Ongevalscijfers. J.A. Draisma. Uitgegeven door VeiligheidNL Postbus AD Amsterdam. April 2015

Transcriptie

1 Ongevalscijfers J.A. Draisma Uitgegeven door VeiligheidNL Postbus AD Amsterdam April 2015 Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden. Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding. Indien de tekst gebruikt wordt voor commerciële doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn.

2

3 Inleiding huis. Ruim vier van de tien slachtoffers is na de SEHbehandeling opgenomen in het ziekenhuis (22.000). In ieder geval 807 mensen zijn in 2013 overleden in of om huis na een val. 1.3 Leeswijzer 1.1 Aanleiding Op verzoek van omroep MAX is een analyse gedaan naar privé-ongevallen bij 65-plussers die in en om huis hebben plaatsgevonden. 1.2 Samenvatting In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving gegeven van de gebruikte registratiesystemen, de gehanteerde selectie en de analyse. In hoofdstuk 3 staan de resultaten van de analyse Ten behoeve van de leesbaarheid zijn de tabellen opgenomen in de bijlage.. In 2013 zijn mensen van 65 jaar en ouder op een SEH-afdeling behandeld na een ongeval in of om Methode 2.1 Registratiesystemen Voor de analyse is gebruikgemaakt van het Letsel Informatie Systeem van VeiligheidNL en de Doodsoorzakenstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek Doodsoorzakenstatistiek De Doodsoorzakenstatistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bevat gegevens over alle overledenen die in Nederland woonachtig waren op het moment van overlijden. De Doodsoorzakenstatistiek is gebaseerd op de doodsoorzakenverklaring die door een arts wordt afgegeven. De primaire doodsoorzaak wordt gecodeerd met behulp van de codes van de ICD10 (International Classification of Diseases, 10th revision) Letsel Informatie Systeem In het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL staan slachtoffers geregistreerd die na een ongeval, geweld of in verband met zelf toegebracht letsel zijn behandeld op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling van een selectie van ziekenhuizen in Nederland. Deze ziekenhuizen vormen een representatieve steekproef van ziekenhuizen in Nederland met een continu bezette SEH-afdeling. Dit maakt een schatting van cijfers op nationaal niveau mogelijk 2.2 Selectie en analyse In LIS is geselecteerd op alle privé-ongevallen bij slachtoffers van 65 jaar of ouder die in of om huis hebben plaatsgevonden. In de Doodsoorzakenstatistiek is geselecteerd op alle privévalongevallen die in of om huis hebben plaatsgevonden bij 65-plussers. Meer gegevens over dodelijke ongevallen in of om huis zijn bij ons op dit moment niet bekend. De analyse is uitgevoerd over De gepresenteerde gegevens betreffen jaarlijkse gemiddelde aantallen en percentages. Door afronding kan het voorkomen dat het totaal in een tabel afwijkt van de som van de afzonderlijke aantallen VeiligheidNL april 2015

