan de ontwikkeling van krachtige urgers en een krachtige stad? En als we ervoor kiezen, stellen we die voorziening dan ook open voor partijen als zorgverzekeraars, corporaties, edrijven, verenigingen et cetera? Of er ehoefte is aan een dergelijk (tijdelijk) informatiepunt/ informatieysteem en hoe dat het este vorm kan krijgen, werken we de komende periode verder uit met de stad via de vorm van innovatielas. Een van de uitkomsten kan zijn dat we in 2015 investeren in innovatie op dit geied die mogelijk leidt tot een online oplossing. Veiligheid Veiligheid is, net als huisvesting, werk en gezondheid, een kernwaarde. Mensen in hun sociale veranden en de overheid spelen een hoofdrol in de veiligheid van de stad. Veiligheid in de wijk en gevoelens van veiligheid zullen naar verwachting (sterk) stijgen wanneer de sociale asis op orde is, netwerken in wijken zijn versterkt, en mensen zich weeraarder voelen en onderling etrokken. Maatschappelijke initiatieven op dit vlak kunnen daarom onderdeel uitmaken van de sociale asis. Voor het eïnvloeden van veiligheid is een sterke sociale asis in de wijk van elang maar ook een (semi)overheid die zichtaar is en concrete maatregelen treft in de wijk. Veiligheid is dan ook een kerntaak van de overheid. Inwoners van Eindhoven moeten zich veilig kunnen voelen op straat en in wijken. Politie en justitie moeten daadkrachtig en gezagheend kunnen optreden tegen overlast, intimidatie, agressie, overvallen, inraken en geweld. Kwetsare groepen moeten op de overheid kunnen rekenen. 16

17 De gemeente, politie en het Openaar Ministerie kunnen niet alleen zorgen dat er veiligheid is, of dat ewoners zich veiliger voelen. Dat gaat in een onderlinge samenwerking, zeker ook met (jeugd)zorg, welzijnswerk (generalistenteams, jongerenwerk), edrijven, woningcorporaties, wijkverenigingen en inwoners van Eindhoven. Bij voorkeur wordt ingezet op preventie door tijdig risico s en risicogedrag te signaleren en zo onveilige situaties en criminele carrières te voorkomen. De gemeente neemt op het geied van Veiligheid op verschillende manieren haar rol: Voorschriften,geoden en veroden. Bijvooreeld het opnemen van veroden in de gemeentelijke Algemene Plaatselijke Verordening waar gemeentelijke en politiële toezichthouders en handhavers in de stad op toezien en handhaven. Of de inzet van estuursrechtelijke maatregelen opgelegd door de urgemeester: een huisverod aan een dader van huiselijk geweld, een geiedsverod aan een overlastveroorzaker. Informatiegestuurde inzet op asis van informatie van de gemeente en veiligheidspartners (politie, OM). Inzet van toezichthouders en handhavers op die plekken en die tijden (hotpots en hottimes) waar overlast en criminaliteit zoals woninginraken zich concentreren. Extra capaciteit van de etrokken partijen voor een persoongerichte aanpak van die daders en die criminele jeugd (hotshots) die voor de meeste overlast en criminaliteit zorgen. Regie voeren op een integrale samenwerking tussen partners van verschillende disciplines en een gecomineerde inzet van preventie en repressie/curatie, van zorg-, straf- en estuursrechtelijke interventies. Zowel zorgdragen voor vroegsignalering ten ehoeve van preventie als passend en voldoende aanod van zorg voor de moeilijkst ereikare groepen die grote impact heen op de stad. Faciliteren en stimuleren van maatschappelijke initiatieven en urgerparticipatie zoals het faciliteren van uurtpreventieteams van inwoners die zelf toezien in de wijk en het stimuleren van vrijwillige maatjes voor Eindhovenaren die terugkeren uit detentie. Naast deze vier geieden waarop ed gemeente een rol heeft, stelde de gemeenteraad ook een eleidskader integrale veiligheid vast waarin ze een vijftal prioriteiten stelde op het geied van veiligheid: High Impact Crimes (woninginraak, overvallen, straatroof), Risicojeugd (jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit), Overlast (woonoverlast, drank- en drugsoverlast), Veilig Uitgaan (uitgaansgeweld), Georganiseerde criminaliteit (hennepteelt en mensenhandel). Daarnaast heeft de gemeente de verantwoordelijkheid voor nazorg aan exgedetineerden, rampenestrijding en crisiseheersing en de aanpak van huiselijk geweld. Uit de geschetste rol en doelstellingen van de gemeente op het geied van veiligheid lijkt dat deze op onderdelen uitwerking krijgen in de 0de, 1ste en 2de lijn conform WIJeindhoven. Zo is het faciliteren van urgerparticipatie en maatschappelijke initiatieven t.a.v. de genoemde veiligheidsonderwerpen onderdeel van versterking van de sociale asisstructuur. Op onderdelen wordt het gemeentelijk veiligheidseleid uitgevoerd door de generalisten in de 1e lijn, ijvooreeld de persoongerichte enadering van risicojongeren of door de 2e lijn als expertise ingevlogen moet worden voor ijvooreeld een persoonsgerichte enadering van zware categorieën overlastveroorzakers of daders en slachtoffers van (georganiseerde) criminaliteit. Vooreelden van vragen die innovatiela verder uitgewerkt zouden kunnen worden: Wat kunnen inwoners zelf doen als ze overlast ervaren in de wijk? Wat heen inwoners nodig om daar iets aan te doen? Hoe kunnen ouders van risicojeugd elkaar ondersteunen? 17