H. Brouwer. Hoge Raad, 7 juni 2013,10/02888bls, ECLI:NL:HR:2013:CA2222 (Btw of overdrachtsbelasting

Transcriptie

1 Tijdschrift voor B uwrecht Jurisprudentie 7. In zijn noot onder dit vonnis acht JJ. van Hees de door de Rechtbank gekozen oplossing ongelukkig. Als de criteria van ongerechtvaardigde verrijking gaan gelden, zullen naar zijn oordeel de uitkomsten ongewis zijn vanwege de sterke afhankelijkheid van de specifieke omstandigheden. Hij pleit voor een restrictieve uitleg van artikel 37 Fw, in die zin dat de onbevoegdheid van de curator om nakoming te verlangen geen betrekking zou moeten hebben op vorderingen die de tegenprestatie vormen voor de reeds door gefailleerde verrichte prestaties. 8. Ik vind de opvatting van Van Hees alleszins redelijk. Er kan wel tegen in worden gebracht dat de letterlijke tekst van artikel 37 Fw daarmee strijdig is. Mijns inziens is echter goed verdedigbaar - nu de wetgever kennelijk een leemte heeft gelaten - dat in de jurisprudentie de weg wordt gekozen die leidt tot de wenselijke uitkomst. 9. T.T. van Zanten staat in zijn dissertatie - onder verwijzing naar een uitspraak van de Rechtbank Almelo (Rb. Almelo 4 april 2012, LJN: BW2517) en een arrest van Hof Den Haag (Hof Den Haag 25 november 2008, JOR 2009, 89 m.nt. Loesberg) overigens ook stil bij de aangestipte problematiek (T.T. van Zanten, De overeenkomst in het insolventierecht, Deventer: Kluwer 2012, p. 187 e.v.). Hij is van oordeel dat de nakomingsvordering van een curator in zijn geheel vervalt in het geval de overeenkomst niet gestand wordt gedaan. Hij pleit -daarbij voor een 'herleving' van deze vordering indien de wederpartij andersom wel nakoming verkrijgt. De vraag of herleving ook (gedeeltelijk) aan de orde kan zijn, als de wederpartij gedeeltelijke nakoming heeft verkregen (zoals in casu aan de orde), wordt door Van Zanten echter niet beantwoord. 10. Wat er verder ook van de mogelijke uitkomsten. zij, in het Vonnis is men eenvoudigweg over de juridische complicaties van de vordering van de Curator heengestapt. De Arbiter had - met welke. motivering dan ook - zich wel (uit het Vonnis blijkende) rekenschap moeten geven van de onderliggende juridische problematiek. Anderszins zou, (de advocaat van) Opdrachtgeefster ter zake ook specifieker verweer kunnen (en moeten) voeren. 11. Tot slot: de overwegingen van de Arbiter in r.o. 19 tot en met 25 van het Vonnis (dat Opdrachtgeefster haar schadevorderingen kan verrekenen) zijn rechtens juist, nu deze vordering voortvloeit uit een reeds bestaande rechtsverhouding met Failliet. Een verrekenbevoegdheid kan wel contractueel worden uitgesloten. Die uitsluiting heeft dan - in beginsel - ook werking in het faillissement. Hoe dan ook: verrekeningen (zoals in de onderhavige situatie) zijn in faillissementssituaties gebruikelijk, en zouden naar mijn oordeel ook kunnen worden gegrond op waardering van een vordering ter zake van het verlies van enige garantie. Curatoren zijn doorgaans - juist vanwege dit soort verrekenmogelijkheden - terughoudend met incassowerkzaamheden als in casu aan de orde. H. Brouwer ÜR 2013/131 Hoge Raad, 7 juni 2013,10/02888bls, ECLI:NL:HR:2013:CA2222 (Btw of overdrachtsbelasting bij levering van een bouwterrein) Mr. J.A.C.A. Overgaauw, mr. D.G. van Vliet, mr. C.B. Bavinck, mr. E.N. Punt en mr. M.A. Fierstra Wet OB: art. 11 en art. 15; Wet op belastingen van rechtsverkeer: art. 15; BTW-richtlijn 2006: art 12; Richtlijn 2006/112/EG: art 12 en art 135 Wanneer is sprake van levering van een bouwterrein in de zin van de Wet OB: Met gastnoot M.A. Broekman en D.J.M. Westerhoff, Red. 1. Ontstaan en loop van het geding Voor een overzicht van het ontstaan en de loop van het geding tot aan het door de Hoge Raad in dit geding gewezen arrest van 9 september 2011, nr. 