Voorlichtingsbrochure

Transcriptie

1 Voorlichtingsbrochure TEN BEHOEVE VAN BELGISCHE GRENSARBEIDERS IN NEDERLAND Uitgave januari 2006 Secretariaat-Generaal van de BENELUX ECONOMISCHE UNIE Regentschapsstraat 39, 1000 BRUSSEL Tel Fax info@benelux.be Internet :

2 VOORLICHTINGSBROCHURE TEN BEHOEVE VAN BELGISCHE GRENSARBEIDERS IN NEDERLAND Uitgave januari 2006 Secretariaat-Generaal van de BENELUX ECONOMISCHE UNIE Regentschapsstraat 39, 1000 BRUSSEL Tel Fax info@benelux.be Internet :

3 Voorlichtingsbrochure ten behoeve van Belgische grensarbeiders in Nederland Uitgave januari 2006 I N H O U D S O P G A V E Blz. Voorwoord A. Belangrijkste aandachtspunten bij het werken in Nederland Formaliteiten bij het aanvaarden van een werk in Nederland 1 2. Formaliteiten ten tijde van het werken in Nederland 1 3. Formaliteiten bij of na het stopzetten van het werk in Nederland 1 4. Arbeidscontract 1 5. Loon 2 6. Ontslag 2 B. Fiscaliteit Wie is er grensarbeider? 3 2. Waar betaalt u belasting? 3 3. Fiscale positie in Nederland Het sofi-nummer De loonbelstingverklaring Hoe doet u aangifte in Nederland? Kiest u voor behandeling als binnenlands belastingplichtige? 3 4. Fiscale positie in België (woonstaat) Waar moet ik dit inkomen vermelden op mijn aangifte? Welk bedrag geef ik aan? Kan ik kosten inbrengen m.b.t. die buitenlandse inkomsten? Hoe worden die inkomsten belast? Is er gemeentebelasting verschuldigd op die inkomsten? 5 C. Sociale zekerheid Algemeen Actieven Niet-actieven (Vervroegd) gepensioneerden 7 2. Betaling van sociale premies Actieven Niet-actieven (Vervroegd) gepensioneerden 8 3. Ziekte- en invaliditeitsuitkeringen Ziekengeld Arbeidsongeschiktheidsuitkering Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WIA) Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) Medische verzorging Algemeen Actieven Niet-actieven Aanmelding voor de zorgverzekering In Nederland In België Aanmelding van personen met uitsluitend een Nederlands wettelijk pensioen of uitkering Aanmelding voor de overgangsregeling vrijwillige AWBZ-verzekering 13

4 4.3. Recht op verstrekkingen Algemeen Actieven Niet-actieven Mutaties Einde verzekering Verandering van verzekeringsinstelling/mutaliteit Vakantie Vakantierechten Gezinsbijslagen Het Nederlandse kinderbijslagstelsel Coördinatie kinderbijslag grensarbeiders Studiefinanciering Tegemoetkoming onderhoudskosten thuiswonende gehandicapte kinderen (T.O.G.) Werkloosheidsuitkeringen Gedeeltelijke werkloosheid Volledige werkloosheid Aanvullende vergoedingen voor ontslagen of volledig werkloos geworden bejaarde grensarbeiders Personen werkzaam in Nederlandse overheidsdienst/onderwijs enz Pensioenen Algemene ouderdomsuitkering (AOW) Opbouw rechten Aanvraag AOW-uitkering Hoogte van de AOW-uitkering Aanvullend Belgisch pensioen (zgn. intern grensarbeiderspensioen) Nederlands bedrijfspensioen Vervroegde uittreding (vervroegd ouderdomspensioen/vut) Nabestaandenuitkering (Anw) Medische zorg Grensarbeiders met een Nederlandse WAO-uitkering : vrijwillige verzekering werknemerspensioen Rijksdienst voor Pensioenen of vrijwillige voortzetting Nederlandse AOW/Anw-pensioen 21 D. Overige Omwisseling en bankkosten Toeslagenwet (TW) Ondernemingsraden Ouderschapsverlof Vrijstelling van kijk- en luistergeld 22 B I J L A G E N : 1. Adressen en bedragen 2. Jaaropgaaf 3. Verklaring betreffende het recht op verstrekkingen wegens ziekte en moederschap van verzekerden die in een ander dan het bevoegde land wonen (E 106) 4. Kennisgeving van schorsing of intrekking van het recht op verstrekkingen van de ziekte- en moederschapsverzekering (E 108) 5. Verklaring betreffende het behoud van het recht op lopende verstrekkingen van de ziekte- en moederschapsverzekering (E 112) 6. Verklaring voor de inschrijving van de rechthebbenden op pensioen of rente en het bijhouden van de inventarissen (E 121) 7. Verklaring betreffende de toepasselijke wetgeving (E 101) 8. Verklaring inzake de tijdvakken die in aanmerking worden genomen voor het verlenen van uitkeringen bij werkloosheid (E 301)

5 V O O R W O O R D Het College van Secretarissen-Generaal verheugt er zich over dat in het kader van de Benelux Economische Unie tussen de betrokken departementen van de drie landen regelmatig diepgaand overleg plaatsvindt over de wijze waarop aan problemen van grensarbeiders binnen het Benelux-gebied tegemoet kan worden gekomen. Dit overleg heeft geleid tot een aantal verbeteringen en verduidelijkingen van de positie van de grensarbeiders alsmede tot het voornemen om de bijzondere situatie van grensarbeiders van nabij te blijven volgen. Een grensarbeider heeft te maken met twee landen (zijn woonland en zijn werkland) zodat het vrij ingewikkeld is om uit te maken welke fiscale en sociale regelingen op hem van toepassing zijn. Daarom zijn alle nuttige inlichtingen voor grensarbeiders binnen het Benelux-gebied, voor hun werkgevers en voor sociale uitkeringsinstellingen in de drie landen in een drietal brochures opgenomen, respectievelijk gericht op : - Belgische grensarbeiders in Nederland; - Nederlandse grensarbeiders in België; - Belgische grensarbeiders in Luxemburg en Luxemburgse grensarbeiders in België. Deze brochures en bijlagen worden jaarlijks in januari bijgewerkt. Wij hopen dat dank zij dit informatiemateriaal de grensarbeiders en de betrokken organisaties beter hun weg zullen vinden in de toepasselijke regelingen. Het College van Secretarissen-Generaal van de Benelux Economische Unie

6 A. BELANGRIJKSTE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET WERKEN IN NEDERLAND 1. Formaliteiten bij het aanvaarden van een werk in Nederland 1.1. Bij het aanvaarden van werk in Nederland dient u: 1. een Sofinummer aan te vragen bij de belastingdienst in Nederland. Dit gebeurt persoonlijk en met identiteitspapieren. 2. een Basisverzekering in Nederland af te sluiten bij een ziektekostenverzekeraar 2.3. Als er zich wijzigingen voordoen in uw gezinssituatie moet u deze met het oog op uw kinderbijslagrechten onverwijld doorgeven aan het bevoegde vestigingskantoor van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) Na overlijden van de grensarbeider moet een aanvraag om een overlevings-nabestaandenpensioen worden ingediend bij de Belgische gemeente waarin de betrokken grensarbeider woonachtig was. 3. Formaliteiten bij of na het stopzetten van het werk in Nederland 3.1. Voor het geval dat u volledig en definitief werkloos wordt, moet u een E-301-verklaring (zie bijlage 8) aanvragen bij uw UWV (uitvoeringsinstelling werknemersverzekeringen) waarbij de Nederlandse werkgever is aangesloten ter verkrijging van een Belgische werkloosheidsvergoeding (in Goes of Hengelo). Deze regeling geldt ook voor naar België verhuisde Nederlanders Wanneer u kinderbijslag wenst te ontvangen kunt u bij een vestigingskantoor van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) om een aanvraagformulier verzoeken. Raadpleeg vooraf bij het Bureau voor Belgische Zaken op welke wijze de samenloop van Belgische en Nederlandse kinderbijslag is geregeld Wanneer de (huwelijks)partner van de grensarbeider geen eigen pensioen opbouwt omdat zij bijvoorbeeld huisvrouw is, is het zinvol om zich te wenden tot Kantoor Verzekeringen van de Sociale Verzekeringsbank, Afdeling Vrijwillige Verzekering, Postbus 357, 1180 AJ Amstelveen, ter eventuele afsluiting van een vrijwillige verzekering voor het partnergedeelte van het ouderdomspensioen (AOW) en voor de nabestaandenuitkering (Anw). Deze aansluiting moet op straffe van nietigheid binnen het jaar na de aanvang van de dienstbetrekking in Nederland gebeuren. 2. Formaliteiten ten tijde van het werken in Nederland 2.1. Bij arbeidsongeschiktheid, ongeacht de oorzaak, moet hiervan binnen 24 uur melding worden gemaakt bij de werkgever Omdat U in Nederland in loondienst bent, bent u in Nederland verplicht verzekerd voor uw ziektekosten op grond van de Zorgverzekeringswet (ZVW). Ingeval u buiten België of Nederland verblijft, is het aan te bevelen de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) te vragen aan uw Belgische verzekeringsinstelling. Uw gezinsleden kunnen geneeskundige verzorging buiten België ontvangen als zij in het bezit zijn van de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK), die ook door uw Belgische verzekeringsinstelling wordt afgegeven. Om uw gezinsleden als verzekerden ten laste van Nederland aan te laten merken door het Belgische ziekenfonds is het noodzakelijk dat u zich inschrijft bij een Belgische verzekeringsinstelling. Het formulier hiervoor wordt afgegeven door de Nederlandse verzekeraar. Vanaf 1 juli 2007 hebben gezinsleden van Belgische grensarbeiders óók recht op medische zorg in Nederland. Een formulier kunt u hiervoor bij Agis aanvragen Uw aansluiting bij een Nederlandse verzekeringsinstelling (zorgverzekeraar) moet worden beëindigd met behulp van een formulier E-108 (zie bijlage 4) Het verdient aanbeveling uw Nederlandse werkgever te vragen om u een getuigschrift over het vervullen van uw dienstbetrekking bij hem te geven, dit in verband met latere aanspraken Ongeveer 12 maanden vóór het bereiken van uw 65ste verjaardag moet u een aanvraag voor een Nederlands AOW-pensioen indienen bij het gemeentebestuur van uw woonplaats. 4. Arbeidscontract 4.1. Kenmerken Nederlands arbeidsrecht (na Flex-wet) Arbeidsovereenkomst Een werknemer kan een beroep doen op het bestaan van een arbeidsovereenkomst als wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: er moet sprake zijn van een beloning er moet sprake zijn van een duur van tenminste drie maanden in drie opeenvolgende maanden moet ofwel maandelijks tenminste 20 uur ofwel wekelijks zijn gewerkt. Dit heeft gevolgen voor de zgn. nul-urencontracten. Als na drie maanden plots blijkt dat aan een van de omvangsvoorwaarden wordt voldaan, kan de werknemer een beroep doen op het rechtsvermoeden van de omvang van een arbeidsovereenkomst. Proeftijd In het oude arbeidsrecht (arbeidsovereenkomsten afgesloten vóór ) geldt een proeftijd van twee maanden. Deze proeftijd moet zijn overeengekomen (mondeling/schriftelijk). De lengte van de proeftijd is afhankelijk geworden van de aard en duur van de arbeidsovereenkomst. De proeftijd moet schriftelijk zijn overeengekomen. 1

