Retinopathie. S. Verhoeven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Retinopathie. S. Verhoeven"

Transcriptie

1 Retinopathie S. Verhoeven

2 Casus 1 Controle Patiënt A heeft DM type 2 en een zgn. proliferatieve retinopathie vlg. de brief van de oogarts. Mevrouw is 1 jaar geleden door de oogarts gezien en weet niet of zij daar nog moet komen. Wanneer moet de patiënt weer voor controle komen bij de oogarts? Wat is de kans dat deze mevrouw blind wordt?

3 Antwoord Iedere 3-4 maanden Kans dat deze mevrouw zonder behandeling blind wordt in 5 jaar is 50%

4 Epidemiologie retinopathie Belangrijkste oorzaak van slechtziendheid en blindheid bij mensen tussen jaar diabetes mellitus type 1: Weinig tot 5 jaar na diagnose Vooral na puberteit jaar na diagnose: 50% Na 20 jaar: 95%

5 Epidemiologie retinopathie diabetes mellitus type 2: Ten tijde van diagnose: 20-38% Na 20 jaar: 85% Zonder tijdige behandeling wordt 50% van de proliferatieve retinopathiegroep binnen 5 jaar blind en 15% bij de nietproliferatieve retinopathiegroep

6 Anatomie van het oog

7

8 Achtergrond-retinopathie = exudatieve retinopathie 1. Microaneurysma s 2. Kleine bloedingen 3. Lekkage door basaalmembraan: Lokale vochtophopingen Vochtophopingen kunnen leiden tot maculaoedeem visusdaling Harde exudaten (lipoproteine ophopingen)

9 Microaneurysma s

10 Kleine bloedingen

11 Harde exudaten (bloedvaten lopen over vlekjes)

12 Harde exudaten op macula

13 Pre-proliferatieve afwijkingen Voorstadium van proliferatieve retinopathie Verdikking van basaalmembraan waardoor afsluiting van capillairen Verwijde capillairen microshunts Lokale veneuze dilataties Gezwollen zenuwvezels na microinfarcering = cotton wool spots

14 1. Cotton wool spots 2. kleine bloeddingen 3. veneuze dilatatie

15 Proliferatieve retinopathie Afsluiting capillairen retinale ischemie: Uitgroei van bloedvaten aan de rand van de papil en in verloop van grotere retinavaten: Glasvochtbloedingen Loslating van retina

16 Retinopathie: vaatingroei

17 Nog meer vaatvorming

18 Retinopathie: Bloeding

19 Controle Geen DRP en geen risicofactoren: binnen 2 jaar Geen tekenen van DRP + 1 of meer risicofactoren: minimaal 1 keer per jaar DRP: om de 3-4 maanden (iom oogarts)

20 Fundusfotografie en Poli / huisartsenlab oogarts

21 Resultaat van funduscamera bij 311 patiënten met type 1 en 2 DM Niet te beoordelen 1.3% Aanwezigheid enige graad DRP 29% Aanwezigheid enige graad DRP vlg. funduscopie 24% Onderzoek: Stellingwerf e.a. H&W 2002; 45:

22 Sensitiviteit/specificiteit funduscamera Sensitiviteit fundusfoto: 95% Specificiteit fundusfoto : 99% N.B. de voorspellende waarde van gezichtscherpte voor bedreigend macula-oedeem was slecht : 7.5% Maar altijd dan combinatie met harde exsudaten dicht bij de macula Stellingwerf e.a H&W 2002;45:

23 Welke organisatievormen bij retinopathiescreening? Jaarlijks verwijzen naar de oogarts Funduscamera in huisarstenlab. Funduscamera bij coöperatie huisartsen Funduscamera bij opticiën/optometrist

24 Financiële aspecten Uit M&I tarieven? DBC? Ketenzorg DBC! Let op lease/koop/afschrijving en onderhoud

25 Behandeling Nog geen medicijnen Lasertherapie Focale behandeling (om lekkende capillairen dicht te branden) Panretinale behandeling

