DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE PEUTERSPEELZAAL DE GRUMMELKES PEUTERSPEELZAAL 'T KESTIELKE BASISSCHOOL T SPOOR Locatie : peuterspeelzaal : peuterspeelzaal t basisschool t Brinnr. : 16UN Plaats : Maastricht Documentnummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 8 en 9 november 2010 Datum vaststelling rapport : 2 februari 2011 VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 1 van 8

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: voorwaarden van VVE ouders kwaliteit van de educatie Het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen ontwikkeling, zorg en begeleiding kwaliteitszorg doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig ze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk ze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen ze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk 3, met eerst de oordelen en daarna een toelichting als dat nodig is. Als er op basis van dit onderzoek afspraken gemaakt zijn, staan die in hoofdstuk 4. Groepsinformatie peutergroepen: Aantal peuters in groep : 14, waarvan 7 doelgroeppeuters Aantal peuters in groep a t : 14, waarvan 5 doelgroeppeuters Aantal peuters in groep b t : 14, waarvan 4 doelgroeppeuters Groepsinformatie kleutergroepen: Aantal kleuters in groep 1-2 Limmel: 19 waarvan 10 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep 1-2 Nazareth:14, waarvan 10 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep 1-2 schakelklas Nazareth: 12, waarvan 6 doelgroepkleuters VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 2 van 8

3 2. HET TOTAALBEELD peuterspeelzalen t (in Limmel) en (in Nazareth) vormen een VVE-koppel met basisschool t en zijn gehuisvest in de twee locaties in beide wijken van de basisschool. Sinds 2002 vormen ze een VVE-koppel, om in aanmerking te komen voor VVE-gelden van de gemeente Maastricht in de voormalige GOA-buurten. Als voorwaarde daarvoor werd tevens gesteld dat ze het stedelijk gekozen programma moesten aanbieden. stijds was dat KLLOS (kinderen, leerkrachten,leidsters, ouders samen), maar dit is in de loop der jaren veranderd in Speelplezier. Het programma Speelplezier is sindsdien op enkele belangrijke onderdelen veranderd, dan wel aangevuld. leidsters van de peuterspeelzalen hebben na de invoering van Speelplezier in 2004 de basismodules gevolgd en enkele van hen ook de aanvullende zorgmodule. leidsters hebben geen professionalisering meer gehad over vernieuwde of nieuwe delen van Speelplezier. leraren van de basisschool hebben in hun trainingen ook de vernieuwingen binnen Speelplezier meegenomen en zijn mede daardoor inhoudelijk meer op de hoogte van de actuele mogelijkheden en achtergronden van het programma. beide bezochte peuterspeelzalen maken deel uit van de Stichting Peuterspeelzaalwerk Maastricht STEPS. rtien zalen zijn een VVE-zaal, elf andere zalen niet. VVE-zalen liggen in de zogenaamde aandachtsbuurten van Maastricht en moeten een intensiever aanbod bieden. Basisschool t is één van de achttien scholen van MosaLira stichting voor leren, onderwijs en opvoeding in Maastricht. In de uitvoering van VVE zijn sommige kwaliteitsaspecten op de school verder ontwikkeld dan op de beide peuterspeelzalen. Het gaat dan vooral om delen van de aspecten ouderbetrokkenheid, educatief handelen, begeleiding en zorg en kwaliteitszorg. Als verklaring hiervoor geldt niet alleen de verschillen in professionalisering van de leidsters en leraren. Ook in de aansturing van de leraren is al sinds jaar en dag gerichte aandacht voor de geleverde kwaliteit door de directie van de school en het bevoegd gezag van MosaLira. Bij de peuterspeelzalen is de kwaliteit van VVE tot nog toe geen specifiek kwaliteitsaspect geweest. Omdat de gemeente in deze periode geen prestatieafspraken met de VVE-instellingen heeft gemaakt, kan de inspectie geen oordeel geven over de opbrengsten van het VVE-beleid. 