afgelopen jaren keihard gewerkt Will Scheffer Legionelladeskundige: En verder:

Transcriptie

1 N UMMER 1 / JAARGANG 1 / NAJAAR 2008 HYDROV ISIE VERSCHIJNT 2 KEER PER JAAR Will Scheffer Legionelladeskundige: De hele watersector heeft de afgelopen jaren keihard gewerkt En verder: Interview met Mari Verhagen Tweederde minder besmettingen Interview met Woonstichting Union

2 S TATISTIEKEN VOORWOORD HydroVisie, voor en door de klant Met gepaste trots presenteer ik u de eerste uitgave van HydroVisie. HydroVisie is het nieuwe infoblad van HydroScope, dat voor én door u tot stand komt. Een nieuwe naam die hoort bij een vertrouwd bedrijf. Sinds 2001 is HydroScope uw partner in water en kunt u bij HydroScope terecht voor al uw vragen over waterkwaliteit en waterveiligheid. Om u niet alleen persoonlijk te woord te staan, maar u ook tijdig te informeren over wijzigingen in de wetgeving, nieuwe ontwikkelingen enzovoort, hebben wij HydroVisie in het leven geroepen. Deze kunt u twee keer per jaar op de mat verwachten. De klant is koning, dat geldt voor HydroScope en zeker ook voor HydroVisie. Als klant mag u aangeven welke informatie u graag terug wilt zien in HydroVisie. Omdat het persoonlijk contact met de klant bij ons hoog in het vaandel staat, wil ik u persoonlijk oproepen ons te voorzien van informatie en uw ideeën met ons te delen, zodat wij twee keer per jaar een informatief blad kunnen uitbrengen dat geschreven is door en voor de klant. In deze eerste editie treft u niet alleen informatie over wetswijzigingen aan. Ook delen collega-ondernemers hun ervaringen met u. Zo ziet u al direct in dit eerste nummer dat wij graag klanten aan het woord laten om zo hun ervaringen met collega s te kunnen delen. INHOUD 3 Statistieken 468 Ik hoop dat u HydroVisie met veel plezier zult lezen en dat u uitkijkt naar de volgende editie, die medio maart 2009 zal verschijnen. Lars Kuipéri, Directeur Interview Mari Verhagen, werkzaam bij Harry Immens Interview met André Gorissen en Peter van Santen van Woonstichting Union Will Scheffer, legionelladeskundige HydroScope algemeen + Colofon 12 Tweederde minder besmettingen door vier-stappenplan Jaarlijks bezoekt HydroScope meer dan klanten en nemen onze adviseurs zo n legionellamonsters. Zo hebben ben we een goed inzicht in de besmettingskans op legionella. Van de bijna 200 nieuwe klanten die HydroScope in 2007 heeft bezocht, bleek 23% besmet. Dit komt redelijk overeen met constateringen van de VROMinspectie. Over de jaren 2005 en 2006 heeft 18,5% van de prioritaire instellingen melding gemaakt van normoverschrijding. Dat blijkt uit de Evaluatie Legionellapreventie Waterleidingwet, RIVM, HydroScope hanteert met haar vier-stappenplan al jaren een unieke aanpak. Ons advies wordt pas waardevol wanneer het opgevolgd wordt. Met het vier-stappenplan waarborgen we een goede opvolging en erkennen we deze door een Legionella Veiligheidsverklaring af te geven. Dat deze aanpak werkt, is bewezen. Voor 2007 was, zoals eerder opgemerkt, nog 23% besmet. In 2007 is bij de klanten met de verklaring slechts in 8% van de gevallen 40% 30% 20% 10% 0% Percentage per doelgroep die in 2005 en/of 2006 een normoverschrijding heeft gemeld aan de VROM-inspectie Campings Jachthavens Hotels Asielzoekerscentra + justitiële inrichtingen Zwembaden een besmetting geconstateerd. Tweederde minder besmettingen dus. Het aantal leidingwaterinstallaties met legionellabacteriën neemt in Nederland niet duidelijk af. Daardoor is nog geen effect vast te stellen van het beleid ter preventie van legionella in leidingwaterinstallaties. Ook