26 Effect van behandeling Lasercoagulatie voorkomt blindheid in 75-80% Bij tractie-ablatio en een niet ophelderende glasvochtbloeding kan vitrectomie plaats vinden

27 Lasercoagulatie Achtergrond RP: Macula-oedeem met visus > 0,5: afwachten Macula-oedeem met visus 0,1-0,5: behandeling macula-bedreigende harde exudaten: behandeling

28 Lasercoagulatie Preproliferatieve RP: Beide ogen de benedenhelft Proliferatieve RP: panretinale behandeling

29 Focale lasertherapie

30 Lasertherapie bij maculopathie

31

32

33 Andere behandelingen Normoglycemie (voorkomt 50% van de ernstige retinacomplicaties) Normotensie

34 Toegift enkele andere beelden van de retina :hypertensie

35 Idem:maculadegeneratie

36 Idem:toxoplasmose

Diagnostiek van hypercholesterolemie

Diagnostiek van hypercholesterolemie The basics of diabetes Cholesterol + Nieren + Ogen N. Kleefstra Diabetes kenniscentrum UMCG Langerhans Eindhoven, 12-12-13 Diagnostiek van hypercholesterolemie 2 Patiënt 1 Man, diabetes type 2 heeft een

Nadere informatie

28-12-2011 WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER FUNDUSCAMERA? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM?

28-12-2011 WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER FUNDUSCAMERA? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM? VRAAG: WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM? Cataract Maculadegeneratie Glaucoom Diabetische Retinopathie (DR) VRAAG WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER

Nadere informatie

Samenvatting Richtlijnen Diabetische Retinopathie

Samenvatting Richtlijnen Diabetische Retinopathie Samenvatting Richtlijnen Diabetische Retinopathie Indeling diabetische retinopathie (DR) Indeling Afwijkingen Niet-proliferatieve DR (NPDR): Geringe NPDR alleen MA en/of bloedinkjes Matige NPDR enkele

Nadere informatie

Verdiepingscursus, 5 november 2013, Urmond Fundusproject Meditta en fundusfoto s beoordelen. Docenten en medewerkers:

Verdiepingscursus, 5 november 2013, Urmond Fundusproject Meditta en fundusfoto s beoordelen. Docenten en medewerkers: 1 Verdiepingscursus, 5 november 2013, Urmond Fundusproject Meditta en fundusfoto s beoordelen 2 Docenten en medewerkers: Yvonne van Leeuwen, Universitair hoofddocent Wilma Brassé, docent vaardigheden STOOHN

Nadere informatie

Diabetische Oogziekten

Diabetische Oogziekten Diabetische Oogziekten F. Hageman, Oogarts OPSIS oogziekenhuis Amstelveen Den Burg DIABETES MELLITUS GLUCOSE Bloedglucosespiegel : Maat voor hoeveelheid glucose opgelost in het bloed. Wordt uitgedrukt

Nadere informatie

RTA Diabetes en Oogartsen

RTA Diabetes en Oogartsen RTA Diabetes en Oogartsen Verwijsafspraken voor fundusscreening door de huisartsen Wanneer fundusfotografie bij DM type 2: Diagnose diabetes Volwassenen met de diagnose diabetes type 2 Vrouwen met bestaande

Nadere informatie

Oogzorg bij diabetes

Oogzorg bij diabetes Oogzorg bij diabetes Oogzorg bij DM Wat doet een oogarts en optometrist tijdens een oogonderzoek bij diabeten? Menco Bijnen, optometrist Waartoe dient het onderzoek? Nulmeting Vastleggen wel/geen DRP In

Nadere informatie

RTA Diabetes en Oogartsen

RTA Diabetes en Oogartsen RTA Diabetes en Oogartsen Verwijsafspraken voor fundusscreening door de huisartsen Wanneer fundusfotografie bij DM type 2: Diagnose diabetes Volwassenen met de diagnose diabetes type 2 Vrouwen met bestaande

Nadere informatie

Samenvatting Evidence based Richtlijnen Diabetische Retinopathie

Samenvatting Evidence based Richtlijnen Diabetische Retinopathie Samenvatting Evidence based Richtlijnen Diabetische Retinopathie Definities Biomicroscopie binoculair onderzoek van het netvlies met behulp van een spleetlamp en een funduscontactglas of een andere lens

