Perspectiefnota Waterschap Noorderzijlvest

Transcriptie

1 Perspectiefnota Waterschap Noorderzijlvest Groningen, juli 2016

2

3 Inhoud 1. Voorwoord 1 2. Ontwikkelingen 2 3. Kaders en uitgangspunten 4 4. Meerjarenperspectief Meerjarenperspectief beleidsmatig Meerjarenperspectief lasten en tarieven Vergelijking lastenontwikkeling met bestuursafspraken Bestuursakkoord Water 8 5. Meerjarenperspectief Programma s Programma Waterveiligheid en rampenbestrijding Programma Voldoende en Gezond water Programma Gezuiverd water Programma Water en Maatschappij Programma Bedrijfsvoering Samenvatting Financiering- en tarievenstructuur Weerstandsvermogen, risicomanagement, reserves en voorzieningen Bijlagen 39 Bijlage A: Beleid weerstandscapaciteit, risico s, reserves en voorzieningen 40 Bijlage B: Overzicht investeringen meerjarenperspectief

4

5 1. Voorwoord Hierbij bied ik u aan de Perspectiefnota Met dit meerjarenperspectief wordt de koers gecontinueerd die vorig jaar bij het vaststellen van de perspectiefnota over de jaren is bepaald. Aan de hand van onder andere autonome ontwikkelingen zijn wel enige bijstellingen gedaan, zonder dat daarbij de koers is gewijzigd. We blijven de komende jaren staan voor grote investeringen, waarbij de grootste prioriteit ligt bij het realiseren van de doelstellingen ten aanzien van de waterveiligheid. Dit betekent een grote inzet op en hoge prioriteit aan de versterking van onze zeedijken en regionale keringen en de uitvoering van maatregelen vanuit het Droge Voeten -project. Vanuit dit laatste project wordt ingezet op meer water vasthouden, realisatie waterbergingsgebieden en het vergroten van bemalingscapaciteit. De zeedijk, de boezemkeringen en de overige waterhuishoudkundige infrastructuur dienen aardbevingsbestendig gemaakt te worden. Naast de inzet op waterveiligheid worden maatregelen getroffen voor gezond en schoon oppervlaktewater. Maatregelen voortvloeiend vanuit de Kaderrichtlijn Water en het zo goed en kostenefficiënt zuiveren van het afvalwater zijn in dit meerjarenperspectief opgenomen. Ten opzichte van de vorige perspectiefnota zijn relatief kleine bijstellingen doorgevoerd in de exploitatieramingen om zo toch te kunnen voldoen aan onze taken. Inflatie invloeden hebben er toe geleid dat onvoldoende middelen beschikbaar zijn voor goed beheer en onderhoud aan onze watersystemen (baggeren, onderhoud aan waterlopen, gemalen en stuwen). Daarnaast wordt in deze perspectiefnota er vanuit gegaan dat het Noordelijk Belasting Kantoor vorm heeft gekregen. Voor 2017 zal dit eenmalig extra kosten met zich meebrengen. Vanaf 2018 is de efficiency zichtbaar. We zien de komende jaren onze saldolasten stijgen. Dit komt hoofdzakelijk door de stijging van onze kapitaallasten ten gevolge van de uitvoering van de investeringsprojecten. Naast de stijging van de lasten zien we ook onze schuldenlast stijgen. Dit meerjarenperspectief laat voor de komende jaren voor onze ingelanden een tariefstijging zien van gemiddeld 2% à 3% per jaar. Dit komt overeen met hetgeen vorig jaar in de perspectiefnota is opgenomen. Voor de taak watersysteem zullen de tarieven circa 4 % tot 6 % per jaar stijgen. Voor de taak waterzuiveren kunnen we met behulp van de inzet van onze algemene reserves het tarief gelijk houden aan dat van Voor de burger derhalve een gemiddelde tariefstijging van 2% à 3%. Voor de landbouwers en natuurterreinbeheerders ligt de verwachte tariefstijging tussen de 4% en 6% per jaar. E.J. Luitjens Portefeuillehouder Financiën Perspectiefnota

6 2. Ontwikkelingen Bestuursakkoord Noorderzijlvest In maart 2015 hebben waterschapsverkiezingen plaatsgevonden. Naar aanleiding van de uitslag van deze verkiezingen is een coalitie gevormd tussen de partijen Water Natuurlijk, VVD, Christen Unie / CDA en geborgd ongebouwd. Deze coalitie heeft op hoofdlijnen een bestuursakkoord voor de komende jaren opgesteld. Het Waterbeheerprogramma , het maatregelenpakket uit Droge Voeten 2050 en het bestuursakkoord zijn leidend geweest voor het opstellen van deze perspectiefnota. Primaire keringen In kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) zijn prioriteiten gesteld in de te nemen maatregelen aan de primaire keringen in Nederland. Ook voor Noorderzijlvest zijn/worden vanaf 2014 nadere verkenningen voor grootschalige verbeteringswerken aan de zeedijk uitgevoerd. Ten gevolge van de risico s van aardbevingen voor onze zeedijken, wordt de verbetering van de zeekering tussen de Eemshaven en Delfzijl vervroegd ter hand genomen. De daadwerkelijke uitvoering start in 2016 en de afronding is in deze perspectiefnota voorzien in Voorbereidende werkzaamheden voor de verbetering van de Lauwersmeerdijk worden ook in 2016 gestart. Gelet op deze grote opgave vraagt dit veel kwalitatieve en kwantitatieve inzet van onze medewerkers. Regionale keringen Onze regionale keringen zijn getoetst op de maatgevende hoogwaterstanden (MHW) op onze boezemwateren, de normen voor stabiliteit en de waakhoogte. De uitkomsten van deze toetsing en het onderzoek waarbij de normen zijn aangepast heeft grote gevolgen voor de aanpak en verbetering van onze regionale keringen in combinatie met de realisatie van nieuwe waterbergingsgebieden en de gevolgen van aardbevingen (zie hierna). Het maatregelenpakket dat hieruit voortvloeit is in deze perspectiefnota opgenomen. De uitvoering van een groot aantal maatregelen is reeds in 2016 gestart. Ten behoeve van het Lauwersmeergebied wordt nog bekeken of de gewenste veiligheid bereikt kan worden door kadeverhoging dan wel het plaatsen van pompen in de spuikokers van de Cleveringsluis bij Lauwersoog. Evenals bij de primaire keringen geldt ook voor de regionale keringen dat deze grote opgave veel kwalitatieve en kwantitatieve inzet vraagt van onze medewerkers. Aardbevingen ten gevolge van aardgaswinning Door aardgaswinning in Groningen vindt bodemdaling plaats. De mogelijke negatieve effecten hiervan op de waterhuishouding worden voorkomen door het realiseren van waterhuishoudkundige werken, zoals de bouw van gemalen. De kosten hiervan worden gedekt vanuit het bodemdalingsfonds. Naast bodemdaling veroorzaakt de gaswinning ook aardbevingen. Deze bevingen komen per jaar veelvuldig voor en hebben tot nu toe een kracht die op de schaal van Richter laag is. Negatieve effecten van deze aardbevingen op de waterhuishoudkundige infrastructuur zijn in de afgelopen jaren dan ook beperkt. Begin 2013 werd bekend dat zich vaker en krachtigere aardbevingen kunnen voordoen. Bevingen met een kracht van 5 (of meer) op de schaal van Richter werden hierbij genoemd. Aardbevingen met een dergelijke kracht, vergroten het risico op het disfunctioneren van onze waterhuishoudkundige infrastructuur. Dijken, kaden, gemalen, rwzi s en persleidingen kunnen schade ondervinden en in het ergste geval uitvallen of bij dijken, doorbreken, met alle negatieve gevolgen van dien. De Minister van Economische Zaken heeft in 2014 toegezegd de extra werkzaamheden om de negatieve effecten van aardbevingen op de waterhuishoudkundige infrastructuur te vergoeden. In de praktijk blijkt dat het nog heel wat voeten in aarde heeft om de kosten van de extra uitgevoerde werkzaamheden vergoed te krijgen. Vanaf 2016 worden grote investeringen gedaan in de versterking van boezemkeringen en de zeedijk, waarbij deze keringen tevens aardbevingsbestendig worden gemaakt. 2 Perspectiefnota