dat blijkt uit de genoemde Evaluatie Legionellapreventie. Stap 1: Risicoanalyse HydroScope laat niet- Onze adviseurs controleren of groei van legiotemin zien dat een nellabacteriën in uw installatie mogelijk is. afname van het aantal besmettings- Stap 2: Beheersplan gevallen wel kan De risicopunten worden uitgewerkt tot een binnen de huidige uitvoerbaar plan om uw installatie aan te passen, wet- en regelgeving. te beheren en controleren. Zorginstellingen Het vier-stappenplan Stap 3: Periodieke controle HydroScope bekijkt periodiek uw installatie, ti neemt watermonsters, laat deze analyseren en vergelijkt de bevindingen met de informatie uit eerdere controles. Ook temperatuurmetingen en controles op functionaliteit behoren tot het proces. Stap 4: Legionella Veiligheidsverklaring Als uit de controles blijkt dat uw installatie in orde is en u het proces beheerst, ontvangt u een Legionella Veiligheidsverklaring. Niet alleen uzelf, maar iederéén kan zien dat u veilig en gezond water belangrijk vindt! 2 - HydroVisie ie HydroVisie - 3

3 MARI VERHAGEN VAN HARRY IMMENS EN HANS VERHAGEN VAN HYDROSCOPE Door tijdige inschakeling van HydroScope hadden veel herstelwerkzaamheden voorkomen kunnen worden Harry Immens 9000 Installaties BV is in 1965 opgericht en groeide al spoedig uit tot een middelgroot installatiebedrijf. Momenteel zijn er zo n 75 mensen werkzaam, van wie 40 direct. Met haar medewerkers verzorgt Harry Immens 9000 de aanleg en het onderhoud van installaties voor klimaatbeheersing, sanitairtechnische installaties en gebouwbeheersystemen. een installatie moet voldoen. Daar zijn een risicoanalyse en beheersplan bijgekomen. We proberen HydroScope zoveel mogelijk vanaf het begin in het traject te betrekken. In het verleden kwam HydroScope vaak pas bij een installateur als de installatie klaar was. Nu proberen we HydroScope steeds vroeger te betrekken in het traject. Uit een evaluatie van VROM* uit 2007 blijkt dat het aantal leidingwaterinstallaties met legionellabacteriën niet afneemt. Bij een betere naleving van de Waterleidingwet zouden naar verwachting wel minder legionellabacteriën in de leidingwaterinstallatie voorkomen. Dat kan als installateurs consequent leidingwaterinstallaties aanleggen volgens de voorschriften en de eigenaren preventiemaatregelen tegen legionella treffen. Dit gebeurt nu nog te weinig, aldus de onderzoekers. Bent u het eens met de onderzoekers? Ja, ik denk zeker dat installaties niet altijd volgens de voorschriften zijn aangelegd. Ook bij Harry Immens is dit in het verleden gebeurd, maar wij denken dat wij dit hebben ondervangen door HydroScope tijdig in te schakelen om controles uit te oefenen. Vaak is het zo dat ze inderdaad mankementen vinden. Omdat ze dat doen terwijl wij werken, kunnen wij de mankementen meteen verhelpen. Zeker wanneer een gebouw in de opleveringsfase is; dan gaat dat meestal gelijktijdig. Nogmaals: een tijdige inschakeling van HydroScope is dus erg belangrijk. Wordt er bij Harry Immens voldoende aandacht aan opleidingen voor installateurs besteed? Bij Harry Immens zijn drie mensen werkzaam die een cursus legionellabeheersing hebben gevolgd. Zij brengen hun ervaringen over op de monteurs. Onze monteurs hebben behoefte aan meer informatie. Zowel over legionellapreventie als over hoe installaties veilig aan te sluiten. Wellicht kan HydroScope presentaties of workshops geven aan monteurs. Wat betekent HydroScope voor Harry Immens op het gebied van legionellapreventie? HydroScope is voor ons een externe adviseur in wie wij een groot vertrouwen hebben. Bij bepaalde projecten