SWW Volkshuisvestingsverslag 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SWW Volkshuisvestingsverslag 2009"

Transcriptie

1 Let op! Onze nieuwe naam is GroenWest Waar GroenrandWonen, SWW of Westhoek Wonen staat vermeld, wordt GroenWest bedoeld. SWW Volkshuisvestingsverslag 2009 Woerden, 12 april 2010

2 2

3 Algemene informatie Stichting Woonbelangen Weidegebied Naam toegelaten instelling Stichting Woonbelangen Weidegebied Gemeente Woerden Opgericht 25 juni 1919 Toegelaten 28 juni 1919, Koninklijk Besluit nr. 68 Gewijzigd 11 september 1975, Koninklijk Besluit nr. 47 Inschrijving Kamer van Koophandel Utrecht Handelsregister nummer Raad van Commissarissen J. Roodenburg, voorzitter Drs. G. Verkerk, vicevoorzitter Dr. ir. A.J.H. Smets H. Moesbergen, A.A. Mr. drs. W.N. Herweijer Directie Drs. P.P. Korzelius, directeur-bestuurder 3

4 4

5 Voorwoord In het jaarverslag 2009 leest u welke prestaties SWW in het afgelopen jaar heeft geleverd. De geleverde prestaties zijn afgezet tegen de voornemens uit het activiteitenplan Zoals u in de samenvatting kunt zien is niet alles gerealiseerd. In de verschillende hoofdstukken kunt u lezen waarom niet. Veel van onze voorgenomen activiteiten zijn echter wel uitgevoerd en daar ben ik trots op! Trots op het feit dat in 2009: Bijna 100 nieuwe woningen zijn opgeleverd; 314 woningen zijn ontwikkeld, zodat we in 2010 een recordaantal woningen in aanbouw hebben; Ondanks de kredietcrisis, meer SWW-woningen worden gebouwd dan voorgenomen; Ook woningen zijn verbeterd; met een bijzondere vermelding voor de woningen aan de Madeliefweide; Een wijkhuismeester actief is om de leefbaarheid te bevorderen in alle wijken van Woerden waar SWW woningbezit heeft. Dit heeft nu al tot aantoonbare resultaten geleid; Door een onafhankelijke visitatiecommissie positief is geoordeeld over de door SWW geleverde prestaties; Het KWH huurlabel is behouden; Samenwerking is gezocht met de corporaties Westhoek Wonen en GroenrandWonen om te bezien of gezamenlijk de dienstverlening en woningproductie nog verder verbeterd kan worden. In het bestuursverslag kunt u lezen dat er ook bedreigingen zijn voor corporaties. De vennootschapsbelasting, de BTW en de Vogelaarheffing hebben een negatief effect op de investeringen die SWW wil doen in Woerden en Montfoort. SWW zal daarom keuzen moeten maken want en op grote schaal nieuw bouwen en het bestaande bezit verbeteren kan niet meer. SWW blijft zoeken naar mogelijkheden om onze bestaande klanten nog beter van dienst te zijn en onze nieuwe klanten zo snel als mogelijk te helpen aan goede woningen tegen een redelijke prijs. Daar is SWW ooit voor opgericht en dat blijft onze taak. Peter Korzelius Directeur-bestuurder 5

6 6

7 Inhoud Bestuursverslag... 9 Toezicht door de Raad van Commissarissen...13 Missie en visie van SWW...23 Een dak boven je hoofd...25 Kwalitatief goede woningen...31 In gesprek met klanten...35 Wijkkracht...37 Verzorgd wonen...39 Professionele organisatie...41 Financieel beleid...47 Jaarrekening...53 Kengetallen Balans per 31 december Winst- en verliesrekening over Kasstroomoverzicht over Toelichting behorende tot de jaarrekening Toelichting op de balans Toelichting op de winst- en verliesrekening Accountantsverklaring

8 8

9 Bestuursverslag Het afgelopen jaar heeft in het teken gestaan van samenwerking. Zowel intern als met andere partijen. We hebben nadrukkelijk de samenwerking met collega-corporaties Westhoek Wonen en GroenrandWonen opgezocht. Eind van het jaar is een onderzoek gestart naar de meerwaarde van een intensievere samenwerking. Een spannend traject voor iedereen, ook voor mij als directeur-bestuurder van SWW. Daarnaast zijn in 2009 de voorbereidingen van een behoorlijk aantal bouw- en verbouwprojecten van start gegaan zodat 2010 een topjaar wordt voor nieuwbouw en woningverbeteringen. Ik kan geen mooier werk bedenken dan wat ik nu doe. Het werk is inspirerend en soms ook transpirerend, een voortdurende spagaat tussen dat wat je wilt en dat wat je kunt. Voor mij een wereldbaan. Landelijke ontwikkelingen De beeldvorming over corporaties is er in het afgelopen jaar niet beter op geworden, getuige de negatieve berichten die gedurende het jaar in de landelijke media zijn verschenen. Stuk voor stuk leverden ze geen positieve bijdrage aan het imago van corporaties. Dat is jammer, want 99% van de corporaties, waaronder SWW, doet haar uiterste best. Goede en betaalbare woningen bouwen of verbeteren, de leefbaarheid van buurten en wijken opkrikken en de kwaliteit van dienstverlening op peil houden; kortom gewoon wat corporaties moeten doen. Gelukkig hebben regionale en lokale media wel oog voor de prestaties van deze hardwerkende corporaties. Naast de imagocrisis laat ook de kredietcrisis zijn sporen na bij de corporaties. Door teruglopende belangstelling voor koopwoningen komen corporaties in de problemen. Het bouwen van nieuwe sociale huurwoningen kost een corporatie namelijk geld. Dat geld verdienden ze met het verkopen van bestaande en nieuwe woningen. Doordat de koopmarkt stagneert komt er te weinig geld binnen om sociale huurwoningen te bouwen. Te weinig geld betekent dat projecten worden vertraagd of stopgezet. Gelukkig voor SWW zijn we niet zo afhankelijk van verkoop en kunnen we vooralsnog gewoon doorgaan met het realiseren van onze projecten. Wel hebben we pas op de plaats gemaakt met een commercieel deel van onze projecten. De verkoop van de eengezinswoningen in het Kallahof bleef achter. Daarom is gestart met de bouw van dertig woningen. Voor de resterende twaalf wordt bekeken of deze voor herontwikkeling in aanmerking komen. Gelukkig vormt dit soort woningen maar een gering deel van onze ontwikkelingsportefeuille. De stagnerende woningmarkt heeft niet alleen financiële consequenties. Veel mensen blijven zitten waar ze zitten, ook in huurwoningen. Het gebrek aan doorstroming zorgt ervoor dat mensen die op zoek zijn naar een huurwoning langer moeten wachten voordat er een woning vrij komt. Het aantal verhuizingen is het afgelopen jaar in de regio Utrecht-West met circa 25% gedaald. Daarnaast is het aantal reacties op een vrijkomende woning met ongeveer 25% gestegen. Dit alles leidt ertoe dat de wachttijd voor woningzoekenden verder is opgelopen. Aan de andere kant biedt de kredietcrisis ook kansen. De rente is voor corporaties laag en de bouwkosten zijn aanmerkelijk gedaald. Projecten met sociale huur- en koopwoningen zijn 9

