1.1 Pootrecht in de gemeente Haaren

Transcriptie

1 Pootrechtbeleid gemeente Haaren Van wie zijn de bomen in de gemeentelijke wegberm? 1.1 Pootrecht in de gemeente Haaren In het buitengebied van de Gemeente Haaren staan bomen. Op basis van langdurig inzicht en ervaring (eenzijdige inventarisatie vastgelegd op inventarisatiekaart) schat de gemeente in dat voor 6000 bomen het pootrecht of gedoogrecht van toepassing is. De gemeente gaat ervan uit dat deze bomen worden onderhouden door de aangrenzende perceelseigenaar. Definitie pootrecht: Pootrecht is het aan een perceel verbonden zakelijk recht, waarbij perceelseigenaren in de berm van de openbare weg bomen mogen planten en vellen. Pootrecht is ontstaan in de twaalfde á dertiende eeuw. De Gemeente Haaren viel in die tijd onder Oisterwijk en lag in de Meierij van s-hertogenbosch. Hier ligt de oorsprong van het pootrecht. De oudste verlening van het pootrecht binnen de Meierij stamt uit 1396 en is uitgegeven in Haaren. De Meierij was aan de rechtsregels van het Franse Rijk onderworpen en bleef na de Karolingische tijd onder direct gezag van het Hertogdom Brabant. De hertog had in die tijd het eigendom van alle niet-ontgonnen, woeste gronden en van de openbare wegen, tenzij het tegendeel kon worden bewezen. Na de tachtigjarige oorlog werden de pootrechten verleend door de Staten-Generaal. Pootrechten werden soms eeuwig verleend, maar dan stond dit specifiek vermeld op de pootkaart of in de oorkonde. Definitie gedoogrecht: Gedoogrecht houdt in dat de gemeente al jaren toestaat dat de aangrenzende perceelseigenaar handelt alsof de bomen in de gemeentelijke wegberm zijn eigendom zijn. In beginsel zijn de bomen echter in eigendom van de Gemeente Haaren. De gemeente heeft jaren lang geaccepteerd dat een perceelseigenaar handelde alsof de bomen zijn eigendom zijn. 1.2 Probleemstelling Het Pootrecht brengt in de gemeente Haaren een aantal problemen met zich mee: - Onduidelijkheid over eigendom bomen Wie is feitelijk eigenaar van de boom en wie heeft bij kap het eigendom van de boom. - Onduidelijkheid over de rechten & plichten en aansprakelijkheid voor zowel gemeente als de perceelseigenaar Wie is verantwoordelijk voor het onderhoud van de bomen en wie is uiteindelijk verantwoordelijk als schade ontstaat als gevolg van onvoldoende onderhoud. - De gemeente heeft te maken met wortelopdruk waardoor de wegen aangetast worden Door wortelopdruk wordt de kwaliteit van het asfalt aangetast. Scheuren en hobbels in het wegdek leiden tot verkeersonveilige situaties. De gemeente dient de schade dan ook te herstellen. - Verkeersveiligheid in het geding door slecht onderhouden bomen Gebrek aan onderhoud leidt ertoe dat de conditie van bomen achteruit gaat. Takken kunnen uitbreken of bomen kunnen omwaaien, waardoor vooral langs intensief gebruikte wegen onveilige situaties kunnen ontstaan. - Persoonlijk risico wegbeheerder (emotioneel en juridisch) De wegbeheerder (gemeente Haaren) heeft op dit moment alleen de mogelijkheid de eigenaar te wijzen op het feit dat een gevaarlijke situatie aanwezig is. Ingrijpen is niet mogelijk. De wegbeheerder (gemeente of medewerker persoonlijk) kan aansprakelijk gesteld worden wanneer schade en/of letsel ontstaat. Het idee dat bij ingrijpen schade voorkomen kan worden, maar dit nu door onduidelijkheid niet mogelijk is, is niet acceptabel voor de wegbeheerder. Bij duidelijkheid over poot- of gedoogrecht is verantwoordelijkheid veel beter vastgelegd, waardoor de wegbeheerder zich beter kan verantwoorden.

