Het schoonheidsideaal in de media

Transcriptie

1 Het schoonheidsideaal in de media Een literatuurstudie naar de effecten van het schoonheidsideaal in de media op de lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen Student: Kari de Boer Studentnummer: Docent: Charlotte Blom Datum: Aantal woorden: 6009

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Vraagstelling 4 Relevantie 4 Theoretisch kader 4 Sociale vergelijking 4 Schoonheidsideaal 4 Lichaamsontevredenheid 6 Leeftijdscategorie 6 Methode 7 Resultaten 8 Invloed schoonheidsideaal in tijdschriften 8 Invloed schoonheidsideaal op televisie 13 Discussie 18 FIGUUR 1: Conceptueel model 22 Literatuurlijst 23 BIJLAGE 1: Tabel met gebruikte artikelen 28 2

3 INLEIDING Het Duitse magazine Brigitte koos er twee jaar geleden voor om de hypermagere modellen op hun covers te vervangen door echte vrouwen met doorsnee maten. Nu de verkoopcijfers drastisch zijn gedaald, komen zij hierop terug. Het tijdschrift gaat weer voor magere modellen, want echte vrouwen op de cover verkopen niet (Mediafacts, 2012). De media promoten het beeld van dunheid en potretteren succesvolle en mooie protagonisten als dun. Dunheid wordt op deze manier gezien als een vorm van succes (Garfinkel & Garner, 1982). Jongeren besteden tegenwoordig meer tijd aan media dan aan elke andere activiteit, namelijk een derde van hun dag (Roberts, 2000). De media spelen een grote rol in de huidige samenleving. Consumenten worden dagelijks blootgesteld aan talloze verschillende media met de bijbehorende reclames. Het aantal televisiereclames is sinds de jaren 90 enorm gestegen. Deze stijging is te danken aan het toenemende aantal reclamedragers, alsmede door het versoepelen van de regels omtrent reclames (Faasse, Moorman & Neijens, 2010). Jongeren worden steeds vaker blootgesteld aan reclames, waarin het schoonheidsideaal veelvuldig wordt afgebeeld (Malkin, Wornian & Chrisler, 1999). Modellen die in reclames worden gebruikt zijn vaak irreëel mooi en onhaalbaar dun. In de Westerse wereld zijn de normen van het vrouwelijke schoonheidsideaal de afgelopen jaren sterk veranderd (Goodman, 1995). In het verleden werd een volslanke vrouw met ronde vormen als aantrekkelijk beschouwd, maar het huidige schoonheidsideaal wordt geportretteerd als zeer dun. In het huidige medialandschap worden vrouwenlichamen afgebeeld die voor de meeste vrouwen onmogelijk zijn om te bereiken (Nemeroff et al. 1994). Tussen 1950 en 1984 is er een toename van 46 % in het gebruik van dunne modellen in tijdschriftreclames gerapporteerd (Gagnard, 1986). Daarnaast is op televisie de lichaamsvorm van vrouwen veel dunner dan de lichaamsvorm van mannen (Silverstein et al., 1986). Door continue blootstelling aan het schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie vergelijken vrouwen zichzelf hiermee en streven steeds meer vrouwen een ideaal lichaamsbeeld na dat aanzienlijk is dan hun eigen lichaam (Cohn & Adler, 1992). Door dit streven naar het schoonheidsideaal ontstaat er een steeds grotere discrepantie tussen de werkelijke 3

4 lichaamsvormen van de algemene bevolking en het vrouwelijke schoonheidsideaal dat wordt afgebeeld in de media (Spitzer, Henderson & Zivian, 1999). Dit heeft als gevolg dat steeds meer vrouwen ontevreden zijn met hun lichaam (Silverstein et al., 1986; Silverstein, Peterson & Perdue, 1986). Lichaamsontevredenheid is tegenwoordig een veel voorkomend begrip onder jongeren (Konstanski, Fisher & Gullone, 2004; Ricciardelli & McCabe, 2001). Deze studie streeft ernaar het effect te onderzoeken van blootstelling aan het schoonheidsideaal, dat door de media geportretteerd wordt, op de lichaamsontevredenheid van jonge vrouwen. Hierbij wordt gekeken in hoeverre jonge vrouwen zichzelf vergelijken met de in de media afgebeelde modellen. Dit wordt gedaan door uitkomsten van voorgaande wetenschappelijke onderzoeken te analyseren en met elkaar te vergelijken. De probleemstelling luidt als volgt: In hoeverre leidt blootstelling aan het geportretteerde schoonheidsideaal op televisie en in tijdschriften bij jonge vrouwen tot lichaamsontevredenheid en in hoeverre speelt sociale vergelijking hierbij een rol? Deze literatuurstudie dient ter verbreding van onze kennis over het effect van het schoonheidsideaal, zoals het in de media gepresenteerd wordt, op de lichaamsontevredenheid van jonge vrouwen. Uitkomsten van dit onderzoek kunnen resulteren in nieuwe wetten of regels in de Nederlandse Reclame Code als specifieke gewichtsvereisten van modellen in reclames of het verplicht vermelden van gebruikte photoshop-technieken die in reclames toegepast zijn. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen ook van belang zijn voor vrouwenorganisaties. Op basis van de uitkomsten kunnen zij wellicht voorlichting geven aan jonge vrouwen over hoe zij om kunnen gaan met het schoonheidsideaal zoals het in de media gepresenteerd wordt, om zo het negatieve effect hiervan te beperken. THEORETISCH KADER In deze studie wordt het effect van blootstelling aan afbeeldingen van het geportretteerde schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie bij jonge vrouwen op lichaamsontevredenheid onderzocht, waarbij wordt gekeken of sociale vergelijking een voorspeller kan zijn voor een hogere lichaamsontevredenheid. De sociale 4

