Visie: De glossy s mogen niet de schuld krijgen van het negatief zelfbeeld bij vrouwen, ook al promoten ze een onrealistisch schoonheidsideaal

Transcriptie

1 Visie: De glossy s mogen niet de schuld krijgen van het negatief zelfbeeld bij vrouwen, ook al promoten ze een onrealistisch schoonheidsideaal Sherita Jager Maart 2012 Michiel Smis

2 Inleiding en achtergrond Documentairemaakster Sunny Bergman lanceerde in 2007 een documentaire die veel reacties veroorzaakte in Nederland. In deze documentaire Beperkt Houdbaar 1 zet Bergman scherpe kanttekeningen bij het huidige schoonheidsideaal. Na deze documentaire kwam er een beweging op gang die pleitte voor een verandering van dit ideaal. Er werd een stichting 2 opgezet die streed voor een wet omtrent het gebruik van Photoshop. 3 Ook stelde de stichting als doel de beautymerken die misleidende reclames publiceren, voor de rechter te dagen. De actie van Sunny Bergman tegen het huidige schoonheidsideaal was niet de eerste. Een paar jaar eerder startte Dove de campagne Tijd voor echte schoonheid. Deze campagne werd gestart na een wereldwijd onderzoek van Dove, waaruit bleek dat veel vrouwen niet blij zijn met het huidige schoonheidsideaal. Na deze twee grote campagnes, waarvan de laatste alweer vijf jaar geleden werd gestart, bleef het lange tijd stil. Tot afgelopen week. Israel heeft een wetsvoorstel aangenomen die het verbied té magere modellen te gebruiken. Het is voor het eerst dat een regering door middel van wetgeving de confrontatie zoekt met de modewereld. Bij elke fotoshoot moet worden aantoont dat de modellen niet ondervoed zijn. De standaard van World Health Organization wordt hierbij als norm gebruikt. Een vrouw van 1 meter 72 mag niet minder wegen dan 54 kilo. Deze wet zou eetstoornissen tegengaan. Optimisten hopen op een verschuiving in het schoonheidsideaal, pessimisten beweren dat het niet om gewicht hoort te gaan, maar om een gezond lichaam. Bovendien is de wetgeving niet waterdicht: Het gaat alleen om Israëlische producties, en niet om producties die uit het buitenland zijn aangekocht. Het lijkt er op dat veel vrouwen het niet eens zijn met het huidige schoonheidsideaal, maar desondanks komt er weinig verandering in dit ideaalbeeld. Boze tongen beweren dat het de mode- en beautyindustrie is, die dit onrealistisch ideaal in stand wil houden. Anderen geven de schuld weer aan de media. Ook zijn er groepen die vinden dat de vrouw dit ideaal zelf in stand houdt. Zoveel hoofden, zoveel meningen. 4 In dit betoog laat ik dit onderwerp en de meningen hierover van verschillende kanten zien. Ik zal de 1 Bergman, Sunny, (2007), Beperkt Houdbaam, VPRO. 2 Stichting Beperkt Houdbaar, opgericht op , v- o.nl/stichting%20onbeperkt%20houdbaar, geraadpleegd op Photoshop: Een grafisch programma ontwikkeld door Adobe voor het bewerken van foto's en ander digitaal beeldmateriaal via de computer, Wikipedia. 4 Quot capita, tot sententiae, Terence.

3 stelling: De glossy s mogen niet de schuld krijgen van het negatief zelfbeeld bij vrouwen, ook al promoten ze een onrealistisch schoonheidsideaal, ontkrachten en verdedigen aan de hand van onderzoeken. Internationaal zijn er veel onderzoeken gehouden naar het effect van het schoonheidsideaal in de media, op het zelfbeeld 5 van vrouwen. Ook hebben veel psychologen hier interessante kanttekeningen bij geplaatst. Bovendien kijk ik ook naar het standpunt van de vrouw. Op deze manier hoop ik op een eerlijke manier een mening te kunnen vormen over bovenstaand standpunt. Mijn uiteindelijke mening zal ik toelichten in mijn conclusie. 5 Zelfbeeld: De mentale voorstelling die een individu heeft over zijn lichaam; geen objectieve voorstelling, Myers, Philip & Biocca, Frank (1992), The Elastic Body Image: The Effect of Television Advertising and Programming on Body Image Distortions in Young Women.

