De zorg in beeld en cijfers. Jaarverslag

Transcriptie

1 De zorg in beeld en cijfers Jaarverslag 2010

2 Inhoud 3 Voorwoord 4 OCMW-beleid 6 Sociale Dienst 20 Ouderenzorg 34 Thuiszorg 40 Facilitaire Diensten 44 Personeel & Organisatie 54 Staf & Beleid 58 Financiële gegevens Colofon Andreas Vesaliusstraat Leuven T secretariaat@ocmw-leuven.be Verantwoordelijke uitgever: Koen Wuyts Hoofd- en eindredactie: Iris Pierlet Opmaak: Nelson nv Met dank aan: De personeelsleden van het OCMW die meewerkten aan de totstandkoming van dit jaaroverzicht.

3 Voorwoord Wij stellen u het jaarverslag 2010 voor. Het bevat een selectie van de vele daadkrachtige inspanningen die elke dag geleverd worden door onze medewerkers om een kwalitatieve en resultaatsgerichte dienstverlening aan te bieden aan de Leuvense burger. Dagelijks wordt er enthousiast en vol overgave geïnvesteerd in mensen, projecten en infrastructuur om adequaat te reageren op de steeds wijzigende behoeften van de vele hulpvragers en op de snel veranderende maatschappelijke tendensen werd uitgeroepen tot Europees Jaar ter bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Daardoor werden een aantal projecten speciaal in de kijker geplaatst. Daarnaast werd de dienstverlening op een solide basis verder uitgebouwd, met veel aandacht voor duurzaamheid, diversiteit, opleiding en kwaliteit. We wensen u veel leesplezier. Koen Wuyts secretaris Erik Vanderheiden voorzitter Jaarverslag OCMW Leuven 2-3

4 OCMW-beleid De OCMW-beleidsorganen in een notendop Raad voor Maatschappelijk Welzijn De Raad voor Maatschappelijk Welzijn van het OCMW Leuven bestaat uit 13 leden. Erik Vanderheiden (voorzitter) Chris Bex Vera Billen Sabine Bovend aerde Erik Bucquoye Nora Tossyn Liesbeth Dyckmans Luc Haine Louis Debruyne Thomas Leys Izzy Van Aelst Liesbet Stevens Griet Valgaeren De OCMW-raad regelt alles wat tot de bevoegdheid van het OCMW behoort, tenzij de wet het anders bepaalt, of tenzij de Raad zelf bevoegdheden heeft gedelegeerd aan andere bestuursorganen of budgethouders. De vergaderingen van de Raad zijn openbaar, uitgezonderd als het om personen gaat. De Raad diende in 2010 over 385 agendapunten te beslissen. Vast Bureau De Raad richt in zijn midden een Vast Bureau op dat belast is met het afhandelen van de zaken van dagelijks bestuur. Het Vast Bureau komt bijna wekelijks samen. De voorzitter van het OCMW is van rechtswege ook voorzitter van het Vast Bureau. Volgende leden maken er deel van uit: Erik Vanderheiden (voorzitter), Chris Bex (plaatsvervangend voorzitter), Vera Billen, Liesbet Stevens en Koen Wuyts (secretaris). Van tot en met werd Liesbet Stevens tijdelijk vervangen door Liesbeth Dyckmans. In 2010 werden agendapunten op het Vast Bureau behandeld. Over een deel hiervan hadden zij beslissingsbevoegdheid, het andere deel werd geadviseerd en voor beslissing doorverwezen naar de Raad. Bijzondere Comités Naast het Vast Bureau heeft het OCMW Leuven verschillende Bijzondere Comités opgericht waaraan welomschreven bevoegdheden worden toevertrouwd. De diverse comités behandelenden 335 agendapunten. De lijst van comités en samenstelling ervan wordt op de volgende pagina in een tabel weergegeven.

5 2010 Vast Bureau BC Sociale Dienst BC Algemeen Beleid Overleg Stad/OCMW BC Sociaal Beleid BC WZC Edouard Remy BC WZC Booghuys BC WZC Ter Vlierbeke BC WZC Ter Putkapelle (opgericht op 25/2/2010) BC Serviceflats BC Lokale Dienstencentra BC Thuiszorg Gezamenlijk Comité Instellingen Raad voor Maatschappelijk Welzijn Erik Vanderheiden X X X X X X X X X X X X X X Chris Bex X X X X X X X X X X X Vera Billen X X X X X X Sabine Bovend'aerde X X X X X X X X X X X Erik Bucquoye X X X X X Nora Tossyn X X X X Liesbeth Dyckmans X X X X X X X X Luc Haine X X X X X X X X X Louis Debruyne X X X X X X X X Thomas Leys X X X X X X Izzy Van Aelst X X X X X X Liesbet Stevens X X X X X X Griet Valgaeren X X X X X X X X Netwerking Het OCMW Leuven is ook vertegenwoordigd in volgende organisaties en maatschappijen via gevolmachtigde afgevaardigden en bestuurders: - Sociale Huisvesting Leuven Dijledal - Sociaal Wonen Arrondissement Leuven (SWAL) - Leuvense seniorenraad - Open school - Stad Leuven - preventiedienst - L.A.C. Daarnaast zijn er contacten, overlegorganen en samenwerkingsverbanden met tal van andere partners in het welzijnsveld. Jaarverslag OCMW Leuven 4-5