4 Resultaten In 2013 hebben mensen van 65 jaar of ouder een SEH-behandeling gehad nadat een privé-ongeval dat in of om huis had plaatsgevonden. Dit betekent elke dag zo n plussers naar de SEH-afdeling kwamen na een ongeval in of om huis. In totaal zijn in SEH-behandelingen geweest na een ongeval in of om huis bij 65-plussers. Meer dan de helft van deze ongevallen is voor zover bekend in of om huis gebeurd (54%, ). In één op de zes gevallen was de locatie van het ongeval niet bekend. Het aantal ongevallen in of om huis liep de laatste 10 jaar op van in 2003 tot in Het laatste jaar is een lichte daling te zien tot In 2013 was zeven van de tien slachtoffers een vrouw (70%, ). Het aantal vrouwelijke slachtoffers was het grootst in de leeftijdsgroep 80 tot en met 84 jaar (7.300) en jaar (17.000). Bij mannen waren de slachtoffers jonger: de meeste mannelijke slachtoffers vielen in de leeftijdsgroep jaar (3.600). Als rekening wordt gehouden met de bevolkingsopbouw neemt de kans op een ongeval toe met de leeftijd (van 930 per bij jarigen tot per bij mensen van 90 jaar of ouder). In alle leeftijdsgroepen is de kans op een ongeval in of om huis bij vrouwen groter dan bij mannen. Het overgrote deel van de ouderen is gevallen (85%, ). Eén op de zes slachtoffers is gestruikeld (16%, 8.200), bijvoorbeeld over een drempel of over vloerbedekking of tapijt. Eén op de acht slachtoffers is van een trap of ladder gevallen (12%, 6.100). Meestal is dit de vaste trap. Zeven procent is uitgegleden (3.500), bijvoorbeeld op een natte of gladde vloer of bestrating, en nog eens zeven procent is van een hoogte gevallen (3.400), bijvoorbeeld uit bed of van een zitmeubel. In meer dan een kwart van de gevallen is echter niet precies bekend op welke manier het slachtoffer is gevallen. De genoemde percentages kunnen dus hoger zijn. Naast valongevallen is ook letsel opgelopen door contact met een object (8%, 4.000), bijvoorbeeld doordat men zich heeft gesneden (3%, 1.500), bijvoorbeeld aan gereedschap of een mes, of zich heeft gestoten (2%, 1.100), bijvoorbeeld aan meubilair. De meeste ongevallen vonden in huis plaats (82%, ). Vaak is niet bekend wat de precieze locatie van het ongeval was. Indien dit wel bekend was blijken vooral in de woonkamer en in de slaapkamer veel ongevallen plaats te vinden. Dit is logisch omdat dit de locaties zijn waar men het meest is. Meer dan de helft van de slachtoffers is op de SEHafdeling behandeld aan een fractuur (56%, ). Twee op de vijf slachtoffers liep bij het ongeval letsel op aan heup, been of voet (39%, ). In 15% van de gevallen liep het slachtoffer een heupfractuur op (7.800). Bijna een derde van de slachtoffers is behandeld aan letsels aan schouder, arm of hand (31%, ). Het ging vaak om een polsfractuur (9%, 4.800). Eén op de zeven slachtoffers had letsel aan hoofd, hals of nek (14%, 7.200). In vijf procent van de gevallen was dit (licht of ernstig) hersenletsel (2.400). Ruim vier van de tien slachtoffers is na de SEHbehandeling opgenomen in het ziekenhuis (43%, ). Dit opnamepercentage is hoger dan het opnamepercentage na een privé-ongeval op alle locaties (37%). Dit is een aanwijzing dat ongevallen in of om huis bij 65-plussers ernstiger zijn dan ongevallen op andere locaties. In 2013 zijn in ieder geval 807 mensen in of om huis overleden na een val. Verdere gegevens over dodelijke ongevallen in of om huis zijn bij ons op dit moment niet bekend. 1 De landelijke schatting is gebaseerd op in het Letsel Informatie Systeem geregistreerde cases VeiligheidNL april 2015

5 Meer cijfers VeiligheidNL beschikt over veel meer cijfers over letsels en ongevallen. Per onderwerp of doelgroep staan de belangrijkste ongevalscijfers beschreven in factsheets. U kunt de factsheets gratis downloaden op Heeft u interesse in bepaalde cijfers of een specifieke analyse? VeiligheidNL levert u deze graag. Ga hiervoor naar VeiligheidNL april 2015

6 Bijlage VeiligheidNL april 2015

7 SEH-behandelingen naar leeftijd en geslacht Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % Man Vrouw Totaal Aantal per Aantal % Aantal per Aantal % Aantal per jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Totaal % Bron: Letsel Informatie Systeem 2013, VeiligheidNL; Bevolkingsstatistiek , Centraal Bureau voor de Statistiek (inwoners) 1 Aantal per inwoners van de betreffende leeftijdsgroep en/of geslacht

