Jaarverslag 2013 Hogeschool der Kunsten Den Haag

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Hogeschool der Kunsten Den Haag

2

3 Jaarverslag 2013 pagina 1 Hogeschool der Kunsten Den Haag INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR BESTUURSVERSLAG...5 Profiel van de Hogeschool... 5 Algemene instellingsgegevens... 5 Kernactiviteiten... 7 Omgevingsanalyse... 7 Samenwerkingspartners... 9 Medezeggenschap Sectorplan kuo Prestatieafspraken met OCW Financieel verslag Continuïteitsparagraaf Notitie Helderheid Verslag van de Raad van Toezicht ONDERWIJS...25 Overzicht van de aangeboden opleidingen Accreditaties Ontwikkelingen in de diverse curricula Dansvakopleiding Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Kwaliteitszorg en studeerbaarheid binnen de instelling ONDERZOEK...45 Onderzoek in bachelor- en masteronderwijs Onderzoek in doctoraatstrajecten: de derde cyclus Lectoraten Overig onderzoek STUDENTEN...49 Ontwikkelingen in de studentenpopulatie Wervingsbeleid Toelating en selectie Het decanaat Rechtsbescherming student Internationalisering en internationale studenten Rendementen FACILITEITEN...61 Huisvesting Facility en milieuzorg Bibliotheken PR ICT SOCIAAL JAARVERSLAG...65 Personeelsbeleid Personele kengetallen Professionalisering en ontwikkeling Arbeidsomstandigheden Organisatie JAARREKENING...73 Belangrijkste activiteiten van de rechtspersoon Toelichting vergelijkende cijfers ten opzichte van vorig boekjaar Geconsolideerde jaarrekening Bijzondere posten Enkelvoudige Jaarrekening Overige gegevens Bijlagen bij de jaarrekening

4 Jaarverslag 2013 pagina 2 Hogeschool der Kunsten Den Haag ALGEMENE BIJLAGEN I Samenstelling Raad van Toezicht II Concerten, voorstellingen, exposities en overige projecten III Specificatie kengetallen studenten IV Prijzen en vermeldingen studenten, alumni en (gast)docenten V Bilaterale overeenkomsten Levenlang Leren Programma/ERASMUS

5 Jaarverslag 2013 pagina 3 Hogeschool der Kunsten Den Haag 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR Onderwijs, onderzoek en kennisvalorisatie zijn de activiteiten waar wij als Hogeschool ons bestaansrecht aan ontlenen. Deze drieslag vinden wij ook terug in de herziene Branchecode goed bestuur hogescholen uit Terugkijkend op afgelopen jaar valt op dat naast de primaire taken een substantieel deel van onze activiteiten door wet- en regelgeving werd bepaald: accreditaties, externe validering, monitoring van de prestatieafspraken, etc gaat de boeken in als het jaar met een extreem hoog aantal visitaties. Liefst vijf van de tien opleidingen ondergingen een beperkte opleidingsbeoordeling. Bovendien vond in oktober en december de hogeschoolbrede instellingstoets kwaliteitszorg plaats. Het zal niemand verbazen dat de aspecten kwaliteitscultuur, beoogde en gerealiseerde eindkwalificaties, onderwijsleeromgeving en toetsing een jaar lang de gesprekken over het onderwijs beheerst hebben. Met inbegrip van de twee beperkte opleidingsbeoordelingen uit 2012 zijn nu de resultaten bekend van 7 visitaties. En daar mogen wij trots op zijn, want niet minder dan 5 opleidingen zijn door het panel als excellent beoordeeld. Begin 2014 heeft de NVAO deze oordelen bekrachtigd. Daarnaast heeft de NVAO aan de masteropleidingen muziek en sonologie het bijzonder kenmerk internationalisering verleend. In de paragraaf accreditaties vindt u hierover meer informatie. De Hogeschool der Kunsten participeerde in twee projecten in het kader van het hbo-brede project Vreemde ogen dwingen. Het betreft samenwerkingsprojecten rondom externe validering. Het KC is initiatiefnemer en penvoerder van de landelijke pilot voor het gemeenschappelijk toetsen van muziekexamens op internationaal niveau i.s.m. Codarts Rotterdam, Norwegian Academy of Music Oslo, Sibelius Academy Helsinki en de Guildhall School of Music and Drama London. De KABK participeert in de pilot om gemeenschappelijke kaders te ontwikkelen voor de toetsing van het reflexieve aspect aan het einde van een studie in het kunstvakonderwijs, samen met de Gerrit Rietveld Academie, de AHK, Codarts, HKU, ArtEZ en de Design Academy. In het bestuursverslag (hoofdstuk 2) verantwoorden wij de met OCW overeengekomen prestatieafspraken. Naast cijfermatige overzichten op de achtereenvolgende peildata van de nulmeting uit 2011, het verslagjaar 2013 en de ambitie in 2015 is beschreven welke concrete acties en maatregelen wij hebben genomen om de doelen te behalen. Ook wordt ingegaan op de beleidsvoornemens voor specifieke punten die wij zelf hebben aangegeven in het sectorplan kunstvakonderwijs en in ons eigen meerjarenbeleidsplan Het bestuursverslag bevat ook de zogeheten continuïteitsparagraaf, waarin de financiële verwachtingen voor de komende drie verslagjaren zijn vastgelegd. Als rode draad door alle besprekingen met de Raad van Toezicht is in 2013 een drietal majeure vraagstukken aan de orde geweest. Er is intensief gesproken over de nieuwbouwplannen van het Koninklijk Conservatorium aan het Spuiplein in Den Haag. Een en ander heeft geresulteerd in een onderhuurovereenkomst voor een periode van 40 jaar vanaf Vanwege pensionering per 31 december 2013 van Jack Verduyn Lunel als directeur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten / voorzitter College van Bestuur heeft de Raad in overleg met een professionele recruiter een benoemingsprocedure vastgesteld. De procedure heeft geleid tot de benoeming per 1 januari 2014 van Marieke Schoenmakers. Vanaf diezelfde datum is zittend bestuurder Henk van der Meulen benoemd tot bestuursvoorzitter. Het derde vraagstuk was het bestuurlijke proces om te komen tot de voorgenomen fusie met Codarts Rotterdam. Voor onze Hogeschool is gaandeweg duidelijk geworden dat de identiteiten en bedrijfsculturen dermate verschillend zijn, dat een hogescholenfusie niet de beste vorm is om de samenwerking Codarts/HdK te formaliseren. Daarom is eind januari 2014 besloten om de samenwerking niet via een fusie tot stand te brengen maar om deze op deelgebieden in te richten. In 2014 gaan wij voort op de ingeslagen weg om de kwaliteit van het onderwijs tenminste op het niveau te handhaven, zoals dit onlangs door de NVAO is beoordeeld, en liefst te optimaliseren. Ook zetten wij in op het verbeteren van de masteropleidingen in zowel omvang als kwaliteit. Wij investeren al jaren in het aantal masterplaatsen door meer studenten, die aan de uiterst hoge toelatingseisen voldoen, toe te laten dan waar de bekostiging in de onderwijsopslag in voorziet. Via de operatie van het sectorplan kunstvakonderwijs minder bachelors voor meer masters willen wij met name voor de faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving capaciteit vrijspelen voor masters. Tenslotte hopen wij in 2014 een impuls te geven aan ons profiel onderzoekende hogeschool. Daar zullen wij in het jaarverslag 2014 uitgebreid verslag van doen. 28 mei 2014, College van Bestuur