Nadere informatie

Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2. Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011

Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2. Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011 Screening Diabetische Retinopathie bij Diabetes mellitus type 2 Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 17 mei 2011 Diabetische retinopathie Microvasculaire pathologie van de retina. Teken van andere microvasculaire

Nadere informatie

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie Diabetische retinopathie Inleiding Een van de meest frequent voorkomende afwijkingen bij diabetes is de aantasting van het netvlies van de ogen, retinopathie genoemd. Retinopathie is een vorm van aantasting

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog DIENST OOGZIEKTEN Campus Brugge Stafleden Dr. Dewachter Anne Dr. Pollet Luc Dr. Lafaut Bart Dr. Vandelanotte Sylvie Geconsulteerde artsen Dr. Miroir Claire Dr. Kempeneers Anne t: 050 45 23 40 f: 050 45

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Suikerziekte en het oog Als gevolg van suikerziekte (diabetes mellitus) kunnen beschadigingen optreden binnen in het oog. Men noemt dit: diabetische retinopathie : afwijkingen aan het netvlies als gevolg

Nadere informatie

OOGZIEKTEN Campus Brugge

OOGZIEKTEN Campus Brugge OOGZIEKTEN Campus Brugge Inleiding stafleden : dr. Sophie DE CRAENE cornea refractieve heelkunde dr. Patricia DELBEKE kinderoogheelkunde prematurenretinopathie dr. Anne KEMPENEERS algemene oogheelkunde

Nadere informatie

Diabetes en het oog. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Diabetes en het oog. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Diabetes en het oog Informatie voor patiënten F0327-3415 mei 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

Diabetische retinopathie. Afdeling Oogheelkunde

Diabetische retinopathie. Afdeling Oogheelkunde Diabetische retinopathie Afdeling Oogheelkunde Algemeen Ten gevolge van suikerziekte, ofwel diabetes mellitus, kunnen er beschadigingen optreden aan het netvlies. Vaak wordt niet direct het zien aangetast,

Nadere informatie

Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen

Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) kunnen hiervan in veel delen van hun lichaam complicaties ondervinden. De ogen - en vooral de netvliezen - kunnen

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Suikerziekte en het oog Inleiding U heeft suikerziekte (diabetes mellitus). In deze folder leest u meer over suikerziekte en de mogelijke gevolgen voor uw ogen. Suikerziekte en het oog Ten gevolge van

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie PATIËNTEN INFORMATIE Oogaandoening Diabetische retinopathie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over oogafwijkingen die kunnen voorkomen bij suikerziekte

Nadere informatie

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie Diabetes en het oog U bent bij de oogarts geweest omdat u diabetes (suikerziekte) heeft. Diabetes kan leiden tot afwijkingen in het netvlies. Dit heet diabetische retinopathie. Als deze afwijkingen niet

Nadere informatie

Diabetische retinopathie

Diabetische retinopathie Diabetische retinopathie Afdeling Oogheelkunde Locatie Purmerend/Volendam Algemeen Ten gevolge van suikerziekte, ofwel diabetes mellitus, kunnen er beschadigingen optreden aan het netvlies. Vaak wordt

Nadere informatie

Serie J2 De diabetische retinopathie. Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 8 2013 Martin Brassé. Programma.

Serie J2 De diabetische retinopathie. Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 8 2013 Martin Brassé. Programma. Serie J2 De diabetische retinopathie Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 8 2013 Martin Brassé Versie: 2013-01 1 2 Programma - inleiding - beoordelen foto s fundusproject Ingangstoets:

Nadere informatie

Diabetische retinopathie Diabetische nefropathie Diabetische voet Hart- en vaatziekten bij diabetes mellitus. Richtlijnen NDF/CBO september 1998

