Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid. Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid. Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid"

Transcriptie

1 Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid Bart Demoen Dept. Computerwetenschappen, KU Leuven Bern Martens Lerarenopl. S.O., KHLeuven en KU Leuven By i22n ( - licensed under the Creative Commons Attribution ShareAlike license: Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid 50 tinten digitaal geletterd Informatica: een wetenschap?! Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid Intussen bij de buren En bij ons!? 7 50 tinten digitaal geletterd (1) Sinds de opkomst van de pc in de jaren 80 moeten we met de computer kunnen werken... Bron: ecdl.org 8

2 50 tinten digitaal geletterd (2) Eind jaren 90 bleek digital literacy als kunnen werken met courante programma s te beperkt Verruiming naar digital fluency Fluency with IT: Skills, Concepts and capabilities L. Snyder, 5 th ed., tinten digitaal geletterd (3) Vrij recent (deels) gekaderd in de context van mediawijsheid Zie bv mediawijs.be en mediacoach.be bron: mijnkindonline.nl tinten digitaal geletterd (4) Recent EU document (08/2013): DIGCOMP: a framework for developing and understanding digital competence in Europe Digital Competence = 1 van de 8 key competences for Lifelong Learning o.a. een self-assesment grid DigComp gaat over kennis vaardigheden houdingen 11

3 Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid 50 tinten digitaal geletterd Informatica: een wetenschap?! Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid Intussen bij de buren En bij ons!? 12 Informatica: een wetenschap (1) Te onderscheiden educational technology: ICT als leermiddel in diverse vakken en contexten information technology: beheer en onderhoud van ICT op grensvlak tussen economie en technologie computer science: begrip en creatie van ICT (ook) apart en voor iedereen CSTA K-12 Computer Science, Standards (versie 2011), ACM 13 Informatica: een wetenschap (2) Uit het CSTA/ACM-rapport: Informaticawetenschappen: is de studie van computers en algoritmische processen, inclusief hun principes, hardware- en software-ontwerp, de toepassingen ervan en hun impact op de samenleving Computationeel denken: is een manier van probleemoplossend denken die kan geautomatiseerd worden en overgedragen naar andere toepassingsdomeinen 14

4 Informatica: een wetenschap (3) Generiek voor techniek, deels specifiek ingevuld Domeinspecifiek CS 15 Informatica: een wetenschap (4) Enkele deel domeinen en/of kennis gebieden: software, algoritmen, datastructuren, programmeren hardware, processoren, netwerken databanken, opslagmedia communicatie, protocols, standaarden multimedia, beeld, geluid, video beveiliging ethiek, gedrag, rechten, plichten 16 Informatica: een wetenschap (5) Enkele karakteristieken / dimensies : Gebruiken Begrijpen Ontwerpen - Creëren Kennis én Vaardigheden én Houding(en) Abstract én/vs Concreet STEM: Wetenschap én Technologie én Engineering én Wiskunde 17

5 Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid 50 tinten digitaal geletterd Informatica: een wetenschap?! Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid Intussen bij de buren En bij ons!? 18 Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (1) Voorstel CSTA: 3 vakken, al dan niet geheel of gedeeltelijk echt als vak apart, verplicht/aanbevolen voor alle leerlingen leerjaren 3 tot 6 in de lagere school: Computer science and me ICT-gebruiksvaardigheid wordt ontwikkeld én gekaderd in computationeel denken (met aanbreng van algoritmen en programmeren voor beginners) daarnaast ook gepaste aandacht voor technisch inzicht, ethiek en veiligheid actief, creatief, exporatief, dikwijls geïntegreerd in contexten 19 Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (2) leerjaar 6 L.O. en leerjaren S.O.: Computer science and community nadruk op computationeel denken om problemen op te lossen ontwikkelend begrip van belang computing voor de wereld actief, creatief, exporatief in vak apart en/of geïntegreerd in andere vakken 20