10 daarom door SWW voortvarend doorgezet. Een kans die SWW met beide handen heeft aangegrepen is de aankoop van 48 appartementen in De Heeren van Woerden. Deze woningen, die aanvankelijk in de vrije sector koop zouden worden gerealiseerd, hebben wij tegen een aantrekkelijk tarief overgenomen van de ontwikkelaar. Door het aantrekkelijke tarief zijn ze omgezet naar sociale huur en sociale koop. Doordat we de mogelijkheid hebben om in deze tijd van crisis door te gaan met investeren, hebben we een historisch hoog aantal woningen in ontwikkeling en aanbouw. Bij corporaties ontstaat de indruk dat de overheid de sector als pinautomaat beschouwt. Na de invoering van de vennootschapsbelasting en de Vogelaarheffing wordt in 2010 ook nog eens de grond die corporaties willen herontwikkelen met BTW belast. Door al deze fiscale maatregelen komen de investeringen van corporaties onder druk te staan. Ook voor SWW betekent dit alles dat we in de toekomst wellicht minder kunnen investeren in ons bezit en in nieuwbouw. Ook Europa heeft de nodige verrassingen voor de corporaties in petto. Vanaf het ontstaan van de corporaties aan het begin van de 20 e eeuw zijn zij actief in het huisvesten van mensen met een krappe beurs. Maar ook mensen die iets meer te besteden hebben, zijn altijd door de corporaties bediend. Daardoor hebben we leefbare wijken waarin mensen met verschillende inkomens wonen. Met het huren van een corporatiewoning word je in Nederland dan ook niet bestempeld als behorend tot de arme (en soms kansloze) kant, waar dit in andere landen wel het geval is. Dat is een onmiskenbare waarde van de Nederlandse volkshuisvesting die gevaar loopt door het ingrijpen van Europa. De Europese Commissie wil dat de ondersteuning van de staat zich beperkt tot woningen voor huishoudens van wie het belastbaar inkomen niet hoger is dan per jaar. Van de toe te wijzen woningen moet 90% aan die groep worden toegewezen. Een ongunstige ontwikkeling voor de Nederlandse volkshuisvesting, omdat deze ontwikkelingen het unieke van het Nederlandse systeem ondermijnen. Ook de Nederlandse Woonbond pleit er terecht voor om deze grens zeker tot te verhogen. Om te zorgen dat de gemêleerde wijken gehandhaafd kunnen blijven en huurders niet gestigmatiseerd worden, moeten we ons hier tegen verzetten. Dichter bij huis Het is voor ons als maatschappelijke organisatie belangrijk om te weten wat onze omgeving van onze prestaties vindt. Door middel van visitatie kunnen huurders, gemeenten en andere belanghouders nu gefundeerd hun maatschappelijk oordeel uitspreken over de prestaties van SWW. Dit horizontale toezicht is een aanvulling op het toezicht dat de overheid op ons houdt, het zogenaamde verticale toezicht. In 2009 is SWW onder het vergrootglas gelegd tijdens de visitatie door het KWH. In het plan van aanpak dat naar aanleiding van de rapportage is opgesteld, maakt SWW duidelijk hoe de aanbevelingen van de visitatiecommissie worden opgepakt. De kwaliteit van onze dienstverlening laten we al een aantal jaren toetsen door het KWH. De resultaten van het KWH-Huurlabel houden ons een spiegel voor. We mogen dit label al sinds 2007 voeren en ook dit jaar zijn we weer geslaagd. Dat betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten, er blijft genoeg te verbeteren en dat gaan we ook komend jaar zeker doen. 10

11 In 2009 zijn de eerste stappen gezet om onderzoek te doen naar een verdergaande samenwerking met GroenrandWonen en Westhoek Wonen. Op tal van punten wordt al concreet samengewerkt en in 2010 willen de drie corporaties onderzoeken of uitbreiding van die samenwerking meerwaarde heeft. De centrale vraag daarbij is of samenwerking leidt tot meer professionaliteit en minder kwetsbaarheid, maar vooral of we door samen te werken de klant beter kunnen bedienen. Pas dan is er immers sprake van meerwaarde. Gegevens van het bestuur Drs. P.P. (Peter) Korzelius, geboren op 11 mei 1952 Functie Benoemd Directeur-bestuurder 1 augustus 2002, voor onbepaalde tijd Salaris ,- conform arbeidsovereenkomst in schaal 18 Arbeidsovereenkomst voor 32 uur per week Nevenfuncties Lid algemeen bestuur Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Lid deelnemersraad Waarborgfonds Sociale Woningbouw Voorzitter Stichting Triathlon Huizen Deelnemer onafhankelijk platform geïntegreerde contracten (CROW) Daar het destijds door SWW aangeboden salaris iets boven het later geadviseerde honorarium van de Commissie Izeboud ligt, is besloten het salaris te bevriezen, totdat dit valt binnen de grenzen genoemd in het advies van de Commissie Izeboud. De directeur-bestuurder ontving geen bonus, wel een kerstgratificatie van 312,- bruto. SWW droeg voor 50% bij in de pensioenkosten, zijnde ,-. Overige pensioenlasten bedroegen 4.522,-.De overige vergoedingen bedroegen 1.667,-. De totale sociale lasten bedroegen 4.338,-. De totale lasten bedroegen in het verslagjaar ,-. Aan de directeur-bestuurder is een bedrijfsauto ter beschikking gesteld met een cataloguswaarde van ,-. Voor het privégebruik wordt een eigen bijdrage op het salaris ingehouden van 10% van de kosten. Aan de directeur-bestuurder van SWW zijn geen persoonlijke leningen, garanties en dergelijke verstrekt. In het afgelopen jaar is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen danwel transacties waarin tegenstrijdige belangen zouden kunnen spelen met betrekking tot de directeur-bestuurder. Verklaring van de directie Als directeur-bestuurder van SWW verklaar ik dat SWW in 2009 uitsluitend werkzaam is geweest op het gebied van de volkshuisvesting conform artikel 11 van het BBSH. De batige saldi zijn uitsluitend bestemd voor werkzaamheden op het gebied van de volkshuisvesting, conform artikel 22 van het BBSH. Woerden, 12 april

12 12

13 Toezicht door de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen constateert dat SWW zich in het verslagjaar heeft ingespannen om projecten ten behoeve van de doelgroepen van beleid te initiëren en te realiseren, en om het bestaand bezit op peil te houden. Dit binnen gestelde wettelijke en financiële grenzen. De wettelijke grenzen hebben ondermeer betrekking op ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen. De financiële grenzen worden bepaald door volkshuisvestelijke instituties zoals het Waarborgfonds Sociale woningbouw (WSW), het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) en het rijksbeleid. Governance In de wet is vastgelegd dat iedere corporatie een toezichthouder heeft. Bij SWW wordt dit toezicht uitgevoerd door de Raad van Commissarissen. Deze richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van SWW. Het toezicht heeft betrekking op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Daarnaast adviseert de Raad van Commissarissen gevraagd en ongevraagd de directeur-bestuurder en beslist over de benoeming, beoordeling, schorsing en ontslag van de directeur-bestuurder. Om ervoor te zorgen dat het toezicht onafhankelijk is, zijn de leden van de Raad van Commissarissen onafhankelijk en opereren zij in alle vrijheid zonder last of ruggespraak. Geen enkel lid van de Raad van Commissarissen is behartiger van een deelbelang, ook niet de leden die worden benoemd op basis van voordracht door de Huurdersbelangenvereniging. De Raad van Commissarissen kent een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Alle leden van de Raad van Commissarissen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor besluiten die worden genomen in de Raad van Commissarissen, ook als zij zich in de vergadering tegen de inhoud van het besluit hebben uitgesproken. SWW is van mening dat goede governance van belang is voor het inzicht in de transparantie van de bedrijfsvoering. Openheid en transparantie op het gebied van de financiële verslaglegging, de controlesystemen en de besluitvormingsprocessen is waar wij naar streven. Analoog aan de governancecode kent ook SWW een aantal reglementen: Reglement werkwijze Raad van Commissarissen Het reglement beschrijft ondermeer de taken en bevoegdheden, het profiel van de leden van de raad, en de wijze van benoeming en herbenoeming, honorering en verzekering. Klokkenluidersregeling De regeling beschrijft de wijze waarop medewerkers van SWW op veilige en adequate wijze melding kunnen doen van eventuele vermoedens van misstanden. Statuten De statuten geven inzicht in het doel van de stichting. Integriteitscode De code heeft als doel dat medewerkers/representanten hun handelen binnen de specifieke context goed interpreteren, beoordelen en afwegen. Zij worden geacht elke 13

