Zelforganisatie bij crisismanagement. J.Don Berghuijs Algemeen directeur veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

Transcriptie

1 Zelforganiseren Zelforganisatie is het ogenschijnlijke spontane proces waarbij een systeem zichzelf organiseert. (mieren, vogeltrek, school met vissen etc.)

2 Zelforganisatie bij crisismanagement J.Don Berghuijs Algemeen directeur veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

3 Zelforganisatie het proces waarbij in een chaotisch systeem spontaan structuren ontstaan. Een belangrijk kenmerk van zelforganisatie is dat niemand doelbewust structuren in een systeem aanbrengt. Iemand kan natuurlijk wel voor de voorwaarden zorgen waardoor zelforganisatie kan plaatsvinden.

4 Condities Wat zijn de condities waaronder een systeem zelforganiserend wordt?

5 Crisismanagement en zelforganisatie. Hoe kunnen hulpverleners nog beter samenwerken bij incidentmanagement? Hoe kunnen burgers hier een integrale rol spelen?

6 Belofte Deze sessie zal een nieuwe kijk moeten geven op crisismanagement als dynamisch zelforganiserend proces.

7 Crisismanagement Crisismanagement is vooral informatiemanagement. Het delen van informatie met behulp van ICT gaat een steeds belangrijker rol vervullen

8 De brandweer heeft de situatie Inmiddels geheel Onder controle..

9 Het Opperbevel van de burgemeester nader beschouwd. Als er onmiddellijk besluiten moeten worden genomen moet je dat niet aan bestuurders overlaten. J.Don Berghuijs, 1996

10 Als er onmiddellijk besluiten moeten worden genomen moet je dat niet aan bestuurders overlaten. Dat is geen expressie van anarchie, maar een feitelijke constatering Het bestuurlijk opperbevel is een misleidend begrip De bestuurlijke verantwoordelijkheid komt vooral tot uitdrukking in de preparatiefase waarin condities en randvoorwaarden worden gesteld. In de acute fase valt er nauwelijks iets bestuurlijk te besluiten en komt het aan op zich zelforganiserende activiteiten van de hulpverleners. De complexiteit van de samenleving en de gewijzigde tijd en ruimte dimensies dwingen daartoe.

11 Hiërarchische en centrale informatie- en beheerstructuren werken niet meer Van hiërarchische sturing naar netwerk sturing die wel goed gefaciliteerd moet worden en ook een cultuurverandering vereist

12 De fictie: De burgemeester heeft de A-15 A laten afsluiten De werkelijkheid: De motorrijder van de politie heeft de A afgesloten De motorrijder van de politie heeft de A-15 MK Rijnmond Hier de Ik heb de A-15 A afgesloten

13 Üit de werkinstructie gemeentelijke rampenstaf Het hoofd berichtencentrum brengt alle berichten bij de burgemeester. De burgemeester leest de binnenkomende berichten voor in de rampenstaf.

14

15

16

17 De democratisering van de telecom levert een grote bijdrage aan het vermogen van zelforganisatie Communicatie een conditie voor zelforganisatie

18 Hiërarchisch Network anabled Hiërarchische Informatie voorziening Genetwerkte Informatie voorziening

19 Brand bij CMI 1996 Rampenstaf Operationeel team Commando Rampterrein/ COPI

20 Media Polycentrische aansturing Rampenstaf Operationeel team PMK RAC brw Commando Rampterrein CPA HCC politie brandweer geneeskundig havenbedrijf

21 Georganiseerd zelforganiseren Ambitie Alle operationele centra een zelfde beeld Multidisciplinair Versnelling van de informatie-overdracht Regio s ZH en Utrecht Taai proces (genereren geld) Impact op ordening van processen.