7 Omgevingswet In 2019 wordt de Omgevingswet van kracht / ingevoerd. De Omgevingswet moet zorgen voor een integrale benadering van de leefomgeving en de besluitvorming over projecten versnellen en verbeteren. De wet stelt hoge eisen aan de samenwerking in de keten van overheden. Dat begint met de wijze waarop de interactie met de samenleving wordt ingevuld: meer oplossingsgericht vanuit dienstverlening en minder toetsend vanuit het bevoegde gezag. De Omgevingswet vraagt zodoende van het waterschap om medewerkers met een brede scope van opereren en andere competenties. Daarnaast heeft de invoering van de wet een grote impact op de digitalisering. De digitale ondersteuning van de Omgevingswet moet ervoor zorgen dat alle informatie over de fysieke leefomgeving met één klik op de kaart te vinden is. In 2019 moet een deel van deze informatie al op orde zijn. In 2024 moet de digitale ondersteuning volledig zijn doorgevoerd. Tenslotte heeft de wet consequenties voor de inrichting van de werkprocessen. Bekeken wordt welke financiële effecten de invoering van de Omgevingswet voor Noorderzijlvest zal hebben. In deze perspectiefnota is geen rekening gehouden met deze effecten. Kaderrichtlijn Water Het maatregelenplan voor de tweede periode van de Europese Kaderrichtlijn Water (van 2016 tot en met 2021) is in 2015 vastgesteld. Bij de vaststelling van de perspectiefnota is besloten de eerste jaren van de KRW-periode minder opgaven te realiseren en in de laatste jaren meer (prioritering). Bij de uitwerking van deze perspectiefnota is deze koers gecontinueerd. Financieel-economische ontwikkelingen Deze bestuursperiode staat Noorderzijlvest voor grote investeringen. Deze zullen leiden tot een stijging van de schuldenlast. Gelet op de hoogte van de schuldenpositie vraagt dit om het maken van scherpe keuzes waar het gaat om deze investeringen. In de eerste helft van deze bestuursperiode zullen we in relatie tot de ontwikkelingen van de financiën bekijken of het nodig is te komen tot een schuldenplafond. De drie noordelijke waterschappen zijn vanaf 2014, binnen het bestaande samenwerkingsverband Hefpunt, met de gemeente Groningen in overleg om te komen tot een samenwerking voor de belastingheffing en -invordering. Op basis van de uitkomsten van een in 2015 afgeronde business case, waaruit blijkt dat samenwerking voordelen oplevert voor alle partijen, is in 2015/2016 een nader uitgewerkt bedrijfsplan opgesteld voor een nieuw op te richten noordelijk belasting kantoor. Ook op basis van het bedrijfsplan blijkt dat de samenwerking zowel procesmatig als financieel voordeel oplevert voor de deelnemers. In juli 2016 wordt door de vier partijen (drie waterschappen en de gemeente) een besluit genomen over het al dan niet oprichten van het noordelijk belastingkantoor. Bij een positief besluit kan gestart worden met het detailontwerp en de uiteindelijke implementatie. Het streven is dat het noordelijke belastingkantoor medio 2017 operationeel zal zijn (of uiterlijk 1 januari 2018). Eind 2014 heeft de Tweede Kamer ingestemd met invoering van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen. Dit betekent dat overheden vanaf 2016 over de winst die ze behalen met activiteiten die concurreren met de markt vennootschapsbelasting (20%/25%) moeten betalen. In deze perspectiefnota is geen rekening gehouden met het eventueel betalen van deze belasting. Op dit moment is de verwachting dat de ingevoerde vennootschapsbelastingplicht voor Noorderzijlvest geen financiële consequenties met zich meebrengt. Reden hiervan is dat op de niet waterschapseigen taken geen winst wordt gemaakt. Organisatorische ontwikkelingen Gelet op de capaciteitsvraag, waar wij in 2016 vorm en inhoud aan geven in relatie tot de ons gestelde opgaven maakt een nadere analyse ten aanzien van de efficiency taakstelling noodzakelijk. Aan de hand van een aantal scenario s moet inzicht verkregen worden in de effecten van onze opgaven op onze kwalitatieve- en kwantitatieve inzet van medewerkers. Hierbij gaan wij uit van een realistische benadering van deze effecten op onze efficiency taakstelling. De reductie van de functionele bezetting zal via natuurlijk verloop van met name de indirecte functies plaatsvinden. De uitkomsten van de hiervoor genoemde analyse worden in de loop van 2016 verwacht. Perspectiefnota