5 vergelijking theorie is een van de belangrijkste theorieën die de effecten van lichaamsontevredenheid als gevolg van blootstelling aan het schoonheidsideaal in de media verklaart (Thompson et al., 1999). Hierbij fungeert uiterlijke vergelijking als specifiek mechanisme waarbij blootstelling aan schoonheidsgerelateerde stimuli leidt tot een verhoogde lichaamsontevredenheid. Sociale vergelijking gerelateerd aan schoonheid schijnt een negatieve evaluatie van eigen schoonheid op te wekken, door het proces van opwaartse vergelijking. Daarbij vergelijkt het grootste deel van de vrouwen, bij het kijken van afbeeldingen van het schoonheidsideaal, hun eigen schoonheid met de schoonheid van iemand die 'aantrekkelijker' is (Wertheim, Paxton & Blaney, 2004). Doordat zij niet erin slagen om aan deze ideale standaard van schoonheid te voldoen, leidt dit tot een verlaagde beoordeling van eigen schoonheid, waarbij lichaamsontevredenheid ontstaat (Thompson et al., 1999). Het uiterlijke vergelijkingsmodel is afgeleid van het originele sociale vergelijkingsmodel van Festinger (1954). De sociale vergelijkingstheorie van Festinger (1954) stelt dat mensen deelnemen aan sociale vergelijking met anderen om zichzelf te evalueren en te begrijpen hoe en waar ze in de wereld passen, wanneer er geen objectieve standaarden beschikbaar zijn. De processen van sociale invloed en concurrentiegedrag ontstaan rechtstreeks uit het streven naar zelfevaluatie en de noodzaak voor deze evaluatie is gebaseerd op vergelijking met anderen (Festinger, 1954). Consumenten vergelijken zichzelf met personen die in reclames afgebeeld worden. Vrouwen vergelijken zichzelf met de geïdealiseerde beelden van het schoonheidsideaal uit reclames, waarbij opwaartse sociale vergelijking optreedt. Hierbij ondervinden vrouwen een kloof tussen hun werkelijke lichaam en het ideale dunne lichaam dat zij zouden willen hebben, dat geportretteerd wordt in reclames. Deze kloof resulteert in ontevredenheid met het eigen lichaam. In deze studie wordt verondersteld dat naarmate jonge vrouwen die bij het bekijken van afbeeldingen van het schoonheidsideaal zichzelf meer vergelijken met de afgebeelde modellen, zij een grotere lichaamsontevredenheid zullen ervaren. De meeste mensen streven naar een bepaald schoonheidsideaal die momenteel heerst in hun maatschappij. Een schoonheidsideaal is een algemene look met bepaalde fysieke kenmerken (Englis, Solomon & Ashmore, 1994). Een schoonheidsideaal is tijdsgebonden en kan zomaar ineens veranderen. Het schoonheidsideaal is de afgelopen jaren sterk veranderd. Waar voorheen ronde vormen als ideaal werden 5

6 gezien, wordt het huidige schoonheidsideaal geportretteerd als extreem dun (Goodman, 1995). Huidige maatschappelijke standaarden voor vrouwelijke schoonheid benadrukken een buitensporig niveau van dunheid, die voor de meeste vrouwen nagenoeg onmogelijk zijn om te bereiken. Onder het schoonheidsideaal wordt in deze studie het schoonheidsideaal gezien als standaarden dat vrouwen onrealiseerbaar mooi, lang, jong en extreem dun zijn, verstaan. Afbeeldingen van het schoonheidsideaal in de media worden steeds dunner (Wiseman et al., 1992). Zowel op televisie als in tijdschriften wordt het onrealiseerbare schoonheidsideaal veelvuldig getoond (Gagnard, 1986; Silverstein et al., 1986). De beelden van het schoonheidsideaal op televisie en in tijdschriften, waaraan de jonge vrouwen in deze studie blootgesteld worden, bevatten afbeeldingen van vrouwen met een onhaalbaar mooi en dun lichaam. Vaak zijn de beelden ge-photoshopt, om de afgebeelde modellen een nog dunner lichaam te geven of een nog meer vlekkeloze huid te geven. Blootstelling aan het schoonheidsideaal kan onder jonge vrouwen leiden tot verhoogde lichaamsontevredenheid. Ontevredenheid met een bepaald aspect van jezelf ontstaat wanneer er een discrepantie is over een kenmerk dat belangrijk is voor jezelf. Modellen die afgebeeld worden in de media gericht op jonge vrouwen zijn vaak buitengewoon aantrekkelijk en dun. Als jonge vrouwen zich vergelijken met zulke modellen, zullen zij in de meeste gevallen een negatieve discrepantie ervaren tussen hun eigen aantrekkelijkheid en die van de afgebeelde modellen. Uiterlijk is een belangrijk aspect bij jonge vrouwen, waardoor deze discrepantie leidt tot lichaamsontevredenheid. Lichaamsontevredenheid ontstaat wanneer er sprake is van discrepantie tussen het ideale zelf en het beeld van het echte zelf (Richins, 1991). Lichaamsontevredenheid is in deze studie een overkoepelende term voor gewichtsontevredenheid en uiterlijke ontevredenheid, als gevolg van discrepantie tussen het beeld van het ideale lichaam en het beeld van het eigen lichaam. De leeftijdscategorie in deze studie zal van 12 tot 35 jaar zijn, omdat jonge vrouwen in deze leeftijdscategorie bezig zijn om hun eigen identiteit te ontwikkelen. Hierdoor hebben zij grotere kans om beïnvloed te worden door het schoonheidsideaal dat in de media wordt geportretteerd (Hargreaves & Tiggemann, 2003). Daarnaast is lichaamsontevredenheid veel voorkomend onder jongeren (Konstanski, Fisher & Gullone, 2004; Ricciardelli & McCabe, 2001). 6

7 METHODE In deze studie wordt onderzocht in hoeverre blootstelling aan het geportretteerde schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie bij jonge vrouwen leidt tot lichaamsontevredenheid en in hoeverre sociale vergelijking hierbij een rol speelt. Om een antwoord te verkrijgen op deze probleemstelling worden empirische artikelen analytisch gereviewd. Dit houdt in dat de resultaten van reeds gedane onderzoeken die uitgezet zijn in bestaande literatuur op een gestructureerde wijze kritisch wordt geëvalueerd. In deze studie is gebruik gemaakt van veertien artikelen, waarin onderzoeken omtrent invloed van blootstelling aan tijdschriften en televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd en de rol van sociale vergelijking bij dit effect worden omschreven. De algemene bevindingen van de gebruikte artikelen staan in een tabel (Bijlage 1). Er is gekozen voor een tijdsbestek van dertig jaar, waarin artikelen over het schoonheidsideaal en invloeden van de media onderzocht worden om deze probleemstelling te kunnen beantwoorden. Een schoonheidsideaal is tijdsgebonden en verandert met de jaren mee. Waar vroeger het schoonheidsideaal mollig met ronde vrouwelijke vormen was, is het schoonheidsideaal van de afgelopen decennia juist zo dun mogelijk. Jonge vrouwen steeds vaker geconfronteerd met televisiebeelden en afbeeldingen in tijdschriften waarop het schoonheidsideaal geportretteerd wordt. Uitzondering op het gebruiken van wetenschappelijke artikelen die de afgelopen dertig jaar zijn gepubliceerd, is het artikel van Festinger (1954), waarin de sociale vergelijking theorie uiteen wordt gezet. Deze theorie wordt in recente wetenschappelijke artikelen nog steeds gebruikt. De wetenschappelijke artikelen die voor deze studie zijn gebruikt zijn verkregen door middel van het zoeken in databases als Google Scholar, en Web of Knowledge. De verkregen artikelen zijn gevonden tussen 11 september 2012 en 15 december Er is bij deze studie expliciet gezocht naar artikelen die de effecten van het schoonheidsideaal op televisie en in tijdschriften op de lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen onderzochten en de rol die sociale vergelijking hierbij speelt. Om artikelen te verkrijgen die goed aansluiten op de probleemstelling van deze studie, is gezocht op specifieke zoektermen. De zoektermen ads, adverts, advertisements, commercials, television, magazine, body dissatisfaction, beauty ideal, thin ideal en 7