4 promoten ze een onrealistisch schoonheidsideaal. Contra 1: Onderzoek wijst uit dat vrouwen een hoge mate van lichaamsontevredenheid vertonen na het lezen van glossy s en andere beautybladen. Nederlands psychologe Liesbeth Woertman promoveerde in 1994 op het onderwerp lichaamsbeelden. Ze werkte onder andere mee aan de documentaire Beperkt Houdbaar, en schreef in 2003 een boek over de invloed van het huidige schoonheidsideaal op het zelfbeeld van vrouwen. In dit boek, Moeders Mooiste schrijft ze dat het niet per definitie de minder aantrekkelijke vrouwen zijn die een negatief zelfbeeld hebben, maar vooral de vrouwen die veel glossy s en andere beautybladen lezen. 6 Volgens Woertman spiegelen vrouwen zich aan de gemanipuleerde beelden uit de bladen, en voelen ze zich hierdoor onzeker over hun eigen uiterlijk. Woertman beschrijft de media als een culturele spiegel voor ideaalbeelden. Wij worden dagelijks geconfronteerd met honderden beelden van aantrekkelijk gestileerde, dunne, jonge en gespierde vrouwen en mannen. De media zouden wij kunnen opvatten als een culturele spiegel, omdat tijdschriften, films, video s, foto s en reclames culturele ideaalbeelden over een aantrekkelijk uiterlijk produceren. 7 Woertman is niet de enige die onderzoek heeft gedaan naar het effect van ideaalbeelden op het zelfbeeld van vrouwen. Ook andere onderzoekers kwamen tot dezelfde conclusie. Een Amerikaans onderzoek uit 2004, 8 laat zien dat vrouwen een hogere mate van lichaamsontevredenheid vertonen wanneer ze reclames met dunne modellen te zien krijgen, dan wanneer ze geen dunne modellen, of beelden van mannen te zien krijgen. 6 Woertman, Liesbeth (2003), Moeders mooiste: De schone schijn van het uiterlijk. Amsterdam: PearsonAssessment And Information. 7 Woertman, Liesbeth (2003), Moeders mooiste: De schone schijn van het uiterlijk, Amsterdam: PearsonAssessment And Information. 8 Hargreaves, D. A., & Tiggermann, M. (2004), Idealized media images and adolescent body image: Comparing boys and girls. Body Image, 1,

5 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Contra 2: Onderzoek laat zien dat vrouwen verandering willen zien in het bestaande schoonheidsideaal. In 2004 hield verzorgings- en beautyproductenfabrikant Dove een wereldwijd onderzoek. 9 Het doel van Dove was om te bepalen hoe vrouwen schoonheid definiëren en de mate van tevredenheid over hun eigen schoonheid en de invloed hiervan op hun eigenwaarde te onderzoeken. In totaal werden er 3600 vrouwen ondervraagd, uit elf landen (Argentinië, Brazilië, Canada, Frankrijk, Italië, Japan, Nederland, België, Portugal, Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten). Uit het onderzoek bleek dat veel vrouwen graag verandering zouden zien in het door de media gepubliceerde schoonheidsideaal. Van de ondervraagde Nederlandse vrouwen is 69 procent het eens met de stelling: Ik zou willen dat de media een gevarieerder beeld zouden geven van vrouwen, rekening houdend met leeftijd, lichaam en gewicht. Een hoger percentage, 72 % is het eens met: De media en reclamewereld stellen onrealistische eisen op vlak van schoonheid, waar aan de meeste vrouwen niet kunnen voeldoen. Als reactie op de onderzoeksresultaten startte Dove de campagne Tijd voor echte schoonheid, om op deze manier een maatschappelijke verandering te starten. Sinds dit moment gebruikt Dove alleen echte vrouwen in haar campagne om zo positieve zelfwaardering aan te moedigen. 9 Etcoff, Nancy & Orbach, Susie, & Unilever (2004), De waarheid over Schoonheid: Een wereldwijde studie, StrategyOne.