8 3. Kaders en uitgangspunten De Waterschapswet vereist dat het algemeen bestuur op hoofdlijnen het beleid formuleert. Dat is gedaan in het Waterbeheerprogramma. Per programma zijn de visie, de doelen en maatregelen geformuleerd. Het waterbeheerprogramma vormt samen met het bestuursakkoord de basis voor de Perspectiefnota, het Jaarplan en de bijbehorende rapportages en evaluaties. Zo worden de Perspectiefnota, het Jaarplan en de rapportages in lijn gebracht met het Waterbeheerprogramma en het bestuursakkoord. De vertrekpunten voor de perspectiefnota zijn naast het waterbeheerprogramma ( ) en het bestuursakkoord Noorderzijlvest (2015), ook de perspectiefnota van vorig jaar, het Jaarplan 2016 en de jaarrapportage Bij het opstellen van deze perspectiefnota zijn de volgende uitgangspunten en randvoorwaarden gehanteerd: een gelijkmatige tariefontwikkeling voor de taken watersysteem en zuiveren voor de jaren ; er is per saldo voor personele lasten een post van structurele jaarlijkse stijging opgenomen. Hierbij is rekening gehouden dat lastenstijging als gevolg van ontwikkelingen op het gebied van de arbeidsvoorwaarden (cao) en sociale verzekeringswetten voor een deel kan worden gecompenseerd met de te realiseren besparingen als gevolg van de reductie van personeel ten gevolge van natuurlijk verloop. Dit laatste vanwege de doelstelling tot vermindering van het aantal indirecte functies voortvloeiend uit de zogenaamde efficiencyscan. voor de kosten van goederen en diensten is geen generieke inflatiecorrectie toegepast, voor een beperkt aantal onderdelen is de raming ten gevolge van inflatie invloeden verhoogd. Deze verhoging is stapsgewijs over een drietal jaren opgenomen (2017 t/m 2019); voor de kapitaallasten wordt gerekend met een rente van 2,23%. (in de begroting 2016 was de gemiddelde rente 2,6%); het financieringstekort wordt tegen een rente van 1,0% meegerekend; Het Noordelijk Belasting Kantoor heeft in 2017 vorm gekregen; het zoveel mogelijk benutten van externe geldstromen (POP-gelden, Bodemdaling/NAM, Aardbevingen/EZ, Innovatiegelden, Waddenfonds, Europa, andere overheden, etc. 4 Perspectiefnota

9 4. Meerjarenperspectief In het waterbeheerprogramma zijn op hoofdlijnen de visie en opgaven voor de komende zes jaren aangegeven. Dit waterbeheerprogramma is samen met het bestuursakkoord van de coalitiepartijen van waterschap Noorderzijlvest het uitgangspunt geweest voor de uitwerking ervan in deze perspectiefnota. De missie hierbij is dat waterschap Noorderzijlvest staat voor veilig, voldoende en schoon water voor alle ingezetenen. Wij creëren hiermee een basis voor een gezonde, toekomstbestendige leef-, woon- en werkomgeving in Groningen en Noord-Drenthe. Wij zijn transparant, resultaatgericht en kostenefficiënt op een innovatieve verantwoorde en duurzame wijze, in samenwerking met onze partners. Wij willen zichtbaar zijn voor onze omgeving. In hoofdstuk 5 is op hoofdlijnen het meerjarenperspectief geschetst voor de vijf te onderscheiden programma s. 4.1 Meerjarenperspectief beleidsmatig Met dit meerjarenperspectief wordt de koers waar vorig jaar voor gekozen is gecontinueerd. Grote opgaven zijn voorzien en in uitvoering in het op orde brengen en houden van onze waterveiligheid. Dit heeft onze hoogste prioriteit. De komende vier jaren wordt vooral ingezet op: - Regulier beheer en onderhoud van onze waterhuishoudkundige werken om aan onze taken te kunnen voldoen (watersysteembeheer en waterzuiveren), sober, doelmatig en kostenefficiënt - Vergroten en behouden van de waterveiligheid door: o versterking zeedijken Delfzijl-Eemshaven en Lauwersmeerdijk o versterking regionale keringen Eemskanaal en keringen van kaden in en rond de Stad Groningen; o realisatie maatregelen uit Droge Voeten 2050 : water vasthouden, waterbergingen Zuidelijk Westerkwartier en vergroten gemaalcapaciteit. - Verbeteren en behouden van de oppervlaktewaterkwaliteit van onze watersystemen door: o Realisatie maatregelen vanuit Kaderrichtlijn Water: beekherstel (Dwarsdiep), aanleg natuurvriendelijke oevers en vispassages, emissie beperkende maatregelen vanuit het Deltaplan Agrarisch waterbeheer, herinrichting oevers Paterswoldsemeer. - Het transporten en zuiveren van het aangeleverde afvalwater op een zo doelmatige en kostenefficiënte wijze door: o De samenbrengen van een drietal zuiveringsinstallaties tot één installatie in het Westerkwartier; o Verbetering van het slibontwateringsproces en slibverwerkingsproces bij de rwzi Garmerwolde. - Het goed beheren en onderhoud van onze bruggen en deze na eventuele renovatie over te dragen aan de wegbeheerder. - Een efficiënte, resultaatgericht werkende en innovatieve organisatie Bovenstaande beleidsmatige koers is in hoofdstuk 5 nader uitgewerkt in de onderscheidden programma s. 4.2 Meerjarenperspectief lasten en tarieven Het meerjarenperspectief geeft een beleidsmatige koers aan voor de jaren Het dient tevens als kader voor de op te stellen begroting van volgend jaar. Uitvoering geven aan de beleidsmatige koers heeft effect op de lasten en tarieven. In deze paragraaf wordt inzichtelijk gemaakt wat het perspectief is van de lasten en tarieven bij het uitvoering geven aan de opgaven zoals verwoord in het beleidsmatige deel. In zijn totaliteit zien we dat de komende vier jaren onze saldolasten stijgen, ondanks de besparingen en effectiviteitslagen van de afgelopen jaren. Voor deze perspectiefnota is conform voorgaande jaren gekeken of wij onze taken en opgaven nog wel goed kunnen uitvoeren bij gelijkblijvende (of lagere) exploitatielasten. We zien op een aantal terreinen dat wij de uitvoering van onze werkzaamheden niet Perspectiefnota

10 meer of onvoldoende kunnen uitvoeren bij een gelijkblijvend exploitatiebudget. Onderhoudsmateriaal en het laten uitvoeren van onderhoud door derden zijn namelijk duurder geworden onder andere door inflatie invloeden. De personeelskosten zijn de laatste jaren op het zelfde niveau (of zelfs lager) gebleven. Tegenover lagere kosten ten gevolge van verlaging van de formatie en bezetting stond een verhoging van de kosten ten gevolge van cao invloeden en de jaarlijkse beloningssystematiek. We zien thans dat de hoeveelheid werk toeneemt. Hiervoor is een lichte stijging van de personeelslasten opgenomen in deze perspectiefnota. De voornaamste reden voor de saldo lastenstijging in de komende jaren komt hoofdzakelijk door de stijging van onze kapitaallasten. De kapitaallasten stijgen het sterkst binnen de taak watersysteembeheer met name veroorzaakt door onze jaarlijkse investeringsbijdrage in het HWBP, de investeringen in onze regionale keringen, uitvoering van maatregelen aan de zeedijk Eemshaven-Delfzijl, uitvoeringsmaatregelen Droge Voeten 2050 en de investeringen van KRW-maatregelen. Bij een jaarlijks netto investeringsbedrag van circa 25 miljoen per jaar zullen de kapitaallasten en daarmee de saldolasten zich naar verwachting vanaf 2021 stabiliseren. Indien meer geïnvesteerd gaat worden zal deze stabilisatie zich later voordoen. De ontwikkeling van de kosten van kwijtschelding en oninbaarheid zal naar verwachting de komende jaren nog steeds stijgen. In het jaarplan 2016 is een totaal bedrag aan kwijtschelding en oninbaar geraamd van In deze perspectiefnota wordt uitgegaan van een stijging van 7,5% in het 2020 ten opzichte van het jaar 2016 ( ). Miljoenen 90,0 80,0 70,0 Kostenontwikkeling 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 JP Kapitaallasten Personeelskosten Goederen & Diensten Totaal lasten 6 Perspectiefnota