10/02888, LJN: BR7016, BNB 2012/143, wordt verwezen naar dat arrest, waarbij de Hoge Raad aan het Hof van Justitie heeft verzocht een prejudiciële beslissing te geven over de in dat arrest geformuleerde vraag. Bij arrest van 17 januari 2013, Woningstichting Maasdriel, C-543/11, BNB 2013/85, heeft het Hof van Justitie, uitspraak doende op die vraag, voor recht verklaard: 'Artikel 135, lid 1, sub k, juncto artikel 12, leden 1 en 3, van richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 1 Mr. M.A. (Arianne) Broekman en mr. D.J.M. (Danielle) Westerhoff zijn beide werkzaam als advocaat-belastingkundige bij Van Doorne N.V. te Amsterdam. nr. 12-december 2013

2 Jurisprudentie Tijdschrift voor Bouwrecht 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde, moet aldus worden uitgelegd dat de levering van een onbebouwd terrein, zoals die welke aan de orde is in het hoofdgeding, na de sloop van het op dat terrein staande gebouw, niet onder de in eerstgenoemde bepaling voorziene vrijstelling van de belasting over de toegevoegde waarde valt, zelfs indien er op de datum van die levering nog geen voorzieningen zijn getroffen voor dit terrein, anders dan bovenvermelde sloop, wanneer uit een globale beoordeling van de omstandigheden waarmee de in het hoofdgeding aan de orde zijnde handeling gepaard ging en die heersten op de datum van de levering - met inbegrip van de intentie van partijen, mits deze wordt ondersteund door objectieve gegevens - blijkt dat op die datum het betrokken terrein daadwerkelijk bestemd was om te worden bebouwd, hetgeen ter beoordeling van de verwijzende rechter staat.' Partijen zijn in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren op dit arrest. Zowel belanghebbende als de Staatssecretaris van Financiën heeft van die gelegenheid gebruik gemaakt. 2. Nadere beoordeling van de middelen 2.1. Artikel 15, lid 1, aanhef en letter a, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer (hierna: de Wet BRV) stelt vrij van overdrachtsbelasting de verkrijging van een onroerende zaak krachtens een levering als bedoeld in artikel 11, lid 1, letter a, onder 1, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet OB) ter zake waarvan omzetbelasting is verschuldigd, tenzij het goed als bedrijfsmiddel is gebruikt en de verkrijger die omzetbelasting op grond van artikel 15 van de Wet OB geheel of gedeeltelijk in aftrek kan brengen Het Hof heeft geoordeeld dat ter zake van de verkrijging van het perceel door belanghebbende de vrijstelling van artikel 15, lid 1, aanhef en letter a, van de Wet BRV niet van toepassing is. Daartoe heeft het Hof geoordeeld dat de levering van het perceel op grond van artikel 11, lid 1, letter a, van de Wet OB is vrijgesteld van omzetbelasting omdat het perceel niet kan worden aangemerkt als een bouwterrein in de zin van artikel 11, lid 4, van de Wet OB Blijkens de hiervoor in onderdeel 1 weergegeven verklaring voor recht kan naar het oordeel van het Hof van Justitie een terrein worden aangemerkt als een bouwterrein in de zin van artikel 12, lid 1, letter b, en lid 3, van BTW-richtlijn 2006, wanneer uit een beoordeling van alle omstandigheden - met inbegrip van de intentie van partijen, mits deze wordt ondersteund door objectieve gegevens - blijkt dat op de datum van de levering het betrokken terrein daadwerkelijk was bestemd te worden bebouwd. Artikel 11, lid 4, van de Wet OB geeft uitvoering aan het bepaalde in thans artikel 12, lid 3, van BTW-richtlijn Deze wetsbepaling moet daarom zoveel mogelijk in overeenstemming met de rechtspraak van het Hof van Justitie worden uitgelegd, zodat hierbij mede rekening moet worden gehouden met de intentie van de bij de levering betrokken partijen mits deze wordt ondersteund door objectieve gegevens Op grond van het hiervoor