6 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Contra 3: Vrouwen zijn van mening dat de media verantwoordelijk is voor het onrealistische schoonheidsideaal. Naar aanleiding van Sunny Bergmans documentaire op de Internationale Vrouwendag in 2007, hield de website Beautynieuws een poll op hun website. 10 Zij vroegen de lezeressen van Beautynieuws wie zij verantwoordelijk achten voor het promoten van het onrealistische schoonheidsideaal. Van de 447 respondenten, vond 46 % dat het de schuld is van de media. Een kwart van de ondervraagden vindt dat de vrouwen hier zelf schuld aan hebben. Verder vond 14 % van de bezoekers dat niemand hiervoor als primair verantwoordelijke kan worden aangewezen. Op het internet wordt vaak de media aangewezen als zondebok. Hieronder een twee opmerkingen, gevonden op willekeurige websites: De media doet er alles aan om mijn zelfbeeld kapot te maken En dan brengt mij dezelfde media de oplossing Dus eerst keuren ze mijn kaalheid helemaal af, het kan niet en mag niet dat ik kaal wordt of ben En daarna laten ze mij zien dat er haarmiddeltjes zijn om van kaalheid af te komen Zo werkt dat Bijzonder verwerpelijk zoals de media om mag gaan met ons Maar ze mogen het, want zo werkt het wel 11 Eerlijk gezegd zou het voor mij een behoorlijke verademing zijn als we eens wat meer ongepolijste, onopgesmukte, bijzondere schoonheden (man én vrouw) op de abri s en billboards zouden tegenkomen in plaats van platgepainte computerplaatjes die al lang niet meer op mensen lijken Beautynieuws, 2007, Media primair verantwoordelijk voor niet realistisch schoonheidsideaal, primair- verantwoordelijk- voor- niet- realistisch- schoonheidsideaal, geraadpleegd op Auteur onbekend, Goeie vraag, 2010, Heeft de media negatief/positief invloed op jouw zelfbeeld?, negatief- positief- invloed- zelfbeeld.12000, geraadpleegd op Sabrina, Mens en Samenleving ( ) "Photoshoppen aan de werkelijkheid" maakt vrouwen onzeker?, en- samenleving.infonu.nl/sociaal/8651- photoshoppen- aan- de- werkelijkheid- maakt- vrouwen- onzeker.html, geraadpleegd op