hadden we eerder om raad moeten vragen, zodat bepaalde herstelwerkzaamheden voorkomen hadden kunnen worden. We hebben een aantal dingen moeten veranderen die niet nodig waren. Hoe belangrijk is legionellapreventie voor Harry Immens? Legionellapreventie is voor ons erg belangrijk en niet meer weg te denken uit de installatiewereld. Vooral met het ontwerp van de installatie wordt gekeken of deze voldoet aan de eisen die HydroScope hierin stelt. In het ontwerp wordt hier steeds meer aandacht aan besteedt en we raken hiermee steeds meer vertrouwd. Op welke punten zou HydroScope zich kunnen verbeteren? Een punt waarop HydroScope zich zou kunnen verbeteren, is communicatie en informatievoorziening. Zoals ik al eerder aangaf, zouden we graag wat meer willen weten over wet- en regelgeving en actuele ontwikkelingen. Een ander punt dat HydroScope nog kan verbeteren, is de naamsbekendheid. Daarom vinden wij een nieuwsmagazine een goed initiatief! *bron: Mari Verhagen is vanaf 1969 werkzaam bij Harry Immens. Hij is begonnen als tekenaar. Momenteel is hij werkvoorbereider/projectleider. Mari vertelt ons over zijn werk, over legionellapreventie en de samenwerking met HydroScope. Wat vinden jullie van het initiatief van HydroScope om een nieuwsmagazine uit te brengen? Wij vinden een nieuwsmagazine een goed initiatief, omdat we van HydroScope als organisatie nog niet veel weten. We kennen de adviseurs Hans en John, maar de samenstelling van het bedrijf enzovoort, is ons nog niet echt bekend. Zaken die we graag terug zouden willen zien in het magazine zijn wetswijzigingen. Ze volgen elkaar snel op en worden de laatste paar jaar pas aan de orde gesteld. De inspectie heeft ieder jaar een paar speerpunten. Momenteel is bijvoorbeeld de controle van keerkleppen erg actueel. Wij zouden graag op de hoogte blijven van dit soort actualiteiten. Hoe lang werkt Harry Immens al samen met HydroScope en hoe is deze samenwerking tot stand gekomen? Sinds de oprichting van HydroScope in 2001 werken wij al samen met het bedrijf. De samenwerking is tot stand gekomen doordat er een risicoanalyse en beheersplan moest komen bij een klant. Voorheen hadden we hier nog nooit mee te maken gehad. Door de adviseur wordt een bestek gemaakt en daarin worden de eisen omschreven waaraan Legionellapreventie is voor ons erg belangrijk en is niet meer weg te denken uit de installatiewereld 4 - HydroVisie HydroVisie i - 53

4 De samenwerking tussen Union en HydroScope André Gorissen is projectleider Nieuwbouw & Herstructureringsprojecten bij de afdeling projectontwikkeling van Union. Hij is ruim 29 jaar werkzaam bij het bedrijf. Zijn collega Peter van Santen is contractentoezichthouder bij Union. Hij is er ruim 30 jaar werkzaam. Voorheen bekleedde hij de functie van boekhouder. WONINGBOUWVERENIGING UNION Union is een woningcorporatie die circa woningen, garages en bedrijfspanden verhuurt in de gemeenten Oud-Beijerland, Korendijk (Nieuw-Beijerland, Zuid-Beijerland, Piershil, Goudswaard) en Cromstrijen (Numansdorp en Klaaswaal). Bij het bedrijf zijn 60 mensen werkzaam. Ongeveer 5 jaar geleden is Union ontstaan uit een fusie van 3 woningcorporaties: Woonstichting Volksbelang, Woningstichting Cromstrijen en Woningstichting Korendijk. André Gorissen is projectleider Nieuwbouw & Herstructureringsprojecten bij de afdeling projectontwikkeling van Union. Hij is ruim 29 jaar werkzaam bij het bedrijf. Zijn collega Peter van Santen is contractentoezichthouder bij Union. Hij is er ruim 30 jaar werkzaam. Voorheen bekleedde hij de functie van boekhouder. Union en HydroScope werken