De voorzitter van Commissie Samenleving BSW/ RIS juni Wijkbanenplan Laak

Transcriptie

1 Rabin S. Baldewsingh Wethouder van Sociale zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport. De voorzitter van Commissie Samenleving RIS juni 2016 Wijkbanenplan Laak In het najaar van 2015 heb ik u met de commissiebrief Wijkbanenplannen ten behoeve van de Schilderswijk, Transvaal, Laak en Den Haag Zuidwest (RIS ) geïnformeerd over de opgave die er in de Schilderswijk, Transvaal, Laak en Den Haag Zuidwest ligt. In deze vier wijken is de jeugdwerkloosheid het hoogst van Den Haag. In verband met de onrust in de Schilderswijk in juni 2015, zijn er gesprekken gevoerd met jongeren uit de wijk. Als reactie op de urgentie die uit deze gesprekken bleek, is besloten het eerste wijkbanenplan uit te werken voor de Schilderswijk en Transvaal. Ik heb daarbij de overtuiging dat een meer gedecentraliseerde aanpak, met maatwerk gericht op de wijken zelf, noodzakelijk is om jongeren die ondersteuning nodig hebben in deze wijken te bereiken en perspectief op werk van jongeren te laten groeien. Het wijkbanenplan is per oktober 2015 in de Schilderswijk en Transvaal van start gegaan en inmiddels zijn de eerste ervaringen met de nieuwe aanpak opgedaan. U bent daarover geïnformeerd aan de hand van commissiebrief Voortgangsrapportage wijkbanenplan Schilderswijk/Transvaal. De volgende stap is dat het wijkbanenplan ook in Laak wordt uitgerold. De aanpak die in de Schilderswijk en Transvaal wordt toegepast, wordt in Laak voortgezet en doorontwikkeld specifiek voor waar in Laak kansen en behoeften liggen rond jeugd en werkloosheid. We gaan in Laak met Lieke de Jong

2 500 jongeren in gesprek om hen te ondersteunen bij hun zoek tocht naar school of werk. 200 tot 250 van hen begeleiden we succesvol naar school, werk of leerwerktraject. 1. Jeugd en werkloosheid in Laak Laak is een stadsdeel met vele gezichten. Er is enerzijds veel potentie, onder andere qua ligging, (maatschappelijk) ondernemerschap en aanwezigheid van de grote onderwijsinstellingen. Er zijn veel bewoners, verenigingen en scholen die iets willen betekenen voor de wijk. Opvallend is het aantal ondernemers dat innoveert en banen creëert, in het bijzonder op de Binckhorst. Er zijn ook zorgen over de leefbaarheid, sociale samenhang, overlast van groepen jongeren, armoede en met name werkloosheid. Er wonen hoge concentraties jongeren met matige arbeidsparticipatie in met name in Spoorwijk, Molenwijk en Schipperskwartier. In Spoorwijk zijn er veel jonge bewoners: ongeveer een derde van de bewoners is jonger dan 25 jaar. Van de bewoners van Spoorwijk is ongeveer 32,9% laag opgeleid. Van de Spoorwijkers is 68,2% van niet-westerse afkomst en 27% van de bewoners van Spoorwijk is pas na het jaar 2000 in Nederland komen wonen. Het gemiddelde inkomen in Molenwijk behoort tot de laagste van Den Haag. Het aantal werkenden is in Molenwijk laag: 54,5% van de bewoners heeft een baan van meer dan 12 uur per week. Er zijn gezinnen in Molenwijk met veel problemen, zoals schulden, armoede, verslaving en criminaliteit. In Schipperskwartier is 35% van de bewoners jonger dan 25 jaar. Het Schipperskwartier kent veel bewoners van Antilliaanse afkomst. Opvallend is de diversiteit aan etnische achtergronden in Laak in het algemeen, inclusief een relatief hoge concentratie Oost Europese jongeren. Ook is de hoge organisatiegraad van bewoners en hun relatie tot onderwijsinstellingen, sociale ondernemers en het stadsdeelkantoor opvallend. Nieuwe groepen zijn echter minder goed georganiseerd en verbonden met de wijk. De samenwerking met partijen in de wijk in het kader van Wijkbanenplan Laak zal specifiek worden toegespitst op het bereiken van hun jongeren. De Goeverneurlaan en haar pleinen (Lorentzplein, Jonckbloetplein en Goeverneurplein) vormen het hart van de wijk. Het Servicepunt Arbeid Laak vestigt zich op een van deze locaties. 2. Doelgroep en ambitie Het wijkbanenplan richt zich op Haagse jongeren tot 27 jaar, die niet naar school gaan en geen werk hebben. De redenen waarom deze doelgroep moeilijk toe te leiden is naar school of werk zijn divers.