2 - De gemeente kan niet vrij beschikken over de wegberm Maaiwerkzaamheden worden belemmerd en bij eventuele verbreding van de weg kan de gemeente niet beschikken over de berm. - Overdracht van pootrecht of gedoogrecht bij verkoop perceel vindt niet in alle gevallen plaats Perceeleigenaren zijn onbekend met het pootrecht of gedoogrecht omdat dit niet is overgedragen. Door duidelijk vast te leggen welk recht van toepassing is wordt onduidelijkheid voorkomen. - Door onduidelijkheid ontstaan conflicten met nutsbedrijven Kabels en leidingen worden vaak in bermen gelegd. De realisatie van nieuwe tracés kan tot conflicten leiden wanneer onduidelijkheid bestaat over de eigendomssituatie van de boom. - Onduidelijkheid over verzekeringssituatie perceeleigenaren Het is onduidelijk hoe de verzekering van perceeleigenaren met pootrecht en gedoogrecht is geregeld. Wanneer de perceeleigenaren zekerheid hebben over hun bomen kunnen zij dit met hun verzekeringsmaatschappij afstemmen. - Invloed op landschap Bomen in het buitengebied zijn belangrijk voor de landelijke uitstraling van de gemeente Haaren. Bomen met pootrecht of gedoogrecht kunnen zomaar verdwijnen uit het landschap. De gemeente heeft hier geen invloed op. Omdat onduidelijkheid bestaat is het voor de gemeente moeilijk in te spelen op deze eventuele kaalslag door zelf op bepaalde locaties bomen aan te planten. Voorbeeld: De gemeente veronderstelt dat een perceeleigenaar aan de Mgr. Zwijssenstraat op grond van het pootrecht eigenaar is van bomen in de berm van de openbare weg. De perceeleigenaar pleegt geen onderhoud aan haar bomen, waardoor dode takken ontstaan in de top van de boom. De gemeente is als wegbeheerder verantwoordelijk voor het mogelijk maken van veilig gebruik van de weg en heeft de perceeleigenaar een jaar geleden gewaarschuwd voor de ernstige gebreken die in de boom aanwezig zijn. De gemeente heeft geen verdere actie ondernomen Terwijl een automobilist over de Mgr. Zwijssenstraat rijdt breekt een zware tak af. Aan de auto ontstaat enorme schade en de automobilist komt met de schrik vrij. De automobilist wil zijn schade verhalen. Het is voor hem echter onduidelijk wie hij hiervoor aansprakelijk kan stellen. De Gemeente Haaren veronderstelt dat 6000 bomen vallen onder het pootrecht of gedoogrecht, zoals in bovenstaand voorbeeld. Als het pootrecht van toepassing is hebben de perceeleigenaren de zorgplicht voor de betreffende bomen. Iedere eigenaar van een boom heeft een zogenaamde zorgplicht. Onder deze zorgplicht valt, naast het gewone onderhoud, de regelmatige controle op de uitwendig zichtbare gebreken aan de bomen. Als niet aan de zorgplicht wordt voldaan, dan kan sprake zijn van een onrechtmatige daad van artikel 6:162 BW. Hierin staat dat hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, verplicht is de schade die de ander dientengevolge leidt, te vergoeden. Het slecht of niet onderhouden van de bomen is in dit geval een onrechtmatige daad. In het geval van schade, slecht of geen onderhoud van bomen, is het voor de bomen die zijn opgenomen op de inventarisatiekaart onduidelijk wie hier aansprakelijk voor is. In het verleden is geen bewijs opgevraagd om duidelijkheid te krijgen waar het pootrecht nog aanwezig is. Het is daarmee lastig de onderhoudsplichtige of aansprakelijke aan te wijzen. Dit speelt ook in bovenstaand voorbeeld.