7 Schematisch : Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd: proeftijd maximaal 2 maanden Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd korter dan 2 jaar: proeftijd maximaal 1 maand Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van 2 jaar of langer: proeftijd maximaal 2 maanden Arbeidsovereenkomst voor project/vervanging: proeftijd maximaal 1 maand 4.2. Als u bij een Nederlandse werkgever in dienst treedt, krijgt u, wat de duur betreft, te maken met twee soorten van arbeidscontracten: - een contract voor onbepaalde tijd ( tijdelijke aanstelling ) of een vast contract; - een contract voor een bepaalde duur ( vaste aanstelling ) dat eindigt op eenovereengekomen datum Daarnaast is het ook mogelijk dat u een contract krijgt aangeboden voor een bepaald werk of een zogenaamd oproepcontract. Het is raadzaam om zich over uw rechten en plichten - voortvloeiend uit dergelijke contracten - te laten informeren door het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI : voormalig arbeidsbureau) of door een vakbond. 5. Loon De hoogte van het loon is geregeld in de Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) van de betrokken sector/bedrijf of, omdat niet alle werkgevers onder een CAO vallen, in de Wet Minimumloon. 6. Ontslag 6.1. Ontslagrecht Opzegverboden Als de werknemer instemt met het ontslag gelden de opzegverboden (bijvoorbeeld wegens ziekte, zwangerschap, lidmaatschap ondernemingsraad enz.) niet meer. Deze gelden ook niet als (een deel van) de werkzaamheden worden beëindigd. Opzegtermijnen Voor de werkgever is de opzegtermijn gekoppeld aan de lengte van het dienstverband. De opzegtermijn wordt : bij een dienstverband tussen 0 en 5 jaar: 1 maand bij een dienstverband tussen 5 en 10 jaar: 2 maanden bij een dienstverband tussen 10 en 15 jaar: 3 maanden bij een dienstverband tussen van 15 jaar of langer: 4 maanden Voor de werknemer is de opzegtermijn een maand. Bij CAO kan daarvan worden afgeweken, er is een maximum van zes maanden. Overgangsregels Voor een werknemer die op jaar of ouder is gelden de oude regels. Een proeftijd die is overeengekomen maar op nog niet is verstreken blijven de oude bepalingen van kracht. Voor contracten voor bepaalde tijd die zijn aangegaan vóór gelden ook de oude regels (ook bij verlengingen van oude contracten) Tegen ongewenst ontslag door uw werkgever heeft u verweermogelijkheden ofwel via de ontslagprocedure bij afdeling Juridische Zaken van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) ofwel via de Kantonrechter. In het laatste geval moet u een domicilie-adres kiezen in Nederland, eventueel kan domicilie gekozen worden bij het Bureau Belgische Zaken te Breda. Ingeval van ontslag moet u in ieder geval een E-301-verklaring (zie bijlage 8) aanvragen bij de uitvoeringsinstelling (UWV) waarbij uw laatste werkgever is aangesloten, zulks in verband met uw rechten op werkloosheids- en socialezekerheidsuitkeringen in België (in Goes of Hengelo). Een arbeidsovereenkomst kan ontbonden worden door de Kantonrechter of via een ontslagvergunning - verleend aan uw werkgever - door de afdeling Juridische Zaken van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). De procedure bij de Kantonrechter blijft hier verder buiten beschouwing. Bij CAO kunnen kortere opzegtermijnen worden afgesproken. Ontslagvergunning De plicht van de werknemer om een ontslagvergunning te vragen komt te vervallen (gebeurde toch al zelden of nooit). Ziekmelding na ontslagaanvraag Er kan geen ontslag worden aangezegd als men ziek is. Ziek melden na de ontslagaanzegging is geen beletsel meer om ontslag aan te zeggen. Na ontvangst van de aanvraag door de afdeling Juridische Zaken van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) kan ziekmelding de ontslagprocedure niet meer ophouden. 2

8 B. FISCALITEIT 1. Wie is er grensarbeider? In deze brochure wordt met grensarbeider bedoeld iedere persoon die als inwoner van België, ongeacht zijn nationaliteit, in Nederland in loondienst gaat werken. 2. Waar betaalt u belasting? Om uit te maken welk van de beide landen inkomsten mag belasten, moet dat inkomen getoetst worden aan de bepalingen van het dubbelbelastingverdrag België Nederland. Hiertoe wordt elk inkomen onder een bepaalde noemer (de verdragsrechtelijke kwalificatie van een inkomen) geplaatst, waarna wordt uitgemaakt wie van de beide landen heffingsbevoegd is. alle gevallen moet u bij uw aanvraag een geldig legitimatiebewijs - een rijbewijs is niet voldoende - kunnen overleggen. Als u niet de nationaliteit van een EU-lidstaat heeft, geldt voor u een andere regeling. Meer informatie kunt u verkrijgen bij de Belastingdienst. Najaar 2006, maar niet later dan op 1 januari 2007, wordt het sofinummer vervangen door het zogenaamde burgerservicenummer (BSN). Het BSN is een uniek identificerend persoonsnummer dat iedereen krijgt, die ingeschreven staat in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) of in de nog te vormen registratie niet-ingezetenenen. Ten behoeve van niet-inzetenen zal zeer waarschijnlijk een (of meerdere) afgiftepunt(en) worden ingesteld. Voor informatie hierover kunt u bellen met de BelastingTelefoon Buitenland, De loonbelastingverklaring U krijgt van uw werkgever een formulier Loonbelastingverklaring. U moet dat formulier invullen en weer bij uw werkgever inleveren. Sinds de invoering van het nieuwe verdrag tussen België en Nederland (van toepassing sinds 1 januari 2003) is het vroegere fiscale begrip grensarbeider afgeschaft. Dit hield in dat het om een persoon ging die woonde in de grensstreek van de ene staat en werkte in de grensstreek van de andere. De vroegere fiscale grensarbeiders werden steeds belast in hun woonplaats. Nu geldt evenwel de regel van het werkstaatprincipe. Als u in België woont en in Nederland in loondienst gaat werken, dan moet u in de meeste gevallen in Nederland belasting betalen over uw in Nederland verdiende loon. Er zijn enkele uitzonderingen. Is zo n uitzondering op u van toepassing dan betaalt u over uw in Nederland verdiende loon, veelal geen belasting in Nederland, maar in België. Deze uitzonderingen zijn : - u werkt wel in Nederland maar voor een niet in Nederland gevestigde werkgever, en gedurende maximaal 183 dagen in een periode van 12 maanden - u werkt voor een Belgisch overheidsorgaan in Nederland - u werkt als (hoog)leraar of onderwijzer in Nederland. In dat geval zal u de eerste twee jaar van uw tewerkstelling belasting betalen in België. Voor de belastingheffing in Nederland bent u buitenlands belastingplichtige. U kunt er echter voor kiezen om in plaats daarvan als binnenlands belastingplichtige te worden behandeld. Dat kan in veel gevallen voordeliger zijn. Zie voor meer informatie hierover deel C over de sociale zekerheid. In veel gevallen moet u naast belasting in Nederland ook premies betalen voor de sociale zekerheid. Zie voor meer informatie hierover deel C over de sociale zekerheid. 3. Fiscale positie in Nederland (werkstaat) 3.1. Het sofi-nummer Als u in Nederland gaat werken moet u bij de Belastingdienst een sofinummer aanvragen. U kunt dat doen bij de Belastingdienst met uitgiftebalie voor sofi-nummers waar uw Nederlandse werkgever onder valt of bij de Belastingdienst in Breda en Eindhoven of de Belastingdienst/Limburg/kantoor Buitenland in Heerlen. U mag uw sofi-nummer alleen persoonlijk ophalen. In 3.3. Hoe doet u aangifte in Nederland? Aangifte voor de inkomstenbelasting en de premies volksverzekeringen doet u in Nederland op een speciaal aangiftebiljet, namelijk het C-biljet. Dat biljet kunt u downloaden van de internetsite van de belastingdienst, Als een aangiftebiljet wordt uitgereikt moet u dat invullen en aan de belastingdienst (digitaal) terugsturen. Als geen aangiftebiljet wordt uitgereikt, maar u denkt wel recht te hebben op teruggaaf, dan vraagt u om een aanslag op verzoek. Ook dat kan digitaal door het invullen en verzenden van het C-biljet. Het is ook mogelijk een papieren versie van het aangiftebiljet of het verzoek om restitutie (Tc-biljet) te krijgen en zo aangifte te doen. Informatie kunt u krijgen bij de BelastingTelefoon Buitenland, Kiest u voor behandeling als binnenlands belastingplichtige? Als u kiest voor behandeling als binnenlands belastingplichtige (u wordt dan fiscaal als inwoner van Nederland behandeld), dan kunt u die keuze ieder jaar opnieuw op uw aangiftebiljet kenbaar maken. De keuze om als binnenlands belastingplichtige te worden behandeld kan, zoals uit de onderstaande voorbeelden blijkt, zowel voordelen als nadelen hebben. Deze keuze is niet van invloed op uw belastingpositie in België. Als (mogelijke) voordelen kunnen worden genoemd: - als u gehuwd bent of samenwoont kan uw echtgenoot of huisgenoot worden beschouwd als uw fiscale partner. Uw fiscale partner kan, als hij niets of weinig verdient, zijn heffingskorting geheel of gedeeltelijk uitbetaald krijgen; - u kunt uw (hypotheek)rente voor uw eigen woning in België aftrekken; - u heeft recht op alle aftrekposten waarop een inwoner van Nederland recht heeft; - u heeft recht op het belastingdeel van uw heffingskortingen. Als u niet kiest voor behandeling als binnenlands belastingplichtige dan geldt voor u het volgende : 3