6 Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid (4) DIGCOMP: A Framework for Developing and Understanding Digital Competence in Europe (revisited) identificeert 5 competentiedomeinen informatie communicatie creatie van inhoud veiligheid problemen oplossen (telkens) 3 niveaus van beheersing en toepassing (telkens) voorbeelden van kennis / vaardigheid / houding 22 23

7 Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid 50 tinten digitaal geletterd Informatica: een wetenschap?! Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid Intussen bij de buren En bij ons!? 25 Intussen bij de buren (1) Groot-Brittannië: CAS (vanaf 2008) 1) Informatica is een wetenschappelijke discipline. Dit moet erkend worden door scholen en beleidsmakers. 26

8 Intussen bij de buren (3) Nederland: rapport met aanbevelingen KNAW (12/2012) introduceer een nieuw plichtvak Informatie en Communicatie in de onderbouw (= Sec. Ond.) vernieuw en verbreed het keuzevak Informatica (sinds /- 4 lesuren per week in profiel W&T in bovenbouw (4-5-6) van VWO en HAVO) 28 Intussen bij de buren (4) Duitsland: heeft al een lange traditie van informatica in het secundair onderwijs En verder o.a.: 29

9 Informaticawetenschappen: basis voor digitale geletterdheid 50 tinten digitaal geletterd Informatica: een wetenschap?! Informaticawetenschappen als basis voor digitale geletterdheid Intussen bij de buren En bij ons!? 30 En bij ons?! Enkele krachtlijnen in het huidig Vlaams onderwijs: vakoverschrijdende ICT-eindtermen voor basisonderwijs en 1ste graad sec. Onderwijs: gericht naar ICT-gebruik informatica als vak in de 2de graad S.O.: op initiatief van de koepels, niet de Vlaamse regering en dus weg(?)gestopt in de complementaire ruimte half ICT-gebruik, half begrip-ontwerp-creatie informatica in de 3de graad S.O.: enkele gespecialiseerde richtingen in TSO verder heel weinig of niets En bij ons: i22n (1) i22n: Forum voor Informaticawetenschappen Gezamenlijk opgericht vanuit de 5 Vlaamse universiteiten op 29 mei 2013 naar aanleiding van intrekking aanbeveling informatica als apart vak door VVKSO en na open brief vanuit DeptCW KU Leuven en gesprek met VVKSO-beleidsmakers (maart-april 2013) Live kickoff op 19 oktober 2013 Nu +/- 300 leden 32

10 En bij ons: i22n (2) Doelen op langere termijn: ook in Vlaanderen degelijk onderwijs in computer science uitbouwen in alle richtingen en voor elke leeftijd daartoe het beleid bijsturen bewustmaking is belangrijk maatschappelijk nut en noodzaak haalbaarheid informaticawetenschappen gepast kaderen in (vernieuwd) STEM-onderwijs 33 En bij ons: i22n (3) Doelen op kortere termijn: werken aan optimale invulling van de ruimte die we voor informatica(wetenschappen) nu al hebben samenwerking tussen leerkrachten bevorderen samen ontwikkelen/verspreiden les/projectmateriaal verenigen van informaticaleerkrachten 34 En bij ons: i22n (4) Waar zijn we nu mee bezig? i22n zelf verder uitbouwen, structureren en consolideren onze doelen verder verfijnen en effectieve strategieën ontwikkelen netwerken verder uitbouwen: in het onderwijs met maatschappelijke partners, o.a. in de context van STEMonderwijs(vernieuwing) internationaal (informaticadidactiek en -onderwijsbeleid) verzamelen, aanpassen en/of ontwikkelen van leermaterialen gesprekken met Vlaams Ministerie van Onderwijs 35

Informaticawetenschappen in. het leerplichtonderwijs Waarom?

