Jaarverslag 2011 Hogeschool der Kunsten Den Haag

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 Hogeschool der Kunsten Den Haag

2 Jaarverslag 2011 pagina 1 Hogeschool der Kunsten Den Haag INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR BESTUURSVERSLAG... 5 Profiel van de Hogeschool... 5 Algemene instellingsgegevens... 5 Kernactiviteiten... 7 Omgevingsanalyse... 8 Landelijke ontwikkelingen... 8 Samenwerkingspartners... 9 Medezeggenschap Financieel verslag Verslag van de Raad van Toezicht ONDERWIJS...17 Overzicht van de aangeboden opleidingen Visitaties Ontwikkelingen in de diverse curricula Dansvakopleiding Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Kwaliteitszorg en studeerbaarheid binnen de instelling ONDERZOEK...38 Onderzoek in bachelor- en masteronderwijs Onderzoek in doctoraatstrajecten: de derde cyclus Lectoraten Overig onderzoek STUDENTEN...42 Ontwikkelingen in de studentenpopulatie Wervingsbeleid Toelating en selectie Het decanaat Rechtsbescherming student Internationalisering en internationale studenten Rendementen FACILITEITEN...55 Huisvesting Facility en milieuzorg Bibliotheken PR ICT SOCIAAL JAARVERSLAG...59 Personeelsbeleid Personele kengetallen Professionalisering en ontwikkeling Arbeidsomstandigheden Organisatie JAARREKENING...69 Geconsolideerde Jaarrekening Enkelvoudige Jaarrekening Overige gegevens Bijlagen bij de jaarrekening ALGEMENE BIJLAGEN I Samenstelling Raad van Toezicht II Concerten, voorstellingen, exposities en overige projecten III Specificatie kengetallen studenten IV Specificatie kengetallen medewerkers V Prijzen en vermeldingen studenten, alumni en (gast)docenten VI Bilaterale overeenkomsten Levenlang Leren Programma/ERASMUS VII Specificaties van uitval en rendement per cohort en opleiding

3 Jaarverslag 2011 pagina 2 Hogeschool der Kunsten Den Haag

4 Jaarverslag 2011 pagina 3 Hogeschool der Kunsten Den Haag 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR Ook in 2011 zijn wij erin geslaagd om op verschillende niveaus in het onderwijs te investeren. En met succes. Zo is op de koninklijke Academie van de Beeldende Kunsten (KABK) in september onze tiende geaccrediteerde opleiding van start gegaan: de Engelstalige masteropleiding Interior Architecture INSIDE. Aan het onderwijsprogramma van het Koninklijk Conservatorium (KC) is de nieuwe masterspecialisatie Orkestdirectie toegevoegd, ontwikkeld en uitgevoerd samen met het Conservatorium van Amsterdam. In alle curricula is hogeschoolbreed extra aandacht besteed aan de beroepsvoorbereiding, aan ondernemerschap en de toekomstige beroepspraktijk. Ter ondersteuning van het onderwijs zijn in de loop van het jaar op een aantal sleutelposities nieuwe functionarissen aangesteld: het KC verwelkomde een adjunct-directeur en voor de dansvakopleiding een nieuwe directeur, de KABK een nieuwe stafmedewerker onderwijs en kwaliteitszorg en een stafmedewerker internationalisering KABK, tevens verantwoordelijk voor de instellingsbrede regelingen, en voor de hogeschoolbrede Master Artistic Research is een coördinator aangetrokken. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht ingestemd met de uitbreidingsplannen van de KABK. Het betreft de bouw van een extra verdieping op een deel van de KABK, de aankoop van twee aanpalende panden aan de Bleijenburg ten behoeve van het onderwijs en de restauratie van de historische gevel aan de Bleijenburg. Dit laatste grotendeels met externe financiering. Ook vanuit bestuurlijk perspectief was 2011 een dynamisch jaar. In feite stond het volledig in het teken van de ontwikkeling van het sectorplan voor het Nederlandse kunstvakonderwijs. In de adviesrapporten van Veerman (2009) en Dijkgraaf (2010) werden alle hogescholen aangeraden om hun opleidingen meer te profileren en om meer samen te werken in plaats van elkaar te beconcurreren. Voor het kunstvakonderwijs zou dit in versterkte mate gelden, omdat de bezuinigingen op cultuursubsidies consequenties hebben voor de werkgelegenheid. Het sectorplan moet dus leiden tot keuzes. Alle zestien kunsthogescholen, waarvan 7 monosectorale en 9 multisectorale instellingen, hebben in eerste instantie een zelfevaluatie geschreven in de vorm van een nulmeting. Wij hebben onze bijdrage geleverd door te beschrijven hoe wij ons profileren binnen het nationale landschap. De door Veerman en Dijkgraaf gevraagde onderlinge profileringsslag wordt uitgewerkt in een sectorplan onder auspiciën van de HBO-raad. Het plan wordt in het voorjaar 2012 aan de staatssecretaris voorgelegd. In lijn met deze roep om profilering en samenwerking binnen het kunstonderwijs hebben wij de enige jaren geleden ingezette besprekingen met Codarts Rotterdam geïntensiveerd. Dit heeft in 2011 geleid tot een formeel samenwerkingsakkoord waarin is geregeld dat Codarts en onze Hogeschool der Kunsten de gezamenlijke verantwoordelijkheid zullen nemen en een gezamenlijke regie zullen voeren ten aanzien van het totale onderwijsaanbod dat beide hogescholen verzorgen. Met het afstemmen en integreren van het aanbod ontstaat voor de student een onderwijsomgeving die ten opzichte van de huidige situatie zowel meer verdieping als meer verbreding mogelijk maakt. De samenwerking zal bovendien tot een betere inbedding leiden in de zich ontwikkelende Metropool Den Haag/Rotterdam. In 2012 zal de samenwerking verder worden uitgewerkt. Naast ambitie vergt het richting geven aan bovenstaande ontwikkelingen van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht ook extra aandacht en energie. Helaas wordt hiervoor de ruimte in termen van tijd en middelen ingeperkt doordat OCW tegelijkertijd van alle hogescholen en universiteiten verlangt dat zij met de staatssecretaris prestatieafspraken overeenkomen. Dit als voorwaarde om in de toekomst 7% van de rijksbijdrage te kunnen behouden. Tegelijkertijd zijn wij geconfronteerd met de nadelige financiële gevolgen van (a) de nieuwe bekostigingssystematiek per 2011, (b) de maatregel langstudeerders, (c) de aangekondigde afbouw van de bekostiging van de deeltijdopleidingen en (d) de aanscherping van de regelgeving omtrent de registratie in de Gemeentelijke BasisAdministratie. Bovendien bereiden wij ons voor op het nieuwe accreditatiestelsel met de instellingstoets kwaliteitzorg in combinatie met beperkte opleidingsbeoordelingen. Zowaar geen sinecure. Desalniettemin zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Wij voelen ons daarbij gesterkt door de artistieke successen die onze studenten, docenten en alumni behalen. Zij scheppen, herscheppen en presenteren zich veelal op hoogstaand niveau, nationaal en internationaal. Ook het feit dat Hare Majesteit de Koningin voor een nieuwe periode van 25 jaar aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten het predicaat Koninklijk heeft verleend, bevestigt onze reputatie een zeer voorname speler in ons vakgebied te zijn met een rijke historie in het kunstvakonderwijs. 14 juni 2012, College van Bestuur