3 1.3 Oplossingsrichtingen De gemeente Haaren heeft een aantal mogelijkheden om met de geschetste problematiek om te gaan. Methode A Duidelijkheid verschaffen Omdat veel onduidelijkheid bestaat over het pootrecht en gedoogrecht is het advies dit aan te pakken door dit in kaart te brengen en schriftelijk vast te leggen. De doelstelling van deze methode is: Duidelijkheid verschaffen aan zowel gemeente als perceelseigenaren over het eigendom van de bomen en toekomstige herplant in de berm van de openbare weg in de gemeente Haaren. Het is niet de doelstelling om pootrecht te bestrijden, maar wel om het schriftelijk vast te leggen en de verantwoordelijkheid op de juiste plaats te leggen. Als een perceelseigenaar aannemelijk kan maken dat hij pootrecht heeft, legt de gemeente dit vast. Indien een perceelseigenaar de bomen claimt op basis van aanplanten of onderhoud gaan we uit van gedoogrecht. Bij het claimen van de bomen gaat de gemeente Haaren niet in discussie over het eigendom. Het is niet mogelijk een pootrecht opnieuw te vestigen of uit te geven. Binnen ons rechtssysteem is pootrecht niet meer geregeld. Ons huidig burgerlijk wetboek staat niet toe, dat andere zakelijke rechten gevestigd worden dan die in het burgerlijk wetboek zijn geregeld. Door eenmalig een inventarisatie uit te voeren is het dus mogelijk een volledig beeld van het pootrecht vast te leggen. Methode B Aanschrijving en onderhoud Alle bomen met pootrecht of gedoogrecht worden periodiek door de gemeente gecontroleerd. Bij onderhoudsachterstanden worden perceeleigenaren aangeschreven. Hen wordt verzocht de onderhoudsachterstand weg te nemen. Wanneer de perceeleigenaar hier geen gehoor aan geeft, voert de gemeente het onderhoud uit. De kosten worden doorberekend aan de perceeleigenaar. Hiermee wordt voorkomen dat gemeentelijke wegen onveilig worden. Onduidelijkheid over de uiteindelijke eigendomssituatie en verantwoordelijkheid blijft bestaan. Deze onduidelijkheid kan bij het doorberekenen van de kosten tot conflicten leiden, met mogelijk lange procedures tot gevolg. De gemeente neemt door de werkzaamheden uit te voeren verantwoordelijkheid. Door één situatie aan te pakken kan van de gemeente verwacht worden dat in alle voorkomende gevallen actie wordt ondernomen. Hierdoor kan de vanzelfsprekendheid ontstaan dat de gemeente bomen met gedoog- en pootrecht onderhoud, zonder dat zij hierover zeggenschap heeft. Methode C Huidige werkwijze voortzetten, verzoeken overname honoreren Wanneer op dit moment per toeval achterstanden in het onderhoud worden geconstateerd die tot onveilige situaties kunnen leiden, wordt de perceeleigenaar aangeschreven. Hij krijgt het verzoek de bomen te snoeien om de veiligheid te waarborgen. De gemeente neemt geen verdere acties. Het aanschrijven van een perceeleigenaar gebeurt ad hoc. Bomen op de eenzijdige inventarisatiekaart worden niet structureel beoordeeld. De gemeente krijgt af en toe verzoeken om bomen met pootrecht of gedoogrecht over te nemen. In afwachting van de vaststelling van het gemeentelijk pootbeleid zijn geen bomen overgenomen. In deze methode stellen wij voor op deze verzoeken in te gaan. Bomen zonder achterstallig onderhoud worden overgenomen en onderhouden. Hier staat geen vergoeding tegenover. Een structurele aanpak levert deze methode niet op. Onduidelijkheid over de eigendomssituatie blijft in het merendeel van de gevallen bestaan. Onveilige situaties worden alleen weggenomen bij perceeleigenaren die (op verzoek van de gemeente) zelf actie ondernemen. Methode D Niets doen Wanneer geen beleid wordt vastgesteld blijven de knelpunten geschetst in de probleemstelling bestaan. Hierdoor loopt de gemeentelijke organisatie steeds aan tegen problemen als gevolg van onduidelijkheid over het poot- en gedoogrecht. Daarnaast blijven onveilige situaties bestaan / ontstaan en hiermee het risico op ongevallen en eventuele aansprakelijkheid van de gemeente.