in 2.3 overwogene handhaaft de Hoge Raad niet langer zijn rechtsopvatting dat bij gehele sloop van een gebouw de vrijkomende grond eerst dan kan worden aangemerkt als bouwterrein, indien na de sloop van het gebouw bewerkingen aan de grond hebben plaatsgevonden met het oog op nieuwe bebouwing (HR 10 augustus 2001, nr , LJN AB3243, BNB 2001/401). Het derde middel slaagt derhalve, 's Hofs uitspraak kan niet in stand blijven. De overige middelen behoeven geen behandeling. De Hoge Raad kan de zaak afdoen. Niet in geschil is dat belanghebbende de intentie had het perceel te gebruiken voor nieuwbouw en dat zij daarom bij de aankoop van het perceel met de verkoper is overeengekomen dat laatstgenoemde zorg zou dragen voor de sloop van het daarop staande gebouw, alsmede voor de verwijdering van de bestrating van het parkeerterrein. Daarmee staat vast dat het perceel ten tijde van de verkrijging door belanghebbende was bestemd te worden bebouwd. Het perceel moet voor de toepassing van artikel 15, lid 1, aanhef en letter a, van de Wet BRV worden aangemerkt als een bouwterrein in de zin van artikel 11, lid 1, letter a, onder 1, in samenhang gelezen met artikel 11, lid 4, letter a, van de Wet OB. 3. Proceskosten De Staatssecretaris zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie. 4. Beslissing De Hoge Raad: verklaart het beroep in cassatie gegrond, vernietigt de uitspraak van het Hof, de uitspraak van de Rechtbank, de uitspraak van de Inspecteur, alsmede de naheffingsaanslag, gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie betaalde griffierecht ten bedrage van 448, alsmede het bij het Hof betaalde griffierecht ter zake van de behandeling van de zaak voor het Hof ten bedrage van 110, en gelast dat de Inspecteur aan belanghebbende vergoedt het bij de Rechtbank betaalde griffierecht ter zake van de nr december 2013

3 Tijdschrift voor Bouwrectrt Jurisprudentie behandeling van de zaak voor de Rechtbank ten bedrage van 288, veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op 4248 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en veroordeelt de Inspecteur in de kosten van het geding voor het Hof aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op 1416 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en in de kosten van het geding voor de Rechtbank aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op 1416 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand. (Enz., enz., Red.) Noot Inleiding In onderhavige zaak vult de Hoge Raad verder in wanneer sprake is van de levering van een bouwterrein in de zin van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: 'Wet OB'). Dit is van belang omdat de verkrijging van een perceel grond is belast met btw of met overdrachtsbelasting. De btw kwalificatie van het perceel grond is hierbij bepalend, omdat overdrachtsbelasting geheven wordt indien ter zake van de levering van rechtswege geen btw wordt verschuldigd. 2 De levering is van rechtswege belast met btw indien het perceel grond kwalificeert als een bouwterrein. 3 Casus Maasdriel-arrest Op 13 november 2006 kocht een woningstichting (hierna: 'belanghebbende') van de gemeente Maasdriel een perceel grond waarop zich een gebouw en een parkeerterrein bevonden. Belanghebbende was voornemens op het perceel grond woningen te bouwen, eventueel in combinatie met kantoren en parkeerfaciliteiten. Partijen hadden in dat kader afgesproken dat de gemeente Maasdriel zou zorgdragen voor de sloop van het gebouw en de verwijdering van de bestrating van het parkeerterrein. Ten tijde van de levering was het gebouw gesloopt, maar was het parkeerterrein nog in gebruik (de bestrating was dus nog niet verwijderd) en was voor de door belanghebbende ontwikkelde bouwplannen nog geen bouwvergunning verleend. De vraag