8 social comparison theory zijn zowel afzonderlijk als in combinatie met elkaar gebruikt voor het vinden van bruikbare wetenschappelijke artikelen. Hiernaast is ook de sneeuwbalmethode toegepast, waarbij in de literatuurlijst van een wetenschappelijk artikel wordt gekeken om artikelen te vinden die hetzelfde onderwerp onderzoeken. Deze bronnen kunnen gevonden worden in de database van Google Scholar. De inclusiecriteria voor de artikelen die beschreven zijn in de resultaten sectie was dat het om empirische onderzoeken moest gaan en dat de onderzoeken moesten zijn gepeerreviewd. Het peerreviewen van een onderzoek houdt in dat collega s de onderzoeken getoetst hebben en dit werk op deze manier verbeterd hebben. Er zijn artikelen die gebruik maakten van experimenten en artikelen die gebruik maakten van surveys in deze studie gereviewd. Voor achtergrondinformatie waarop deze studie voortgebouwd is en om inzicht te krijgen in de hoeveelheid onderzoek die reeds gedaan was omtrent dit onderwerp is in de inleiding gebruik gemaakt van een aantal meta-analyses. Bij de artikelen die voor deze studie worden gebruikt wordt alleen gekeken naar experimenten met deelnemers tussen de 12 en 35 jaar, omdat dit de leeftijd is die wordt afgebakend in de probleemstelling van deze studie. RESULTATEN De resultaten uit de review van de empirische onderzoeksartikelen naar de invloed van het schoonheidsideaal geportretteerd in de media op de lichaamsontevredenheid van jonge vrouwen zijn gestructureerd aan de hand van het mediumtype, ofwel afbeeldingen in tijdschriften of op televisie. Invloed schoonheidsideaal in tijdschriften Er is op grote schaal onderzoek gedaan naar de invloeden van afbeeldingen van het dunne schoonheidsideaal in tijdschriftreclames op de lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. Het zien van dunne en knappe modellen in tijdschriften leidt tot lichaamsontevredenheid, blijkt uit bevindingen van een studie van Harper en Tiggemann (2008). In deze studie is onderzocht of het bekijken van dun geïdealiseerde media afbeeldingen leidt tot lichaamsontevredenheid bij jonge 8

9 vrouwen. In dit experiment werden vrouwen blootgesteld aan ofwel tijdschriftreclames die afbeeldingen van een dunne vrouw bevatten of aan tijdschriftreclames die alleen afbeeldingen van producten bevatten. Lichaamsontevredenheid werd zowel voor als na het experiment gemeten aan de hand van een vragenlijst. Resultaten tonen dat jonge vrouwen die tijdschriftreclames met afbeeldingen van vrouwen met het schoonheidsideaal gezien hebben een hogere lichaamsontevredenheid ervaren dan jonge vrouwen die tijdschriftreclames waarin alleen producten afgebeeld zijn, gezien hebben. Deze resultaten worden ondersteund door de resultaten uit een onderzoek van Birkeland et al. (2003), waarbij is onderzocht wat de effecten zijn van blootstelling aan tijdschriftreclames die afbeeldingen van zeer aantrekkelijke modellen bevatten op de lichaamsontevredenheid van jonge vrouwen. Deelnemers aan het experiment werden willekeurig toegewezen aan verschillende condities, waar zij tijdschriftreclames te zien kregen met ofwel de aanwezigheid van een zeer aantrekkelijk model, die onrealiseerbare standaarden voor uiterlijk portretteerde, ofwel tijdschriftreclames met alleen producten. Lichaamsontevredenheid werd zowel voor als na het experiment gemeten aan de hand van een vragenlijst. Resultaten van dit onderzoek laten zien dat blootstelling aan tijdschriftreclames waarin een zeer aantrekkelijk model afgebeeld is, tot hogere lichaamsontevredenheid leidt bij jonge vrouwen dan blootstelling aan tijdschriftreclames met alleen producten. Bij het lezen van tijdschriften, waarin de modellen extreem dun zijn, in eigen omgeving leidt de blootstelling aan afbeeldingen waarin het schoonheidsideaal wordt afgebeeld ook tot lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. In een onderzoek van Stice, Spangler en Angras (2001) werd onderzocht of een abonnement op een mode tijdschrift waarin extreem dunne modellen zijn afgebeeld leidt tot lichaamsontevredenheid. Met behulp van een longitudinaal experiment, waarbij deelnemers ofwel werden toegewezen aan een 15-maanden modeblad abonnement conditie ofwel een geen-abonnement conditie, werd de probleemstelling onderzocht. In de conditie waarbij deelnemers een abonnement op een modeblad kregen, ging het om een tijdschrift waarin de afgebeelde modellen extreem dun zijn. Lichaamsontevredenheid werd zowel voor als na het experiment met behulp van vragenlijsten gemeten. Ook werd gecontroleerd voor hoeveelheid tijd de deelnemers 9