7 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Contra 4: Een groot verschil tussen het zelfbeeld en het ideaalbeeld leidt tot een lage lichaamswaardering. In 1976 wogen topmodellen zes procent minder dan de gemiddelde vrouw. In 1999 was dit percentage verhoogd, tot 23 procent. 13 Het ideaalbeeld dat in de media wordt getoond wordt steeds dunner, 14 terwijl de gemiddelde vrouw steeds zwaarder wordt, 15 blijkt uit onderzoeken naar media body sizes en niet- media body sizes. Hierdoor ontstaat er dus een grote afstand tussen het ideaalbeeld en de realiteit. Bovendien is dit schoonheidsideaal alom aanwezig. Op hun zeventiende hebben meisjes al reclamebeelden op het netvlies geprojecteerd gekregen. Onderzoekers berekenden dat dit vierhonderd á zeshonderd beelden per dag zijn. Van deze beelden is negen procent direct gerelateerd aan schoonheid, en meer dan de helft van de reclames gericht op meisjes, spoke about physical attractiveness. 16 Er is veel onderzoek gedaan naar het verschil tussen het zelfbeeld en ideaalbeeld. In de psychiatrische wereld is alom geaccepteerd, na onderzoek, dat opwaartse sociale vergelijking de zelfwaardering negatief beïnvloedt. 17 Volgens Denis Lawrence, ontstaat er een negatief gevoel van eigenwaarde als er een discrepantie bestaat tussen het beeld van het ideale zelf - de ideale karakteristieken die iemand denkt te moeten bezitten en waarvan hij of zij denkt dat ze de ideale standaarden in de maatschappij zijn- en het zelfbeeld. 18 De glossy s tonen ideaalbeelden die ver af staan van de gemiddelde vrouw. 13 Kilbourne J, (1999), Deadly persuasion: Why Women Must Fight the Addictive Power of Advertising, New York: Free Press. 14 Wiseman, CV & Gray, JJ & Mosimann, JE & Ahrens, AH, (1992), Cultural expectations of thinnessin women: An update. International Journal of Eating Disorders. 1992;11: Spitzer, B & Henderson, K & Zivian, M (1999) A comparison of population and media body sizes for American and Canadian Women. Sex Roles. 1999;700 (7/8) : LaVoie, Allison (2004) Media Influence on Teens. 17 Vinken, M & Bos, A. E. R. & Bolman, C., & Van der Plas, J. (2005). Stigmatisering van Psychiatrische Cliënten: de Invloed van Sociale Vergelijking op de zelfwaardering. Gedrag & Gezondheid, 33, Lawrence, D. (1988). Enhancing Self- Esteem in the Classroom. London: Paul Chapman.

8 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Pro 1: Als vrouwen onzeker worden, komt dit door de persoonlijke neiging tot vergelijken. Psycholoog Zwenneke Bosch schreef een proefschrift over het zelfbeeld van vrouwen bij het zien van andere vrouwen. Volgens haar onderzoek uit 2010, 19 bestaan vrouwen uit twee groepen: De vergelijkers 20 en de niet- vergelijkers. Vergelijkers voelen zich beter als ze naar een foto van een aantrekkelijke vrouw kijken. Bij het zien van een minder aantrekkelijke vrouw, daalt juist het eigen zelfbeeld en denken ze minder goed over zichzelf. Vergelijkers hebben een minder stabiel idee over hun eigen aantrekkelijkheid. Bij de andere groep, de niet- vergelijkers of de lage- vergelijkers, heeft het bekijken van foto s van mooie vrouwen nauwelijks invloed op hun zelfbeeld. Hoe een vrouw zich voelt over zichzelf als ze zich vergeleken heeft met een aantrekkelijke of onaantrekkelijke ander is niet te voorspellen als je niet weet of ze een vergelijker of een niet- vergelijker is. Vergelijkers reageren namelijk precies tegenovergesteld op vergelijking met anderen dan niet- vergelijkers. Dit onderzoek gaat in tegen de heersende opvatting dat het kijken naar knappe vrouwen altijd een negatief effect heeft op het zelfbeeld. Het is niet bekend hoe groot de groep vergelijkers is, ten opzichte van de niet- vergelijkers Bosch, Zwenneke, (2010), Mirrors and reflections: social comparison orientation and self- perception of physical attractiveness in women, Universiteit van Groningen. 20 Vergelijkers: Sociale vergelijkingsoriëntatie (SVO) is een persoonskenmerk van mensen die geneigd zijn om zich sociaal te vergelijken, die geïnteresseerd zijn in hun positie ten opzichte van anderen en die graag willen weten hoe anderen denken en doen in vergelijkbare omstandigheden. (Van der Zee, K., Oldersma, F., Buunk, B.P., & Bos, D. (1998). Social comparison preferences among cancer patients as related to neuroticism and social comparison orientation. Journal of Personality and Social Psychology, 75, ) 21 Bosch, Zwenneke, psychologe en schrijfster van Mirrors and reflections: social comparison orientation and self- perception of physical attractiveness in women (2010), e- mail: a.z.bosch@utwente.nl, gesproken op