nu ongeveer 2,5 jaar samen. Peter en André vertellen over hun werk, over de samenwerking met Hydro- Scope en over legionellapreventie bij Union. Hoe is de samenwerking met HydroScope tot stand gekomen? Een aantal jaren geleden kocht Union een monumentale boerderij, vertelt Peter. Dat was boerderij We willen bij Union zo weinig mogelijk risico lopen. De deskundige adviezen van Arie zijn voor ons dan ook erg waardevol Dorpzigt te Zuid-Beijerland. De landbouwschuur van de boerderij is omgevormd tot een multifunctioneel centrum met een kleinschalig woonproject met zes zorgplaatsen en een gezamenlijke woonkamer. Ook is hier het consultatiebureau van Careyn gevestigd. Er bevindt zich een kinderdagverblijf, peuterspeel- zaal, buitenschoolse opvang en een bibliotheek. Daarnaast is er ruimte voor sociaal-cultureel werk, waarin ook diverse cursussen gegeven worden, en multifunctionele ruimte De Til, van de gemeente Korendijk. In het oorspronkelijke woongedeelte is een hospice ondergebracht, waar terminale patiënten worden begeleid in hun laatste levensfase. Met legionella hadden we nog weinig te maken gehad, totdat er problemen kwamen met de installatie van Dorpzigt. We zijn toen bij Arie Graus van Hydro- Scope terechtgekomen. Hij heeft enkele monsters genomen en er werden daadwerkelijk besmettingen geconstateerd. Vervolgens zijn er veel beheersmaatregelen getroffen en we hebben veel aanpassingen gedaan in de installatie. De besmetting was het omslagpunt voor ons. Het was de eerste keer dat we te maken hadden met een prioritaire instelling. Voor deze periode verhuurden we alleen woningen. Met een artikel over de zorgplicht en door de besmettingen in Dorpzigt heeft Arie ons wakker geschud. Wat typeert de samenwerking met HydroScope? HydroScope is voor ons Arie Graus, aldus André. Het bedrijf achter hem kennen we niet. Arie maakt op een prettige en persoonlijke manier dingen duidelijk en hij is voor ons het eerste aanspreekpunt. De betrokkenheid van Arie bij Union is zowel zakelijk als persoonlijk. We werken samen aan een gezamenlijk doel. We verwachten in dit nieuwsmagazine, onder andere, meer te weten te komen over wet- en regelgeving en we zouden die informatie graag naar de praktijk vertaald zien Wordt er veel waarde gehecht aan de adviezen van HydroScope? Jazeker, we willen bij Union zo weinig mogelijk risico lopen, zegt Peter. De deskundige adviezen van Arie COLOFON zijn voor ons dan ook erg waardevol. We wisten voorheen weinig van legionella. Zoals al eerder gezegd, hadden we er weinig mee te maken. Nu kunnen we in de ontwerpfase al zaken voorkomen, waar we anders na de oplevering tegenaan zouden kunnen lopen. Een uurtje in de week zijn we nu ongeveer kwijt aan beheer. Maar daardoor wordt een hoop narigheid voorkomen. We staan steeds vaker stil bij de beleving van de eindgebruiker. Gezondheid en veiligheid van de gebruikers gaat boven alles. Op welke punten zou HydroScope zich nog kunnen verbeteren? Peter: We vinden het moeilijk om direct een punt te noemen, maar wat wij erg belangrijk vinden, is projectoverdracht. Wanneer een adviseur bijvoorbeeld voor een lange periode wegvalt, dan vinden wij het belangrijk dat werk goed overgedragen wordt. Wat vinden jullie ervan dat HydroScope een nieuwsmagazine gaat uitbrengen? André: Wij waarderen het initiatief. We verwachten in dit nieuwsmagazine, onder andere, meer te weten te komen over wet- en regelgeving. En we zouden die informatie graag naar de praktijk vertaald zien. 6 - HydroVisie HydroVisie - 7