10 hadden besteed aan het lezen van het tijdschrift en of er verschillen waren in blootstelling aan andere modebladen, die de resultaten zouden kunnen beïnvloeden. Uit deze studie komt naar voren dat blootstelling aan afbeeldingen van het schoonheidsideaal in modebladen ook in eigen omgeving leidt tot lichaamsontevredenheid. Bovenstaande onderzoeken geven geen factoren die de invloed van blootstelling aan het dunne schoonheidsideaal in tijdschriften op lichaamsontevredenheid kunnen voorspellen. De rol van sociale vergelijking bij de invloed van blootstelling aan tijdschriftreclames met afbeeldingen van zeer aantrekkelijke dunne modellen op lichaamsontevredenheid van jonge vrouwen is onderzocht in een studie van Richins (1991). In deze studie zijn focusgroepen, surveys en een experiment gehouden. Bij de focusgroepen werd aan jonge vrouwen gevraagd of zij zich met aantrekkelijke modellen in reclames vergelijken. Hieruit bleek dat vrouwen zich vergeleken met zeer aantrekkelijke modellen uit reclames bij het bekijken van tijdschriftreclames met beelden van het schoonheidsideaal. Bij de survey werden attitudes ten opzichte van reclames gemeten. Ook hieruit bleek dat modellen zichzelf bij het bekijken van reclames vergelijken met de aantrekkelijke modellen die worden afgebeeld. Daarnaast bleek dat zij lichaamsontevredenheid ervaren na het zien van reclames met afbeeldingen van zeer aantrekkelijke modellen. Deelnemers aan het experiment kregen ofwel afbeeldingen uit tijdschriftreclames te zien waarop zeer aantrekkelijke vrouwen te zien waren, die het dunne schoonheidsideaal portretteerden, ofwel tijdschriftreclames met alleen afbeeldingen van producten te zien. Met behulp van een vragenlijst werd lichaamsonzekerheid gemeten. Resultaten tonen aan dat er sprake is van hogere lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen na het zien van reclames met afbeeldingen van zeer dunne en aantrekkelijke modellen dan na het zien van reclames met afbeeldingen van alleen producten. Daarnaast verhoogt de blootstelling aan het schoonheidsideaal in tijdschriftreclames de normen voor vergelijking van aantrekkelijkheid. In het onderzoek is niet de directe invloed van de sociale vergelijking, die men ervaart na het zien van de afgebeelde aantrekkelijke modellen, onderzocht. Echter, volgens Richins (1991) kunnen vergelijkingen met aantrekkelijke modellen tijdens het zien van afbeeldingen in tijdschriften die het schoonheidsideaal portretteren, leiden tot lichaamsontevredenheid. Dit onderzoek toont aan dat blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin het schoonheidsideaal wordt 10

11 geportretteerd, zowel leidt tot lichaamsontevredenheid als tot sociale vergelijking. Richins (1991) gaat er vanuit dat sociale vergelijking een mediërende werking heeft op het effect van blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. In een onderzoek van Durkin en Paxton (2002) wordt naast de invloed van blootstelling aan afbeeldingen van geïdealiseerde vrouwen op lichaamsontevredenheid ook gekeken naar de voorspellers van verandering in lichaamsontevredenheid. Deelnemers werden willekeurig ofwel aan een experimentele conditie waarbij zij tien tijdschriftreclames met beelden van geïdealiseerde vrouwen bekeken, ofwel aan de controle conditie waarbij zij tien tijdschriftreclames van mode accessoires als tassen, juwelen, schoenen en make-up bekeken, toegewezen. Tijdschriftreclames uit de controleconditie bevatten geen personen en kwamen uit dezelfde tijdschriften als de tijdschriftreclames uit de experimentele conditie. Voorafgaand aan het onderzoek werd via een vragenlijst berekend wat de mate van lichaamsontevredenheid en de neiging tot sociale vergelijking vóór het onderzoek was. Ook na het onderzoek werd de mate van lichaamsontevredenheid gemeten aan de hand van een vragenlijst. Resultaten van Durkin en Paxton (2002) tonen aan dat lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen hoger is na het zien van afbeeldingen in tijdschriften van geïdealiseerde vrouwen dan na het zien van afbeeldingen van mode accessoires. Daarnaast zijn de mate van lichaamsonzekerheid vóór blootstelling aan de geïdealiseerde afbeeldingen en de mate van sociale vergelijking positieve voorspellers van mate van lichaamsontevredenheid na het zien van afbeeldingen van geïdealiseerde vrouwen. Deze ondervindingen worden ondersteund door een onderzoek van Tiggemann en McGill (2004), waarbij is onderzocht wat de rol van sociale vergelijking bij de invloed van het bekijken van afbeeldingen van dunne geïdealiseerde vrouwelijke schoonheid op jonge vrouwen is. Voorafgaand aan het experiment werd door deelnemers een vragenlijst ingevuld, waarin de neiging tot sociale vergelijking en lichaamsontevredenheid werden gemeten. Deelnemers kregen bij het experiment ofwel 15 tijdschriftreclames met afbeeldingen van zeer dunne aantrekkelijke vrouwelijke modellen ofwel 15 tijdschriftreclames met afbeeldingen van producten 11

12 als schoenen, cosmetica, kleding en parfum te zien. Na het experiment werd ook een vragenlijst ingevuld waarin lichaamsontevredenheid en de mate van sociale vergelijking die zij hadden gebruikt bij het bekijken van de tijdschriftreclames werden gemeten. Resultaten tonen dat het bekijken van tijdschriftreclames met afbeeldingen van zeer dunne aantrekkelijke vrouwelijke modellen bij jonge vrouwen leidt tot grotere lichaamsontevredenheid dan het bekijken van tijdschriftreclames met afbeeldingen van alleen producten. Daarnaast leidt het bekijken van tijdschriftreclames met afbeeldingen van zeer dunne aantrekkelijke vrouwelijke modellen tot een grotere mate van uiterlijke vergelijking. Ook is gevonden dat de mate van vergelijking een mediërende variabele is in de invloed van blootstelling aan tijdschriftreclames met afbeeldingen van zeer dunne aantrekkelijke modellen op de lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. Hoe meer jonge vrouwen zichzelf vergelijking met de dunne aantrekkelijke modellen in tijdschriftreclames, hoe groter hun lichaamsontevredenheid is. Blootstelling aan afbeeldingen van het schoonheidsideaal leidt tot sociale vergelijking met de afgebeelde modellen, wat weer leidt tot lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. Deze ondervindingen worden ondersteund door een onderzoek van Tiggemann en Hargreaves (2009), waarbij onderzocht is wat de rol van de manier van verwerken van het zien van afbeeldingen van het schoonheidsideaal bij jonge vrouwen is. Voor het experiment werd de lichaamsonzekerheid onder de deelnemers gemeten door middel van een vragenlijst. Na het experiment werd door middel van een vragenlijst lichaamsonzekerheid en sociale vergelijking gemeten. Deelnemers aan het experiment werden willekeurig verdeeld over een conditie met afbeeldingen van vrouwen die het schoonheidsideaal portretteren of een conditie met afbeeldingen van alleen producten. In deze studie zijn dezelfde afbeeldingen gebruikt als in het experiment van Tiggemann en McGill (2004). Ook werd aan de deelnemers instructies gegeven voor het beoordelen van de afbeeldingen. Een deel van de deelnemers werd aangezet om zichzelf te vergelijken met de afbeeldingen. Blootstelling aan afbeeldingen van het dunne schoonheidsideaal leidde onder de deelnemers tot een hogere lichaamsontevredenheid dan blootstelling aan afbeeldingen van producten. Hierbij hadden deelnemers die instructies hadden gekregen om zichzelf te vergelijken met de afgebeelde modellen, een hogere lichaamsontevredenheid dan de deelnemers die dit niet hadden gekregen. Resultaten van dit onderzoek tonen dat jonge vrouwen een 12

