Totaal Medisch behandelde blessures

Transcriptie

1 Sportblessures bij kinderen 9-12 jaar Blessurecijfers Samenvatting Sporten is gezond maar leidt helaas ook tot blessures. Bij kinderen van 9 tot en met 12 jaar leidde sporten in 2011 tot blessures. In gevallen was de blessure zodanig dat een behandeling op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling noodzakelijk was. In vier procent van deze gevallen was zelfs een ziekenhuisopname noodzakelijk. Het aantal blessures bij deze groep heeft zich de laatste jaren ongunstig ontwikkeld. Meer jongens dan meisjes raken geblesseerd en het aantal blessures neemt toe met het toenemen van de leeftijd van 9 tot 12 jaar. Voetbal en bewegingsonderwijs zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de blessures. Vaak blijkt er sprake te zijn van een blessure door vallen. Blessures door vallen zijn relatief vaak ernstig. Bij bijna zestig procent van de SEH-behandelingen en bij vier op de vijf ziekenhuisopnamen in 2011 had het slachtoffer een blessure door een val. Bij kinderen is het goed ontwikkelen van motorische vaardigheden essentieel om blessures te voorkomen, zodat de kinderen blessurevrij blijven en een goede basis kunnen leggen voor hun verdere fysieke ontwikkeling. Aantal blessures 9-12 jaar naar behandelaar* Totaal Medisch behandelde blessures Aantal Huisarts Spoedeisende Hulp behandelingen Fysiotherapeut Ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling *Een blessure kan door meer behandelaars behandeld worden. Optellen van afzonderlijke aantallen blessures leidt tot dubbeltelling. Bron: Letsel Informatie Systeem / 2011, VeiligheidNL; Ongevallen en Bewegen in Nederland /2011, VeiligheidNL; Runhaar J, Collard, DCM, Singh, AS et al. Motor fitness in Dutch Youth: Difference over a 26-year period ( ), Journal of Science and Medicine in Sport, 13 (2010) ; Bron: Nauta, J, Verhagen EALM, Eind rapport onderzoek "Vallen is ook een sport". Amsterdam : EMGO+, VUmc, 2010; Hildebrandt, V., Bernaards, C. en Stubbe, J. Trendrapport Bewegen en Gezondheid 2010/2011, Leiden : TNO, 2013; Collard, D. en Hoekman, R. Sportdeelname in Nederland: Utrecht : Mulier Instituut, Omvang problematiek 1.1 Blessures Op basis van gegevens verzameld via het enquêteonderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland schatten we dat bij kinderen in de leeftijdsgroep 9-12 jaar per jaar gemiddelde blessures ontstaan (gemiddeld over de periode ; n=221). Dit is vijf procent van het totaal aantal blessures in Nederland. De helft van deze blessures moet medisch worden behandeld (50%). De huisarts ziet de meeste blessures (51.000). De SEH-afdeling komt op de tweede plaats (29.000, zie hst 2) gevolgd door de fysiotherapeut (21.000). In de groep 9-12 jaar is het aandeel blessures dat medisch moet worden behandeld groot vergeleken met dit aandeel bij oudere sporters waarbij het gaat om circa 35% tot 40% van de blessures.