4 1.4 Werkwijzen De werkwijze is per methode anders. In onderstaande tekst worden deze werkwijzen toegelicht. Methode A Duidelijkheid verschaffen Stap 1. Perceeleigenaren benaderen Om duidelijkheid te kunnen verschaffen is het op de eerste plaats noodzakelijk het pootrecht in beeld te brengen. De eenzijdige inventarisatie die de gemeente momenteel gebruikt (wordt momenteel getoetst), geldt als uitgangspunt. Op basis van deze kaart wordt een tweezijdige inventarisatie uitgevoerd. De gemeente schrijft perceeleigenaren aan om met hen de huidige situatie te bespreken. De mogelijkheid bestaat dat andere perceelseigenaren dan degenen die zijn aangeschreven, ook van mening zijn recht te hebben op de boom in de berm van de openbare weg. Om die reden wordt driemaal een publicatie geplaatst in de Leije, wordt een persbericht uitgegeven (plaatsing in regionaal dagblad) en plaatst de gemeente een aankondiging op de gemeentelijke site. Op deze manier kunnen we ook deze perceelseigenaren bereiken en de mogelijkheid bieden te reageren. Stap 2. Perceeleigenaar mogelijkheid bieden hun visie te geven Pootrecht is enkel te bewijzen door middel van een officieel schriftelijk document. Het moet daarbij gaan om documenten zoals notariële akten van (ver)koop, ruiling, nalatenschap, ruilverkaveling enz. Ook kadastrale inschrijving van pootrechten, vermelding op pootkaarten en sommige oude oorkonden, of inschrijving in wegleggers kunnen soms als bewijs van het bestaan een pootrecht dienen. Wanneer het aannemelijk is dat pootrecht aanwezig is, wordt dit vastgelegd. Wanneer pootrecht niet aannemelijk bewezen kan worden, vallen de bomen onder het gedoogrecht. Bij gedoogrecht zijn de bomen eigendom van de Gemeente Haaren. Pootrecht wat niet aannemelijk gemaakt kan worden valt onder gedoogrecht. Dit wordt schriftelijk vastgelegd. Wanneer de perceeleigenaar geen gebruik wil maken van het pootrecht of gedoogrecht neemt de gemeente de bomen in beheer. Op basis van bovenstaande uitgangspunten kan de perceeleigenaar schriftelijk zijn visie geven. Indien gewenst gaat de gemeente met de perceeleigenaar in gesprek. In het communicatieplan wordt dit nader toegelicht. De perceeleigenaar heeft een aantal mogelijkheden: Een perceelseigenaar erkent geen rechten te (willen) hebben: - De gemeente neemt de bomen direct terug in beheer. Een perceeleigenaar maakt pootrecht aannemelijk - Het pootrecht wordt vastgelegd in een pootrechtverklaring Een perceeleigenaar maakt gebruik van het gedoogrecht - Het gedoogrecht wordt vastgelegd in een gedoogrechtverklaring Een perceelseigenaar wil de bomen en/of pootrecht verkopen aan de Gemeente Haaren - In beginsel koopt de gemeente geen bomen en/of pootrecht af. Indien de perceelseigenaar het pootrecht niet wil behouden neemt de gemeente de bomen uitsluitend zonder vergoeding over. Een perceelseigenaar verkoopt zijn perceel of komt te overlijden - Voor de nieuwe eigenaar blijft de schriftelijke overeenkomst bestaan. Zij worden hiervan door de gemeente in kennis gesteld. Wanneer de nieuwe eigenaar geen gebruik wenst te maken van het gedoogrecht neemt de gemeente de bomen in beheer. Stap 3. Met perceeleigenaren afspraken vastleggen Wanneer duidelijkheid is verkregen worden afspraken vastgelegd. Dit gebeurt in een pootrecht- of gedoogrechtverklaring in plaats van in een notariële akte. De afwegingen hierbij is dat de kosten voor een notariële acte hoog zijn (circa 700, - per perceel). Daarnaast wordt het risico tot procedures op basis van een pootrecht- of gedoogrechtverklaring zeer beperkt geschat. In de pootrecht- of gedoogrechtverklaring is het van belang de volgende punten op te nemen: - De onderhoudsverplichting - De aansprakelijkheid - Eigendom - Beperkingen/voorwaarden

