Bewegen in vrijheid. Determinanten vrijheidsbeperking. Vicieuze circel. Patroon doorbreken belangrijk

Transcriptie

1 Determinanten vrijheidsbeperking Bewegen in vrijheid! Kenmerken van bewoners Slechte mobiliteit Verminderde cognitieve status! Valrisico naar subjectieve mening verzorging Dr. Michel Bleijlevens UM / Sevagram 2 februari 2015 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Vicieuze circel Immobiliseren betekent niet bewegen en! Mobiliteit Spierkracht Balans! Valrisico! Toepassing vrijheidsbeperking! Immobiliseren Vrijheidsbeperking Immobilisatie Valrisico Mobiliteit Vrijheidsbeperking Immobilisatie Valrisico Mobiliteit Patroon doorbreken belangrijk! Alternatieve interventies Aanbod (beweeg)activiteiten extra oefening loopfunctie / balans stimuleren (extra) beweging Infrarood waarschuwingssysteem Extra laag bed Belmat Matras op grond Heupbeschermer Buitenlicht en lucht GPS 1

2 Workshop! Bewegen vorm geven binnen ouderenzorg Stellingen 1. Voldoende (preventief) bewegen is onderdeel van de basiszorg en moet worden opgenomen in de Normen verantwoorde Zorg 2. Verpleeg- en verzorgingshuisbewoners bewegen voldoende 3. Beweegklimaat binnen een verpleeg- en/of verzorgingshuis is mede afhankelijk van de attitude van medewerkers 8 Gemaakt om te bewegen Gemaakt om te bewegen

3 Effecten bewegen op gezondheid! Afhankelijk van: Frequentie (aantal uren per week) Duur (aantal minuten per keer) Intensiteit (gemeten in Kcal of MET s) Lichamelijke activiteit en gezondheid! Incontinentie! Vallen! Vrijheidsbeperkende maatregelen! Cognitie! Sociaal functioneren Inactiviteit in instellingen! Fysieke onmogelijkheden! Veel handelingen worden overgenomen Mantelzorg / vrijwilligers Professionals! Omgeving niet beweegvriendelijk ingericht! Bewegen wordt aangeboden Interessante aanwijzingen! Beweging blijft zinvol! Niet bewegen: veel negatieve gevolgen! Ook kwetsbare ouderen blijven trainbaar! Beweging lijkt gunstig voor andere domeinen dan fysiek functioneren (cognitief functioneren, stemming,.)! Bewegen is leuk (!) en verbindend thema (problemen en disciplines) Hebben we handreiking?! Nederlandse Norm Gezond Bewegen* algemeen: dagelijks 30 min matig intensief ouderen (>55 jaar): 5 dagen per week! Verpleeghuisbewoners: objectief: vijf minuten per dag licht intensief subjectief: drie minuten per dag matig intensief elf minuten per dag lichtintensief Uitdagingen! Veel initiatieven, weinig structurering en borging! Wat vinden bewoners interessant?! Kunnen we aansprekend, gevarieerd en nuttig palet aan beweegprogramma s ontwikkelen?! Kan technologie dit ondersteunen? * Kemper e.a.,

4 Praktijk! Hoe zetten we aan tot bewegen? Bewegen binnen Sevagram! Sevagram management (h)erkent nut van bewegen! Professionals (h)erkennen nut bewegen! Randvoorwaarden en pragmatische aanpak ontbraken! 2010: Start Zorginnovatieprogramma Bewegen RAAK innovatie programma Op maat gesneden palet aan beweegactiviteiten voor / in verzorgings- en verpleeghuizen ( ) Doelstellingen! In beweging krijgen van verzorgingshuis en verpleeghuiscliënten d.m.v. plezierige, prikkelende en laagdrempelige beweegactiviteiten voor cliënten met veelal complexe gezondheidsproblemen! Diversiteit aan beweegactiviteiten aanbieden dat aansluit bij wensen en mogelijkheden cliënten Deelprojecten (start)! Vraagverheldering! Beweegtuin! Technologie ter ondersteuning (virtueel fietsen, exergames)! Wandelprogramma s voor diverse doelgroepen Aanpak! Aanstellen projectleider! Projectplan! 3 pilot locaties Wandelprogramma s Beweegtuin Digitaal sporten! 3 werkgroepen (gefaciliteerd) Manager zorg, paramedicus, activiteitenbegeleider, v&v. 4

5 Resultaat! 1 project à Beweegtuin! 1 project à Vraagverheldering (MIBBO)! 4 projecten à Nintendo Wii! 2 projecten à Wandelen! 2 projecten à DiFiets! 2 projecten à Interactieve vloeren MIBBO: Meetinstrument ter Inventarisatie van Betekenisvolle Beweegwensen van Ouderen Wat willen bewoners zelf? - aanhaken bij eigen interesses - huidige aanbod/mogelijkheden niet leidend! - in brede zin (ADL, HDL,..) Uitkomst: individueel beweegplan! Projecten met meerwaarde boven op het bestaande aanbod beweegactiviteiten! Project onder supervisie Melanie Kleynen (Zuyd) Virtueel fietsen Fiets binnenshuis legendarische etappes en wielerklassiekers TACX virtual reality trainer Routes (bijvoorbeeld) Filmpje virtueel fietsen Zorgcentrum Langedael, Vaals Geertruidenberg 5

6 Wii Beweegtuin Zingend Zebrapad / Qwiek Melody Interactieve projecties! Kunnen we omgeving aantrekkelijker maken voor(beweeg)activiteiten?! Kan technologie dit ondersteunen? Bijvoorbeeld uit de dance scene? 33 Interactieve projecties Filmpje interactieve projecties 6

7 Kortom! Bewegen staat duidelijk op de kaart! Maar nu: Breed uitdragen Doorontwikkelen (half)producten Borgen van activiteiten! Uitdaging Beweegnetwerk! Structurele aandacht voor bewegen! Bewegen speerpunt voor Sevagram! Verhogen zelfredzaamheid cliënten (Verbeteren fysiek, cognitief en sociaal functioneren)! Zorginnovatieprogramma Bewegen! Beweegactiviteiten onvoldoende structureel geborgd! Bewegen ook binnen ADL/HDL handelingen! Good practices verspreiden (locaties kunnen van elkaar leren) Beweegactiviteiten ADL / HDL bewegen Transfers Tafel dekken Boterhammen smeren Wassen Bed opmaken Beweegnetwerk Projectleider Zorginnovatieprogramma Bewegen! Aandachtsfunctionarissen per locatie! Ondersteund door (locatie)management Coördinator Bewegen per locatie (fysiotherapeut) Beweegcoördinatoren overleg Coördinatie Facilitatie Cliënten, medewerkers en mantelzorgers belang van bewegen laten inzien Uitwisseling van goede voorbeelden tussen locaties Belangrijke rol fysiotherapeuten en ergotherapeuten à verlengde arm! Algemene beweegactiviteiten Activiteitenbegeleiders Bewegingsagogen Verpleging en Verzorging Vrijwilligers Familie Management per locatie: Manager Zorg Teamleiders Facilitatie Facilitatie Coachen ADL / HDL Bewegen Fysiotherapie / Ergotherapie Behandeling Coachen Onderdeel activiteiten programma van de locatie. In zorgdossier opgenomen in Dagbesteding weekplan Verpleging en Verzorging Activiteitenbegeleiders Vrijwilligers Familie In zorgdossier opgenomen onder vaste zorgactiviteiten en HDL vaste (zorg)-activiteiten 7

8 Discussie / Vragen Dank voor de aandacht! Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 8