Diabetische retinopathie Diabetische nefropathie Diabetische voet Hart- en vaatziekten bij diabetes mellitus. Richtlijnen NDF/CBO september 1998 Diabetische retinopathie Diabetische nefropathie Diabetische voet Hart- en vaatziekten bij diabetes mellitus Richtlijnen NDF/CBO september 1998 DIABETISCHE RETINOPATHIE DIABETISCHE NEFROPATHIE DIABETISCHE

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Suikerziekte en het oog Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de commissie Patiëntenvoorlichting van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) 2014. (www.oogheelkunde.org) Inhoudsopgave

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Oogheelkunde Suikerziekte en het oog www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG020 / Suikerziekte en het oog / 16-12-2015 2 Suikerziekte en het

Nadere informatie

Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 6 september 2012 Rutger Vernimmen en Martin Brassé

Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 6 september 2012 Rutger Vernimmen en Martin Brassé 1 Serie J2 De diabetische retinopathie Instructie graders beoordelen fundusfoto s Meditta deel 6 september 2012 Rutger Vernimmen en Martin Brassé Versie: 2012-04 2 1 Programma - Ingangstoets - Papil afwijkingen

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog INFORMATIEFOLDER Suikerziekte en het oog OPSIS Oogziekenhuis Westelijk Halfrond 105 1183 HR Amstelveen Tel.: 088-6649674 www.opsisoogziekenhuis.nl info@opsisoogziekenhuis.nl Door suikerziekte (diabetes

Nadere informatie

Suikerziekte en laserbehandeling van het oog

Suikerziekte en laserbehandeling van het oog Oogheelkunde Suikerziekte en laserbehandeling van het oog i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Deze folder is gebaseerd op de folder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (www.oogheelkunde.org)

Nadere informatie

Suikerziekte en het oog

Suikerziekte en het oog Suikerziekte en het oog Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft suikerziekte (diabetes mellitus). In deze folder leest u meer over de mogelijke gevolgen voor

Nadere informatie

OOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog

OOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog OOGHEELKUNDE Suikerziekte in het oog Suikerziekte in het oog Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van suikerziekte in het oog. Het is goed u te realiseren dat de

Nadere informatie

SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE)

SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE) SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE) 1096 Wat is diabetische retinopathie? Diabetische retinopathie is een complicatie van suikerziekte (diabetes), waarbij veranderingen optreden in de bloedvaten

Nadere informatie

All Presentations Diabetische retinopathie Screening op diabetische retinopathie R.O. Schlingemann

All Presentations Diabetische retinopathie Screening op diabetische retinopathie R.O. Schlingemann All Presentations 26 April, 2001 Diabetische retinopathie Screening op diabetische retinopathie R.O. Schlingemann Oogheelkunde, AMC, Amsterdam Diabetes en het oog-3 stadia Hoornvlies 0-15 jaar: Vroege

Nadere informatie

Oogafwijkingen door diabetes

Oogafwijkingen door diabetes Oogafwijkingen door diabetes Een van de mogelijke complicaties bij diabetes is het optreden van beschadigingen in het oog. Het gaat hierbij om de bloedvaten in het netvlies. Deze oogafwijkingen door diabetes

Nadere informatie

Screening op diabetische retinopathie met behulp van tweeveldenfundusfotografie:

Screening op diabetische retinopathie met behulp van tweeveldenfundusfotografie: Onderzoek Screening op diabetische retinopathie met behulp van tweeveldenfundusfotografie: effectief en goedkoop C Stellingwerf, KM Vermeulen, EM TenVergert, JMM Hooymans Samenvatting Stellingwerf C, Vermeulen

Nadere informatie

OOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog

OOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog OOGHEELKUNDE Suikerziekte in het oog Suikerziekte in het oog Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van suikerziekte in het oog. Het is goed u te realiseren dat de

Nadere informatie

Behandelingsmogelijkheden voor diabetisch macula-oedeem

Behandelingsmogelijkheden voor diabetisch macula-oedeem capita selecta Behandelingsmogelijkheden voor diabetisch macula-oedeem N.G.M.Wiemer, B.C.P.Polak en M.A.H.Veckeneer Het aantal patiënten met diabetes mellitus zal de komende jaren fors stijgen, met als