6 Jaarverslag 2013 pagina 4 Hogeschool der Kunsten Den Haag

7 Jaarverslag 2013 pagina 5 Hogeschool der Kunsten Den Haag 2. BESTUURSVERSLAG Profiel van de Hogeschool De Hogeschool der Kunsten Den Haag is ontstaan door het samengaan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium. Zij vormt sindsdien een kleinschalige, monosectorale instelling voor hoger onderwijs op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, muziek en dans met een sterk internationale inslag. De fusie kwam tot stand in Beide instellingen hebben een grote reputatie. De geschiedenis van de Koninklijke Academie gaat terug tot ze is de oudste kunstacademie van Nederland en één van de oudste van Europa en die van het Conservatorium tot Direct bij de start van de Hogeschool werd een gezamenlijke Interfaculteit voor Beeld en Geluid (nu ArtScience) opgericht. Daarmee werd het innovatieve karakter van de Hogeschool meteen onderstreept. De in de jaren 70 ingerichte eigen School voor Jong Talent met uitermate talentvolle leerlingen muziek en dans in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, is kort na 2000 uitgebreid met beeldende kunst. Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. Algemene instellingsgegevens Hogeschool der Kunsten Den Haag Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Prinsessegracht AN Den Haag (telefoon) (fax) post@kabk.nl ( ) Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans Juliana van Stolberglaan CA Den Haag (telefoon) (fax) ( ) info@koncon.nl De Hogeschool der Kunsten Den Haag bestaat uit twee faculteiten en twee interfaculteiten: - Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving - Faculteit Muziek en Dans - Interfaculteit ArtScience - Interfaculteit School voor Jong Talent Organigram Hogeschool der Kunsten Den Haag Academie der Kunsten Universiteit Leiden Raad van Toezicht College van Bestuur P&O Financiën Bestuurssecretariaat Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Koninklijk Conservatorium

8 Jaarverslag 2013 pagina 6 Hogeschool der Kunsten Den Haag Raad van Toezicht Sjoerd Eisma, voorzitter Charlotte Huygens (per 22 september 2013) Carel Jan Reigersman Maarten Schönfeld Jan Zoet College van Bestuur van de Hogeschool der Kunsten Den Haag tot en met 31 december 2013 Jack Verduyn Lunel, voorzitter Henk van der Meulen, vice-voorzitter vanaf 1 januari 2014 Henk van der Meulen, voorzitter Marieke Schoenmakers, vice-voorzitter Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Koninklijk Conservatorium Jack Verduyn Lunel (t/m 31 december 2013) Marieke Schoenmakers (vanaf 1 januari 2014) directeur Henk van der Meulen directeur Eric Privee Johan van Oord Corinne Noordenbos Roosje Klap/Niels Schrader Claudia Linders Erik Verdonck (tot nov.)/ Jurgi Persoons (per nov.) Ernst Bergmans directiesecretaris hoofddocenten: Beeldende Kunst Fotografie Grafisch Ontwerpen Interieurarchitectuur en meubelontwerpen Textiel en Mode Deeltijdopleidingen Martin Prchal adjunct-directeur Onderwijs Karin van der Lee adjunct-directeur Onderwijsondersteuning en Bedrijfsvoering Nancy Euverink directeur dansvakopleiding Tom Bosma adjunct-directeur dansvakopl. dansvako Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Joost Rekveld hoofd Jan van Bilsen directeur Zanne Zwart coördinator beeldende kunst Nancy Euverink directeur dans Anthony Zielhorst coördinator muziek Centraal Bureau van de Hogeschool Arthur Gieles Catharina Boon Margot Bebseler Gerard Zanoni Wout Zinkstok Annelique Offers secretaris College van Bestuur bestuursassistent hoofd Personeel & Organisatie hoofd Financiële Zaken stafmedewerker centraal bureau bestuurssecretaresse

9 Jaarverslag 2013 pagina 7 Hogeschool der Kunsten Den Haag Kernactiviteiten Missie De Hogeschool der Kunsten Den Haag heeft haar missie verwoord in vier algemene doelstellingen: 1. het aan studenten bieden van een hogere beroepsopleiding en voorbereidende beroepsopleiding op een zo hoog mogelijk internationaal georiënteerd niveau ter voorbereiding op het scheppend, uitvoerend, docerend, bestuderend en/of registrerend beoefenen der kunsten; het betreft de domeinen beeldende kunsten, vormgeving, muziek en dans; 2. het doen van onderzoek; 3. het bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten; 4. het bijdragen aan de ontwikkeling en beoefening der kunsten. De Hogeschool geeft haar missie vorm in een breed scala van educatieve en artistieke activiteiten. Ze verzorgt onderwijs, organiseert projecten, uitvoeringen en exposities, is actief in internationale samenwerking en uitwisseling, ontwikkelt interdisciplinair onderwijs en heeft onderzoek tot kernactiviteit gemaakt. Specifieke kenmerken waarmee de HdK zich onderscheidt binnen het hoger onderwijs zijn: het streven naar een hoog technisch en artistiek niveau, gerelateerd aan internationale maatstaven, vernieuwing vanuit experiment en traditie en het samengaan van onderwijs, onderzoek en productie. De algemeen geformuleerde missie van de Hogeschool krijgt in beide faculteiten, de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) en het Koninklijk Conservatorium (KC), een eigen gezicht. Deze missies sluiten nauw aan bij het profiel van de individuele faculteiten. Bij de KABK wordt de missie niet beschouwd als een statisch uitgangspunt dat voor langere tijd wordt vastgelegd, maar als een leidraad waarover de faculteit continu met zichzelf en met de omgeving in gesprek is. De KABK leidt studenten op tot zelfstandige en zelfbewuste kunstenaars en ontwerpers die een onderzoekende mentaliteit verbinden aan een onderscheidend conceptueel en beeldend vermogen en met authentiek, diepgravend werk een rol van betekenis spelen in de discipline en de maatschappij. De kernwaarden van de Academie zijn: talent, anders denken, diepgang, engagement, ambitie. Primaire doelstelling van het Koninklijk Conservatorium is de aankomende jonge musicus en docent muziek de hoogste artistieke, ambachtelijke en pedagogische vaardigheid en veelzijdigheid bij te brengen om te kunnen functioneren in de veeleisende en voortdurend veranderende beroepsomgeving van vandaag de dag. Daarbij is het van belang om nieuwsgierigheid, creativiteit en zelfstandigheid van studenten te ontwikkelen en inspirerend en uitdagend te zijn om voortdurend nieuwe wegen en paden te kunnen inslaan in het internationale cultuurlandschap en bovendien, waar gewenst, de aankomend musicus op te leiden tot een bekwaam leraar, pedagoog en/of kunstenaar-onderzoeker. Omgevingsanalyse Vanuit een zorgvuldige en liefdevolle omgang met het verleden zoeken wij onze weg daar waar nieuwe kunst gemaakt wordt. We doen dat te allen tijde met een onderzoekende houding en zelfs door het doen van onderzoek. Dit leidt tot een op de actualiteit gerichte uitvoerings- en presentatiepraktijk. Deze activiteit is de spiegel voor de scheppende kunst die eveneens in onze faculteiten wordt verwekt. In dit verband kunnen ook de in sommige domeinen vervagende grenzen worden genoemd tussen kunst, cultuur en entertainment. Waar kunst met nieuwe technologie vervaardigd, bewerkt, gereproduceerd en waargenomen wordt, doen zich ongekende mogelijkheden voor waarbij echter beheersing van het ambacht, vakkennis en goede smaak absolute voorwaarden zijn om tot verantwoorde resultaten te komen. Zowel de KABK als het KC heeft de visie van de HdK vertaald naar een eigen specifieke onderwijsvisie. Beide visies zijn terug te vinden in onze profileringsnotitie Nergens anders dan in Den Haag. Onderstaande alinea s geven een korte toelichting bij de profielkenmerken die samen de visie op de kwaliteit van het onderwijs aan de HdK vormen. strenge selectie Kwaliteit begint met strenge selectie, zowel van studenten als docenten. Artistieke kwaliteit staat voorop, maar geenszins alleen. Studenten worden ook geselecteerd op hun motivatie, groeipotentieel en beroepsperspectief. Voor docenten geldt dat zij naast artistieke ook uitstekende pedagogische, didactische en organisatorische vaardigheden moeten bezitten, maar bijvoorbeeld ook een inspirerende persoonlijkheid. Door te streven naar zo hoog mogelijke startkwalificaties, poogt de HdK de optimale omstandigheden te creëren voor succesvol kunstvakonderwijs. voldoende kritische massa De HdK wil haar studenten de kans bieden zich breed te oriënteren en te ontwikkelen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door studenten naast individueel- en groepsonderwijs jaarlijks grootschalige hoogwaardige projecten te bieden