6 01 Sociale Dienst Een toegankelijke dienstverlening Onthaal Vesaliusstraat In 2009 hervormden we het onthaal van de cliënten grondig met enkele duidelijke criteria voor ogen. De dienstverlening moet klantgericht, laagdrempelig en resultaatgericht zijn. Het onthaal moest bereikbaar, efficiënt en effectief zijn. Er moest ook plaats zijn voor kennisdeling en informatie-uitwisseling. Yvonne, een 73-jarige vrouw, vertelt dat ze via een vriendin gehoord heeft over verwarmingstoelages. Ze wil meer informatie en meldt zich aan bij het onthaal. Welzijnsbureaus Dit resulteerde in november 2009 in de opening van een geheel vernieuwd onthaal in het Welzijnsbureau Vesaliusstraat. De permanentie gebeurt centraal in de Andreas Vesaliusstraat maar men richt zich tot alle inwoners van Groot Leuven. In 2010 werkten we het onthaalconcept verder uit. De baliemedewerkers en de cliënten raakten vertrouwd met de nieuwe manier van aanmelding en steeds meer mensen vonden de weg naar het OCMW. Een onthaalteam van 7 maatschappelijk werkers en 7 baliemedewerkers zorgt voor de dagelijkse permanentie. Ze vangen nieuwe cliënten op die zich aanbieden zonder afspraak. De vraag en bijbehorende hulpverlening is zeer divers. Van oplading budgetmeter (2.742 opladingen in 2010) tot daklozenopvang. Doorverwijzing Gepaste hulpverlening betekent ook een goede doorverwijzing. Iedere inwoner van Leuven kan voor sociale dienstverlening namelijk terecht in een welzijnsbureau in zijn buurt. In totaal zijn er drie welzijnsbureaus en één contactpunt met elk een specifiek werkingsgebied: - welzijnsbureau Vesaliusstraat (Leuven-zuid, Heverleecentrum, Terbank en Egenhoven); - welzijnsbureau Ridderstraat (Leuven-noord, Wilselewest); - welzijnsbureau Warandelaan (Kessel-Lo, Wilsele-oost, Wijgmaal en een deel van Heverlee); - contactpunt Bosstraat (Wilsele-Putkapel). Door de vertegenwoordiging van het OCMW in de verschillende wijken willen we een decentraal aanbod van hulp- en dienstverlening verzekeren. Basisbegeleiding, doorverwijzing en integrale begeleiding voor complexe armoedesituaties zijn de centrale doelstellingen. Het onthaalteam van het OCMW Leuven informeert uiteraard over het aanbod van de andere welzijnsorganisaties in het Leuvense. In het kader van het lokaal sociaal beleid is er een goede samenwerking met de dienst Welzijn van de stad Leuven en het CAW Regio Leuven. Het onthaal wil naast hulpverlening ook een ontmoetingsplaats bieden. Cliënten kunnen er het internet raadplegen en andere diensten kunnen gebruik maken van de polyvalente ruimte. In 2010 organiseerden we er diverse activiteiten: lessen Open School, onthaalklas vreemdelingen, cliëntoverleg, infosessie schuldhulpverlening, groepswerking RVA-geschorsten. Groepswerking Midden 2010 startten we met de uitwerking van een groepswerking rond cliëntparticipatie. Via deze groepswerking willen we bijdragen tot een positieve binding tussen hulpvrager en hulpverlener. Kortom, een klimaat van erkenning creëren. Dit betekent respect en openheid hebben voor de leefwereld van de cliënt door aandacht te hebben voor participatie. Als bestuur luisteren we naar de ervaringen van de gebruikers met het aanbod van de Sociale Dienst van het OCMW Leuven.

7 Recht op een menswaardig bestaan Een menswaardig bestaan is niet mogelijk zonder een basisinkomen. Iedereen heeft recht op maatschappelijke integratie via de toekenning van een leefloon of als een subsidie voor sociale tewerkstelling. De toekenning is gebonden aan een aantal voorwaarden zoals nationaliteit, leeftijd en inkomen. Indien men niet voldoet aan de voorwaarden tot het bekomen van een leefloon kan er financiële steun gegeven worden onder de vorm van leefgeld. Leefgeld wordt toegekend aan vreemdelingen die legaal in België verblijven maar geen inschrijving hebben in het bevolkingsregister gewoon leefloon e e persoon niet ingeschreven in het bevolkingsregister e e leefloon aan dakloze e e leefloon aan student e e installatiepremie e e leefgeld e e gemiddeld aantal cliënten met leefloon per maand gemiddeld aantal cliënten met leefgeld per maand Activering Toekenning van leefloon (leefgeld) is niet vrijblijvend. Tegenover het recht op leefloon staan ook plichten. In overleg met de hulpvrager werken we een globaal hulpverleningstraject op maat uit. Als je mensen kansen wil geven, gaat dit verder dan activering op de arbeidsmarkt. Het volgen van een opleiding, het voltooien van studies, arbeidsbemiddeling enz. moeten mensen aanzetten tot verhoging van hun maatschappelijke participatie leefloon met integratieproject e e geactiveerd leefloon e e geactiveerd leefgeld e e Jaarverslag OCMW Leuven 6-7

8 01 Sociale Dienst Voor leefloners jonger dan 25 jaar wordt een hulpverleningstraject omgezet in een geïndividualiseerd project maatschappelijke integratie of integratiecontract. Mannen - vrouwen jonger dan 25 jaar leefloon (BM) leefgeld (W65) - 25 jaar - 25 jaar man vrouw totaal man vrouw totaal januari ,82% ,73% februari ,05% ,40% maart ,26% ,38% april ,82% ,62% mei ,90% ,99% juni ,40% ,61% juli ,67% ,33% augustus ,22% ,47% september ,59% ,12% oktober ,30% ,14% november ,63% ,11% december ,76% ,45% Financiële steun Bepaalde inkomens zijn vaak onvoldoende om een menswaardig leven te kunnen leiden of om volwaardig te kunnen deelnemen aan de maatschappij. In dergelijk geval kan het OCMW financiële steun geven in de vorm van aanvullende steun. De toekenning is afhankelijk van de persoon die het aanvraagt (gezinsamenstelling, leeftijd kinderen, inkomen). Aanvullende steun is in principe niet terugvorderbaar door het OCMW. Het gaat over steun voor wonen (huisvesting en nutsvoorzieningen), medische- en zorgkosten, opleiding, economische en sociaal-culturele participatie. De belangrijkste aanvullende financiële steun is de tussenkomst in de woonkosten. Het OCMW kan aan de toekenning van financiële steun bepaalde voorwaarden koppelen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij tussenkomst in de woonkosten waarbij aan de hulpvrager kan worden gevraagd zich in te schrijven bij de sociale huisvestingsmaatschappij tussenkomst woonkosten e e tussenkomst medische en farmaceutische kosten e e geldsteun e e tussenkomst in de energiekosten e e 5.403