5 Pootrecht Bewezen pootrecht wordt vastgelegd in een pootrechtverklaring, waarin de rechten & plichten van de perceeleigenaar met pootrecht worden opgenomen. Ook de aansprakelijkheid zal een deel uitmaken van deze verklaring. De volgende rechten & plichten zullen van toepassing zijn voor de perceelseigenaar met pootrecht die de bomen claimt: - Heeft een onderhoud- en zorgplicht voor de bomen. - Mag de bomen vellen, maar moet eerst voldoen aan de regelgeving. Bijvoorbeeld indien nodig een kapvergunning. - Heeft de bevoegdheid te allen tijde te herplanten. - Krijgt de volledige aansprakelijkheid toegekend omdat deze een zakelijk recht heeft en daarmee eigenaar is. De perceeleigenaar dient het pootrecht over te dragen bij verandering van perceelseigenaar. Gedoogrecht Gedoogrecht wordt vastgelegd in een gedoogverklaring, waarin beschreven zal staan dat de handeling gedoogd is tot het moment van vellen. De rechten & plichten van de perceeleigenaren met gedoogrecht zijn tot op het moment van vellen in de gedoogverklaring opgenomen: - De Gemeente Haaren is in beginsel aansprakelijk. In de gedoogverklaring wordt aangegeven dat de perceelseigenaar op het moment van tekenen wordt gezien als volledig eigenaar van de houtopstand. De locatie en de houtopstand worden exact beschreven, omdat de perceelseigenaar enkel het eigendom krijgt van de boom die op het moment van tekenen aanwezig is in de berm van de openbare weg. Doordat het eigendom van de boom volledig overgaat op de perceelseigenaar, wordt deze als aansprakelijke gezien. De zorg en onderhoudsplicht liggen helemaal bij de perceelseigenaar. - Heeft het eigendom op de bomen in de berm van de openbare weg. - Heeft een onderhoud- en zorgplicht voor de bomen. - Mag de bomen vellen, maar moet eerst voldoen aan de regelgeving. Bijvoorbeeld indien nodig een kapvergunning. De perceelseigenaar heeft het recht op de bomen tot en met het moment van vellen, daarna vervalt zijn recht. In beginsel mag een perceelseigenaar niet opnieuw aanplanten of eventueel nieuw aangeplante bomen onderhouden. De gemeente biedt de mogelijkheid om een schriftelijk verzoek in te dienen om opnieuw aan te mogen planten. Stap 4. Pootrechtkaart vaststellen en jaarlijks controleren Wanneer stap 1 tot en met 3 zijn doorlopen, wordt een kaart gemaakt. Hierop worden alle gemaakte afspraken vastgelegd. Deze kaart wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Vervolgens plaatst de gemeente deze kaart op de gemeentelijke website, zodat perceeleigenaren de afspraken bij hun perceel te allen tijde kunnen inzien. Op basis van een lijst met grondtransacties wordt beoordeeld of percelen met pootrecht en gedoogrecht zijn overgegaan in andere handen. Nieuwe perceeleigenaren worden in kennis gesteld van het geldende recht, zodat geen onduidelijkheid ontstaat en de perceeleigenaar op de hoogte is van zijn rechten en plichten.

6 Methode B Aanschrijving en onderhoud Stap 1 Controle Alle bomen met poot- of gedoogrecht worden periodiek gecontroleerd. De bomen worden hierbij meegenomen met de reguliere controle die bij de gemeentelijke bomen worden uitgevoerd. Hiermee worden risico s in beeld gebracht. Stap 2 Aanschrijven perceeleigenaar De gemeente schrijft de perceeleigenaar van bomen met gebreken die tot onveilige situaties leiden aan. In deze brief geeft de gemeente de controlegegevens door. Daarnaast adviseert de gemeente de boomeigenaren welke maatregelen noodzakelijk zijn. Stap 3 Uitvoeren onderhoud De gemeente voert de noodzakelijke maatregelen uit. Deze maatregelen zijn erop gericht een veilige situatie te realiseren. De kosten worden doorberekend aan de perceeleigenaar. Wanneer deze perceeleigenaar deze kosten niet op zich wil nemen, treedt de gemeente in overleg. De gemeente biedt aan de bomen over te nemen en de kosten op zich te nemen. Methode C Huidige werkwijze voortzetten, verzoeken overname honoreren Stap 1 Ad hoc aanschrijven Wanneer onveilige situaties worden geconstateerd spreekt de gemeente de perceeleigenaar hierop aan. Met een brief wijst de gemeente de perceeleigenaar op de onveilige situatie waarvoor de verantwoordelijkheid draagt. De gemeente geeft aan hoe de perceeleigenaar de onveilige situatie kan verhelpen. Stap 2 Verzoeken honoreren Aanvragen om bomen met pootrecht of gedoogrecht over te nemen worden in behandeling genomen. Wanneer geen achterstallig onderhoud aanwezig is, of de perceeleigenaar dit laat wegnemen, neemt de gemeente de bomen over. De bomen worden opgenomen in het reguliere beheer van de gemeente. Methode D Niets doen De gemeente onderneemt geen acties richting perceeleigenaren bij onveilige situaties. Verzoeken om bomen met pootrecht of gedoogrecht over te nemen worden niet gehonoreerd.