2 In de afgelopen periode lijkt het aantal blessures bij sporters van 9 tot en met 12 jaar te zijn gestegen van rond de tot ruim (figuur 1). De stijging van het aantal blessures lijkt groter dan de stijging van aantal sporturen. Was er in 2006 nog sprake van minder dan één blessure per uren sport, in 2011 is dit opgelopen tot bijna anderhalve blessure per sporturen. Dit is een ongunstige ontwikkeling. deed 88% van de kinderen van 6 tot en met 11 jaar minimaal 12 keer per jaar aan sport. Zeventig procent van de jeugd van 6 tot en met 17 jaar was in 2011 lid van een sportvereniging (Collard en Hoekman, 2012). Figuur 2 Aandeel kinderen 4-11 jaar dat voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen 40% Figuur 1 Sportblessures 9-12 jaar Aantal blessures 20% ,00 1,50 1,00 0,50 0, Aantal blessures per sporturen Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL. Het aantal blessures neemt toe met het toenemen van de leeftijd en het betreft vaker jongens (56%) dan meisjes (44%) (bijlage tabel 1). Vrijwel alle blessures ontstaan acuut (94%). Eén op drie blessures ontstaat tijdens veldvoetbal (34%), een kwart tijdens bewegingsonderwijs (21%) (bijlage tabel 1). Blessures aan de onderste extremiteiten het meeste voor (62%). Het aantal cases is te klein om nadere uitspraken te doen naar het verloop in de tijd met betrekking tot bepaalde leeftijdsgroepen of sporttakken. 1.2 Beweeggedrag en sportdeelname Bij kinderen van 4 tot en met 11 jaar is in de periode sprake van een dalende tendens in het aantal kinderen dat voldoet aan de NNGB (Nederlandse Norm Goed Bewegen) (figuur 2). Ook het aantal kinderen dat voldoet aan de Fitnorm lijkt te zijn afgenomen (Hildebrandt et al. 2013). In % Bron: Hildebrandt, V., Bernaards, C. en Stubbe, J. Trendrapport Bewegen en Gezondheid 2010/2011, Leiden : TNO Er zijn aanwijzingen dat er een steeds grotere kloof ontstaat tussen kinderen die onvoldoende bewegen en kinderen die wel genoeg bewegen. De sportdeelname cijfers uit OBiN laten zien dat bij de kinderen (9-12 jaar) die alleen sporten tijdens bewegingsonderwijs, het gemiddeld aantal uren sport lijkt te dalen (figuur 3). Bij de kinderen die naast bewegingsonderwijs ook nog op andere momenten sporten, lijkt het gemiddeld aantal uren sport per jaar eerder te stijgen. Afname van lichamelijke activiteit is onwenselijk. Niet alleen omdat bewegen in algemene zin goed is voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Echter onderzoek heeft bijvoorbeeld ook aangetoond dat kans op een valongeval samenhangt met de mate van lichamelijke activiteit (Nauta en Verhagen, 2010). Figuur 3 Gemiddeld aantal sporturen per jaar kinderen 9-12 jaar Bewegingsonderwijs en andere sport Alleen bewegingsonderwijs Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL

3 Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL; Letsel Informatie Systeem 2011; VeiligheidNL; Hildebrandt, V., Bernaards, C. en Stubbe, J. Trendrapport Bewegen en Gezondheid 2010/2011, Leiden : TNO, 2013; Nauta, J, Verhagen EALM, Eind rapport onderzoek "Vallen is ook een sport". Amsterdam : EMGO+, VUmc, 2010; Collard, D. en Hoekman, R. Sportdeelname in Nederland: Utrecht : Mulier Instituut, Behandelingen op de Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling 2.1 Inleiding verminderd (Runhaar et al., 2010). Dit speelt mogelijk een rol bij de ongunstige ontwikkeling van het aantal SEH-behandelingen in verband met een sportblessure bij deze groep. Figuur 4 Sportblessures 9-12 jaar; aantal SEHbehandelingen, naar leeftijd, sporttak en jaar In 2011 vonden naar schatting SEHbehandelingen plaats in verband met een sportblessure. In de helft van gevallen was de geblesseerde sporter een kind/jongere in de leeftijd van 5 tot en met 18 jaar. Bij SEHbehandelingen oftewel bijna 80 per dag, was de geblesseerde sporter een kind in de leeftijdsgroep 9-12 jaar (n=3.039) (bijlage tabel 2). Voor 2011 betekende dit 18 SEH-behandelingen in verband met een sportblessure per uren dat er gesport werd. Blessures die op een SEH-afdeling behandeld worden zijn in de regel acuut en relatief ernstig In de afgelopen periode is het aantal SEHbehandelingen bij de groep 9-12 jaar flink gestegen. In 2002 was er nog sprake van SEHbehandelingen (figuur 4). Het aantal SEHbehandelingen in verband met een sportblessure bij kinderen van 9 tot en met 12 jaar is dus in tien jaar tijd ( ) met een kwart gestegen Veldvoetbal Bewegingsonderwijs Sportparticipatiecijfers uit het onderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland ( ) geven aanwijzingen dat het aantal uren dat kinderen in de leeftijdsgroep 9-12 jaar sporten de laatste jaren in mindere mate is gestegen dan het aantal SEHbehandelingen. Dit wijst er op dat de kinderen niet alleen vaker naar de SEH-afdeling komen met een blessure (zie hiervoor) omdat ze meer sporten, maar ook raken ze relatief gezien vaker geblesseerd. Dit is een ongunstige ontwikkeling. Ook hier lijkt (net al als bij blessures als totaal, zie hst 1) de stijging van het aantal blessures groter dan de stijging van aantal sporturen. Opnieuw wordt een ongunstige ontwikkeling zichtbaar. Er aanwijzingen dat de motorische vaardigheden van kinderen in Nederland de afgelopen decennia zijn Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL 2.2 Wie lopen een blessure op? Meer jongens (55%) dan meisjes (45%) in de leeftijd van 9 tot en met 12 jaar raakten in 2011 zodanig geblesseerd dat een behandeling op een SEHafdeling nodig was (figuur 5; bijlage tabel 3). Binnen deze groep nam het aantal blessures toe met het toenemen van de leeftijd van de kinderen, van SEH-behandelingen bij de 9-jarigen tot SEHbehandelingen bij de 12-jarigen. Zoals al gemeld in paragraaf 1.1 is het aantal SEHbehandelingen in verband met een sportblessure bij kinderen van 9-12 jaar gestegen met een kwart. De

