Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit

Transcriptie

1 VSK 2012: 7 februari 2012 De zorg voor de kwaliteit van drinkwater Legionellapreventie Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit Will Scheffer Het nieuwe Drinkwaterbesluit vraagt om een strakke regie van de legionellapreventie: een overzicht van de belangrijkste wijzigingen en de consequenties van een ruimere toepassing van alternatieve technieken en kwaliteitsborging. temperatuur water (langdurig) tussen 25 C en 50 C (hotspots) verblijftijd, stilstaand / stagnatie water (dode leidingen) + + voedingsstoffen en sediment (biofilm) vermeerdering in biofilm groei biofilm bij hotspot in verneveling (aerosolen) inademing besmette aerosolen (risicogroep wordt groter door vergrijzing bevolking) Betere inzichten vermeerdering en route Legionella in leidingwaterinstallaties Drinkwaterbesluit (DWB) t.o.v. Waterleidingbesluit 1

2 60 C 37 C 37 C 25 C DWB - artikel 44: volgorde beheersmaatregelen gebaseerd op Ladder van VROM thermisch beheersconcept : 1. drinkwater / warmwateruittapleidingen < 25 C 2. warmwater tappunt > 60 C 3. geen dode leidingstukken of ongebruikte leidingen 4. wekelijks gebruik alle tappunten* 2

3 Drinkwaterwet, Drinkwaterbesluit en Regeling Legionellapreventie stellen geen eis aan de temperatuur van warmtapwater. Het thermisch beheersconcept is in deze wet- en regelgeving niet concreet ingevuld met het noemen van een vereiste min. temperatuur voor warmtapwater Bouwbesluit / Regeling Bouwbesluit: (reguliere situatie zonder waterbehandeling) normblad noemt geen waarden voor temperaturen Nieuwbouw: NEN A Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI 2002) Bestaande bouw: NEN Algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties (AVWI 1981), inclusief correctieblad C1:

4 bestaande prioritaire locaties wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor? wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor art. 44, lid 1 art. 44: Volgorde beheersmaatregelen (ladder van VROM) lid 1: Te nemen maatregelen zijn gebaseerd op - thermisch beheer, of - fysisch beheer (gecertificeerd BRL K , incl. ATA), of - fotochemisch beheer (gecertificeerd BRL K , incl. ATA en toegelaten t door het Ctgb), of - een combinatie van deze beheersvormen art. 44, lid 1 Eigenaar verantwoordelijk voor in acht nemen voorwaarden en voorschriften in BRL (lid 4) Verwijzing naar nadere voorschriften in Regeling Legionellapreventie (lid 6) DWB - artikel 44, lid 1, 4 en 6 4

5 bestaande prioritaire locaties dus, wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor! Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad - - ** X X wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor art. 44, lid 1 UV-licht met filters en spui bij overmatige verwarming membraanfilters met terugspoeling pasteurisatie (comb. van ) fysische technieken en AOT als poortwachters AOT geavanceerde oxidatietechniek (fotochemisch beheer) 5

6 Voor locaties waar fysische techniek en AOT wordt toegepast:: BRL K deel 1 Voorwaarden bij poortwachter-concept: Uitvoering LRA en opstellen LBP volgens het thermisch h beheersconcept (hulpmiddel l ISSO 55.1) Aanpassingen LBP met aspecten van de alternatieve methode (Beleidsbrief VROM okt / hulpmiddel ISSO 55.4) Beoordelingsrichtlijn BRL K 14010/1 Fysische technieken Legionellapreventie (indien van toepassing) Implementatie van het aangepaste LBP in het totale beheerplan van de collectieve leidingwaterinstallatie (ISSO 55.5) Nageschakelde installatie moet worden voorbehandeld alvorens de apparatuur van de alternatieve techniek in gebruik wordt genomen: Werkzaamheden volgens Waterwerkblad WB 2.4 Doorspoelen, reinigen en desinfecteren van leidingwaterinstallaties mogen niet worden onderschat. BRL K deel 1 Fysische technieken + AOT spoelen niet meer vereist bij langdurig stilstaand water * geen maatregelen nodig tegen opwarming koud water * mengwatersysteem > 5 meter niet meer thermisch spoelen temp. warmtapwater kan verlaagd worden tot 50 C * om legionellarisico s te beheersen Beleidsbrief 1 oktober 2008: aanpassing LBP 6