die in deze zaak aan de orde kwam was of sprake was van (een met btw belaste) levering van een bouwterrein. Voordat wij inhoudelijk zullen ingaan op de oordelen van de Hoge Raad en het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: 'HvJ'), zetten wij allereerst het wettelijk kader omtrent de kwalificatie van een bouwterrein uiteen. Levering belast met btw of overdrachtsbelasting?.btw De levering van een perceel grond is belast met btw indien het perceel grond kwalificeert als een bouwterrein. Uit artikel 11, lid 4 Wet OB volgt dat onder een bouwterrein wordt verstaan een onbebouwd terrein dat met het oog op bebouwing van de grond aan een of meer van de volgende voorwaarden voldoet: er vinden thans bewerkingen aan de grond plaats of hebben reeds plaatsgevonden; ten aanzien van de grond zijn of worden voorzieningen getroffen die uitsluitend dienstbaar zijn aan de grond; in de omgeving van de grond zijn voorzieningen getroffen; en/of ter zake van de grond is een omgevingsvergunning verleend. 4 Overdrachtsbelasting In beginsel wordt 6% overdrachtsbelasting 5 geheven ter zake van verkrijgingen van in Nederland gelegen onroerende zaken of van rechten waaraan deze zijn onderworpen. Indien de levering echter van rechtswege is belast met btw (zoals het geval is indien een perceel grond als bouwterrein kwalificeert), is de verkrijging in beginsel vrijgesteld van de heffing van overdrachtsbelasting (hierna: 'Samenloopvrijstelling'). 6 Don Bosco arrest Het lijkt ons goed eerst een zijstapje te maken naar het befaamde Don Bosco arrest. 7 In een eerdere publicatie hebben wij deze zaak reeds uitgebreid behandeld. 8 In het Don Bosco arrest is aangegeven dat ook een perceel grond met daarop oude gebouwen kan kwalificeren als 'onbebouwde grond' in de zin van artikel 11, lid 4 van de Wet OB indien de verkoper de gebouwen zal (laten) slopen en op! het moment van levering de sloop van de aanwezige gebouwen reeds is aangevangen. De levering ; van het perceel grond en de sloopdienst dienden ; niet afzonderlijk, maar als één prestatie te worden 2 Artikel 15, lid 1, onderdeel a van de Wet op belastingen van rechtsverkeer. 3 Artikel 11, lid 1, onderdeel a, onder 1 jo artikel 11, lid 4 van de Wet op de omzetbelasting Artikel 11, lid 4 van de Wet op de omzetbelasting Voor woningen geldt een tarief van 2%, maar dit is niet van toepassing op de verkrijging van grond bestemd voor de bouw van een woning, deze verkrijging is onderworpen aan 6% overdrachtsbelasting. 6 De Samenloopvrijstelling geldt aldus niet als wordt geopteerd voor een btw-belaste levering, waardoor in geval van optie zowel btw als overdrachtsbelasting wordt verschuldigd. 7 HvJ EG 19 november 2009, zaaknr. C-461/08 8 Mr. M.A. Broekman en mr. D.J.M. Westerhoff, '(Ver)bouwen; het fiscale bestek', TBR 2012/200. ft nr december 2013

4 Jurisprudentie Tijdschrift voor Bouwrecht beschouwd, omdat koper en verkoper de bedoeling hadden een terrein te leveren dat gereed was voor bebouwing. Deze bedoeling werd afgeleid uit het samenstel van overeenkomsten. Het HvJ achtte het hierbij niet van belang dat op het moment van levering de gebouwen slechts gedeeltelijk waren gesloopt. Uitgangspunt was hetgeen partijen hadden beoogd te leveren (het economische doel van de handeling) en dat betrof, hetgeen niet in geschil was, de levering van een terrein dat gereed was om te worden bebouwd. 9 De Hoge Raad heeft vervolgens geoordeeld dat de situatie na de sloop van een pand bepalend is om vast te stellen of het geleverde terrein (na de sloop van het bestaande gebouw) als een bouwterrein in de zin van artikel 11, lid 4 van de Wet OB kan worden aangemerkt. Met andere woorden, bij de beoordeling of een bouwterrein is geleverd moet de situatie na oplevering in gesloopte staat aan de koper worden betrokken. Dat is immers hetgeen partijen beogen te leveren. 