9 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Pro 1: Het zelfbeeld ontstaat al heel jong en wordt voor een groot deel bepaald door je opvoeding, vriendinnen en je ouders, met name de moeder. 22 Een mens wordt niet geboren met een zelfbeeld, dit ontwikkeld zich vanaf de geboorte. Het zelfbeeld bestaat uit meerdere aspecten. Psycholoog Daniel Offer heeft veel onderzoek verricht naar hoe het zelfbeeld zich ontwikkelt en hoe deze gemeten kan worden. Volgens hem vormt het zelfbeeld zich door de manier waarop iemand in sociale situaties functioneert, en door het psychologisch functioneren. Eigenwaarde, zelfbewustzijn en stabiliteit zijn belangrijke dimensie van het zelfbeeld. 23 Volgens het handboek Klinische Psychiatry, Body Image, 24 bepalen zogenaamde interpersonal experiences, hoe we naar ons eigen lichaam kijken. Onze ouders hebben een grote impact op de mate waarin we ons bezighouden met het uiterlijk. Het is vooral tijdens de opvoeding, dat de basis wordt gelegd van het lichaamsbeeld, dat zich later zal ontplooien. Hoe dit zich ontplooit, heeft te maken met de manier waarop ouders omgaan met hun kinderen, en hoe zij over het uiterlijk denken. Ook de naaste omgeving, zoals vrienden en kennissen maar ook vreemden, bepalen hoe we naar onszelf kijken. 22 Vos, de, Tamar, datum onbekend, Het zelfbeeld van kinderen, artikel op opvoedavies.nl geraadpleegd op Offer, D, & Ostrov, E., & Howard, K. I. (1981). The Adolescent: A Psychological Self- Portrait. New York: Basic Books. 24 Cash, T.F., & Pruzinsky, T, (2004) Body Image: A Handbook of Theory, Research, and Clinical Practice, New York: The Guilford Press.

10 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Pro 3: Een realistischer schoonheidsideaal leidt ook niet tot een positiever zelfbeeld van vrouwen. De Tilburgse onderzoeker Dirk Smeesters en zijn Amerikaanse collega Naomi Mandel onderzochten wat ideaalbeelden doen met het zelfbeeld van vrouwen. 25 In het onderzoek lieten ze Nederlandse vrouwen met een normaal postuur kijken naar foto s met vier soorten vrouwen. Zeer magere, slanke, 26 mollige 27 en dikke vrouwen. Na het bekijken van een slanke vrouw hadden de proefpersonen een goed zelfbeeld. Van een mollig model werden veel vrouwen juist ongelukkig. Bij het kijken naar afbeeldingen van dikke vrouwen, had de gemiddelde Nederlandse vrouw ook weer een goed zelfbeeld. Over het algemeen bleek dat de vrouwen ongelukkiger werden van het bekijken van mollige vrouwen, dan van het bekijken van slanke vrouwen. Smeesters: We laten zien dat het laten zien van dunne modellen, niet per definitie een negatieve impact heeft op het zelfbeeld. Het blijkt zelfs dat redelijk dunne modellen een positieve impact hebben op het zelfbeeld van vrouwen. Hij verklaart dit als volgt: "Bij het zien van mild magere modellen denken vrouwen: 'Zo slank kan ik ook zijn!'. Maar bij het zien van ietwat dikke modellen, denken ze: 'O o, maar zó kan ik ook worden'. En dat resulteert in een negatief zelfbeeld." Echter, dit negatieve zelfbeeld ontstaat ook als de proefvrouwen 'extreem magere' modellen krijgen voorgeschoteld. "Want hierbij denken ze: 'Dat haal ik nooit! Om zo dun te zijn moet ik wel heel veel afvallen'." Smeesters, Dirk & Mandel, Naomi, (2006) The mirror has two faces: Positive and negative media image effects, Advances in Consumer Research Volume Hierbij gaat het om modellen die slank zijn, maar wel op een gezonde manier, en waarvan het gewicht door het publiek wordt waargenomen als realistisch haalbaar. 27 Vrouwen als in de Dove reclame. 28 Brand van der, Remy, (16 februari 2006), Mollig model maakt ongelukkig, model- maakt- ongelukkig.html, Geraadpleegd op