9 - het tarief van de Nederlandse inkomstenbelasting kan hoger zijn in vergelijking met de situatie dat u de keuze niet maakt - als u in een bepaald jaar niet meer voor behandeling als binnenlands belastingplichtige kiest, kunnen sommige aftrekposten over een periode van acht jaar worden teruggenomen (dit geldt niet voor uw persoonsgebonden aftrek en de heffingskortingen) - u komt niet in aanmerking voor alle persoonsgebonden aftrekposten - u kunt uw (hypotheek)rente voor uw eigen woning in België niet aftrekken - u heeft geen recht op het inkomstenbelastingdeel van de arbeidskorting, de kortingen voor maatschappelijke beleggingen en voor beleggingen in durfkapitaal, de levenloopverlofkorting (per opgebouwd jaar), de jonggehandicaptenkorting en de (aanvullende) ouderenkorting - Heffingskortingen, heffingvrij vermogen en aftrekposten dienen voor een betreffende inwoner van België pro rata parte te worden berekend. Voor wat betreft heffingskortingen (voor de inkomstenbelasting) is goedgekeurd dat deze niet pro rata parte, maar volledig kunnen worden verleend indien recht bestaat op de desbetreffende heffingskortingen. Het heffingvrij vermogen en de aftrekposten moeten wel pro rata parte worden berekend. Zo het om pensioenen gaat, dan zal u het bedrag onder de codes in vak V moeten invullen én in de rubriek C van dat vak. Hiermee weet de Belgische administratie dat het om inkomsten gaat die verkregen werden uit buitenlandse bronnen. Op basis van deze informatie zal de administratie onderzoeken of het om een vrij te stellen, dan wel nog in België te belasten inkomen gaat. Heeft België geen heffingsbevoegdheid, dan zal de administratie dit bedrag vrijstellen Welk bedrag geef ik aan? De beroepsinkomsten van buitenlandse oorsprong worden in aanmerking genomen voor hun nettobedrag. Het bruto bedrag van die buitenlandse bezoldigingen is te verminderen met de ingehouden buitenlandse belastingen en de wettelijke voorziene ingehouden sociale zekerheidsuitgaven. Het aldus verkregen verschil is aan te geven als belastbare bezoldiging (code 1250/2250 van de aangifte). Deze sociale zekerheidsbijdrage en/of belasting is maar aftrekbaar voorzover ze tijdens het belastbaar tijdperk ook effectief werd betaald of ingehouden (op het loon). Meer informatie over het kiezen voor behandeling als binnenlands belastingplichtige vindt u in de brochure Het Nederlandse belastingstelsel voor niet-inwoners en in de Toelichting op uw aangiftebiljet en verzoek voorlopige teruggaaf. Op internet vindt u meer informatie over dit onderwerp op doorklikken naar Particulier, onderdeel Buitenland Of het kiezen voor behandeling als binnenlands belastingplichtige gunstig voor u is, kunt u berekenen op dezelfde internetsite. Download daartoe het C-biljet en vul dit biljet in als kiezer en vervolgens nog een keer als nietkiezer. 4. Fiscale positie in België (woonstaat) Als inwoner van België moet u uw wereldinkomen aangeven in het aangifteformulier in de personenbelasting. Dat betekent alle belastbare inkomsten, ook als die in het buitenland zijn verkregen. Uw werkgever levert u jaarlijks een jaaropgaaf af, (zie Jaaropgaaf 2000 als bijlage 2), die de basisgegevens bevat voor het invullen van uw Belgische aangifte in de personenbelasting. Indien u uitgesloten bent van de Nederlandse Ziekenfondswet en een particuliere ziekteverzekering afsluit is de daarvoor betaalde premie niet aftrekbaar van uw belastbaar inkomen omdat deze niet betaald wordt in het kader van de Nederlandse sociale wetgeving. De premies die de niet-werkende echtgenoot van een verplicht verzekerde Belgische grensarbeiders in Nederland vrijwillig aan de Sociale Verzekeringsbank in Amsterdam betaalt om volgens de AOW en Anw in Nederland pensioenrechten op te bouwen, zijn aftrekbaar als beroepskosten. De door u betaalde nominale premie (zie bijlage 1) kunt u als beroepskosten aftrekken door het bedrag ervan te vermelden in de rubriek Niet ingehouden persoonlijke sociale bijdragen (code 1257 voor een alleenstaande belastingplichtige of een gehuwde man en code 2257 voor een gehuwde vrouw). Een vergoeding op grond van de zogenoemde 30 %-regeling (dit is een Nederlandse regeling die niet geldt voor de inkomstenbelasting in België) wordt in België als belastbare bezoldiging aangemerkt en met dus ook aangegeven worden. Ze zal in België evenwel vrijgesteld worden Kan ik kosten inbrengen m.b.t. die buitenlandse inkomsten? 4.1. Waar moet ik dit inkomen vermelden op mijn aangifte? U geeft uw inkomen aan in dezelfde codes als voor de Belgische inkomsten. Het aangifteformulier bevat daarnaast speciale vakken om aan te geven dat het om inkomsten van buitenlandse oorsprong gaat. U zal dat inkomen dus altijd tweemaal moeten invullen. In het geval van bezoldigingen, van welke oorsprong ook, betekent dit dat u het bedrag een eerste keer in vak IV onder code 1250/2250 zal moeten invullen. Daarnaast moet u ook in de rubriek L Inkomsten of kosten van buitenlandse oorsprong uw buitenlandse inkomen aangeven én vermelden in welke rubrieken deze in de aangiftes voorkomen. 4 U kan beroepskosten inbrengen indien u de werkelijkheid, het beroepskarakter en de hoogte van de uitgaven aantoont. Let wel: als u beroepskosten, zelfs diegenen die drukken op uw buitenlandse inkomsten, in België aangeeft, moeten deze voldoen aan de Belgische voorwaarden terzake. Het kan dus best zijn dat een bepaalde beroepskost wel in Nederland aanvaard wordt, maar volgens de Belgische fiscale wetgeving niet! Ingeval u uw werkelijke beroepskosten niet aantoont, heeft u ook voor uw buitenlandse inkomsten steeds recht op de aftrek van de forfaitaire beroepskosten.

10 4.4. Hoe worden die inkomsten belast? Alle buitenlandse inkomens worden samengesteld met de Belgische inkomsten om het belastingtarief te bepalen. Daarna worden de inkomsten waarover België geen heffingsrechten heeft, vrijgesteld van belasting. Deze manier van werken noemt men vrijstelling onder progressievoorbehoud Is er gemeentebelasting verschuldigd op die inkomsten? Gemeentebelasting wordt niet rechtstreeks berekend op basis van uw inkomen, maar wel op basis van de verschuldigde (staats)belasting op uw inkomsten. Niettegenstaande het feit dat buitenlandse inkomsten vrijgesteld zijn van belasting in België, zal u aanvullende gemeentebelastingen verschuldigd zijn op alle Nederlandse beroepsinkomsten, die vrij te stellen zijn in België. Dit gebeurt op basis van een specifieke bepaling in het dubbelbelastingverdrag, gekoppeld aan een wettelijke bepaling in het Belgische Wetboek der inkomstenbelasting. 5

11 C. SOCIALE ZEKERHEID 1. Algemeen Als u in Nederland werkt, geldt als hoofdregel dat u in Nederland verplicht verzekerd bent voor de sociale zekerheid. Er zijn echter uitzonderingen. U blijft bijvoorbeeld in de volgende situaties in België verzekerd : - als u door uw werkgever naar Nederland wordt gedetacheerd voor een periode niet langer dan 12 maanden - als u zowel in België als in Nederland in loondienst werkt - als u in de hoedanigheid van Belgisch ambtenaar in Nederland werkt. Indien u in Nederland voor een periode van vermoedelijk langer dan 12 maanden gaat werken, kan uw werkgever aan de Belgische Rijksdienst Sociale Zekerheid om toepassing vragen van artikel 17 van Verordening (EEG) nr 1408/71 - en mits de Nederlandse Sociale Verzekeringsbank (afdeling: internationale detachering) daarmee akkoord gaat - kunt u verder onder de Belgische Sociale Zekerheid blijven. Voor de belastingheffing gelden andere regels. In het dubbelbelastingverdrag geldt dat men onderworpen blijft aan de Belgische personenbelasting indien men o.a. niet meer dan 183 dagen in Nederland werkt/verblijft. Raadpleeg vooraf uw belastingkantoor. De sociale verzekeringen in Nederland zijn te onderscheiden in werknemersverzekeringen, volksverzekeringen, de zorgverzekeringswet en aanvullende sociale verzekeringen ACTIEVEN In beginsel zijn de Nederlandse sociale zekerheidswetten van toepassing op Belgische grensarbeiders in Nederland. De coördinatie van de sociale zekerheid is geregeld in de Europese coördinatieverordening Vo 1408/71. Voor de sociale zekerheidsregelingen bent u grensarbeider als u : - onderdaan bent van een der EU/EER-landen of statenloos of erkend politiek vluchteling bent, en - in Nederland werkzaam bent, en - in België woont. Sedert 2003 geldt de coördinatieverordening Vo 1408/71 ook voor in België legaal verblijvende zgn. derdelanders (niet-eu/eer-onderdanen), die in Nederland als grensarbeider willen werken. Om in Nederland als grensarbeider te mogen werken is echter voor deze derdelanders nog steeds een arbeidsvergunning noodzakelijk. Deze moet door de Nederlandse werkgever aangevraagd worden bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Nevenbetrekking in België In het geval u in ook nog in België werkt - voor uw Nederlandse werkgever of voor een Belgische werkgever (bijbaantje) - verandert uw sociale verzekeringspositie. U wordt dan sociaal verzekerd in België. Neem in dit soort situaties onmiddellijk contact op met de Belgische Rijksdienst Sociale Zekerheid of met het Bureau voor Belgische Zaken. In bepaalde situaties kunt u toch sociaal verzekerd blijven in Nederland (toepassing artikel 17 Vo 1408/71). Werken in zowel Nederland als België is administratief zeer ingewikkeld en is financieel voordelig voor u doch nadelig voor uw werkgever. In het geval u als loontrekkende in Nederland werkt en als zelfstandige in België bent u verplicht om in Nederland als loontrekkende en als zelfstandige in België verzekerd te worden. Gedetacheerd vanuit een Belgische onderneming Voor werkzaamheden in Nederland die niet langer dan 12 maanden duren kan onder bepaalde voorwaarden door uw Belgische werkgever om een detacheringsverklaring (E-101) worden gevraagd bij de Belgische Rijksdienst Sociale Zekerheid, zodat de vanuit België gedetacheerde werknemers onder de Belgische sociale zekerheidsregelingen blijven ressorteren. 6 Volksverzekeringen: - AOW : Algemene Ouderdomswet (ouderdomspensioen) - Anw : Algemene nabestaandenwet (nabestaandenuitkering) - AKW : Algemene Kinderbijslagwet - AWBZ : Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten De AOW/Anw/AKW wordt uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De AWBZ wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Naast bovengenoemde verzekeringen bestaat ook de Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong). De Zorgverzekeringswet Zvw (ziektekosten) Degene die AWBZ-verzekerd is, is tevens verzekeringsplichtig voor de Zvw. De Zvw wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Werknemersverzekeringen: - ZW: Ziektewet - WIA: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering - WW: Werkloosheidswet De ZW/WIA/WAO wordt uitgevoerd door het uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV). De ZVW wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Vanaf 1 januari 2006 is de Belastingdienst verantwoordelijk voor de heffing en inning van: - de loonbelasting/premies volksverzekeringen; - de premies werknemersverzekeringen (zie hierna); en - de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw. Aanvullende sociale zekerheid: In Nederland is er sprake van een zeer omvangrijk stelsel van aanvullende (extra-legale) sociale zekerheidsregelingen, bijvoorbeeld bedrijfs(tak)pensioenregelingen, vervroegde pensioenregelingen (VUT), aanvullende arbeidsongeschiktheids- en nabestaandenverzekeringen. Informeer u over deze regelingen bij uw werkgever, vakbond of pensioenfonds. Raadpleeg ook uw CAO. Nadere gegevens zijn opgenomen onder de hiernavolgende rubrieken.