4 kinderen van 10 en 11 jaar hebben absoluut gezien de grootste bijdrage geleverd aan deze stijging (tabel 1). Ook relatief gezien is de stijging bij de 9- en 10-jarigen het grootst (28%) Figuur 5 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEHbehandelingen naar leeftijd en geslacht Bron: 0 Tabel 1 9 jaar Aantal SEH-behandelingen Jongens Meisjes 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 10 jaar Aantal SEH-behandelingen per sporturen 11 jaar 12 jaar Jongens Meisjes Letsel Informatie Systeem 2011, VeiligheidNL; Ongevallen en Bewegen in Nederland 2011, VeiligheidNL Sportblessures 9-12 jaar; stijging periode , naar leeftijd Totaal Aantal Aantal % stijging 9-12 jaar % 9 jaar % 10 jaar % 11 jaar % 12 jaar % Veldvoetbal % Bewegingsonderwijs % Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL Wordt het aantal SEH-behandelingen afgezet tegen het aantal uren dat er gesport is, dan blijkt er in 2011 overall bij de groep 9-12 jaar (vrijwel) geen verschil te zijn geweest tussen jongens en meisje (figuur 5; bijlage tabel 3). Wel nam de kans op een blessure toe met het toenemen van de leeftijd van 13 SEHbehandelingen per uren sporten bij de 9- jarigen tot 24 bij de 12-jarigen. 2.3 Hoe ontstaan de blessures? Sporttak Veldvoetbal was verantwoordelijk voor de meeste SEH-behandelingen in verband met een blessure (29%, 8.500) bij kinderen van 9 tot en met 12 jaar in 2011 gevolgd door bewegingsonderwijs (24%, 7.000) (tabel 2). Er zijn hierin verschillen tussen jongens en meisje en (in mindere mate) tussen verschillende leeftijden (bijlage tabel 4-5). Tabel 2 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEHbehandelingen, naar sporttak Aantal % 1. Veldvoetbal Bewegingsonderwijs Paard-of ponyrijden Hockey Skeeleren/in line skaten Veldvoetbal en bewegingsonderwijs, de twee sportactiviteiten met de meeste SEH-behandelingen, hebben fors bijgedragen aan de stijging van het aantal SEH-behandelingen vanaf het begin van de 21 e eeuw (figuur 4, tabel 1). Ongevalsmechanisme De meeste blessures in 2011 ontstonden door een val (58%), bijvoorbeeld een val van een paard of pony, struikelen, een val door een sprong of een val ergens vanaf bijvoorbeeld een gymtoestel (figuur 6; bijlage tabel 6). Eén op de zeven kinderen kwam naar de SEH-afdeling in verband met een blessure opgelopen doordat ze geraakt waren door een bal (15%). Eén op tien slachtoffers had een blessure opgelopen door lichamelijk contact (11%) zoals een trap of schop. Het aantal SEH-behandelingen in verband met een blessure door een val is absoluut gezien het meeste gestegen vanaf de eerste jaren van deze 21 e eeuw. Terugdringen van het aantal blessures door vallen zou een grote bijdrage kunnen leveren aan een gunstigere ontwikkeling van het aantal SEH-behandelingen in verband met een sportblessure bij kinderen in de leeftijd 9-12 jaar.

