Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum PASSANO Nieuwsbrief voor professionele partners. Veiligheidsrondes

Transcriptie

1 Driemaandelijks tijdschrift: april-mei-juni 2015 Afgiftekantoor 2440 Geel - Erkenningsnr. P OPZ Geel, Dokter Sanodreef 4, 2440 Geel PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum PASSANO Nieuwsbrief voor professionele partners ZOMER 2015 Editoriaal Veiligheidsrondes Vorige maand startte OPZ Geel met de uitvoering van veiligheidsrondes om een beter zicht te krijgen op de patiëntveiligheid in onze leefeenheden. Deze veiligheidsrondes kaderen in een ruimer beleid rond kwaliteit en patiëntveiligheid en passen in onze visie van voortdurend verbeteren. Tijdens een rondgang op de leefeenheden worden diverse onderwerpen nagekeken die betrekking hebben op valpreventie, medicatie, vrijheidsbeperkende maatregelen, enzovoort. De betrokken onderwerpen zijn samengesteld op basis van inhoudelijke inbreng van de medewerkers zelf. Het team dat de rondgang doet, bestaat uit een directielid, een lid van het comité Patiëntveiligheid, een teamcoördinator van een andere leefeenheid en de preventieadviseur. Het is de bedoeling om de realiteit van de werkvloer meer zichtbaar te maken en om zicht te krijgen in het hart van de zorgprocessen. Op die manier kunnen vragen gericht opgelost worden en problemen voorkomen worden. Het geeft medewerkers de kans om positieve ervaringen, maar ook vragen te delen met elkaar en met de directie. De methodiek is afkomstig uit Amerika waar Patient Safety Leadership Walkrounds al jaren ingeburgerd zijn. Door over kwaliteit Het nieuw geopende bezoekerscentrum, lees p. 5 en patiëntveiligheid te spreken, dragen medewerkers bij tot het realiseren van een veiligheidscultuur. De eerste veiligheidsronde stond gepland op 23 april bij de Open Opnameafdeling van de divisie Volwassenen. Na een evaluatie wordt de verdere planning opgesteld. De veiligheidsrondes gebeuren steeds in samenspraak met de leefeenheden en worden vooraf aangekondigd. De resultaten worden na de rondgang besproken met het betreffende team en achteraf in een verslag bezorgd. Dat geeft de teams handvatten om verbeteracties op touw te zetten. Pieter Jans Administrateur-generaal Dr. Tom Geuens Hoofdgeneesheer OPZ Geel 2015 / 1

2 Leefeenheid Angst en Depressie Leefeenheid Angst & Depressie 1. Doelgroep Als open behandeleenheid richten wij ons op een heterogeen publiek tussen 18 en 65 jaar dat een hulpvraag, nood en behoefte heeft aan een intensieve therapeutische residentiële ondersteuning, gericht op een onderliggende persoonlijkheidsproblematiek. Het gaat om mensen die zich binnen een open structuur kunnen handhaven waarin veel verantwoordelijkheid bij de patiënten wordt gelegd. Er wordt ondersteunend en versterkend gewerkt via het model van dialectische gedragstherapie. 2. Indicatiestelling Het aanbod is gericht op mensen die moeilijkheden ervaren op gebied van: emotieregulatie zoals woedeuitbarstingen, opkroppen van emoties... sociale omgang zoals instabiele relaties, vastlopen in relaties, conflicten, moeite om anderen te vertrouwen, sterke oordelen over/naar anderen toe... het eigen gedrag in de hand kunnen houden zoals impulsiviteit, middelengebruik, suïcidepogingen, zelfverwonding... zelfbeeld en zelfvertrouwen. De oorzaken van deze problemen en klachten kunnen verschillend zijn, waarbij steeds gedacht wordt aan voortdurende wisselwerking tussen biologische en sociale factoren. Patiënten dienen in staat te zijn om bij zichzelf stil te staan en aan zichzelf te werken via explorerende, activerende en ondersteunende therapieën die gericht zijn op het beter leren kennen, stilstaan bij en veranderen van de eigen gedachten, gevoelens, gedrag en omgangswijzen over zichzelf of anderen. 3. Aanmelding Er kan op verschillende manieren een aanmelding gebeuren. Aanmeldingen binnen het arrondissement Turnhout verlopen via de geldende procedure zoals die binnen het Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Kempen (GGZ Kempen) wordt gehanteerd. Andere verwijzers kunnen contact nemen met de psychiater van wacht om iemand aan te melden. Na aanmelding wordt er een informatiegesprek georganiseerd, waarbij uitleg wordt gegeven over de werking en principes van de afdeling. Mensen worden ook uitgenodigd om stil te staan bij hun doelstellingen, die bij het intakegesprek verkend en doorgesproken worden. Er worden formulieren meegegeven ter voorbereiding van het intakegesprek. Tijdens het intakegesprek wordt gezocht 2 / OPZ Geel 2015