12 1.2. NIET-ACTIEVEN Tijdelijke niet-actieven Het Nederlandse Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen 1999 (BUB) voorziet dat u verzekerd blijft zo lang u uitsluitend in Nederland arbeid verricht. Als grensarbeider blijft u wel verzekerd ingeval van onderbrekingen wegens ziekte, gebreken, zwangerschap, bevalling of werkloosheid of wegens verlof, staking of uitsluiting. Arbeidsongeschiktheid (WAO-uitkering) Wanneer u alleen een Nederlandse WAO-uitkering (bijvoorbeeld : % arbeidsongeschiktheid) en daarnaast geen Belgische uitkering en geen arbeid meer verricht dan bent u op grond van het Nederlandse Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen 1999 (BUB) niet meer verplicht verzekerd voor ouderdom en overlijden. Tevens bent u niet langer AWBZ-verzekerd en daarom niet meer zorgverzekeringsplichtig. U hebt in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland. De kosten van een vrijwillige AOW en/of Anw-verzekering zijn afhankelijk van uw persoonlijk inkomen. De minimumpremie voor de AOW bedraagt voor ,90 en voor de Anw 30,90. U moet daartoe tijdig - dat wil zeggen binnen één jaar nadat de Nederlandse verzekeringsplicht is beëindigd - een verzoek indienen bij de Sociale Verzekeringsbank te Amstelveen. Er bestaat ook de mogelijkheid om zich in België bij de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) vrijwillig te verzekeren (zgn. regularisatie). In het geval u aanspraak maakt op een gedeeltelijke arbeidsongeschiktheidsuitkering en daarnaast in Nederland werkt, dan blijft u volledig Nederlands sociaal verzekerd. Ontvangt u naast uw Nederlandse WAO-uitkering een Belgische uitkering, bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering of werkt u in België, dan bent u niet verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen omdat u in dat geval Belgisch sociaal verzekerd bent (VERVROEGD) GEPENSIONEERDEN In het al eerder genoemde Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen 1999 is onder meer geregeld dat degenen die met een langlopende uitkering, zoals een uitkering ingevolge de Algemene Ouderdomswet, in het buitenland (gaan) wonen, met ingang van 1 januari 2000 niet langer verplicht verzekerd zijn voor de volksverzekeringen. Wel kan men na beëindiging van de verplichte verzekering zich vrijwillig voortgezet verzekeren voor de AOW en/of de Anw. Voor meer informatie hierover kan men zich wenden tot Kantoor Verzekeringen van de Sociale Verzekeringsbank, afdeling Vrijwillige Verzekering, Postbus 357, 1180 AJ Amstelveen. Er is één uitzondering op het beëindigen van de volksverzekeringsplicht : - Uitkeringsgerechtigden die tot 31 december 1999 kinderbijslag ontvangen, houden dat recht tot het jongste kind, waarvoor al kinderbijslag wordt ontvangen, 18 jaar is geworden. Wanneer u in België woont en uitsluitend een Nederlandse wettelijke uitkering of pensioen (zoals AOW) ontvangt, hebt u in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland. In het geval u in België woont en een Nederlandse AOW-uitkering ontvangt in combinatie met een Belgisch rustpensioen op grond van eigen arbeidstijdvakken in België, dan wordt u op grond van de Europese Verordening 1408/71 Belgisch sociaal verzekerd. Voor vervroegd gepensioneerden met alleen een Nederlands vervroegd pensioen of VUT-uitkering geldt dat deze niet meer verplicht verzekerd zijn voor AOW/Anw. Er bestaat de mogelijkheid een vrijwillige AOW- en/of Anwverzekering af te sluiten (eventueel behoud voordeeljaren - de zgn. overgangsjaren - van voor 1957) dan wel stortingen voor Belgisch pensioen te doen. Ontvangt u een Nederlands vervroegd pensioen in combinatie met een Belgisch rustpensioen opgebouwd op grond van eigen arbeidstijdvakken, dan wordt u Belgisch sociaal verzekerd. 2. Betaling van sociale premies 2.1. ACTIEVEN De premie volksverzekeringen wordt in Nederland op uw loon ingehouden. Deze bedraagt 31,70 % (2006) over een bedrag van ten hoogste per jaar; bij de berekening wordt uitgegaan van uw brutoloon waarvan worden afgetrokken de in Nederland geldende standaard heffingskortingen en de aftrekposten (bijvoorbeeld pensioenpremies, WAO-hiaatpremie). Naast de op uw loon ingehouden premie volksverzekeringen komt nog een aantal premies werknemersverzekeringen te uwen laste : - Zorgverzekeringswet (Zvw): voor de Zvw gelden voor het jaar 2006 verschillende percentages inkomensafhankelijke bijdragen, afhankelijk van het feit of de inkomensafhankelijke bijdrage wordt vergoed door de werkgever of uitkeringsinstantie of niet. In 2006 zijn er drie percentages: 6,5%, 4,4% en 0%. Per persoon geldt voor dit bijdrage-inkomen een maximum. Voor het jaar 2006 is dat euro. Als de werkgever (of daarmee vergelijkbare uitkeringsinstanties van bijvoorbeeld WW, WIA of bijstand) verplicht is de inkomensafhankelijke bijdrage te vergoeden, geldt een bijdragepercentage van 6,5. Voor deze inkomsten is de maximale inkomensafhankelijke bijdrage in 2006 circa euro. Over inkomen waarover geen verplichte vergoeding bestaat van een werkgever of een uitkerende instantie (bijvoorbeeld: aanvullend pensioen, vervroegd pensioen of inkomsten als zelfstandige) moet een inkomensafhankelijke bijdrage van 4,4% betaald worden. Voor deze inkomsten is de maximale inkomensafhankelijke bijdrage in euro. De inkomensafhankelijke bijdrage is tijdelijk verlaagd tot 0% voor mensen die alimentatie ontvangen die rechtstreeks wordt betaald door de expartner. Dit bijdragepercentage geldt alleen als al in 2005 alimentatie werd ontvangen. De maatregel is bedoeld als overgangsmaatregel voor een periode van 11 jaar. Naast de inkomensafhankelijke bijdrage is voor de zorgverzekering een nominale premie verschuldigd. De nominale (niet-procentuele) premie verschilt per zorgverzekeraar. De nominale premie bedraagt in

13 gemiddeld minder dan euro. Kinderen tot 18 jaar zijn geen premie verschuldigd. Een verzekerde kan maximaal 255 euro terugkrijgen van de zorgverzekeraar wanneer hij of zij in een jaar geen zorgkosten maakt. Wanneer men zorgkosten maakt van minder dan 255 euro, krijgt men het overgebleven deel van het no-claimbedrag na afloop van het jaar terug. Bezoeken aan de huisarts, de zorg voor kinderen onder de achttien jaar, verloskundige zorg en kraamzorg tellen niet mee voor de no-claim Tót werden medische kosten, die in België werden gemaakt én verrekend via het Belgische ziekenfonds, niet verrekend met het bedrag van de no-claim. Vanaf 1 juli 2006 worden de medische kosten, ook al worden ze gemaakt en verrekend in België wél afgetrokken van het bedrag van de no-claim. - Werkloosheidswet (WW): Het werknemersdeel in de premie voor de WW bedraagt 5,20 van het loon met een franchise/premievrije voet van 58 per dag en over ten hoogste 168,00 per dag. - De premie voor de arbeidsongeschiktheidswet (WAO) wordt volledig betaald door de werkgever. - De premies voor het bedrijfspensioen, vervroegd pensioen, de aanvullende WAO-verzekeringen worden geregeld in o.a de van toepassing zijnde CAO. Afhankelijk van uw inkomen kunt u voor de premiekosten een tegemoetkoming krijgen van de Belastingdienst. Dit is de zogenaamde zorgtoeslag. U betaalt over die zorgtoeslag wel loonbelasting en premie volksverzekeringen. Informatie over de zorgtoeslag vindt u op " NIET-ACTIEVEN Indien u in Nederland deeltijds werk opneemt, verkrijgt u in België de hoedanigheid van deeltijdse werknemer met behoud van rechten en kan u onder bepaalde voorwaarden een inkomensgarantie-uitkering ontvangen. Indien daartoe door u een verzoek wordt ingediend bij de Belgische Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, Dienst Internationale Betrekkingen, kan - onder toepassing van artikel 17 van Verordening (EEG) nr. 1408/71 - worden overeengekomen dat door u alléén in België socialezekerheidsbijdragen moeten worden betaald. Bij goedkeuring zal genoemde Dienst u een verklaring E-101 (zie bijlage 7) toezenden. Omtrent de wijze van premiebetaling over uw Nederlandse loon wordt u in dat geval geïnformeerd door de Belgische Federale Overheidsdienst. Op de Nederlandse uitkeringen ingevolge de ZW worden dezelfde premies ingehouden als op het loon. Op WAO- en WAZ-uitkeringen wordt afhankelijk van het al of niet verzekerd zijn voor de volksverzekeringen premie ingehouden. Blijft u Nederlands sociaal verzekerd dan worden op uw Nederlandse WAO-uitkering de procentuele en nominale premies ZVW en AWBZ of een eventuele verdragsbijdrage ingehouden. Op WAO-uitkeringen worden voorts premies werknemersverzekeringen ingehouden. Op een WAZ-uitkering wordt bovendien een vereveningsbijdrage (een bedrag ter hoogte van de WW-premie) ingehouden. Voor de AOW geldt een inkomensafhankelijke bijdrage van 6,5%. Hiermee is al rekening gehouden bij de vaststelling van de hoogte van de AOW-uitkering en daarom is er geen vergoeding door de uitkeringsinstantie (VERVROEGD) GEPENSIONEERDEN Wanneer u in België woont en uitsluitend een Nederlandse wettelijke uitkering of pensioen (zoals AOW) ontvangt, hebt u in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland. U betaalt hiervoor een bijdrage aan Nederland, die op uw pensioen of uitkering wordt ingehouden. Wanneer u met pensioen bent en u naast uw Nederlands bedrijfspensioen ook een Belgisch rustpensioen (op grond van eigen arbeidstijdvakken of militaire dienst) ontvangt, kan inhouding van de premies volksverzekeringen achterwege blijven. Op grond van dit Belgisch pensioen wordt men Belgisch ziekenfondsverzekerd. U hoeft dan geen bijdrage meer voor de Zorgverzekeringswet te betalen. 3. Ziekte- en invaliditeitsuitkeringen 3.1. Ziekengeld Wanneer u een normaal dienstverband heeft met uw werkgever en u wegens ziekte of ongeval - ongeacht de oorzaak daarvan - niet kunt werken, dan heeft u gedurende de eerste 104 ziekteweken recht op loondoorbetaling van uw werkgever. Uw werkgever is verplicht 70% van het loon door te betalen, maar tenminste het minimumloon. Op grond van de toepasselijke CAO kan een aanvulling worden betaald door de werkgever, meestal tot 100%. Wanneer u niet in dienstbetrekking werkzaam bent, bv. omdat u werkt als uitzendkracht, of omdat uw werkgever failliet is gegaan of omdat uw tijdelijk dienstverband eindigt, kunt u aanspraak maken op ziekengeld van de uitvoeringsinstelling waarbij uw werkgever is aangesloten. De afspraken over de gang van zaken bij aangifte van ziekte voor werknemers die in België wonen, zijn vastgelegd in de arbeidsovereenkomst. De werknemer moet zich in ieder geval bij de werkgever ziek melden. Deze werkgever moet de werknemer binnen 24 uur bij de uitvoeringsinstelling melden (wettelijke termijn). De controles van de zieken worden door elke arbodienst verschillend geregeld. Arboned bijvoorbeeld doet de controles in België zelf. Voor uitzendbureaus geldt het UWV (uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen) als arbodienst. Indien u recht heeft op Nederlands ziekengeld en uw inkomen bedraagt minder dan het voor u geldend sociaal minimumloon, kunt u aanspraak maken op een toeslag ingevolge de Toeslagenwet. Indien u als werkneemster zelf in Nederland verzekerd bent, heeft u bij zwangerschap recht op zwangerschapsuitkering van de uitvoeringsinstelling die gelijk is aan het volle dagloon. U behoeft niet arbeidsongeschikt te zijn om hiervoor in aanmerking te komen. Het zwangerschapsverlof kan flexibel worden opgenomen vanaf 6 tot 4 weken vóór de vermoedelijke bevallingsdatum en kan worden genoten gedurende maximaal 16 aaneengesloten weken. Zie ook ouderschapsverlof. 8