Informaticawetenschappen in. het leerplichtonderwijs Waarom? Informaticawetenschappen in Giovanni Samaey het leerplichtonderwijs Waarom? co-voorzitter werkgroep KVAB en Jonge Academie Docent Wiskundige Ingenieurstechnieken, Departement Computerwetenschappen, KU

Nadere informatie

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Modernisering SO eerste graad. Dinsdag 12 maart 2019

Modernisering SO eerste graad. Dinsdag 12 maart 2019 Modernisering SO eerste graad Dinsdag 12 maart 2019 2 Bedoeling van deze avond Voorstellen van de vernieuwde brede observerende en oriënterende eerste graad in de katholieke secundaire scholen van Geraardsbergen

Nadere informatie

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 Informatica VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 informatiekunde - informatica Onderbouw: Word Excel Bovenbouw: Nieuw vak Inhoud komt straks Powerpoint E-mail Internet Studielast Havo HAVO 4 3 lesuren per week HAVO

Nadere informatie

STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs

STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wim Dehaene KULeuven-ESAT-MICAS Wie ben ik prof. dr. ir. Wim Dehaene wim.dehaene@esat.kuleuven.be

Nadere informatie

Advies over het algemeen vak Informatica in de tweede en derde graad van het ASO

Advies over het algemeen vak Informatica in de tweede en derde graad van het ASO Vlaamse Onderwijsraad Afdeling ASO Leuvenseplein 4 24 maart 2000 1000 Brussel ASO/RLE/ADV/001 Advies over het algemeen vak Informatica in de tweede en derde graad van het ASO 1 Situering Sedert 1993 bestudeert

Nadere informatie

STEM INFO-AVOND 02.12.2015

STEM INFO-AVOND 02.12.2015 STEM INFO-AVOND 02.12.2015 Wat is STEM in KOGEKA? Geen geregistreerd handelsmerk Pas onlangs: STEM-kader voor het Vlaamse Onderwijs 2 Innovation distinguishes between a leader and a follower. Steve Jobs,

Nadere informatie

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2

Nadere informatie

VO-Informatica in Internationaal Perspectief

VO-Informatica in Internationaal Perspectief VO-Informatica in Internationaal Perspectief Tim Steenvoorden, Erik Barendsen & Jos Tolboom NIOC, 23 april 2015 Motivatie CSTA K 12 Computer Science Standards Revised 2011 The CSTA Standards Task Force

Nadere informatie

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt! DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij

Nadere informatie

een SCHOOL met een HART

een SCHOOL met een HART een SCHOOL met een HART KWALITEIT WARM NEST begeleiding van leerlingen een luisterend oor LEREN LEREN LEREN LEVEN sociale vaardigheden groei naar volwassenheid bouwen aan de toekomst zorg dragen voor iedereen

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 101 01.09.2016 Start to ICT Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: KAPPER-

Nadere informatie

Internationale beleidskaders voor onderwijs. Vlaams onderwijsbeleid

Internationale beleidskaders voor onderwijs. Vlaams onderwijsbeleid Internationale beleidskaders voor onderwijs Vlaams onderwijsbeleid Vlor 26 februari 2019 Hoe gaat Vlaams onderwijsbeleid om met internationale kaders? European Qualifications Framework Europese sleutelcompetenties

Nadere informatie

BROEDERSCHOOL STEKENE. NIEUWSTRAAT STEKENE

BROEDERSCHOOL STEKENE. NIEUWSTRAAT STEKENE ON R DE ch fs na va IJS W O D R B ar 0 AI N a 0 A ND j CU EA er 9I SE e 0 D H l U r SC NI ST te ljaa s oo CH TE E & UR S- EP CH O ER B N, BR O EE M FO GE AL IN BROEDERSCHOOL STEKENE NIEUWSTRAAT 7 990 STEKENE

Nadere informatie

Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW

Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW Departement Computerwetenschappen G. Janssens, programmadirecteur CW Fundamental driver? Moore s Law: number of transistors on a chip doubles every two years most spectacular change in technology ever

Nadere informatie

Sint-Lievenscollege Business. De school voor jouw toekomst

Sint-Lievenscollege Business. De school voor jouw toekomst Op stap naar de derde graad Kiezen is moeilijk (keuzestress!!) Hoe moet ik kiezen? Wat zal ik kiezen? Hoe moet ik kiezen? Vanuit een positieve ingesteldheid! Rekening houdend met talent interesse/motivatie