22 Voor ramp bottum up standaard regelingen voor handen Voor crisis top-down improviseren RvdVR Ministers Toezichthouder 13x DCC** Rijksheer** Secties Actiecentra Parate Diensten Bedrijven en Burgers Minister President/Ministerraad NCBB MinBZK Commissaris van de Koningin Coördinerend Burgemeester Operationeel Leider Regionaal Operationeel Team Burgemeester Commandant Rampterrein Eenheden MBT* NCC PCC** Regionaal Beleidsteam* GCC** Commando Rampterrein RNV 1x IBT* 12x 1x RCC**??x Gemeentelijk Operationeel team* CTPI** Secties LOCC Bestuurlijk Bestuurlijk juridisch juridisch een een knappe knappe ordening ordening van van bevoegdheden bevoegdheden en en vernantwoordelijkheden vernantwoordelijkheden 1x Overleg van Burgemeesters Gemeente Secretaris Managementteam Actiecentra Gemeentelijke Diensten Diensten Landelijke Organisatie MinBzk is de coördinerend minster danwel een vakminister danwel de Minister president Criteria: Operationele inzetduur en betrokken disciplines Interdepartmentale keteneffecten Publiciteit Zit niet formeel in de bevelslijn Provinciale Organisatie Regionale Organisatie Gemeentelijk Beleidsteam* Gemeentelijke organisatie

23 Voor ramp bottum up standaard regelingen voor handen Voor crisis top-down improviseren RvdVR Ministers Toezichthouder 13x DCC** Rijksheer** Secties Actiecentra Parate Diensten Bedrijven en Burgers Minister President/Ministerraad NCBB MinBZK Commissaris van de Koningin Coördinerend Burgemeester Operationeel Leider Regionaal Operationeel Team Burgemeester Commandant Rampterrein Eenheden MBT* NCC PCC** Regionaal Beleidsteam* GCC** Commando Rampterrein RNV 1x IBT* 12x 1x RCC**??x Gemeentelijk Operationeel team* CTPI** Secties LOCC 1x Overleg van Burgemeesters Gemeente Secretaris Managementteam Actiecentra Gemeentelijke Diensten Diensten Landelijke Organisatie MinBzk is de coördinerend minster danwel een vakminister danwel de Minister president Criteria: Operationele inzetduur en betrokken disciplines Interdepartmentale keteneffecten Publiciteit Zit niet formeel in de bevelslijn Provinciale Organisatie Regionale Organisatie Gemeentelijk Beleidsteam* Gemeentelijke organisatie

24 De informatie manager als Oorlogsverslaggever Regionaal Operationeel Team

25 De informatiemanager Informatieprofessional Eigenstandige positie Onthierarchisering van de informatievoorziening

26 Concept van netcentrische informatievoorziening Hiërarchische Informatie voorziening Genetwerkte Informatie voorziening 3 niveaus in begrip van de situatie 1- De waargenomen feiten in de huidige situatie 2- Interpretatie van de huidige situatie ( story ) 3- projectie naar toekomstige situatie

27

28

29 Randvoorwaarden voor effectief toepassen van zelforganiseren Snelle beeldvorming Informatie zoekgedrag Rolvastheid en focus

30

31 googelen

32 Publiek vertrouwen Zelforganiseren op veel plaatsen Rollen burgemeester Herdenking Pers Hoog bezoek Hulpverleners beleidsstaf Opvangcentrum

33

34

35 Zelforganisatie in een nieuw perspectief? Burgers zijn als eerste Ter plaatse en beginnen met de hulpverlening Hoe burgerhulpverlening te integreren in optreden operationele diensten? Waar zijn de hulpverleners? Nederland: Burgers achter de afzetting Aanslag Madrid: Zelforganiserende burgers

36 Vuurwerkramp Enschede Om uur ruim 900 personen onder medische behandeling 20 ambulances ingezet Circa 100 ambulances beschikbaar Dus: 900 personen waren zelforganiserend-zelfredzaam

37 Hoogwater 1995 Burgers trekken hun eigen plan Relatief lege opvangcentra

38 Conclusies Door Twitter,Internet, Google,mobiele communicatie met beeld, hebben burgers een steeds betere en snellere informatiepositie en gaan op basis daarvan acteren en trekken hun eigen plan Traditionele beheersstructuren werken niet meer Door het bieden van handelingsperspectieven organiseren van regie. M.a.w. het faciliteren van het zelforganiseren Het gebruik van network anabled capabilities (delen van informatie) en het juiste rolgedrag zijn randvoorwaarden voor succes.

39