14 3.2. Arbeidsongeschiktheidsuitkering recht op een loongerelateerde uitkering. In Nederland bestaat er geen aparte verzekering tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten. Indien u als gevolg van een arbeidsongeval of beroepsziekte niet meer kan werken, dan is de regeling bij ziekte van toepassing (zie 3.1). Daarna komt u in aanmerking voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering in het kader van de WIA. (zie 3.2.1) Wet Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) De WAO is op 1 januari 2006 opgevolgd door de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Mensen die al een WAO-uitkering hadden, blijven ook na 1 januari 2006 in de WAO. Werknemers die vanaf 1 januari 2004 gedurende 104 weken ziek zijn, krijgen te maken met de Wet Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). De WIA is opgesplitst in twee delen: de WGA en de IVA. De WGA kent drie soorten uitkeringen: een loongerelateerde uitkering, een vervolguitkering en een loonaanvullinguitkering. Deze wordt betaald bij gedeeltelijke arbeidsgeschiktheid. De IVA-uitkering wordt betaald bij volledige arbeidsongeschiktheid. Opmerkingen: Voorzover de WIA-uitkering het gevolg is van een arbeidsongeval of een beroepsziekte wordt deze uitkering niet in mindering gebracht op een eventuele Belgische werkloosheidsuitkering. - Indien u een Nederlandse arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) ontvangt en daarnaast geen Belgische uitkering, bent u niet meer verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen. Een oplossing kan zijn een vrijwillige AOW en/of Anw-verzekering te sluiten of een Belgische vrijwillige verzekering. - Voor wat betreft uw aanspraken op medische verzorging wordt verwezen naar hoofdstuk 4 (Medische verzorging). W.G.A. (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) De WGA kent drie soorten uitkeringen: de loongerelateerde uitkering, de loonaanvullinguitkering en de vervolguitkering. Doel De WGA-uitkering is een aanvulling op het loon. Hoe meer wordt gewerkt, hoe hoger het inkomen. Voorwaarden Er is recht op een WGA-uitkering als de werknemer: - jonger is dan 65 - meer kan verdienen dan 20%, maar minder dan 65% van het loon - een ziekteperiode van 104 weken heeft doorgemaakt (deze wachttijd kan worden verlengd). Loongerelateerde uitkering Als in minimaal 26 van de 39 weken voor de uitkering is gewerkt, bestaat Hoogte loongerelateerde uitkering: 70% van het dagloon, maar over maximaal? 168,-- per dag. Er wordt rekening gehouden met het loon wat wordt verdiend als wordt gewerkt. Dit is van invloed op de hoogte van de uitkering. Duur loongerelateerde uitkering Leeftijd Duur loongerelateerde uitkering 18 t/m 22 jaar 6 maanden 23 t/m 27 jaar 9 maanden 28 t/m 32 jaar 1 jaar 33 t/m 37 jaar 1,5 jaar 37 t/m 42 jaar 2 jaar 43 t/m 47 jaar 2,5 jaar 48 t/m 52 jaar 3 jaar 53 t/m 57 jaar 4 jaar 58 t/m 64 jaar 5 jaar De loonaanvullinguitkering Als niet in de 26 van de laatste 39 weken is gewerkt en de restverdiencapaciteit is 50% of meer, bestaat recht op een loonaanvullinguitkering. Hoogte De hoogte van de uitkering is 70 % van het dagloon verminderd met wat volgens de arbeidsdeskundige van het UWV kan worden verdiend (restcapaciteit). Het totale inkomen is het loon, vermeerderd met de loonaanvullinguitkering. Duur De duur van de uitkering is afhankelijk van de situatie. Zodra daarin iets verandert, wijzigt de uitkering. De vervolguitkering Als u niet aan de voorwaarden voor de loongerelateerde uitkering of de loonaanvullinguitkering voldoet, u kunt 20% of meer van uw oude loon verdienen en na de periode van loongerelateerde uitkering bestaat er recht op een vervolguitkering. Hoogte vervolguitkering: Arbeidsongeschiktheidpercentage Uitkering 35 t/m 44 % 28 % van het minimumloon 45 t/m 54 % 35 % van het minimumloon 55 t/m 64 % 42 % van het minimumloon 65 t/m 79 % 50,75 % van het minimumloon Verdiende men minder dan het minimumloon (bijvoorbeeld door parttime werk), dan wordt wél van het werkelijke loon uitgegaan. Duur De duur van de uitkering is afhankelijk van de situatie. Zodra daarin iets verandert, wijzigt de uitkering. Uitvoering 9

15 De WGA wordt uitgevoerd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Het UWV beoordeelt de arbeidsgeschiktheid en betaalt de daarbij behorende uitkering. IVA-uitkering (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) De WAZ is per 1 augustus 2004 afgeschaft. Alleen zelfstandige ondernemers die vóór 1 augustus arbeidsongeschikt zijn geworden kunnen nog in aanmerking komen voor een WAZ-uitkering. De WAZ - per 1 augustus 2004 voor de meeste zelfstandigen niet meer toegankelijk - verzekert inkomensverlies als gevolg van langdurige arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen, meewerkende echtgenoten en beroepsbeoefenaars zoals directeur, grootaandeelhouders, alfahulpen etc. Alleen in overgangssituaties kan nu nog een beroep op de WAZ worden gedaan. Voor overgangssituaties geldt het volgende De zelfstandige die : - op 1 augustus 2004 al een WAZ-uitkering ontving, behoudt deze zolang hij aan de uitkeringsvoorwaarden voldoet. - voor 1 augustus 2004 arbeidsongeschiktheid is geworden, heeft recht op een WAZ-uitkering na de wachttijd van een jaar. De uitkering kan dus uiterlijk op 1 augustus 2005 ingaan. Opmerkingen: - Indien u een Nederlandse arbeidsongeschiktheidsuitkering (WAZ) ont- 10 vangt en daarnaast geen Belgische uitkering, bent u niet meer verzekerd voor de Nederlandse volksverzekeringen. Een oplossing kan zijn een vrijwillige AOW-en/ of Anw-verzekering te sluiten (zie 1.2). - Voor wat betreft uw aanspraken op medische verzorging wordt verwezen naar hoofdstuk 4 (Medische verzorging). Inkomensvervangende uitkering als de werknemer niet meer dan 20% van het oude loon kan verdienen. 4. Medische verzorging Voorwaarden Er is sprake van volledige arbeidsongeschiktheid en de kans op herstel is minimaal. Hoogte De uitkering is gebaseerd op het loon dat werd verdiend in het jaar voor de Wulbz, en bedraagt 70% van het dagloon. Het dagloon wordt gemaximeerd tot 168,--. Duur Zolang er niets verandert aan de situatie, wordt de IVA-uitkering betaald tot de pensioengerechtigde leeftijd wordt bereikt. Bijzonderheden Als een (kleine) kans is dat de werknemer herstelt, wordt deze gedurende de eerste vijf jaar van de uitkering elk jaar uitgenodigd voor een gesprek. Tijdens dat gesprek wordt beoordeeld of de gezondheidssituatie is verbeterd. Als daar daadwerkelijk sprake van is, wordt de uitkering aangepast. De IVA-uitkering wordt dan omgezet in een WGA-uitkering. Uitvoering De IVA wordt uitgevoerd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Het UWV beoordeelt de arbeidsgeschiktheid en betaalt de daarbij behorende uitkering Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) 4.1. Algemeen Als u in Nederland gaat werken als werknemer of als zelfstandige, valt u in beginsel onder de Nederlandse socialeverzekeringswetgeving. Daarvan maakt ook de sociale ziektekostenverzekering deel uit. In Nederland zijn de aanspraken op medische verzorging verdeeld over twee wetten, te weten de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). Voor de actieven zijn van deze brochure de paragrafen en , , en , t/m , en , alsmede 4.5. van belang. Wanneer u in België woont en uitsluitend een Nederlandse wettelijke uitkering of pensioen (zoals WAO, WW en AOW) ontvangt, bent u niet AWBZ verzekerd (en daarom tevens niet zorgverzekeringsplichtig), maar hebt u in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland. Voor de niet-actieven zijn van deze brochure van belang de paragrafen en , en , en , en , alsmede ACTIEVEN Overzicht regelingen a. Verzekering voor de AWBZ De AWBZ is een verzekering van rechtswege. Dit betekent dat iedereen die voldoet aan de in de wet neergelegde criteria verzekerd is, ongeacht de vraag of hij of zij van de door de wet geboden aanspraken gebruik wenst te maken. AWBZ-verzekerd is iedereen die rechtmatig in Nederland woont of in het buitenland woont en in Nederland werkt en daarom in Nederland loonbelasting betaalt. Het Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden volksverzekeringen 1999 (BUB) voegt bovendien mensen toe c.q. sluit mensen uit van de volksverzekeringen, waartoe de AWBZ behoort. Grensarbeiders die in Nederland als werknemer of als zelfstandige komen werken, zijn zodoende AWBZ-verzekerd. Gezinsleden van grensarbeiders zijn niet AWBZ-verzekerd, tenzij zij zelf in Nederland arbeid verrichten of in Nederland woonachtig zijn. De AWBZ kent geen mogelijkheid tot medeverzekering van gezinsleden. Gezinsleden hebben in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland. Met België is tevens afgesproken dat deze gezinsleden ook in Nederland zorg kunnen inroepen. De afspraak treedt met ingang van 1 juli 2006 in werking.