11 Verdeling saldokosten naar de taken Watersysteem en Zuiveren: S A L D O K O S T E N Mutatie t.o.v. voorgaand jaar in Totaal Watersysteem Zuiveren Totaal Watersysteem Zuiveren JP ,4% 5,0% -1,1% % - 4% 5% - 6% 1% - 2% % - 4% 5% - 6% -1% - 0% % - 4% 5% - 6% 0% - 2% De lastenstijging voor de taak watersysteembeheer komt in 2017 uit op circa 5,0%. De tarieven voor de taak watersysteembeheer stijgen met hetzelfde percentage. Voor de jaren 2018 tot en met 2020 zal de lasten- en tariefstijging jaarlijks tussen de 5% en 6% liggen. Voor deze taak kan vanwege het niveau van de algemene reserve watersysteem geen inzet vanuit de algemene reserve worden gerealiseerd. Voor de taak waterzuiveren kan het tarief voor de zuiveringsheffing de komende vier jaren gelijk blijven aan dat van het jaar Voor deze taak is in het jaar 2016 een gedeelte onttrokken aan de algemene reserves ( ) om het tarief van de zuiveringsheffing gelijk te houden aan dat van Om in de jaren 2017 tot en met 2020 het zuiveringstarief ook gelijk te houden aan dat van 2016 zal elk jaar een deel uit de algemene reserves onttrokken moeten worden. (van tot per jaar). In totaal over vier jaren een onttrekking van circa 2,6 miljoen. Deze onttrekking past binnen de zogenaamde vrije ruimte in de algemene reserve voor de taak waterzuiveren. Deze ruimte bedraagt op dit moment circa 5,4 miljoen (zie paragraaf over weerstandsvermogen). Tariefstijgingen meerjarenperspectief (in percentage t.o.v. het voorgaande jaar) Watersysteembeheer % - 5% % - 6% % - 6% % - 6% Waterzuiveren % % % % Perspectiefnota

12 4.3 Vergelijking lastenontwikkeling met bestuursafspraken Bestuursakkoord Water In 2011 is het Bestuursakkoord Water (BAW) afgesloten waarbij is afgesproken dat de overheden in 2020 een doelmatigheidswinst hebben gerealiseerd van jaarlijks 750 miljoen (prijspeil 2010). Het aandeel van de waterschappen hierin bedraagt plm. 325 miljoen en het aandeel van Noorderzijlvest plm. 6 miljoen. Op landelijk niveau worden de gemaakte afspraken gevolgd via drie sporen te weten a) de werkelijke lastenontwikkeling afgezet tegen de autonome ontwikkeling, b) de voortgang en resultaten van de doelmatigheidsregelingen en c) de daadwerkelijk geleverde prestaties. Jaarlijks werden de gegevens gepubliceerd in Water in Beeld (mei, door Ministerie I&M)) en driejaarlijks in de Monitor Doelmatigheidswinst. Inmiddels worden de gegevens via StaatvanOnsWater.nl gepubliceerd. Uit de rapportage van mei 2016 (gegevens tot en met 2015) blijkt dat voor de waterschappen de feitelijke lastenontwikkeling lager ligt dan de verwachting. In financiële zin liggen we derhalve op koers. In de Perspectiefnota was nog uitgegaan van een gemiddelde toename van de lasten met ruim 5 % per jaar. Op basis van die perspectiefnota aangevuld met de kosten Mura en HWBP is een verwachting opgesteld van de totale lastendruk (omslag); in onderstaande grafiek weergegeven met de blauwe lijn. De rode lijn in de grafiek geeft aan de prognose waarbij in miljoen is bespaard. Op basis van de werkelijke begrotingen 2010 tot en met 2016 en de thans voorliggende perspectiefnota is de groene lijn bepaald (omslagen). Deze laatste gegevens zijn niet teruggerekend naar prijspeil in Monitoring BAW Noorderzijlvest Jaarplan Autonome ontwikkeling incl MURA/HWBP Prognose doelmatigheid Vastgestelde begroting cq prognose De conclusie is dat de lastendrukontwikkeling bij Noorderzijlvest zich binnen de verwachtingen bevindt. Door de ingezette bezuinigingen vanaf 2011, die zijn ingezet los van de gemaakte afspraken in het kader van BAW, kunnen we ons aandeel in de doelmatigheidswinst in 2020 ruimschoots behalen. In 2017 bedraagt de doelmatigheidswinst circa 19 miljoen. 8 Perspectiefnota

13 5. Meerjarenperspectief Programma s In de volgende paragrafen zijn de bestuurlijke programma s nader beschreven en uitgewerkt. Er wordt een toelichting gegeven op de inhoud van de programma s en wat de visie is van Noorderzijlvest op de onderscheidden thema s binnen deze programma s. Vervolgens zijn de beleidsdoelen, de te verwachten resultaten en de financiële effecten (inclusief de investeringen) voor de komende vier jaren beschreven. Perspectiefnota