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel Model voor het STEMonderwijs

Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel Model voor het STEMonderwijs Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Voorstel Model voor het STEMonderwijs Een STEM-reform kan zeker niet slagen zonder de onderwijsactoren zelf, leraren en leerlingen deel van de oplossing te laten zijn (Dancy,

Nadere informatie

BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE

BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):

Nadere informatie

Een project met de steun van het Departement Onderwijs

Een project met de steun van het Departement Onderwijs Een project met de steun van het Departement Onderwijs WAT is een Community of Practice? Een formeel georganiseerde groep mensen werkzaam in hetzelfde domein, die een belang of hartstocht delen en vanuit

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

STEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde

STEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde STEM STEM Science Technology Engineering Mathematics Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde Wat? Waarom? Hoe? STEM-actie plan van de Vlaamse Overheid tekort in STEM-beroepen oplossen matrix SO STEM

Nadere informatie

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes: ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie

Nadere informatie

OLFA EDEGEM. WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs

OLFA EDEGEM. WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs OLFA EDEGEM WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs Wat na het zesde leerjaar??? KIEZEN = PROCES gebeurt STAP VOOR STAP (boekje klas): ) ik denk na over kiezen ) ik leer mezelf

Nadere informatie

Eindstudiedag. Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 25/10/2017

Eindstudiedag. Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 25/10/2017 Eindstudiedag Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 25/10/2017 Programma 09:40-09:45 Welkom dr. Job De Meyere, UCLL Groep Lerarenopleiding 09:45-10:00 Waarom een Vlaams Lerend Netwerk STEM S.O.? Christel Op de

Nadere informatie

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2014-2015 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2014 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen

Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Een open geest start hier GO! atheneum Tienen Wat is STEM? STEM STEM staat voor Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap, techniek en wiskunde zijn binnen STEM geen aparte vakken maar onlosmakelijk

Nadere informatie

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2015-2016 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2015 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs Ik leer het secundair onderwijs kennen 2 Inhoud van deze avond 1. Keuzebegeleiding + werking CLB 2. Structuur Secundair onderwijs 3. Onderwijskiezer 4. Goed

Nadere informatie

Atheneum Boom en ICT. Inleiding

Atheneum Boom en ICT. Inleiding Inleiding Vermits computers niet meer weg te denken zijn uit onze maatschappij, doet onze school dan ook haar uiterste best om onze leerlingen vaardigheden en attitudes bij te brengen op het gebied van

Nadere informatie

ICT programmeren. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC

ICT programmeren. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 109 01.09.2016 ICT programmeren Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE:

Nadere informatie

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit 1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit School: Sint-Jozefinstituut Onderwijsvorm: Graad: Studierichting: 1ste graad 1 ste leerjaar A 2 de leerjaar Industriële wetenschappen

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Regina Pacis STEM SPORT STEM IT. Algemeen Secundair Onderwijs

Regina Pacis STEM SPORT STEM IT. Algemeen Secundair Onderwijs Regina Pacis Hove Algemeen Secundair Onderwijs STEM SPORT STEM IT 1 Volgend jaar ga je naar het eerste jaar secundair onderwijs. Er staat je een leerrijke en boeiende tijd te wachten, met nieuwe ervaringen

Nadere informatie

KANT EN KLAAR PLUS. Uitdagende thema s voor pientere en hoogbegaafde leerlingen

KANT EN KLAAR PLUS. Uitdagende thema s voor pientere en hoogbegaafde leerlingen KANT EN KLAAR PLUS Uitdagende thema s voor pientere en hoogbegaafde leerlingen Handleiding voorwoord Voor u ligt een unieke uitgave in Vlaanderen! Het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek ijvert al een tiental

Nadere informatie

http://keyconet.eun.org

http://keyconet.eun.org Europees Beleidsnetwerk met betrekking tot Sleutelcompetenties in het onderwijs http://keyconet.eun.org it her Health & Consumers Santé & Consommateurs Over het KeyCoNet project KeyCoNet (2012-14) is een

Nadere informatie

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19 Infoavond secundair onderwijs Torhout, 16 januari 19 Op stap naar het secundair onderwijs Wat komt er aan bod? KIEZEN AANBOD begeleiding school en CLB ouders hoe kiezen? keuzeproces keuzetaken structuur

Nadere informatie

Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.)

Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) - - - Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) 1000+ 100+ 50+ 300+ 300+ 35 100+ 100+ 200+ 150+ 400+ Politiek, Bedrijfsleven,

Nadere informatie

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de

Nadere informatie

MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS

MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS Startdatum modernisering VLAAMSE REGERING DOEL eerste graad: observeren en oriënteren Leerlingen krijgen alle kansen om hun interesses en capaciteiten te ontdekken en

Nadere informatie

Wiskundeonderwijs voor de 21 ste eeuw

Wiskundeonderwijs voor de 21 ste eeuw Wiskundeonderwijs voor de 21 ste eeuw Welke instructievormen passen daarbij? Kees Buys Bert Zwaneveld (Open Universiteit) Sonia Palha (Hogeschool Amsterdam) kbuys@dds.nl g.zwaneveld@uu.nl s.abrantes.garcez.palha@hva.nl

Nadere informatie

Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel STEM model

Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. Voorstel STEM model Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Voorstel STEM model Een STEM-reform kan zeker niet slagen zonder de onderwijsactoren zelf, leraren en leerlingen deel van de oplossing te laten zijn (Dancy, & Henderson, 2008)

Nadere informatie

http://www.kdgheb.be/vrijstellingen_v1/print_alle_aanvragen.php

http://www.kdgheb.be/vrijstellingen_v1/print_alle_aanvragen.php pagina 1 van 6 Departement en Bedrijfskunde Bachelor in de productontwikkeling Bachelor in de productontwikkeling 2005-2006 Inleiding Toegepast Onderzoek 2005-2006 Markt & kostprijsverificatie Industriële

Nadere informatie

Het belang van leren programmeren

Het belang van leren programmeren Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program

Nadere informatie

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies

Nadere informatie

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Leieland 056/

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Leieland 056/ Op stap naar het secundair onderwijs met accent op Kennismaking met onze BaSo-fiche Ba = basisonderwijs So = secundair onderwijs Document met alle relevante informatie over het kind om zo vlot de overgang

Nadere informatie

ICT in een creatieve context

ICT in een creatieve context Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 105 01.09.2016 ICT in een creatieve context Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE:

Nadere informatie

Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs

Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs Vlor & Artevelde: Zin in wetenschappen wiskunde en techniek publicatie april 2013(zie actieplan STEM thema 2, OD 1) Vlor: reflectie-/screeningsinstrument voor

Nadere informatie

Lerarenopleiding Wiskunde, Natuurwetenschappen en Engineering & Technologie. Masterbeurs Fac. Wetenschappen 19/3/18

Lerarenopleiding Wiskunde, Natuurwetenschappen en Engineering & Technologie. Masterbeurs Fac. Wetenschappen 19/3/18 Lerarenopleiding Wiskunde, Natuurwetenschappen en Engineering & Technologie Masterbeurs Fac. Wetenschappen 19/3/18 2 Kennismaking Wie zijn jullie? studenten uit 3 de Ba die volgend jaar met Ma starten

Nadere informatie

Samenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs

Samenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs Music componist Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem voorspellen Totale tijdsduur 150 minuten De leerlingen ontdekken hoe ze een liedje kunnen

Nadere informatie

Hier komt de titel van de presentatie

Hier komt de titel van de presentatie Wiskunde in de bovenbouw van het vwo Hier komt de titel van de presentatie H. Bronkhorst docent wiskunde Welke wiskunde ga ik kiezen? Welke wiskunde past bij mij? Wiskunde A, B of C? En wanneer is het

Nadere informatie

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 WIJZIGINGEN STUDIEAANBOD 1 STE LEERJAAR A Waarom? interesse talenten observatie oriënteren 2 STUDIEAANBOD 2013-2014 1 STE LEERJAAR A Agro- en biotechnieken

Nadere informatie

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM STEM-academie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops

Nadere informatie

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk

STEM@school. 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk STEM@school STEM@school 1. Aanleiding STEM@school 2. STEM@school 3. Kader voor een geïntegreerde STEM-didactiek: 4. Ontwikkelwerk ROSE studie (2010) Aanleiding STEM@school ROSE studie (2010) Aanleiding

Nadere informatie

Waarom modernisering?