16 b. Verzekering voor de Zvw Sinds 1 januari 2006 is de Zorgverzekeringswet in werking. Daarmee is de tientallen jaren durende discussie in Nederland om een einde te maken aan het onderscheid tussen particuliere ziektekostenverzekeringen en de ziekenfondsverzekering afgesloten. Op grond van de Zorgverzekeringswet is iedereen die AWBZ-verzekerd is verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Iedere in Nederland werkzame ziektekostenverzekeraar die heeft aangegeven de Zorgverzekeringswet te willen uitvoeren, is verplicht degene die zich daarvoor bij hem meldt voor de zorgverzekering te accepteren. De grensarbeider zelf is verplicht een zorgverzekering af te sluiten. De Zorgverzekeringswet kent geen medeverzekerden. De zorgverzekerde grensarbeider heeft, evenals zijn gezinsleden die in België wonen, in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op medische zorg. De grensarbeider heeft zodoende een zogenaamd keuzerecht: hij heeft zowel recht op zorg op grond van zijn zorgverzekering, als op basis van de Verordening. Met België is tevens afgesproken dat gezinsleden van grensarbeiders ook in Nederland zorg kunnen inroepen. De afspraak treedt met ingang van 1 juli 2006 in werking. De Belgische grensarbeider wordt in Nederland verzekeringsplichtig voor de Zorgverzekeringswet en is tevens verzekerd voor de AWBZ. Hij krijgt via het formulier E-106 recht op medische hulp in zowel Nederland als België (keuzerecht) ten laste van Nederland. Dit formulier moet worden afgegeven door de Nederlandse verzekeraar en worden ingeleverd bij het Belgische ziekenfonds waar men zich gaat inschrijven. Hierdoor kunnen Belgische kosten worden vergoed door het Belgische ziekenfonds. Nederlandse kosten worden vergoed op grond van de Zorgverzekeringswet. Men kan ingeschreven blijven bij uw huidige Nederlandse verzekeraar of kiezen voor een andere verzekeraar. De verzekeraar biedt de grensarbeider de mogelijkheid om te kiezen uit verschillende polissoorten voor de basisverzekering met een eigen risico van verschillende hoogte. Daarnaast kunt u een aanvullende verzekering afsluiten. De verzekeraar informeert over de inhoud en mogelijkheden van de polissen. Men kan kiezen uit: - een restitutiepolis, die de rekeningen vergoedt en daardoor de mogelijkheid biedt om zelf een zorgverlener te kiezen in Nederland en België. De kosten die in België worden gemaakt kunnen via deze polis worden vergoed, maar dan wel naar Nederlandse maatstaven; - een naturapolis, die de zorg rechtstreeks verstrekt via vaste gecontracteerde zorgverleners. Bij zorg via een niet- gecontracteerde (Belgische) zorgverlener is er een eigen bijdrage; - mengvormen daarvan. Kiest men voor een restitutiepolis én vergoedingen van de Belgische rekeningen via deze polis, dan hoeft men voor de basisverzekering niet ingeschreven te zijn bij een Belgisch ziekenfonds. Kiest men voor een naturapolis, wilt men gebruik maken van het keuzerecht, of heeft men gezinsleden die niet zelfstandig verzekerd zijn, dan is inschrijving met het formulier E- 106 bij een Belgisch ziekenfonds noodzakelijk. Men kan naast de basisverzekering een aanvullende verzekering afsluiten in Nederland of een (hospitalisatie)verzekering in België. De verstrekkingen die in België niet (volledig) worden vergoed en in Nederland onder de AWBZ vallen kunt u niet meer bij de Nederlandse verzekeraar declareren. Heeft men of één van uw gezinsleden AWBZ-zorg op het moment van invoering van de Zorgverzekeringswet, dan loopt deze zorg door zolang het nodig is. Gezinsleden De gezinsleden die niet zelfstandig verzekerd zijn, moeten zich melden bij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) in Diemen. Voor de gezinsleden is het formulier E-106 en inschrijving bij een Belgisch ziekenfonds in alle gevallen noodzakelijk. Het Belgische ziekenfonds beslist of de gezinsleden in België - via de grensarbeider ingeschreven worden bij het ziekenfonds. Zij mogen vanaf 1 juli zowel gebruik maken van medische zorg in België als in Nederland. Vlaamse zorgverzekering Inwoners van Vlaanderen zijn verplicht verzekerd voor de Vlaamse zorgverzekering. Grensarbeiders zijn echter uitgesloten van deze verzekering Te betalen premies a. De AWBZ-premie Voor uw verzekering ingevolge de AWBZ bent u een door de overheid vastgestelde procentuele premie verschuldigd. Als u zelfstandige bent betaalt u de procentuele premie op aanslag van de belastingdienst. Als u werknemer bent houdt de werkgever de procentuele premie in op uw loon en draagt deze af aan de belastingdienst. b. De Premie en inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering (Zvw) Alle verzekerden van 18 jaar of ouder die een zorgverzekering hebben gesloten, betalen daarvoor aan de zorgverzekeraar een door de zorgverzekeraar te bepalen nominale premie. De hoogte kan verschillen voor de verschillende varianten van de verzekeringsovereenkomsten die zij op de markt aanbieden, maar moet voor ieder die bij een bepaalde zorgverzekeraar kiest voor hetzelfde model, gelijk zijn. De enige uitzondering op het hiervoor geschetste verbod op premiedifferentiatie wordt gevormd door de wettelijke mogelijkheid van collectieve verzekeringen. Bij deze verzekeringen mag ten hoogste een premiekorting worden verleend van 10% ten opzichte van de grondslag van de premie die geldt voor de desbetreffende variant van de zorgverzekering. Naast de nominale premie betaalt de verzekerde een inkomensafhankelijke bijdrage, die is verschuldigd over inkomen uit tegenwoordige en vroegere arbeid. De Belastingdienst int deze bijdragen. Bij de heffing van de inkomensafhankelijke bijdrage over in de loonheffing betrokken loon of uitkering zal de werkgever of uitkeringsinstantie deze bijdrage inhouden op het loon of de uitkering en die afdragen aan de Belastingdienst. Bij inkomsten die niet aan de heffing van loonbelasting onderworpen zijn, vindt de heffing van de inkomensafhankelijke bijdrage door de Belastingdienst op aanslag bij de verzekeringsplichtige plaats. De Zorgverzekeringswet regelt een verplichting tot het geven van een ver- 11