14 5.1 Programma Waterveiligheid en rampenbestrijding Toelichting op inhoud van het programma In dit programma heeft waterveiligheid betrekking op de aanleg, het onderhoud en het beheer van de zeekering en de boezemkaden. Daaronder worden alle werkzaamheden begrepen die te maken hebben met de veiligheidsketen, inclusief het toezicht op de dijken en kaden en de calamiteitenbestrijding. In dit programma zit ook de beleidsontwikkeling van de relatie tussen het oppervlaktewaterbeheer en de veiligheid voor de burgers (voorkomen van overstromingen). Door sterke dijken en waterkeringen wordt voldaan aan de eerste laag van het veiligheidsbeleid. Alle werkzaamheden ten aanzien van calamiteitenbestrijding vallen onder dit programma; niet enkel calamiteiten ten aanzien van hoog water, maar ook die van watertekorten en calamiteiten ten aanzien van de waterkwaliteit en het vaarwegbeheer. In dit programma zijn de kosten voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de beheersing van de muskusratten- en beverrattenpopulatie opgenomen. Visie op Waterveiligheid en rampenbestrijding Bescherming tegen overstromingen, vanuit zee of vanuit de binnenwateren, is een kerntaak van het waterschap Noorderzijlvest. Preventie, een calamiteit proberen te voorkomen, heeft daarbij de hoogste prioriteit. Maar een volledige garantie op altijd droge voeten kunnen we nooit geven. Daarom blijft het onverminderd belangrijk om de maatregelen te nemen die de schadelijke gevolgen zo veel mogelijk kunnen beperken. Wij kiezen voor een benadering waarmee op de maatregelen die getroffen worden in de komende vier jaren voortgebouwd kan worden in volgende perioden. Wij werken de Deltabeslissingen uit door het daar waar mogelijk toepassen van innovatieve dijkconcepten bij de versterking van de primaire keringen. In het bereiken van waterveiligheid ter voorkoming van overstroming door overtollig regenwater richten we ons op de trits vasthoudenbergen-afvoeren. Als gevolg van de gaswinning in Groningen wordt Noorderzijlvest geconfronteerd met zowel bodemdaling als aardbevingen. Onderzoek heeft aangegeven dat er snel iets moet gebeuren waar het gaat om het aardbevingsbestendig maken van dijken en kades. Daarnaast wordt prioriteit gelegd bij nader onderzoek naar en aanpak van de zeedijken. Wij willen een zo snel mogelijke realisatie van deze aardbevingsbestendigheid en trachten onder andere met behulp van de crisis- en herstelwet procedures te versnellen. Ook voor de overige waterhuishoudkundige infrastructuur, zoals gemalen, rioolwaterzuiveringsinstallaties en persleidingen zal worden nagegaan of er preventieve maatregelen nodig zijn in verband met aardbevingen. 10 Perspectiefnota

15 Beleidsdoelen en resultaten Primaire waterkering Doel Het voorkomen van overstromingen, waarbij onze zeedijk voldoet aan de wettelijke veiligheidsnorm en aardbevingsbestendig is Resultaten De basale taak is goed op orde: beheer en onderhoud van de waterkeringen alsmede de inspectie, toetsing op veiligheid en vergunningverlening en handhaving. Er is een goed functionerend onderhoudsbeheerssysteem; - De wettelijk periodieke beoordeling van de gehele primaire kering is naar verwachting eind 2020 uitgevoerd. - Het dijkverbeteringstraject Eemshaven Delfzijl is eind 2019 afgerond, waarbij tevens de extra voorzieningen voor aardbevingsbestendigheid zijn aangebracht. - Voorbereidingen voor de versterking van de Lauwersmeerdijk tussen Lauwersoog Vierhuizen zijn uitgevoerd. Gestart zal zijn met de uitvoering van de maatregelen. - Vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma is samen met wetterskip Fryslân en waterschap Hunze en Aa s de projectoverstijgende verkenning van de totale waddenzeedijk uitgevoerd. Nieuwe dijkconcepten zijn toegepast bij de uitvoering van de dijkverbeteringswerken tussen de Eemshaven- en Delfzijl en de Lauwersmeerdijk. Regionale waterkering Doel Het voorkomen van overstromingen, waarbij onze regionale waterkeringen voldoen aan de regionale veiligheidsnorm en aardbevingsbestendig zijn Resultaten De regionale kering langs het Eemskanaal (noordzijde) is verhoogd, versterkt en aardbevingsbestendig gemaakt. - De waterveiligheid langs boezemwateren in en om de stad Groningen is verbeterd. De regionale keringen langs het Noord-Willemskanaal(westzijde), het Schuitendiep en het Reitdiep (traject Dorkwerd Groningen) zijn versterkt en / of mogelijke alternatieven voor het vergroten van de veiligheid zijn uitgevoerd. - De gewenste veiligheid in en rond het Lauwersmeergebied wordt of door kadeverhoging en/of door plaatsen van pompen in de spuikokers van de Cleveringsluis te Lauwersoog bereikt. - De uit de studie Droge Voeten 2050 voortvloeiende maatregelen ten aanzien van de overige regionale keringen zijn in 2020 uitgevoerd. - Het regulier beheer en onderhoud van regionale keringen - Met het baggerslib afkomstig uit het Damsterdiep zijn delen van de kaden van het Eemskanaal en het dijkpark Garmerwolde gerealiseerd. Calamiteitenbestrijding Doel Er is een goed getrainde en toegeruste calamiteitenorganisatie Resultaten Actuele calamiteiten- en rampbestrijdingsplannen - Het periodiek houden van oefeningen op bestuurlijk en operationeel vlak - Overstromingsrisicobeheerplannen zijn opgesteld volgens de Europese richtlijn. Perspectiefnota

16 Beheer muskusrattenpopulatie Doel De muskusrattenpopulatie is eind 2018 op een beheersbaar niveau, dat wil zeggen, per kilometer watergang 0,35 vangsten per jaar Resultaten De muskusratten populatie is door middel van extra inzet op een beheersbaar niveau gebracht. Financiële gevolgen In onderstaande tabel zijn de saldo lasten en baten en de jaarlijkse investeringsbedragen opgenomen. SALDOKOSTEN INVESTERINGEN Saldokosten Index jaarplan % Mutatie tov Besteding Subsidie Totaal in =100 voorgaand jaar JP , ,5 15, ,0 24, ,2 16, ,3 6, Miljoenen 10,0 9,0 8,0 Programma 1 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 JP Kapitaallasten Personeelskosten Goederen & Diensten 12 Perspectiefnota