3. DE OORDELEN MET EEN TOELICHTING ALS DAT NODIG IS A CONDITIES A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar 1 1 nvt A0.2 In het rapport zijn de basisvoorwaarden voor voorschoolse - - nvt educatie getoetst A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam/namen van programma(s) : Speelplezier : Speelplezier : Speelplezier A1.2 Wat is de kwaliteit van het programma? A2 groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen 3 3 nvt (voorschool) A3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") A4 Voldoende VVE-tijd A4.1 peuters bezoeken de voorschool gedurende voldoende tijd (per week) 3 3 nvt A4.2 Wat is doorgaans de beginleeftijd : 2,0 jaar voor VVE? : 2,0 jaar A5 Kwaliteit beroepskrachten VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 3 van 8

4 A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend geschoold (voor het vve-programma) A5.5 Er is een jaarlijks VVE-opleidingsplan In de wet Kinderopvang is geregeld dat de GGD als toezichthouder alle geregistreerde kindcentra inspecteert. In Maastricht heeft de gemeente de GGD Zuid-Limburg nog geen opdracht gegeven om de inspecties van de peuterspeelzalen uit te voeren. Omdat de basisvoorwaarden voor de voorschoolse educatie daarom op de peuterspeelzalen ook niet getoetst zijn, heeft de inspectie van het onderwijs deze in het onderzoek betrokken. Aan vrijwel alle condities wordt voldaan. dubbele bezetting probeert de basisschool te realiseren indien stagiaires daarvoor beschikbaar zijn, maar dit is geen structurele maatregel. gemeente heeft als voorwaarde voor VVE-zalen een maximumgroepsgrootte gesteld van 14 kinderen. Daaraan voldoen beide zalen, maar het heeft in het recente verleden in de wijk Limmel al geleid tot een wachtlijst, waardoor kinderen tot een half jaar moesten wachten voordat er plaats was. VVE-scholing op de basisschool is specifiek gericht op wensen en verbeterpunten ten aanzien van het aanbod en didactiek. Voor de leidsters van de VVE-zalen van STEPS is driemaal per jaar een algemene bijeenkomst waarin onder meer elkaars ervaringen ten aanzien van het gebruik van het programma worden besproken. Die scholing kan nog versterkt worden door aandacht te besteden aan de nieuwste ontwikkelingen binnen Speelplezier. Dit kan mogelijk in samenwerking met de basisschool waarmee de zalen een koppel vormen. Daarnaast kan de Speelplezier-coach van STEPS nog meer zaalspecifiek ingezet worden. B OUDERS B1 Gericht ouderbeleid B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd B3 Intake B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met de thuistaal peuterspeelzalen en de basisschool hebben nog geen gericht ouderbeleid vastgelegd. basisschool en de peuterspeelzalen kennen in de dagelijkse praktijk wel ouderparticipatie en de daaruit voortvloeiende activiteiten, maar er is daarvoor geen gerichte visie met doelen beschreven. school is in samenwerking met beide peuterspeelzalen momenteel bezig om een analyse van de ouderpopulatie op te stellen. Op basis van de analyse moeten de wensen en mogelijkheden van de ouders in beeld gebracht worden en de eigen doelstellingen ten aanzien van de rol van ouders in de voor- en vroegschool. stimulering van ouders om ook thuis ontwikkelingsgerichte activiteiten te ondernemen is op de basisschool verder ontwikkeld dan op de peuterspeelzalen. leidsters van de zalen hebben brieven en posters over de projecten en woordrijtjes opgehangen in de hal en in het groepslokaal, maar laten het aan de ouders over om hiervan wel of geen kennis te nemen. Incidenteel wordt wel een CD met liedjes uit het project meegegeven naar huis. Een meer actieve benadering van de ouders is gewenst, waarbij ouders adequaat geïnformeerd worden over hoe ze zelf thuis activiteiten kunnen uitvoeren. Daarbij valt te overwegen om ook door middel van een nieuwsbrief ouders op de hoogte te stellen van de aangeboden projecten met bijbehorende ontwikkelingsdoelen en geschikte thuisactiviteiten. ouders vinden dat ze voldoende geïnformeerd worden over VVE en ook voldoende betrokken worden bij de VVE-activiteiten. Daarnaast vinden ouders, in het algemeen, dat het personeel makkelijk toegankelijk is voor persoonlijke vragen of gesprekken. systematische informatie over de ontwikkeling van de peuters kan nog versterkt worden. In de huidige situatie krijgen ouders pas een volledig beeld van de ontwikkeling van hun kind bij het VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 4 van 8