17 goeding van de inkomensafhankelijke bijdrage voor de werkgever aan zijn verzekeringsplichtige werknemers. Deze verplichting tot het verstrekken van een vergoeding geldt eveneens voor bepaalde uitkeringsinstanties. De percentages en bedragen van de Zvw- premie en bijdrage staan vermeld in bijlage 1. Vlaamse zorgverzekering Inwoners van Vlaanderen zijn verplicht verzekerd voor de Vlaamse zorgverzekering. Niet- beroepsactieve buitenlandse verzekerden worden echter uitgesloten van deze verzekering. De Zorgverzekeringswet kent net als de Ziekenfondswet een zogenaamde no-claimteruggaveregeling voor verzekerden van achttien jaar of ouder. De no-claim houdt in dat een verzekerde maximaal 255 euro na afloop van het verzekeringsjaar van de zorgverzekeraar terug kan krijgen wanneer hij geen beroep (claim) op vergoeding van zorgkosten in dat verzekeringsjaar bij zijn zorgverzekeraar heeft gedaan. Doet men wel een beroep op vergoeding van zorgkosten, maar minder dan 255 euro, dan krijgt men het overgebleven no-claim bedrag na afloop van het verzekeringsjaar terug. Kosten voor de huisarts, verloskundige zorg en kraamzorg tellen niet mee voor de no-claim. c. Bijdrage verdragsgerechtigde gezinsleden Voor gezinsleden van een grensarbeider die op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland, dient aan Nederland een bijdrage betaald te worden. Deze bijdrage komt overeen met de nominale premie voor de zorgverzekering van euro NIET-ACTIEVEN Op grond van de Europese verordening wordt de postactieve grensarbeider bijdrageplichtig voor de Nederlandse Zorgverzekeringswet en AWBZ. Hij heeft in principe alleen recht op medische hulp in België. De kosten worden door het Belgische ziekenfonds vergoed volgens het Belgische stelsel. Voor hulp in Nederland heeft men vooraf toestemming nodig van het Belgische ziekenfonds. De vrijwillige AWBZ-verzekering vervalt. Heeft de postactieve grensarbeider of één van de gezinsleden AWBZ-zorg op het moment van invoering van de Zorgverzekeringswet, dan loopt deze zorg door zolang het nodig is. Was men particulier verzekerd, dan moet men zich melden bij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) in Diemen. Met het formulier dat men van CVZ ontvangt moet vervolgens worden ingeschreven bij een Belgisch ziekenfonds. Daarnaast kan eventueel een (hospitalisatie)verzekering worden afgesloten in België. Was men als ingezetene ingeschreven bij het Belgische ziekenfonds, dan moet men door het Belgische ziekenfonds als ingezetene worden uitgeschreven en zich vervolgens melden bij CVZ. Met het formulier dat van CVZ wordt ontvangen moet men zich vervolgens inschrijven bij een Belgisch ziekenfonds ten laste van Nederland. De (hospitalisatie)verzekering in België kan worden aangehouden. Gezinsleden De gezinsleden die niet zelfstandig verzekerd zijn, moeten zich melden bij CVZ. Het Belgische ziekenfonds beslist of de gezinsleden in België via de postactieve grensarbeider ingeschreven worden bij het ziekenfonds. Gezinsleden mogen in principe alleen in België gebruik maken van de voorzieningen. Voor hulp in Nederland hebben zij vooraf toestemming nodig van het Belgische ziekenfonds Overzicht regelingen a. Overgangsregeling vrijwillige AWBZ-Verzekering voor post-actieven Met de invoering van de Zorgverzekeringswet op 1 januari 2006 is de vrijwillige AWBZ-verzekering beëindigd. Om te voorkomen dat mensen die al een zorgindicatie hebben daardoor in de problemen komen wanneer die zorg niet in hun woonlandpakket zou zijn opgenomen, is een overgangsregeling getroffen. Die houdt in dat zij de kosten van zorg die zij nu al krijgen tot het einde van hun leven ten laste van de AWBZ kunnen blijven brengen. Dat geldt ook voor eventuele vervolgzorg die nodig wordt wanneer door een wijziging van de gezondheidstoestand, de indicatie verandert. Voorwaarde is dat zij zich vóór 1 mei 2006 voor de overgangsregeling aanmelden bij het College van zorgverzekeringen (CVZ), Postbus 320, 1110 AH Diemen (Nederland), telefoonnummer b. Aanspraken op grond van de Verordening Wanneer u in België woont en uitsluitend een Nederlandse wettelijke uitkering of pensioen (zoals WW, WAO en AOW) ontvangt, hebben u en uw eventuele gezinsleden in België op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg, ten laste van Nederland. U dient uzelf en uw eventuele gezinsleden hiervoor aan te melden bij de afdeling Buitenland van het College van zorgverzekeringen (CVZ), Postbus 320, 1110 AH Diemen (Nederland). Het CVZ stuurt u vervolgens het verdragsformulier E-121, waarmee u zich kunt inschrijven bij een Belgische verzekeringsinstelling/mutualiteit. De Belgische verzekeringsinstelling beoordeelt welke gezinsleden met u meeverzekerd zijn. U betaalt voor uzelf en uw gezinsleden een bijdrage aan Nederland, die op uw pensioen of uitkering wordt ingehouden. Afhankelijk van de hoogte van uw inkomen en uw gezinssamenstelling bestaat aanspraak op zorgtoeslag. Het aanvraagformulier kunt u aanvragen bij de Belastingdienst Toeslagen, webpagina of het telefoonnummer Te betalen bijdragen a. De AWBZ-premie Voor uw verzekering ingevolge de overgangsregeling vrijwillige AWBZ bent u een - door de overheid vastgestelde - procentuele premie verschuldigd. Het orgaan dat de uitkering of het pensioen betaalbaar stelt houdt de procentuele premie daarop in en draagt deze af aan de belastingdienst. b. De bijdrage voor verdragsgerechtigden Voor aanspraken op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening 12

18 nr. 1408/71 betaalt u voor uzelf en uw eventuele gezinsleden een bijdrage aan Nederland, die op uw pensioen of uitkering wordt ingehouden. De bijdrage is samengesteld uit een inkomensafhankelijk deel dat overeenkomt met de inkomensafhankelijke premie voor de zorgverzekering (6,5% over de maximale AOW-uitkering en 4,4% over overige pensioenen) en met de inkomensafhankelijke premie voor de AWBZ (12,55% over het wereldinkomen vermenigvuldigd met de woonlandfactor 0,6168) te heffen over maximaal euro. Verder bestaat de bijdrage uit een deel dat overeenkomt met de nominale premie voor de zorgverzekering van 1106 euro minus 255 euro (no-claim)= 851 euro. Afhankelijk van de hoogte van uw inkomen en uw gezinssamenstelling bestaat aanspraak op zorgtoeslag. Het aanvraagformulier kunt u aanvragen bij de Belastingdienst Toeslagen, webpagina of het telefoonnummer De percentages en bedragen van de bijdrage staan vermeld in bijlage Aanmelding voor de zorgverzekering In Nederland Om te voldoen aan uw verzekeringsplicht, moet u binnen vier maanden na het ontstaan van die plicht een zorgverzekering sluiten met een zorgverzekeraar naar keuze. De zorgverzekeraars hebben voor wat betreft de zorgverzekering een acceptatieplicht. Indien u niet, of te laat, aan uw verzekeringsplicht voldoet, leggen individuele zorgverzekeraars namens het College voor zorgverzekeringen (Cvz) een boete op wanneer u zich alsnog meldt voor het sluiten van een zorgverzekering. Na het te laat afsluiten van de zorgverzekering bent u naast de premie voor de zorgverzekering een boete verschuldigd die gelijk is aan 130% van de nominale premie voor die zorgverzekering. De boete is verschuldigd over het aantal maanden dat u ten onrechte niet verzekerd was, met een maximum van vijf jaar. Een verzekeringsplichtige krijgt geen boete opgelegd als het niet afsluiten van de zorgverzekering hem niet kan worden verweten of als een rechtvaardiging bestaat. Na uw inschrijving bij de zorgverzekeraar ontvangt u uw polisvoorwaarden. Over uw aanspraken en de te volgen procedure bij het inroepen van medische zorg zal de zorgverzekeraar u nader informeren. Voorts zorgt uw zorgverzekeraar voor verzending van een formulier E-106 (zie model bijlage 3) voor de aanmelding bij de door u gekozen Belgische verzekeringsinstelling/mutualiteit. In overleg met u kan uw zorgverzekeraar het formulier E-106 ook rechtstreeks naar de verzekeringsinstelling/ mutualiteit van uw keuze sturen. Bij deze verzekeringsinstelling worden u en uw daarvoor in aanmerking komende gezinsleden als rechthebbenden op verstrekkingen in België ingeschreven. Informeer naar eventuele aanvullende verzekeringen (bijvoorbeeld een hospitalisatieverzekering). Naast de zorgverzekering kan u, indien u dat wilt, in Nederland een aanvullende verzekering sluiten. De aanvullende verzekering staat los van de zorgverzekering. Het is een particuliere verzekering waarvoor de overheid geen regels mag stellen. Voor een aanvullende verzekering bestaat dan ook geen acceptatieplicht. Verder stellen particuliere ziektekostenverzekeraars zelf de omvang van het pakket en de hoogte van de premie voor de aanvullende verzekering vast. Wel is in de Zorgverzekeringswet geregeld dat een zorgverzekeraar de aanvullende verzekering niet mag opzeggen als iemand een zorgverzekering bij een andere zorgverzekeraar afsluit In België U meldt zich met het formulier E-106 aan bij de ziektekostenverzekeraar in uw woonplaats. In overleg met u kan uw zorgverzekeraar het formulier E-106 ook rechtstreeks naar de ziektekostenverzekeraar van uw woonplaats sturen. De Belgische verzekeringsinstelling/ mutualiteit gaat na welke gezinsleden volgens de Belgische wetgeving voor medeverzekering in aanmerking komen. Indien u in verband daarmede om bepaalde gegevens wordt gevraagd, gelieve u die zo spoedig mogelijk te verstrekken. De ziektekostenverzekeraar in uw woonplaats vult het E-106 formulier verder in en stuurt een exemplaar naar het College voor zorgverzekeringen (Cvz). Het Cvz informeert vervolgens uw Nederlandse zorgverzekeraar. Op deze wijze weet de Belgische verzekeringsinstelling/ mutualiteit dat u en uw eventuele gezinsleden ten laste van Nederland in België en Nederland recht hebben op medische verzorging Aanmelding van personen met uitsluitend een Nederlands wettelijk pensioen of uitkering Indien u woonachtig bent in België en rechthebbende wordt op een WAO-, een Waz-, of een Anw-uitkering, dan wel indien u na het bereiken van de 65- jarige leeftijd een AOW-pensioen ontvangt, dient u dit te melden bij uw Nederlandse zorgverzekeraar. Wanneer u uitsluitend een Nederlands wettelijk pensioen of uitkering ontvangt, bent u namelijk niet langer zorgverzekeringsplichtig in Nederland, maar hebt u als verdragsgerechtigde aanspraak op zorg in België ten laste van Nederland. U dient de wijziging tevens te melden aan het College voor Zorgverzekeringen (Cvz). Het Cvz stuurt u vervolgens een formulier E-121 waarmee u zichzelf en eventuele gezinsleden bij uw Belgische verzekeringsinstelling/ mutualiteit kunt aanmelden Aanmelding voor de overgangsregeling vrijwillige AWBZ-verzekering Sinds 1 januari 2006 zijn de vrijwillige AWBZ en de AWBZ-restitutieregeling voor Verdragsgerechtigden in het buitenland beëindigd. Bij deze beëindiging is een overgangsregeling getroffen voor diegenen die op 31 december 2005 aanspraak maakten op vergoeding van de AWBZ-zorg. Betrokkenen behouden sinds 1 januari 2006 dit recht en komen voor zover van toepassing ook in aanmerking voor de vergoeding van de kosten van eventuele vervolgzorg. Voorwaarde is dat zij zich vóór 1 mei 2006 voor de overgangsregeling aanmelden bij het College van zorgverzekeringen (CVZ), Postbus 320, 1110 AH Diemen (Nederland), telefoonnummer Recht op verstrekkingen Algemeen De zorgaanspraken ingevolge de Zorgverzekeringswet en de AWBZ zijn wettelijk vastgesteld. 13