9 Terugvorderbare steun Het OCMW kan hulpvragers een terugvorderbaar voorschot toestaan. Enerzijds om eenmalige uitgaven te spreiden in de tijd. Een klassiek voorbeeld is hier de toekenning van een huurwaarborg. Een terugvorderbaar voorschot is eigenlijk een renteloze lening die de hulpvrager dient terug te betalen. Bij de terugbetaling houden we rekening met de financiële draagkracht van de persoon. Anderzijds kan het OCMW voorschotten uitkeren op achterstallige sociale uitkeringen. Deze bedragen kan het OCMW rechtstreeks terugvorderen van de uitbetalingsinstelling voorschot kinderbijslag / geboortepremie e e voorschot werkloosheidsuitkering e e voorschot pensioenen e e 725 persoonlijk voorschot huurwaarborg e e andere persoonlijke voorschotten e e Jaarverslag OCMW Leuven 8-9

10 01 Sociale Dienst Schuldhulpverlening Niet iedereen kan zijn budget op een evenwichtige manier beheren. We worden blootgesteld aan veel verleidingen vanuit onze consumptiemaatschappij. Schulden zijn snel gemaakt en verdwijnen niet vanzelf, ze worden alleen maar groter. En dan staat ineens de deurwaarder voor de deur of worden nutsvoorzieningen afgesloten. Situering Het OCMW Leuven wil met het gespecialiseerd Team Schuldhulpverlening voorkomen dat schulden problematisch worden. Het team geeft budgetteringsadvies, doet aan schuldbemiddeling, budgetbeheer- en begeleiding. Daarnaast stellen zij ook verzoekschriften collectieve schuldenregeling op. Sedert eind 2010 treedt het OCMW op als schuldbemiddelaar in de eigen schuldendossiers. In 2010 registreerde het Team Schuldhulpverlening 329 intakes. Hiervan werden 92 dossiers effectief opgestart, bestaande uit 23 nieuwe dossiers en 69 lopende dossiers (gekend binnen een welzijnsbureau of Team Schuldhulpverlening). Groepswerking Begin 2010 startten we met de voorbereiding van een groepswerking voor een specifiek doelpubliek. Dit resulteerde in oktober 2010 in een groepswerking van 5 sessies. Ons doelpubliek bestond uit cliënten die reeds verscheidene jaren begeleiding kregen vanuit het Team Schuldhulpverlening. We werkten rond thema s zoals goedkoop winkelen, administratieve ondersteuning, omgaan met gevoelens en overleven met een beperkt budget. Er werd gestart met 8 cliënten. 5 cliënten volgden alle sessies. De eerste groepswerking werd afgesloten met een diploma-uitreiking en receptie. Profiel De mensen die leven van een OCMW-uitkering worden opgevangen door de maatschappelijk werkers uit de welzijnsbureaus. De grootste groep aanvragers bevindt zich in de leeftijdscategorie van 25 tot 40 jaar. Het betreft voornamelijk alleenstaande mannen. Het merendeel van de cliënten schuldhulpverlening beschikt over een loon of een vervangingsinkomen. Groepsmatige informatiesessies Gezien het stijgend aantal aanvragen en een aangroeiende wachtlijst, zochten we naar een manier om de periode tussen hulpaanvraag en opstart te beperken. In plaats van een individueel intakegesprek, kozen we voor een groepsmatige aanpak. In maandelijkse infosessies krijgen potentiële cliënten informatie over de werking van de dienst, de hulpverlening die wordt aangeboden, de invorderingsprocedures en het aanvragen van een pro-deoadvocaat. Daarnaast is er natuurlijk nog ruimte voor vragen. Gevangenisproject Het project in de Leuvense hulpgevangenis werd verdergezet. Wekelijks houdt een maatschappelijk werkerschuldbemiddelaar er een zitdag. De gedetineerden die vragen hebben rond schuldhulpverlening kunnen hier terecht. Het gaat om vragen rond het opstellen van afbetaalplannen en/of het bemiddelen met schuldeisers. Extra aandacht voor energie Het Team Schuldhulpverlening neemt de coördinatie van de energieacties van de Sociale Dienst op zich, o.a. via de interne werkgroep energie. Er kon deelgenomen worden aan een aantal vormingen en overlegmomenten, die georganiseerd werden door diverse energieleveranciers.

