Verkrijgende verjaring

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Verkrijgende verjaring"

Bertha Wauters
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Verkrijgende verjaring Hendrik Ploeger 10 mei

2 Agenda Vereisten voor verkrijging door verjaring De registerverklaring Erfdienstbaarheid door verjaring 10 mei

3 Bezitsgrens Feitelijke grens Bezit: is houden voor jezelf = feitelijke macht met de pretentie van een recht dat anderen uitsluit Processuele functie: bezitter wordt vermoed rechthebbende te zijn (zie echter 3:119 lid 2) Sluitstuk: verkrijging door verjaring (10 jaar/20 jaar) 10 mei

4 Verkrijging door verjaring Vereisten Bezit Uitoefening van het recht als ware men de werkelijk gerechtigde ( houden voor zichzelf, 3:107 Moet waarneembaar zijn (3:108) Het verichtten van daden ten aanzien van de zaak waardoor hij haar met uitsluiting van anderen aan zich dienstbaar maakt Gedurende een zekere periode 10 mei

5 10 jaar en 20 jaar Art. 3:99: te goeder trouw => 10 jaar Art. 3:105: niet te goeder trouw => 20 jaar (gekoppeld aan extinctieve verjaring van de vordering van de rechthebbende tot beëindiging van het bezit) 10 mei

6 Goede trouw? Goede trouw: 3:11, (3:118), 3:23. Informatie uit Openbare registers wordt je toegerekend Niet informatie uit kadastrale registratie en kaarten Zie Rb R dam 17 november 2004, NJF 2005, 15 (Knoppert/Vestia) en Rb R dam 22 december 2004, NJF 2005, mei

7 Voortzetten lopende verjaring bij verkrijgende verjaring (3:99) Art. 3:102: de tegenwoordige bezitter kan het bezit bij het zijne voegen als ook zijn voorganger bezig was door verjaring te verkrijgen Verkrijging onder algemene titel: rechtsopvolger zet lopende verjaring voort (3:116) Overige gevallen: voortzetting indien rechtsopvolger te goeder trouw is Let wel: een eenmaal aangevangen extinctieve verjaring ex-3:105 blijft doorlopen vanaf het moment dat de eerste persoon (rechtsvoorganger) bezitter is geworden 10 mei

8 3:119 Bezitter wordt vermoed rechthebbende zijn lid 2: bij registergoederen wijkt dit vermoeden indien: wederpartij of diens rechtsvoorganger ooit rechthebbende was bezitter niet kan aantonen dat er sprake was van een latere verkrijging onder bijzondere titel waarvoor inschrijving in de openbare registers nodig was 10 mei

9 Strook grond slechts toegankelijk vanaf buurerf: bezit? (I) Rechtbank Arnhem 31 januari 2007 (rechtspraak.nl): dat de grond opzij van de opstal van KB Beheer alleen voor de eigenaar van perceel 1515 tpegankelijk was, zodat deze naar verkeersopvattingen als bezitter heeft te gelden. 10 mei

10 Strook grond slechts toegankelijk vanaf buurerf: bezit? (II) Hof s-hertogenbosch 22 februari 2005, NJF 2005, 244 (Van Ham/Goossens) - Goossens heeft een stuk grond (17 m2) in gebruik tussen zijn erf en de muur van de bakkerij op het buurerf - Gebruik sinds 1974 op grond van afspraak met toenmalige eigenaar 10 mei

11 Strook grond slechts toegankelijk vanaf buurerf: bezit? (III) Rechtbank: Goossens is door verjaring eigenaar geworden. Hof: beslissend is of Goossens bezitter van de grond was. - G wist dat hij geen eigenaar van de grond was - Hij kreeg in 1973 toestemming tot gebruik - G was vanaf dat moment houder van de grond - 3:111 BW: G. bleef houder tenzij tegenspraak van het recht van de eigenaar - Bouwen van uitbouw, vijver etc door G. doet niets af aan het feit dat de buurman nog altijd bezitter en eigenaar van de grond is 10 mei

12 Verkrijging door verjaring, kadaster en openbare registers Verkrijging werkt van rechtswege Maar tenaamstelling in kadaster blijft oorspronkelijke eigenaar Mogelijkheid van inschrijving notariële verklaring in openbare registers 10 mei

13 Notariële verklaring van verjaring: Art. 34 Kadasterwet Notariële akte (art. 37a Kw): - welk registergoed is verkregen (of tenietgegaan) - tegen wie de verjaring werkt - welke feiten tot de verjaring hebben geleid - of de verjaring wordt betwist of niet door degene tegen wie deze werkt 10 mei