17 5.2 Programma Voldoende en Gezond water Toelichting op inhoud van het programma In dit programma wordt onder voldoende en gezond water begrepen de inrichting, het onderhoud en het beheer van het oppervlaktewater inclusief het toezicht hierop, en het beheer van het freatisch grondwater. Maatregelen voor het voorkomen van wateroverlast zoals het inrichten van waterbergingsgebieden en het vergroten of het plaatsen van gemaalcapaciteiten vallen tevens onder dit programma. Een belangrijk deel van de maatregelen voortvloeiend uit de Kaderrichtlijn Water (KRW) en uit het onderzoek Droge Voeten 2050 is in dit programma opgenomen. Dit geldt ook voor de maatregelen voortvloeiend uit de peilbesluiten. Visie op Voldoende en Gezond water De gevolgen van klimaatverandering hebben effect hebben op het watersysteem. Een stijgende zeespiegel, meer en langere perioden van hevige regen, afgewisseld met langdurige droogte, problemen die vragen om robuuste oplossingen. Wij willen dat ons watersysteem zo veel mogelijk natuurlijk functioneert en dat het klimaatbestendig, veerkrachtig en gezond is. Het watersysteem moet voldoende en schoon water bevatten. Voor mens en dier, voor natuur en landbouw en om de gewenste gebruiksfuncties mogelijk te maken, echter wel op plaatsen die daar het meest geschikt voor zijn. Dit betekent dat de waterpeilen vooral afgestemd zijn op de gebruiksfuncties. Om dit resultaat te bereiken gaan we verdergaande samenwerkingsvormen aan. Met het maatschappelijk veld, met andere overheden, marktpartijen, particulieren, kennisinstituten en het onderwijs. We maken ook zo veel mogelijk gebruik van innovaties en technologische ontwikkelingen, die het gestelde doel dichterbij brengen. Als het gaat om gezond en schoon oppervlaktewater werken we aan de invulling en uitvoering van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Zonder de doelstelling van de KRW uit het oog te verliezen kiezen we voor: haalbaar en betaalbaar. Deze haalbaarheid wordt vergroot als de bijdragen van partners en subsidies voor de cofinanciering tijdig beschikbaar komen; wij zullen ons daarvoor inzetten. Wij streven naar een goede samenwerking met de gebiedscollectieven die in de provincies de vergroening van het gemeenschappelijk landbouwbeleid gaan invullen. Het terugdringen van emissies en nutriënten blijkt de belangrijkste succesfactor om de waterkwaliteit te verbeteren. Ook bij het uitvoeren van andere investeringen, zoals die in het kader van Droge Voeten, wordt een bijdrage aan het realiseren van de KRW-doelen geleverd. Perspectiefnota

18 Beleidsdoelen en resultaten Kaderrichtlijn water Doel Het verbeteren van de ecologische en fysisch-chemische toestand van onze waterlichamen overeenkomstig de doelstellingen vanuit de Europese kaderrichtlijn water. De leefgebieden van vissen, macrofauna en planten zijn uiterlijk in 2027 verbeterd Resultaten De KRW uitvoeringsmaatregelen uit het maatregelenpakket zijn eind 2020 voor het overgrote deel gerealiseerd: - Beekherstel van het Dwarsdiep en Oostervoortsche diep, de aanleg van natuurvriendelijke oevers, de realisatie van vispassages en het inrichten van oever- en moeraszones Paterswoldsemeer maken onderdeel uit van dit maatregelenpakket. - In kader van het Deltaprogramma Agrarisch Waterbeheer is in nauwe samenwerking met de landbouwsector het terugdringen van emissies vormgegeven. Droge Voeten 2050 Doel Een robuust en veerkrachtig watersysteem dat bestand is tegen extreme waterhuishoudkundige situaties ten gevolge van grote hoeveelheden neerslag, danwel tegen grote droogte. Zowel op korte termijn als op lange termijn zullen maatregelen moeten worden uitgevoerd voor een toekomstbestendig watersysteem Resultaten De uitvoeringsmaatregelen uit het maatregelenpakket Droge Voeten 2050 zijn voor het overgrote deel gerealiseerd. - Onderdelen uit dit pakket betreffen de realisatie van waterbergingsgebieden De Dijken en de Driepolders in het Zuidelijk Westerkwartier, zoveel mogelijk water vasthouden in het beekdal van het Dwarsdiep, het optimaliseren van de waterberging Eelder- en Peizermaden en het vergroten van de bemalingscapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl. - Uitvoering gegeven van het Deltaprogramma Zoet Water, waarbij onderzoeken en studies zijn uitgevoerd naar de waterbesparingsmaatregelen van het toekomstig grondgebruik. Naar aanleiding van deze onderzoeken is gestart met de uitvoering van maatregelen. - Onderzoek en een nadere analyse naar de mogelijkheden voor het plaatsen van pompen in de spuikokers van de Cleveringsluis te Lauwersoog is uitgevoerd. Besluiten zijn genomen en er is gestart met de uitvoering om de veiligheid te vergroten: ofwel door het plaatsen van pompen in de spuisluis ofwel door kadeverhogingen rondom het Lauwersmeer of een combinatie van deze maatregelen. Waterbeheersing algemeen Doel Het realiseren van een optimaal en efficiënt waterbeheer; dat wil zeggen, gedurende het gehele jaar voldoende en schoon water voor alle gebruiksfuncties in ons beheergebied, tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten Resultaten Dagelijks een goede uitvoering van het operationeel watersysteembeheer onder alle weersomstandigheden. Gewerkt wordt volgens een goed functionerend onderhoudsbeheerssysteem. - Monitoring van de oppervlaktewaterkwaliteit en waterkwantiteit. - Het opstellen en vaststellen van peilbesluiten, waarbij ingespeeld is op de effecten van bodemdaling op de waterhuishouding. Naar aanleiding van de peilbesluiten zijn maatregelen uitgevoerd. - Uitvoering hebben gegeven aan waterbeheersingsplannen en waterstructuurplannen, waaronder die van de Eemshaven en van het Stadspark. - Samen met gemeenten invulling gegeven aan duurzaam stedelijk waterbeheer en de gezamenlijke 14 Perspectiefnota

19 stedelijke wateropgaven gerealiseerd. - Renovaties en onderhoud aan gemalen vindt plaats op basis van de systematiek van assetmanagement (risico s, prestaties, kosten en Life Cycle Costing). - Aanpassingen in het watersysteem (peilen, beschoeiingen en kades) ten gevolge van de effecten van bodemdaling door aardgaswinning zijn uitgevoerd. - Een structurele duurzame oplossing is gevonden ten aanzien van de baggerproblematiek / slibaanwas haven Noordpolderzijl. - Gestroomlijnde processen vergunningverlening en handhaving door omgevingsloket en digitale watertoets. - Effecten van aardbevingen op waterhuishoudkundige infrastructuur (sluizen, gemalen en stuwen) zijn onderzocht en gestart is met de uitvoering van eventuele maatregelen. Financiële middelen In onderstaande tabel zijn de saldo lasten en baten en de jaarlijkse investeringsbedragen opgenomen. SALDOKOSTEN INVESTERINGEN Saldokosten Index jaarplan % Mutatie tov Besteding Subsidie Totaal in =100 voorgaand jaar JP , ,1 1, ,1 1, ,8 4, ,4 8, Miljoenen 9,0 8,0 7,0 Programma 2 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 JP Kapitaallasten Personeelskosten Goederen & Diensten Perspectiefnota