10 Het gevolg is dat de feitelijke staat van een onroerende zaak ten tijde ; van levering niet de btw-kwalificatie bepaalt, doch het einddoel bepalend is. Maasdriel-arrest Voordat de Hoge Raad uitspraak deed in de Don Bosco-zaak, kon een perceel grond dat vrij kwam na sloop van een gebouw pas worden aangemerkt als bouwterrein indien na de sloop van het gebouw bewerkingen aan het perceel grond hadden plaatsgevonden met het oog op nieuwe bebouwing. De sloop zelf werd niet beschouwd als een zodanige bewerking beschouwd, ook niet indien de bestaande bebouwing was gesloopt met het oog op latere nieuwbouw op het vrijgekomen perceel." De Hoge Raad twijfelde - naar aanleiding van Don Bosco - of deze uitleg in overeenstemming was met de Europese regelgeving en stelde derhalve aan het HvJ een zogenaamde prejudiciële vraag. Het HvJ legde uit dat de levering van een perceel grond na de sloop van een gebouw, belast is met btw als uit de globale beoordeling van de omstandigheden per leveringsdatum - met inbegrip van de intentie van partijen (ondersteund door objectieve, gegevens) - blijkt dat het betrokken perceel daadwerkelijk bestemd was om te worden bebouwd. Het HvJ voegde daaraan toe dat niet van belang is dat er ten tijde van de levering enkel nog sloopwerkzaamheden hebben plaatsgevonden en overigens nog geen voorzieningen zijn getroffen. 12 Dit vormde aanleiding voor de Hoge Raad om 'om te gaan'. Met inachtneming van het oordeel van het HvJ oordeelde de Hoge Raad dat ten tijde van de levering vaststond dat het perceel grond bestemd was om te worden bebouwd. Belanghebbende had de intentie het perceel grond te gebruiken voor nieuwbouw en zij was in dat kader bij de koop van het perceel grond met de verkoper overeengekomen dat deze zou zorgdragen voor de sloop van het bestaande gebouw, alsmede de verwijdering van de bestrating van het parkeerterrein. De Hoge Raad komt aldus tot de conclusie dat het perceel grond moet worden aangemerkt als bouwterrein, waardoor de levering van rechtswege, is belast met btw (en met een beroep op de Samenloopvrijstelling vrijgesteld is van de heffing van overdrachtsbelasting).' : ' ' Glastninbouw-arrest ' Op dezelfde dag als het arrest in de Maasdriel zaak, wees de Hoge Raad arrest in de zogenaamde Glastuinbouw zaak. 14 In deze zaak kocht een B.V. drie percelen grond van verschillende eigenaren (A, B en C) met de intentie daarop een compleet glastuinbouwbedrijf te realiseren. A en B oefenden op de percelen perceel grond al een glastuinbouwbedrijf uit, C had het perceel grond voorafgaand aan de verkoop in gebruik als landbouwgrond. A en B hadden vóór de levering de bestaande opstallen verwijderd. Voorts had A voorafgaand aan de levering een sloot en greppels laten dempen, de grond schoongemaakt en het perceel geëgaliseerd. Op het perceel grond bij C als landbouwgrond in gebruik was, bevonden zich geen opstallen, dit perceel werd in de oorspronkelijke staat overgedragen aan belanghebbende. Alle drie de percelen grond zijn bij één akte aan belanghebbende geleverd, waarin werd gesproken van 'een perceel bouwrijp gemaakt tuinland'. In geschil was - evenals in het Maasdriel-arrest - of sprake was van een met btw-belaste levering van een bouwterrein of van een met overdrachtsbelasting belaste levering. Met de hiervoor besproken (Europese) jurisprudentie in de hand was het vrij voorspelbaar hoe deze zaak zou uitpakken. De Hoge Raad oordeelde namelijk dat blijkens het HvJ de levering van een onbebouwd terrein belast is met btw, wanneer uit de beoordeling van alle omstandigheden - met inbegrip van de intentie van partijen, mits deze 9 HvJ EG 19 november 2009, zaaknr. C-461/ HR 10 juni 2011, zaaknr bis, BNB 2012/ HR 7 maart 2003, zaaknr , BNB 2003/ HvJ EU 17 januari 2013, zaaknr. C-543/ HR 7 juni 2013, zaaknr. 10/02888bis, UN: CA HR 7 juni 2013, zaaknr. 12/00765, UN: BY2694. nr. 12-december 2013