13 grotere lichaamsontevredenheid ervaren na het zien van tijdschriftafbeeldingen van het schoonheidsideaal, dan na het zien van tijdschriftafbeeldingen van producten, waarbij het gebruik van sociale vergelijking leidt tot grotere lichaamsontevredenheid. Uit bovenstaande onderzoeken kan geconcludeerd worden dat blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin vrouwen met het schoonheidsideaal afgebeeld zijn, leidt tot grotere lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen dan blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarop niet het schoonheidsideaal afgebeeld is. Daarnaast leidt de blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin vrouwen met het schoonheidsideaal zijn afgebeeld, tot het gebruik van sociale vergelijking met het afgebeelde model. Ook is gebleken dat neiging tot sociale vergelijking een voorspeller is van lichaamsontevredenheid als gevolg van blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarop het schoonheidsideaal afgebeeld is. Uit de onderzoeken is ook gebleken dat mate van sociale vergelijking (als gevolg van blootstelling van afbeeldingen met het schoonheidsideaal) een mediërende werking heeft op het effect van blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen waarin vrouwen met het schoonheidsideaal zijn afgebeeld op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. De effecten zijn zowel in laboratorium als in eigen omgeving getest. Onderzoek van Durkin en Paxton (2002) heeft aangetoond aan dat de mate van lichaamsontevredenheid vóór blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin het vrouwelijke schoonheidsideaal wordt geportretteerd, een positieve voorspeller is van mate van lichaamsontevredenheid van lichaamsonzekerheid na blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen met het schoonheidsideaal. Er is echter te weinig bewijs voor dit effect, want het onderzoek van Durkin en Paxton (2002) is het enige onderzoek dat dit effect heeft gevonden. Invloed schoonheidsideaal op televisie Er is op iets minder grote schaal onderzoek gedaan naar de invloeden van afbeeldingen van het schoonheidsideaal op televisie op de lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen, waarbij vooral weinig onderzoek is gedaan naar de rol van sociale vergelijking in dit effect. De conclusies die getrokken kunnen worden uit de studies omtrent effecten van televisiereclames die het dunne schoonheidsideaal bevatten, komen wel goed met elkaar overeen. Blootstelling aan televisiebeelden, waarin het vrouwelijke schoonheidsideaal wordt geportretteerd, leidt zowel in eigen omgeving 13

14 als in laboratorium omgeving tot lichaamsontevredenheid. Deze bevinding wordt ondersteund door een onderzoek van van Hargreaves en Tiggemann (2002), die invloed van blootstelling aan schoonheidsgerelateerde televisiereclames op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen onderzocht. Deelnemers aan het experiment werden willekeurig toegewezen aan ofwel de schoonheidsgerelateerde conditie ofwel de niet-schoonheidsgerelateerde conditie. Bij de schoonheidsgerelateerde conditie kregen de deelnemers een tape te zien die 20 televisiereclames bevatte waarin voor producten als kleding, voedsel, cosmetica, films en auto s werd geadverteerd. Deze reclames bevatten beelden van vrouwelijke acteurs die de maatschappelijke idealen van slankheid en aantrekkelijkheid belichamen. De niet-schoonheidsgerelateerde tape bestond uit 20 televisiereclames die geen vrouwen bevatten die het dunne schoonheidsideaal belichamen, waarbij voor producten als eten, films en auto s werd geadverteerd. Alle televisiereclames waren afgestemd qua algehele positieve uitstraling, zodat beide tapes even interessant waren om te kijken. Na het zien van de reclames vulden de deelnemers een vragenlijst in waaruit hun mate van lichaamsontevredenheid bepaald werd. De resultaten tonen aan dat grotere lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen ontstaat na het zien van televisiereclames die het dunne schoonheidsideaal bevatten dan na het zien van televisiereclames die niet het dunne schoonheidsideaal bevatten. Uit een vervolgexperiment van Hargreaves en Tiggemann (2003) is ook hogere lichaamsontevredenheid gebleken bij jonge vrouwen die zijn blootgesteld aan schoonheidsgerelateerde televisiereclames. Bij dit onderzoek is gekeken of het bekijken van televisiebeelden van het schoonheidsideaal effect heeft op de lichaamsontevredenheid van adolescente meisjes. In het experiment werden adolescente meisjes blootgesteld aan ofwel 20 televisiereclames met beelden van het dunne schoonheidsideaal ofwel 20 televisiereclames zonder beelden van het schoonheidsideaal. Hierbij werd gebruik gemaakt van dezelfde tapes als bij het onderzoek van Hargreaves en Tiggemann in De lichaamsontevredenheid werd voor en na de blootstelling aan de reclames gemeten aan de hand van een vragenlijst. De resultaten van deze studie tonen aan dat adolescente meisjes na het bekijken van schoonheidsgerelateerde televisiereclames een hogere lichaamsontevredenheid rapporteren dan na het kijken van niet-schoonheidsgerelateerde televisiereclames. De 14

15 aanname dat blootstelling aan afbeeldingen die het schoonheidsideaal portretteren op televisie leidt tot lichaamsontevredenheid, wordt ondersteund door deze studie. Deze resultaten worden ondersteund door een studie van Lavine, Sweeney en Wagner (1999), waarbij met behulp van een experiment is onderzocht of blootstelling aan televisiereclames, waarin onrealiseerbare standaarden van vrouwelijke schoonheid worden geportretteerd, lichaamsontevredenheid veroorzaakt. Participanten werden willekeurig toegewezen aan een conditie met 20 seksistische televisiereclames, 20 non-seksistische televisiereclames of aan de controle conditie. In de seksistische televisiereclames werden onrealiseerbare standaarden van vrouwelijke schoonheid en slankheid geportretteerd. In zowel de seksistische als in de non-seksistische televisiereclames werd voor producten als bier, auto s, parfum en kleding geadverteerd. Bij de controle conditie werden geen televisiereclames getoond. Na het zien van de reclames werd aan de hand van een vragenlijst de lichaamsontevredenheid onder de deelnemers gemeten. De jonge vrouwen die blootgesteld waren aan de seksistische televisiereclames ondervonden grotere lichaamsontevredenheid dan jonge vrouwen die waren blootgesteld aan nonseksistische of geen reclames. Uit deze studie komt naar voren dat vrouwen na het zien van televisiereclames die beelden bevatten van het schoonheidsideaal, een grotere lichaamsontevredenheid ondervinden dan na het zien van reclames die niet het vrouwelijke schoonheidsideaal bevatten. Resultaten uit een onderzoek van Legenbaure, Rühl en Vocks (2008) ondersteunen bovenstaande ondervindingen. In de studie werd onderzocht of reclames die het slanke ideaal afbeelden stimuli zijn die leiden tot lichaamsontevredenheid. Daarnaast werd gekeken of de mate van sociale vergelijking hoger was bij het zien van de uiterlijkgerelateerde televisiereclames. Deelnemers aan het experiment werden willekeuring blootgesteld aan ofwel vijf minuten durende uiterlijkgerelateerde televisiereclames ofwel vijf minuten durende neutrale televisiereclames. De uiterlijkgerelateerde televisiereclames bevatten 14 reclames voor lichaams-crème, shampoo of badkleding fashion en benadrukten de vrouwelijke slankheid en aantrekkelijkheid. De neutrale televisiereclames bevatten 12 reclames die voor neutrale producten als wc-papier, hondenvoer en spaarrekeningen adverteerden. Lichaamsontevredenheid en mate van sociale vergelijking werd gemeten aan de hand 15