7 Kosten Methode A Duidelijkheid verschaffen De bomen waarvan de gemeente verwacht dat hierop het pootrecht van toepassing is worden niet door de gemeente onderhouden. Wanneer de perceelseigenaar geen rechten erkent, worden de bomen door de gemeente direct in onderhoud genomen. Wanneer het beleid in gang wordt gezet betekent dit dat het aantal bomen dat de gemeente moet onderhouden dus zal toenemen, wat financiële gevolgen heeft. Momenteel gaat de gemeente ervan uit dat op 6000 bomen het pootrecht of gedoogrecht van toepassing is. Voor het bepalen van de extra onderhoudskosten voor de gemeente neemt de gemeente het uitgangspunt dat voor 1/3 van de bomen de perceelseigenaren de rechten niet erkennen. Dit betekent dat de gemeente 2000 extra bomen moet onderhouden. Een deel van de bomen waarvan de gemeente verwacht dat het pootrecht of gedoogrecht van toepassing is heeft een achterstand in het onderhoud of dient op termijn vanwege de ouderdom vervangen te worden. Het wegnemen van het achterstallige onderhoud om onveilige situaties te voorkomen en het vervangen van bomen brengt extra kosten met zich mee. De noodzakelijke werkzaamheden de eerste 5 jaar bestaan dus uit: - snoeiwerkzaamheden: regulier onderhoud bomen (1 keer per 6 jaar, eerste 5 jaar dus 83% van de bomen) - visuele controle: 1 keer per 3 jaar wordt de kwaliteit van de bomen beoordeeld. Dit betekent dat in de eerste 5 jaar 1 2/3 ronde wordt uitgevoerd, ofwel 166% van de bomen. - achterstallig onderhoud: bij 50% van de bomen worden extra snoeiwerkzaamheden verwacht - vervangen bomen: bomen waarvan de kwaliteit onvoldoende is en ook met snoeiwerkzaamheden geen resultaten geboekt kunnen worden, worden vervangen. De verwachting is dat dit 25% van de bomen betreft. percentage aantal kosten per boom totaalkosten 5 jaar snoeiwerkzaamheden 83 % , , - visuele controle 166 % , , - achterstallig onderhoud 50 % , , - vervangen bomen* 25 % , , - Totaalkosten 5 jaar , - Wij adviseren een voorziening te creëren waaruit de noodzakelijke werkzaamheden van de bomen de eerste 5 jaar betaald worden. Hierin wordt 5 jaar lang jaarlijks een bedrag van 50, - per boom gestort ( 250, - per boom totaal). Wanneer we ervan uit gaan dat de gemeente 2000 bomen extra in beheer krijgt betekent dit dat jaarlijks , - in de voorziening gestort dient te worden. Wanneer het aantal bomen dat de gemeente in beheer krijgt afwijkt van de schatting wordt dit aan de gemeenteraad voorgelegd en het budget aangepast. Na 5 jaar worden de bomen opgenomen in het reguliere beheer van de gemeente Haaren. Methode B Aanschrijving en onderhoud Wanneer deze methode gebruikt wordt, is het noodzakelijk alle bomen regelmatig te controleren. Verwacht wordt dat de gemeente 50% van de bomen ook daadwerkelijk moet onderhouden. Ook dient het aanwezige achterstallige onderhoud weggewerkt te worden om een veilige situatie te realiseren, evenals bij methode 1. De noodzakelijke werkzaamheden de eerste 5 jaar bestaan uit: - visuele controle: 1 keer per 3 jaar wordt de kwaliteit van alle bomen beoordeeld. Dit betekent dat in de eerste 5 jaar 1 2/3 ronde wordt uitgevoerd, ofwel 166% van de bomen. - snoeiwerkzaamheden: regulier onderhoud bomen (1 keer per 6 jaar, eerste 5 jaar dus 83% van de bomen) - achterstallig onderhoud: bij 50% van de bomen worden extra snoeiwerkzaamheden verwacht

8 percentage aantal kosten per boom totaalkosten 5 jaar visuele controle 166 % , , - snoeiwerkzaamheden 83 % , , - achterstallig onderhoud 50 % , , - Totaalkosten 5 jaar , - De kosten bedragen jaarlijks , -. Deze kosten voor snoeiwerkzaamheden en achterstallig onderhoud worden in rekening gebracht bij de perceeleigenaar. Hierbij moet rekening worden gehouden met de mogelijkheid dat niet alle perceeleigenaren bereid zijn de kosten op zich te nemen. Ook na 5 jaar blijft het noodzakelijk 6000 bomen te controleren en eventueel te onderhouden. Methode C Huidige werkwijze voortzetten, verzoeken overname honoreren De verwachting is dat de gemeente circa 50 bomen per jaar aangeboden krijgt, 250 de eerste 5 jaar. Het betreft bomen zonder achterstallig onderhoud. De onderhoudswerkzaamheden bestaan dus uit een periodieke visuele controle en de snoeiwerkzaamheden. De noodzakelijke werkzaamheden de eerste 5 jaar bestaan dus uit: - snoeiwerkzaamheden: regulier onderhoud bomen (1 keer per 6 jaar, eerste 5 jaar dus 83% van de bomen) - visuele controle: 1 keer per 3 jaar wordt de kwaliteit van de bomen beoordeeld. Dit betekent dat in de eerste 5 jaar 1 2/3 ronde wordt uitgevoerd, ofwel 166% van de bomen. percentage aantal kosten per boom totaalkosten 5 jaar snoeiwerkzaamheden 83 % , , - visuele controle 166 % 417 3, , - Totaalkosten 5 jaar , - De kosten bedragen jaarlijks 2.325, -. Ook nadien blijven deze kosten jaarlijks terugkeren. Op lange termijn is moeilijk te voorspellen hoeveel eigenaren bomen vrijwillig overdragen aan de gemeente. Methode D Niets doen Aan methode 3 zijn geen directe extra kosten verbonden. Kostenvergelijking De kosten voor methode 2 zijn de eerste 5 jaar lager. Nadien zal de gemeente wanneer zij kiest voor methode 2 jaarlijks hogere kosten hebben dan bij een keuze voor methode 1. Dit vanwege het aantal bomen dat de gemeente in onderhoud krijgt. Dit verschil bedraagt circa , - per jaar. * Opbrengsten hout zijn verrekend met de kosten