3 Sommige jongeren lopen aan tegen onvoldoende communicatieve-, sollicitatie- en werknemersvaardigheden of hebben geen % 0 t/m mogelijkheden hun netwerk op te bouwen. Anderen 19 jaar zien zich echter geconfronteerd met complexere [%] problemen. Ze hebben bijvoorbeeld te maken met schulden, een gebrekkige taalbeheersing of problemen in de thuissituatie. Ook toont onderzoek aan dat in de zoektocht naar werk deze jongeren te maken hebben met negatieve beeldvorming, (onbewuste) uitsluitingsmechanismen en discriminatie bij werkgevers. Hierdoor ontbreekt bij de jongeren het gevoel van perspectief. % 20 t/m 64 jaar [%] % 65 jaar en ouder [%] Binckhorst Laakhaven-West Spoorwijk Laakkwartier- West Laakkwartier- Oost Noordpolderbuurt Laakhaven-Oost Gemiddelde In totaal ontvangen 291 jongeren in Laak een uitkering. Dit is zo n 10 procent van het totaal aantal jongeren in Den Haag dat een uitkering ontvangt (N=2.922). De grootste groep jongeren met een uitkering valt in de categorie jaar. De uitkeringsduur varieert in de meest voorkomende gevallen van 6 maanden tot maximaal 3 jaar. Van de 291 jongeren die een uitkering ontvangen, is circa 50 procent actief op een traject gericht op uitstroom naar werk; 20 procent is actief in het kader van Participatie en activering en een kleine 10 procent is bezig met zijn/haar zoekopdracht, die voorafgaand gaat aan een eventuele bijstandsaanvraag. Tabel 2 Jongeren jaar met Bijstand (LO) Den Haag Laak Aantal procent Aantal procent Man Vrouw Totaal Tabel 3 Jongeren jaar met Bijstand-LO naar uitkeringsduur Laak Aantal procent > 6 mnd mnd jaar jaar 22 8 Totaal Doelstelling Vooralsnog ga ik er vanuit dat we in Laak 500 jongeren gaan spreken, waarbij wordt uit gegaan van een slagingspercentage van 50 tot 60 procent (terug naar school, werk of actief op een leerwerkplek). In Laak wonen naar schatting van 990 jongeren die niet in beeld zijn bij de gemeente. We richten ons op hen, maar ook op jongeren die nu in de bijstand zitten en nog niet actief bemiddeld worden (kwetsbare jongeren), en op een groep die wellicht al in een traject zit, maar grotere kansen ziet bij de activiteiten die vanuit het wijkbanenplan geïnitieerd worden (zelfmelders). Schatting jongeren buiten beeld in Laak 990 Aantal jongeren actief oppakken 500 Succesvol bemiddelen werk/school/leerwerk 260 Jongeren in zittend bestand/participatie 60 Nieuwe instroom jongeren naar participatie 40

4 3. Methodiek en aanpak Net als in de Schilderswijk en Transvaal, gaan we ook in Laak in gesprek met de jongeren zelf, bewoners en werkgevers. Enerzijds informeren we hen over wat het wijkbanenplan hen kan bieden en anderzijds is het vooral de bedoeling bij hen op te halen wat ze van het wijkbanenplan verwachten en welke behoefte aan ondersteuning er is. Daarbij gaan we in eerste instantie in gesprek met instanties en personen die al in de wijk actief zijn en worden eventueel aanvullend daarop de benodigde voorzieningen georganiseerd. De eerste activiteiten voor het uitrollen van het wijkbanenplan in Laak zijn gestart, in samenwerking met Stadsdeel Laak, door contact te leggen met het jongerenwerk en organisaties in de wijk te benaderen en voorbereidingen te treffen voor het openen van het Servicepunt Arbeid Laak. Het wijkbanenplan