14 gedraging die afbreuk doet aan hun integriteit achterwege te laten. De Integriteitscode is ondergeschikt aan de statuten en overige reglementen en overeenkomsten. In 2009 is de Raad van Commissarissen niet benaderd door medewerkers in het kader van de Klokkenluidersregeling. Ten aanzien van de Integriteitscode zijn geen onregelmatigheden geconstateerd. De Raad van Commissarissen bijeen In het verslagjaar is door de Raad van Commissarissen zeven keer vergaderd. De agenda voor deze vergaderingen is samengesteld door de voorzitter in overleg met de directeur-bestuurder volgens een vast stramien. Tijdens de vergaderingen zijn de volgende onderwerpen besproken: Verantwoording Begin 2009 heeft de directeur-bestuurder het Activiteitenplan 2009 toegelicht. De Raad van Commissarissen heeft zich met name laten voorlichten over de bouw van 180 nieuwe woningen, de energiebesparende maatregelen bij het verbeteren van bestaand bezit, participatie en de start aanpak van het Bloemen- en Bomenkwartier in Woerden. De door KPMG Accountants uitgebrachte Managementletter 2008 is besproken met de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft besloten een toetsingskader voor het intern toezicht te ontwikkelen Het SWW Jaarverslag en de Jaarrekening met Accountantsverslag van 2008 zijn door de Raad van Commissarissen met de accountant besproken. De accountant is expliciet gevraagd naar zijn bevindingen ten aanzien van het treasury statuut, de verkoopontwikkelingen en integriteit. Hierna zijn de jaarstukken goedgekeurd en de accountant heeft de goedkeurende accountantsverklaring afgegeven. Aan het eind van het jaar is het Activiteitenplan 2010 toegelicht. De Raad van Commissarissen vindt het plan ambitieus en heel concreet en transparant geformuleerd. De toelichting heeft zich vooral gericht op de projecten die voor 2010 gepland staan. Ook het energiebeleid, de leefbaarheidsprojecten en belanghouders zijn aan bod gekomen. De Raad van Commissarissen heeft de begroting 2010 besproken. Na mondelinge toelichting door de directeur-bestuurder en de manager Bedrijfsvoering is deze goedgekeurd. De Raad van Commissarissen is in het bezit gesteld van de rapportages van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), waaronder het solvabiliteitsoordeel over het verslagjaar Uit dit oordeel kwam naar voren dat SWW voldoende solvabel is. Tevens heeft de Raad van Commissarissen de Samenvatting CFV 2009, Corporatie in Perspectief ontvangen. Ook is de brief van het CFV ontvangen met het continuïteitsoordeel Met tevredenheid is geconstateerd dat SWW de A-status heeft behouden. Door middel van de kwartaalrapportages is de Raad van Commissarissen gedurende het verslagjaar geïnformeerd over de bedrijfsvoering van SWW. Met name de volgende onderwerpen uit de kwartaalrapportage hebben extra aandacht gekregen: 1. De betalingsachterstanden van huidige en vertrokken huurders. 14

15 2. De mutatie van de bedrijfswaarde en de kwaliteitsslag in onderhoud. Met name als het gaat om de effecten op de financieringsbehoefte de komende jaren. 3. Leegstand en lage mutatiegraad waarbij aandacht is geweest voor de zorgwoningen. 4. De haalbaarheid van het project containerwoningen. 5. De voortgang van diverse projecten: onder andere het corporatiehotel, Kallahof en Heeren van Woerden. 6. Het ziekteverzuim, de organisatie in het algemeen en de beheerskosten in het bijzonder. Maatschappij en prestatie De Raad van Commissarissen heeft unaniem ingestemd met het initiatief om samen met de gemeente Woerden te onderzoeken of een Duurzaam Dienstenbedrijf Woerden kan worden opgericht. Dit betreft warmte/koude opslag voor de energievoorziening. De raad heeft ingestemd met de aankoop van 48 appartementen in het plan Heeren van Woerden, deelplan De Hertog. De raad heeft goedkeuring verleend aan de aankoop van 23 appartementen in Viermeren te Woerden. De twee huurderscommissarissen, mevrouw Herweijer en de heer Smets, hebben samen met de directeur-bestuurder en manager Woondiensten overleg gevoerd over het functioneren van de Huurdersbelangenvereniging. De visitatiecommissie heeft de Raad van Commissarissen op 6 juli 2009 geïnformeerd over de uitkomsten van het onderzoek. Uit het rapport komt onder andere naar voren dat het ambitieniveau van SWW hoog is. Het rapport biedt aanknopingspunten voor verbeteracties. De Raad van Commissarissen heeft het onderzoektraject ervaren als nuttig en leerzaam. Strategie en perspectief In het verslagjaar is een onderzoek gestart naar de meerwaarde van samenwerking met GroenrandWonen (Harmelen) en Westhoek Wonen (Mijdrecht). De Raad van Commissarissen heeft zich hierover regelmatig laten informeren. Het onderzoek richt zich op de meerwaarde van de verschillende vormen van samenwerking (alliantie, lichte fusie tot totale integratie) voor de drie corporaties. De Raad van Commissarissen heeft ingestemd met het visiedocument. Twee commissarissen zijn afgevaardigd in de klankbordgroep. Bovendien vindt ook overleg plaats met de voltallige raden van commissarissen van de andere corporaties. In de vergadering van november is een themabijeenkomst geweest over Sturen op kasstromen. Hierbij is inzicht gegeven in de nieuwe systematiek van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor het bepalen van het fiatteringsvolume bij het borgen van leningen. Ook is gesproken over de keuzes die corporaties kunnen maken om optimaal te kunnen werken waarbij toegang tot financiering maximaal is. De Raad van Commissarissen heeft de directeur-bestuurder verzocht een visie op de middellange termijn te formuleren om rekening te kunnen houden met de volgende belangrijke ontwikkelingen: de beperkte maar continue toename van de bedrijfslasten; de minder gunstige kasstromen vanaf 2012; 15

16 de heffing Vogelaarwijken; de vennootschapsbelasting (VPB); de discussie over de overdracht van de huurtoeslag van het rijk naar de corporaties; de discussie over rijksbezuinigingen van 35 miljard. Vanzelfsprekend is het niet eenvoudig met onzekerheden als de hier genoemde discussies rekening te houden. De andere ontwikkelingen hebben echter een meer meetbaar karakter. Professionele organisatie De Raad van Commissarissen heeft het vernieuwde treasury statuut goedgekeurd. Tevens is het treasury jaarplan 2009 besproken. Tijdens alle vergaderingen is de Raad van Commissarissen op de hoogte gehouden van personele en organisatorische zaken. Goed geïnformeerd De Raad van Commissarissen is op de hoogte gehouden van het nieuws uit lokale en regionale media. Dit nieuws had betrekking op volkshuisvesting in het algemeen, het werkgebied van SWW en SWW in het bijzonder. Voorts hebben we ook informatie ontvangen uit beleidsstukken van de landelijke overheid en daarvan afgeleide instituten. Daarnaast zijn we geïnformeerd door middel van beleidsstukken en commentaren van Aedes en de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties. Ook beleidsstukken, informatie en commentaren van deskundigen op het gebied van volkshuisvesting hebben voorzien in de informatiebehoefte van de Raad van Commissarissen. De informatie die ontvangen is, voldoet aan de behoefte. Verder heeft de Raad van Commissarissen de volgende informatie van SWW ontvangen: Kwartaalrapportages Jaarverslag en Jaarrekening 2008 Begroting 2009 en 2010 Treasury jaarplan 2009 en het vernieuwde treasury statuut Managementletter 2008 Activiteitenplan 2009 Activiteitenplan 2010 Visitatierapport Transactievoorstellen Aankoopvoorstel nieuwbouwwoningen Heeren van Woerden Aankoopvoorstel 23 appartementen Viermeren in Woerden Informatie over garantiestelling DIGH project Roemenië Informatie over onderzoek naar mogelijke samenwerking met GroenrandWonen en Westhoek Wonen. Visitatie SWW heeft zich in het voorjaar van 2009 laten visiteren door het KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector). Een onafhankelijke, deskundige visitatiecommissie heeft SWW doorgelicht om te bepalen of zij goed bezig is. Zijn er goede prestaties geleverd vanuit de opgaven en vanuit de verwachtingen die gemeenten, huurders en andere belanghouders hebben? 16