16 van een vragenlijst. Lichaamsontevredenheid van de deelnemers was hoger na het zien van de uiterlijk gerelateerde televisiereclames. Sociale vergelijking scheen alleen voor jonge vrouwen met een eetprobleem hoger te zijn na het zien van uiterlijkgerelateerde televisiereclames. Deze bevinding kan niet gegeneraliseerd worden op alle jonge vrouwen. In een studie van Tiggemann en Pickering (1996) is de invloed van blootstelling aan televisieprogramma s in eigen omgeving op lichaamsontevredenheid onderzocht. Met behulp van een survey werd gevraagd hoeveel en wat voor televisie de deelnemers in de afgelopen week hadden gekeken. Daarnaast werd in de survey de mate van lichaamsontevredenheid getest. Uit het onderzoek kwam naar voren dat hoe meer de deelnemers naar soaps, films en sport op televisie keken, hoe meer lichaamsontevredenheid zij ondervonden. Soaps en films zijn programma s die vooral stereotype vrouwen, die zeer knap en zeer dun zijn, portretteren. Sport programma s benadrukken vooral geïdealiseerde en dunne lichamen. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor de lichaamsontevredenheid die werd ondervonden. Dit onderzoek toont aan dat het kijken van televisieprogramma s, waarin het ideale lichaamsfiguur wordt geportretteerd, in eigen omgeving leidt tot lichaamsontevredenheid. In een studie van Tiggemann en Slater (2004) werd de rol van sociale vergelijking bij de invloed van televisiebeelden met afbeeldingen van het schoonheidsideaal op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen onderzocht. In een experiment bekeken jonge vrouwen 15 minuten durende muziek video's, met ofwel zeer aantrekkelijke vrouwen met een focus op het uiterlijk, ofwel met doorsnee vrouwen en nietuiterlijkgerelateerde afbeeldingen als landschappen. Door middel van een vragenlijst werd lichaamsontevredenheid gemeten. Daarbij is naast sociale vergelijking als afhankelijke variabele de sociale vergelijking als mediërende variabele tussen blootstelling aan uiterlijk gerelateerde muziek video's en lichaamsontevredenheid aan de hand van een vragenlijst getest. Resultaten van het onderzoek tonen dat blootstelling aan uiterlijkgerelateerde muziekvideo's resulteert in hogere lichaamsontevredenheid dan blootstelling aan muziekvideo s met doorsnee vrouwen en nietuiterlijkgerelateerde afbeeldingen als landschappen. Daarnaast blijkt dat blootstelling aan uiterlijkgerelateerde muziekvideo's resulteert in hogere sociale vergelijking dan blootstelling aan muziekvideo s met doorsnee vrouwen en 16

17 nietuiterlijkgerelateerde afbeeldingen als landschappen. De mate van sociale vergelijking die jonge vrouwen toepassen medieert het effect van het bekijken van muziekvideo s met zeer aantrekkelijke vrouwen en focus op het uiterlijk op lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. Lichaamsontevredenheid blijkt niet altijd een direct effect te zijn van blootstelling aan televisie waarbij het schoonheidsideaal wordt geportretteerd. Een onderzoek van Botta (1999) toont aan dat mate van sociale vergelijking bij het kijken van televisie een voorspeller is van lichaamsontevredenheid. In het onderzoek werd gekeken wat de invloed van het schoonheidsideaal op televisie is op de lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. Deze studie is gedaan aan de hand van een survey, waarbij deelnemers moesten aangeven hoeveel uur zij gemiddeld per week aan televisie besteedden en welke programma s zij dan keken. Er werd expliciet gevraagd naar het aantal uur dat zij per week besteedden aan het bekijken van televisiedrama s zoals Melrose Place en Beverly Hills 90210, waarin vrouwen met zeer dunne geïdealiseerde lichamen worden geportretteerd. Daarnaast werd lichaamsontevredenheid gemeten en werden vragen gesteld over of deelnemers zich vergeleken met lichamen van televisiekarakters, wanneer zij televisie keken, om mate van sociale vergelijking te meten. Uit het onderzoek kwam naar voren dat het aantal uur dat deelnemers televisiedrama s waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd, hadden gekeken, niet leidde tot lichaamsontevredenheid. Deelnemers die aangaven zichzelf te vergelijken met de televisiekarakters, toonden een hogere lichaamsontevredenheid dan deelnemers die zichzelf niet vergeleken met televisiekarakters. Hoe meer zij aangaven zichzelf te vergelijken met lichamen van televisiekarakters tijdens het televisie kijken, hoe meer lichaamsontevredenheid zij toonden. De onderzoekers gaven aan dat het resultaat dat blootstelling aan televisieprogramma s waarbij het schoonheidsideaal wordt geportretteerd, waarschijnlijk in dit onderzoek niet leidde tot lichaamsontevredenheid omdat de soort meting niet goed was. Het zou beter zijn geweest om het aantal uur blootstelling aan televisie en in het bijzonder aan televisiedrama s te meten aan de hand van vragen over hoeveel deelnemers dagelijks televisie kijken. Deelnemers zouden zelf slecht kunnen inschatten hoeveel uren zij wekelijks aan welke televisieprogramma s kijken besteden. Een experiment was ook een betere optie geweest, omdat dan exact kan worden gemeten hoeveel tijd deelnemers worden blootgesteld aan de televisiebeelden. 17