Waarom modernisering? Waarom modernisering? Diploma secundair onderwijs Te veel studierichtingen Zittenblijven Sociale afkomst Eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) Onderzoek: Leerlingen presteren minder sterk Inhoud van deze avond

Nadere informatie

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE

Nadere informatie

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs?

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Willy Sleurs Afdeling Kwalificaties & Curriculum AHOVOKS, Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Eindtermen bepaald door de overheid Leergebied-/vakgebonden

Nadere informatie

Waarom een nieuwe school?

Waarom een nieuwe school? Waarom een nieuwe school? Waarom een nieuwe school? In Leuven kiezen opvallend veel leerlingen voor een school met ASObovenbouw. We willen een autonome eerstegraadsschool met focus op brede oriëntatie.

Nadere informatie

Modernisering secundair onderwijs

Modernisering secundair onderwijs Modernisering secundair onderwijs Prof. dr. Lieven Boeve Directeur-generaal Naam van de spreker of dienst 1 Om de kwaliteit van onderwijs te bewaken en te verbeteren Onderwijs is niet in crisis maar er

Nadere informatie

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere

Nadere informatie

Naar een mediawijs competentieprofiel voor begeleiders van openbare computerruimtes 14/11/13 1

Naar een mediawijs competentieprofiel voor begeleiders van openbare computerruimtes 14/11/13 1 Naar een mediawijs competentieprofiel voor begeleiders van openbare computerruimtes 14/11/13 1 Kennismaking 14/11/13 2 Mediawijsheid in relatie tot andere begrippen Mediageletterdheid en mediawijsheid

Nadere informatie

Algemene info eerste graad

Algemene info eerste graad Algemene info eerste graad Leerlingen die instappen in de eerste graad secundair onderwijs, stappen een andere onderwijswereld binnen. Plots zijn er veel meer vakken, veel meer leerkrachten, andere aandachtspunten,

Nadere informatie

Informatica kiezen. Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo

Informatica kiezen. Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo Informatica kiezen Informatica: iets met computers? Informatie over het vak informatica in de Tweede Fase van havo en vwo Voorlichtingsmateriaal voor leerlingen in havo en vwo Het vak informatica Waarom

Nadere informatie

Advies over het ontwerp van STEM-kader

Advies over het ontwerp van STEM-kader Algemene Raad 22 oktober 2015 AR-AR-ADV-1516-008 Advies over het ontwerp van STEM-kader Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be info@vlor.be

Nadere informatie

WAT? IN VKO HOE? WIE? WAAR?

WAT? IN VKO HOE? WIE? WAAR? HOE? WIE? WAAR? WAT? IN VKO Beste Ben je op zoek naar een school waar elke jongere telt; waar elke leerling sterk op maat begeleid wordt; waar het niveau en de kwaliteit van de opleiding gegarandeerd

Nadere informatie

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad?

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Hallo! Welkom in onze school! Spannend hé, de zoektocht naar een nieuwe school. Wij vinden het alvast geweldig dat je in onze brochure neust. Je ontdekt hierin wat onze school allemaal voor jou in petto

Nadere informatie

Nieuwe media. Ander onderwijs?