3 naar een mogelijke afstemming tussen de eigen doelstellingen en het therapieaanbod en het doorspreken van de motivatie voor opname. Het vormt ook een belangrijke eerste aanzet voor een verdere therapeutische samenwerking. 4. Wat willen we bereiken? Als residentiële afdeling werken we zolang als nodig en zo kort mogelijk samen naar het zodanig realiseren van iemands doelstellingen en aanpakken van moeilijkheden zodat de overgang naar huis, al dan niet met ambulante ondersteuning, zo snel mogelijk gerealiseerd kan worden. Wij vormen een onderdeel van iemands proces waarbij door intensief therapeutisch aan de slag te gaan, moeilijkheden en doelstellingen kunnen worden verkend en doorgewerkt, zodat iemand erin kan slagen om een menswaardig leven (terug) uit te bouwen. Het is niet mogelijk om alle moeilijkheden waar men hinder van ondervindt op te lossen binnen deze behandeling. Vaak vormt onze behandeling een onderdeel van iemands proces dat verder gezet wordt in bijvoorbeeld dagtherapie of ambulante therapie. Maar door de therapie wordt het wel mogelijk om een levenswaardig leven op te bouwen, thuis terug verder te kunnen gaan zonder dat alle problemen opgelost hoeven te zijn. Belangrijk is dat men zelf, in samenspraak met het team, kiest aan welke moeilijkheden men wil werken. In het gehele proces, van voor opname tot het einde van de residentiële behandeling, zal er aandacht zijn voor de terugkeer naar het dagelijkse leven en maatschappelijke participatie buiten de afdeling. Op het gebied van maatschappelijk functioneren, staan vaardigheden en maatschappelijke activiteiten centraal die noodzakelijk zijn om het dagelijkse leven vorm te geven, te structureren en zin te geven. Belangrijk in dit kader zijn werk, studie, vrije tijd, sociale contacten, zelfzorg in de eigen omgeving en lotgenotencontact. Waar mogelijk, wordt tijdens de opname tijd ingeruimd voor het opbouwen, onderhouden en in stand houden van contacten van deze aard. Familie en/of andere steunfiguren worden zoveel mogelijk in de begeleiding betrokken. Zo blijven patiënten structureel bezig met studie, werk, etc. en wordt waar nodig gezocht naar een passende woonruimte. We doen hiervoor ook beroep op interne en externe partners en diensten. De interne dienst van arbeidszorg (F3) en dienst vrije tijd zijn hierin belangrijke partners. In de afdelingswerking zijn naast het model van dialectische gedragstherapie ook een aantal krachtlijnen terug te vinden van de visie op herstelgericht werken. 5. Uitgangspunten Het kader van de dialectische gedragstherapie (DGT) is ontwikkeld door Marsha Linehan, waarbij ze deze baseerde op drie fundamenten; de gedragstherapie, de dialectiek en het zen boeddhisme. Voor haar visie op emotieregulatie moeilijkheden baseerde ze zich op de biosociale theorie. Deze biosociale theorie gaat ervan uit dat een biologische kwetsbaarheid (emotionele kwetsbaarheid) en een niet steunende (invaliderende) omgeving, en/ of traumatische ervaringen ernstig verstorend kunnen inspelen op persoonlijke groei. Dit kan uitmonden in een voortdurende emotionele ontregeling met bijhorend destructief gedrag, in een poging om deze intense emotionele spanningen in goede banen te leiden. Hierdoor wordt iemand ernstig beperkt in zijn mogelijkheden om verantwoordelijkheden op te nemen voor zichzelf en anderen. DGT is grotendeels gericht op het kunnen opnemen van deze verantwoordelijkheden (ziektemanagement). De patiënt is spilfiguur in de eigen behandeling, hij is eigen casemanager. Hiertoe streven we er ook naar om de context van patiënt mee op dit gegeven te richten (niet spreken over maar met patiënt). Dit sluit aan bij het principe van consultatie aan de patiënt. Het therapeutisch programma is erop gericht om vaardigheden aan te leren in het anders omgaan met zichzelf en anderen. Via coaching helpen wij hen om nieuwe vaardigheden uit te proberen, om over belemmeringen heen te komen en gemotiveerd te blijven. We zoeken samen naar het vinden van een werkzame integratie van het emotionele en het rationele denken om te doen wat helpend is en richten de aandacht op gezonde krachtbronnen in het leven. We hanteren hierbij belangrijke principes uit de gedragstherapie, om moeilijke situaties te analyseren, te zoeken naar con OPZ Geel 2015 / 3