11 Van energiegids tot kilowattuurtje De energiegids die in 2008 voor het eerst werd uitgegeven, werd in 2010 geactualiseerd. De gids is opgebouwd rond drie pijlers: gedrag, factuur en huisvesting. Telkens met één doelstelling: besparen op energiekosten, het verbruik verminderen en de kosten verminderen. De tweede, geactualiseerde druk, kwam er omwille van de blijvende vraag naar de gids. Via de GEL-actie (Goedkopere EnergieLeverancier) wil de Sociale Dienst cliënten ondersteunen bij het vergelijken van de energieprijzen bij verschillende leveranciers en bij het omschakelen naar goedkopere tarieven. In het kader van deze actie kregen het afgelopen jaar alle cliënten die daarvoor in aanmerking kwamen, attesten voor de aanvraag van het sociaal maximumtarief bij hun huidige leverancier. Verder opteerde de werkgroep energie ervoor om zoveel mogelijk mensen te informeren. Hiervoor werden er in de loop van 2010 twee workshops gegeven waarbij telkens de nadruk lag op laagdrempelige besparingsmogelijkheden. In juli organiseerden we een workshop rond elektriciteit. Deze workshop geeft via een bordspel (via Eco-Life) informatie over het verbruik van elektronische toestellen en verlichting. Tijdens een andere workshop werd er via visuele tipkaarten aan de deelnemers getoond hoeveel je kan besparen als je je gewoonten aanpast of als je kleine energiebesparende investeringen (zoals radiatorfolie plaatsen) uitvoert. LAC Lokale Adviescommissie Elektriciteit, Gas en Water De LAC formuleert bindende adviezen over aanvragen voor afsluiting en heraansluiting van elektriciteit, aardgas en water. Ze speelt een belangrijke rol in het voorkomen van energieschorsingen en waterafsluiting. Het OCMW staat in voor het voorzitterschap en het secretariaat van de LAC. De LAC-energie (elektriciteit en aardgas) vergaderde op aanmelding van Eandis als sociale leverancier. De Sociale Dienst tracht de cliënt in elk dossier te contacteren vóór de LAC-vergadering om de situatie te onderzoeken en te bemiddelen naar een oplossing. In een aantal situaties is het LAC-dossier het startpunt voor verdere hulpverlening (zoals bijvoorbeeld schuldhulpverlening). Bij het formuleren van de adviezen let de LAC erop dat de klant nog de mogelijkheid krijgt om de situatie recht te zetten en schorsing van energie te vermijden. LAC Leuven (energie) aantal vergaderingen aantal dossiers aantal aanvragen aantal gehoorde cliënten De LAC-water vergaderde op vraag van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening. LAC Leuven (water) aantal vergaderingen 1 3 aantal dossiers aantal gehoorde cliënten 0 15 Jaarverslag OCMW Leuven 10-11

12 01 Sociale Dienst Wonen Wonen is net zoals voeding, kleding en energie een basisbehoefte. We worden echter geconfronteerd met stijgende huurprijzen en het feit dat ons cliënteel niet makkelijk terecht kan op de private huurmarkt. In 2010 werden er 1321 contacten geregistreerd met als aanmeldingsreden huisvesting. In het totaal ging dit over 597 mensen. Leeftijd hulpaanvragers < 25j 59 25j - 30j j - 40j j -50j 46 51j - 60j 42 > 61j 26 onbekend 157 De voornaamste taken van het OCMW Leuven op het vlak van wonen zijn: - Preventie, voorkomen dat mensen dakloos worden; - Sociale begeleiding en doorverwijzing naar andere diensten; - Onderhandelen bij huurachterstal. Het Team Wonen (2 maatschappelijk werkers) werd in 2010 omwille van organisatorische redenen toegevoegd aan het onthaalteam dat instaat voor de daklozenpermanentie. Twee maatschappelijk werkers zijn verantwoordelijk voor de opvolging van de 5 doorgangswoningen. Noodopvang: cijfers en evolutie In 2010 kwamen er 277 personen met de melding dat ze dakloos waren. Verschillende redenen kunnen daarvan de oorzaak zijn: brand, ontploffing, uithuiszetting, relationele problemen, De oplossingen waren zeer uiteenlopend. Een aantal mensen verwezen we door naar familie, anderen konden terecht in crisisopvang of in een nachtasiel. Sommigen wensten niet in te gaan op een aanbod en een laatste categorie kon terecht in de één van de vijf doorgangswoningen van het OCMW. Er werden 8 alleenstaanden, 5 koppels en 17 gezinnen opgenomen in doorgangswoningen. In totaal ging het om 86 personen waarvan 49 minderjarigen. Informatie en bemiddelling In 2010 kwamen 157 mensen informatie vragen over het sociaal verhuurkantoor het Spit of over sociale woningen, waarna er 127 effectief ingeschreven werden bij het sociaal verhuurkantoor. 64 mensen vroegen informatie over wonen. Het betrof hier zowel informatie over wetgeving als over financiële tussenkomsten in woonkosten. In 132 situaties werd bemiddeld door ons onthaalteam bij het zoeken naar woningen. Daarnaast kunnen cliënten gebruik maken van het internet in de wachtruimte om het aanbod op de woningmarkt na te kijken. Tevens kunnen zij er gratis naar de huisbaas bellen. Het Team Wonen heeft een overeenkomst met de sociale huisvestingsmaatschappij waardoor zij op de hoogte gebracht worden bij huurachterstal. Het OCMW schrijft een standaardbrief met advies naar de cliënt. Bij hoge huurachterstal wordt er aanklampend gewerkt. In totaal werden er 463 brieven verstuurd. Het OCMW wordt door de gerechtsdeurwaarder verwittigd van een gerechtelijke uithuiszetting. Ook hier