richt zich op drie pijlers, gericht op respectievelijk jongeren, werkgevers en (nieuwe) voorzieningen. Pijler 1: jongeren - de outreachende aanpak Gemeentelijke accountmanagers met focus op werk en het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten (VSV) trekken samen de wijk in om jongeren 1-op-1 te spreken. Daarbij zoeken ze samenwerking met jongerenwerkers en sleutelfiguren in de wijk. De accountmanagers worden op casusniveau bijgestaan door collega s die zich richten op jeugdwerk, activering en participatie. Daarnaast is er een sociaal casemanager die voor de verbinding zorgt met het wijkzorgteam en flankerende voorzieningen, zoals bijvoorbeeld schuldhulpverlening. Het blijkt uit de eerste ervaring met het wijkbanenplan in Schilderswijk en Transvaal dat ongeveer 60% tot 70% van de jongeren die in het kader van de wijkbanenplannen is opgepakt schulden heeft. Daarom sluit ook schuldhulpverlening aan op de outreachende aanpak in de wijk. Er wordt verkend wat de mogelijkheden zijn om de jongeren bij start van zijn/haar schuldhulpverleningstraject, intensief te begeleiden zodat ook de thuissituatie beter orde komt. Behalve het oplossen van de schulden, worden de jongeren gemotiveerd hun gedrag te wijzigen, waarmee nieuwe schulden zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij de pilot Incassovrije Wijk. De pilot zet in op burgers te helpen overzicht te krijgen in hun inkomsten en uitgaven. Dit gebeurt met een systeem van zelfverzekerde financiën. Die bestaat uit een budgetscan, het opstellen van een budgetplan en een tool om gebruik te maken van twee bankrekeningen. De ene is bestemd voor de vaste lasten, de andere voor het leefgeld. Dit systeem versterkt de eigen regie van de burger en is bovendien een middel om financiële problemen vroeg te signaleren. Pijler 2: werkgeversbenadering - Servicepunt Arbeid (SPA, onder andere WSP in de wijk ) De diensten van het WSP als ondersteuning aan werkgevers, bijvoorbeeld met betrekking tot informatie over subsidies, jobcoaching en proefplaatsingen in de wijk aangeboden. Dit doen onder andere de accountmanagers die betrokken zijn bij de outreachende aanpak. Zij verkennen ook de mogelijkheden met, en bij werkgevers, en zoeken proactief naar vacatures in, en buiten de wijk. Ook in Laak zullen werkgevers proactief benaderd worden met de vraag of zij een bijdrage aan het wijkbanenplan kunnen leveren in de vorm van vacatures, stages en leerwerkwerkplekken. Het SPA van waaruit dit gebeurt, wordt in juni dit jaar geopend. In de gesprekken met werkgevers worden ook de mogelijkheden van gemeentelijke ondersteuning aan de werkgevers toegelicht. Er wordt in Laak een banenmarkt voor jongeren in de wijk georganiseerd. Onder andere een grote groep werkgevers, gevestigd op het bedrijventerrein De Binckhorst zullen hiervoor uitgenodigd worden en gevraagd worden een concrete bijdrage te leveren. Pijler 3: voorzieningen - leren werken Als verbindende schakel tussen het werk en de jongeren wordt gewerkt met een sluitend aanbod van voorzieningen. De outreachende aanpak begeleidt de jongeren naar deze voorzieningen. Uitgangspunt is dat er in de eerste plaats gebruik wordt gemaakt van bestaande voorzieningen en dat er samengewerkt wordt met partners in de wijk.