11 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Pro 4: Het zijn vooral de onzekere vrouwen en jonge meisjes, die negatief worden beïnvloed door het schoonheidsideaal. Er is weinig bekend over het lange termijn effect van schoonheidsideaal op vrouwen. In 2001 werd in Amerika onderzocht wat het effect is van een langdurige blootstelling van het schoonheidsideaal in de media. 29 De onderzoekers verwachtten een groot effect te zien op lange termijn, maar er bleek echter geen effect te zijn. De proefpersonen scoorden tijdens de drie proefmomenten, gemeten over 22 maanden, even hoog. Na de resultaten grondiger bestudeerd te hebben, kwamen ze tot een verrassende ontdekking: Vrouwen die aan het begin van de onderzoeksperiode al erg onzeker waren over hun eigen lichaam, gingen gedurende de onderzoeksperiode negatiever over zichzelf denken. Alleen de al onzekere vrouwen worden op langere termijn negatief beïnvloed door het schoonheidsideaal. Ook andere onderzoeken uit Amerika laten zien dat vrouwen die vooraf al minder tevreden zijn met hun lichaam, kwetsbaarder voor de invloed van de media zijn, dan vrouwen die vooraf tevreden zijn. 30 Bovendien hebben vrouwen een zeer elastisch zelfbeeld, bleek uit een Amerikaans onderzoek. 31 Door dertig minuten naar reclame te kijken veranderd het zelfbeeld al. Een belangrijk gegeven hierbij is dat het zelfbeeld altijd schommelt rond een bepaalde basislijn. 32 Volgens een onderzoek van Groensz en Levine, 33 laten vooral de jonge meisjes, onder de negentien zich beïnvloeden door de media. Voor andere vrouwen geldt dit in mindere mate. Ook ander onderzoek bevestigt dat oudere vrouwen een stabieler zelfbeeld hebben. 34 Dit wordt verklaard doordat aantrekkelijke modellen op een oudere leeftijd oud nieuws zijn, en deze beelden weinig nieuwe informatie bieden om het zelfbeeld nog significant te kunnen beïnvloeden. 29 Stice, E & Spangler, D, & Stewart Agras, W. (2001) "Exposure to Media- Portrayed Thin- Ideal Images Adversely Affects Vulnerable Girls: A Longitudinal Study." Journal of Social and Clinical Psychology 20.3 (2001): Pinhas, L, & Toner, B, & Ali, A, & Garfinkel, PE & Stuckless, N (1999), The effects of the ideal of female beauty on mood and body satisfaction, International Journal of Eating Disorders, 1999;25(2): Myers, P. & F. Biocca (1992), The elastic body image: an experiment on the effect of advertising and programming on body image distortians in young women, Journal of communication 42(3), pp Mortimer & Finch & Kumka, (1982) Persistence and change in development. 33 Groesz, L. M. & Levine, M. P., & Murnen, S. K. (2002). The effect of experimental presentation of thin media images on body satisfaction: A meta- analytic review. International Journal of Eating Disorders, 31, Richins, Marsha L. (1991), "Social Comparison and the Idealized Images of Advertising," Journal of Consumer Research, 18 (June),

12 Bovendien lijkt het erop dat ontevreden personen meer letten op schoonheid, dan personen die tevreden zijn met hun lichaam, bleek uit een onderzoek van Heinberg en Thompson. 35 Het viel de onderzoekers op dat mediabeelden waarin het slankheidideaal wordt getoond, vooral werden opgemerkt door vrouwen die een lagere lichaamstevredenheid vertonen. 35 Heinberg, L. & J.K. Thompson (1992). Social comparison: gender, target importance ratings, and relation to body image disturbance, Journal of social behavior and personality 7(2), pp