13 Joeri is dakloos en slaapt momenteel in de parking van Kinepolis. Heeft geen familie of vrienden waar hij terecht kan en meldt zich aan met de vraag tot huisvesting. Er wordt een opname in crisisopvang geregeld. wordt de cliënt aangeschreven. In het totaal vertrokken er 179 brieven. Regelmatig vraagt de cliënt ons om contact op te nemen met de verhuurder om een afbetalingsplan te bekomen. Structurele samenwerkingsverbanden Er is een samenwerking met het CAW, meer in het bijzonder voor de crisisopvang. Na de kantooruren en tijdens het weekend organiseert het KOC de noodopvang voor daklozen. Daarnaast wordt er één noodkamer ter beschikking gesteld waarop de politie, het OCMW en de Leuvense ziekenhuizen een beroep kunnen doen voor nachtopvang. In 2010 boden 95 mensen zich aan waarvan uiteindelijk 44 mensen terecht konden in de noodkamer. Deze samenwerking wordt op regelmatige basis geëvalueerd. Met wie werken we nog samen? - Samenwerking met de huurdersbond. Het OCMW heeft een collectief lidmaatschap. Hierdoor kunnen cliënten er gratis terecht voor advies. - Samenwerking met de dienst huisvesting van de stad. Het Team Wonen biedt bij onbewoonbaarverklaringen een intensieve begeleiding aan. Het team maakt deel uit van de Leuvense woonraad. - Contacten met de confederatie van immobiliënkantoren om de werking van de stad en het OCMW uit te leggen. Op zoek naar een structurele oplossing Het OCMW Leuven besteedt veel aandacht aan het samen op zoek gaan naar een aangepaste huisvesting op langere termijn. Dit door middel van: - Het kenbaar maken van het aanbod op de private woningmarkt; - Inschrijvingen in het sociaal verhuurkantoor van het Spit; - Doorverwijzing naar de sociale huisvestingsmaatschappijen; - Aanvraag en tegemoetkoming in de huurprijs en de installatiepremie bij Wonen Vlaanderen. We willen voorkomen dat mensen opnieuw dakloos worden. Dit doen we door de situatie in samenwerking met andere diensten op te volgen. Solvabiliteitsfonds Het OCMW heeft een overeenkomst met het sociaal verhuurkantoor het Spit die er uit bestaat dat het SVK een financiële garantie heeft voor verhuringsrisico van woningen aan maatschappelijk zwakkere huurders. Deze overeenkomst richt zich tot de verhuring aan mensen in een achterstellingsituatie: - met een laag inkomen, zowel alleenstaanden als gezinnen; - met eventueel nog andere kansarmoede kenmerken zoals: lage scholing, zwakke gezondheid, werkloosheid, nationaliteit, gezinssamenstelling, psychosociale problemen; - die een onderverhuringsovereenkomst hebben met de woonbegeleider; - die in Leuven wonen. De begeleiding bestaat uit: - het aanbieden van huurdersbegeleiding aan de doelgroep: naleven van het huurcontract, omgang met buren, onderhoud van de woning; - het uitvoeren van regelmatige huisbezoeken ter opvolging van de situatie; - het volgen van de garantieprocedure voor een aanvraag van een tussenkomst in het garantiefonds. In 2010 werd het garantiefonds aangesproken voor een bedrag van euro. Jaarverslag OCMW Leuven 12-13

14 01 Sociale Dienst Aan het werk Situering Via de RMI-wet (wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie) kregen de OCMW s een duidelijke activeringsopdracht. Vooral naar jongeren toe wordt binnen deze wet een tewerkstelling als beste integratiemiddel omschreven. Ook binnen de werking van OCMW Leuven leeft de overtuiging dat tewerkstelling leidt tot integratie, zonder hierbij te vergeten dat tewerkstelling niet voor iedereen haalbaar is. Activering zien we daarom ruimer dan tewerkstelling. We spreken dan over sociale activering, zoals deelnemen aan culturele activiteiten, vrijwilligerswerk, arbeidszorg,... Voor de cliënten waar een tewerkstelling wel een haalbaar doel is, streven we naar duurzame tewerkstelling, waarbij zij zich op financieel, sociaal, maar ook persoonlijk vlak kunnen versterken. Arbeidsbemiddeling Werkzoekenden die recht hebben op financiële hulp van het OCMW kunnen zich door de maatschappelijk werker van het welzijnsbureau laten aanmelden bij Team Tewerkstelling. De trajectbegeleider van Team Tewerkstelling nodigt de cliënt uit voor een kennismakingsgesprek dat gaat over opleiding, werkervaring, vaardigheden en competenties. De aandacht gaat ook uit naar randvoorwaarden zoals de sociale context, kinderopvang, mobiliteit, gezondheid, enzovoort. De trajectbegeleider zorgt ervoor dat de cliënt ingeschreven wordt bij de VDAB als werkzoekende en registreert zijn gegevens. Een trajectplan om alles in goede banen te leiden De trajectbegeleider stelt samen met de cliënt een trajectplan op, begeleidt hem en volgt het plan op. Dit gebeurt vanuit een integrale benadering en de finaliteit van het traject is duurzame tewerkstelling. Het plan kan bestaan uit een beroepsgerichte opleiding, reguliere tewerkstelling of sociale tewerkstelling. In 2010 waren er 294 personen in arbeidsbemiddeling (127 personen verder opgevolgd uit 2009, 167 dossiers werden nieuw opgestart). Bij 187 personen werd de arbeidsbemiddeling in 2010 stopgezet. In 140 situaties werd de cliënt tewerkgesteld: 12 in een tewerkstelling op de gewone arbeidsmarkt en 16 in gesubsidieerde tewerkstelling. 4 cliënten werden tewerkgesteld in de sociale tewerkstelling in de private sector, het zogenaamde artikel 60 privé-statuut. De belangrijkste tewerkstellingsmogelijkheid blijft de tewerkstelling artikel 60 7 met 108 nieuwe tewerkstellingen in In een beperkt aantal situaties is de arbeidsbemiddeling stopgezet omdat de cliënt doorverwezen werd voor verdere begeleiding (5) of omdat de cliënt niet bemiddelbaar was (15). Eén hulpvraag werd gestopt wegens geen medewerking, 9 wegens verhuis buiten Leuven, 4 wegens recht op andere uitkeringen en 13 omwille van andere redenen (hechtenis, inkomsten partner, overlijden, ). Sociale tewerkstelling Indien een tewerkstelling op de reguliere arbeidsmarkt nog niet haalbaar is, kan de cliënt tewerkgesteld worden in het kader van art. 60 7, waarbij de sociale zekerheidsrechten worden opgebouwd. Hierbij besteden we veel aandacht aan attitude, technische vaardigheden, taal en sollicitatietraining, zodat de cliënt na deze te- Het OCMW geeft je een tweede kans om een nieuw leven te beginnen, een nieuwe toekomst. Eerst krijg je de basis om van te leven maar ze laten je niet met rust. Je moet iets leren. Voor mij was dit Nederlands. Ze geven je ook de kans om iets te beginnen, bijvoorbeeld art getuigenis werkbegeleider, ex-cliënt art. 60