4 structievere omgangsvormen en zo verandering te installeren en te bestendigen. Anderzijds trachten we dit in evenwicht te brengen met het stilstaan, het accepteren en het aannemen van een aandachtige en validerende houding, onder meer steunend op de principes van mindfulness. Twee schijnbare tegenstellingen, acceptatie en verandering, dienen naast elkaar te blijven bestaan. We streven naar dialectisch denken, wat betekent dat we dingen moeten accepteren en tegelijkertijd aan verandering moeten blijven werken. We streven naar het samen met patiënten niet verstrikt te raken in het of... of... denken, maar eerder te zoeken naar hoe verschillende perspectieven met elkaar in overeenstemming kunnen gebracht worden (en...en...); dit is de dialectische idee van de middenweg. Deze ideeën worden in DGT geïntegreerd om patiënten te helpen zich effectiever te gedragen en een evenwichtiger leven te leiden. Contact Leefeenheid Angst en Depressie Telefoon: Behandelend psychiater Dr. Roel Van Roy Teamcoördinator Lieven Bax Psychologen Annick De Ceulaer Bart Bronckaers Maatschappelijk Assistente Anja Van de Craen OPZ Geel 2015 / 4

5 Herstel Opening bezoekerscentrum Zopas opende het OPZ-bezoekerscentrum Pas-sage zijn deuren. Met het bezoekerscentrum willen we een brug slaan tussen twee werelden. Uniek aan dit project is dan ook dat ervaringsdeskundigen zelf bij de realisatie van het bezoekerscentrum zijn betrokken en mee de schouders zetten onder de uitbating. Hun getuigenissen vormen een essentieel deel van het bezoekerscentrum. Met film, kunst en gedichten geven ze hun kijk op psychiatrie, hun ziekte en hun herstel. Het bezoekerscentrum Pas-sage kreeg onderdak in twee historische gebouwen aan de Dokter Sanodreef: het vroegere schuurtje en het vroegere dodenhuis. Er is een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van de Geelse Gezinsverpleging, een hedendaags luik rond het taboe dat nog steeds rust op geestelijke gezondheidszorg, een inforuimte over de huidige werking van het OPZ Geel en plaats voor het exposeren van werken van kunstenaars uit ons Kunsthuis Yellow Art. Aan een bezoek kan ook een begeleide rondwandeling over de historische campus gekoppeld worden. Bezoek is alleen mogelijk onder leiding van een gids ( 30 per gids voor maximum 15 personen) van maandag tot en met vrijdag tussen 10u en 17u. Duur: ca. anderhalf uur. Vooraf reserveren vereist ( of bert.boeckx@opzgeel.be). Participatie en ervaringsdeskundigheid Op vrijdag 13 februari vond in t Vooruitzicht een samenkomst over participatie en ervaringsdeskundigheid plaats. De samenkomst werd georganiseerd door Oggpa (overlegplatform GGZ provincie Antwerpen) in samenwerking met de Stuurgroep Patiëntenparticipatie van OPZ Geel. Er namen een 70-tal mensen deel (personeelsleden en cliënten), ook uit andere provincies. Eerst werd de algemene werking van patiëntenparticipatie voorgesteld in een dialoogpresentatie door een personeelslid en twee ervaringsdeskundigen. Vervolgens werden deelwerkingen voorgesteld, eveneens telkens door personeelsleden en ervaringsdeskundigen. Aan bod kwamen de Adviesgroep van het Netwerk GGZ Kempen, de Stuurgroep Herstel van Volwassenen, t Vooruitzicht, de Vrijetijdswinkel, het Bezoekerscentrum en het Kunsthuis. Tussendoor was er ruimte voor uitwisseling. Deze samenkomst kan een belangrijk moment genoemd worden in de ontwikkeling van de participatiewerking binnen ons zorgcentrum. We waren trots dat we konden laten zien hoe hard er gewerkt is de afgelopen jaren en welke mooie initiatieven allemaal tot bloei kwamen. Tegelijk beseften we dat er nog een weg te gaan is en dat we een aantal leerpunten hebben. Maar, dat is goed. Een dergelijk fundamentele perspectiefwisseling waarbij cliënten partners in de zorg worden, is immers een procesmatig gegeven, waarbij men het best de weg van de geleidelijkheid bewandelt. Zowel personeelsleden als cliënten moeten er kunnen aan wennen en ook de tijd krijgen om samen, stap voor stap, een volwaardige participatiecultuur tot bloei te laten komen en alles er op af te stemmen. 5 / OPZ Geel 2015