18 Dit onderzoek toont aan dat blootstelling aan televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd wel degelijk invloed heeft op lichaamsontevredenheid, maar dat dit een indirect effect is. Invloed van televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd leidt onder jonge vrouwen tot lichaamsontevredenheid, maar dit verloopt via het proces van sociale vergelijking. Resultaten van de beschreven studies die de effecten van blootstelling aan televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal voorkomt, komen goed met elkaar overeen. In vrijwel alle onderzoeken is naar voren gekomen dat blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal leidt tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. In onderzoek is getoond dat dit voor zowel laboratorium omgeving als eigen omgeving geldt. Deze televisiebeelden kunnen zowel soaps, films, sportprogramma s, televisiereclames als muziekvideo s zijn, waarin irreëel mooie vrouwen met onhaalbaar dunne lichamen afgebeeld worden. Het onderzoek van Botta (1999) is het enige dat tot de conclusie kwam dat blootstelling aan televisiebeelden die het schoonheidsideaal portretteren niet direct leidt tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. In die studie wordt aangegeven dat dit resultaat komt door een slechte meting van blootstelling aan televisie (Botta, 1999). De rol van sociale vergelijking in de effecten van blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal zijn zeer gering onderzocht. In de onderzoeken van Tiggemann en Slater (2004) en van Botta (1999) werden de rol van sociale vergelijking wel onderzocht. Hieruit bleek dat blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal bij jonge vrouwen leidt tot het gebruik van sociale vergelijking, waarbij mate van sociale vergelijking een mediërende rol speelt in het effect van blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal op lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. DISCUSSIE Door een samenleving waarin lichaamsontevredenheid een term is die steeds vaker voorkomt en de modellen die in de media geportretteerd worden steeds dunner worden, is het van belang om te onderzoeken of er daadwerkelijk een relatie is tussen de dunne modellen die in reclames worden afgebeeld en de toenemende lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen in de samenleving. Hierbij is het ook 18

19 van belang om te kijken naar de manieren waarop jonge vrouwen naar deze afbeeldingen kijken en of zij zichzelf met deze modellen vergelijken. In deze literatuurstudie is door uitkomsten van voorgaande wetenschappelijke onderzoeken te analyseren en met elkaar te vergelijken onderzocht in hoeverre de blootstelling aan het geportretteerde schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie bij jonge vrouwen tot lichaamsontevredenheid leidt. Hierbij is ook gekeken of sociale vergelijking een rol speelt bij het ontstaan van lichaamsontevredenheid. Uit de resultaten kan geconcludeerd worden dat blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd, leidt tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. Dit geldt voor zowel blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd in laboratoriumomgeving als blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd in eigen omgeving. Daarnaast leidt de blootstelling aan afbeeldingen in tijdschriften waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd, tot het gebruik van sociale vergelijking met het afgebeelde model. Ook kan geconcludeerd worden dat mate van sociale vergelijking een mediërende werking heeft in het effect van blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. Blootstelling aan televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd leidt ook tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. In onderzoek is getoond dat dit voor zowel laboratorium omgeving als eigen omgeving geldt. Deze televisiebeelden kunnen zowel soaps, films, sportprogramma s, televisiereclames als muziekvideo s zijn, waarin irreëel mooie vrouwen met onhaalbaar dunne lichamen afgebeeld worden. De rol van sociale vergelijking in de effecten van blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal zijn zeer gering onderzocht. Echter komen de resultaten van de beschreven onderzoeken met elkaar overeen. Hieruit bleek dat blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal bij jonge vrouwen leidt tot het gebruik van sociale vergelijking, waarbij mate van sociale vergelijking een mediërende rol speelt in het effect van blootstelling aan televisiebeelden met het schoonheidsideaal op lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. Geconcludeerd kan worden dat het mediumtype geen effect heeft op de invloed van blootstelling aan afbeeldingen waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd op lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen. Zowel blootstelling aan tijdschriftafbeeldingen als televisiebeelden waarin 19

20 het schoonheidsideaal wordt geportretteerd, leidt tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen, waarbij sociale vergelijking een mediërende rol heeft. De beschreven effecten worden weergegeven in het conceptueel model (Bijlage 2). Het is van belang om te zien of jonge vrouwen deze lichaamsonzekerheid, als gevolg van blootstelling aan afbeeldingen van het schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie, behouden en of zij hier in hun verdere leven last van hebben. In deze studie is alleen gekeken naar lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen op korte termijn, als gevolg van blootstelling aan het schoonheidsideaal in tijdschrift en op televisie. Dit zou kunnen betekenen dat blootstelling aan het schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie alleen op korte termijn tot lichaamsontevredenheid leidt bij jonge vrouwen en dat zij hier verder geen last hebben. Toekomstig onderzoek zou de invloed van blootstelling aan het schoonheidsideaal in tijdschriften en op televisie kunnen onderzoeken, om te kijken in hoeverre dit effect blijvend is. Een andere limitatie van deze studie is dat er weinig vergelijkingsmateriaal te vinden is voor de rol van sociale vergelijking bij de invloed van blootstelling aan het schoonheidsideaal op televisie bij jonge vrouwen. Dit heeft te maken met het feit dat het veel meer geld kost om een experiment uit te voeren met televisiebeelden. Bevindingen over de rol van sociale vergelijking bij het zien van televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal geportretteerd worden zijn echter van groot belang. Als blootstelling aan televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd ook op lange termijn leidt tot lichaamsontevredenheid onder jonge vrouwen en sociale vergelijking speelt duidelijk een rol in dit proces, zou het effectief kunnen zijn om op scholen les te geven in hoe men televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd moet verwerken. Jonge vrouwen zouden overtuigd of geleerd kunnen worden om zichzelf niet te vergelijken met anderen, om zo de negatieve gevolgen van blootstelling aan media te beperken. Er zouden eventuele subsidies vrijgegeven kunnen worden voor toekomstonderzoek naar de rol van sociale vergelijking in het effect van blootstelling aan televisiebeelden waarin het schoonheidsideaal wordt geportretteerd op lichaamsonzekerheid bij jonge vrouwen. Uit dit onderzoek is gebleken dat blootstelling aan het schoonheidsideaal zowel in tijdschriften als op televisie leidt tot lichaamsontevredenheid bij jonge vrouwen. Er is echter nog niets bekend over de effecten van blootstelling aan het schoonheidsideaal 20

21 in tijdschriften en op televisie op de lange termijn. Zou men na blootstelling aan het schoonheidsideaal direct lichaamsonzekerheid kunnen ervaren, maar dit niet ervaren wanneer men met een andere bezigheid verder gaat? Zou de media dan toch niet zo n grote negatieve invloed hebben op ons leven? Tot dit tegendeel is bewezen, kunnen wij hier niet vanuit gaan. 21