9 Communicatieplan Methode A Duidelijkheid verschaffen Benaderen perceeleigenaren Aanschrijving Alle perceelseigenaren die vermeld staan op de eenzijdig opgestelde inventarisatiekaart (april 2009) worden aangeschreven. Deze aanschrijving heeft als uitgangspunt de bomen zijn van u, tenzij. Op deze eerste aanschrijving kan reactie of geen reactie worden ontvangen. Eventuele reactie vindt plaats met behulp van een bijgevoegd formulier en envelop of via de gemeentelijke website waarop dit formulier terug te vinden is. Indien reactie wordt ontvangen kunnen dit 4 reacties zijn. - De perceelseigenaar kan van mening zijn pootrecht te hebben en kan dit aannemelijk maken. De gemeente geeft in een brief aan het bewijs betreffende het pootrecht te hebben ontvangen en akkoord te gaan met het bestaan van het pootrecht. Het pootrecht en de daarbij horende aansprakelijkheid en rechten & plichten zal vervolgens wel vastgelegd worden in een onderhandse overeenkomst met de desbetreffende perceelseigenaar. De perceeleigenaar wordt uitgenodigd om deze overeenkomst te ondertekenen. - De perceeleigenaar is van mening pootrecht te hebben, maar kan dit niet aannemelijk maken. De gemeente geeft in een brief aan dat het pootrecht niet is bewezen en daarmee niet meer van kracht is. Wel geeft de gemeente aan dat de bomen onder het gedoogrecht vallen. De perceeleigenaar is daarmee eigenaar van de bomen tot het moment van vellen. De perceeleigenaar wordt uitgenodigd om een onderhandse overeenkomst voor het gedoogrecht te ondertekenen. - De perceelseigenaar geeft aan dat hij zelf de bomen heeft aangeplant en/of jarenlang heeft onderhouden. In een brief geeft de gemeente aan dat zij op de hoogte is van het feit dat de perceelseigenaar altijd gehandeld heeft alsof de bomen zijn eigendom zijn. De gemeente wil hier een onderhandse overeenkomst voor opstellen om het eigendom van de bomen vast te leggen. De perceelseigenaar mag de bomen behouden tot en met het moment van vellen. Na het moment van vellen staat de Gemeente Haaren in beginsel niet meer toe dat een ander dan de gemeente zelf bomen plant en onderhoud in de berm van de openbare weg. De perceeleigenaar wordt uitgenodigd om de onderhandse overeenkomst te ondertekenen. - Als laatste kan de perceelseigenaar van mening zijn dat de bomen en het onderhoud daarvan volledig aan de Gemeente Haaren toebehoren. De perceeleigenaar kan dit schriftelijk aan de gemeente kenbaar maken. Dit schrijven wordt door de gemeente als bewijsstuk vastgelegd. Desgewenst heeft de perceeleigenaar de mogelijkheid met de gemeente in gesprek te treden. Wanneer op de eerste aanschrijving geen reactie wordt ontvangen, vindt een tweede en eventueel derde (aangetekende) aanschrijving plaats. Wanneer de gemeente hierop geen reactie ontvangt wordt een vierde (aangetekende) brief verstuurd. Hierin wordt vastgelegd dat de gemeente geen reactie heeft ontvangen op haar schrijven en dat de gemeente eigenaar wordt van de boom en het beheer en de verantwoordelijkheid op zich neemt. Hiertegen is bezwaar mogelijk. Informatieavond In de eerste aanschrijving worden perceeleigenaren uitgenodigd voor een informatieavond. Ook in de publicaties worden perceeleigenaren uitgenodigd voor de informatieavond. Tijdens deze avond komen een aantal onderwerpen aan bod: - informeren over de doelstelling van de gemeente (niet pootrecht bestrijden, wel schriftelijk vastleggen). - informeren over de rechten en plichten die aan het gedoogrecht en pootrecht verbonden zijn. - informeren over vervolgstappen Publicatie De mogelijkheid bestaat dat andere perceelseigenaren dan degenen die zijn aangeschreven, ook van mening zijn recht te hebben op de boom in de berm van de openbare weg. Om die reden wordt driemaal een publicatie geplaatst in de Leije, wordt een persbericht uitgegeven (plaatsing in regionaal dagblad) en plaatst de gemeente een aankondiging op de gemeentelijke site. Op deze manier kunnen we ook deze perceelseigenaren bereiken en de mogelijkheid bieden te reageren. Perceeleigenaren die zich op basis van deze publicaties aanmelden worden aangeschreven. Vervolgens verloopt de procedure gelijk aan die van de perceeleigenaren die zijn aangeschreven op basis van de opgestelde inventarisatiekaart.