20 5.3 Programma Gezuiverd water Toelichting op inhoud van het programma Onder het programma gezuiverd water wordt verstaan het ontvangen, transporteren en zuiveren van het afvalwater en het verwerken en afvoeren van zuiveringsslib. Er wordt actief samenwerking gezocht met andere actoren (gemeenten en waterleidingbedrijven) in de waterketen. Visie op Gezuiverd Water In de afvalwaterketen gaan we afvalwater op een duurzame en efficiënte manier inzamelen en zuiveren. Het gezuiverde water is schoon, veilig voor de volksgezondheid en het levert een bijdrage aan de kwaliteit van de omgeving. De infrastructuur voor de inzameling en verwerking van afvalwater en de afvoer van overtollig hemelwater en grondwater is klimaatbestendig. Het zuiveringsproces van afvalwater levert niet alleen schoon water op, maar ook grondstoffen en energie, die een economische waarde vertegenwoordigen. Wij gaan op zoek naar de mogelijkheden van het tot waarde brengen van stoffen die vermarkt kunnen worden en waarvoor het verantwoord is daar investeringen voor te doen. Datzelfde geldt voor het winnen en gebruiken van duurzame energie. Wij willen nagaan hoe we de zuivering nog meer bedrijfsmatig kunnen aanpakken. De samenwerking in de waterketen, vooral tussen gemeenten en waterschap heeft aanzienlijke besparingen opgeleverd. Wij gaan onderzoeken of er nog potentie is voor meer. 16 Perspectiefnota

21 Beleidsdoelen en resultaten Rioolwaterzuiveringsinstallaties Doel Het zuiveren van het aangeleverde afvalwater van huishoudens en bedrijven, waarbij de waterkwaliteit van het effluent voldoet aan de landelijke normering en waarbij het het bereiken van de ecologische doelen voor het ontvangen watersysteem niet in de weg staat Resultaten Alle rioolwaterzuiveringsinstallaties voldoen aan de normen voor effluent, geur en geluid. - Er is een goed functionerend onderhoudsbeheersysteem van onze zuiveringstechnische werken, gebaseerd op een balans van risico s, prestaties en kosten (assetmanagement). - Gestart is met het samenbrengen van de rwzi s Marum, Zuidhorn en Gaarkeuken in één nieuwe zuiveringsinstallatie Westerkwartier op de locatie Gaarkeuken. - Energiebesparende maatregelen op de rwzi s zijn uitgevoerd. - Onderzoek is uitgevoerd naar de effecten van aardbevingen op het functioneren van rwzi s. Transport afvalwater Doel Zorgvuldig en efficiënt transport van afvalwater door middel van goed onderhouden rioolgemalen en (pers)leidingen Resultaten Er is een goed functionerend onderhoudsbeheersysteem van onze rioolgemalen en transportstelsels, gebaseerd op een balans van risico s, prestaties en kosten (assetmanagement). Renovaties en groot onderhoud aan rioolgemalen en transportstelsels zijn op basis hiervan uitgevoerd. - Onderzoek is uitgevoerd naar de effecten van aardbevingen op het functioneren van riooltransportleidingen en rioolgemalen. Verwerking rioolslib Doel Het zo duurzaam en efficiënt mogelijk verwerken van het rioolslib dat bij de zuivering van het afvalwater vrijkomt, waarbij zo mogelijk het rioolslib als grondstof weer hergebruikt wordt Resultaten Behandeling en verwerking van rioolslib gebeurt op een duurzame en op de meest kosten efficiënte wijze. - Het slibontwateringsproces op de rwzi Garmerwolde is aangepast door middel van nieuwe membraamfilterpersen en kolengruisontwatering. Duurzaamheid en energie Doel Kostenreductie en/of kwaliteitsverbetering door samenwerking en door het toepassen van innovaties op het gebied van afvalwaterinzameling, transport, zuivering, energie(terug)winning Resultaten Kostenreductie en kwaliteitsverbetering is gerealiseerd door toepassing van innovaties op het gebied van afvalwaterinzameling, transport, zuivering en slibverwerking. - De pilot ontwatering afvalwater door cellulose (CADoS) is succesvol uitgevoerd. - Energiebesparende maatregelen op de rwzi s zijn uitgevoerd. - Samenwerking in de afvalwaterketen met gemeenten, buurwaterschappen en waterbedrijven heeft geleid tot een aanzienlijke kostenreductie. Perspectiefnota

22 - Resultaten van het onderzoek van de noordelijke waterschappen en provincies naar het optimaal benutten van energie uit geproduceerde biomassa zijn uitgewerkt in concrete maatregelen. Financiële middelen In onderstaande tabel zijn de saldo lasten en baten en de jaarlijkse investeringsbedragen opgenomen. SALDOKOSTEN INVESTERINGEN Saldokosten Index jaarplan % Mutatie tov Besteding Subsidie Totaal in =100 voorgaand jaar JP , ,0-4, ,0 4, ,9-2, ,7 1, Miljoenen 16,0 14,0 12,0 Programma 3 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 JP Kapitaallasten Personeelskosten Goederen & Diensten 18 Perspectiefnota

23 5.4 Programma Water en Maatschappij Toelichting op inhoud van het programma Het programma water en maatschappij richt zich op het verbinden van (het werk van) het waterschap met zijn omgeving. Ruimtelijke vraagstukken, recreatief medegebruik, vaarwegbeheer, de werkzaamheden van het bestuur en de externe communicatie en educatie zitten in dit programma. Ook het onderhoud en beheer van het cultuurhistorisch erfgoed van het waterschap valt binnen dit programma. Visie op Water en Maatschappij We willen een vooraanstaande positie in de maatschappij innemen ten aanzien van onze taakvelden. Het is van belang om dat ook uit te stralen, door hierover naar buiten gericht te opereren. Onze ambitie is het vergroten van het vertrouwen bij de omgeving dat we onze taak goed uitoefenen. Duurzaam handelen als organisatie is en blijft belangrijk voor alle taken. Dit reikt verder en breder dan alleen duurzaam inkopen en aan energiebesparing doen. Het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen. We zijn een gemakkelijk te vinden organisatie en eenvoudig te benaderen voor informatie, vragen en klachten. Onze organisatie is zodanig ingericht dat burgers snel en adequaat geholpen kunnen worden. We vinden het belangrijk mét gebiedspartners subsidies beter te benutten, om samen draagvlak te creëren en de kosten voor de maatschappij te beperken. Wij willen zorgvuldig omgaan met onze watergerelateerde cultuurhistorische objecten, zoals waardevolle molens, sluizen en gemalen. De waterstaatkundige objecten die geen functie (meer) hebben voor het waterbeheer, proberen we over te dragen aan derden. Hieronder vallen ook de op dit moment nog bij ons in beheer zijnde bruggen. Hoogstnoodzakelijke renovaties aan bruggen worden uitgevoerd. Wij leveren ook een beperkte bijdrage aan het oplossen van de waterproblematiek in ontwikkelingslanden. Het gaat dan vooral om het uitdragen van kennis aangaande de realisatie van de afgesproken millenniumdoelen ten aanzien van schoon drinkwater, waterhygiëne en waterafvoer. Perspectiefnota