15 werkstelling meer kans maakt op een reguliere tewerkstelling. In 2010 werkten 244 personen in een art statuut (132 tewerkstellingen liepen door van 2009, 112 nieuwe tewerkstellingen werden opgestart). Meer specifiek zijn deze personen tewerkgesteld bij: - privé werkgevers (8) - stad Leuven (23) - vzw s (34) - OCMW Leuven (73) - sociale economie initiatieven (106) Taaltrajecten Door de verkleuring van het cliëntenbestand wordt OCMW Leuven steeds meer geconfronteerd met cliënten die niet over voldoende kennis van het Nederlands beschikken om in een job of opleiding te stappen. De taalleerkrachten oriënteren deze mensen naar de taalinitiatieven, volgen de evolutie van de kennis van het Nederlands op en geven, indien nodig, op individuele basis of in kleine groepen Nederlandse les. 224 cliënten volgden een taaltraject. 35 cliënten verwezen we door voor begeleiding naar werk. Netwerking Omdat activering een ruime en complexe materie is en OCMW Leuven streeft naar een aanbod op maat, heeft het Team Tewerkstelling ook in 2010 aan netwerking gedaan. Zowel binnen de Werkwinkel als daarbuiten startten we op cliënt- en projectniveau samenwerkingen op. Daarbij hebben de maatschappelijk werkers nieuwe methodieken leren kennen en toepassen, zoals het competentiedenken en het registreren in dossiermanager van VDAB. In het kader van de proeftuin (samenwerking VDAB OCMW) werden de afspraken verder geconcretiseerd op basis van vastgestelde knelpunten bij werkzoekendendossiers. In het kader van de Werkwinkel werd in 2010 de lokale samenwerkingsovereenkomst omtrent de werking Lokale Werkwinkel ondertekend. Hierin werden de missie, de gezamenlijke doelstellingen en de verbintenissen van de verschillende partners opgenomen. Supporteren voor sociale, culturele en sportieve participatie In 2010 verleende het fonds voor Maatschappelijke Participatie steun aan de OCMW s om de maatschappelijke participatie en de culturele en sportieve ontplooiing van hun gebruikers te bevorderen. We hebben deze subsidie gespreid over verschillende thema s. Ondersteuning van individuele aanvragen Cliënten die deelnemen aan sociale, culturele en sportieve verenigingen of activiteiten kunnen de uitgaven daarvoor terugbetaald krijgen van het OCMW. Per gezinslid heeft men recht op maximum 50 per jaar. Daarnaast kunnen cliënten dankzij allerhande samenwerkingsverbanden gratis een bezoek brengen aan Museum M, Cinema Zed, Sportoase, de winterspeeltuin, ploeterzwembad Provinciaal Domein, Een aantal kinderen krijgt ook de kans om zich gratis in te schrijven voor de lokale zomerspeelpleinen. Cliënten kunnen ook op het OCMW terecht voor het verkrijgen van de Leuvense Sportcheque die door de sportdienst van Stad Leuven verdeeld wordt. In totaal werd er euro besteed aan middelen om de sociale, culturele en sportieve participatie van onze cliënten te verhogen. Groepsevenementen Onze cliënten kregen de kans deel te nemen aan een aantal groepsevenementen personen kwamen naar het 7de sinterklaasfeest, een recordopkomst, cliënten waren paraat op de tweede OCMWgezinsdag (een bezoek aan de Zoo van Antwerpen), - 71 namen deel aan jeugdfestival De Rode Hond van cultuurcentrum 30 CC, - 30 gingen naar De Memorial van Damme, - 25 gingen op daguitstap naar Scherpenheuvel, - 12 gingen naar een voorstelling van Nigel Williams, - 15 gingen naar de Kreuners, - 30 gingen naar Zap Mama - en ten slotte waren er 28 inschrijvingen voor de Musical The Beatles. Jaarverslag OCMW Leuven 14-15