17 In twee rapporten heeft de visitatiecommissie hierop een antwoord gegeven. Dat antwoord is positief, maar de commissie geeft aan dat het zeker beter kan op een aantal onderdelen. De aanbevelingen voor de Raad van Commissarissen zijn beperkt, want het interne toezicht functioneert naar behoren. Er is veel kennis en inzicht in de opgaven in het werkgebied, maar op het gebied van wonen, welzijn en zorg zou meer kennis aangetrokken kunnen worden gezien de ambities van SWW. De relatie tussen de Raad van Commissarissen en de directeur-bestuurder is goed en positief kritisch. De toezichtfunctie kan meerwaarde krijgen door middel van periodiek overleg (een- à tweemaal per jaar) met de Ondernemingsraad en met de managers, zonder aanwezigheid van de bestuurder. Dat dit om de nodige rolvastheid van de toezichthouders vraagt, behoeft geen uitleg. Bij de jaarlijkse zelfevaluatie zou het goed zijn ook zonder de bestuurder van gedachten te wisselen, bij voorkeur onder begeleiding van een externe adviseur. De Raad van Commissarissen zal op basis van een plan van aanpak afkomstig van de directeur-bestuurder de aanbevelingen van de visitatiecommissie bespreken. De aanbevelingen voor de Raad van Commissarissen zelf worden opgevolgd. Uitzondering hierop is de jaarlijkse zelfevaluatie. De Raad van Commissarissen hecht aan de aanwezigheid van de directeurbestuurder hierbij. Het advies om een externe adviseur in te schakelen is wel overgenomen. Het visitatierapport is in juli 2009 verzonden aan de belanghouders. In contact met belanghouders De Raad van Commissarissen vindt een goede relatie met de belangrijkste belanghouders van SWW belangrijk. Daarom streeft de Raad van Commissarissen ernaar zoveel mogelijk aanwezig te zijn bij de diverse bijeenkomsten met belanghouders. Op 22 juni heeft een afvaardiging deelgenomen aan de bijeenkomst met belanghouders uit Woerden en Montfoort. Deze avond is gesproken over zowel de ambities van SWW als die van de aanwezigen en over communicatie met belanghouders. Tijdens de bijeenkomst op 22 september 2009 voor alle bewonerscommissies en de Huurdersbelangenvereniging was de Raad van Commissarissen eveneens vertegenwoordigd. Hier werd met name gesproken over wat de commissies van SWW nodig hebben om hun werk goed te kunnen doen. De ontwikkelingen worden gevolgd en de Raad van Commissarissen wordt zowel mondeling als schriftelijk op de hoogte gehouden. Ook is er regelmatig contact met de HBV. Contacten met de Ondernemingsraad In het verslagjaar hebben de voorzitter en vicevoorzitter overleg gevoerd met de Ondernemingsraad over de algemene gang van zaken in de organisatie. Deskundigheidsbevordering Leden van de Raad van Commissarissen hebben in 2009 individueel of gezamenlijk bijeenkomsten bezocht van de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) en het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV). Tevens volgt de Raad van Commissarissen de discussies in de landelijke politiek over maatregelen en ontwikkelingen ten aanzien van de huisvesting en woningcorporaties. 17

18 Functioneren directeur-bestuurder Aan het eind van het verslagjaar is een functionerings-/beoordelingsgesprek met de directeurbestuurder gevoerd. Het functioneren van de directeur-bestuurder is positief beoordeeld. De Raad van Commissarissen is unaniem van mening dat het functioneren van de directeurbestuurder kan worden gekwalificeerd als adequaat. De directeur-bestuurder beschikt over een grote mate van kennis van zaken, zowel op het gebied van de volkshuisvesting en management als op het gebied van lokale en regionale situaties. Het eigen functioneren De Raad van Commissarissen heeft besloten zich voor de jaarlijkse zelfevaluatie te laten begeleiden door een externe deskundige van adviesbureau Vannimwegen. De evaluatie zal bestaan uit twee delen: een procedureel / instrumenteel deel en een relationeel / groepscultuur deel. De directeur-bestuurder zal bij de evaluatie aanwezig zijn. Samenstelling per 31 december 2009 De Raad van Commissarissen van SWW bestaat conform de statuten uit vijf leden. De leden worden door de Raad van Commissarissen benoemd aan de hand van een schriftelijke profielschets, vastgelegd in het Reglement werkwijze Raad van Commissarissen. De leden worden benoemd voor een periode van drie jaar. Na deze drie jaar kunnen zij herbenoemd worden. Dit mag tot een maximum van drie zittingstermijnen, conform de governancecode. De heer J. Roodenburg, geboren op 15 augustus 1939 Functie Voorzitter, sinds 6 juni 2005 Expertise Volkshuisvesting en financiën Benoemd 1 januari 2002 Herkiesbaar Aftredend 1 januari 2011 Functie dagelijks leven Gepensioneerd, 38 jaar werkzaam geweest in de volkshuisvesting Relevante nevenfuncties Lid Landelijk Bestuur ANBO De heer G. Verkerk, geboren op 23 juli 1952 Functie Vicevoorzitter, sinds 3 november 2008 Expertise Projectontwikkeling Benoemd 14 maart 2005 Herkiesbaar 14 maart 2011 Functie dagelijks leven Relevante nevenfuncties Directeur projectontwikkelingsmaatschappij Lid werkgroep stedelijke herstructurering Neprom Lid Z-team (zorgwoningen Provincie Limburg) Gastdocent Hogeschool Enschede Voorzitter Stichting Vrienden van Estrela Nova 18

19 De heer A.J.H. Smets, geboren op 16 mei 1969 Functie Lid Expertise Besluitvorming door huishoudens, overheden en bedrijven over wonen, werken, mobiliteit en zorg Benoemd 1 september 2005 Herkiesbaar 1 september 2011 Functie dagelijks leven Relevante nevenfuncties Strategisch adviseur Provincie Flevoland: UPR-projecten, Randstad 2040 en Schaalsprong Almere Consultant en Woningmarktonderzoeker Projectleider nationaal onderzoek wensen 55+ t.a.v. wonen, welzijn en zorg, Ministerie VROM Projectteamlid Gebiedsagenda Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport, Ministerie V&W en VROM Projectteamlid Verstedelijkingsafspraken, Ministerie WWI Ambtelijke kerngroep Metropoolregio Amsterdam, Noordvleugel Randstad De heer H. Moesbergen, geboren op 14 januari 1950 Functie Lid Expertise Financiën Benoemd 1 januari 2008 Herkiesbaar 1 januari 2011 Functie dagelijks leven Zelfstandig adviseur via Archer Advies B.V., Woerden Relevante nevenfuncties Voorzitter VSB-fonds, Woerden President-commissaris De Sluis Groep N.V., Woerden Penningmeester Stichting LET Lid Rotaryclub, Woerden Lid Commissie van aanbeveling Vereniging Terminale Thuiszorg, Woerden Lid Commissie Eindtermijnen Accountantsopleiding (CEA) Penningmeester Stichting Vrienden van het Kasteel Woerden Bestuurslid Stichting Docdata Payments 19