5 overdrachtsgesprek, wanneer het kind naar de basisschool gaat. Naast dit overdrachtsgesprek zou het wenselijk zijn om al na plaatsing van de peuter binnen maximaal twee tot vier maanden te starten met een oudergesprek bij alle peuters over de ontwikkeling tot dan toe en dit na een jaar te herhalen. C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1.3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol C2.2 leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2.3 leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend C3 Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C3.2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C3.3 leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C3.4 leidsters/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C3.5 leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief C3.7 leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen Zowel beide peuterspeelzalen als de basisschool werken al enkele jaren met het programma Speelplezier. projecten die aangeboden worden zijn opgenomen in een jaarplanning. In dit programma wordt uitgegaan van speel-leerroutines in de grote en in de kleine groep volgens een dagelijks ritme. Zowel in de observaties in de groepen als uit de weekplanningen blijkt dat het programma volgens de aangegeven speel-leerroutines wordt uitgevoerd. vier belangrijke leeren ontwikkelgebieden komen daarbij evenwichtig aan bod. Van differentiatie in het aanbod bij de peuters, rekening houdend met het ontwikkelingsniveau van de peuter, heeft de inspectie te weinig gezien. Door middel van aanbieden, stimuleren, begeleiden en verrijken beoogt Speelplezier de totale ontwikkeling van de kinderen te bevorderen. Dit vraagt van de leidsters en leraren een inspirerende, interveniërende en inlevende rol. Er is sprake van een empathische omgang van de leidsters en leraren met de kinderen, waarbij als het nodig is kinderen aangesproken worden op hun gedrag. Voor de leidsters van de zalen is het van belang om nog meer dan nu gericht aandacht te besteden aan samen spelen en delen. gewenste sociale vaardigheden bij de peuters worden nog te weinig benadrukt. Door het bieden van echte materialen is de aansluiting bij de belevingswereld van de kinderen optimaal. Zo laten alle groepen een voorbeeld van de uitwerking van het thema herfst zien met echte materialen die een grote aantrekkingskracht hebben op de kinderen. Bij de VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 5 van 8

6 peuterspeelzalen is in de inrichting van de ruimte echter meer mogelijk. Voorbeelden zijn de aankleding met materialen die taal uitlokken, zoals een echte telefoon, of talig van aard zijn zoals themawoorden op ooghoogte en ook het labelen van de ruimte verdient nog nadere aandacht. In het educatief handelen zijn bij de leraren van de basisschool de effecten van teamgerichte scholing en individuele coaching zichtbaar. Een dergelijke professionalisering is binnen de peuterspeelzalen nog niet gebruikelijk. leidsters doen hun werk enthousiast en met grote inzet. Er zijn nog enkele verbeterpunten te noemen. Zowel in de grote als kleine groep zijn de leidsters voornamelijk zelf aan het woord en lokken daarmee te weinig interactie met de kinderen uit. Ook kunnen ze meer kansrijke momenten herkennen en benutten om actief de ontwikkeling van de kinderen te stimuleren. In de schakelklas heeft de inspectie een mooi voorbeeld gezien van het meespelen van de leraar, open vragen stellen en ingaan op wat de kleuters aangeven. In een andere groep 1-2 nam de leraar de kans waar om op een spontane aanreiking