16 01 Sociale Dienst Leuvens Fonds Vrijetijdsparticipatie (LFV) Het Leuvens Fonds Vrijetijdsparticipatie wil mensen die in armoede leven meer en volwaardig laten participeren aan cultuur, sport en jeugdactiviteiten door bestaande drempels te verlagen. Via een financiële tussenkomst in de deelnameprijs van mensen in armoede willen we vrijetijdsactiviteiten betaalbaar maken. Sinds 2009 ontvangt Leuven jaarlijks een bedrag van voor een periode van 5 jaar. We werken voor en met mensen in armoede die lid of cliënt zijn van een private welzijnsorganisatie of vereniging in Leuven. Omdat zij heel moeilijk detecteerbaar zijn, kozen we voor samenwerking met de lokale organisaties die dagelijks met deze mensen werken en een sterke vertrouwensband genieten. Deze organisaties staan in voor de omkadering en de toeleiding. Niet alle leden of cliënten van deze organisaties komen daarom automatisch in aanmerking voor deze regeling. Deze inschatting laten we over aan de betrokken organisaties. In 2010 waren 21 Leuvense organisaties lid van het LFV (tegenover 18 in 2009). Deze 21 organisaties deden in het totaal 196 aanvragen, zowel voor groepsactiviteiten als voor individuele activiteiten. Voor het LFV werd een website ontwikkeld waar de organisaties online aanvragen kunnen ingeven. Openbare Computerruimtes (OCR) Om de digitale kloof te dichten beschikt het OCMW Leuven ook over enkele openbare computerruimtes (OCR s). In 2007 opende de eerste OCR. Het aanbod is met de jaren gegroeid tot 4 locaties in 2010: - Openbare Computerruimte Leuven - Openbare Computerruimte Ruelenspark - Openbare Computerruimte Ter Vlierbeke - Openbare Computerruimte Ter Putkapelle In de OCR staan computers gratis ter beschikking. Je kan via het internet werk zoeken of een nieuwe woonst, of gewoon wat surfen. Je kan er ook voor de eerste keer komen kennis maken met een computer. In de OCR is altijd iemand aanwezig die hulp biedt als je vragen hebt. OCR Leuven is de grootste OCR, deze beschikt momenteel over 14 PC s. In 2010 werden er bezoeken geregistreerd, met een bezettingsgraad van 70%. De drie andere OCR s zijn recenter opgestart en ook minder vaak open. Hier liggen de bezoekcijfers nog relatief laag. Hiernaast vindt u de cijfers van het aantal bezoekers per OCR, per maand.

17 Aantal bezoekers per OCR jan. feb. maa. apr. mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. Leuven Ruelenspark Ter Vlierbeke Ter Putkapelle Structureel overleg maatschappelijk werk en etnisch-culturele minderheden in Leuven In opdracht van de Sociale Dienst van OCMW Leuven organiseerde het HIVA (Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving van de KULeuven) een structureel overleg met als thema etnisch-culturele minderheden. Dit structureel overleg betrok verschillende partijen. Het ging om de sociale medewerkers van OCMW Leuven, organisaties die met deze doelgroep werken en mensen uit de doelgroep zelf. Door al deze perspectieven met elkaar in dialoog te brengen over het thema OCMW en etnisch-culturele minderheden, wilden we komen tot een meer passend zorgaanbod dat maximaal aansluit bij de noden van deze doelgroep. De effectiviteit en de kwaliteit van de hulp- en dienstverlening aan etnisch-culturele minderheden binnen OCMW Leuven is daarmee de centrale focus van dit overleg. Op 28 oktober 2010 werd de publicatie Focus op: maatschappelijk werk en etnisch-culturele minderheden in Leuven voorgesteld in de Al Ishaan -moskee. De belangrijkste aanbevelingen en voorstellen gingen over: - Gebruik van de bestaande expertise in huis; - Voorstellen om de taalbarrière te doorbreken; - Voorstellen voor een transparantere dienstverlening; - Leren omgaan met culturele en religieuze diversiteit; - Investeren in perspectiefbepaling; - Werk en sociale contacten met Belgen als toegang tot integratie. De verschillende aanbevelingen die vooral focussen op het hulpverleningsproces en de relatie tussen hulpverlener en de hulpvrager, zullen verder binnen de Sociale Dienst worden opgevolgd en uitgewerkt tot werkbare instrumenten, zoals intervisie, gebruik van trajecten binnen de dienstverlening, afstemming met het onthaalbureau,... Jaarverslag OCMW Leuven 16-17

18 01 Sociale Dienst Strijd tegen kinderarmoede In het kader van het Europees jaar ter bestrijding van de armoede en sociale uitsluiting werd in juni 2010 door de POD Maatschappelijke Integratie ter beschikking gesteld aan het OCMW Leuven om in 2010 te investeren in de strijd tegen kinderarmoede. Voor de besteding van deze middelen werd in september 2010 het Leuvens Fonds ter Bestrijding van Kinderarmoede opgericht (LFBK). Het LFBK richtte zich tot de Leuvense basisscholen en kinderopvanginitiatieven die dagelijks werken met kansarme kinderen van 0 tot 12 jaar. Deze organisaties konden financiële steun aanvragen bij het fonds voor collectieve acties die de maatschappelijke integratie van achtergestelde kinderen bevordert. Enkel acties opgezet in 2010 kwamen in aanmerking en werden gefinancierd volgens de 80/20-regel. 26 organisaties maakten zich lid van het fonds, waarvan 13 kinderopvanginitiatieven, 12 basisscholen en het LOP. In totaal werden 38 aanvragen ingediend. Van de 38 aanvragen werden er 30 goedgekeurd. Er werd geen tussenkomst gegeven voor acties die pas in 2011 zullen opstarten, voor personeelskosten en vrijwilligersvergoedingen of wanneer de organisatie voor het ingediende project reeds andere subsidies had ontvangen. De meerderheid van de aanvragen betrof de aankoop van boeken, educatief spelmateriaal, laptops en knutselmateriaal. Het materiaal wordt enerzijds via verteltassen, spel-o-theek en holiday-bags uitgeleend aan kansarme kinderen. Anderzijds wordt het ter plaatse in de school of kinderopvang gebruikt d.m.v. het inrichten van een leeshoek of huiswerkklas. Op deze manier willen de organisaties hun werking afstemmen op kansarme kinderen; zij willen de taalvaardigheid ondersteunen en ontwikkelen, alsook de interactie tussen ouders en kinderen d.m.v. spel en voorlezen bevorderen. De leden zetten ook zeer verscheiden acties op in de strijd tegen kinderarmoede. Zo liet een organisatie kostenwijzers bijdrukken om meer mensen te informeren over de bestaande tegemoetkomingen rond onderwijs. Een kinderdagopvangplaats kocht één fiets met kinderstoelen en fietshelmen aan om uit te lenen. Op deze manier wil men het fietsen stimuleren en het gezin op een goedkope manier mobieler maken. Een aantal kinderwerkingen kocht voeding en keukenmateriaal aan om samen met de kinderen te koken. Er werden ook diverse buitenschoolse crea-namiddagen en daguitstappen met middelen uit het LFBK georganiseerd. Met deze acties bereikten we ongeveer kansarme kinderen. Omwille van het succes van deze campagne en om een duidelijk signaal te geven dat het OCMW van Leuven de initiatieven in de strijd tegen kinderarmoede vanuit onderwijs en kinderopvang maximaal wil ondersteunen, besliste het Vast Bureau eind december 2010 om het budget nog te verhogen. Samen tegen armoede. Ik ook! Armoede is niet het probleem van één land. Daarom werd 2010 uitgeroepen tot het Europees Jaar tegen armoede en sociale uitsluiting. Ook in ons land is armoede voor velen een realiteit. In 2010 beschikte 14,7% van de Belgische bevolking over een inkomen dat lager lag dan de armoedegrens, hetzij 899 euro per maand voor een alleenstaande en euro voor een gezin (2 volwassenen en 2 kinderen). M.a.w. er leefden in 2010 ongeveer Belgen in armoede. Via lokale acties en activiteiten wilden we in 2010 het brede publiek sensibiliseren rond de problematiek van armoede en sociale uitsluiting. We wilden het taboe rond armoede bespreekbaar maken en drempels verlagen. Armoede gaat immers niet enkel om weinig geld hebben. Armen krijgen op verschillende gebieden minder kansen. In het najaar van 2010 werden heel wat acties ondernomen die kaderden in het project Samen tegen armoede. Ik ook. Via verschillende kanalen (wijkkranten, de streekkrant, website en folders) werden onderstaande lokale acties bekend gemaakt.