7 art. 44: Volgorde beheersmaatregelen (ladder van VROM) lid 2: Voor zover de in lid 1 genoemde beheerstechnieken redelijkerwijs niet mogelijk zijn, kan onder voorwaarden (toelating Ctgb, gecertificeerd BRL incl. ATA) en gemotiveerd oordeel van BRL 6010 gecertificeerd bedrijf) gekozen worden voor elektrochemisch lkt h beheer bh art. 44, lid 3 art. 44, lid 2 art. 44, lid 1 - Eigenaar verantwoordelijk voor in acht nemen voorwaarden en voorschriften in BRL (lid 5) - Verwijzing naar nadere voorschriften in Regeling Legionellapreventie (lid 6) lid 3: Voor zover elektrochemisch beheer redelijkerwijs niet mogelijk is, kan onder voorwaarden (toelating Ctgb, gemotiveerd oordeel ) gekozen worden voor chemisch beheer DWB - artikel 44, lid 2, 3, 5 en 6 bestaande prioritaire locaties wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen; DWB Art. 44, lid 2: wanneer thermisch -,yss fysisch - of fotochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) redelijkerwijs niet mogelijk is, en vervolgens wordt voldaan aan art. 9 Regeling Legionellapreventie Elektrochemisch Ctgb toelating + ATA-certifcaat, BRL K 14010, deel (-) (X) X (-) zilver/koper-ionisatie (X) anodische oxidatie Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad - - ** X X wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen; thermisch -, fysisch - of fotochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) redelijkerwijs niet mogelijk is, en vervolgens wordt voldaan aan artikel 9 van de Regeling Legionellapreventie. wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor 7

8 Regeling Legionellapreventie artikel 9: Volgorde beheersmaatregelen (gereserveerd) Concept Art. 9 lid 1: Elektrochemisch beheer uitsluitend toegestaan indien: collectieve watervoorziening/leidingnet bedoeld in art. 35, lid 1 van het Drinkwaterbesluit (prioritaire locaties*) eigenaar beschikt over actuele LRA, LBP, en LLB (logboek) op meerdere tappunten >1000 kve/l pneumophila of > kve/l non-pneumophila >1 jaar andere technieken (art. 44, lid 1 van Drinkwaterbesluit) zonder afdoende effect Art. 9 lid 2: elektrochemische beheer uitsluitend toegestaan in gedeelte van de installatie waar gestelde kwaliteitseis wordt overschreden dosering zo laag mogelijk *) Ook in toelating Ctgb staat dat (koper-zilver) alleen in prioritaire locaties mag worden gebruikt Concept art. 9, lid 1 en 2 - Regeling legionellapreventie Regeling Legionellapreventie artikel 9: Volgorde beheersmaatregelen (gereserveerd) Concept Toelichting: Art. 9 is een nadere uitwerking van art. 44 DWB waarbij betrokken art. 20 van de Drinkwaterregeling : Gebruik van biociden in te consumeren water zoveel mogelijk beperken. Indien op één tappunt een overschrijding, dan een installatietechnische oplossing toepassen. Moet gaan om normoverschrijdingen van ernstige aard, bij toepassing van beheerstechnieken genoemd in art.44, lid 1 van DWB. Besmetting van personen gedurende het jaar met andere beheerstechnieken moet worden voorkomen met beveiligingsmaatregelen (afsluiten bepaalde tappunten of filters op die tappunten) Concept Toelichting art. 9 Regeling legionellapreventie 8

9 koper-/zilverionisatie - elektroden: toevoeging aan water - bacteriedodende werking Elektrochemische technieken (gebruik van biociden) anodische oxydatie - elektroden: vorming chloorverbindingen - bacteriedodende werking Elektrochemische technieken alleen op bestaande prioritaire locaties: BRL K deel 2: Voorwaarden: aanpassingen LBP met aspecten van de elektrochemische methoden (hulpmiddel ISSO 55.4) (indien van toepassing) implementatie van het aangepaste LBP in het totale beheerplan van de collectieve leidingwaterinstallatie (hulpmiddel ISSO 55.5) Beoordelingsrichtlijn BRL K 14010/2 Legionellapreventie Ellektrochemische technieken nageschakelde installatie moet worden voorbehandeld alvorens de apparatuur van de alternatieve techniek in gebruik wordt genomen (Waterwerkblad WB 2.4 Doorspoelen, reinigen en desinfecteren van leidingwaterinstallaties ) maandelijkse bemonstering op aantal parameters (met afbouw tot halfjaar bij geen overschrijdingen gedurende bepaalde perioden) BRL K deel 2 Elektrochemisch technieken 9