van een fotoalbum door een kleuter een activiteit aan te koppelen die was gericht op auditieve analyse. achterliggende attitude van de leraar is de gevoeligheid om elke mogelijkheid aan te grijpen om bewust met taalontwikkeling bezig te zijn. afstemming van activiteiten op verschillen in de ontwikkeling van het individuele kind kan in beide peuterspeelzalen nog versterkt worden, onder meer door een planmatige splitsing van bijvoorbeeld taalzwakke en taalsterke peuters, of van jongste en oudste peuters. activiteiten in de kleine groep komen nu nog voort uit een circuitmodel, waarin alle peuters op een ander moment dezelfde activiteiten krijgt aangeboden. Daarmee is de toegevoegde waarde van de verschillende activiteiten en de mogelijkheid om per kind tot verbreding of verdieping te komen op basis van de individuele behoefte nog een aandachtspunt. Een belangrijke voorwaarde hiertoe is het hebben van een duidelijk beeld van de ontwikkeling en mogelijk achterblijvende gebieden daarin. D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind D1.3 evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 Leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden ontwikkeling van de kleuters wordt gevolgd met behulp van de Cito-toetsen voor taal en ordenen. Beide toetsen worden tweemaal per jaar in zowel groep 1 als 2 afgenomen. Tevens maakt de basisschool gebruik van het volgmodel van Speelplezier dat systematisch gedurende het jaar wordt ingevuld. school verwerkt de gegevens van het volgmodel en de Groeiwijzer in een periodiek overzicht ten behoeve van de voortgangsbespreking tussen groepsleraar en de intern begeleider. Bij een zorgwekkende ontwikkeling wordt besloten tot een actieplan. module passend onderwijs van Speelplezier voorziet in specifieke actieplannen voor de verschillende ontwikkelingsgebieden. Voor gesignaleerde taalzwakke kleuters heeft de school een aparte schakelklas, waarin op intensievere wijze hetzelfde aanbod wordt aangeboden. Momenteel worden de peuters alleen gevolgd met het Kinderontwikkelboek (een portfolio) van Speelplezier. Groeiwijzer van Speelplezier is (nog) niet ontwikkeld voor de voorschoolse educatie. In het Kinderontwikkelboek ontstaat gedurende de twee jaar peutertijd, geïllustreerd aan de hand van foto s en anekdotes, uiteindelijk een breed beeld van de brede ontwikkeling van het kind. Pas bij de overgang naar de basisschool kruist de leidster de fase van ontwikkeling aan VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 6 van 8

7 waarin de peuter zich bevindt. gemeente Maastricht heeft als eis gesteld dat vanaf maart 2011 bij de VVE-peuterspeelzalen aanvullend de Peutertoetsen van het Cito bij de 3-jarigen worden afgenomen. leidsters worden momenteel daarvoor geschoold. Voor het volgen van de brede ontwikkeling van de peuters wordt van de zalen verwacht dat ze op drie momenten gedurende de peuterperiode de ontwikkeling van de kinderen volgen, te weten op het moment dat de kinderen instromen (de beginsituatie), vervolgens de ontwikkeling in beeld brengen als het kind drie jaar is en voordat het kind naar de basisschool gaat. huidige werkwijze volstaat dus niet voor een adequate begeleiding en ondersteuning. Ondersteuning wordt bij de peuters nu nog door externen gegeven, na signalering in een zogenaamd zorgoverleg tussen de leidsters en de verpleegkundige jeugdgezondheidszorg dat zesmaal per jaar plaats vindt. leidsters zeggen geen weet te hebben welke peuters in hun groepen tot de doelgroepkinderen behoren en eigenlijk vanaf het eerste begin al extra aandacht/begeleiding nodig hebben. E Kwaliteitszorg binnen de voor- c.q. vroegschool E1 Er is VVE-coördinatie in de voor- c.q. vroegschool E2 voor- c.q. vroegschool evalueert de kwaliteit van VVE regelmatig E3 voor- c.q. vroegschool evalueert de opbrengsten van alle kinderen E4 voor- c.q. vroegschool formuleert op basis van evaluaties verbetermaatregelen en voert die aantoonbaar en planmatig uit E5 voor- c.q. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie E6 In de kwaliteitszorg van de basisschool wordt ook specifiek naar VVE gekeken nvt nvt 3 basisschool beschikt over zelfevaluaties van opbrengsten en kwaliteit van haar VVE, systematisch verzameld met kijkwijzers en competentieprofielen vanuit Speelplezier. ze werkwijze is nog niet gebruikelijk bij de peuterspeelzalen. basisschool is momenteel bezig met de versterking van haar woordenschatonderwijs. Met de specifieke didactiek beoogt ze ook binnen de groepen 1-2 het VVE-aanbod op dit punt te versterken. Het zou mooi zijn ook de peuterspeelzalen bij deze professionalisering te betrekken. F Doorgaande lijn F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 3 F2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool 3 F3 voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht 4 F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar 3 afgestemd F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de 2 voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd F6 manier om met ouders om te gaan op de voor- en de 2 vroegschool is op elkaar afgestemd F7 interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en 2 vroegschool op elkaar afgestemd doorgaande lijn tussen de peuterspeelzalen en de basisschool is in ontwikkeling. leraar van de schakelklas coördineert momenteel de onderlinge samenwerking en afstemming. Ten aanzien van de overgang van de peuters naar de basisschool en de warme overdracht is de afstemming geregeld. overdracht vindt plaats tijdens een gesprek tussen leidster, leraar en ouders aan de hand van het Kinderontwikkelboek. Ondanks het gebruik van hetzelfde programma Speelplezier is het wenselijk dat leidsters en leraren intensief kennis gaan nemen van elkaars educatief handelen, de begeleiding en zorg en de ouderbetrokkenheid teneinde te leren van elkaar. wil is aanwezig, maar de mogelijkheden zijn volgens de leiding van Peuterspeelzaalwerk STEPS nu nog beperkt. uitbreiding van werktijd (drie kwartier per dagdeel) gebruiken de leidsters voor de voorbereiding van hun dagelijks werk. VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 7 van 8

8 G OPBRENGSTEN VAN VVE G1 resultaten worden gemeten conform de afspraken G2 resultaten zijn van voldoende niveau G3 Verlengde kleuterperiode nvt nvt 2 Dit aspect heeft de inspectie niet kunnen beoordelen, omdat de gemeente Maastricht nog geen opbrengstdoelen heeft vastgelegd en daarmee de effecten en bereikte resultaten bij VVE nog niet beschikbaar zijn. basisschool neemt standaard de toetsen Taal voor kleuters (nieuwe versie) en Ordenen af. toetsresultaten van de afgelopen twee schooljaren laten zien dat de gemiddelde vaardigheidsscore van de groepen 2 aan het einde van het tweede leerjaar zijn gestegen tot boven de gemiddelde vaardigheidsscore van dat moment. Omdat er geen uitsplitsing is in wel/geen doelgroepleerling en wel/geen voorschoolse educatie gehad kan niets gezegd worden over het specifieke effect van VVE voor de doelgroepleerlingen. Het percentage leerlingen dat in het afgelopen schooljaar in de groepen 1 en 2 een verlenging van de kleuterperiode kreeg, is, gemeten over de afgelopen twee schooljaren, ongeveer 33%. Dit is ruim meer dan de 12% dat landelijk gebruikelijk is. Van de scholen wordt een beleid verwacht ten aanzien van de overgang van groep 1 naar groep 2 en van groep 2 naar groep 3 en dat zij argumenten hebben wanneer zij leerlingen een verlengde kleuterperiode geven. Hoewel de directie wel plausibele criteria kan aangeven die meewegen in de beslissingen en ook kan laten zien dat leerlingen een versnelde schoolloopbaan krijgen aangeboden, is het noodzakelijk dat het beleid met duidelijke criteria vastgelegd wordt. 4. VERVOLGAFSPRAKEN inspectie vertrouwt erop dat de zalen en de school de genoemde verbeterpunten in hun planningen voor de komende jaren zullen opnemen en acht specifieke vervolgafspraken op instellingsniveau op dit moment onnodig. VVE-rapport Onderzoeksdatum: 8 en Pagina 8 van 8