Nieuwe media. Ander onderwijs? Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven

Nadere informatie

Het flexibele informaticapakket

Het flexibele informaticapakket MS6727/1/2 Het flexibele informaticapakket 4 GEACTUALISEERDE LEERWERKBOEKEN www.uitgeverijaverbode.be/stem www.uitgeverijaverbode.be/desktopper ( ( evolueert Desktopper Windows 10/Office 2016 is een informaticapakket

Nadere informatie

Keuze Atheneum +/ Gymnasium

Keuze Atheneum +/ Gymnasium Keuze Atheneum +/ Gymnasium 19.35 19.45 Welkom 19.45 20.00 Gymnasium & Klassieke Talen 20.00 20.15 Lifestyle Informatics, Grote Denkers, Logica & Argumentatieleer, Drama & Rede. 20.15 20.45 Vragen voor

Nadere informatie

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze!

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze! Lyceum Het Lyceum biedt binnen de scholengroep de eerste graad Algemeen Secundair Onderwijs aan. In het eerste jaar maak je de keuze voor de optie Latijn, Moderne of STEM. Deze drie opties zorgen voor

Nadere informatie

Toekomst ICT. de oude toekomst. Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i. 4 april 2013

Toekomst ICT. de oude toekomst. Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i. 4 april 2013 Toekomst ICT Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i 4 april 2013 1 de oude toekomst 2 maar er zijn nog niet veel vliegende auto s 3 wel overvolle steden en files op de wegen

Nadere informatie

Didactische fiche. EWI-project Op zoek naar mezelf in de 21 ste eeuw

Didactische fiche. EWI-project Op zoek naar mezelf in de 21 ste eeuw Didactische fiche IK BEN MET VEEL EWI-project Op zoek naar mezelf in de 21 ste eeuw Algemeen, situering, doelgroep Situering voor leerlingen We hebben allemaal verschillende identiteiten : uiteenlopende

Nadere informatie

Projectvoorstellen Algemene oproep ICT en levenswetenschappen

Projectvoorstellen Algemene oproep ICT en levenswetenschappen Projectvoorstellen Algemene oproep ICT en levenswetenschappen I love IT Erasmushogeschool Brussel Jongeren enthousiasmeren voor ICT door hen een mysterieuze zaak in een bedrijf te laten. verhelderen. 2de

Nadere informatie

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur TU/e Lerarenopleiding Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Opbouw presentatie Filmpje Tweedegraads lerarenopleiding Uitstroomprofiel 1e graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Het Vlaamse secundair onderwijs internationaal vergeleken

Het Vlaamse secundair onderwijs internationaal vergeleken Het Vlaamse secundair onderwijs internationaal vergeleken Jeroen Lavrijsen Doctoraatsonderzoeker, HIVA - KU Leuven www.steunpuntssl.be Structuur secundair onderwijs Focus op twee kenmerken van het secundair

Nadere informatie

Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet

Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet HA 5604 03 2e graad TSO (Handel Handel talen) Geert David, Stijn Maenhaut, Vik Pauwels, Marleen Vande Putte Werkgroep Handel 2013 Vlaams Verbond van

Nadere informatie

Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL

Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Psychology & Technology Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van psychologie, techniek en onderzoeksmethoden. Daarnaast heb je binnen

Nadere informatie

Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet

Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet Hardware, besturingssystemen, netwerken en internet Lerarenhandleiding bij boekje HA 5604 03 HA 5602 03 2e graad TSO (Handel Handel talen) Geert David, Stijn Maenhaut, Vik Pauwels, Marleen Vande Putte

Nadere informatie

githo Lentetombola 2017

githo Lentetombola 2017 2 49304 githo Lentetombola 2017 1e Hoofdprijs: 5-daagse reis naar Dresden voor 2 personen (kamer met ontbijt) DRANKENARSENAAL LIER - ZANDHOVEN Bosstraat 29 bus 1 te Lier Vierselbaan 12C te Zandhoven Gewonnen

Nadere informatie

1. ICT in de Beleidsnota van de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke

1. ICT in de Beleidsnota van de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke Commentaar bij 1. ICT in de Beleidsnota van de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke 2. Onderwijs wordt internationaler De dertien doelstellingen van het doelstellingenrapport zijn