20 Mevrouw W.N. Herweijer, geboren op 18 januari 1947 Functie Lid Expertise Ruimtelijke ordening en lokaal bestuur Benoemd 1 maart 2008 Herkiesbaar 1 maart 2011 Functie dagelijks leven Relevante nevenfuncties Zelfstandig adviseur Voorzitter Bezwaarschriftenadviescommissie AWB Provincie Utrecht Voorzitter Rekenkamercommissie, Nieuwegein Lid RvC Woningbouwvereniging Vecht en Omstreken, Breukelen Bestuurslid Vrienden van het Universiteitsmuseum Utrecht Voorzitter Raad van Advies Natuur en Milieufederatie Utrecht Van enige belangenverstrengeling door de functies of nevenfuncties, zoals neergelegd in artikel 5 lid 8 van de statuten van SWW, is niet gebleken. Gedurende het verslagjaar zijn er geen onderwerpen of zaken behandeld waarbij sprake was van enige belangenverstrengeling met persoon, functie of nevenfunctie van de afzonderlijke leden van de raad. Honorering De honorering van de Raad van Commissarissen is conform de regeling van de VTW. De leden ontvingen de volgende bedragen: Naam Functie Honorering Onkostenvergoeding Totaal J. Roodenburg Voorzitter 8.000, , ,- G. Verkerk Vicevoorzitter 5.000, , ,- A.J.H. Smets 5.000, , ,- H. Moesbergen 5.000, , ,- W.N. Herweijer 5.000, , ,- Totaal , , ,- Daarnaast hebben enkele leden van de raad reiskostenvergoeding ontvangen. 20

Het fundament van GroenWest Activiteitenplan 2013

Het fundament van GroenWest Activiteitenplan 2013 Het fundament van GroenWest Activiteitenplan 2013 Woerden, 23 oktober 2012 GroenWest activiteitenplan 2013 23-10-2012 Voorwoord Het afgelopen jaar hebben wij met veel enthousiasme gewerkt aan de doelstellingen,

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid.

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid. Jaarverslag 2018 Inhoud Voorwoord SAMENVATTING JAARVERSLAG 2018 WONEN MIDDEN-DELFLAND Voorwoord Beleid Maatschappelijke verantwoording 03 05 06 Wij zijn een lokaal verankerde corporatie met een scherpe

Nadere informatie

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Jaarverslag 2018, Samenvatting

Jaarverslag 2018, Samenvatting Jaarverslag 2018, Samenvatting Datum 23 april 2019 Status Definitief Versie V-11, samenvatting Auteur Woonmeij pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Bestuursverslag 3 3 Volkshuisvestingsverslag

Nadere informatie

Maatschappelijke visitatie De Woonmensen/SJA: Een ondernemende en maatschappelijk gedreven corporatie die ruim voldoende tot goed presteert

Maatschappelijke visitatie De Woonmensen/SJA: Een ondernemende en maatschappelijk gedreven corporatie die ruim voldoende tot goed presteert Maatschappelijke visitatie De Woonmensen/SJA: Een ondernemende en maatschappelijk gedreven corporatie die ruim voldoende tot goed presteert Recensie Stichting de Woonmensen/SJA (woningcorporatie) werkt

Nadere informatie

Visie op besturen en toezicht houden

Visie op besturen en toezicht houden Visie op besturen en toezicht houden Vastgesteld door directeur-bestuurder en raad van commissarissen op 14 februari 2018 Inleiding De nieuwe woningwet die op 1 juli 2015 in werking is getreden en de nieuwe

Nadere informatie

Vooruit naar de oorsprong

Vooruit naar de oorsprong Vooruit naar de oorsprong strategisch kader 2014-2016 1 Strategisch kader in 12 puntjes 1 We zien goed en plezierig wonen als basis van bestaan 2 We bieden mensen met lagere inkomens goede, passende woonruimte

Nadere informatie

Governancestructuur WonenBreburg. januari 2012, geactualiseerd augustus 2015

Governancestructuur WonenBreburg. januari 2012, geactualiseerd augustus 2015 Governancestructuur WonenBreburg januari 2012, geactualiseerd augustus 2015 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Bestuur 3 2.1 Taak en werkwijze 3 2.2 Rechtspositie en bezoldiging bestuur 4 2.3 Tegenstrijdige belangen

Nadere informatie

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ Voorwoord Voor u ligt het herijkte ondernemingsplan van SWZ. Dit is het antwoord op de vraag die we onszelf en onze belangrijkste stakeholder huurdersbelangenvereniging

Nadere informatie

Bestuursreglement. Woningstichting Heteren

Bestuursreglement. Woningstichting Heteren Bestuursreglement Woningstichting Heteren Status: Definitief, 11 februari 2014 Bestuursreglement Woningstichting Heteren 1 Doel en reikwijdte 1. Dit reglement is vastgesteld door het bestuur op 4 februari

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen stichting TBV Vastgesteld op

Profielschets Raad van Commissarissen stichting TBV Vastgesteld op Profielschets Raad van Commissarissen stichting TBV Vastgesteld op 17-5-2017 TBV Wonen is een betrokken en klantgerichte woningcorporatie met ruim 7500 woningen in Tilburg. Zij richt zich op de huisvesting

Nadere informatie

Samenvatting en recensie

Samenvatting en recensie Samenvatting en recensie Samenvatting In oktober 2009 heeft WORMERWONEN te Wormer de opdracht gegeven om een visitatie uit te voeren. De visitatie is uitgevoerd op basis van de 3.0-versie van de methodiek

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters 1 inhoud ONZE VISIE 4 INHOUD ONZE MISSIE 4 ONZE DOELEN 5 1. KLANTGERICHT DIENSTVERLENEN 6 2. BETAALBARE WONINGEN

Nadere informatie

Verdeling taken en bevoegdheden Raad van Commissarissen Bestuur Wonen Limburg

Verdeling taken en bevoegdheden Raad van Commissarissen Bestuur Wonen Limburg Bijlage B TBV-matrix Raad van Commissarissen Bestuur Wonen Limburg Toelichting TBV-matrix T = toezicht (dit gebeurt achteraf) = goedkeuren (dit gebeurt vooraf) B = besluit A = adviesbevoegdheid Verdeling

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Ambities in 2017 In Baarn, Blaricum, Bunschoten, Gooise Meren, Hilversum en Wijdemeren Voorwoord Maarten van

Nadere informatie

Inhoudsopgave: 1. Raad van Commissarissen Het bestuur De financiële verslaggeving en de positie van de externe accountant...

Inhoudsopgave: 1. Raad van Commissarissen Het bestuur De financiële verslaggeving en de positie van de externe accountant... GOVERNANCESTRUCTUUR Inhoudsopgave: 1. Raad van Commissarissen... 2 2. Het bestuur... 3 3. De financiële verslaggeving en de positie van de externe accountant... 4 1 Governancestructuur Woningstichting

Nadere informatie

Toezichtkader Raad van Commissarissen. Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw. Identificatie:

Toezichtkader Raad van Commissarissen. Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw. Identificatie: Toezichtkader Raad van Commissarissen Stichting Woningcorporatie Plicht Getrouw Identificatie: Versie: februari 2019 Vastgesteld in vergadering RvC d.d.: 18 februari 2019 Gecommuniceerd met Bestuur: februari

Nadere informatie

KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK

KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK ALGEMEEN Woningstichting Wonen Vierlingsbeek is een kleine woningcorporatie (ca. 500 vhe) met een sterke lokale binding. De stichting wordt bestuurd door een

Nadere informatie

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013 Midden in Rhenen! Terugblik Het jaar 2013 was voor de Rhenense Woningstichting (RWs) een bijzonder jaar. Ondanks de onzekere financiële- en marktomstandigheden zijn we erin geslaagd om de voorgenomen investeringen

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

Profielschets. Directeur-bestuurder Woningstichting Putten

Profielschets. Directeur-bestuurder Woningstichting Putten Profielschets Directeur-bestuurder Woningstichting Putten ERLY the consulting company Opdrachtgever: Woningstichting Putten Datum: 21 oktober 2014 Adviseur: drs. Lilian Vos Inleiding Woningstichting Putten

Nadere informatie

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018 ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Inleiding. Onze rollen

Inleiding. Onze rollen Toezichtvisie Inleiding Met invoering van de herzieningswet toegelaten instellingen per 1 juli 2015 en de nieuwe governancecode woningcorporaties per 1 mei 2015, is het speelveld voor woningcorporaties

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACT WONEN

PRESTATIECONTRACT WONEN PRESTATIECONTRACT WONEN 2011-2015 GEMEENTE BORNE WOONBEHEER BORNE EVALUATIE Op 30 september 2011 hebben de gemeente Bome en Woonbeheer Borne het Prestatiecontract Wonen 2011-2015 ondertekend. Dit Prestatiecontract