5 Figuur 6 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEHbehandelingen naar ongevalsmechanisme Overig 16% Lichamelijk contact 11% Geraakt door bal 15% Val 58% 2.4 Wat is de aard van de blessures? De jonge sporters (9-12 jaar) kwamen het vaakst op de SEH-afdeling in verband met een blessure aan de bovenste extremiteiten (64%), vooral voor blessures aan pols (24%) of hand/vinger (21%) (bijlage tabel 7). De helft van alle slachtoffers had een fractuur (48%), een derde had oppervlakkig letsel (31%). Combinatie van blessurelocatie en type blessure leidt tot de volgende top 5 in 2011: 1. Polsfractuur (16%) 2. Fractuur hand/vinger (12%) 3. Oppervlakkig letsel/kneuzing pols (6%) 4. Oppervlakkig letsel/kneuzing hand/vinger (6%) 5. Fractuur voet/teen (5%) Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL; Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL; Runhaar J, Collard, DCM, Singh, AS et al. Motor fitness in Dutch Youth: Difference over a 26-year period ( ), Journal of Science and Medicine in Sport, 13 (2010) Ziekenhuisopnamen In 2011 was bij vier procent van de kinderen (1.100) de blessure zo ernstig dat na de behandeling op de SEH-afdeling een ziekenhuisopname nodig was. Absoluut gezien werden binnen de groep 9-12 jaar de 11-jarigen het vaakst opgenomen in het ziekenhuis in verband met een sportblessure (bijlage tabel 8). Relatief gezien was het aantal opnamen echter groter bij kinderen van 9 jaar oud (6%). Dit wijst er dus op dat de 9-jarigen in 2011 relatief het vaakst ernstige blessures opliepen. Wat de ernst van de blessures betreft was er geen verschil is tussen jongens en meisjes (beide 4%). Veldvoetbal (250), paardensport (240) en bewegingsonderwijs (170) leidden tot de meeste ziekenhuisopnamen. Bij motorsport, paardensport en skateboarden waren de blessures ernstiger dan gemiddeld: bij deze blessures volgde na de SEHbehandeling bovengemiddeld vaak een ziekenhuisopname. Blessures door een val waren veruit het vaakst verantwoordelijk voor een ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling (80%) (bijlage tabel 9). Ook relatief gezien leidde vallen het vaakst tot een ziekenhuisopnamen (figuur 7). Overall is het percentage opnamen bij blessures door vallen 5 procent, met uitschieters tot 15 procent afhankelijk van het type val. Er is dus nog een goede reden om aandacht te besteden aan valpreventie: het terugdringen van het aantal relatief ernstige blessures. Figuur 7 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; Percentage ziekenhuisopnamen na SEHbehandeling, naar letselmechanisme Val Lichamelijk contact Stoten tegen Geraakt door 0% 2% 4% 6% Bron: Letsel Informatie Systeem 2011; VeiligheidNL