5 Jaarverslag 2011 pagina 4 Hogeschool der Kunsten Den Haag

6 Jaarverslag 2011 pagina 5 Hogeschool der Kunsten Den Haag 2. BESTUURSVERSLAG Profiel van de Hogeschool De Hogeschool der Kunsten Den Haag is ontstaan door het samengaan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium. Zij vormt sindsdien een verticale, monosectorale instelling voor hoger onderwijs op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, muziek en dans met een sterk internationale inslag. De fusie kwam tot stand in Beide instellingen hebben een grote reputatie. De geschiedenis van de Koninklijke Academie gaat terug tot ze is de oudste kunstacademie van Nederland en één van de oudste van Europa en die van het Conservatorium tot Direct bij de start van de Hogeschool werd een gezamenlijke Interfaculteit voor Beeld en Geluid (nu ArtScience) opgericht. Daarmee werd het innovatieve karakter van de Hogeschool meteen onderstreept. De in de jaren 70 ingerichte eigen School voor Jong Talent met uitermate talentvolle leerlingen muziek en dans in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, is kort na 2000 uitgebreid met beeldende kunst. Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. In juli 2010 is de destijds geldende naam Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans gewijzigd in Hogeschool der Kunsten Den Haag / University of the Arts, The Hague. Algemene instellingsgegevens Hogeschool der Kunsten Den Haag Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Prinsessegracht AN Den Haag (telefoon) (fax) post@kabk.nl ( ) Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans Juliana van Stolberglaan CA Den Haag (telefoon) (fax) ( ) info@koncon.nl De Hogeschool der Kunsten Den Haag bestaat uit twee faculteiten en twee interfaculteiten: - Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving - Faculteit Muziek en Dans - Interfaculteit ArtScience - Interfaculteit School voor Jong Talent Organigram Hogeschool der Kunsten Den Haag Academie der Kunsten Universiteit Leiden Raad van Toezicht College van Bestuur P&O Financiën Bestuurssecretariaat Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Faculteit Beeldende Kunst Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans

7 Jaarverslag 2011 pagina 6 Hogeschool der Kunsten Den Haag Raad van Toezicht Mr. S.E. Eisma, voorzitter Drs. W.J. Deetman (tot 1 januari 2012) E. in t Hout Jhr. Ir. C.J.A. Reigersman R. Rietveld (tot 7 juni 2011) Drs. J.C.M. Schönfeld J.L.M. Zoet College van Bestuur van de Hogeschool der Kunsten Den Haag Tot 1 mei 2011 Per 1 mei 2011 Jack Verduyn Lunel, voorzitter Jack Verduyn Lunel, voorzitter Henk van der Meulen, vice-voorzitter Henk van der Meulen, vice-voorzitter Frans de Ruiter, lid Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Koninklijk Conservatorium Jack Verduyn Lunel, directeur Koninklijke Academie Henk van der Meulen, directeur Koninklijk Conservatorium Eric Privee, directiesecretaris Johan van Oord, hoofd Beeldende Kunst Corinne Noordenbos, hoofd Fotografie Ada Lopes Cardozo, hoofd Grafisch Ontwerpen Wim Ros, hoofd Interieur Architectuur Erik Verdonck, hoofd Textiel en Mode Ernst Bergmans, hoofd Deeltijdopleidingen Interfaculteit ArtScience Martin Prchal adjunct-directeur Karin van der Lee adjunct-directeur Nancy Euverink directeur dansvakopleiding Tom Bosma adjunct-directeur dansvakopl. Interfaculteit School voor Jong Talent Joost Rekveld, hoofd Jan van Bilsen, directeur Zanne Zwart, coördinator beeldende kunst Nancy Euverink, coördinator dans Anthony Zielhorst, coördinator muziek Centraal Bureau van de Hogeschool Arthur Gieles, secretaris College van Bestuur Catharina Boon, bestuursassistent Margot Bebseler, hoofd Personeel & Organisatie Gerard Zanoni, hoofd Financiële Zaken Wout Zinkstok, stafmedewerker centraal bureau

8 Jaarverslag 2011 pagina 7 Hogeschool der Kunsten Den Haag Kernactiviteiten Missie De Hogeschool der Kunsten Den Haag heeft haar missie verwoord in vier algemene doelstellingen: 1. het aan studenten bieden van een hogere beroepsopleiding en voorbereidende beroepsopleiding op een zo hoog mogelijk internationaal georiënteerd niveau ter voorbereiding op het scheppend, uitvoerend, docerend, bestuderend en/of registrerend beoefenen der kunsten; het betreft de domeinen beeldende kunsten, vormgeving, muziek en dans; 2. het doen van onderzoek; 3. het bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten; 4. het bijdragen aan de ontwikkeling en beoefening der kunsten. Aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) leiden wij studenten op tot zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers, die door hun gedrevenheid, inhoudelijke diepgang en experimentele instelling een betekenisvolle inbreng hebben in hun discipline en de maatschappij. Vijf kernwaarden geven richting aan ons onderwijs. Wij staan voor creativiteit, inhoud, onafhankelijkheid, betrokkenheid en toekomstgerichtheid. Daarmee kiezen we voor een onderzoekende positie in de kunst van morgen vanuit een houding van geëngageerde autonomie. De komende jaren zetten wij ons ervoor in om verder uit te groeien tot een inspirerende gemeenschap waar studenten, beeldend kunstenaars en ontwerpers uit vele landen elkaar ontmoeten om in discussie te gaan en samen te werken. Om daarin te slagen, streven wij in de praktijk van alledag naar vitaliteit in de opleiding en organisatie, naar intensief onderwijs op het hoogste niveau en studierichtingen die tot de meest diepgravende en vooruitstrevende in hun vakgebied behoren. Studeren aan het Koninklijk Conservatorium (KC) te Den Haag betekent studeren aan het oudste conservatorium van Nederland, een muziekinstituut dat al decennia lang garant staat voor topkwaliteit, waaraan internationale topmusici zijn verbonden als docent en waar traditie en ambacht onlosmakelijk zijn verweven met experiment en vernieuwing. Primaire doelstelling van het Koninklijk Conservatorium is de aankomende jonge musicus en docent muziek de hoogste artistieke, ambachtelijke en pedagogische vaardigheid en veelzijdigheid bij te brengen om te kunnen functioneren in de veeleisende en voortdurend veranderende beroepsomgeving van vandaag de dag. Daarbij is het van belang om nieuwsgierigheid en creativiteit van studenten te ontwikkelen en inspirerend en uitdagend te zijn om voortdurend nieuwe wegen en paden te kunnen inslaan in het internationale cultuurlandschap en bovendien, waar gewenst, de aankomend musicus op te leiden tot een bekwaam leraar, pedagoog en/of kunstenaar-onderzoeker. Profiel De Hogeschool geeft haar missie vorm in een breed scala van educatieve en artistieke activiteiten. Ze verzorgt onderwijs, organiseert projecten, uitvoeringen en exposities, is actief in internationale samenwerking en uitwisseling, brengt interdisciplinair onderwijs van de grond en heeft onderzoek tot kernactiviteit gemaakt. Specifieke kenmerken waarmee de Hogeschool zich onderscheidt binnen het hoger onderwijs zijn: - het streven naar een hoog technisch en artistiek niveau, gerelateerd aan internationale maatstaven, - vernieuwing vanuit traditie en - het samengaan van onderwijs, onderzoek en productie. De Hogeschool heeft gemiddeld tot ingeschreven studenten en heeft een sterk internationaal profiel. Van de Academiestudenten is ongeveer 15% uit het buitenland afkomstig, in het Conservatorium zelfs circa 60%. Zij krijgen onderwijs van internationaal georiënteerde docenten die vooraanstaande posities vervullen in de nationale én internationale beroepspraktijk, onder wie buitenlandse gastdocenten. Hoe internationaal ook, de Hogeschool is als bron van cultuur stevig verankerd in de gemeente Den Haag en, in bredere zin, het Nederlandse culturele achterland. De studenten zijn met projecten, initiatieven en manifestaties in het culturele leven van de regio actief. Na afstuderen dragen ze werkend als zelfstandige of in dienst van muziek- en dansgezelschappen, kunstenaarscollectieven, ontwerpbureaus en studio s bij aan het creatief potentieel van Den Haag en omgeving. Docenten, studenten en afgestudeerden zijn vertegenwoordigd in de culturele netwerken in Den Haag en spelen elders in het land in concertzalen, muziektheaters, musea en galerieën, commissies en fondsen een betekenisvolle rol in het culturele leven.