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

klaar voor morgen www.sintjozefhumaniora.be HALLO Je zit nu in het zesde leerjaar en binnenkort kies je een nieuwe school. Misschien is onze school wel precies wat je zoekt. Daarom stellen we ons graag

Nadere informatie

KAZ launch. woensdag 29 januari 2014. Aanbod in het eerste jaar: Deze tekst in MS Word formaat

KAZ launch. woensdag 29 januari 2014. Aanbod in het eerste jaar: Deze tekst in MS Word formaat Deze tekst in MS Word formaat woensdag 29 januari 2014 KAZ launch Binnenkort ziet het KAZ er helemaal anders uit. En dan hebben we het niet alleen over de gebouwen of het aanzicht van op straat. Ook de

Nadere informatie

Informatica aan de Universiteit Antwerpen

Informatica aan de Universiteit Antwerpen Informatica aan de Universiteit Antwerpen Academische Bachelor en Master Waarom Informatica? Informatica heeft een enorme impact Informatica is een boeiende wetenschap Brede keuze uit tewerkstellingsmogelijkheden:

Nadere informatie

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:

Een doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen: HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies

Nadere informatie

Webcontent. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC

Webcontent. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 106 01.09.2016 Webcontent Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: KAPPER-

Nadere informatie

Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek

Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek Alle talenten van meisjes benutten! Cocky Booij Directeur VHTO Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek VHTO VHTO Een stichting met een missie: de participatie van meisjes en vrouwen

Nadere informatie

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering

Nadere informatie

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG.

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. INFO BROCHURE graad JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. Ontdek en ontwikkel jouw talenten en interesses in onze brede eerste graad. nieuwenbosch.be NIEUWEN BOSCH HUMANIORA GENT In onze brede ste graad ontdekken

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

Geschiedenis en VOET

Geschiedenis en VOET Geschiedenis en VOET Per 1 september 2010 traden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in werking en vanaf 1 september 2011 zal de doorlichting de VOET meenemen in de focus van de scholen. De

Nadere informatie

Op stap naar de tweede graad

Op stap naar de tweede graad Op stap naar de tweede graad Inhoud van deze avond 1. 2. Structuur gewoon secundair onderwijs Goed kiezen 1. Structuur secundair onderwijs Structuur Secundair onderwijs VHO Se-n-Se Se-n-Se VHO 7 de spec.

Nadere informatie

De nieuwe eindtermen Loopbaancompetentie. Jan De Smet 6 mei 2019

De nieuwe eindtermen Loopbaancompetentie. Jan De Smet 6 mei 2019 De nieuwe eindtermen Loopbaancompetentie Jan De Smet 6 mei 2019 Programma Achtergrond - modernisering SO Nieuw concept eindtermen De loopbaancompetentie AHOVOKS Kwalificaties & Curriculum Ministerie van

Nadere informatie

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Inhoud: I. Eindtermen van de bacheloropleiding; II. Doorstroommasteropleidingen; III. Majoren en minoren

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende het verplicht aanbieden van cursussen eerste hulp bij ongevallen (EHBO) in het lager en secundair onderwijs

Voorstel van resolutie. betreffende het verplicht aanbieden van cursussen eerste hulp bij ongevallen (EHBO) in het lager en secundair onderwijs stuk ingediend op 1224 (2010-2011) Nr. 1 6 juli 2011 (2010-2011) Voorstel van resolutie van de heer Jean-Jacques De Gucht, de dames Ann Brusseel, Marleen Vanderpoorten en Elisabeth Meuleman, de heren Boudewijn

Nadere informatie

MEDIAWIJSHEID IN VLAANDEREN

MEDIAWIJSHEID IN VLAANDEREN MEDIAWIJSHEID IN VLAANDEREN Resultaten van de Monitor voor ICT-Integratie in het Vlaamse Onderwijs 1 dr. Bram Pynoo - Bram.Pynoo@thomasmore.be INLEIDING 2 MICTIVO - SITUERING Monitor voor ICT-Integratie

Nadere informatie