5 Tijdschrift voor Bouwrecht Jurisprudentie wordt ondersteund door objectieve gegevens blijkt dat op de datum van levering het betrokken terrein daadwerkelijk is bestemd te worden bebouwd. De wet moet volgens de Hoge Raad zoveel mogelijk in overeenstemming met dit oordeel.worden uitgelegd. Aangezien het gerechtshof reeds i had geoordeeld dat op grond van een beoordef ling van alle omstandigheden, in het bijzonder de werkzaamheden in de directe omgeving van de perceel grond, waardoor samen met de andere per, celen één terrein was ontstaan waarop kon worden bebouwd en het voornemen van belanghebbende hierop een compleet glastuinbouwbedrijf te realiseren, kwalificeerde het betreffende perceel grond als een bouwterrein, waardoor de levering van rechtswege was belast met btw (en met een beroep op de Samenloopvrijstelling was vrijgesteld van de heffing van overdrachtsbelasting). 15 ' Reactie Staatssecretaris van Financiën l In vervolg op het onderhavige arrest is bij besluit van 19 september 2013 door de Staatsecretaris van i Financiën nader ingevuld wanneer sprake is van de levering van een bouwterrein, waarbij de Staatssecretaris van Financiën de jurisprudentie heeft uitgewerkt. Voorts heeft de Staatsecretaris van Financiën eveneens vanwege ontwikkelingen in de jurisprudentie zijn visie gegeven op zogenaamde } koop en aannemingsovereenkomsten.' 6 Een groot nadeel van alle jurisprudentie voor particuliere kopers en (gedeeltelijk) btw vrijgestelde ondernemers is namelijk dat de traditionele koopen aanneemovereenkomsten fiscaal anders worden behandeld. Voorheen kon de grond door de aannemer worden geleverd met overdrachtsbelasting (tarief 6%) en de nieuw gebouwde woning met 21% I btw. In het voorjaar van dit jaar heeft de Hoge Raad evenwel geoordeeld dat handelingen van een aannemer met betrekking tot de overdracht van de grond en de daaropvolgende bouw van een onroerende zaak voor de heffing van btw (ook) tezamen als één btw belaste levering van een onroerende zaak moeten worden beschouwd. 17 Hierdoor wordt 21% btw verschuldigd over de volledige koopsom van de onroerende zaak inclusief de grond. In het Belastingplan 2014 is opgemerkt dat dit arrest leidt tot een forse budgettaire opbrengst en dat voor lopende bouwprojecten een overgangsregeling zal worden getroffen. Deze overgangsregeling is inmiddels in een besluit van de Staatssecretaris van de Financiën opgenomen' s,; Conclusie Door vorenstaande jurisprudentie is sneller dan voorheen sprake van de levering van een bouwterrein in de zin van de Wet OB. De Nederlandse wettelijke invulling van het begrip bouwterrein is namelijk niet in overeenstemming met de Btw ' richtlijn. Hoewel in de Btw richtlijn is opgenomen ' dat bouwterreinen 'de door de lidstaten als zodanig ' omschreven al dan niet bouwrijp gemaakte terreinen' zijn, reikt deze vrijheid niet zo ver dat de Nederlandse wettelijke invulling in strijd mag zijn met de doelstelling van de Btw richtlijn. De doelstelling van de Btw richtlijn is namelijk enkel de levering van onbebouwde terreinen die niet zijn bestemd als perceel grond voor een opstal vrij, te stellen van de heffing van btw (derhalve geen bouwterrein). Met andere woorden, onbebouwde, voor bebouwing bestemde percelen grond kwalificeren als bouwterrein en zijn derhalve van rechtswege belast met btw. De Nederlandse wettelijke invulling van het begrip bouwterrein, waarbij is vereist dat ten tijde van de levering er aan één van de voorwaarden zoals bedoeld in artikel 11, lid 4 Wet OB wordt voldaan, blijkt derhalve een te enge interpretatie van de Btw richtlijn te zijn. Uit de behandelde