Dagvoorzitter. Prof. dr. A.G.J. van der Zee. afdelingshoofd Obstetrie en Gynaecologie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Dagvoorzitter. Prof. dr. A.G.J. van der Zee. afdelingshoofd Obstetrie en Gynaecologie"

Evelien Juliana Smet
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Dagvoorzitter Prof. dr. A.G.J. van der Zee afdelingshoofd Obstetrie en Gynaecologie

2 Huidkanker More than skin deep Dr J.R. Spoo, afdeling dermatologie Prof H.J. Hoekstra, afdeling oncologische chirurgie

3 Huidkanker Meest voorkomende kanker wereldwijd Kan dodelijk zijn Kan ontsierend zijn Groeiende aantallen Preventie (gedeeltelijk) mogelijk

4 Huidkanker Non melanoma skin cancer (NMSC) Basaalcelcarcinoom (BCC) 75% Plaveiselcelcarcinoom (SCC) 13% Melanoom 10% Andere 2%

5 BCC

6 SCC

7 Melanoom

8 Epidemiologie in NL Holterhues C, de Vries E, Nijsten T, Nederlands Tijdschr Derm Ven (2009);19:8;

9 Belangrijkste risico factor NMSC UV! SCC en voorstadia (actinische keratose, M Bowen) Chronische (cumulative) blootstelling BCC Herhaalde verbranding op jonge leeftijd Intermitterende blootstelling

10 Andere risicofactoren NMSC Geslacht mannen 2x (BCC) and 3x (SCC) Beroep buitenwerk Iatrogeen PUVA, arsenicum, radiotherapie Huid beschadiging littekens, chronische wonden Immunosuppressie transplantatie patienten human papilloma virus (HPV) Genetische factoren huidtype albinisme, syndromen (basal cell naevus syndroom, XP)

11 Who is at risk?

12 Basaalcel carcinoom Basale epidermale cellen (pluripotent) Verschillende klinische beelden Groeit langzaam Metastaseert nooit (0.03%) Relatief benigne (normaliter niet dodelijk) 80% gezicht Maar grote morbiditeit mogelijk door diepe infiltratie in bepaalde anatomische localisaties en destructie van onderliggende structuren

13 H-zone

14 nodulair ulceratief gepigmenteerd

15 superficieel sprieterig

16 nodulair

17 micronodulair sprieterig

18 Prognostische factoren Prognostische factor Low risk High risk Histologische subtype solide sprieterig Localisatie romp H-zone Grootte <2cm >2cm Recidief primaire tumor recidief

19 Basaalcel carcinoom: therapie Excisie Low risk BCC 3 mm marge High risk BCC 5 mm marge Mohs micrografische chirurgie (high risk) Radiotherapie Photodynamische therapie (PDT) Cryochirurgie Locale chemotherapie with 5-FU (Efudix ) Lokale immunomodulerende therapie met imiquimod (Aldara ) Curettage/coagulatie

20 Basaalcel carcinoom: follow-up Controles individualiseren Controle indicatie: high risk BCC of >2 BCC 1x/jaar

21 SCC en voorstadia Actinische keratose M Bowen SCC Keratinocytic intraepithelial neoplasia (KIN) 1-3 vs invasief carcinoom

22 Actinische keratose (KIN I-II) Erythemateuze, scherp begrensde laesies Marker voor UV schade Atypische keratinocyten in de basale epidermale laag Progressie naar SCC 0,025% - 16% Altijd behandelen? Follow-up?

23 M Bowen = In situ SCC (KIN III) Scherp begrensde solitaire erythematosquameuze plaque DD psoriasis, eczeem In situ carcinoom 5 25% invasief = SCC Altijd behandelen Follow-up?

24 Plaveiselcel carcinoom Incidentie in NL: vrouw 16/ , man 32/ >4500 per jaar 75% > 75 jaar oud Cumulatieve UV expositie Immunosuppressie

25 Plaveiselcelcarcinoom Hyperkeratotische nodus Vaak necrotisch Gezicht: 77% Handruggen, armen: 8% Vaak pijnlijk Invasief Klinisch beloop: Agressiever dan BCC 5% (lymfogene) metastasen 5 year survival rate 95%, bij metastasen veel slechter Metastasen moeilijk behandelbaar

26 Plaveiselcel carcinoom bij niertransplantatie patiënt

27 Plaveiselcel carcinoom: prognostische factoren for metastasering Infiltratie > 4 mm Localisatie UV ge-exponeerde gebieden Lip Oor Non-UV-exponeerde gebieden (perineum, voetzool) Na radiotherapie, chronische wonden Grootte > 2 cm Differentiatie Ongedifferentiëerd > goed gedifferentiëerd Perineurale en angio-invasieve groei Immuunstatus patiënt Recidief

29 Plaveiselcel carcinoom: therapie Excisie < 2 cm: 5 mm marge > 2 cm: 10 mm marge Mohs micrografische chirurgie Radiotherapie Metastaserende tumoren MTX 20-40% response Polychemotherapie 50-80% response Geen curatie Multidisciplinaire aanpak: HHT UMCG, Oncologische chirurgie

30 Plaveiselcel carcinoom: follow-up Controles High risk 1x/3 maanden eerste 2 jaar, 5 jaar Low risk: 1x/6 maanden, 5 jaar

31 Melanoom Zeer maligne Melanocyten of nevus cellen Metastasering in transit lymphogeen hematogeen 25-40% uit pre-existente gepigmenteerde afwijking 10% erfelijk