9 Jaarverslag 2011 pagina 8 Hogeschool der Kunsten Den Haag Omgevingsanalyse Vanuit een zorgvuldige en liefdevolle omgang met het verleden zoeken wij onze weg daar waar nieuwe kunst gemaakt wordt. We doen dat te allen tijde met een onderzoekende houding en zelfs door het doen van onderzoek. Dit leidt tot een op de actualiteit gerichte uitvoerings- en presentatiepraktijk. Deze activiteit is de spiegel voor de scheppende kunst die eveneens in onze huizen wordt verwekt. In dit verband kunnen ook de in sommige domeinen vervagende grenzen worden genoemd tussen kunst, cultuur en entertainment. Waar kunst met nieuwe technologie vervaardigd, bewerkt, gereproduceerd en waargenomen wordt, doen zich ongekende mogelijkheden voor waarbij echter beheersing van het ambacht, vakkennis en goede smaak absolute voorwaarden zijn om tot verantwoorde resultaten te komen. Als instelling voor kunst en cultuur beseft de Hogeschool dagelijks dat hij onderdeel is van de immateriële infrastructuur van ons land, die het hele weidse landschap omvat van alle kunstdisciplines, in hun monodisciplinaire verschijningsvormen, maar tevens multi- en interdisciplinair bezien. De wereld van kunst en cultuur is het laatste decennium drastisch veranderd. De vele honderden aanvragen in de recente kunstenplanprocedure tonen de creativiteit en fantasie van de makers. Des te schrijnender is dat zij budgettair ernstig worden beknot. Het kunstonderwijs leidt op voor de beroepsuitoefening in dit stelsel. Dat vraagt om kunstenaars die niet worden geoormerkt door beroepsprofielen en startkwalificaties. Zij zullen zich door disciplines heen moeten bewegen, op basis van een solide beheersing van het ambacht; zij zullen in ondernemende zin en dienende rollen werkzaam zijn; zij zullen hun reguliere bacheloropleiding op enig moment aanvullen met een masteropleiding en eventueel zelfs een PhD-traject, maar ook anderszins opereren in een situatie van lifelong learning. De afgestudeerde kunstenaar zal veel moeten ondernemen teneinde bij gebrek aan gestructureerde banen zijn weg te vinden in competitieve omgevingen. Hij moet dan ook geen ondernemer worden, maar een creatieve entrepreneur, die binnen de eigenheid van kunst en cultuur voortdurend verbanden legt met opdrachtgevers, binnen gesubsidieerde en zelffinancierende systemen. De schoolverlater kan een afgestudeerde zijn, maar ook een student die om een goede reden de Hogeschool zonder getuigschrift verlaat. Dit kan om familiaire, persoonlijke of financiële redenen zijn, maar vaak ook omdat betrokkene zijn weg in de beroepsuitoefening al gevonden heeft. Rendement moet in het kunstonderwijs genuanceerd worden gezien: zij die reeds na enkele jaren het systeem verlaten kunnen hun opleiding veelal goed in elke verdere studie of beroepsuitoefening inzetten. In verband met al het bovenstaande worden de curricula sterk aangepast. De individuele contacttijd zal worden heroverwogen en zal (of is al) geflexibiliseerd, team teaching en peer teaching hebben hun intrede gedaan en de zelfwerkzaamheid van de student op basis van een sterke motivatie van begin af aan geïmplementeerd. Vanzelfsprekend gaat het bij de kunsten om een internationale biotoop. Verschil maken tussen landen van herkomst is oncreatief en onterecht. De selectie van studenten aan de poort kan niet geschieden op basis van EU of niet-eu, op basis van herkomst uit rijke of arme landen of van rijke of arme ouders; zij vindt uitsluitend plaats op basis van kwaliteit. De aanwezigheid van buitenlandse studenten, die vaak al onderwijs- en onderzoekservaring meebrengen, is sterk kwaliteitsbevorderend voor de hele Hogeschoolgemeenschap. Probleem is wel dat in de officiële Erasmus-programma s vele buitenlanders in Den Haag willen studeren, terwijl de Hogeschool daar noch bekostiging, noch collegegeld voor ontvangt, en weinigen van onze studenten tijdelijk naar het buitenland wensen te gaan. De student krijgt onderwijs, maar leert ook te onderzoeken, uit te vinden en vorm te geven; ook wordt hij de aanjager van of onderdeel van productieprocessen, zowel binnenschools als ook in de professionele buitenwereld. De Hogeschool kenmerkt zich door een breed aanbod van opleidingen en uitstroomprofielen, met veel aandacht voor diverse voorbereidende trajecten en in een inmiddels unieke positie in het HBO/WO-stelsel, van december 2001 tot september 2008 als negende faculteit, de Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden, en vanaf september 2008 als Academie der Kunsten, zelfstandig instituut binnen de Faculteit der Geesteswetenschappen. Landelijke ontwikkelingen De beleidsrichting in het Kunstvakonderwijs staat in het teken van de rapporten van Veerman en Dijkgraaf. Er moeten keuzes worden gemaakt: instellingen moeten hun opleidingen profileren, er moet minder worden geconcurreerd en gekopieerd, en meer worden samengewerkt. Voor het kunstvakonderwijs geldt deze richting in versterkte mate, omdat de bezuinigingen op cultuursubsidies consequenties hebben voor de werkgelegenheid. Met het in juli 2011opgeleverde sectorplan kunstonderwijs, hebben de instellingen een stap in die richting gezet. In het sectorplan is afgesproken dat de opleidingen klassieke muziek, jazz en autonome beeldende kunst 20% minder studenten zullen opnemen en afleveren in De door Veerman en Dijkgraaf gevraagde onderlinge profileringsslag is in het sectorplan nog niet gemaakt, maar is nog steeds politiek en maatschappelijk gewenst.