6 4 Preventie Sport en bewegen leveren een positieve bijdrage aan de volksgezondheid. Daarom is het in algemene zin zaak aandacht te besteden aan preventie van blessures om te voorkomen dat mensen gehinderd worden om door te gaan met sport en bewegen. Bij kinderen is het goed ontwikkelen van motorische vaardigheden essentieel om blessures te voorkomen. Dit geldt met name tijdens de groeispurt, waarbij snelle veranderingen optreden in lengte, gewicht, spiermassa, coördinatie en balans. Op jonge leeftijd (voor de groeispurt) kan met name ingezet worden op training van coördinatie (grondvormen), lenigheid en snelheid. Onderzoek van VUmc heeft laten zien dat deze vaardigheden bij de Nederlandse jeugd zijn afgenomen in de afgelopen jaren. Het is daarom belangrijk om op jonge leeftijd, kinderen te trainen in sportieve basisvaardigheden, zodat ze blessurevrij bljjven en een goede basis te leggen voor hun verdere fysieke ontwikkeling. Het verminderen van het aantal blessures door vallen zou een substantiële bijdrage kunnen leveren aan het ombuigen van de ongunstige ontwikkeling van het aantal SEH-behandelingen bij de kinderen van 9-12 jaar. Met dit doel heeft VeiligheidNL in samenwerking met onder andere valpedagoog Yos Lotens, het lespakket Vallen is ook een sport ontwikkeld. Vallen is ook een sport is gericht op het aanleren van een goede valtechniek. Het lespakket is geschreven voor (vak-)docenten lichamelijke opvoeding op basisscholen en is bestemd voor alle leerlingen van de basisschool. Uit onderzoek van het EMGO+ (instituut voor onderzoek naar Gezondheid en Zorg) naar de bruikbaarheid en effectiviteit van Vallen is ook een sport blijkt dat de inzet van dit lespakket leidt tot een halvering van het algemene risico op valletsels bij kinderen in het algemeen. Daarnaast hebben kinderen na het volgen van de lessen meer kennis gekregen over hoe ze moeten vallen, zijn hun valvaardigheden verbeterd en hebben ze minder angst om te vallen. Dit doet verwachten dat dit lespakket ook een positief effect heeft op valongevallen specifiek tijdens sporten. De interventie is inmiddels door de erkenningscommissie van het Centrum Gezond Leven (CGL) erkend op het één na hoogste niveau ( waarschijnlijk effectief'). Kijk voor meer informatie in de i-database van het Centrum Gezond Leven. Bron: Nauta, J, Verhagen EALM, Eind rapport onderzoek "Vallen is ook een sport". Amsterdam : EMGO+, VUmc, 2010; 5 Toelichting bronnen letselgegevens Bij het samenstellen van deze factsheet is gebruik gemaakt van verschillende gegevensbronnen, die hieronder kort beschreven zijn. Meer informatie over deze bronnen is te vinden op de website Het enquêteonderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN) is een continue enquête, waarbij jaarlijks Nederlanders worden ondervraagd over letsel en blessures, sportdeelname en bewegen. Uit deze databron zijn de volgende gegevens afkomstig: totaal aantal blessures, medisch behandelde blessures, huisartsbehandelingen, fysiotherapiebehandelingen, sportdeelname. De gegevens afkomstig uit OBiN betreffen een jaarlijks gemiddelde over de periode , tenzij anders aangegeven. Het Letsel Informatie Systeem (LIS) geeft informatie over letsel en blessures die op de Spoedeisende Hulp-afdeling (SEH) behandeld worden. Daarnaast geeft het systeem informatie over blessures waarvoor een sporter direct na presentatie op de SEH-afdeling in het ziekenhuis opgenomen wordt. LIS wordt uitgevoerd in een representatieve steekproef van ongeveer een tiende van de ziekenhuizen in Nederland. LIS registreert alleen acute en redelijk ernstige letsels. Deze letsels maken slechts een klein deel uit van de blessureproblematiek bij hardlopen. Omdat het aantal geregistreerde letsels in LIS groot is, kan hiermee een gedetailleerd beeld gegeven

7 worden. De gegevens afkomstig uit LIS betreffen een jaarlijks gemiddelde over de periode 2011, tenzij anders is aangegeven. Voor informatie over ziekenhuisopnamen en overledenen is geen of slechts beperkt informatie uit de reguliere gegevensbronnen, zoals de Landelijke Medische Registratie en de Statistiek Niet-natuurlijke dood beschikbaar. Voor ziekenhuisopnamen is zodoende gebruik gemaakt van informatie uit LIS, ofwel ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling. Voor gegevens over overledenen is tevens gebruikgemaakt van gegevens over overledenen die in LIS geregistreerd zijn en van krantenartikelen over dodelijke sportongevallen uit de Krantenknipselregistratie van VeiligheidNL. 6 Meer cijfers VeiligheidNL beschikt over veel meer cijfers over letsels en ongevallen. Per onderwerp of doelgroep staan de belangrijkste ongevalscijfers beschreven in factsheets zoals deze. U kunt de factsheets gratis downloaden op Heeft u interesse in bepaalde cijfers of een specifieke analyse? VeiligheidNL levert u deze graag. Ga hiervoor naar Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden. Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding. Indien tekst gebruikt wordt voor commerciële doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn. Tips voor preventie Voor een persoonlijk advies over het voorkomen van blessures, ga naar Blessure opgelopen? Op de website is nuttige informatie te vinden over wat te doen als u een blessure hebt opgelopen en daar vragen over hebt. Ook vindt u de juiste weg naar de beste sportmedische zorg.