10 Jaarverslag 2013 pagina 8 Hogeschool der Kunsten Den Haag op het gebied van muziek, dans, beeldende kunst en vormgeving en door het aanbieden van gespecialiseerde masters. Op deze manier kan de HdK de competitie in het onderwijs blijvend stimuleren. Dit alles is echter alleen mogelijk door de aanwezigheid van voldoende studenten, ofwel kritische massa. Doordat de HdK voldoende kritische massa heeft, zijn onze studenten in staat om gezamenlijk een internationally leading community te vormen. relevant curriculum De wereld van kunst en cultuur is het laatste decennium drastisch veranderd. Het kunstvakonderwijs leidt meer dan ooit op voor de beroepsuitoefening in een stelsel dat continu in beweging is. Curricula worden daar zo goed mogelijk op afgestemd; curriculumontwikkeling is een doorgaand proces. Dit is ook ingegeven door de vertaling van de uitgangspunten van de interne beleidsplannen, de vaststelling van de landelijke opleidingsprofielen, de gevolgen van de zelfevaluaties in het kader van de sectorale kwaliteitszorg, de visitatierapporten, de invloed van de lectoraten, de bachelor/masterstructuur, de samenwerking met de Universiteit Leiden en de effecten van het sectorplan voor het kunstvakonderwijs Focus op toptalent. Door studenten, docenten, alumni en werkveld hierbij te betrekken, zorgt de HdK voor onderwijs dat relevant is. centrale rol voor onderzoek en valorisatie Als gevolg van mondialisering, mobiliteit en migratie krijgen kunstenaars andere rollen die om nieuwe vaardigheden en expertise vragen. Zij moeten hun werk kunnen ontwikkelen en positioneren in een internationale en interdisciplinaire kunst- en onderzoekspraktijk. Om hierin te kunnen voorzien, leidt de HdK kunstenaars op die in staat zijn hun individuele artistieke praktijk te vernieuwen door het doen van onderzoek. Artistiek onderzoek is dus nauw verweven met de veranderende rol van de kunstenaar. Bovendien draagt het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden bij aan het creëren van nieuwe beroepsmogelijkheden voor kunstenaars. Los van het feit dat binnen de HdK van iedere docent en student een onderzoekende houding wordt verwacht, is het fenomeen onderzoek in het afgelopen decennium een speerpunt van de Hogeschool geworden. Enerzijds door de toenemende rol van onderzoek in het werk van de lectoren, anderzijds en niet in de laatste plaats door de gemeenschappelijke regeling tussen de Universiteit Leiden en de Hogeschool, die studenten de mogelijkheid biedt te promoveren in de kunsten. internationale oriëntatie De kunsten maken deel uit van een internationale biotoop waarin iedere afgestudeerde moeiteloos zijn weg moet kunnen vinden. Daarom is de HdK sterk internationaal georiënteerd. De internationale dimensie krijgt binnen de muren van de HdK onder andere vorm door de aanwezigheid van talloze internationale studenten en (gast)docenten, en de internationale standaarden waarop curricula en eindkwalificaties zijn gebaseerd. Een begin is gemaakt met een structurele internationale vergelijking door middel van buitenlandse externe examinatoren en internationale accreditaties. Maar de HdK is zelf ook een speler op het internationale veld. Zo presenteren KABK-studenten hun werk op internationale beurzen, coördineert het KC het Europese Netwerk voor Muziek Polifonia, zijn er diverse contacten met buitenlandse instellingen voor kunstvakonderwijs en wordt er deelgenomen aan internationale netwerken en onderzoeksprojecten. doorgaande leerlijn Talent moet op jonge leeftijd worden herkend en gevoed. Daarom biedt de HdK niet alleen hoger onderwijs maar ook een brede vooropleiding in de kunsten aan, waarmee zij een belangrijke rol speelt in de landelijke infrastructuur. Voor ontluikende muzikale talenten vanaf vijf jaar is binnen het KC het PI-muziekonderwijs ontwikkeld. De eigen School voor Jong Talent, een interfaculteit van de HdK en uniek in Nederland, biedt regulier onderwijs aan met een geïntegreerde opleiding dans en de vooropleiding muziek en beeldende kunst, vanaf groep 7 van de basisschool tot en met het voortgezet onderwijs. Naast een bachelor- en masteropleiding behoort promoveren in de kunsten ook tot de mogelijkheden. Kortom: aan de HdK kun je een Leven Lang Leren, van PI tot PhD. aansluiting bij werkveld Het werkveld komt niet pas in zicht ná het afstuderen: de HdK beschouwt haar opleidingen als een voorafschaduwing van het werkveld. Deze aanpak resulteert in alumni die snel werk vinden binnen hun vakgebied. De HdK betrekt het werkveld ook actief bij haar opleidingen. Er wordt samengewerkt met tal van organisaties, instellingen en vakgenoten in werkveldcommissies, stages, coproducties en gemeenschappelijke studieprogramma s. goede faciliteiten Excellent onderwijs vraagt om passende faciliteiten. Daarom heeft de HdK gebouwen, ruimten, ateliers, werkplaatsen, studio s, concertzalen, theaters, galerieën, bibliotheken, apparatuur en instrumenten die studenten en medewerkers stimuleren en ruimte bieden om hun talenten te ontplooien. Het plan voor een nieuw te bouwen Spuiforum, waarin het KC, het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en de Stichting Dans- en Muziekcentrum Den Haag gehuisvest zullen worden, past in deze ambitie.