10 Jaarverslag 2011 pagina 9 Hogeschool der Kunsten Den Haag De staatssecretaris heeft aangegeven dat er bij de uitwerking van het sectorplan een strakke regie nodig is. Ook daarom heeft de HBO-raad twee programmacoördinatoren aangesteld, die in het voorjaar van 2012 met een uitwerking van het sectorplan zullen komen. Het minimale doel is om de kwaliteit te versterken door bij gelijkblijvende middelen/capaciteit het aantal bachelor studenten te laten krimpen ten gunste van de masteropleidingen, onderzoek en voortrajecten. Anders gezegd: door een pyramide te maken met een smallere basis maar een hogere top. Samenwerkingspartners a. Prins Claus Conservatorium, school van de Hanzehogeschool Groningen b. Academie der Kunsten, Universiteit Leiden c. Conservatorium van Amsterdam d. Codarts Rotterdam e. Overige samenwerkingsrelaties Prins Claus Conservatorium Sinds vele jaren werkt het Koninklijk Conservatorium nauw samen met het Prins Claus Conservatorium, één van de 19 schools van de Hanzehogeschool Groningen. Deze samenwerking is geformaliseerd door een gemeenschappelijke regeling op grond van artikel 8.1. WHW en de oprichting van een samenwerkingsinstituut, dat per 1 september 2001 operationeel is. Partijen werken samen op het terrein van het kunstonderwijs in de muziek en in het bijzonder ten aanzien curriculumopbouw, onderwijsaanbod en lectoraat. Academie der Kunsten, Universiteit Leiden Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. Dit is het enige voorbeeld in Nederland waar universiteit en hogeschool zo effectief kunst en wetenschap samenbrengen en uitwerken in onderwijs en onderzoek, en samenwerking met de andere Leidse faculteiten tot stand weten te brengen en aldus synergie bereiken en interdisciplinariteit bevorderen. Er is wederzijds onderwijs ontwikkeld en toegankelijk gemaakt, er is (promotie)-onderzoek gestart en er zijn kunstenaars als hoogleraar aangesteld. Jaarlijks volgen circa 250 studenten bij- en keuzevakken over en weer. Er is een stabiel aantal van 15 dubbelstudenten, die tegelijkertijd een volledige opleiding aan de Leidse universiteit én aan onze Hogeschool volgen. Circa 90 studenten volgen het Practicum Artium (beeldende kunsten) en 44 het Practicum Musicae, waarvan het tweede en derde jaar onderdeel zijn van een facultair honourstraject. De samenwerking beweegt zich op het terrein van het bacheloronderwijs, het masteronderwijs én het PhDonderwijs en geldt zowel voor het Koninklijk Conservatorium (KC) als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). Het Koninklijk Conservatorium en de Academie der Kunsten werken sinds 2004 onder de naam docartes samen met het Gentse Orpheus Instituut en het Conservatorium van Amsterdam, het Lemmens Instituut/Associatie Katholieke Universiteit Leuven en het Koninklijk Conservatorium Antwerpen/Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen in de doctoraatsopleiding muziek voor promovendi. Door onze faculteit de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten is reeds in 2007 samen met de Academie der Kunsten het initiatief genomen om een internationaal, hoogstaand en kwaliteitsvol doctoraatstraject te ontwikkelen in de beeldende kunst en design, de tweede doctoraatsopleiding waar onze Hogeschool in participeert. Dit gebeurt onder de naam PhDArts in samenwerking met de Katholieke Universiteit Leuven. De directeur van de Academie der Kunsten is op voordracht van het College van Bestuur van de Hogeschool met ingang van april 2009 door het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen benoemd en heeft samen met de decanen van de zes faculteiten een raadgevende stem binnen het College voor Promoties van de Universiteit. Tot nu toe hebben er op de Academie der Kunsten zeven promoties plaatsgevonden. Conservatorium van Amsterdam Het Koninklijk Conservatorium heeft de samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam in het verslagjaar gecontinueerd op het terrein van de tweejarige masteropleiding opera in de Dutch National Opera Academy (DNOA). In samenwerking met het Asko Schönberg is de Ligety Academy opgericht, waarin masterstudenten muziek van beide conservatoria na een positieve auditie telkens een jaar lang speciale coaching krijgen bij het uitvoeren van nieuwe en 20 e -eeuwse muziek. Met ingang van het studiejaar is de master orkestdirectie van start gegaan als nieuw gezamenlijk initiatief. Codarts Rotterdam In 2011 zijn de besprekingen met Codarts voortgezet over mogelijkheden om tussen de conservatoria van beide hogescholen tot structurele afspraken te komen over afstemming en samenwerking. Dit heeft geleid tot de ondertekening op 15 april van een intentieverklaring. Na verkennende gesprekken op CvB-, managementen afdelingsniveau en de vaststelling van de rapportages van deze gesprekken zijn de CvB s van beide hogescholen tot het besluit gekomen de eerder voorgenomen samenwerking concreet vorm te geven en uit te werken. Op 23 december 2011 is een en ander vastgelegd in een formeel samenwerkingsakkoord. Dit betekent

11 Jaarverslag 2011 pagina 10 Hogeschool der Kunsten Den Haag dat Codarts en de HdK de gezamenlijke verantwoordelijkheid zullen nemen en een gezamenlijke regie voeren ten aanzien van het totale onderwijsaanbod dat beide hogescholen verzorgen. Deze regie heeft voornamelijk betrekking op het muziek- en dansonderwijs; de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de enige faculteit voor de beeldende kunst in dit samenwerkingsverband, neemt een aparte positie in. Met het afstemmen en integreren van het aanbod ontstaat voor de student een onderwijsomgeving die ten opzichte van de huidige situatie zowel meer verdieping als meer verbreding mogelijk maakt. De samenwerking zal bovendien tot een betere inbedding leiden in de zich ontwikkelende Metropool Den Haag/Rotterdam. De samenwerking tussen HdK en Codarts past ook goed in de hierboven beschreven landelijke ontwikkelingen van profilering en samenwerking binnen het kunstonderwijs. Overige samenwerkingsrelaties Internationale lidmaatschappen en contacten. De Hogeschool is lid van de International Association of Universities and Colleges of Art, Design and Media (Cumulus), de Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC), European Association of International Education (EAIE), European League of Institutes of the Arts (ELIA), PhDArts, docartes, European Platform for Artistic Research in Music (EPARM/AEC). De jazzafdeling is medeoprichter en actief in het internationale samenwerkingsverband, de International Association of Schools of Jazz, de IASJ. Deelname aan de jaarlijkse bijeenkomst leidt veelal tot een uitwisseling van onderwijsmethodieken door deelnemende docenten en tot het begin van een internationale carrière voor de participerende studenten. Het overzicht van de Europese instellingen voor hoger onderwijs waarmee de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium in het jaar 2011 nauw contact onderhielden in het kader van het Europese ERASMUS programma is als bijlage opgenomen. De KABK werkt op het gebied van docenten- en studentenmobiliteit buiten Europa samen met: Hong Kong Design Institute (China), Zokei University Tokio (Japan), Musashino Art School, Tokio (Japan), Bezalel Academy of Art & Design, Jeruzalem (Israël) en Minneapolis College of Art and Design. Het KC heeft samen met de vooraanstaande conservatoria in Brisbane (Australië), Montreal (Canada), Helsinki en London onder de naam Pentacon een circle of excellence opgericht. Medezeggenschap De Hogeschool heeft twee deelmedezeggenschapsraden, één voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de DMR-KABK, en één voor het Koninklijk Conservatorium, de DMR-KC. De deelraden bestaan uit vertegenwoordigers van personeel en studenten. Uit beide deelraden wordt de Centrale Medezeggenschapsraad gekozen, aangevuld met van de interfaculteiten ArtScience en School voor Jong Talent elk één vertegenwoordiger. Waren de twee deelraden na de verkiezingen in het najaar 2010 in grotendeels vernieuwde samenstelling in oktober 2010 van start zijn gegaan, de nieuwe Centrale Medezeggenschapsraad is per februari 2011 geïnstalleerd. Het Medezeggenschapsreglement, geactualiseerd in 2010, fungeert als kader voor de communicatie tussen het College van Bestuur en de Centrale Medezeggenschapsraad resp. die tussen de faculteitsdirecties en de respectievelijke deelraden. De (deel)medezeggenschapsraden komen regelmatig bij elkaar om de lopende zaken te bespreken, zelfstandig en/of met de faculteitsdirecteur. In mei en november heeft de CMR overleg gevoerd met het College van Bestuur over algemene zaken. In november gebeurde dit in het bijzijn van twee leden van de Raad van Toezicht: mw. L. in t Hout, die medezeggenschap als aandachtsgebied heeft, en RvT-voorzitter S. Eisma. Een greep uit de onderwerpen die gedurende het verslagjaar aan de orde zijn geweest: o het Aktieplan Leerkracht; o het jaartaakbeleid op de School vooor Jong Talent; o de renovatiewerkzaamheden huisvesting KC; o keuze van een nieuwe Arbo-dienst; o het Verzuimprotocol; o het Bestuursreglement HdK; o de begroting 2012; o samenwerking HdK en Codarts Rotterdam.