5 WILL SCHEFFER, LEGIONELLADESKUNDIGE: Met de hele watersector hebben we de afgelopen jaren keihard gewerkt Een gesprek met legionelladeskundige Will Scheffer Will Scheffer is beleidsmedewerker bij UNETO-VNI en is verantwoordelijk voor de sanitaire techniek. De sanitaire techniek kent een drietal deelgebieden: de aanvoer van water, de sanitaire faciliteiten en de afvoer van water. UNETO-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel. Legionelladeskundige Will Scheffer is beleidsmedewerker bij UNETO-VNI. In dit interview vertelt hij over zijn carrière, over zijn werkzaamheden en over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving in de installatiebranche. Kunt u wat vertellen over uw werkzaamheden bij UNETO-VNI? Als beleidsmedewerker bij UNETO-VNI ben ik verantwoordelijk voor de sanitaire techniek. De sanitaire techniek kent een drietal deelgebieden: de aanvoer van water, de sanitaire faciliteiten en de afvoer van water. Mijn taak als beleidsmedewerker is zorgen dat de normen, voorschriften en richtlijnen die voor deze vakgebieden worden gemaakt, zo goed mogelijk aansluiten bij de beleving van onze leden. Bent u hier al lang werkzaam en kunt u wat vertellen over uw carrière? UNETO-VNI is voortgekomen uit een fusie van UNETO en VNI in VNI was de brancheorganisatie voor klimaat- en sanitairinstallateurs. UNETO voor de elektra-installateurs. Ik werk zelf bij VNI sinds Als zestienjarige ben ik begonnen in een loodgietersbedrijf als leerling-tekenaar. Ik kon daar vrij snel carrière maken. Toen ik 19/20 jaar was, was ik al verantwoordelijk voor de hele ontwerpafdeling en calculatie. Toen ik 29 was, ben ik directeur geworden van het bedrijf. In 1995 heb ik de overstap gemaakt naar de brancheorganisatie. Niet uit onvrede, maar omdat ik het werken aan de ontwikkeling van het vakgebied ontzettend interessant vond. Met leidinggeven van een bedrijf ben je vooral bezig met managementtaken en kun je je minder op je vakgebied concentreren. Niemand in de hele watersector heeft zich ooit gerealiseerd wat de impact van een dergelijke epidemie is. We werden wakker geschud Dat vond ik jammer. Vooral door zelfstudie heb ik me op mijn vakgebied weten te ontwikkelen. In de periode dat ik in dienst zat, had ik tijd over. In die tijd heb ik veel geschreven over mijn vak. Ik heb toen geprobeerd een artikel te maken en op te sturen naar een vaktijdschrift. Dit sloeg gelijk aan. Mijn eerste artikel werd op 8 mei 1970 gepubliceerd. Ik heb ongeveer artikelen geschreven. U zult volgend jaar met vervroegd pensioen gaan. Hoe zal uw vertrek worden opgevangen? Er komt een vervanger, maar helaas is deze er nog niet. Zelf heb ik anderhalf jaar geleden al concrete plannen voorgelegd over de overname. Ik wilde graag de nieuwe medewerker een jaar de tijd geven om op te bouwen, waardoor ik zou kunnen afbouwen. Door allerlei omstandigheden zijn die plannen uitgesteld. Als het allemaal meezit, begint de beoogde kandidaat op 1 december. Als het die persoon gaat worden, heb ik erg veel vertrouwen in een vloeiende overname. Het belangrijkste is dat er continuering van mijn taken kan plaatsvinden. Sinds het jaar 2000 is er op het gebied van legionella veel veranderd. Hoe hebt u dit ervaren? In het voorjaar 1999, toen we werden geconfronteerd met de grootste legionella-epidemie ter wereld, kwamen er al snel vragen los bij mensen. Vragen als: hoe had dit kunnen gebeuren? Ook bij ons als brancheorganisatie rezen dergelijke vragen. Dat je je aan bepaalde regels moest houden, was altijd al wel bekend, maar niemand in de hele watersector heeft zich ooit gerealiseerd wat de impact van een dergelijke epidemie is. We werden