Nadere informatie

MEMO HERZIENING WONINGWET

MEMO HERZIENING WONINGWET MEMO HERZIENING WONINGWET Nieuwe corporatiebestel van kracht op 1 juli 2015 Op 17 maart 2015 heeft de Eerste Kamer unaniem ingestemd met de gewijzigde Woningwet 1 die tot doel heeft het functioneren van

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen Wonion

Profielschets Raad van Commissarissen Wonion Profielschets Raad van Commissarissen Wonion Uitgangspunten 1. Deze profielschets wordt gehanteerd: bij de werving en selectie van nieuwe leden van de Raad van Commissarissen; bij de discussie over de

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN

VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden

Nadere informatie

toezicht en toetsing - Raad van Commissarissen Stadgenoot; pagina 1 van 6

toezicht en toetsing - Raad van Commissarissen Stadgenoot; pagina 1 van 6 TOEZICHT EN TOETSING 2014 Raad van Commissarissen Stadgenoot Het toezichtskader Het toezichtskader beschrijft op hoofdlijnen het speelveld en de taken van de corporatie en omvat het geheel van spelregels

Nadere informatie

RWS Jaarplan

RWS Jaarplan RWS Jaarplan 2012-2013 Het jaarplan 2012-2013 vloeit voort uit het Ondernemingsplan 2012-2016. Het is een concrete uitwerking van wat we in 2013 doen om de lange termijn doelen van het ondernemingsplan

Nadere informatie

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties Bijlage 2 Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties 1 De thema s en de prestatieafspraken op hoofdlijnen 1.1 Thema Betaalbaarheid

Nadere informatie

KWALITEIT: HOOG IN HET VAANDEL

KWALITEIT: HOOG IN HET VAANDEL KWALITEIT: HOOG IN HET VAANDEL 1 Inleiding INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Kwaliteit 3 KWH- huurlabel 3 Enquête 4 Visitatie 4 Aedes-code 5 Overige kwaliteitssystemen 5 Onderhoud 5 Keuzemogelijkheden 6 Bewonersparticipatie

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma bij Ondernemingsplan GroenWest Een thuis in het Groene Hart 2011-2013, September 2011

Uitvoeringsprogramma bij Ondernemingsplan GroenWest Een thuis in het Groene Hart 2011-2013, September 2011 Uitvoeringsprogramma bij Ondernemingsplan GroenWest Een thuis in het Groene Hart 2011-2013, September 2011 De klant voorop Ambitie Activiteit 2011-2013 Wij hebben kennis van de wensen van onze klanten

Nadere informatie

Reglement commissies raad van commissarissen Ymere 1

Reglement commissies raad van commissarissen Ymere 1 Reglement commissies raad van commissarissen Ymere 1 De statuten van Ymere geven aan dat de raad van commissarissen kan besluiten tot het instellen van commissies, en dat deze commissies functioneren op

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera

Profielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera Profielschets Raad van Commissarissen Woningstichting Omnivera 1 Uitgangspunten Het toezicht richt zich vooral op het bewaken van de maatschappelijke doelstellingen van de rechtspersoon. Continuïteit bij

Nadere informatie

Raad van Toezicht Quickscan en checklist

Raad van Toezicht Quickscan en checklist Raad van Toezicht Quickscan en checklist Stade Advies BV Kwaliteit van samenleven Quickscan Raad van Toezicht (0 = onbekend; 1 = slecht; 2 = onvoldoende; 3 = voldoende; 4 = goed; 5 = uitstekend) 1. Hoe

Nadere informatie

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan 2017-2020 Inhoudsopgave: 1. Voorwoord 2. Hier staan we voor 3. Woningbezit 4. Huurders 5. Vitale wijken en buurten 6. Financiën 7. Organisatie Voorwoord samen werken

Nadere informatie

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder AMBITIE 2016 voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder Aan het begin van 2016 blikken wij terug en kijken wij vooruit in dit DuoDoc. Voordat wij dat doen willen wij eerst iedereen bedanken. Het was

Nadere informatie

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN Gewoon goed wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN 2014-2018 2 WONINGSTICHTING BUITENLUST Hierbij presenteren wij met veel plezier ons ondernemingsplan 2014-2018 met als titel: GEWOON GOED WONEN

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist

Profielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist Profielschets Raad van Commissarissen R.K. Woningbouwvereniging Zeist 1. Inleiding De RvC van de R.K. Woningbouwvereniging Zeist heeft drie taken: - toezicht houden op het bestuur en op de gang van zaken

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

Artikel 3 - Benoeming 1. De (her)benoeming van een Bestuurder geschiedt onverlet diens arbeidsrechtelijke positie voor een periode van vier jaar.

Artikel 3 - Benoeming 1. De (her)benoeming van een Bestuurder geschiedt onverlet diens arbeidsrechtelijke positie voor een periode van vier jaar. Reglement Bestuur Artikel 1 - Definities In dit reglement wordt verstaan onder: a. Aedes: de vereniging Aedes vereniging van woningcorporaties; b. Bestuur: het bestuur van de Stichting; c. Bestuurder:

Nadere informatie

Activiteiten Huizen. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 5.209

Activiteiten Huizen. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 5.209 Activiteiten Huizen Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 3.028 704 1.675 88 5.495 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief

Nadere informatie

VOLKSHUISVESTING TOEN EN NU!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Van sociale volkshuisvesting naar de woningcorporaties in 2014 is een grote stap.

VOLKSHUISVESTING TOEN EN NU!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Van sociale volkshuisvesting naar de woningcorporaties in 2014 is een grote stap. Belanghoudersbijeenkomst 3 juni 2014 Blad 1. Op verzoek van Wonen Zuidwest Friesland aangaande een toelichting over de betaalbaarheid van het wonen willen wij dit toespitsen op onze corporaties en de veranderingen

Nadere informatie

Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena

Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena Versie 2017.1 Vastgesteld door de RvC op 25 oktober 2017 Algemeen 1. Omgeving 1.1 Woonstichting Land van Altena Woonstichting Land van Altena is een woningcorporatie

Nadere informatie

DUODOC. resultaten 2014 ambitie 2015 ZO GEZEGD ZO GEDAAN

DUODOC. resultaten 2014 ambitie 2015 ZO GEZEGD ZO GEDAAN resultaten 2014 ambitie 2015 ZO GEZEGD ZO GEDAAN Zo gezegd, zo gedaan 2015 is het derde jaar van onze vijfjarige beleidsperiode. De eerste resultaten zijn gehaald. Wij hebben jaarlijks de doelgroep een

Nadere informatie

Lokaal betrokken, regionaal verbonden

Lokaal betrokken, regionaal verbonden Lokaal betrokken, regionaal verbonden Beweeg de muis over de tekstblokken en klik Voorwoord Lokaal betrokken, regionaal verbonden Dat is de titel van het ondernemingsplan 2014-2018 van. Omdat dat is wat

Nadere informatie

Profielschets Raad van Commissarissen l escaut woonservice

Profielschets Raad van Commissarissen l escaut woonservice Profielschets Raad van Commissarissen l escaut woonservice Inleiding Bij het opstellen van de profielschetsen is rekening gehouden met de statuten van l escaut, de Governancecode Woningcorporaties en de

Nadere informatie

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal. OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal.  OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Koersplan 2017-2020 OP HOOF D L I JN EN Woningbouwvereniging Poortugaal www.wbvpoortugaal.nl OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Wij bieden betaalbare huurwoningen met een passende kwaliteit. We

Nadere informatie

Instruerend Bestuur Quickscan en checklist

Instruerend Bestuur Quickscan en checklist Instruerend Bestuur Quickscan en checklist Stade Advies BV Kwaliteit van samenleven Quickscan Instruerend Bestuur (0 = onbekend; 1 = slecht; 2 = onvoldoende; 3 = voldoende; 4 = goed; 5 = uitstekend) 1.