13 promoten ze een lastig haalbaar schoonheidsideaal. Pro 5. De glossy s hebben niet alle macht om het schoonheidsideaal te veranderen. Veel glossy s doen volgens schrijver, docent en alom gerespecteerde mediakenner Jean Kilbourne 36 aan zelfcensuur, dit om de adverteerders te behouden. Advertising s influence on media content is exerted in two major ways: via the suppression of information that would harm or offend the sponsor and via the inclusion of editorial content that is advertiser- friendly and that creates an environment in which the ads look good. Het is belangrijk om de adverteerders te vriend te houden; zonder adverteerders is erg geen blad. Het Australische tijdschrift New Woman gebruikte ooit eens een mollig covermodel. De dankletters van lezeressen stroomden binnen. Helaas was dit een eenmalige actie; de adverteerders klaagden over het gebruik van een vol model. Tevens beschrijft psychologe Jennifer Derenne, in het voorwoord van haar boek over Body Image, Media en Eetstoornissen, dat de waarheid over het verspreide schoonheidsideaal gecompliceerder ligt: Although it is tempting to blame today s media for perpetuating and glorifying unrealistic standards of physical beauty, the truth is far more complicated. Throughout history, the dominant political climate and cultural ideals always have shaped the public s perception of the ideal female body type. However, today s culture is unique in that the media (including television, Internet, movies, and print) is a far more powerful presence than ever before Kilbourne, Jean. (1999). Can t buy my love, New York: Simon & Schuste. 37 Jennifer L. Derenne & Eugene V. Beresin (2006) Body Image, Media, and Eating Disorders. Geraadpleegd op 8 februari 2012.

14 Conclusie Toen ik aan dit betoog begon, was ik van mening dat de glossy s absoluut geen schuld mochten krijgen voor het negatieve zelfbeeld bij vrouwen. Ik weet nu dat het niet zo zwart- wit gezien mag worden. De argumenten van beide kanten liegen er namelijk niet om. Onderzoek wijst namelijk uit dat vrouwen een hoge mate van lichaamsontevredenheid vertonen na het lezen van glossy s en andere beautybladen. Bovendien achten vrouwen onder andere de glossy s verantwoordelijk voor het onrealistische ideaal en ze geven aan dat ze een realistischer schoonheidsideaal willen zien. Dit is niet zo gek als je je bedenkt dat het verschil tussen modellen en gewone vrouwen groter is dan ooit tevoren. De verschillende argumenten in mijn Visie voor én tegen- tonen aan dat vrouwen een gecompliceerde relatie met hun zelfbeeld hebben. Dat is niet gek, want de druk om mooi te zijn is enorm. Bovendien is bewezen dat schoonheid er toe doet. 38 Voor sommige vrouwen meer dan voor anderen: Een derde van de Britse vrouwen zou haar intelligentie inruilen voor grotere borsten. 39 De Vlaamse schrijver Gerard Gielen heeft zelfs een boek gewijd aan fysieke (on)aantrekkelijkheid: 40 Mooi zijn is vooral voor vrouwen een visitekaartje tot succes zowel in de media als recent zelfs in de politiek. 41 Aantrekkelijkheid wordt zelfs belangrijker geacht dan talent, zie het overdreven opduiken van vrouwen in mannenbladen, alleen maar met foto en korte nietszeggende boodschappen. Vrouwen voelen een druk om aan het schoonheidsideaal te voldoen, maar tegelijkertijd vinden veel vrouwen dat het bestaande schoonheidsideaal dat door de media worden gepromoot- onrealistisch is. Desondanks hoef je de media nog niets te verwijten, want als ze meer gewone mensen aan bod 38 Etcoff, Nancy (1999), Survival of the prettiest: The science of beauty New York: Anchor Books/Doubleday. 39 Auteur onbekend, ( ), One Third Of Young Women Would Trade Intelligence For Bigger Breasts, Survey Says, The Huffington Post, iq- breasts_n_ html? &ncid=edlinkusaolp , geraadpleegd op Gielen, Gerard (2003), Onaantekkelijk? Beeldvorming over het belang van fysieke aantrekkelijkheid. Apeldoorn: Garant- Uitgevers N.V. 41 Negen jaar na data is dit gegeven nog relevant. De Australische oppositieleider maakte onlangs een opmerking over het achterwerk van de vrouwelijke minister- president van Australië, Julia Gillard. Auteur onbekend, , Achterwerk Australische premier in opspraak, De Volkskrant, Australische- premier- in- opspraak.dhtml, geraadpleegd op