22 FIGUUR 1: Conceptueel model Blootstelling aan het schoonheidsideaal Sociale vergelijking Lichaamsontevredenheid Mediumtype 22

23 LITERATUURLIJST Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Birkeland, R., Thompson, J. K., Herbozo, S., Roehrig, M., Cafri, G., & van den Berg, P. (2005). Media exposure, mood, and body image dissatisfaction: An experi- mental test of person versus product priming. Body Image, 2, Botta, R. A. (1999). Television images and adolescent girl s body image disturbance. Journal of Communicatione,49(2), Cattarin, J. A., Thompson, J. K., Thomas, C., & Williams, R. (2000). Body image, mood, and televised images of attractiveness: The role of social comparison. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, Cohn, L. D., & Adler, N. E. (1992). Female and male perceptions of ideal body shapes. Psychology of Women Quarterly, 16, Durkin, S.J., & Paxton, S.J. (2002). Predictors of vulnerability to reduced body image satisfaction and psycho- logical well-being in response to exposure to idealized female media images in adolescent girls. Journal of Psychosomatic Research, 53, Faasse, J., Moorman, M. & Neijens, P. (2010). Media en reclame. Festinger, L. (1954), "A Theory of Social Comparison Processes," Human Relations, 7 (May),

24 Gagnard, A. (1986). From feast to famine: Depiction of ideal body type in magazine advertising: Proceedings of the American Academy of Advertising, USA, 27, Garfinkel, P. E., & Garner, D. M. (1982). Anorexia nervosa: A multidimensional perspective. New York: Brunner-Mazel. Goodman, W. C. (1995). The invisible woman: Confronting weight prejudice in America. CA: Gurze. Grabe, S., Ward, L. M. & Hyde, J. S. (2008). The role of the media in body image concerns among women: A meta-analysis of experimental and correlational studies. Psychological Bulletin, 134(3), Hargreaves, D. & Tiggemann, M. (2002). The effect of television commercials on mood and body dissatisfaction: the role of appearance-schema activation. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(3), Hargreaves, D., & Tiggemann, M. (2003). The effect of thin ideal television commercials on body dissatisfaction and schema acti- vation during early adolescence. Journal of Youth and Adoles- cence, 32, Harper, B. & Tiggemann, M. (2008). The effect of thin ideal media images on women s self-objectification, mood, and body image. Sex roles, 58, Hawkins, N., Richards, P. S., Granley, H. M. & Stein, D. M. (2004). The impact of exposure to the thin-ideal media image on women. Eating Disorders, 12(1), Kostanski, M., Fisher, A., & Gullone, M. (2004). Conceptualising body image dissatisfaction: Have we got it wrong? The Journal of Child Psychology and 24

25 Psychiatry and Allied Disciplines, 45, Lavine, H., Sweeney, D. & Wagner, S. H. (1999). Depicting women as sex objects in television advertising: Effects on body dissatisfaction. Personality and Social Pshychology Bulletin, 25, Legenbauer, T., Rühl, I., & Vocks, S. (2008). Influence of appearance-related TV commercials on body image state. Behavior Modification, 32(3), Malkin, A. R., Wornian, K. & Chrisler, J. C. (1999). Women and weight: Gendered messages on magazine covers. Sex roles, 40(7/8), Mediafacts, opgehaald op 13 december, Echte vrouwen op de cover verkopen niet. Nemeroff, C. J., Stein, R. I., Diehl, N. S., & Smilack, K. M. (1994). From the Cleavers to the Clintons: Rolechoices and body orientation as reflected in magazine article content. International journat of Eating Disorders,16, Ricciardelli, L. A., and McCabe, M. P. (2001a). Children s body image concerns and eating disturbance: A review of the literature. Clin. Psychol. Rev. 21(3): Richins, M. L. (1991). Social comparison and the idealized images of advertising. The Journal of Consumer Research, 18(1), Roberts, D.F. (2000). Media and youth: access, exposure, and privatization. J Adolesc Health;27 ((2, suppl))

26 Silverstein, B., Perdue, L., Peterson, B., & Kelly, E. (1986). The role of the mass media in promoting a thin standard of bodily attractive- ness for women. Sex Roles, 14, Silverstein, B., Peterson, B., & Perdue, L. (1986). Some correlates of the thin standard of body attractiveness for women. International Journal of Eating Disorders, 5, Spitzer, B. L., Henerson, K. A., & Zivian, M. T. (1999). Gender differences in population versus media body sizes: A comparison over four decades. Sex Roles, 40, Stice, E. (1994). Review of the evidence for a sociocultural model of bulimia nervosa and an exploration of the mechanisms of action. Clinical Psychology Review, 14, Stice, E., Spangler, D. & Agras, W. S. (2001). Exposure to media-portrayed thin-ideal images adversely affects vulnerable girls: a longitudinal experiment. Journal of Social and Clinical Psychology, 20(3), Thompson, J. K. & Heinberg, L. J. (1999). The media s influence on body image disturbance and eating disorders: We ve reviled them, now can we rehabilitate them? Journal of Social Issues, 55(2), Thompson, J. K., Heinberg, L. J., Altabe, M., & Tantleff-Dunn, S. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment and treatment of body image disturbance. Washington, DC: American Psychological Association. Tiggemann, M., & McGill, B. (2004). The role of social comparison in the effect of magazine advertisements on women s mood and body dissatisfaction. Journal of 26

27 Social and Clinical Psychology, 23, Tiggemann, M. & Pickering, A.S. (1996). Role of television in adolescent women s body dissatisfaction and drive for thinness. Int. J. Eat. Disord. 20: Tiggemann, M., Polivy J. & Hargreaves, D. (2009). The processing of thin ideals in fashion magazines: a source of social comparison or fantasy? Journal of Social and Clinical Psychology, 28(1), Tiggemann, M., & Slater, A. (2004). Thin ideals in music television: A source of social comparison and body dissatisfaction. Inter- national Journal of Eating Disorders, 35, Wertheim, E. H., Paxton, S. J., & Blaney, S. (2004). Psychosocial aspects of body image disturbance. In J. K. Thompson (Ed.), Handbook of eating disorders and obesity (pp ). New York: Wiley. Wiseman, C.V., Gray, J.J., Mosimann, J.E., & Ahrens, A.H. (1992). Cultural expectations of thinness in women: An update. International Journal of Eating Disorders, 11, Wyllie, A., Zhang, J.F. & Casswell, S. (1998). Responses to televised alcohol advertisements associated with drinking behaviour of year-olds. Addiction, 93(3),

28 28

29 29