wakker geschud. De toenmalige minister van VROM, Jan Pronk, heeft toen gezorgd dat er een noodwet kwam. Deze is later bekend geworden als de Tijdelijke Regeling Legionellapreventie. Achteraf gezien is het heel knap geweest hoe alle organisaties binnen de watersector de krachten hebben gebundeld om te komen tot een wetgeving en een handleiding voor die wetgeving. Partijen als VROM, KIWA, de waterleidingbedrijven, het Ministerie van Volksgezondheid, TNO, UNETO-VNI en ISSO hebben met elkaar echt keihard gewerkt om zo snel mogelijk tot invulling te komen van die wetgeving en de bijhorende handleiding. Tot vandaag is het nog steeds zo: binnen de watersector weten de partijen elkaar goed te vinden. In 2000 werd de tijdelijke regeling van kracht, vervolgt Will na een denkpauze. COLOFON In die handleiding kwamen een aantal zaken te staan die voor de installatiesector toch weer nieuw waren. De grote lijnen waren wel bekend, maar we werden gedwongen gedetailleerder te gaan kijken. Het hele begrip van een risicoanalyse maken en beheersplan opstellen was volkomen nieuw. Het heeft een enorme impuls gegeven aan het vakgebied. Als installatiebranche UNETO-VNI hebben we toentertijd de mogelijkheid gekregen om veel te investeren in nieuwe kennis. Als je de afgelopen tien jaar bekijkt, is er op het gebied van kennis veel tot stand gekomen. Zelfs dit jaar is weer een recordjaar aan nieuwe publicaties die op het gebied van legionella beschikbaar komen. Toch is er ook een klein moment van frustratie opgetreden. Wij dachten dat we veel op papier hadden staan en dat men die kennis ook wel tot zich zou nemen, totdat we te maken kregen met een aantal rapporten van het RIVM. Daar is gekeken naar de resultaten van de wetgeving en hoe het in de praktijk gaat met betrekking tot legionellapreventie en het zorgen voor veilige installaties. Die rapporten zagen er niet best uit. Uit in 2005 uitgevoerde controles bleek dat het merendeel van de installaties niet voldeed. Nou mag je dat zeker niet allemaal toeschrijven aan de installatiebedrijven. Heel veel heeft ook te maken met de bestaande installaties die 8 - HydroVisie HydroVisie - 9

6 slecht beheerd worden. Het zijn dus eigenaren van installaties die daar in eerste instantie op aangesproken moeten worden. Maar, toegegeven, ook de nieuwe installaties bleken lang niet altijd in orde te zijn. Dat vonden wij toch erg jammer. Tegelijkertijd realiseerden wij ons dat de rapporten, die pas medio 2007 beschikbaar kwamen, om een onderzoek gingen uit We concludeerden dat we op papier veel hadden bereikt, maar dat dit blijkbaar nog niet in de praktijk tot uiting was gekomen. Daarom hebben we een actieplan gemaakt: het Actieplan Veilige Leidingwaterinstallaties. Het Actieplan Veilige Leidingwaterinstallaties? De installatiesector, UNETO-VNI, personenvereniging TVVL en ISSO werken samen aan een Actieplan Veilige Leidingwaterinstallaties. Ze zijn van start gegaan in augustus In december 2008 moet het plan voltooid zijn. Het bestaat uit verschillende activiteiten. De eerste activiteit was het ontwikkelen van het zogeheten Kleintje Legionellapreventie: een handzaam boekje voor monteurs. De kennis bleef vaak in de bovenlagen van de installatiebedrijven hangen. We hebben geleerd dat je nog zulke goede kennisdocumenten en afspraken kunt hebben, maar 1 klein foutje op de werkvloer kan alles veranderen. Daarom hebben we ons toegelegd op het maken van een zakboekje. Het boekje is toegankelijk voor installateur en monteur. Met financiële hulp van Het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf is ervoor