Nadere informatie

Finale versie d.d. september Profiel Raad van Commissarissen Rentree

Finale versie d.d. september Profiel Raad van Commissarissen Rentree Profiel Raad van Commissarissen Rentree Rentree verhuurt circa 3800 woningen en zakelijke ruimtes in Deventer; in de oude binnenstad, in bestaande wijken en in nieuwbouwwijken. Rentree bouwt aan de toekomst

Nadere informatie

Profielschets. 4 leden Raad van Commissarissen Provides

Profielschets. 4 leden Raad van Commissarissen Provides Profielschets 4 leden Raad van Commissarissen Provides ERLY the consulting company Opdrachtgever: Provides Datum: april 2015 De Raad De Raad van Commissarissen (RvC) van Provides heeft tot taak toezicht

Nadere informatie

Profielschets. Lid Raad van Commissarissen op voordracht van de huurders. HBV Dudok Wonen

Profielschets. Lid Raad van Commissarissen op voordracht van de huurders. HBV Dudok Wonen Profielschets Lid Raad van Commissarissen op voordracht van de huurders HBV Dudok Wonen ERLY the consulting company Datum: januari 2016 Adviseur: drs. Lilian Vos Dudok Wonen & HBV Dudok Wonen Dudok Wonen

Nadere informatie

VISIE OP TOEZICHT Vastgesteld door Raad van Commissarissen op 15 september 2016

VISIE OP TOEZICHT Vastgesteld door Raad van Commissarissen op 15 september 2016 VISIE OP TOEZICHT Vastgesteld door Raad van Commissarissen op 15 september 2016 Woningcorporaties staan voor het huisvesten van mensen met een bescheiden inkomen en voor kwetsbare groepen. Woningcorporaties

Nadere informatie

ACTIVITEITEN AMERSFOORT

ACTIVITEITEN AMERSFOORT ACTIVITEITEN AMERSFOORT Woningbezit naar woningtype Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning Totaal 5.462 3.588 3.119 598 12.767 Bovenstaand woningbezit is exclusief 540 onzelfstandige

Nadere informatie

VISITATIE VAN WONINGCORPORATIES. Verantwoorden en leren

VISITATIE VAN WONINGCORPORATIES. Verantwoorden en leren VISITATIE VAN WONINGCORPORATIES Verantwoorden en leren In een visitatie leggen woningcorporaties openbaar verantwoording af over hun maatschappelijke prestaties in de afgelopen vier jaar. Visitatie richt

Nadere informatie

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen!

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Samenvatting ondernemingsplan Samenvatting ondernemingsplan Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Dat is

Nadere informatie

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen Versie: september 2018 Vastgesteld door raad van commissarissen en bestuur: 19 november 2018 Inleiding Met de invoering van de Woningwet per 1 juli 2015

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT Preambule De Gruitpoort werkt volgens de Code Cultural Governance. De Governance Code biedt een normatief kader voor goed bestuur en toezicht in culturele organisaties. Met

Nadere informatie

Bijlage D. Reglement Auditcommissie

Bijlage D. Reglement Auditcommissie Bijlage D Reglement Auditcommissie Vastgesteld op: 14 mei 2018 Artikel 1 - Status en inhoud reglement 1. Dit reglement is opgesteld ter uitwerking van en in aanvulling op het reglement van de RvC en de

Nadere informatie

Toetsings- en toezichtskader RvC

Toetsings- en toezichtskader RvC 1. Inleiding De governancecode voor woningcorporaties stelt dat een woningcorporatie dient te beschikken over een toetsingskader op basis waarvan de Raad van Commissarissen haar functie van intern toezichthouder

Nadere informatie

DE GOEDE WONING. Lid raad van commissarissen. Huurdersvoordracht

DE GOEDE WONING. Lid raad van commissarissen. Huurdersvoordracht DE GOEDE WONING Huurdersvoordracht Januari 2019 Pagina 1 De organisatie (hierna: DGW) beheert circa 6.300 sociale huurwoningen in Zoetermeer en breidt dit bezit de komende jaren verder uit door nieuwe

Nadere informatie

Procuratieregeling externe versie

Procuratieregeling externe versie Procuratieregeling externe versie Definitie procuratie Onder procuratie wordt in het algemeen verstaan de bevoegdheid tot het aangaan van (financiële) verplichtingen. Deze verplichtingen, die in principe

Nadere informatie

beleid: maart 2007, versie: 2013

beleid: maart 2007, versie: 2013 Kopen van een woning beleid: maart 2007, versie: 2013 Waterweg Wonen verhuurt circa 12.000 woningen in Vlaardingen. Een aanzienlijk deel van die woningen is bereikbaar voor huishoudens met lage inkomens

Nadere informatie

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan Gewoon goed wonen! Ondernemingsplan 2016-2020 waar we voor staan! waar we voor gaan! Woningbouwvereniging Hoek van Holland (WVH) heeft een nieuwe koers! Daar zijn we trots op. Wij laten u in deze samenvatting

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2016 IN T KORT

JAARVERSLAG 2016 IN T KORT IN T KORT 02 Onze koers 2016 2020 Parteon is er voor mensen die op een sociale huurwoning zijn aangewezen. Parteon volgt daarbij het rijksbeleid en de gemeentelijke woonvisie. We houden het aantal sociale

Nadere informatie

PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL

PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL PROFIELSCHETS RAAD VAN COMMISSARISSEN WONINGBOUWVERENIGING POORTUGAAL 1. Uitgangspunten Deze profielschets is vastgesteld en goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Commissarissen d.d. 17 mei 2013

Nadere informatie

Versie Reglement voor de Auditcommissie Woonstichting Stek

Versie Reglement voor de Auditcommissie Woonstichting Stek Reglement voor de Auditcommissie Woonstichting Stek Vastgesteld tijdens de vergadering van de Raad van Commissarissen op 17 12 2018 Artikel 1 - Status en inhoud reglement 1. Dit reglement is opgesteld

Nadere informatie

Advies. Bewoners Advies Groep. Begroting 2014

Advies. Bewoners Advies Groep. Begroting 2014 Advies Bewoners Advies Groep Begroting 2014 November 2013 Het advies in hoofdlijn: 1. De ambitie van Nijestee moet vooral gericht zijn op de kerntaken, goede en betaalbare huisvesting voor de doelgroep

Nadere informatie

Ondernemingsplan jaar lokale kracht!

Ondernemingsplan jaar lokale kracht! Ondernemingsplan 2016-2020 100 jaar lokale kracht! Stichting Beter Wonen September 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 2 In- en externe analyse 3 2.1 Extern 3 Economie 3 Politiek 3 Maatschappij

Nadere informatie

Wij zijn Brabantse Waard

Wij zijn Brabantse Waard Wij zijn Brabantse Waard Gastvrij wonen Inhoudsopgave 3 Wie is Brabantse Waard 4 Een organisatie met een transparante structuur 5 Onze missie en visie 5 Doelstellingen waarin de gast centraal staat 6 Onze

Nadere informatie

Reglement Auditcommissie Woningbouwvereniging Heerjansdam

Reglement Auditcommissie Woningbouwvereniging Heerjansdam Reglement Auditcommissie Woningbouwvereniging Heerjansdam Inhoudsopgave Artikel 1: Definities... 3 Artikel 2: Status en inhoud reglement... 3 Artikel 3: Samenstelling... 3 Artikel 4: Taken en bevoegdheden...

Nadere informatie

Corporatie in Perspectief

Corporatie in Perspectief Samenvatting CFV 2010 Corporatie in Perspectief L0278 Zaanstad Samenvatting Corporatie in Perspectief Ter introductie In Corporatie in Perspectief is te zien hoe de volkshuisvestelijke en financiële kengetallen

Nadere informatie

Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging

Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging Vastgesteld door het bestuur op: 30 december 2014 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge

Nadere informatie

VISIE TOEZICHT & BESTUUR. van STICHTING MAASKANT WONEN

VISIE TOEZICHT & BESTUUR. van STICHTING MAASKANT WONEN VISIE op TOEZICHT & BESTUUR van STICHTING MAASKANT WONEN 1 ALGEMEEN Maaskant Wonen is een woningcorporatie met circa 1.850 woningen in beheer. We zijn actief in de gemeente Stein in de Westelijke Mijnstreek.