12 Jaarverslag 2011 pagina 11 Hogeschool der Kunsten Den Haag Financieel verslag Financiële positie op 31 december 2011 In 2011 heeft de Hogeschool een resultaat bereikt van Als gevolg van het positief jaarresultaat is de financiële positie in vergelijking tot 2010 verbeterd. Een deel van het resultaat, te weten , hebben wij toegevoegd aan de bestemmingsreserve huisvesting. Wij zullen dit bedrag inzetten ten behoeve van een in 2012 te creëren voorziening groot onderhoud, waarvoor wij in 2012 een plan groot onderhoud opleveren. Hierdoor is het resultaat 2011 positiever dan indien er in 2011 zelf sprake zou zijn geweest van een getroffen voorziening groot onderhoud. De solvabiliteit, exclusief de voorzieningen, is tot 40% in 2011 gestegen. Dit is volledig conform ons streven, omdat de Hogeschool naast een aantal grote investeringen en de in te richten voorziening groot onderhoud geconfronteerd wordt met afnemende inkomsten zoals daar zijn: Verlaging van de Rijksbijdrage door de invoering van de nieuwe bekostiging Gevolgen hoofdlijnenakkoord 2012 Korting op de Rijksbijdrage voor niet-eer-studenten Mogelijk afschaffen bekostiging deeltijdonderwijs Lagere studentenaantallen in verband met de langstudeerdersmaatregel. Het opgebouwde vermogen is hierdoor zowel een buffer voor de toekomstige investeringen alsmede voor de te verwachten lagere inkomsten. De liquide middelen zijn gestegen, zie ook het kasstroomoverzicht verder in deze jaarrekening. Het resultaat liquide middelen uit operationele en investeringsactiviteiten bedraagt ongeveer De current ratio, de verhouding waarin de Hogeschool in staat is op basis van het totaal vlottende activa (vorderingen en liquide middelen) de kortlopende schulden te dekken, is 1,0 en derhalve eveneens gestegen ten opzichte van Resultaat 2011 In 2011 is het resultaat, voor bestemming, bereikt van In de begroting 2011 werd een positief resultaat verwacht van Het verschil is als volgt te verklaren. Begroot resultaat ,415 mln. Verschil opbrengst baten 1,219 mln. + Te verwachten resultaat 1,634 mln. + Minder personeelslasten 0,788 mln. + Minder afschrijvingen 0,305 mln. + Meer huisvestingslasten 0,226 mln. - Meer overige instellingslasten 0,758 mln. - Saldo lasten 0,109 mln. + Verschil saldo financiële baten en lasten 0,389 mln - Gerealiseerd resultaat 1,354 mln. + Toelichting meest significante afwijkingen. De rijksbijdrage is bijna hoger uitgekomen. De college- en cursusgelden zijn ongeveer lager vanwege minder studenten en cursisten. De overige baten zijn ongeveer 1,3 mln. hoger. Dit laatste vooral door een aantal meerjarige subsidies zoals Raak en Krachtig Meesterschap, hogere inkomsten PO/VO-scholen en onderwijsgerelateerde projecten. Het bedrag personeelslasten is per saldo ruim 0,7 mln. lager dan in de begroting was voorzien. Dit is veroorzaakt door lagere kosten aan inhuur van personeel wel en niet in loondienst. Bij het personeel in loondienst is het verschil te verklaren door een te hoge verwachting van de stijging werkgeverslasten, premies en pensioenen en een gemiddeld lager aantal personeelsleden gerealiseerd ten opzichte van begroot. De afschrijvingen zijn in 2011 per saldo circa 0,3 mln. lager uitgekomen. De belangrijkste oorzaak is dat in 2011 besloten is tot een schattingswijziging op investeringen in groot onderhoud uit het verleden. De afschrijvingstermijn van deze investeringen is daarmee bepaald op 31 december Hierdoor vervalt de afschrijving ervan in 2011 terwijl deze wel als component afschrijving in de begroting 2011 stond opgenomen. De realisatie van de overige instellingslasten is ruim 0,7 mln. hoger dan begroot. De oorzaken hiervoor zijn wederom de schattingswijziging waardoor investeringen van voor 2011 groot onderhoud zijn verwerkt in kosten voorgaande jaren. De investeringen in groot onderhoud in 2011 zijn opgenomen bij de huisvestingslasten. Vandaar dat ook deze kosten hoger zijn uitgekomen dan begroot. Het verschil in saldo financiële baten en lasten is veroorzaakt door het opnemen van een verplichting tot betaling van een boeterente aan de ABN Amro. Dit naar aanleiding van het besluit door het College en de Raad

13 Jaarverslag 2011 pagina 12 Hogeschool der Kunsten Den Haag van Toezicht om de langlopende leningen bij de ABN Amro om te zetten in leningen bij het Ministerie van Financiën. Naast dat dit over de gehele looptijd gezien grote rentevoordelen oplevert, zijn de voordelen van het lenen bij het Ministerie van Financiën groot ten opzichte van flexibiliteit in de voorwaarden. Investeringsbeleid In 2011 is in bijna 1,9 mln. geïnvesteerd (zie bijlage totaaloverzicht materiële vaste activa, in deze jaarrekening) en ruim 0,9 mln. gedesinvesteerd (vanwege schattingswijziging groot onderhoud). Het investeringsbeleid richt zich op het optimaliseren van de onderwijsruimten (uitbreiding van het aantal m2 alsmede de kwaliteit en inrichting van de onderwijsruimten) en leermiddelen. Zoals uit de resultaatverdeling blijkt, zijn hierdoor de bestemmingsreserves huisvesting en leermiddelen verder verhoogd om de gewenste investeringen in 2012 en later goed te kunnen ondersteunen. Treasury Ten gevolge van het treasurybeleid zijn in 2011 besluiten genomen met betrekking tot het aflossen en omzetten van langlopende leningen bij de ABN Amro in leningen bij het Ministerie van Financiën. De in 2011 gepleegde investeringen, die overigens samenhangen met de meerjaren investering- en liquiditeitsprognose, vormen daarbij tevens onderdeel van het gehanteerde treasurybeleid. Het treasurystatuut zelf is in 2011 in de vergadering met de Raad van Toezicht aan de orde geweest. In het statuut is onder andere opgenomen dat er niet in effecten belegd wordt en liquide middelen uitsluitend in deposito gegeven worden aan het Ministerie van Financiën. In de regel worden deposito s voor een periode tussen de 3 en 6 maanden afgesloten. De functie van treasurer wordt uitgevoerd door de controller die voor iedere transactie vooraf toestemming krijgt van het College van Bestuur. Ten aanzien van de executie ligt de tekenbevoegdheid bij het College van Bestuur. De Hogeschool heeft nog één schuld bij de ABN Amro. De omvang van de schuld is op 31 december 2011 ruim 4,8 mln. De looptijd bedraagt indien we deze schuld regulier zouden aflossen 12 jaar. De Hogeschool heeft besloten deze op 31 december 2011 nog lopende lening bij de ABN Amro eveneens om te zetten in een lening bij het Ministerie van Financiën. Daarnaast is er een langlopende lening ad aangevraagd bij het Ministerie van Financiën voor een looptijd van 4 jaar. Hierdoor vervalt in 2012 de borging van de langlopende schuld door de Stichting Waarborgfonds HBO. Risicobeheersing en werking controlesysteem 2011 Risicoanalyse In 2011 is de in 2010 opgestelde risicoanalyse herzien en met de Raad van Toezicht besproken. Daarnaast zijn de volgende protocollen in 2011 uitgewerkt: Inkoop en aanbestedingsrichtlijn Inhuur personeel niet in loondienst Verzuim Onkostenvergoeding collegeleden In 2011 zijn de 1 e resultaten zichtbaar geworden van het in 2010 ontwikkelde systeem planning en control. Zo zijn nieuwe rapportages opgesteld en besproken en hebben de budgetbewakers voor het eerst een rol gespeeld in de verantwoording van de cijfers over Daarnaast heeft dit nieuwe systeem een belangrijke rol gespeeld in het opstellen van de begroting Naar verwachting zal het systeem in 2012 zijn completering krijgen waardoor vanaf 2013 van een integraal systeem sprake is. Nieuwe bekostiging vanaf 2011 en korting collegegeld langstudeerders vanaf 2012 In 2011 is de nieuwe bekostiging van het Hoger Onderwijs in werking getreden. Dit heeft voor onze Hogeschool een grote impact omdat per 2011 de bekostiging vervallen is: a) voor de categorie studenten reeds in het bezit van een Nederlands bachelor- resp. masterdiploma van na september Op peildatum 1 oktober 2010 voor het studiejaar zijn er bij onze Hogeschool 140 studenten aanwezig. Deze zijn verdeeld in 39 studenten van het KC en 101 studenten van de KA. Voor het lopend studiejaar zijn de voorlopige cijfers 27 studenten KC en 111 studenten KA. b) voor de categorie studenten met een lange studiehistorie in het Nederlandse hoger onderwijs (nominale studieduur + 1 jaar); vooral bij de KA werkt dit negatief uit omdat een groot deel van de instromende studenten veelal een (soms langdurige) studiehistorie heeft en bij voldoende talent moet worden toegelaten. Zij zijn dan (potentiële) langstudeerders. Op peildatum 1 oktober 2010 voor het studiejaar heeft de HdK 125 langstudeerders, waarvan 84 KA en 41 KC. Op peildatum 1 oktober 2011 betrof het aantal langstudeerders 89. De 89 langstudeerders zijn verdeeld in 32 bij het KC en 57 bij de KA. Daarentegen is de diplomabekostiging verhoogd van 0,5 naar 1,0 wat betekent dat per afgestudeerde student niet 0,5 maal het tarief per student wordt ontvangen maar 1,0, hetgeen de terugval aan Rijksbijdrage vanwege bovenbeschreven studenten met een graad of studiehistorie in het Nederlandse hoger onderwijs enigszins vermindert.