gezorgd dat elk erkend installatiebedrijf een Kleintje Legionellapreventie kreeg. Het is belangrijk dat iedere monteur zo n zakboekje krijgt. Ik schat dat er zo n exemplaren verkocht zijn. Is het succes van Kleintje Legionella al merkbaar? We kunnen dat nu nog niet meten. Wat we wel kunnen meten is hoeveel mensen dit boekje hebben. Het boekje moet echter ook gelezen worden. Daarom zijn instructiebijeenkomsten ontwikkeld. Dat zijn landelijke instructiebijeenkomsten waarin Kleintje Legionellapreventie is toegelicht, samen met de relevante Waterwerkbladen 1.4G en 3.8, met alle beheers- en onderhoudsaspecten en de beveiligingstoestellen. Deze instructiebijeenkomsten worden afgesloten met een soort CITO-toets. De bijeenkomsten lopen goed, maar kunnen beter. Er zijn tienduizenden monteurs, maar het aantal deelnemers tot op heden is 600 à 700. Dat vinden we tegenvallen. In principe zijn de bijeenkomsten voor 1 jaar gepland. Daarna is het de bedoeling dat ze geëvalueerd worden en dat de eindresultaten beschikbaar gesteld worden aan reguliere opleidingsinstituten. De bedoeling is dat er een permanente opleiding komt die installateurs kunnen volgen. Dat is tevens een onderdeel van het actieplan. Richt het actieplan zich alleen op monteurs en installateurs? Nee, we hebben ook te maken met adviseurs in legionellapreventie. Zij hebben ook een opleidingsmogelijkheid. Er zijn drie instituten: Kenteq, KIWA en de Stichting Wateropleidingen die cursussen geven voor het uitvoeren van een risicoanalyse, het opstellen van een beheersplan en het maken van een logboek. Omdat er ontzettend veel gewijzigd is in wet- en regelgeving zijn deze cursussen gescreend door onafhankelijke deskundigen. Er bleken bij diverse cursussen aanpassingen nodig en die zijn inmiddels dan ook doorgevoerd. Wij ontwikkelen overigens ook een cursus in samenwerking met Stichting Wateropleiding. Een cursus met examen voor het beheer en onderhoud van een collectieve leidingwaterinstallatie. Deze is gekoppeld aan een nieuwe publicatie: ISSO Deze moest eerst ontwikkeld worden. De ontwikkeling is door TVVL en UNETO-VNI gefaciliteerd. ISSO was er uiteraard ook bij betrokken. De ISSO-publicatie 55.5 is nu in concept gereed. Eind deze maand hopen we dat de Raad van Begeleiding van ISSO kan instemmen met het concept Hetzelfde geldt voor publicatie 55.4 die over alternatieve preventietechnieken gaat. De ontwikkeling daarvan hebben we parallel laten lopen aan de totstandkoming van de KIWA Beoordelingsrichtlijnen voor de apparaten van alternatieve technieken. Verder nog activiteiten omtrent het actieplan? De laatste activiteit waar nog heel hard aan gewerkt wordt, is een IS- SO-SBR publicatie. SBR is het kennisinstituut voor de bouwsector. ISSO heeft van ons de opdracht gekregen om samen met SBR integrale oplossingen op papier te zetten zodat ongewenste opwarming van drinkwater voorkomen wordt. Integraal, daarmee bedoelen we: vanuit de bouwkundige kant, vanuit de verwarmingstechniek én vanuit de waterleidingtechniek. Want wij kunnen dat probleem alleen onmogelijk oplossen. Dat kunnen alleen alle betrokkenen samen. Slechts dan zijn we in staat om installaties te realiseren waarin ongewenste opwarming niet of slechts beperkt zal voorkomen. Hieraan wordt momenteel nog heel hard gewerkt. Zo hebben we een pakket van allemaal nieuwe publicaties. Dat moet dan allemaal dit jaar klaar zijn, want het actieprogramma loopt december 2008 af. Bent u tevreden over het verloop van het actieplan tot dusver? Over de resultaten ben ik erg tevreden. Er is keihard gewerkt en ook ISSO verdient