Europese jurisprudentie volgt immers dat bij de beoordeling of sprake is van een bouwterrein, meer moet worden uitgegaan van een subjectieve benadering (te weten de intentie van partijen) waarbij ook toekomstige omstandigheden in aanmerking moeten worden genomen. Zolang de wettekst van artikel 11, lid 4 Wet OB niet wordt gewijzigd, kan in voorkomende gevallen (indienwenselijk) een beroep worden gedaan op de ruime definitie van bouwterrein die uit de jurisprudentie en het recente besluit van de Staatssecretaris van Financiën volgt. Het zou evenwel juister zijn op korte termijn de wettekst in overeenstemming te brengen met de uitganspunten uit ' de Europese jurisprudentie, omdat het onwenselijk is dat de wettekst niet in overeenstemming is met de Btw richtlijn. Of het wenselijk is om een perceel grond belast " met btw te verkrijgen hangt af van de omvang van het recht op aftrek van btw dat de kopende partij heeft. Indien de koper recht heeft op aftrek van btw, zal de koper het perceel grond bij voorkeur belast met btw verkrijgen, omdat de koper alsdan de 21%) btw die op de verkoopprijs in rekening 15 HR 7 juni 2013, zaaknr. 12/00765, LJN: BY Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 30 september 2013, BLKB2013/1686M, Stcrt. 2013, 26851, paragraaf 4.2. en HR 22 maart 2013, zaaknr. 12/ Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 30 september 2013, BLKB2013/1686M, Stcrt. 2013,26851, paragraaf 4.2. nr. 12 -december 2013

6 Jurisprudentie Tijdschrift voor ïtouwrecht wordt gebracht, in aftrek mag brengen. Een koper die geen recht heeft op aftrek van btw (omdat deze btw-vrijgestelde prestaties verricht), zal de perceel grond liever belast met overdrachtsbelasting verkrijgen, omdat het overdrachtsbelastingtarief lager is dan het btw-tarief, waardoor de "belastingdruk" derhalve lager zal zijn. Indien het perceel grond zowel voor btw-belaste als btw-vrijgestelde prestaties zal worden bestemd, zal een vergelijking moeten worden gemaakt tussen een verkrijging in de btw-sfeer en een verkrijging in de overdrachtsbelastingsfeer en zal moeten worden bekeken in welke situatie de belastingdruk het hoogst is. Met name met oog op de aangekondigde afschaffing van de zogenoemde integratieheffing is het momenteel van essentieel belang dat tijdig wordt aangestuurd op de fiscaal meest gunstige route. 19 M.A. Broekman en D.J.M. Westerhof Meer Jurisprudentie Voor meer samenvattingen en besprekingen van jurisprudentie, zie Actualiteiten Bouwrecht ( Actualiteiten Bouwrecht is ook te raadplegen met de gratis Bouwrecht Online app. Voor meer informatie zie: 19 Op Prinsjesdag is aangekondigd dat de integratieheffing per 1 januari 2014 komt te vervallen. Integratieheffing vindt plaats als een ondernemer binnen het eigen bedrijf een onroerende zaak vervaardigt die bestemd is voor bedrijfsdoeleinden waarvoor geen volledig recht op aftrek bestaat. Dit is bijvoorbeeld aan de orde als een ontwikkelaar op eigen grond onroerende zaken laat ontwikkelen en deze vervolgens gaat verhuren aan particulieren of huurders die btw-vrijgestelde prestaties verrichten (zoals banken, verzekeraars, zorg- en onderwijsinstellingen). Op grond van de integratieheffing dient een ontwikkelaar over de kostprijs van de vervaardigde onroerende zaak btw af te dragen. Hierdoor betekent de heffing van btw een extra kostenpost, ter grootte van 21% van de kostprijs. In verband met deze verschuldigde btw, ontstaat een aftrekrecht voor de btw die in verband met de vervaardiging aan de ontwikkelaar in rekening is gebracht. Door de afschaffing van de integratieheffing zal bij ingebruikname van de nieuw gebouwde onroerende zaken over de kostprijs geen btw meer verschuldigd zijn en mag de btw op de bouwkosten niet langer in aftrek worden gebracht. nr. 12-december 2013