8 Tabellen Tabel 1 Sportblessures 9-12 jaar; jaarlijks aantal en percentage naar leeftijd, geslacht, sporttak en blessurelocatie Leeftijd Aantal % Geslacht Aantal % 9 jaar Jongens jaar Meisjes jaar jaar Totaal Totaal Blessurelocatie Arm Sporttak Been Veldvoetbal Enkel Bewegingsonderwijs Knie Overig Voet, hiel Overig Totaal (n=221) Totaal Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL Tabel 2 Sportblessures in 2011; SEH-behandelingen naar leeftijd Aantal % 0-4 jaar 770 <1 5-8 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Totaal Tabel 3 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEH-behandelingen naar leeftijd Jongens Meisjes Totaal Aantal per Aantal % Aantal % Aantal % sporturen 9 jaar jaar jaar jaar Jongens Meisjes Totaal ; Ongevallen en Bewegen in Nederland 2011, VeiligheidNL

9 Tabel 4 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEH-behandelingen naar meest voorkomende sporttakken en geslacht 9-12 jaar Jongens Meisjes Aantal % Aantal % Aantal % Veldvoetbal Bewegingsonderwijs Paard-of ponyrijden < Hockey Skeeleren/in line skaten Gymnastiek/turnen Zwemmen Vechtsport Schaatsen Basketbal Tabel 5 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEH-behandelingen naar meest voorkomende sporttakken en leeftijd 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Veldvoetbal Bewegingsonderwijs Paard-of ponyrijden Hockey Skeeleren/in line skaten Gymnastiek/turnen Zwemmen Vechtsport Schaatsen Basketbal

10 Tabel 6 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEH-behandelingen naar letselmechanisme Aantal % Val Zwikken Val van dier van paard, pony Struikelen Val van hoogte, val uit, van van gymtoestel Val door sprong Val van tweewieler Uitglijden Val, niet gespecificeerd Val, overig Contact met object Geraakt door bewegend object door bal door racket, stick, club, bat door hockeystick Stoten tegen stilstaand object Contact met object, overig Overig scenario Lichamelijk contact trap, schop Acute fysieke belasting Overig scenario, overig Totaal

11 Tabel 7 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; SEH-behandelingen naar blessure Aantal % Hoofd/hals/nek open wond hoofd oppervlakkig letsel/kneuzing hoofd Romp/wervelkolom oppervlakkig letsel/kneuzing romp Schouder/arm/hand Pols polsfractuur oppervlakkig letsel/kneuzing pols distorsie pols Hand/vingers fractuur hand/vinger oppervlakkig letsel/kneuzing hand/vinger distorsie hand/vinger Bovenarm/elleboog/onderarm fractuur onderarm oppervlakkig letsel/kneuzing arm fractuur elleboog fractuur bovenarm Schouder/sleutelbeen/ac-gewricht fractuur sleutelbeen/schouder oppervlakkig letsel/kneuzing sleutelbeen/schouder Heup/been/voet Voet/tenen fractuur voet/teen oppervlakkig letsel/kneuzing voet/tenen Enkel enkeldistorsie enkelfractuur oppervlakkig letsel/kneuzing enkel Knie oppervlakkig letsel/kneuzing knie Onderbeen Overig Totaal

12 Tabel 8 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; Ziekenhuisopnamen na SEHbehandeling naar leeftijd en geslacht Aantal opnamen na SEHbehandeling % opname na SEH Rij% % van totaal aantal opnamen na SEH Kolom% 9-12 jaar jaar jaar jaar jaar Man Vrouw Tabel 9 Sportblessures 9-12 jaar in 2011; Ziekenhuisopnamen na SEHbehandeling naar letselmechanisme* Aantal opnamen na SEHbehandeling % opname na SEH Rij% % van totaal aantal opnamen na SEH Kolom% Val Val van dier van paard, pony Val van hoogte, val uit, van van gymtoestel Val van tweewieler van fiets <10 3 <1 Val door sprong van gymtoestel Struikelen Zwikken Uitglijden Lichamelijk contact trap, schop Geraakt door bewegend object 40 <1 3 door bal 20 <1 2 door hockeystick <10 2 <1 Stoten tegen stilstaand object Acute fysieke belasting Totaal *Letselmechanismen met 350 of meer SEH-behandelingen in 2011