een compliment. Ook TVVL, de mensen in werkgroepen, diverse rapporteurs, hebben jaarrond keihard gewerkt. Ik ben over het totale resultaat heel enthousiast. Het belangrijkst is dat we over een paar jaar kunnen zeggen: het is allemaal onder controle; legionella is beheersbaar. We zien gelukkig het aantal meldingen in de registratie van legionella teruglopen. Ik kan en ik mag helemaal niet zeggen dat dit door onze inspanningen komt, maar ongeacht de oorzaak: het aantal legionella-uitbraken loopt terug. Dat is goed nieuws. Een ramp als in 1999 mag niet nogmaals gebeuren. Legionella is iets dat altijd dreigt en daar moet op gehamerd worden. Wat vindt u van onafhankelijke adviesbureaus als HydroScope? Zolang adviesbureaus zich alleen op het terrein bevinden om te adviseren, kan er nog wel eens een heel goede samenwerking tot stand komen. Ik besef dat er installatiebedrijven zijn die moeite hadden al die processen en ontwikkelingen te volgen én dat zij de nodige steun konden krijgen bij de adviesbureaus. We hebben geleerd dat je nog zulke goede kennisdocumenten en afspraken kunt hebben, maar één klein foutje op de werkvloer kan alles veranderen In eerste instantie ben ik wat argwanend geweest tegenover adviesbureaus. Later hebben we gezegd: we pakken het anders aan. Nu ben ik van mening dat adviesbureaus en installatiebedrijven elkaar tot steun zijn. En die wederzijdse steun is hard nodig, vanwege de terugtrekkende beweging van het waterleidingbedrijf, die zo n twintig jaar geleden werd ingezet. Een beweging, overigens, die ik altijd heb betreurd. Ik ben altijd een voorstander geweest van de controlerende taak van de waterleidingbedrijven. Ik ben dan ook blij dat in het Waterleidingbesluit de controletaak van de waterleidingbedrijven is opgenomen. Wat is het hoogtepunt in uw carrière geweest, terugkijkend op al die jaren? Er zijn meerdere hoogtepunten waar ik trots op ben. Ik heb een aantal mooie prijzen mogen ontvangen. Mijn eerste, mooie prijs was de gouden TVVL-penning in Deze prijs wordt eens in de vijf jaar uitgereikt aan iemand die zich op een bijzondere manier heeft onderscheiden op het gebied van wetenschap en techniek binnen de installatiesector. Ook heb ik de Legionella Award ontvangen. Deze is tot op heden nog maar twee keer uitgereikt. Ik heb deze in december 2006 mogen ontvangen. Heel bijzonder aan deze prijs is dat deze wordt uitgereikt door de Stichting Veteranenziekte, dus door de slachtoffers zelf. Ruim een jaar geleden werd ik nogmaals verrast. Toen kreeg ik de BJ Max-prijs, een jaarlijkse prijs die een stichting ter bevordering van wetenschap en techniek uitreikt aan iemand uit de installatiesector. Die prijzen zijn erg bijzonder voor mij. Ze zijn blijken van waardering voor je werk HydroVisie HydroVisie - 11

7 COLOFON HydroVisie verschijnt 2x per jaar. Wilt u reageren? U kunt uw reactie sturen naar: HydroScope, Postbus 3238, 4800 DE Breda Of mail naar: info@hydroscope.nl HYDROSCOPE HydroScope maakt voor bedrijven en instellingen de totale waterhuishouding beheersbaar. Waterkwaliteit,- veiligheid en kostenbesparing zijn dan ook de basiselementen van ons advies. Als onafhankelijke en betrouwbare partner staan wij persoonlijk voor u klaar. Redactie: Sylvia Bennaars, Henk Peelen, Arie Graus, Kevin Kanters, Joyce Michielsen Nummer: Nummer 1, oktober 2008 Oplage: 1500 stuks Fotografie: Arie Graus Ontwerp: Scheepens reclame adviseurs Drukwerk: Lecturis Grafigroep HYDROSCOPE BV Minervum 7181, 4817 ZN Breda Postbus 3238, 4800 DE Breda Telefoon: + 31 (0) Fax: +31 )0) Internet: info@hydroscope.nl 8 - HydroVisie