Lunch & Learn Retail. Syntrus Achmea Real Estate & Finance. 24 maart 2016

Transcriptie

1 Lunch & Learn Retail Syntrus Achmea Real Estate & Finance 24 maart 2016

2 Programma Opening door Jaap van der Bijl Director Investor Relations - Syntrus Achmea RE&F u Winkellandschap van de Toekomst door Gerard Zandbergen Directeur Locatus u Retailondernemer aan het woord door Krein Bons CEO Van Haren Schoenen B.V u Beleggen in winkels anno 2016 door Boris van der Gijp Director Strategy & Research Syntrus Achmea RE&F Interview Rene Vierkant Director Winkelbeleggingen Syntrus Achmea Real Estate & Finance Lunch Achmea 2 29 maart 2016

3 Winkellandschap van de Toekomst Gerard Zandbergen, Directeur Locatus

4

5 Het winkellandschap van de toekomst

6 1987 Herman Finkers - Kussentjes (video via Youtube)

7 Feiten. Trends. Toekomst. 1 Locatus 2 Feiten (over leegstand) 3 Trends 4 Toekomst

8 Wie is Locatus? Locatus verzamelt zelf informatie over alle winkels en consumentgerichte, dienstverlenende bedrijven.

9 BREAKING NEWS: Passanten Nieuwstraat Brussel Dé onafhankelijke bron op het gebied van winkelinformatie in de Benelux Amsterdam Brussel Luxemburg 1 maart 8 maart 15 maart 22 maart

10 en 60 Europese winkelsteden!

11 Welke branches houden we o.a. bij? Dagelijks Bakkers Slagers Groente en Fruit Vlaaien Apotheek Drogisterij Poelier Vis Mode & Luxe Beenmode Damesmode Lingerie Kindermode Schoenen Warenhuis Juwelier Optiek Kookwinkel VT & In/om huis Sportzaak Watersport Foto/Film Fietsen Plant en Dier Wonen DHZ Leisure & Diensten Pompstations Café Restaurant Kapper Kleermaker Edelsmid Fotograaf Bioscoop Museum Leegstand

12 Veldwerk Veldwerkers in vaste dienst Dagelijks onderweg in eigen rayon Afstandmeter Handhelds Winkelgebieden minimaal 1x per jaar Verzamelde gegevens: (winkel)naam adresgegevens branche wvo in m² winkelpassanten (separaat) foto

13 Leegstand

14 Oppervlakte (m²) totale detailhandel Totaal

15 Beschikbare panden (aantal) Leegstand

16 Beschikbare panden (m²) Leegstand

17 Leegstand per provincie

18 Leegstand in tijdsduur (2016) Structureel 22% Aanvang/Frictie 41% Langdurig 37%

19 Detailhandel versus Diensten&Horeca Diensten&Horeca Detailhandel

20 Gemiddelde oppervlakte filiaal (ketens)

21 Feiten leegstand. Trends. Toekomst 1 Vergrijzende gebieden 2 Meubelboulevards 3 Middelgrote steden

22 A m e r s f o o r t

23 Z e i s t

24

25

26 Feiten & Trends, Toekomst 1 Leegstand blijft stijgen 2 Veel retailers niet meer relevant 3 Veel stoppers, weinig starters 4 Technologie 5 Geen nieuwe branches 6 Financiën wint van planologie 7 Consumentengedrag 8 Vergrijzing

27 Retail Risk Index Retail Risk Index - Video van Locatus via Youtube

28 Alle mutaties worden geïdentificeerd door het RRI algorithme (blijven, stoppen, verplaatsen, etc.) Pagia

29 Doetinchem Retail Risk Index (blauw is uit de voorraad)

30 2010

31 2011

32 2012

33 2013

34 2014

35 2015

36 Retail Risk Index Branche Aantal 2015 Gestopt Percentage Videotheek % Partijgoed % Huish linnen % Seks/Nachtclubs % Reisburo % Modeaccess % Massagesalon % Diensten Ov % Computers % Woondecorat % Kindermode % Levensmid Ov % Bruidskled % Uitzendburo % 1 In 2015 waren er starters (in ) 2 In 2015 waren er stoppers (in ) 3 Nieuwe opkomende concepten en branches. 4 Bij formules 500 verkooppunten minder 5 Bij de zelfstandigen 600 verkooppunten meer.