24 Beleidsdoelen en resultaten Bestuur Doel en resultaat Een professioneel bestuur, dat op transparante wijze tot besluitvorming komt, zijn besluiten bekend maakt aan de omgeving en bekend is in het beheergebied en bij de stakeholders Waterbewustzijn Doel en resultaat Onze omgeving weet aantoonbaar beter wie wij zijn en wat wij doen Vaarwegenbeheer en recreatie Doel Instandhouden van toegankelijke en veilige vaarwegen. Het beheer en onderhoud van bruggen is een oneigenlijke waterschapstaak. Bruggen worden derhalve in goede overdraagbare staat overgedragen aan de wegbeheerder Instandhouden van watergerelateerde cultuurhistorische objecten De aangewezen zwemwaterlocaties voldoen minimaal aan de zwemwaterkwaliteit aanvaardbaar Resultaten Beheer en onderhoud vaarwegen inclusief bediening kunstwerken (sluizen en bruggen). - Het in overdraagbare staat hebben gebracht van tenminste tien bruggen en deze aan de wegbeheerder te hebben overgedragen. - Beheer en onderhoud van cultuurhistorische sluizen en waarhuizen is uitgevoerd - Ondersteuning is gegeven aan de molenstichting. - Monitoring en beheer waterkwaliteit van de zwemwaterlocaties in ons beheergebied zijn uitgevoerd. Duurzaamheid en energie Doel Kostenreductie en/of kwaliteitsverbetering door samenwerking en door het toepassen van innovaties. Kennis, innovatie en onderzoek Doel Vergroten en ook delen van kennis op waterhuishoudkundig gebied in relatie tot maatschappelijke en economische ontwikkelingen, ook op mondiaal gebied Resultaten Deelname aan internationale projecten ten behoeve van kennisdeling en mede bijdragen aan oplossingen van de waterproblematiek op mondiaal niveau. - Uitvoering gegeven voor het uitvoeren van watersysteemanalyses en waterrapportages om meer inzicht te krijgen in de maatregel-effect-kwaliteit relatie in samenhang met de kostenefficiëntie. Kennis vergaren en verdiepen ten aanzien van nieuwe innovatieve ontwikkelingen op het gebied van waterveiligheid, watersysteembeheer, waterzuivering alsmede op het gebied van procedures, organisatie- en sociale aspecten - Omgevingsbewustzijn en resultaatgerichtheid zijn aantoonbaar vergroot 20 Perspectiefnota

25 Financiële middelen In onderstaande tabel zijn de saldo lasten en baten en de jaarlijkse investeringsbedragen opgenomen. SALDOKOSTEN INVESTERINGEN Saldokosten Index jaarplan % Mutatie tov Besteding Subsidie Totaal in =100 voorgaand jaar JP , ,7-2, ,8-2, ,5-0, ,6 0, Miljoenen 3,5 3,0 Programma 4 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 JP Kapitaallasten Personeelskosten Goederen & Diensten Perspectiefnota

26 5.5 Programma Bedrijfsvoering Toelichting op inhoud van het programma Het programma Bedrijfsvoering richt zich op de ondersteuning van de primaire processen in het waterschap, onder andere personeel, informatievoorziening, financiën, sturing, beheersing (control) en faciliteiten. Visie op Bedrijfsvoering De maatschappelijke context waarin het waterschap werkt wordt breder. Dat levert ook nieuwe kansen op: mogelijkheden om werkzaamheden beter, goedkoper, efficiënter en sneller uit te voeren. Kostenbewust handelen is daarbij een van de uitgangspunten We gaan actief op zoek naar nieuwe samenwerkingsvormen, vanuit verbindend denken en handelen. We werken met veel kennis over de taken van het waterschap en we zijn daarbij innovatief en ondernemend. We willen een aantrekkelijke werkgever zijn. Werken in een flexibele organisatie, die effectief en slim kan inspelen op ontwikkelingen, mede dankzij de bedrijfsvoering die op orde is. Als organisatie staan we de komende jaren voor grote investeringen. Gelet op de schuldenpositie van Noorderzijlvest vraagt dit om het maken van scherpe keuzes waar het gaat om deze investeringen. Wij zijn bereid om de noodzakelijke afwegingen te maken. De kerntaken van het waterschap willen wij daarbij niet aantasten. 22 Perspectiefnota

27 Beleidsdoelen en resultaten Mens en organisatie Doel Een flexibele en efficiënte organisatie, waarbij de medewerkers omgevingsbewust, kostenbewust en resultaatgericht werken Resultaten Door middel van constante aandacht voor ontwikkeling van mens- en organisatie is een inspirerende, uitdagende en een dynamische werkomgeving gecreëerd. Hierbij is een koppeling gemaakt tussen kennis, gedrag en ambities van mensen - Een analyse is uitgevoerd naar de effecten van onze opgaven op onze kwalitatieve en kwantitatieve inzet van medewerkers. Hierbij is uitgegaan van een realistische benadering van deze effecten op onze efficiency taakstelling. De realisatie van het verbeterpotentieel c.q. een reductie van de functionele bezetting ten aanzien van met name de indirecte uren is via natuurlijk verloop gerealiseerd. - Een efficiënt functionerende organisatie waarin de geplande doelen worden gerealiseerd en waarbij de medewerkers aantoonbaar meer omgevingsbewust, kostenbewust en resultaatgericht werken - Een strategisch HR-beleid en personeelsplan zorgen voor gerichte in-, door- en uitstroom van medewerkers. Informatievoorziening bedrijfsprocessen Doel Gestroomlijnde informatieprocessen dragen bij aan het optimaal en efficiënt functioneren van ons waterschap Resultaten Geoptimaliseerde bedrijfsprocessen en gestroomlijnde informatieprocessen. - Het (management)informatiesysteem staat volledig ten dienste van de primaire processen waterveiligheid, watersysteem- en waterzuiveringsbeheer en het bedrijfsvoeringsproces. - Een verbeterde informatieveiligheid is gerealiseerd ten behoeve van het terugdringen van organisatiekwetsbaarheid, beveiliging van onze primaire informatiebronnen en dragers van objectveiligheid. Control (beheersing) Doel Rechtmatig, doelmatig en doeltreffend handelen van de organisatie Resultaten Uitgevoerde doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken. - De cyclus van plan-do-check-act (PDCA) en rechtmatig handelen is geborgd in de processen. Juridisch en financieel beleid en beheer Doel Een actueel financieel beleid dat recht doet aan de maatschappelijke ontwikkelingen en aan de daaruit voortvloeiende besluiten van het algemeen bestuur Resultaten Een uitgevoerd een onderzoek naar de kostentoedeling van de belangencategorieën binnen de taak watersysteembeheer. - Een actueel financieel en treasurybeleid. Perspectiefnota