14 Jaarverslag 2011 pagina 13 Hogeschool der Kunsten Den Haag In het verlengde hiervan wordt de HdK in 2012 een extra korting opgelegd op basis van het aantal zogeheten langstudeerders, dat op peildatum 1 oktober 2010 bij ons was ingeschreven. In 2012 betreft het een korting op de Rijksbijdrage van ruim (periode september 2012 tot en met december 2012). Deze korting kan, bij gelijkblijvende aantallen langstudeerders, de komende jaren oplopen tot een bedrag van ongeveer Door de overheid is tevens bij wet bepaald dat de HdK bij de studenten met een lange studiehistorie een verhoogd collegegeld in rekening moet brengen. Dit verhoogd collegegeld bestaat uit het wettelijk collegegeld (in 2012: 1.771) vermeerderd met een bedrag van (na indexering in 2012: 3.063). De opslag wordt vervolgens door OCW op de Rijksbijdrage in mindering gebracht. Hiermee beperkt de overheid ons in de vrijheid om voor deze categorie onbekostigde studenten zelf tarieven te bepalen die de werkelijke kosten van ons intensief curriculum benaderen dan wel dekken. Begroting 2012 De begroting 2012 is als volgt samengesteld: Bedragen * 1000 Begroting 2012 Realisatie 2011 Begroting 2011 Baten Rijksbijdragen College, cursus en examengelden Overige baten Totaal baten Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overigen instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Uit de begroting 2012 zijn de volgende verschillen ten opzichte van 2011 op te merken. De inkomsten dalen in de begroting 2012 licht, dit wordt veroorzaakt door een lager begroot bedrag overige opbrengsten. De totale lasten stijgen in 2012, qua begroting, met ongeveer 1,1 mln. Op basis van de nu bekende gegevens zullen de begrote afschrijvingen en huisvestingslasten in 2012 mogelijk anders uitkomen waardoor de nu grote verschillen ten opzichte van de realisatie 2011 anders uitpakken. De stijging personele lasten wordt grotendeels verklaard door een stijging van de verwachte loonkosten personeel in loondienst. Naast een stijging van de loonkosten doordat nagenoeg alle vacatureruimte in 2012 is ingevuld is de stijging ook te verklaren door de verwachte stijging werkgeverslasten pensioenen. Per 1 april 2012 stijgt de pensioenpremie van 21,9% naar 24,1%. In de begroting is met deze ontwikkeling rekening gehouden. Notitie Helderheid In de notitie Helderheid en de aanvulling daarop is een aantal zaken expliciet aan de orde gesteld, waar in het jaarverslag aandacht aan besteed dient te worden. Het betreft: - 1. Het uitbesteden van onderwijs - 2. Investeren van publieke middelen in private activiteiten - 3. Het verlenen van vrijstellingen - 4. Bekostiging van buitenlandse studenten - 5 Collegegeld niet betaald door de deelnemer zelf - 6. Studenten volgen modules van opleidingen - 7. De student volgt een andere opleiding dan waarvoor hij is ingeschreven - 8. Bekostiging van maatwerktrajecten - 9. Bekostiging van het kunstonderwijs.

15 Jaarverslag 2011 pagina 14 Hogeschool der Kunsten Den Haag Ad 1. De Hogeschool besteedt geen onderwijs uit. Ad 2. Van private activiteiten, waarbij een derde partij cq een andere rechtspersoon is betrokken, is slechts in zeer bescheiden mate sprake. Er is een aan de Hogeschool gelieerde stichting Cursussen die een niet-bekostigde oriëntatiecursus beeldende kunsten op zaterdag verzorgt (30 zaterdagen), en een 2-jarige post-hbo-opleiding Industriële Vormgeving. De opbrengsten van de cursusgelden dekken in de regel de hiervoor gemaakte kosten; In 2011 is sprake van een klein verlies van De baten en lasten zijn geconsolideerd in de jaarrekening. Daarnaast worden er binnen de Hogeschool publieke middelen ingezet ten behoeve van voorbereidend onderwijs teneinde de toegankelijkheid van het kunstonderwijs te vergroten en ter verbetering van de kwaliteit van de studenten. Ad 3. De Hogeschool verleent alleen vrijstellingen op individuele basis vanwege elders verworven competenties. Strategisch handelen (bv. middels versnelde diploma-uitreiking) is daarbij niet aan de orde. Ad 4. Alleen EER-studenten die daadwerkelijk aan de Hogeschool studeren, en de reguliere opleiding volgen, worden betrokken bij de berekening van de bekostiging. Uitwisselingsstudenten worden niet betrokken bij de berekening van de bekostiging. Bij de inschrijving van buitenlandse studenten wordt nauwkeurig toegezien of zij een bewijs van rechtmatig verblijf in Nederland hebben. Indien blijkt dat op 1 december van het teljaar dit bewijs niet aanwezig is in het dossier, wordt de student niet betrokken bij de berekening van de bekostiging. Ad 5. Indien een derde het collegegeld voor een student betaalt, wordt de student gevraagd een verklaring te tekenen dat hij daarmee akkoord is. De Hogeschool kent een noodfonds gevoed uit eigen middelen, waaruit in bijzondere gevallen een tegemoetkoming voor een student betaald wordt. Ad 6. Indien studenten modules volgen, worden zij beschouwd als contractstudenten, en worden zij niet als student ingeschreven. Ad 7. Studenten volgen de opleiding waarvoor zij zijn ingeschreven. Ad 8. De Hogeschool kent geen maatwerktrajecten. Ad 9. Studenten die meer dan een jaar in het buitenland stage lopen, worden niet betrokken bij de berekening van de bekostiging. Indien studenten bij meer dan 1 (kuo-)instelling ingeschreven staan, worden zij - gegeven de CFI-systematiek - slechts bij één instelling bekostigd; de Hogeschool ziet hier nauwgezet op toe en overlegt in deze gevallen met de desbetreffende andere instelling over waar de student voor bekostiging in aanmerking wordt gebracht. Den Haag, 14 juni 2012 Het College van Bestuur Origineel getekend door: A.J.A. Verduyn Lunel Voorzitter H. van der Meulen vice-voorzitter Hogeschool der Kunsten Den Haag Contactpersoon: Postbus G.W.A. Zanoni 2502 AR Den Haag Controller tel / tel administratienummer: KJ g.zanoni@kabk.nl