10 Chemisch Ctgb-toelating + ATA certifciaat wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen; DWB art. 44, lid 3: voorwaarden elektrochemisch / Voorlopig: beheer volgorde naar schriftelijk (ladder) toepassing en alternatieve beheersconcepten gemotiveerd oordeel van gecertificeerd voor bestaande bedrijf (BRL prioritaire 6010) geen locaties afdoende effect heeft, en vervolgens wordt voldaan aan art. 9 Regeling Legionellapreventie X Elektrochemisch Ctgb toelating + ATA-certifcaat, BRL K 14010, deel (-) (X) X (-) zilver/koper-ionisatie (X) anodische oxidatie wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen, elektrochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) geen afdoende effect heeft, en vervolgens wordt voldaan aan artikel 9 van de Regeling Legionellapreventie Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad - - ** X X wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen; thermisch -, fysisch - of fotochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) redelijkerwijs niet mogelijk is, en vervolgens wordt voldaan aan artikel 9 van de Regeling Legionellapreventie. wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor Regeling Legionellapreventie artikel 9: Volgorde beheersmaatregelen (gereserveerd) Concept Art. 9 lid 3: Chemisch beheer uitsluitend toegestaan indien: collectieve watervoorziening/leidingnet bedoeld in art. 35, lid 1 van het Drinkwaterbesluit eigenaar beschikt over actuele LRA, LBP, en LLB (logboek) op meerdere tappunten >1000 kve/l pneumophila of > kve/l non-pneumophila >1 jaar elektrochemisch beheer (art. 44, lid 2 van Drinkwaterbesluit) zonder afdoende effect Art. 9 lid 4: chemisch beheer uitsluitend toegestaan in gedeelte van de installatie waar gestelde kwaliteitseis wordt overschreden dosering zo laag mogelijk (bijv. chloordioxide, monochlooramine of waterstofperoxide) Concept art. 9, lid 3 en 4 - Regeling legionellapreventie 10

11 bestaande prioritaire locaties Chemisch Ctgb-toelating + ATA certifciaat X Elektrochemisch Ctgb toelating + ATA-certifcaat, BRL K 14010, deel (-) (X) X (-) zilver/koper-ionisatie (X) anodische oxidatie wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen, elektrochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) geen afdoende effect heeft, en vervolgens wordt voldaan aan artikel 9 van de Regeling Legionellapreventie Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad - - ** X X wanneer het niet mogelijk is aan één of meer van de criteria 1 t/m 3 te voldoen; thermisch -, fysisch - of fotochemisch beheer naar schriftelijk en gemotiveerd oordeel van gecertificeerd bedrijf (BRL 6010) redelijkerwijs niet mogelijk is, en vervolgens wordt voldaan aan artikel 9 van de Regeling Legionellapreventie. wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor nieuwbouw prioritaire locaties Chemisch Elektrochemisch wanneer gekozen wordt voor? - wanneer gekozen wordt voor 11

12 nieuwbouw prioritaire locaties Chemisch Bouwbesluit 2012 / Regeling Bouwbesluit: NEN A Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI 2002) Elektrochemisch Bouwbesluit, artikel 1.3 Gelijkwaardigheidsbepaling: Gelijkwaardigheid aantonen door te voldoen aan voorwaarden in Beleidsbrief oktober 2008 Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad X - ** X X wanneer gekozen wordt voor Beleidsbrief oktober 2008 t.b.v. Bouwbesluit art

13 Beleidsbrief oktober 2008 t.b.v. Bouwbesluit art. 1.3 In toelichting op art. 33 Gelijkschakeling thermisch -, fysisch - en fotochemisch beheer geldt ook voor nietprioritaire installaties voor invulling algemene zorgplicht deugdelijkheid drinkwater. Art. 44 is ook van toepassing op zorgplicht locaties : dus technieken gecertificeerd op basis van BRL K en voldoen aan de voorschriften en voorwaarden van de BRL. art. 44: Volgorde beheersmaatregelen (ladder van VROM) lid 1: Te nemen maatregelen zijn gebaseerd op - thermisch beheer, of - fysisch beheer (gecertificeerd BRL K , incl. ATA), of - fotochemisch beheer (gecertificeerd BRL K , incl. ATA en toegelaten door het Ctgb), of - een combinatie i van deze beheersvormen art. 44, lid 1 - Eigenaar verantwoordelijk voor in acht nemen voorwaarden en voorschriften in BRL (lid 4) DWB - artikel 33, toelichting 13

14 nieuwbouw zorgplicht locaties Chemisch wanneer gekozen wordt voor Elektrochemisch - wanneer gekozen wordt voor nieuwbouw zorgplicht locaties Chemisch Bouwbesluit 2012 / Regeling Bouwbesluit: NEN A Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties (AVWI 2002) Elektrochemisch Bouwbesluit, artikel 1.3 Gelijkwaardigheidsbepaling: Gelijkwaardigheid aantonen door te voldoen aan voorwaarden in Beleidsbrief oktober 2008 Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad X - ** X X wanneer gekozen wordt voor 14