11 Jaarverslag 2013 pagina 9 Hogeschool der Kunsten Den Haag Samenwerkingspartners a. Academie der Kunsten, Universiteit Leiden b. Codarts Rotterdam c. Conservatorium van Amsterdam d. Prins Claus Conservatorium, school van de Hanzehogeschool Groningen e. Overige samenwerkingsrelaties Academie der Kunsten, Universiteit Leiden Sinds 2001 werkt de Hogeschool nauw samen met de Universiteit Leiden. Dankzij de in gezamenlijkheid opgerichte Academie der Kunsten, onderdeel van de Faculteit der Geesteswetenschappen, is de Hogeschool in de voor Nederlandse begrippen unieke positie om promotietrajecten in de beeldende kunsten en de muziek te realiseren. Dit is het enige voorbeeld in Nederland waar universiteit en hogeschool zo effectief kunst en wetenschap samenbrengen en uitwerken in onderwijs en onderzoek, samenwerking met de andere Leidse faculteiten tot stand weten te brengen en aldus synergie bereiken en interdisciplinariteit bevorderen. Er is wederzijds onderwijs ontwikkeld en toegankelijk gemaakt, er is (promotie)-onderzoek gestart en er zijn kunstenaars als hoogleraar aangesteld. Jaarlijks volgen circa 200 studenten bij- en keuzevakken over en weer. Er is een stabiel aantal van 15 dubbelstudenten, die tegelijkertijd een volledige opleiding aan de Leidse universiteit én aan onze Hogeschool volgen. 40 studenten volgen het Practicum Artium (beeldende kunsten) en 40 het Practicum Musicae, waarvan het tweede en derde jaar onderdeel zijn van een facultair honourstraject. De samenwerking beweegt zich op het terrein van het bacheloronderwijs, het masteronderwijs én het PhDonderwijs en geldt zowel voor het Koninklijk Conservatorium (KC) als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). Het Koninklijk Conservatorium en de Academie der Kunsten werken sinds 2004 onder de naam docartes samen met het Gentse Orpheus Instituut en het Conservatorium van Amsterdam, het Lemmens Instituut/ Associatie Katholieke Universiteit Leuven en het Koninklijk Conservatorium Antwerpen/Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen in deze internationale en inmiddels vermaarde doctoraatsopleiding muziek voor promovendi. Door onze faculteit de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten is reeds in 2007 samen met de Academie der Kunsten het initiatief genomen om een internationaal, hoogstaand en kwaliteitsvol doctoraatstraject te ontwikkelen in de beeldende kunst en design, de tweede doctoraatsopleiding waar onze Hogeschool in participeert. Dit gebeurt onder de naam PhDArts in 2008 zijn de eerste kandidaten ingestroomd. De directeur van de Academie der Kunsten is op voordracht van het College van Bestuur van de Hogeschool door het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen benoemd en heeft samen met de decanen van de 7 faculteiten een raadgevende stem binnen het College voor Promoties van de Universiteit. Tot nu toe hebben er in de Academie der Kunsten twintig promoties plaatsgevonden. Codarts Rotterdam Sinds januari 2012 is er veel tijd en energie gestoken in de concrete uitwerking van de uitgangspunten van het samenwerkingsakkoord dat de HdK en Codarts op 23 december 2011 waren overeengekomen. Via intensief bestuurlijk overleg is onderzocht of een hogescholenfusie de beste vorm is om de samenwerking Codarts/HdK te formaliseren. Omdat gaandeweg duidelijk werd dat de identiteiten en bedrijfsculturen te verschillend zijn, is afgelopen januari (2014) besloten om de samenwerking weliswaar voort te zetten, maar deze niet in een fusie vorm te geven. Wij blijven met Codarts in gesprek om de krachten te bundelen en zo bij te dragen aan de uitvoering van het sectorplan. Hierbij richten wij ons vooral op de uitwisseling van keuzevakken en minoren tussen de muziek- en dansafdelingen en op de integratie van beide educatieve afdelingen. Conservatorium van Amsterdam Het Koninklijk Conservatorium heeft de samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam in het verslagjaar gecontinueerd op het terrein van de tweejarige masteropleiding opera in de Dutch National Opera Academy (DNOA) en de gezamenlijke master orkestdirectie. Prins Claus Conservatorium Sinds 2001 is de samenwerking tussen het Koninklijk Conservatorium en het Prins Claus Conservatorium, één van de 19 schools van de Hanzehogeschool Groningen, geformaliseerd door een gemeenschappelijke regeling op grond van artikel 8.1. WHW en de oprichting van een samenwerkingsinstituut. In 2013 concentreerde de activiteiten zich op de Music Master New Audiences and Innovative Practices, samen ook met conservatoria in Zweden, Finland en IJsland. Overige samenwerkingsrelaties Internationale lidmaatschappen en contacten. De Hogeschool is lid van de International Association of Universities and Colleges of Art, Design and Media (Cumulus), de Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC), European Association of International Education (EAIE), European League of Institutes of the Arts (ELIA), PhDArts, docartes, European Platform for Artistic Research in Music (EPARM/AEC). De jazzafdeling is medeoprichter en actief in het internationale samenwerkingsverband, de International Association of Schools of Jazz, de IASJ. Deelname aan de jaarlijkse bijeenkomst leidt veelal tot een uitwisseling

12 Jaarverslag 2013 pagina 10 Hogeschool der Kunsten Den Haag van onderwijsmethodieken door deelnemende docenten en tot het begin van een internationale carrière voor de participerende studenten. Het overzicht van de Europese instellingen voor hoger onderwijs waarmee de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium in het jaar 2012 nauw contact onderhielden in het kader van het Europese ERASMUS programma is als bijlage opgenomen. De KABK werkt op het gebied van docenten- en studentenmobiliteit buiten Europa samen met: Zokei University Tokio (Japan), Musashino Art School, Tokio (Japan), Bezalel Academy of Art & Design, Jeruzalem (Israël), Minneapolis College of Art and Design, National Institute of Fashion Technology (India), Srishti College of Art and Technology (India), Seoul National University, College of Arts (Korea) en Chinese Academy of Fine Arts CAFA (China). Het KC vormt samen met de vooraanstaande conservatoria in Brisbane (Australië), Montreal (Canada), Helsinki London, Oslo en Singapore onder de naam Pentacon een circle of excellence. Medezeggenschap De Hogeschool heeft twee deelmedezeggenschapsraden, één voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de DMR-KABK, en één voor het Koninklijk Conservatorium, de DMR-KC. De deelraden bestaan uit vertegenwoordigers van personeel en studenten. Uit beide deelraden wordt de Centrale Medezeggenschapsraad gekozen, aangevuld met van de interfaculteiten ArtScience en School voor Jong Talent elk één vertegenwoordiger. Het Medezeggenschapsreglement fungeert als kader voor de communicatie tussen het College van Bestuur en de Centrale Medezeggenschapsraad resp. die tussen de faculteitsdirecties en de respectievelijke deelraden. De (deel)medezeggenschapsraden komen regelmatig bij elkaar om de lopende zaken te bespreken, zelfstandig en/of met de faculteitsdirecteur. Gedurende het verslagjaar bestond de CMR uit: - José Krijnen, voorzitter, student KABK - Irina Bedicova, vice-voorzitter, student KC - Beleke den Hartog, secretaris, niet-onderwijzend personeel KABK - Inge-Lize Zevenboom, student KABK - Danielle Daoukayeya, student KC - Wouter Verschuren, docent KC - Eric Ineke, docent KC - Erik Verdonck, docent KABK - Loes Rutten, docent School voor Jong Talent - Moritz Geremus, student ArtScience De CMR is in bovenstaande samenstelling op 12 december 2012 geïnstalleerd. De eerste activiteit bestond uit een tweedaagse cursus, samen met de MR van Codarts Rotterdam, over medezeggenschap in relatie tot de WHW. De CMR houdt kantoor in een eigen lokaal op de KABK en heeft met mrtuesdays@wordpress.com een eigen blog. Afgelopen jaar heeft de CMR zevenmaal in eigen kring vergaderd. Daarnaast vijfmaal met het CvB, onder meer gewijd aan algemene zaken, de nieuwbouwplannen KC en de begroting In januari is kennis gemaakt met de voorzitter van de Raad van Toezicht. Vanwege het recht op voordracht voor een lid van de RvT heeft de CMR mevrouw Charlotte Huygens voorgedragen. De RvT heeft deze voordracht gevolgd. Charlotte Huygens fungeert tevens als portefeuillehouder medezeggenschap. Eind september heeft de CMR gesproken met de voltallige RvT. In verband met de sollicitatieprocedure directeur KABK/lid CvB en de voorgenomen fusie met Codarts is ook vaak informeel overlegd. Ook heeft een delegatie van de CMR in maart en november als toehoorder het reguliere Lokaal Overleg bijgewoond tussen de onderwijsvakorganisaties en het CvB. In de hoedanigheid van vertegenwoordigend orgaan heeft de CMR meerdere malen deelgenomen aan gesprekken in het kader van visitaties. De volgende advies- of instemmingsplichtige onderwerpen zijn in 2013 aan de orde geweest: o fusietraject Codarts Rotterdam en Hogeschool der Kunsten Den Haag o nieuwbouw Koninklijk Conservatorium aan het Spuiplein in Den Haag o professionaliseringsplan o eigen risicodragerschap werkhervatting gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA) o studentenstatuuut o benoeming directeur KABK / lid College van Bestuur o begroting 2014