8 SEH-behandelingen naar ongevalsscenario Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % Val Struikelen over drempel over vloerbedekking of tapijt 500 <1 over meubilair 250 <1 over steen, tegel, beton 210 <1 Val van trap of ladder van vaste trap van ladder 500 <1 van huishoudtrapje 400 <1 Uitglijden over (natte, gladde) vloer over gladde bestrating 260 <1 Val van hoogte, val uit, van uit bed van zitmeubel Val door ziekte, onwel worden Zwikken Val, niet gespecificeerd Val, overig tegen kast 310 <1 tegen deur(-post) 240 <1 tegen tafel 160 <1 tegen verwarmingsapparatuur 160 <1 tegen muur 110 <1 tegen zitmeubel 110 <1 Contact met object Snijden aan object aan aangedreven gereedschap 460 <1 aan cirkelzaag 250 <1 aan handgereedschap 180 <1 aan zaag 110 <1 aan mes 140 <1 aan glas 130 <1 Stoten tegen stilstaand object tegen meubilair 500 <1 tegen tafel 120 <1

9 SEH-behandelingen naar ongevalsscenario Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % tegen deur 120 <1 Geraakt door bewegend object Beknelling 300 <1 tussen deur 120 <1 Contact met object, overig 70 <1 Overig scenario Acute fysieke belasting Vergiftiging 460 <1 door geneesmiddelen 150 <1 door rook van vuur 150 <1 Vreemd lichaam 350 <1 vreemd lichaam inslikken 180 <1 Verbranding 220 <1 door hete vloeistof, damp 150 <1 Beet door dier 130 <1 beet door hond 110 <1 Overig scenario, overig Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem 2013,VeiligheidNL

10 SEH-behandelingen naar locatie ongeval Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % In woonhuis woonkamer slaapkamer vaste trap keuken badkamer, douche toilet hal, gang, overloop Om woonhuis tuin buitenkant van huis garage, oprit schuur buitentrap 110 <1 Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem 2013, VeiligheidNL Let op bij interpretatie indien aandeel 'onbekend' groot is

11 SEH-behandelingen naar locatie en aard letsel Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % Hoofd/hals/nek open wond hoofd licht hersenletsel oppervlakkig letsel/kneuzing hoofd ernstig schedel/hersenletsel fractuur aangezicht/kaak 260 <1 fractuur neus 180 <1 letsel oogbol 100 <1 Romp/wervelkolom fractuur wervelkolom/ruggemergletsel oppervlakkig letsel/kneuzing romp fractuur thorax/rib fractuur bekken Schouder/arm/hand Pols polsfractuur oppervlakkig letsel/kneuzing pols 340 <1 distorsie pols 110 <1 Bovenarm/elleboog/onderarm fractuur bovenarm fractuur elleboog open wond arm 500 <1 oppervlakkig letsel/kneuzing arm 350 <1 fractuur onderarm 340 <1 Hand/vingers fractuur hand/vinger open wond hand/vinger oppervlakkig letsel/kneuzing hand/vinger 370 <1 luxatie hand/vinger 220 <1 spier-/peesletsel hand/vinger 220 <1 Schouder/sleutelbeen/ac-gewricht fractuur sleutelbeen/schouder luxatie schouder/ac-gewricht oppervlakkig letsel/kneuzing sleutelbeen/schouder Heup/been/voet Heup/bovenbeen heupfractuur

12 SEH-behandelingen naar locatie en aard letsel Type ongeval: Privé-ongeval Leeftijd: >= 65 jaar Locatie ongeval: In woonhuis, Om woonhuis Aantal % oppervlakkig letsel/kneuzing heup/bovenbeen fractuur bovenbeen luxatie heup Voet/tenen fractuur voet/teen oppervlakkig letsel/kneuzing voet/tenen 350 <1 open wond voet/tenen 120 <1 Enkel enkelfractuur enkeldistorsie 360 <1 oppervlakkig letsel/kneuzing enkel 150 <1 Knie oppervlakkig letsel/kneuzing knie fractuur knie 350 <1 distorsie knie 240 <1 Onderbeen open wond onderbeen fractuur onderbeen 390 <1 oppervlakkig letsel/kneuzing onderbeen 130 <1 Overig Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem 2013, VeiligheidNL