16 Jaarverslag 2011 pagina 15 Hogeschool der Kunsten Den Haag Verslag van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van de Hogeschool der Kunsten Den Haag bestond in 2011 uit de volgende leden: - Mr. S.E. Eisma, voorzitter - Drs. W.J. Deetman (tot 1 januari 2012) - E. in t Hout - Jhr. Ir. C.J.A. Reigersman - R. Rietveld (tot 7 juni 2011) - Drs. J.C.M. Schönfeld - J.L.M. Zoet In de algemene bijlage I zijn de personalia van de leden opgenomen als ook gegevens over de zittingstermijnen en hoofd- en nevenfuncties. Algemeen De Raad bestond op 31 december 2011 uit zes leden. In juni is raadslid Rietveld na twee zittingstermijnen van rechtswege afgetreden; raadslid Deetman is op 31 december afgetreden. Besloten is de ontstane vacatures vooralsnog niet te vervullen. De Raad is hen erkentelijk voor de inbreng en getoonde inzet in de afgelopen jaren. Voorzitter Eisma is in december benoemd voor een tweede zittingstermijn. De voorzitter en de overige leden zijn allen onafhankelijk in de zin van paragraaf lll.2.2 van de Branchecode. De Raad heeft in 2011 toezicht gehouden op het beleid van het College van Bestuur en de algemene gang van zaken in de Hogeschool en heeft het College met advies ter zijde gestaan. Hij deed dit voornamelijk door in vergaderingen met het College van Bestuur te discussiëren over voorkomende aangelegenheden. De Raad vergaderde daartoe vijfmaal met het College. Naast de reguliere mededelingen van het College van Bestuur, het governancebeleid en de vaststelling van de jaarstukken, vermeldde de agenda onderwerpen als de gevolgen van het overheidsbeleid voor de bekostiging, de samenwerking met de Universiteit Leiden, de huisvesting in het algemeen en in het bijzonder de nieuwbouw van een verdieping op een deel van het gebouw van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de renovatie van de monumentale gevel van de Koninklijke Academie aan de Bleijenburg en de nieuwbouwplannen van het Conservatorium aan het Spuiplein, het beleid ten aanzien van curriculumvernieuwing, onderzoek, personeel, public relations, kwaliteitszorg, internationalisering, de investeringsagenda en de planning en control cyclus. Ook besteedde de Raad samen met het College bijzondere aandacht aan het sectorplan voor het kunstvakonderwijs in relatie tot de rapporten van de Commissies Veerman en Dijkgraaf. Als rode draad door alle vergaderingen heen is gesproken over de mogelijkheden tot nauwe samenwerking en afstemming met Codarts Rotterdam, onze collega-kunsthogeschool in de metropool Den Haag/Rotterdam. Per mei 2011 is Prof. de Ruiter vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd teruggetreden als lid van het College van Bestuur. Het voorzitterschap had hij al per juli 2010 overgedragen. Sinds 1983 heeft hij zich krachtig ingezet, aanvankelijk voor het Koninklijk Conservatorium en vanaf na fusie met de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten - tevens voor de Hogeschool, waarvoor de Raad met nadruk zijn dank wil uitspreken. De Hogeschool kent sinds mei 2011 een tweehoofdig College dat bestaat uit de heer Verduyn Lunel, voorzitter, en de heer van der Meulen, vice-voorzitter. De Raad vergaderde ook buiten aanwezigheid van de leden van het College en besprak daarbij zowel het functioneren van het College als zijn eigen functioneren. Buiten de vergaderingen had de voorzitter van de Raad regelmatig contact met de voorzitter van het College en de leden van het College ieder afzonderlijk. Andere leden van de Raad hadden buiten de vergaderingen ook contact met leden van het College en andere personen binnen de organisatie. In het najaar woonden de raadsleden mevrouw In t Hout, met het aandachtsgebied medezeggenschap, en de voorzitter een vergadering bij van de Centrale Medezeggen-schapsraad en het College. Remuneratiebeleid De raad heeft een remuneratiebeleid vastgesteld. Uitgangspunten daarbij zijn de wens en noodzaak om deskundige leden van het College te werven en te behouden die bereid en in staat zijn leiding te geven aan de verwezenlijking van de hoge (internationale) ambities van de Hogeschool binnen het geldende wettelijke kader. De voorzitter en vice-voorzitter van het College zijn aangesteld voor een bepaalde tijd van minder dan vier jaar. De leden van het College genieten een salaris volgens toepasselijke schalen, een vakantietoeslag en een vaste toelage. Daarnaast kunnen secundaire arbeidsvoorwaarden gelden zoals een vaste onkostenvergoeding en het ter beschikking stellen van een auto voor interlokaal en internationaal vervoer. De Hogeschool is aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds Abp. Over afvloeiingsregelingen in geval van beëindiging van de relatie zijn geen afspraken gemaakt. De hoogte van de bezoldiging wordt in het jaarverslag gespecificeerd. Gelet op de bijzondere positie van de Hogeschool, haar internationale karakter, de zwaarte van de functies en het feit dat de leden van het College naast hun functie als zodanig ook leiding geven aan belangrijke onderdelen van de Hogeschool is de Adviesregeling Totaal Vast Inkomen wel uitgangspunt voor het beloningsbeleid, maar is deze niet in alle opzichten relevant voor de Hogeschool. Desgevraagd heeft de Hogeschool de bezoldigingsgegevens separaat aan de HBO-raad doen toekomen opdat deze gepubliceerd konden worden op de website van de branchevereniging. Het overzicht van de onkostendeclaraties van de bestuursleden over 2011 is in het voorjaar van 2012 op onze eigen website geplaatst om optimaal te voldoen aan de maatschappelijke wens om transparantie.