13 Jaarverslag 2013 pagina 11 Hogeschool der Kunsten Den Haag Sectorplan kuo Met de rapporten van de commissies Veerman en Dijkgraaf uit 2011 is de beleidsrichting in het Kunstvakonderwijs bepaald: instellingen moeten hun opleidingen profileren, er moet minder worden geconcurreerd en gekopieerd, en meer worden samengewerkt. Voor het kunstvakonderwijs geldt deze richting in versterkte mate, omdat de bezuinigingen op cultuursubsidies consequenties hebben voor de werkgelegenheid. Met het in juli 2011 opgeleverde sectorplan kunstonderwijs, hebben de instellingen een stap in die richting gezet. In het sectorplan is afgesproken dat de HdK de komende jaren een capaciteitsreductie zal doorvoeren waardoor er in 2016 liefst 60 bachelorstudenten muziek en 55 bachelorstudenten autonome beeldende kunst minder staan ingeschreven dan op peildatum 1 oktober Per oktober 2013 is de studentenreductie voor beide crohonummers inmiddels doorgevoerd. Alles is erop gericht om de met deze capaciteitsreductie vrijgekomen middelen in te zetten ten gunste van een kwaliteitsverbetering van de masteropleidingen, onderzoek en voortrajecten. De inhoudelijke verantwoording van de stand van zaken halverwege de beleidsperiode wordt gecoördineerd vanuit de Vereniging Hogescholen. Het sectorplan heeft ook geleid tot de inrichting van twee taskforces: KUO onderzoek en Talentontwikkeling. Als penvoerder voor KUO onderzoek is de HKU aangewezen, voor Talentontwikkeling de combinatie HdK/Codarts en AHK. Tot nu toe is van beide beleidsterreinen in kaart gebracht op welke onderdelen kan worden samengewerkt. Keuzes voor toekomstig beleid zullen in de loop van 2014 moeten worden gemaakt. Prestatieafspraken met OCW Het kabinet heeft besloten om de verdeling van het onderwijsbudget te koppelen aan de prestaties van hogescholen en universiteiten. Daarom zijn er prestatieafspraken gemaakt met de onderwijsinstellingen. Op basis van die prestaties krijgen de instellingen geld. Hieraan heeft OCW een budget gekoppeld ter grootte van 7% van de onderwijsbekostiging. Het bedrag is opgesplitst in 5% voor de realisatie van een aantal verplichte indicatoren en 2% voor specifieke sterke punten die de instellingen zelf kunnen aangeven. Op voorwaarde dat een hogeschool of universiteit met OCW prestatieafspraken overeenkomt is het 5%-budget vanwege de verplichte indicatoren voor de gehele periode gegarandeerd. De realisatie van de afgesproken prestaties ten aanzien van dit onderdeel in de periode tot en met peildatum 1 oktober 2015 is echter voorwaarde voor continuering van 5% van de beschikbare middelen in de periode Het resterende deel van de middelen (2%) wordt selectief toegekend op basis van de individueel aangedragen aspecten van profilering. In het najaar van 2012 zijn de prestatieafspraken definitief gemaakt. De Reviewcommissie heeft aan de hand van een door OCW vastgesteld beoordelingskader over deze afspraken geadviseerd. In lijn met het advies van de Reviewcommissie, die onze plannen beoordeelde als zeer goed, heeft de Minister besloten om in te stemmen met de door ons voorgestelde prestatieafspraken en ons bovendien in aanmerking te laten komen voor middelen uit het selectief budget. Verantwoording van de prestatieafspraken via het jaarverslag De prestatieafspraken bestaan uit drie categorieën: 1. Onderwijskwaliteit en studiesucces Dit onderdeel omvat de 7 verplichte indicatoren. Deze categorie wordt gefinancierd uit het voorwaardelijk budget van 5% van het macrobudget en is aan iedere hogeschool naar marktaandeel toegekend. Dit deel van de prestatiebekostiging voor 2013 bedraagt voor de HdK In onderstaand overzicht zijn de cijfermatige gegevens opgenomen op de achtereenvolgende peildata van de nulmeting ( ), het verslagjaar 2013 ( ) en de ambitie in 2015 ( ). Vervolgens is beschreven welke concrete acties en maatregelen zijn genomen om de doelen te behalen. 2. Profilering en zwaartepuntvorming De indicatoren voor deze categorie zijn door alle hogescholen individueel aangedragen en door sommige sectoren, waaronder het kunstvakonderwijs, van aanvullende ambities voorzien in een sectorplan (zie de vorige paragraaf). De financiering van de individuele ambities is afkomstig uit het selectieve budget van 2% van het macrobudget en wordt bepaald op basis van de kwalificatie van de score. Omdat onze score zeer goed was, ontvingen wij in 2013 prestatiebekostiging uit het selectieve budget van circa 1% van het macrobudget (naar marktaandeel) te weten Verderop in dit hoofdstuk wordt beschreven wat er op dit terrein is ondernomen. 3. Kennisvalorisatie Aan het onderdeel kennisvalorisatie heeft OCW geen budget gekoppeld. Om de mate van kennisdeling te kunnen benoemen is vanuit de Vereniging Hogescholen een voorlopige werkset indicatoren vastgesteld die door de hogescholen de komende jaren getest gaat worden i.s.m. externe partners. Bij enkele aspecten uit deze werkset hebben wij een toelichting opgenomen.

14 Jaarverslag 2013 pagina 12 Hogeschool der Kunsten Den Haag Prestatieafspraken categorie 1. Onderwijskwaliteit en studiesucces STUDIESUCCES Referentie 1 okt Referentie 1 okt Ambitie 1 okt instroomcohort 2010 instroomcohort 2012 instroomcohort Uitval 24,9% (105/421) 1.2. Switch 1,9% (8/421) instroomcohort Bachelorrendement 73,9% (266/360) 22,2% (79/356) 2,5% (9/356) instroom cohort ,9% (241/326) 24% 1,9% instroomcohort % De volgende definities zijn gehanteerd: Instroom: aandeel van het totaal voltijd bachelorstudenten dat zich in jaar n voor het eerst bij een opleiding bij de HdK inschrijft Uitval: aandeel van het cohort dat na jaar n niet meer ingeschreven staat bij de HdK Switch: aandeel van het cohort dat na jaar n staat ingeschreven bij een andere croho-opleiding bij de HdK Bachelorrendement: het aandeel van de bachelorstudenten dat zich na het eerste jaar opnieuw bij de HdK heeft ingeschreven en dat in de nominale studieduur + 1 jaar bij de HdK het bachelordiploma behaalt. Concrete acties en maatregelen: Wij proberen de uitval na het propedeusejaar zo beperkt mogelijk te houden door goede studievoorlichting, een pakket aan voortrajecten waardoor gerichte oriëntatie mogelijk is, door selectie aan de poort en een intensieve studiebegeleiding door tutoren, coaches en mentoren. Studenten die tijdens het 1 ste jaar binnen de Hogeschool van studie wensen te wisselen, kunnen dit doen mits dit onderwijsinhoudelijk verantwoord en organisatorisch mogelijk is. KWALITEIT Referentie 2011 Referentie 2013 Ambitie Studentenoordeel 3,8 3,6 3,8 Bron: Studentenoordeel over de opleiding in het algemeen uit de Nationale Studenten Enquête. Het oordeel is gebaseerd op een vijfpuntsschaal. Concrete acties en maatregelen: Jaarlijks wordt een grootschalig studenttevredenheidsonderzoek gehouden. Tot 2012 deed de HdK mee aan de Nationale Studenten Enquête (NSE), maar om de volgende redenen is besloten om vanaf 2013 de studenttevredenheid in eigen beheer en hogeschoolbreed te onderzoeken: - de NSE vragen zijn dusdanig algemeen geformuleerd dat ze onvoldoende recht doen aan de situatie van de KABK en het KC; - omdat studenten rechtstreeks door de NSE-organisatie benaderd worden, in plaats van door hun eigen faculteit, was de respons op de NSE zeer teleurstellend. In nauw overleg met het ICLON is daarom een nieuwe enquête ontwikkeld: Studenttevredenheidsonderzoek Hogeschool der Kunsten (STO HdK). Deze bestaat uit een gemeenschappelijk deel voor alle HdK-studenten, maar kent ook faculteitspecifieke vragen. Door een tegelijkertijd maximaal gelijkgeschakelde vraagstelling met de NSE blijft vergelijking mogelijk, terwijl daarnaast de specifieke aspecten van een kunstvakopleiding beter kunnen worden uitgelicht. Het gevolg van het invoeren van het eigen tevredenheidsonderzoek is ook dat de respons ten opzichte van de NSE is verbeterd, waardoor de resultaten gerichter kunnen worden ingezet bij het verbeteren van de opleidingen. Een verklaring voor de lagere score van het studentenoordeel over 'de opleiding in het algemeen' kan gevonden worden in het feit dat de respons in 2013 significant hoger was dan in 2011 en wij aan het STO faculteitspecifieke vragen hebben toegevoegd. Hierdoor hebben wij een completer beeld gekregen van de studenttevredenheid. Omdat de uitkomsten goede handvatten bieden voor verbetering, hebben wij besloten uit te gaan van ons eigen STO HdK.