Nadere informatie

Reglement raad van toezicht Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011

Reglement raad van toezicht Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 Reglement raad van toezicht Vastgesteld door de raad van toezicht op: 14 juni 2011 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit Reglement is opgesteld ingevolge artikel 14 en 15 van de

Nadere informatie

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen

Nadere informatie

Reglement van de Deelnemersraad Stichting WSW

Reglement van de Deelnemersraad Stichting WSW Reglement van de Deelnemersraad Stichting WSW (als bedoeld in artikel 17 van de statuten van Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw) Vastgesteld door het Bestuur op 4 juli 2016 na goedkeuring door

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering

Nadere informatie

AEDESCODE. Laatstelijk gewijzigd 19 april 2011

AEDESCODE. Laatstelijk gewijzigd 19 april 2011 Laatstelijk gewijzigd 19 april 2011 2 Preambule Een thuis is meer dan een huis. Woningcorporaties zetten zich er al ruim 100 jaar voor in dat mensen fijn wonen in goede huizen in een prettige buurt. Ze

Nadere informatie

WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK. Toezichtkader Bibliotheek Velsen

WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK. Toezichtkader Bibliotheek Velsen Vastgesteld nov 2017 WAARDE(N)VOL TOEZICHT IS MENSENWERK Toezichtkader Bibliotheek Velsen 2017-2020 AANLEIDING TOEZICHTKADER Niets duurt voort, behalve verandering Heraclitus Voor je ligt het tussentijdse

Nadere informatie

De Raad van Toezicht voert tenminste jaarlijks met de Raad van Bestuur een functionering en beoordelingsgesprek. (in de maand september)

De Raad van Toezicht voert tenminste jaarlijks met de Raad van Bestuur een functionering en beoordelingsgesprek. (in de maand september) TAKEN EN BEVOEGDHEDEN RAAD VAN TOEZICHT ALERIMUS 1. Taak en werkwijze: De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in

Nadere informatie

SLEUTEL NAAR DE TOEKOMST

SLEUTEL NAAR DE TOEKOMST SLEUTEL NAAR DE TOEKOMST INLEIDING De wereld om ons heen is volop in beweging en aan corporaties worden steeds hogere eisen gesteld. Met het ondernemingsplan 2012-2016 spelen we in op deze ontwikkelingen.

Nadere informatie

Activiteiten Almere. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 6.145

Activiteiten Almere. Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning 95% 6.145 Activiteiten Almere Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 3.211 1.204 1.591 491 6.497 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief

Nadere informatie

Toezicht- en toetsingskader

Toezicht- en toetsingskader Toezicht- en toetsingskader Woonstichting Hulst hecht veel waarde aan goed bestuur (governance). Het doel van governance is het scheppen van waarborgen voor realisatie van de (maatschappelijke) doelstellingen,

Nadere informatie

Bestuursreglement. Stichting VELISON WONEN

Bestuursreglement. Stichting VELISON WONEN Bestuursreglement Stichting VELISON WONEN Status: Definitief Versie: 28 februari 2014 Versie: Aangepast 1 september 2014 Bestuursreglement stichting Velison Wonen, versie 1 september 2014 1 Doel en reikwijdte

Nadere informatie

Reglement voor de Raad van Commissarissen van Rentree

Reglement voor de Raad van Commissarissen van Rentree Reglement voor de Raad van Commissarissen van Rentree Artikel 1 Vaststelling en reikwijdte reglement 1. Dit reglement is vastgesteld en goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Commissarissen d.d.

Nadere informatie

Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008.

Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008. Bestuursreglement Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen van Woningbouwvereniging Habeko wonen op 8 juli 2008. Artikel 1 Status en inhoud van het reglement 1. Dit reglement is opgesteld

Nadere informatie

Toezichts- en Toetsingskader van de Veenendaalse Woningstichting

Toezichts- en Toetsingskader van de Veenendaalse Woningstichting Toezichts- en Toetsingskader van de Veenendaalse Woningstichting Vastgesteld in de vergadering van de Raad van Commissarissen d.d. 22 november 2017 Inhoud 1 Samenvatting... 3 2 Aanleiding en inleiding...

Nadere informatie

Adviesrapport Bewoners adviesgroep Doorstroming Oktober 2015

Adviesrapport Bewoners adviesgroep Doorstroming Oktober 2015 Oktober 2015 2 Advies in hoofdlijnen Het advies 1. Door de huren bij mutatie niet te verhogen door passend toe te wijzen, kan de doorstroming worden bevorderd indien dit vooral duidelijk wordt aangegeven,

Nadere informatie

Toekomstbestendig 2019

Toekomstbestendig 2019 Toekomstbestendig 2019 20 19 Missie TBV Wonen is een excellente woningcorporatie in Noord-Brabant, die zich richt op het huisvesten van mensen die daarbij een helpende hand kunnen gebruiken. Wij investeren

Nadere informatie

Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis.

Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis. BESTUURSREGLEMENT Vastgesteld door het bestuur op 6 mei 2015. Hoofdstuk I. Algemeen. Artikel 1. Begrippen en terminologie. Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten

Nadere informatie

Toezichtsvisie RvC Zeeuwland

Toezichtsvisie RvC Zeeuwland Stichting Zeeuwland Toezichtsvisie RvC Zeeuwland Opgesteld n.a.v. RvC-bijeenkomst d.d. 18 januari 2017 Versie d.d. 14 februari 2017 Inleiding Achtergrond Artikel 1.1. van de Governancecode woningcorporaties

Nadere informatie

Woondebat Woerden, 11 december 2014. Karin Verdooren Directeur-bestuurder Eugene Menagé manager Strategie & Bestuursondersteuning

Woondebat Woerden, 11 december 2014. Karin Verdooren Directeur-bestuurder Eugene Menagé manager Strategie & Bestuursondersteuning Woondebat Woerden, 11 december 2014 Karin Verdooren Directeur-bestuurder Eugene Menagé manager Strategie & Bestuursondersteuning Inhoud Even kennismaken De Herzieningswet Koers GroenWest Gemeente en corporaties

Nadere informatie

Profielschets raad van commissarissen

Profielschets raad van commissarissen Profielschets raad van commissarissen 1. Algemeen De raad van commissarissen (rvc) heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar

Nadere informatie

Reglement voor de Auditcommissie Woningstichting HEEMwonen

Reglement voor de Auditcommissie Woningstichting HEEMwonen Reglement voor de Auditcommissie Woningstichting HEEMwonen Vastgesteld in directie overleg van 13 september 2018 onder voorbehoud van goedkeuring RvC Goedgekeurd tijdens de vergadering van de Raad van

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2015 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Vraag 1 Wat is uw reactie op het artikel Corporaties zoeken geld om heffing Rijk te betalen. Sociale huurwoningen fors duurder geworden?

Vraag 1 Wat is uw reactie op het artikel Corporaties zoeken geld om heffing Rijk te betalen. Sociale huurwoningen fors duurder geworden? 2014Z05130 Vragen van het lid Paulus Jansen (SP) aan de minister voor Wonen en Rijksdienst over woningcorporaties die de huurprijs van sociale huurwoningen fors verhogen (ingezonden 20 maart 2014). Vraag

Nadere informatie

Analyse woningtoewijzing Hofland-Oost fase 4 en 5

Analyse woningtoewijzing Hofland-Oost fase 4 en 5 Analyse woningtoewijzing Hofland-Oost fase 4 en 5 1. Inleiding In Hofland-Oost fase 4 en 5 worden in totaal 102 woningen gerealiseerd, waarvan 81 koopwoningen. Van 19 december 2009 tot en met 8 januari

Nadere informatie

Actium en de governance code woningcorporaties

Actium en de governance code woningcorporaties Actium en de governance code woningcorporaties Actium heeft zich met ingang van juli 2008 verbonden aan de governance code woningcorporaties. In deze tekst wordt uiteengezet op welke wijze Actium zich

Nadere informatie