14 Bijkomende verklaringen: art. 37 Kw Dat allen die als partij bij de in te schrijven verjaring betrokken zijn met de inschrijving in te stemmen of Dat bewijsstukken aan de notaris zijn overgelegd, die genoegzaam aantonen dat de verjaring zich heeft voorgedaan of (Negatieve) verklaring dat de notaris niet aan het voorgaande kan voldoen 10 mei

15 Bij negatieve verklaring notaris Bewaarder boekt de verklaring in het register 4D (voorlopige aantekeningen, art. 37 lid 2 Kw) Inschrijving op bevel van de voorzieningen rechter (zie 3:20 BW) als weigering ten onrechte was 10 mei

16 De aansprakelijke notaris: Rb Middelburg 29 december 2004 Gemeente Middelburg is eigenaar van een weg met berm Deel is in gebruik bij H als parkeerplaats Gemeente verkoopt dat deel van de weg aan V H legt conservatoir beslag 10 mei

17 Vervolg Notaris schrijft op verzoek van H een registerverklaring in dat er sprake is van verjaring door 20 jarig bezit - Gebaseerd op een door 5 getuigen ondertekende verklaring - Notaris verklaart dat niet bekend is of de verjaring wordt betwist, niet iedereen die als partij bij de verjaring betrokken is, heeft medegedeeld met de inschrijving in te stemmen 10 mei

18 Gemeente komt in actie Vordering in kort geding tot ongedaanmaking van de inschrijving wordt afgewezen (H had in alle redelijkheid tot de pretentie van verjaring kunnen komen) Gemeente wint bodemprocedure Klacht bij Kamer van Toezicht: notaris handelde onzorgvuldig 10 mei

19 Notaris moet opdraaien voor de schade van de gemeente Rechtbank Middelburg stelt vast dat de notaris op twee punten onjuist heeft gehandeld: - hij heeft de verklaring opgesteld en doen inschrijven zonder naar de mening van de gemeente te informeren - hij heeft het bewijsstuk (getuigenverklaring) ten onrechte als genoegzaam voor het aantonen van verjaring beschouwd Conclusie: Notaris heeft onrechtmatig gehandeld 10 mei

20 Causaal verband tussen daad en schade Voor de Gemeente was er geen mogelijkheid om de inschrijving van de registerverklaring tegen te houden Dat H weigerachtig was om een verklaring van waardeloosheid (art. 3:28) af te geven staat in rechtstreeks verband met het handelen van de notaris De notaris heeft H met de verklaring een handvat gegeven om het stuk grond voor zich te behouden Aan een notariële akte wordt in het maatschappelijk verkeer grote waarde toegekend De notaris was al zeer lang de familienotaris van H en heeft geen afstand genomen van de verklaring ten overstaan van H 10 mei

21 Aandachtspunten Notaris dient in de regel kennis te nemen van het standpunt van de persoon tegen wie de verjaring loopt M.b.t. de vraag of de verjaring Genoegzaam is aangetoond is terughoudendheid geboden - wel: verklaring (erkenning) van de persoon tegen wie de verjaring loopt - niet: een vonnis in kort geding - bewijsstukken: (lucht)foto s, getuigenverklaringen, etc 10 mei

22 Erfdienstbaarheid door verjaring Hoge Raad 31 oktober 2003 (Keesmeekers/Driessen) Eigenaren van 35, maar bewoners van 33, maken een uitbouw op 35, verbonden met het huis op mei

23 Erfdienstbaarheid door verjaring Hoge Raad 31 oktober 2003 (Keesmeekers/Driessen) Erf 35 en erf 33 hebben elk een nieuwe eigenaar/bewoner gekregen Eigenaar erf 35 breekt de uitbouw eigenmachtig af Was inmiddels ten laste van erf 35 een erfdienstbaarheid door verjaring ontstaan? 10 mei

24 Hoge Raad 31 oktober 2003 Het antwoord luidt: nee De eigenaar van een perceel kan zich niet gedragen als beperkt gerechtigde tot datzelfde perceel. De combinatie van die hoedanigheden - eigenaar van het dienende erf en gebruiker van het heersende erf - sluit de toepassing van de verjaringsregeling uit omdat in een dergelijk geval geen sprake kan zijn van bezit van een erfdienstbaarheid. Ook aan de zijde van de eigenaar van het gepretendeerde heersende erf kan geen sprake zijn van (middellijk) bezit van een erfdienstbaarheid. 10 mei

Vergelijkbare documenten

Verjaring & grondzaken. Hendrik Ploeger

Verjaring & grondzaken. Hendrik Ploeger Verjaring & grondzaken Hendrik Ploeger 1 Programma Verkrijging door verjaring: inleiding Bijzondere positie gemeente? Wanneer bezit? Beperkte rechten: erfdienstbaarheden Goede trouw van de bezitter: betekenis