15 Jaarverslag 2013 pagina 13 Hogeschool der Kunsten Den Haag MAATREGELEN Referentie 2011 Referentie 2013 Ambitie Docentkwaliteit 69% (323/467) 72,8% (324/445) 72% 3.2. Onderwijsintensiteit Indirecte kosten als verhoudingscijfer 2,7 2,8 2,7 in formatie (fte) (197,30/72,28) (201,16/72,82) 3.1. Docentkwaliteit: Het aandeel van de docenten met een master/phd. Het bronbestand bestaat uit alle docenten die in loondienst zijn van de hogeschool uit de functigroepen docent (docent, senior-docent, docent masteropleiding, docent excellentieniveau), docent/coördinator (coördinator, hoofd), correpetitor, muzikaal begeleider en lector Onderwijsintensiteit: Als criterium voor onderwijsintensiteit hanteert OCW het aandeel van de voltijd bacheloropleidingen met minder dan 12 geprogrammeerde contacturen (klokuur/ week) in het eerste jaar. Van al onze voltijd bacheloropleidingen overstijgt de onder onderwijstijd de 12 geprogrammeerde contacturen Indirecte kosten: De verhouding Onderwijzend Personeel (OP) + Onderwijs Ondersteunend Personeel (OOP) ten opzichte van het Algemeen Ondersteunend Personeel (AOP), CvB en directie in formatieomvang (fte). Het bronbestand bestaat uit alle docenten die in loondienst zijn van de hogeschool. Deze meting heeft als peildatum ultimo verslagjaar en is gebaseerd op het gemiddelde van het betreffende verslagjaar. Concrete acties en maatregelen: Om de docentkwaliteit te verhogen hebben wij onder meer het professionaliseringsplan ingezet om de ambitie om in de periode het percentage docenten met een mastergraad te verhogen van 69% naar 72%. In 2013 hebben 12 hogeschooldocenten een lerarenbeurs gekregen voor het volgen van een masteropleiding. Verder hebben wij de interne stimuleringsregeling promotietrajecten herzien. De regeling is bedoeld om docenten van de hogeschool te stimuleren tot deelname aan promotietrajecten in principe voor onderzoek in en door de kunsten via de Universiteit Leiden. De regeling kent nu drie categorieën tegemoetkomingen: de aanmoedigingspremie, de stimuleringspremie en de promotiebeurs. In hoofdstuk 7. Sociaal Jaarverslag wordt hierop verder ingegaan. Indirecte kosten: Dit onderdeel behoeft een enigszins technische toelichting. Met OCW kwamen wij in het najaar van 2012 een categorie-indeling personeel overeen, die exact beantwoordde aan het nieuwe personeels- en administratiesysteem dat wij dat jaar hadden ingevoerd. Bij de berekening van de indirecte kosten over 2013 is ons echter gebleken dat de indeling van het bronbestand uit 2011, dat als uitgangspunt diende voor de nulmeting, op enkele punten afwijkt. Aangezien wij het huidige administratiesysteem uiteraard verkiezen boven dat uit 2011, hebben wij in bovenstaande tabel onder 3.3 de cijfers van de nulmeting aangepast aan die van het actuele bronbestand. Omdat wij de ambitie 2015 onder het motto handhaving van het peil 2011 gelijk hadden gesteld aan de score van de nulmeting, hebben wij ook dit gegeven herzien. Tijdens het gesprek met de reviewcommissie in het najaar van 2014 zullen wij een en ander nader toelichten. Prestatieafspraken categorie 2. Profilering en zwaartepuntvorming Onze individuele ambities hebben wij in ons beleidsplan Een klasse apart geformuleerd, samen met Codarts in het kader van de voorgenomen fusie. Hoewel de fusie niet doorgaat, kunnen wij alle voornemens zonder problemen op eigen kracht uitvoeren. In het kader van dit jaarverslag volgen wij de indeling van de beleidsvoornemens zoals deze expliciet in drie rubrieken benoemd zijn in paragraaf 5.4 van de beleidsagenda Een klasse apart. Ook geven wij aan of het voornemen volgens het oorspronkelijke tijdspad is gerealiseerd. Rubriek 1: Samenwerking De voornemens in deze rubriek hebben alle van doen met de voorgenomen fusie met Codarts Rotterdam. Zoals eerder opgemerkt hebben wij afgelopen januari (2014) besloten om de samenwerking weliswaar voort te zetten, maar deze niet in een fusie vorm te geven. De plannen tot harmonisatie en integratie van specifieke onderdelen, zoals opgenomen in deze rubriek, zijn dus niet langer aan de orde.

16 Jaarverslag 2013 pagina 14 Hogeschool der Kunsten Den Haag Rubriek 2: Onderwijs -januari De Taskforce voor jong talent is ingericht. De HdK is penvoerder van de landelijke werkgroep, samen met Codarts Rotterdam en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Tot nu toe is in kaart gebracht op welke onderdelen op landelijk niveau kan worden samengewerkt. Keuzes voor toekomstig beleid zullen in de loop van 2014 worden gemaakt. -januari Er is inmiddels een plan in ontwikkeling voor verbetering van de masteropleidingen. Dit heeft een directe relatie tot het Sectorplan hbo kunstonderwijs, waarin wij onszelf een reductie van bachelorstudenten hebben opgelegd ten gunste van een groei van het aantal masters. Wij zetten in op het verbeteren van de masteropleidingen in zowel omvang als kwaliteit. De kwaliteitsverbetering streven wij na door (nog) hogere instroomeisen te stellen, waarin zelfstandigheid, ondernemingsgeest en presentatie/reflectie/articulatie nadrukkelijk worden meegewogen. Wij investeren al jaren in het aantal masterplaatsen door meer studenten, die aan de uiterst hoge toelatingseisen voldoen, toe te laten dan waar de bekostiging in de onderwijsopslag (vaste voet) in voorziet. Via de operatie minder bachelors voor meer masters willen wij met name voor de faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving capaciteit vrijspelen voor masters. Binnen KABK-brede masters willen wij, binnen de didactische uitgangspunten van de Academie, masteronderwijs geven aan op verder onderzoek gerichte studenten. De researchcomponent van de master van het KC is voortdurend in ontwikkeling, zodat gewerkt kan worden met verschillende soorten onderzoek en rondom diverse onderzoeksthema s. Momenteel worden aanvragen nieuwe opleiding voorbereid. De praktijk leert echter dat de Commissie Doelmatigheid HO (CDHO), die nieuwe aanvragen voor de minister van een advies voorziet, onvoldoende rekening houdt met de doelen van het sectorplan kuo. De Minister heeft de CDHO hierop aangesproken. Vanwege het lange aanvraagtraject verwachten wij de start van deze nieuwe opleidingen op zijn vroegst in september 2014 tot september De resterende voornemens zijn alle in voorbereiding. Het betreft de invoering van een nieuwe opzet van het jong talentprogramma, de introductie van een honoursprogramma en de herijking van het curriculum aan de landelijke profielen. Rubriek 3: Onderzoek -januari Het voornemen om een Centre of Expertise Onderzoek in de kunsten in te richten is nog niet gerealiseerd. De reden is tweeërlei. Enerzijds is realisatie bemoeilijkt omdat ons verzoek om voor het Centre of Expertise prestatiebekostiging te krijgen uit het selectieve budget niet is gehonoreerd. Anderzijds ontbrak het ons in 2013 aan tijd en energie om een dergelijk onderzoekscentrum op eigen kracht op te zetten vanwege de accreditatie van 50% van onze opleidingen met niet alleen 5 beperkte opleidingsbeoordelingen maar ook de hogeschoolbrede instellingstoets kwaliteitszorg. Die activiteiten hebben wij prioriteit gegeven. In de beleidsperiode die ons tot 2016 rest zullen wij ons alsnog inspannen om de ambitie waar te maken om de deuren te openen van een eigen Centre of Expertise en om op dit terrein een internationale benchmark uit te zetten. Prestatieafspraken categorie 3. Kennisvalorisatie De mate van kennisdeling benoemen wij aan de hand van een aantal indicatoren. Alle aspecten worden elders in dit jaarverslag toegelicht. - de meeste docenten hebben hun hoofdtaak in de beroepspraktijk; - studenten hebben een ondernemerschapshouding; - er is sprake van start-ups vanuit de hogeschool; - onze lectoren dragen bij aan de professionalisering van docenten; - onderzoeksresultaten worden toegepast in curricula van opleidingen; - ons is wederom een RAAK-project toegekend, een voorbeeld van een publiek-privaat arrangement; - het aantal presentaties, tentoonstellingen en/of uitvoeringen in de beroepspraktijk is hoog; - studenten en docenten ontvangen prijzen en onderscheidingen; - het aantal bedrijven en publieke instellingen dat met ons samenwerkt is opmerkelijk hoog. Door deze samenwerking, coproducties en gezamenlijke studieprogramma s wordt de relatie met werkveld op een welhaast vanzelfsprekende manier bestendigd. De KABK werkt jaarlijks samen met vele tientallen partners, zoals Stroom, het GEM, de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Den Haag, het Haags Historisch Museum, het ministerie van Financiën, Nieuwspoort, de Raad van State, de Ambassade van de Bondsrepubliek Duitsland en vele andere. Bij diverse studierichtingen hebben zich aldus stevige coalities met vooral het regionale, nationale maar ook internationale culturele veld ontwikkeld, vaak met jaarlijks terugkerende projecten en structurele samenwerkingsverbanden. Ook met het bedrijfsleven zijn samenwerkingen tot stand gekomen. Met de vele ontwerpbureaus bestaat deze samenwerking uiteraard al lange tijd, zowel door middel van de jaarlijkse intensieve betrokkenheid via stagiaires en het actief participeren in de vele werkveldcommissies, alsook in toenemende mate binnen het curriculum, zoals bij de studierichtingen Grafisch Ontwerpen en Interactive/Media/Design. Bij de studierichting Fotografie worden jaarlijks vele tientallen gevestigde fotografen en fotografiebureaus ingezet in een daarvoor speciaal ontwikkelde projectweek. In samenwerking met enkele gerenommeerde architectenbureaus is de nieuwe Master Interior Architecture ontwikkeld, die in september 2011 van start is gegaan. Het programma werkt met onderzoeksvragen vanuit het