6 Nieuwe werkkledij in de divisie Ouderen Het verpleegkundig/zorgkundig team in de divisie Ouderen heeft sinds kort nieuwe uniformen. De witte werkkledij werd vervangen door kleurrijke bovenkleding in vier verschillende kleuren. Verpleegkundig directeur Mieke Mondelaers licht toe waarom we voortaan voor kleur gaan: In de divisie Ouderen dragen verpleegkundigen en zorgkundigen werkkledij uit hygiënische overwegingen en omdat dit de aanspreekbaarheid naar patiënten verhoogt omwille van de herkenbaarheid. De witte uniformen roepen echter het eerder stereotype beeld op van de zorgverlener versus de zieke of de ziekte. Vanuit onze visie op herstelgerichte zorg willen we stigmatiserende elementen zoveel mogelijk wegnemen. Herstelzorg betekent een meer persoonsgerichte aanpak met o.a. respect in een samenwerkende relatie. Door diversiteit in de werkkledij te brengen, weerspiegelen we de diversiteit in de maatschappij en brengen we gelijkwaardigheid in de zorg. Parlementsleden op bezoek Op vrijdag 13 februari brachten negen leden van het Vlaams parlement een bezoek aan het OPZ Geel. De negen parlementsleden zetelen in de commissie Welzijn. Het bezoek nam zowat de hele dag in beslag en had de bedoeling de parlementsleden kennis te laten maken met de werking van het psychiatrisch ziekenhuis, de Geelse gezinsverpleging en het Netwerk GGZ Kempen. Er was onder andere een rondleiding over de campus, een toelichting bij specifieke projecten en een werkoverleg met enkele directieleden. Uiteraard kregen Vlaamse projecten specifieke aandacht, zoals de bouw van onze nieuwe kinderafdeling en nieuwe PVT en het project kinderen in zorggezinnen. Hoewel gezinsverpleging een federale materie is, vond de directie het toch belangrijk er dieper op in te gaan tijdens de gesprekken met de Vlaamse parlementsleden. Er werd onder andere uitgebreid stilgestaan bij verschillende aspecten van gezinsverpleging, zoals de F-Act-methodiek en de samenwerking met de pleegouders, de financiering en de uitdagingen waar gezinsverpleging voor staat. COLOFON Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel Dokter Sanodreef Geel Tel Fax info@opzgeel.be Redactieleden Walter Krikilion (stafmedewerker Patiëntenzorg), Mieke Mondelaers (directeur divisie Ouderen en verpleegkundig directeur), Mieke Celen (psychiater), Els Keuleers (psychologe), Anita Van Den Plas (directeur divisie Volwassenen), Julienne Aerts (ombudsvrouw), Johan Claeys (communicatieadviseur) Eindredactie Johan Claeys Bladmanagement en productiebegeleiding Marina Nys, Hilde Daniels Redactieadres Bijdragen voor of reacties op dit blad kunnen gestuurd worden naar: Redactiesecretariaat Passano Communicatiedienst Dokter Sanodreef Geel Telefoon: johan.claeys@opzgeel.be Verantwoordelijke uitgever: Pieter Jans Dokter Sanodreef Geel VLAANDEREN.be 6 / OPZ Geel 2015