15 bestaande zorgplicht locaties Chemisch wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor Elektrochemisch - - wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor bestaande zorgplicht locaties Chemisch Elektrochemisch Fysisch ATA, BRL K 14010, deel 1 Fotochemisch (AOT) Ctgb toelating en ATA-cert. BRL K 14010, deel 1, met wijzigingsblad - - ** X X Bouwbesluit 2012 / Regeling Bouwbesluit: Bestaande bouw: NEN Algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties (AVWI 1981), inclusief correctieblad C1: 1990 Gelijkwaardigheidsbepaling n.v.t.:normblad noemt geen waarden voor temperaturen wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan criterium 1 en/of 2 te voldoen, of wanneer gekozen wordt voor 15

16 Let op juiste informatie over certificatie! Eerste certificaat op basis van BRL (-2) ATECA water care and services B.V. kreeg op 18 januari 2012 het KIWA certificaat t voor haar ICA-systeem (koper-zilverionisatie) uit handen van Jos van der Westen (l ) Eerste certificaat op basis van BRL

17 ) Gawalo VSK Dag van de Installatie / Drinkwaterbesluit geeft ruimte aan toepassing van bepaalde alternatieve legionellapreventietechnieken voor alle locaties De markt speelt hierop in: energiebesparing gen duurzame energieconcepten (betere rendementen omdat de temperatuur van 60 C om laag kan) Deze ontwikkeling roept om een deskundige regie bij de oplevering en ingebruikname van nieuwe collectieve installaties en bij uitvoering van beheer(s)- en onderhoudsplannen Complexe installaties vereisen een aantoonbaar deskundig beheer om daarmee risico s voor de volksgezondheid beheersbaar te houden, blijft die deskundigheid achterwege dan worden de risico s voor de volksgezondheid groter! DWB - Risico voor de volksgezondheid gewaarborgd (?) N-BRL (A) ontwerpfase en uitwerkingsfase (A) voldoet aan voorschriften j n Legionellapreventie adviseur locatie waarop art. 35 en/of art. 44 Drinkwaterbesluit van toepassing is j N-BRL C(1) N BRL C(2) n realisatiefase (uitvoering) (B) voldoet aan voorschriften beheer(s)plan en logboek leidingwaterinstallatie (C1) voldoet aan regels j beheersmaatregelen / onderhoud incl. legionella ll beheersmaatregelen (C2) voldoet aan beheer(s)plan en regels j j n n j n L-Beheersplan voldoet aan voorschriften n n Alternatieve techniek j Legionella-RA en Legionellabeheersplan gebaseerd op thermisch h beheersconcept Legionellabeheersplan aanpassen a.d.h. van beheersinstructie alternatieve techniek beheersinstructie alternatieve techniek N-BRL , delen 1/2 BRL K rapportage t.b.v. logboek Fabrikant / leverancier altern. techniek Schema kwaliteitsborging collectieve leidingwaterinstallaties 17

18 eigenaar/exploitant collectieve leidingwaterinstallatie Deskundige Veilige LeidingwaterInstallaties (DVLI) (vp) gecertificeerd bureau/bedrijf Legionellapreventie-advisering (BRL 6010) bij oplevering door bureau/bedrijf ontwerp/aanleg leidingwaterinstallaties (vw) KOMO-Instal gecertificeerd (BRL A/B) gespecialiseerd reinigingsen desinfectiebedrijf (uitvoering volgens WB 2.4) bureau/bedrijf voor beheer/onderhoud leidingwaterinstallaties (vw) KOMO-Instal gecertificeerd (BRL C) leverancier (vp) gecertificeerde alternatieve preventie techniek (BRL K deel 1 of 2) vp = wettelijke verplicht vw = vrijwillig Regie Deskundige Veilige LeidingwaterInstallaties (DVLI) Opleiding Deskundige Veilige LeidingwaterInstallaties (DVLI) 18

19 Rol van installatieadviseur en installateur: - al in offerte stadium aanreiken van keuze mogelijkheden aan de eigenaar/gebruiker g van de voorziening/installatie om aan de zorgplichten te kunnen voldoen - bij offertegesprek stilstaan bij de risico s die er voor de volksgezondheid zijn - hiermee voldoet adviseur/installateur aan zijn informatieplicht vanuit zijn vakkennis en wordt aansprakelijkheid vermeden Zorgplichten in wet- en regelgeving ISSO-publicaties Hulpmiddelen bij invulling zorgplichten 19

20 VSK 2012: 7 februari 2012 De zorg voor de kwaliteit van drinkwater Legionellapreventie Dank voor uw aandacht Will Scheffer Het nieuwe Drinkwaterbesluit vraagt om een strakke regie van de legionellapreventie 20