15 laten komen, blijken ze plots minder te verkopen. We willen die modellen blijkbaar toch zien, 42 vertelt Gielen in een interview naar aanleiding van zijn boek. Bovendien verschilt het effect van het schoonheidsideaal per persoon. Het hangt er van af wat voor soort vrouw je bent. Het onderzoek toont aan dat er twee soorten vrouwen bestaan: de vergelijkers, en de niet- vergelijkers. Hoe een vrouw zich voelt over zichzelf als ze zich vergeleken heeft met een aantrekkelijke of onaantrekkelijke ander is niet te voorspellen als je niet weet of ze een vergelijker of een niet- vergelijker is. Vergelijkers reageren namelijk precies tegenovergesteld op vergelijking met anderen dan niet- vergelijkers. Dit onderzoek gaat in tegen de heersende opvatting dat het kijken naar knappe vrouwen altijd een negatief effect heeft op het zelfbeeld. Helaas is het niet bekend hoe de verhouding tussen vergelijkers en niet- vergelijkers ligt. Bovendien hebben vrouwen een zeer elastisch zelfbeeld, bleek uit een Amerikaans onderzoek. Door dertig minuten naar reclame te kijken veranderd het zelfbeeld al. Na het schrijven van mijn betoog weet ik dat er daadwerkelijk vrouwen zijn die onzeker worden van het schoonheidsideaal in de glossy s. Als ik zou beweren dat de glossy s niet schuldig zijn, zou ik de gevoelens van deze vrouwen als niets afdoen. Desondanks ben ik niet van mening dat de glossy s dé schuldige zijn. Onderzoek laat wel zien dat ze bijdragen aan dit probleem. Maar door het schoonheidsideaal in de glossy s te veranderen, ga je het daadwerkelijke probleem onzekerheid- alleen maar uit de weg. Bovendien hebben de media niet de almacht om het ideaal te veranderen. Helaas ligt het dus gecompliceerder dan ik dacht. Zoals een vriendin van mij eens zei: Ik wilde de glossy s en de media de schuld geven van mijn onzekerheid. Als ik naar alle strakke buiken en prachtige lichamen kijk word ik namelijk onzeker. Maar toen ging ik realistisch denken. Ik weet dat deze beelden mij beïnvloeden omdat ik val onzeker ben. Dit heeft niets met de glossy s of de media te maken, maar met hoe ik naar mijzelf kijk. Daar zit het probleem Coppenolle, Hilde & Geyter de, Eva, , Mooi zat! It s charisma- time, Flair, nr.21/1187, geraadpleegd op ********, van, Maartje, vrouw, telefoonnummer: ***, e- mail: maartjevan**********@hotmail.com, gesproken op

16 En zo kan ik het niet beter verwoorden. Ik wens niet dat het huidige schoonheidsideaal in de glossy s verandert. Ik zelf droom graag weg bij de gelikte beelden, en zie het schoonheidsideaal dat wordt gepromoot als een voorbeeld of streven. Wel hoop ik dat vrouwen zich ooit gaan beseffen dat ze perfect zijn zoals ze zijn.