17 Jaarverslag 2013 pagina 15 Hogeschool der Kunsten Den Haag uitgangspunt 'Design for the real world' en brengt studenten, ontwerpers, theoretici en critici samen. De afgelopen jaren is op een vergelijkbare manier samenwerking en coalitievorming ontwikkeld binnen het RAAKproject op het gebied van Augmented Reality, met bedrijven als de Fabrique (Delft) en Bullhorst Architecten Stedenbouwers (Den Haag), culturele organisaties als het Kröller-Müller Museum (Hoge Veluwe), Van Gogh Museum (Amsterdam), Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam), Escher in het Paleis (Den Haag) en diverse andere partners. Het KC werkt samen met vele partners binnen en buiten de culturele sector: ensembles als ASKO Schönberg, het Rosa Ensemble, het Orkest van de Achttiende Eeuw en Klang; podia als Korzo, de Diamantfabriek, de dr. Anton Philipszaal, het Concertgebouw, de Doelen en Vredenburg; festivals als het Holland Festival, TodaysArt, Sonic Acts en het Festival Oude Muziek; concoursen als de Iordens Viooldagen, het Davina van Wely Concours en het Oscar Back Nationaal Vioolconcours. Met NJO: Nederlandse Orkest- en Ensemble-Academie is een overeenkomst gesloten waarbij is toegezegd het orkestrale winterproject structureel in het curriculum te zullen opnemen. De opleiding Docent Muziek verdient een aparte vermelding, omdat er veel opleidingsspecifieke contacten zijn. Stagepartners binnen het onderwijs liggen wellicht voor de hand, maar er zijn ook vele instellingen waar wordt meegewerkt aan het educatieve aanbod, zoals het Concertgebouw en het Muziektheater Amsterdam, de dr. Anton Philipszaal, maar ook clubhuizen en culturele centra. Coördinatoren en/of docenten van de educatieve opleidingen spelen een actieve rol in tal van internationale netwerken zoals EAS (European Association for Music in Schools) en menet (Music Education Network) en maken deel uit of zijn betrokken bij nationale organisaties zoals het MOCW (werkgroep herziening kunstvakken in het voortgezet onderwijs), het NMP (Netwerk Muziekdocenten PABO), Gehrels Muziekeducatie, Culturalis Den Haag, SEOP (Stichting Educatieve Orkest Projecten), ODM (Overleg Directeuren Muziekscholen) et cetera. Het KC biedt vier gezamenlijke masteropleidingen aan met partners uit het werkveld: Orkest Master, in samenwerking met het Residentie Orkest; Nationale opera-masteropleiding, Dutch National Opera Academy (DNOA), een samenwerking tussen het KC en het Conservatorium van Amsterdam. In dit kader is er een samenwerkings-overeenkomst gesloten met De Nederlandse Opera; Nationale Master Orkestdirectie, een samenwerkingsverband tussen het KC, het Conservatorium van Amsterdam en negen Nederlandse beroepsorkesten; Muziektheater Master T.I.M.E., een samenwerking met muziektheaterensemble de Veenfabriek. Creatieve industrie Omdat wij ons als kunsthogeschool bewegen in de sectoren architectuur, mode, design, reclame, podiumkunst (muziek en dans) en nieuwe media zijn wij exponent van de creatieve industrie. Twee voorbeelden bij uitstek zijn het Augmented Reality Lab van de KABK en het sonologie-onderwijs op het KC. Dit laatste richt zich op artistieke en technische aspecten van de elektro-akoestische muziek, zoals compositie, historische achtergronden, esthetiek, sound art, live performance, digitale signaal-verwerking, computer-programmeren, hardware-ontwikkeling, studiotechniek en perceptie. De brede oriëntatie van de opleiding zorgt er voor dat de beroepskansen goed zijn, wat mede blijkt uit de alumni die werkzaam zijn in de creatieve/culturele industrie.