37

38 Gerard Zandbergen Locatus International Direct: Mobile: Locatus Pelmolenlaan 10 Postbus AC Woerden BLOG

39 Retailondernemer aan het woord Krein Bons, CEO Van Haren Schoenen B.V:

40 Achmea 24 maart 2016

41 Corporate profiel Deichmann 4,9 miljard omzet

42 Corporate profiel vanharen

43 Missie vanharen dient de mens

44 1. De klant

45 2. De medewerker

46 3. De leverancier Code of conduct

47 4. Mensen in nood

48 Visie Ons hart klopt altijd.

49 Werken vanuit het hart.

50 Organisatie speerpunten

51

52 Vastgoedportefeuille 95 panden

53 Logistieke centrum

54 Support office

55 Retailagenda

56 Nieuwe concepten in de binnenstad Flexibiliteit in de vastgoedmarkt Investeren in mensen Bevorderen omni channel

57 Hoe zien wij Retail landschap komende jaren Waar liggen onze uitdagingen Onze no-line visie

58

59 Beleggen in Winkels Boris van der Gijp, Director Strategy & Research

60 Agenda Totaal beeld winkelmarkt Inzoomen op sectoren Analyse faillissementen Investeringsvisie Kort over wijkwinkelcentra maart 2016

61 Nieuws? Outlook Dalende consumentenbestedingen gaan hand in hand met een dalende koopkracht Daarnaast staan de huurinkomsten onder druk door een toenemende leegstand die samenhangt met het hoge aantal faillissementen in de detailhandel. Diezelfde faillissementen geven op de goede locaties echter ook ruimte voor vernieuwing en herstructurering van het winkellandschap maart 2016

62 % Winkelmarkt laat sinds 2002 langjarig beste performance zien 20,0 Totaal rendement 15,0 10,0 5,0 0, ,0 Winkels Kantoren Bedrijf en logistiek Wonen Totaal Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 62

63 % Leegstand winkels langjarig relatief beperkt 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, Winkels Kantoren Bedrijf en logistiek Wonen Totaal Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 63

64 Generiek bestaat er een stevige risiocopremie op de winkelmarkt 9% Investeringsklimaat Nederlandse Winkelmarkt 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Risicopremie Yield winkels 10 jaars rente Total return winkels Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 64

65 Terugkeer van belangstelling van beleggers Bron: JLL, bewerking Syntrus Achmea RE & F 65

66 Maar sterke, lokale, regionale en nationale verschillen per leegstand 18% Leegstand 2016 (% vkp, centrale winkelgebieden) 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% A1 A2 B1 B2 C Totaal Amsterdam G4 G5-15 G16-52 Nederland Bron: Locatus, bewerking Syntrus Achmea RE & F 66

67 Spreiding totaal rendementen % 10,0 8,0 nu 6,0 4,0 gemiddelde 5 jr 2,0 0,0 hoogste -2,0-4,0 laagste Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 67

68 % Waardegroei kan flink verschillen 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0-2,0-4,0-6,0-8,0-10, Centra grote steden Centra middelgrote steden Centra kleine steden Winkels: Ondersteunende winkelgebieden Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 68

69 Spreiding leegstand % 10,0 9,0 8,0 nu 7,0 6,0 5,0 gemiddelde 5 jr 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 hoogste laagste Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 69

70 Rendement % Rendement vs leegstand Beide 5 jaars gemiddelde 7,0 6,0 5,0 Binnenstad Hoofdwinkelgebied groot Hoofdwinkelgebied klein 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 Leegstand % Kernverzorgend centrum groot Kernverzorgend centrum klein Stadsdeelcentrum Binnenstedelijke winkelstraat Wijkcentrum groot Kleine wijk- en buurtcentra PDV/GDV én verspreid Bron: MSCI, bewerking Syntrus Achmea RE & F 70

71 Faillissementen bevestigen beeld JAAR FORMULE 2012 Expo 2012 Piet Kerkhof 2012 Sabon 2013 Block 2013 De Harense Smid 2013 E-plaza 2013 Globe 2013 Henk 2013 Globe (OAD) 2013 Time Out Sport 2014 Free Record Shop 2014 Halfords 2014 Imaginarium 2014 Mexx 2014 Selexyz 2014 Siebel 2015 Bilder & De Clercq 2015 Bitter 2015 Dica (Dicapolavori) 2015 Dixons 2015 Dr. Adam's 2015 Geddes&Gillmore 2015 House of Shoes 2015 Apple premium retailers 2015 Miss Etam 2015 MyCom 2015 Oxalis 2015 Promiss 2015 Schoenenreus 2015 Schoonen Schoenen (Jan Jansen) 2015 Taft 2015 Telstar sports and fashion 2015 Thom Broekman 2015 Van Dalen 2015 Coccinelle 2015 Lief! 2015 Mega Food Stunter 71 Bron: Syntrus Achmea RE & F

72 Investeringsvisie: Onderscheid tussen winkelgebieden Top / Buy Nationaal, dominantie, horeca, cultuur, toeristen, smart cities, flagship stores, frictieleegstand, markthuur > contracthuur, huurstijging, waardestijging Gemiddeld / Hold Regionaal, aanloopstraten G4, concurrentie, actief assetmanagement, onderscheidend winkelgebied, parkeren goed geregeld, compacter kernwinkelgebied, stabiele huur- en waardeontwikkeling Slecht / Sell Lokaal, beperkt aanbod, concurrentie, niet onderscheidend, leegstand, huurdalingen, waardedalingen 72

73 73 Investeringsvisie: wijkcentra op kantelpunt

74 Bedankt voor uw aandacht maart 2016