17 Jaarverslag 2011 pagina 16 Hogeschool der Kunsten Den Haag Jaarrekening en begroting De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van het door het College opgestelde jaarverslag en de jaarrekening over Beide stukken zijn met het College uitvoerig besproken in een vergadering waarin ook de externe accountant aanwezig was. Na kennis genomen te hebben van de management letter van de externe accountant en haar goedkeurende verklaring bij de jaarrekening heeft de Raad de jaarrekening 2010 goedgekeurd. In de decembervergadering heeft de Raad de begroting voor het jaar 2012 vastgesteld, nadat de Centrale Medezeggenschap deze van een positief advies had voorzien. Governance Begin 2011 is onder de naam een website gelanceerd geheel gewijd aan Bestuur en Toezicht. Als basis fungeerde de Branchecode Governance HBO. Alle elementen uit de code maken inmiddels onderdeel uit van de governance-structuur van de Hogeschool, zij het dat gelet op de omvang van de Hogeschool en de beperkte middelen de bepalingen van de Branchecode inzake risicobeheersings- en controlesystemen niet volledig worden gevolgd. In het najaar heeft een onafhankelijke commissie in opdracht van de HBO-raad een nalevingsonderzoek gedaan naar de publicatieverplichtingen die voortkomen uit de Branchecode. De uitkomst is dat onze Hogeschool hieraan volledig voldoet. Commissies De Raad van Toezicht functioneert als een geheel. Er zijn derhalve geen commissies ingesteld die verantwoordelijk zijn voor deeltaken. Wel zijn er vier aandachtsgebieden verdeeld: remuneratie bij de voorzitter, financiën bij het lid Schönfeld, medezeggenschap bij het raadslid In t Hout en nieuwbouw bij lid Reigersman. Informatiebronnen De primaire bron van informatie voor de Raad van Toezicht is het College van Bestuur. In de statuten en in de reglementen is een nadere uitwerking gegeven aan de wijze waarop het College de Raad informeert, zowel schriftelijk als mondeling en zowel regulier als incidenteel. De verschafte informatie wordt in de reguliere vergaderingen van de Raad met het College besproken. Daarnaast is de externe accountant een belangrijke bron van informatie voor de Raad. Dit geldt met name voor de management letter die de accountant voorafgaande aan de bespreking van de jaarrekening aan de Raad verschaft en de toelichting die de accountant bij gelegenheid van de bespreking van de jaarrekening verschaft. Ook contacten met de Medezeggenschapsraad vormen een welkome bron van informatie voor de Raad, zoals tijdens overleg tussen de Centrale Medezeggenschapsraad en het College van Bestuur, waar een delegatie van de Raad geregeld als toehoorder bij aanwezig is. Door het bijwonen van eindexamens op het Conservatorium en het bezoeken van de eindexamenexpositie van de Academie hebben leden van de Raad kennisgenomen van de behaalde resultaten. In een uitzonderlijke situatie is het denkbaar dat de Raad voor een specifiek facet zelfstandig informatie inwint. Er zijn geen signalen binnengekomen van de interne instanties, zoals de Klachtencommissie, vertrouwenspersonen of via de Klokkenluidersregeling. Profielschets Ieder lid heeft affiniteit met het internationale kunstonderwijs Ieder lid is in staat het beleid van het CvB op hoofdlijnen te beoordelen Ieder lid is gewend om in teamverband te opereren Ieder lid heeft voldoende tijd en gelegenheid om de vergaderingen van de RvT voor te bereiden en bij te wonen en is daarnaast desgewenst beschikbaar voor verder overleg met (leden) van de RvT en/of CvB De leden hebben een zodanige mix van ervaringen, kennis en deskundigheden dat de RvT ook op onderdelen het beleid van het CvB kan beoordelen en het CvB kan adviseren bij financiële, bestuurlijke, maatschappelijke, sociale, juridische en andere veel voorkomende vraagstukken en bij vraagstukken die de omgang met de overheid in haar diverse, voor de Hogeschool relevante hoedanigheden raken. Bij het aanzoeken van kandidaatleden wordt een spreiding nagestreefd over specifieke deskundigheid op de terreinen kunst & cultuur, hoger onderwijs, financiën, het bedrijfsleven en de wereld van het bouwen. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het College van Bestuur en welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Naar het oordeel van de Raad van Toezicht is aan de geformuleerde onafhankelijkheidscriteria voldaan. Bezoldiging De voorzitter en de overige leden van de Raad ontvangen geen bezoldiging. Zij ontvingen geen persoonlijke leningen of garanties. Tenslotte Tot slot spreekt de Raad zijn waardering uit voor de in 2011 getoonde inzet van het College van Bestuur en de medewerkers van de Hogeschool. 14 juni 2012, Raad van Toezicht

18 Jaarverslag 2011 pagina 17 Hogeschool der Kunsten Den Haag 3. ONDERWIJS Overzicht van de aangeboden opleidingen KONINKLIJKE ACADEMIE VAN BEELDENDE KUNSTEN Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten biedt in het kader van de Bachelor-Masterstructuur onderstaande opleidingen aan (voltijd; * tevens in deeltijd). Domein Opleidingen en uitstroomprofielen Studierichting Beeldende Kunst en Vormgeving Bacheloropleiding Autonome Beeldende Kunst Beeldende Kunst* croho geaccrediteerd t/m Bacheloropleiding Vormgeving croho geaccrediteerd t/m Profiel Visuele Communicatie ArtScience Fotografie* Grafisch Ontwerpen* Interactive Media Design Profiel Productontwerp Textiel en Mode Masteropleiding Muziek croho geaccrediteerd t/m Masteropleiding Type and Media Profiel Ruimtelijk ontwerp Profiel scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Interieur- en meubelontwerpen* ArtScience / Artistic Research Type and Media croho geaccrediteerd t/m Masteropleiding Interior Architecture Profiel Ruimtelijk ontwerp Interior Architecture croho geaccrediteerd t/m

19 Jaarverslag 2011 pagina 18 Hogeschool der Kunsten Den Haag De KABK verzorgt verder de Post Graduate Course Industrial Design KABK studenten kunnen ook instromen in andere vervolgopleidingen waarin de KABK actief participeert, dan wel een samenwerkingspartner is: het Mastertraject ArtScience het Mastertraject Artistic Research / Onderzoek in de Kunsten beide trajecten zijn onderdeel van de Master Muziek van de Hogeschool der Kunsten Den Haag (Koninklijk Conservatorium) master Photographic Studies Universiteit Leiden (Faculteit der Geesteswetenschappen) master Mediatechnology Universiteit Leiden (Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen) Daarnaast verzorgde de Koninklijke Academie voorbereidend onderwijs (zie ook de paragraaf School voor Jong Talent): Oriëntatiecursus (dertig zaterdagen) Voorbereidend jaar (voltijdsprogramma voor alle afstudeerrichtingen) School voor Jong Talent: combinatieprogramma Vmbo (Tl)- Havo- VWO / KABK Speciaal Gecombineerde Leerweg Samenwerkingsprojecten met het voortgezet onderwijs in Den Haag en omstreken: - Johan de Witt College - Segbroek College - Bonaventura College - Haags Montessori Lyceum Diverse trajecten voor individuele leerlingen uit het voortgezet onderwijs KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans De Muziekvakopleiding van de Faculteit Muziek en Dans (Koninklijk Conservatorium) biedt in de bachelorfase uitsluitend voltijdopleidingen aan met een studieduur van vier jaar. Afgestudeerden van de bacheloropleiding Muziek verwerven via een specialisatie-programma tevens de kwalificatie als docent (docerend kunstenaar). De bacheloropleiding Docent Muziek betreft een ongedeelde eerstegraadsopleiding die kwalificeert voor de schoolvakken muziek en CKV2 en CKV3 in het voortgezet onderwijs, muziekdocent binnen overige vormen van regulier onderwijs en een aantal beroepen in de kunsteducatie. In de masterfase worden drie voltijdopleidingen aangeboden met een studieduur van twee jaar. Het betreft de HBO-masteropleidingen Muziek, Sonologie en Opera. Deze opleidingen zijn toegankelijk voor een beperkte groep studenten, omdat scherp wordt geselecteerd op het potentieel van de student zich verder te kunnen verdiepen en/of verbreden. De master Opera wordt verzorgd via de Dutch National Opera Academy (DNOA), het samenwerkingsverband van het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam. De Dansvakopleiding van de faculteit verzorgt de bacheloropleiding Dans. Deze opleiding kent in het algemeen slechts één afstudeerrichting: Academische Theaterdans. In een enkel geval is het mogelijk om af te studeren in Internationale Folkloredans. Daarnaast verzorgt het Koninklijk Conservatorium voorbereidend onderwijs (zie ook de paragraaf School voor Jong Talent): Voorbereidend jaar School voor Jong Talent: combinatieprogramma PO groep 7/8 - Vmbo (Tl)- Havo- VWO/KC Pi-projecten

20 Jaarverslag 2011 pagina 19 Hogeschool der Kunsten Den Haag Domein Opleidingen en uitstroomprofielen Studierichting Muziek Bacheloropleiding Muziek croho geaccrediteerd t/m Bacheloropleiding Docent Muziek Musicus Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Klankregie en opnameleiding Docent Muziek Klassieke Muziek Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie -koor -orkest -harmonie/fanfare/brassband Theorie der Muziek Kerkmuziek Compositie Sonologie Art of Sound Docent Muziek croho geaccrediteerd t/m Masteropleiding Muziek croho geaccrediteerd t/m Masteropleiding Sonologie Musicus Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Klankregie en opnameleiding Educatie Sonoloog Klassiek Orkestspel Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie -koor -orkest -harmonie/fanfare/brassband Music Master New Audiences and Innovative Practice Compositie ArtScience / Artistic Research Arrangeren/Componeren/Jazz Muziektheater T.I.M.E. Art of Sound Theorie der Muziek Muziekeducatie Sonologie Dans croho geaccrediteerd t/m Masteropleiding Opera croho geaccrediteerd t/m Bacheloropleiding Dans Opera (via Dutch National Opera Academy) Uitvoerend danser Opera Academische theaterdans croho geaccrediteerd t/m