19 Het verzekerde pakket van de Zorgverzekeringswet is gelijk aan het verzekerde pakket van de voormalige ziekenfondsverzekering (2005). Nieuw is de zogenoemde functiegerichte omschrijving van de zorg die onder het verzekeringspakket van de Zorgverzekeringswet valt. De functiegerichte omschrijving houdt in dat bij wettelijk voorschrift alleen nog maar geregeld is wat er onder de aanspraken valt (de inhoud en omvang van de zorg) en wanneer (de indicatiegebieden) er aanspraak bestaat. Wie de zorg verleent en waar die wordt verleend, is de verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraar. Hij moet daarover in de zorgovereenkomst met de zorgaanbieder afspraken opnemen. In de zorgovereenkomst moet hij ook de procedurele voorwaarden zoals toestemmingsvereisten, verwijzingen en voorschrijfvereisten opnemen. De zorgverzekering heeft in principe werelddekking: men kan elke gewenste zorgaanbieder bezoeken. Afhankelijk van de polisvariant wordt een gedeelte van, dan wel het gehele in Nederland gangbare tarief vergoed. De Grensarbeider heeft zowel in Nederland (naar Nederlandse normen) als in België (op grond van de zorgverzekering dan wel op grond van de Verordening volgens Belgische normen) recht op medische zorg. Wanneer u op grond van de Verordening in België zorg inroept, moet u wel een beroep doen op een door het RIZIV (België) erkende geneesheer. De lijst van erkende Belgische geneesheren is in het bezit van uw verzekeringsinstelling/ mutualiteit. De grensarbeider heeft de volgende aanspraken: a. Aanspraken ingevolge de Zorgverzekeringswet (geldt voor alle Zvw-verzekerden) De Zorgverzekering geeft aanspraak op de navolgende vormen van zorg: - Geneeskundige zorg, waaronder zorg door huisartsen, ziekenhuizen, medisch specialisten en verloskundigen; - Ziekenhuisverblijf; - Tandheelkundige zorg (tot 18 jaar, vanaf 18 jaar alleen specialistische tandheelkunde en het kunstgebit); - Hulpmiddelen; - Geneesmiddelen; - Kraamzorg; - Ziekenvervoer (ambulance en zittend vervoer); - Paramedische zorg (beperkt fysiotherapie/ oefentherapie, logopedie, ergotherapie, dieetadvisering). b. Aanspraken ingevolge de AWBZ (geldt voor alle AWBZ-verzekerden) De AWBZ-aanspraken zijn omschreven in zeven functies: - Huishoudelijke verzorging; - Persoonlijke verzorging; - Verpleging; - Ondersteunende begeleiding; - Activerende begeleiding; - Behandeling; - Verblijf; Naast de zorgfuncties bestaat er ook aanspraak op onder andere verpleegartikelen, ziekenhuiszorg na één jaar, revalidatiezorg (na één jaar), prenatale zorg, onderzoek naar bepaalde aangeboren stofwisselingsziekten en vaccinaties op basis van het vaccinatieprogramma. Gezinsleden van de grensarbeider en de postactieve grensarbeider zijn noch AWBZ-verzekerd noch zorgverzekeringsplichtig. Zij hebben als verdragsgerechtigde aanspraak op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland ACTIEVEN Bijzonderheden bij het inroepen van verstrekkingen door de grensarbeider zelf Ingeval u anders dan om beroepsredenen in Nederland verblijft dient u uw recht op medische verzorging aan te tonen d.m.v. de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK). Deze kaart wordt u door de Belgische verzekeringsinstelling uitgereikt. Indien u zorgverzekeringsplichtig bent en een zorgverzekering hebt afgesloten, hebt u als grensarbeider een zogenaamd keuzerecht: u hebt zowel recht op zorg op basis van uw AWBZ-verzekering en zorgverzekering, als op basis van de Verordening. Wanneer u zorg inroept op basis van uw zorgverzekering is de hoogte van de vergoeding afhankelijk van het soort zorgpolis dat u hebt gekozen. Wanneer u een restitutiepolis hebt, wordt maximaal het in Nederland gangbare tarief vergoed. Hebt u echter een naturapolis, dan kan op de vergoeding van zorg verleend door een niet gecontracteerde zorgaanbieder (in Nederland of België) een korting worden aangebracht. De hoogte van de korting staat in uw polisvoorwaarden vermeld De gezinsleden Indien u een zorgverzekering hebt afgesloten hebben uw gezinsleden op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 eveneens recht op geneeskundige verzorging in België volgens de Belgische wettelijke regeling. Met België is tevens afgesproken dat gezinsleden van grensarbeiders ook in Nederland zorg kunnen inroepen. De afspraak treedt met ingang van 1 juli 2006 in werking Arbeidsongevallen Nederland kent in tegenstelling tot België geen afzonderlijke arbeidsongevallenverzekering. Indien u een zorgverzekering hebt afgesloten komen kosten tengevolge van ziekte of ongeval ten laste van de Nederlandse Ziekenfondswet of AWBZ. Het kan echter gebeuren, dat u in België medische zorg nodig heeft in verband met een ongeval dat naar Belgisch begrip als een arbeidsongeval is aan te merken. Bijvoorbeeld een ongeval op weg van of naar het werk ook al gebeurde dit in Nederland. Soms is in België de medische zorg terzake van arbeidsongevallen ruimer dan de hulp in verband met ziekte. In een dergelijk geval verdient het aanbeveling dat u zich hieromtrent tot uw Belgische verzekeringsinstelling/mutualiteit of hulpkas wendt. U krijgt dan de kosten vergoed als ware het ongeval onder de Belgische wetgeving gebeurd. 14

20 NIET-ACTIEVEN Bijzonderheden bij het inroepen van verstrekkingen door ex-grensarbeiders In het onderstaande wordt eenvoudshalve de rechthebbende op een rente gepensioneerde genoemd. Uw pensionering kan gevolgen hebben voor de medische verzorging van u en uw gezinsleden. Wanneer u namelijk in België woont en uitsluitend een wettelijk pensioen of uitkering uit Nederland ontvangt, zijn u en uw gezinsleden niet verzekerd voor de AWBZ en dus niet verzekeringsplichtig voor de Zorgverzekeringswet. U en uw gezinsleden hebben op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg, ten laste van Nederland. Voor wat betreft in België wonende gepensioneerde grensarbeiders kunnen zich de volgende situaties voordoen. a) Dubbelgepensioneerde woonachtig in België Indien u in België woont en zowel een Nederlands als een Belgisch wettelijk pensioen heeft, terwijl u op grond van de Belgische wetgeving recht heeft op medische zorg, dan hebben u en uw gezinsleden in België recht op medische zorg volgens de in België geldende regels, alsof u uitsluitend in België verzekerd bent. U dient zich daartoe in te schrijven bij een Belgische verzekeringsinstelling. Er mag geen inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering en de AWBZ meer ingehouden worden op uw Nederlandse uitkering/pensioen. Indien dat desondanks toch geschiedt, dient u dit te signaleren aan de Belgische mutualiteit met het verzoek schriftelijk contact op te nemen met het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) te Diemen om mede te delen dat betrokkene verplicht verzekerd is in België op basis van het Belgische rustpensioen dat hij of zij geniet. Het adres is: het College voor Zorgverzekeringen, Financiële Afdeling Buitenland, Postbus 320, 1110 AH Diemen (Nederland). Het College voor Zorgverzekeringen kan de Sociale Verzekeringsbank opdragen verder geen inhoudingen meer te doen op het AOW-pensioen. b) Rechthebbende op uitsluitend een Nederlands pensioen woonachtig in België Indien u uitsluitend een wettelijk Nederlandse uitkering of pensioen ontvangt en in België woont, hebt u op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg, ten laste van Nederland. U dient zich in dat geval tezamen met uw gezinsleden met een formulier E-121 (zie model in bijlage 6) in te schrijven bij een Belgische verzekeringsinsteling. De kosten van de medische zorg komen ten laste in Nederland. c) Tijdelijk verblijf in Nederland en andere EU-lidstaten Indien u in België woont en als verdragsgerechtigde aanspraak hebt op het Belgische pakket aan zorg ten laste van Nederland, hebben u en uw gezinsleden bij tijdelijk verblijf in Nederland aldaar recht op onmiddellijk noodzakelijke medische zorg, die wordt verleend volgens de in Nederland geldende regels. U dient in dat geval uw recht op medische zorg aan te tonen door middel van de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK). Deze kaart wordt u door uw Belgische ziekenfonds uitgereikt. Het voorgaande is eveneens van toepassing in geval van tijdelijk verblijf in een andere EU-lidstaat. Vanaf 1 juni 2004 vervangt de Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) het formulier E-111. Indien u zich met de bedoeling om aldaar een medische behandeling te ondergaan naar Nederland wilt begeven, dient u daartoe eerst de toestemming te verkrijgen van uw Belgische verzekeringsinstelling. Dit geldt voor intramurale zorg. Onder intramurale zorg moet worden verstaan : de zorg die verblijf in een instelling omvat van tenminste één nacht. U krijgt dan een formulier E-112 (zie model in bijlage 5) mee. Voor vergoeding van extramurale zorg bij een zorgverlener in Nederland of een andere EUlidstaat is toestemming van uw Belgische verzekeringsinstelling niet nodig. Onder extramurale zorg moet worden verstaan zorg die geen verblijf in een instelling omvat van tenminste één nacht. De overige voorwaarden die krachtens de Belgische wetgeving gelden voor de aanspraak van de verzekerde blijven onverkort van toepassing. Voor informatie over deze voorwaarden kunt u contact opnemen met uw Belgische verzekeringsinstelling. Indien u particulier verzekerd bent dient u voor het recht op medische zorg bij tijdelijk verblijf in een ander land uw polis te raadplegen. Overigens heeft u als AWBZ-verzekerde voor de als zodanig buiten Nederland ingeroepen AWBZ-verstrekkingen, die in gevallen van tijdelijk verblijf onmiddellijk noodzakelijk zijn, recht op een gehele of gedeeltelijke vergoeding in geld. Daarbij dient, in voorkomend geval, eerst gebruik te worden gemaakt van medische zorg waarop ingevolge de Verordening of een verdrag inzake sociale zekerheid recht bestaat Gezinsleden van gepensioneerde grensarbeiders In België wonende gezinsleden van gepensioneerde grensarbeiders met uitsluitend een Nederlands wettelijk pensioen, hebben net als de gepensioneerde zelf op grond van de Europese sociale zekerheidsverordening nr. 1408/71 recht op het Belgische pakket aan zorg, ten laste van Nederland. De vraag welke personen als gezinslid in de zin van de Verordening worden aangemerkt, wordt beantwoord door de wetgeving van het woonland van de betreffende persoon. De verzekeringspositie van gezinsleden van een gepensioneerde grensarbeider, die in een andere lidstaat wonen dan de gepensioneerde grensarbeider zelf, wordt, indien de gepensioneerde op grond van de Verordening (of een verdrag) recht heeft op medische zorg, beoordeeld vanuit het voor het pensioen bevoegde land. Wanneer daaruit een recht op medische zorg voortvloeit, wordt deze verleend door de verzekeringsinstelling van de woonplaats van de gezinsleden ten laste van de bevoegde verzekeringsinstelling. Deze gezinsleden dienen zich bij de verzekeringsinstelling van hun woonplaats in te schrijven. Hun recht op medische zorg moet daarbij worden aangetoond d.m.v. het formulier E-121 (zie model in bijlage 6). Dat formulier wordt uitgereikt door de bevoegde verzekeringsinstelling. 15