18 Jaarverslag 2013 pagina 16 Hogeschool der Kunsten Den Haag Financieel verslag Financiële positie op 31 december 2013 In 2013 heeft de Hogeschool een resultaat bereikt van positief. De solvabiliteit, exclusief de voorzieningen, is gestegen van 45% in 2012 naar 48% in Met het eigen vermogen is er een gezond weerstandsvermogen gecreëerd. De bestemmingsreserves van het eigen vermogen zullen de komende jaren onder meer worden ingezet voor het onderhoud aan het gebouw van de Koninklijke Academie en de aanpassingen van het aangrenzende pand aan de Bleijenburg voor de gewenste onderwijsfunctie. Het Koninklijk Conservatorium zal investeren in de inrichting van de nieuwbouw van het Spuiforum, in leermiddelen en in het opbouwen van vermogen zodat ten tijde van het mogelijke vertrek uit het huidige pand in 2018 evenuele bijkomende kosten kunnen worden opgevangen. Mogelijk zal een deel van de opgebouwde algemene reserves ingezet moeten worden om de te verwachten verliezen vanwege teruglopende studentenaantallen en de stijgende kosten van huisvestingslasten in de jaren 2015 en 2016 mee op te vangen. Door het nemen van een aantal maatregelen proberen wij de kwaliteit van de instroom en de studentenaantallen in balans te houden. Mocht dit geen effect hebben, dan zal gekeken worden naar alternatieve maatregelen. De liquide middelen zijn gestegen van 5,0 mln. in 2012 naar 7,7 mln. in Een verklaring hiervoor is het positief jaarresultaat, lage investeringen en toevoeging aan de diverse voorzieningen. De liquiditeitsratio (current ratio) is in 2013 gestegen naar 1,5. Resultaat In 2013 is het resultaat, vóór bestemming, bereikt van In de begroting 2013 werd een positief resultaat verwacht van Het verschil is als volgt te verklaren. Begroot resultaat ,336 mln. Verschil opbrengst baten 1,238 mln. + Te verwachten resultaat 1,574 mln. + Minder personeelslasten 0,085 mln. + Minder afschrijvingen 0,353 mln. + Meer huisvestingslasten 0,582 mln. - Meer overige instellingslasten 0,062 mln. - Saldo lasten 0,206 mln. - Verschil saldo financiële baten en lasten 0,001 mln. - Gerealiseerd resultaat 1,368 mln. + Toelichting meest significante afwijkingen. Baten ( 1,238 mln. hoger): Het verschil in baten is als volgt te verklaren. De rijksbijdrage is ruim 300K hoger uitgekomen. De college- en cursusgelden zijn bijna 300K hoger uitgekomen. De overige baten zijn ruim 600K hoger uitgekomen. Dit laatste vooral door: o een vrijval van ongeveer 350K uit het waarborgfonds. Lasten ( 206K hoger): Bij de lasten vallen twee zaken op, namelijk een verhoging van bijna 600K huisvestingslasten en ruim 350K minder afschrijvingslasten. De afschrijvingslasten zijn in 2013 circa 350K lager uitgekomen. Dit is veroorzaakt doordat in de begroting rekening gehouden is met de afschrijving/waardevermindering op het terrein van het Koninklijk Conservatorium. Daarnaast is de afschrijving lager vanwege een lagere investering in 2013 en een lager bedrag afschrijving voor investeringen (tot en met) het jaar De huisvestingslasten zijn ongeveer 600K hoger uitgekomen ten opzichte van de begroting van De oorzaak hiervoor is: de toevoeging van ongeveer 200K aan de voorziening groot onderhoud (niet begroot). de extra energielasten van ongeveer 100K vanwege een koude winter en voorjaar in incidenteel groot onderhoud aan het gebouw van het Koninklijk Conservatorium van ongeveer 150K. Een stijging van de schoonmaakkosten vanwege een aantal vooraf niet geplande incidentele activiteiten en een te laag begroot bedrag voor de reguliere schoonmaakkosten.

19 Jaarverslag 2013 pagina 17 Hogeschool der Kunsten Den Haag Investeringsbeleid In 2013 is bijna 350K geïnvesteerd (zie bijlage totaaloverzicht materiële vaste activa, in deze jaarrekening). Het investeringsbeleid richt zich op het optimaliseren van de onderwijsruimten (uitbreiding van het aantal m2 alsmede de kwaliteit en inrichting van de onderwijsruimten) en leermiddelen. Na het intensieve investeringsprogramma bij de KABK van de afgelopen jaren wordt dit beleid in 2014 herzien in het kader van herinvesteringen, gekoppeld aan een meerjarige investeringsagenda. Doel hiervan is de hoge kwaliteit van onze leermiddelen ook in de toekomst te behouden. Bij het KC wordt in 2014 gewerkt om een vergelijkbaar beleid te maken ten behoeve van de instrumenten. Treasury Het treasurystatuut is in 2013 niet gewijzigd. In het statuut is onder andere opgenomen dat er niet in effecten belegd wordt en liquide middelen uitsluitend in deposito gegeven worden aan het Ministerie van Financiën. De HdK maakt geen gebruik van derivaten en heeft deze ook niet in zijn bezit. In de regel worden deposito s voor een periode tussen de 3 en 6 maanden afgesloten. De functie van treasurer wordt uitgevoerd door de controller die voor iedere transactie vooraf toestemming krijgt van het College van Bestuur. Ten aanzien van de executie ligt de tekenbevoegdheid bij het College van Bestuur. De Hogeschool heeft twee schulden bij het Ministerie van Financiën. De omvang van de schuld is op 31 december 2013 ruim 4,5 mln. Hiervan is ruim 600 k opgenomen bij de kortlopende schulden < 1 jaar. De looptijd bedraagt 3 respectievelijk 9 jaar. Risicobeheersing en werking controlesysteem 2013 Risicoanalyse In 2013 is een actualisatie gemaakt van de analyse zoals deze in 2011 is opgesteld. Daarnaast is gekeken naar de risico s die veroorzaakt zijn door wijzigingen ten aanzien van: de bekostiging, met name de invoering van de prestatieafspraken; de gevolgen van de afspraken uit de nieuwe cao HBO; de gevolgen van de invoering werkkostenregeling; de gevolgen van de mogelijke wijzigingen in het kader van het verlonen personeel niet in loondienst. Op basis van deze analyse zijn geen maatregelen genomen. In het kader van het lagere aantal ingeschreven studenten per 1 oktober 2013 is besloten een actief beleid te voeren om de nieuw toegelaten studenten van het studiejaar met behoud van kwaliteit aan de hogeschool te binden. Evenals in 2012 hebben twee dossiers specifiek aandacht gekregen in het kader van risicobeheersing namelijk die rond de nieuwbouw van het Conservatorium en de aangekondigde fusie met Codarts in Rotterdam. Ten aanzien van dit laatste is te melden dat begin 2014 is besloten niet te gaan fuseren. Met betrekking tot de nieuwbouw van het Conservatorium is vooral gekeken of de gevraagde investering vanuit de Gemeente Den Haag past binnen de exploitatie van het Conservatorium. Hiertoe heeft een meerjarenraming van 2013 t/m 2038 een belangrijke rol gespeeld. Begroting 2014 in relatie tot realisatie en begroting 2013 De begroting 2014, zoals in december 2013 vastgesteld, is als volgt samengesteld: Bedragen * 1000 Begroting 2014 Realisatie 2013 Begroting 2013 Baten Rijksbijdragen College, cursus en examengelden Overige baten Totaal baten Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering

20 Jaarverslag 2013 pagina 18 Hogeschool der Kunsten Den Haag Ondanks een stijging van de rijksbijdrage 2014 is onze verwachting dat het totaal baten ongeveer 300K lager uitkomt ten opzichte van De lagere inkomsten collegegelden zijn het gevolg van de lagere aantallen ingeschreven studenten voor studiejaar De bekostiging van deze studenten zal plaatsvinden in het begrotingsjaar Als gevolg van deze lagere aantallen verwachten wij een significante daling van de Rijksbijdrage in dat jaar. Continuïteitsparagraaf Kengetallen gebruikt bij de meerjarenprognose Kengetal Personele bezetting: In fte Directie en Algemeen ondersteunend personeel Onderwijsondersteunend personeel Onderwijzend personeel 72,82 42,44 158,72 74,90 41,70 161,30 75,00 42,00 161,50 75,00 42,00 161,50 Studenten/ leerlingen 214 Peildatum studenten en leerlingen Realisatie realisatie Voorlopig prognose Toelichting bij de kengetallen. De gehanteerde aantallen fte en student zijn voor het jaar 2013 gebaseerd op de realisatiecijfers van dat jaar. De aantallen studenten 2013 tot en met 2015 zijn gebaseerd op de studentenaantallen t-2. Door dit te doen lopen we met deze gegevens parallel aan de bekostiging van dat jaar. De afname in aantallen sluiten goed aan op de in het kader van het sectorplan Kuo afgesproken reductie. Daarbij is het streven de gepresenteerde aantallen minimaal gelijk te houden met een mogelijk lichte stijging in verband met de oploop (beperkte omvang) van masterplekken. De gehanteerde aantallen fte stijgen in 2014 licht ten opzichte van Staat / raming van baten en lasten Realisatie Prognoses Prognoses Prognoses Rijksbijdragen College-, cursus-, les- en examengelden Baten in opdracht van derden Totale Baten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totale Lasten Saldo Baten en Lasten Financiële baten en lasten Netto resultaat Disclaimer Deze raming heeft niet het karakter van een goedgekeurde begroting.