5 Als er behoefte blijkt aan aanvullende voorzieningen en initiatieven, kunnen deze voortkomen uit deze samenwerkingen en/of zullen er nieuwe initiatieven gestimuleerd en eventueel gefinancierd worden. Concreet voorbeeld is het ontwikkelen van leerwerkbedrijven, bij of met ondernemers in de wijk, voor de jongeren die (nog) niet klaar zijn voor werk. Fysieke ingrepen in de buitenruimte, bijvoorbeeld op het Jonckbloedplein, worden benut om middels social return verplichtingen werkervaring te bieden aan jongeren uit de wijk. Samenwerking in de wijk Net als in Schilderswijk en Transvaal worden de jongeren uit Laak toegeleid naar reguliere dienstverlening van het WSP en beschikbare vacatures. Daarnaast gaat het outreachende team jongeren toeleiden naar voorzieningen in Laak zelf. Er zijn al verschillende interessante bestaande initiatieven, andere zijn nog in ontwikkeling. Bij mogelijke doorontwikkeling van de RAC hallen wordt gekeken naar te benutten kansen ten behoeve van jeugdwerkgelegenheid. Twee voorbeelden van interessante bestaande en nieuwe initiatieven worden hieronder toegelicht. Vanuit de FoodFactory kunnen ambachtelijke producten worden geleverd aan winkels en restaurants. Veel ondernemers in Laak en omringende wijken zijn bezig met het bereiden en verkopen van etenswaren. Daarnaast is de trend dat steeds meer voedsel biologisch, en uit de eigen stad moet zijn. Hier spelen boeren, bierbrouwers, broodbakkers, et cetera op in. De Fashion House wordt een Haagse fabriek in Laak, waar activiteiten uit de keten in de mode industrie plaatsvinden. Naast het reguliere naaiwerk, legt het Fashion House zich toe op het leveren van maatwerk. Ambacht, vakmanschap en innovatie zijn de pijlers van het Fashion House. Veel (vooral) vrouwen die handig zijn met naald en draad, worden hier opgeleid van naai(st)er tot kleermaker. Onder andere met inzet van vakopleidingen. 4. Financiën Er zijn voldoende financiële middelen nodig om het wijkbanenplan uit te voeren. De middelen voor het wijkbanenplan, zoals opgenomen in de eerdere commissiebrief Wijkbanenplannen ten behoeve van de Schilderswijk, Transvaal, Laak en Den Haag (RIS ) worden ingezet ten behoeve van het realiseren van het wijkbanenplan Laak. De kosten voor de wijkbanenplannen worden op 1,2 miljoen op jaar basis geprojecteerd, waarvan ,00 uit middelen Jeugdwerkloosheid, ,00 uit middelen wijkaanpak en ,00 uit reguliere SW middelen. Kosten worden in kaart gebracht aan de hand van bevindingen in Schilderwijk en Transvaal in Fasering en monitoring Na de implementatie van het wijkbanenplan in Laak zal in het derde kwartaal het wijkbanenplan worden geïmplementeerd in Den Haag Zuidwest. Ook wordt er in het derde kwartaal een tussenevaluatie uitgevoerd, waarbij de balans wordt opgemaakt en de resultaten worden afgezet tegen de inspanningen van de wijkbanenplannen tot dan toe. Over de resultaten van deze evaluatie informeer ik u met de halfjaarlijkse voortgangsrapportage Den Haag Maakt Werk!. Met vriendelijke groet, Rabin Baldewsingh, Wethouder Sociale Zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport