Ontwikkeling van Familiebeleid in Geestelijke Gezondheidszorg Wat? Waarom? Hoe?

Transcriptie

1 Ontwikkeling van Familiebeleid in Geestelijke Gezondheidszorg Wat? Waarom? Hoe?

2 Inhoud Uitgangspunt vanuit familieperspectief Wat is familiebeleid? Verantwoording en vaststellingen vanuit familieperspectief Project familiebeleid in ggz-organisaties Bevraging STAVAZA van ggz-organisaties Vaststellingen en conclusies

3 Uitgangspunt De zorgvernieuwing biedt kansen betere voorwaarden creëren voor herstel familie/naastbetrokkenen komen in beeld cliënten meer aangewezen op thuismilieu families krijgen andere rollen en taken. Dit impliceert randvoorwaarden Familieparticipatie kan slechts volwaardig gerealiseerd worden als dit structureel ingebouwd wordt in een zorgorganisatie en deel uitmaakt van het beleid van die organisatie.

4 Familiebeleid? Familiebeleid gaat over de organisatie van familieparticipatie in een zorgorganisatie is een weerslag van de visie (+communicatie) geeft de kaders aan bestaat uit beschrijving van actuele, relevante ontwikkelingen protocollen, procedures, richtlijnen, folders, brochures praktijk methodieken/inspiratie voor beleidsverantwoordelijken voor zorgverleners voor cliënten voor familieleden en naastbetrokkenen

5 Verantwoording 1 Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat betrekken van familie = betere uitkomsten van het zorgproces. betrekken van familie bevordert herstelproces (Fox, 2008; Falloon, 1985). familie voornaamste inzet op ADL, medicatietrouw en behandeling (Lenior, 2001). familie helpt dwangtoepassing voorkomen (Rademakers en Theunissen, 2004). relatie patiënt/familie beter met actieve betrokkenheid in zorg + hogere patiënttevredenheid (Bijma, 2007; Klaassen, 2010). koppeltherapie betere resultaten dan individuele therapie, zowel op vlak van relatietevredenheid als klinische symptomen (Hafner et al, 1983). Klaassen, H.W. & Hasert, M. (2010) Familie-ervaringsdeskundige in een FACT-team, tijdschrift voor Rehabilitatie, juni 2010, nummer 2. Rademakers, J., & J. Theunissen (2004). Het netwerk: je kunt niet zonder. In: T. Abma, G. Widdershoven & B. Lendenmeijer (red.), Dwang en drang in de psychiatrie. Utrecht, Lemma.

6 Verantwoording 2 Expertise van families en familieorganisaties Inschakeling van familievertegenwoordigers in organisatie van zorgvernieuwing (proj. FOD volksgez., mandaat Similes) 2007: therapeutische projecten en transversaal overleg 2010: PSY : oprichting Familieplatform GGZ met primaire opdracht om familieorganisaties te ondersteunen in de uitbouw en implementatie van familieparticipatie via o.a. verwerven expertise, opleiding en coaching van familievertegenwoordigers Let wel: groeiende groep familieleden met groeiende ervaring doch geen massa, opleiding nog in uitbouwfase

7 Ervaring van familievertegenwoordigers Experimenten dragen bij tot voorzichtige verandering van visie op samenwerken met familie Maar: traag en moeizaam sterk afhankelijk van de goodwill van individuele hulpverleners weinig visie op beleidsniveau zeer veel verschillen zorgaanbieders: volwassenzorg t.o.v. zorg voor kinderen en jongeren, ouderenzorg + verschillen tussen residentiële-, ambulante- en thuiszorg families: verschillen omtrent de afstemming van aanbod op vragen en noden van de familie. families signaleren prioritair gebrek aan informatie en ondersteuning en verwachten meer samenwerking en continuïteit in het zorgtraject.

8 Vaststelling & conclusies Nood aan verdere verkenning van huidige stand van zaken wat betreft ontwikkeling van familieparticipatie factoren die de implementatie van familieparticipatie bevorderen, in de weg staan mogelijke oplossingen voor implementatie van familieparticipatie Opnieuw: Nood aan visieontwikkeling en familiebeleid in ggz-organisaties om familieparticipatie daadwerkelijk te realiseren.

9 Project Familiebeleid van FGG 1. Bevraging residentiële voorzieningen Steekproef: 4 ziekenhuizen, 1 netwerk PSY 107, 1 centrum voor verslavingszorg Semi gestructureerd interview Huidige stand van zaken betreffende familieparticipatie visie, beleid en praktijken, op het vlak van bejegening, informatieverstrekking, actieve betrokkenheid en ondersteuning van familie. behoefte aan verdere ontwikkeling van familiebeleid? wat is wenselijk en haalbaar? wie en wat kan hierbij helpen? hinderpalen?

10 Voorlopige conclusies Visie: op beleidsniveau ontbreekt soms, overwegend vaag geformuleerd, meestal niet schriftelijk vastgelegd met uitzondering van 2 weinig of niet geëxpliciteerd in consequente procedures, praktijken meer visie en goede praktijken bij individuele HV + specifieke zorgeenheden opvallend beter en anders ontwikkeld in verslavingszorg Praktijken: beleid met procedures en protocollen beperkt aanwezig op bepaalde zorgeenheden (meer in langdurige zorg, jongeren, systeemdenken ) beperkt in ontwikkeling: intervisiegroepen, familieraad PSY107: werkgroep mobiele teams sjabloon familiebeleid (Leuven), ontwikkeling familieraad, familieforum(experiment Brugge)

11 Voorlopige conclusies Noden hinderpalen tijd, middelen, prioriteiten, keuzes beroepsgeheim familie niet coöperatief te weinig gestuurd vanuit beleid Intenties overwegend positieve intenties om er meer werk van te maken Ervaring met bevraging helpt bij bewustwording confronterend, oordelend leerrijk goede leidraad voor verdere ontwikkeling Cultuuromslag vraagt tijd