10 Reactie perceeleigenaar Schriftelijk Wanneer de perceeleigenaar af ziet van het pootrecht of gedoogrecht kan hij dit schriftelijk kenbaar maken. Dit schrijven wordt door de gemeente als bewijsstuk vastgelegd. De gemeente neemt de betreffende bomen vervolgens in beheer. In gesprek met gemeente Perceeleigenaren die het pootrecht of gedoogrecht claimen kunnen dit schriftelijk doorgeven. Zij worden vervolgens op het gemeentehuis uitgenodigd. In een gesprek licht de gemeente de rechten en plichten van de perceeleigenaar toe wanneer die worden vastgelegd in een pootrecht- of gedoogrechtverklaring. Deze wordt vervolgens ter ondertekening voorgelegd. Personele inzet Het communicatietraject vraagt een intensieve inzet van de gemeentelijke organisatie. Op basis van de inventarisatiekaart verwacht de gemeente 250 perceeleigenaren te moeten aanschrijven betreffende 400 percelen. Met een deel van deze eigenaren wordt het gesprek aangegaan en wordt een onderhandse overeenkomst voorbereid. De totale inzet bedraagt xxxxxx (afhankelijk van te kiezen werkwijze) Planning Het aanschrijven van de perceeleigenaren en publicatie wordt gelijktijdig opgestart. Reacties worden verzameld. Op basis van deze reacties wordt de pootrecht- of gedoogrechtverklaring voorbereid. De perceeleigenaren worden vervolgens uitgenodigd om deze door te spreken en definitieve afspraken te maken. De inventarisatie en de schriftelijke vastlegging worden kern voor kern opgepakt. Hiermee behoudt de gemeente het overzicht en kan een snelle doorlooptijd worden gerealiseerd. Onderstaande planning geeft een indicatie van de doorlooptijd. activiteit periode Eerste aanschrijving maand 1 Publicatie 1 keer per maand maand 1-3 Presentatie maand 2 Tweede aanschrijving maand 2 Derde aanschrijving maand 3 Verwerken reacties maand 3 Gesprekken met perceeleigenaren maand 4 Evaluatie maand 5 Evaluatie Nadat het gehele traject is doorlopen vindt een evaluatie plaats. De gemeenteraad krijgt de exacte cijfers van het aantal nieuwe bomen en een inschatting van de kosten die de extra bomen met zich mee brengen. Methode B Aanschrijving en onderhoud Aanschrijven perceeleigenaar De perceeleigenaar ontvangt een brief met de inspectiegegevens en een advies over de te nemen maatregelen. Kosten doorberekenen aan perceeleigenaar Wanneer de perceeleigenaar geen actie onderneemt, voert de gemeente de noodzakelijke werkzaamheden uit. De kosten worden doorberekend aan de perceeleigenaar. Wanneer de perceeleigenaar de kosten niet wil dragen, wordt contact gezocht. De gemeente biedt de mogelijkheid de bomen over te nemen. De kosten voor het onderhoud worden dan door de gemeente gedragen. Methode C Huidige werkwijze voortzetten, verzoeken overname honoreren De perceeleigenaar ontvangt een brief waarin de gemeente haar bevindingen en adviezen doorgeeft. Hieraan is vanuit de gemeente geen vervolgtraject verbonden.

11 Om pootrecht onder de aandacht te brengen worden publicaties geplaatst in de Leije en op de gemeentelijke website. In deze publicatie neemt de gemeente de mogelijkheid op dat bomen zonder achterstallig onderhoud door gemeente worden overgenomen. Methode D Niets doen De gemeente onderneemt geen acties richting perceeleigenaren.