19 Kinderen zijn de toekomst - T shirtwedstrijd (in samenwerking met buurtwerk t Lampeke). Kinderen en jongeren werden opgeroepen om een T-shirtontwerp te maken in het teken van armoede en sociale uitsluiting. Het winnende ontwerp werd gebruikt om een T-shirt te maken die gedragen werd tijdens de lokale actie in het kader van de dag van de armoede op 13 oktober. - Kinderen op straat (in samenwerking met Leren Ondernemen vzw). Op 13 oktober verzamelden alle kinderen van het basisonderwijs om 12 uur op de speelplaats. Op éénzelfde moment werden in alle scholen veelkleurige ballonnen met bijhorende boodschappen tegen uitsluiting van de kinderen de wereld ingestuurd. Het oplaten van de ballonnen was het startschot voor een wervelende dag van de armoede. De scholieren werden hier goed op voorbereid. De basisscholen ontvingen van Leren Ondernemen vzw een lijst met beschikbare boeken, films en vormingspakketten rond het thema armoede en sociale uitsluiting. Leren Ondernemen vzw en Buurthuis t Lampeke vzw boden aan de basisscholen ook een gezelschapsspel aan, waarbij elke pion staat voor het levensverhaal van een persoon die in armoede leeft. Recht op cultuur In dit kader werden 2 theatervoorstellingen georganiseerd. In Don Quichot liet Cie Tartaren een eerste zonderling uit de wereldliteratuur aan het woord. Leren Ondernemen speelde INTWIT: Five easy pieces and one difficult. Zes vrouwen werkten intensief samen rond de eigen herinneringen, daaruit volgden bewegingsimprovisaties en belevingsverhalen uit hun eigen wereld. De voorstellingen vonden plaats begin oktober. Op 8 oktober speelde de voorstelling voor een derde keer tijdens de Vrouwenagora van Flora in het mooie Afrikamuseum in Tervuren. Recht op gezonde en betaalbare voeding Gezond eten is belangrijk, dat weten we allemaal. Het project Groente zoekt kok wou aan de hand van kooklessen gezonde en betaalbare voeding te promoten in Leuvense organisaties en wijkwerkingen die werken met mensen in armoede. Op 5 plaatsen in de stad werden kooklessen georganiseerd, waar een kok de deelnemers gezond, betaalbaar en vooral lekker leerde koken. Er werd afgesloten met een feestelijk kookmoment waar iedereen kon komen proeven. Recht op sport Het aanbod van buurtsport met een lage instapdrempel werd uitgebreid en eind oktober was er een grootscheepse sporthappening in de Leuvense binnenstad. Jaarverslag OCMW Leuven 18-19

20 02 Ouderenzorg Verbetering infrastructuur woonzorgcentra Opening woonzorgcentrum Ter Putkapelle Op 2 maart opende het gloednieuwe woonzorgcentrum Ter Putkapelle in de deelgemeente Wilsele-Putkapel zijn deuren. De bewoners kwamen uit 2 woonzorgcentra: het Kapucijnenhof campus Kapucijnenvoer dat zijn deuren definitief sloot en de oude vleugel van Edouard Remy dat zo het aantal bewoners in de oude infrastructuur kon afbouwen. Het ging dus niet om een uitbreiding van woongelegenheden, maar om een vernieuwing van de infrastructuur. Ook de medewerkers kwamen uit andere woonzorgcentra van het OCMW. Zowel de bewoners als de medewerkers waren aangenaam verrast en zeer opgetogen over de nieuwbouw met ruime kamers en alle faciliteiten voor comfortabel wonen en werken. Door de grote inzet en het enthousiasme van de medewerkers liep het leven, wonen en verzorgd worden in Ter Putkapelle in een mum van tijd op wieltjes.