32 Melanoom: epidemiologie 2008 US nieuwe casus Man 1:50, vrouw 1:70 5-year-survival (NL) 1970: 50% 2010: 81% man, 90% vrouw Dunner dan 1,5 mm: > 90% Lymfeklier metastasen 40% Incidentie stijgend wereldwijd, hoogst in Australië, NL 4-5% per jaar, US >1% per jaar

33 Melanoom klinische varianten superficieel spreidend amelanotisch Lentigo maligna melanoom nodulair

34 Correlatie tumordikte - prognose

35 Melanoom risico factoren Bekende mutatie CDKN2A gen Positieve familie anamnese (>2 melanoom patiënten, pancreascarcinoom) >5 atypische naevi >60 naevi Huid type I-II Sporadische maar extreme UV expositie op kinderleeftijd Genetische syndromen (xeroderma pigmentosum) Grote congenitale naevus

36 Klinisch atypische (dysplastische) naevi Irregulaire vorm Irregulaire pigmentatie Diameter 5 mm Vage begrensing Erytheem

38 Gepigmenteerde laesies: anamnese Kleurverandering Groei Ulceratie Makkelijk bloeden Pre-existente laesie (naevus) of de novo Eerdere behandeling Risiko factoren

39 Risiko inschatting van gepigmenteerde laesies ABCDE regel

40 5mm 5mm

41 Dermatoscopie

42 SSM Breslow 0,4mm

43 Melanoom: diagnostiek en therapie Verdachte laesie: diagnostische excisie Als melanoom: therapeutische re-excisie with marge afhankelijk van Breslow dikte Afhankelijk van Breslow dikte verdere evaluatie met SLND en stadiëring

44 Melanoom van de huid: diagnostische excisie Excisiebiopsie! Ruime infiltratie anaesthesie 2 mm marge Tot in de subcutis Niet ondermijnen Geen subcutane hechtingen Excisie in richting regionaal lymfklierstation

45 Melanoom: therapeutische re-excisie Marges in situ melanoom: 0,5 cm Breslow dikte <2 mm: 1 cm Breslow dikte >2 mm: 2 cm

46 Sentinel lymph node procedure (schildwachtklierprocedure) Geadviseerd bij melanoom Breslow>1mm Als positief -> lymfeklierdissectie MSLT I studie, conclusies laatste (4 e ) interimanalyse: Significant betere ziektevrije overleving na 10 jaar voor Breslow in schildwachtklierbiopsie groep: 72,5% versus 64,2% in controlegroep (observatie) Significant betere10-jaars survival na directe klierdissectie voor patienten met positieve schildwachtklier versus uitgestelde lymfeklierdissectie (bij ontwikkelen kliermetastasen in observatie arm): 63.2% vs 36.5%. De sentinel node procedure is een procedure met minimale morbiditeit en is van belangrijke prognostische en therapeutisch waarde Lymfklierdissectie na positieve sentinel node procedure gaat met minder lymfoedeem gepaard dan een uitgestelde dissectie: 12.4% vs 20.4%

47 Toepassing schildwachtklierprocedure in Noord-Nederland Ruim de helft van de melanoompatiënten wordt de schildwachtklierprocedure onthouden. Patiënten met een hogere sociaaleconomische status ondergaan vaker een schildwachtklierprocedure (relatief risico: 1,4 voor hoogste / laagste SES groep)

48 Gemetastaseerd melanoom = Stadium IV melanoom Slechte prognose! Mediane overleving 6-12mnd, 5 yr survival 10% Response op chemotherapy 15-25% Onvoldoende evidence voor voordeel polychemotherapie tov dacarbazine IFN-α and IL-2 als adiuvans geen voordeel overleving vergeleken met polychemotherapie In UMCG: MORD-STG4 trial Randomisation for stage IV melanoma: Surgery + BCG, Surgery alone, or Medical therapy Rationale: survival MMAIT trial Surgery+BCG: 5-year survival 40-45%, median (32-39 months) Take home message: Moeilijk behandelbaar, vroege herkenning het belangrijkst!

50 Stadium IV melanoom: Nieuwe targeted therapies In NL: ca patients / year?? BRAF mutatie remmer Vemurafenib (Zelboraf TM ) Als BRAF mutatie aanwezig (60%) Snel werkzaam, per os 2dd Verbeterde overleving en recidief-vrije overleving tov dacarbazine Rash, fatigue, non-melanoma skin cancer, diarrhee In NL compassionate use, registration will be obtained shortly Therapy costs: Monoclonaal CTLA-4 antilichaam Ipilimumab (Yervoy TM ) Verlengde overleving in combinatie met dacarbazine vs dacarbazine alleen Intraveneuze toediening 1x/3wk, totaal 4 giften Auto-immuunreacties, leverfalen, gastrointestinale perforatie In NL toegelaten Therapy costs: Min Max Annual costs NL

51 Huidkanker preventie Als arts, let op veranderende of nieuw optredende gepigmenteerde afwijkingen en andere niet genezende huidlesies Als patiënt, pas gedrag aan aan eigen risico profiel Bescherm jezelf voor UV straling

Vergelijkbare documenten

Huidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling

Huidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling Huidkanker Melanoom Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom Diagnostiek en behandeling Is het huidkanker? Welke huidkanker? Hoe wordt de diagnose gesteld? Verhaal Hoe lang bestaat de afwijking? Verandering?