Nadere informatie

Richtlijn Diabetische retinopathie

Richtlijn Diabetische retinopathie Richtlijn Diabetische retinopathie Richtlijn Diabetische retinopathie Screening, diagnostiek en behandeling Colofon Diabetische retinopathie Screening, diagnostiek en behandeling ISBN-10: 90-8523-125-6

Nadere informatie

Follow-up van diabetische retinopathie bij volwassenen

Follow-up van diabetische retinopathie bij volwassenen Academiejaar 2009-2010 Follow-up van diabetische retinopathie bij volwassenen Chloë Standaert Promotor: Prof. Dr. E. Van Aken Scriptie voorgedragen in de 2 de Master in het kader van de opleiding tot MASTER

Nadere informatie

Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem

Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Albert Schweitzer ziekenhuis Polikliniek Oogheelkunde mei 2012 pavo 0642 Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld

Nadere informatie

Avastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem

Avastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met Avastin-injecties. In deze folder leest u meer over

Nadere informatie

Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte

Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte (Diabetische Retinopathie) Mensen zien. Mensen laten zien. Wat is diabetische retinopathie? Eén van de meest voorkomende complicaties bij suikerziekte is beschadiging

Nadere informatie

Als uw patiënt ze ziet vliegen..

Als uw patiënt ze ziet vliegen.. Overeindse dagen 2019 Als uw patiënt ze ziet vliegen.. Margriet van der Reis, oogarts CZE Pit Vermeltfoort, oogarts MMC Susan Pruijsen, huisarts VHV Eerst.. een paar Kahoot vragen Maandagmorgen 8.10 uur..

Nadere informatie

Screening op diabetische retinopathie

Screening op diabetische retinopathie capita selecta Screening op diabetische retinopathie W.W.Hartstra, F.Holleman, J.B.L.Hoekstra en R.O.Schlingemann Met de stijging van het aantal patiënten met diabetes mellitus neemt ook de incidentie

Nadere informatie

DIABETISCHE RETINOPATHIE

DIABETISCHE RETINOPATHIE DIABETISCHE RETINOPATHIE RICHTLIJNEN SCREENING, DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING Maart 2006 Het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) is de opdrachtgever voor het ontwikkelen van deze Herziene Richtlijn

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie

PATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie PATIËNTEN INFORMATIE Oogaandoening Diabetische retinopathie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over oogafwijkingen die kunnen voorkomen bij suikerziekte

Nadere informatie

Visusklachten als uiting van verhoogde bloeddruk

Visusklachten als uiting van verhoogde bloeddruk Casuïstiek Visusklachten als uiting van verhoogde bloeddruk Bettine C.P. Polak, C. (Ina) Meenken en Yvo M. Smulders Een 26-jarige man had sinds 3 weken visusklachten in beide ogen. De bleek het gevolg

Nadere informatie

Diabetische retinopathie; schade aan het netvlies door suikerziekte

Diabetische retinopathie; schade aan het netvlies door suikerziekte Afdeling: Onderwerp: Oogheelkunde ; schade aan het netvlies door suikerziekte 1 Diabetische Retinopathie (DRP) Diabetes Mellitus (DM) is een stofwisselingsstoornis waarbij de suiker (glucose) spiegels

Nadere informatie

Ontvangen commentaar Richtlijn Diabetische Retinopathie werkgroepen NOG

Ontvangen commentaar Richtlijn Diabetische Retinopathie werkgroepen NOG Ontvangen commentaar Richtlijn Diabetische Retinopathie werkgroepen NOG FB GEVER Pagina- en regelnummer Commentaar VERWERKING COMMENTAAR Algemene inleiding (p. 6-8) Geen commentaar H2 - Verantwoording

Nadere informatie

Informatie. Intravitreale injecties WWW.ELKERLIEK.NL. Bloedvaten Pupil. Lens. Netvlies. Macula. Regenboogvlies (iris)

Informatie. Intravitreale injecties WWW.ELKERLIEK.NL. Bloedvaten Pupil. Lens. Netvlies. Macula. Regenboogvlies (iris) Informatie Intravitreale injecties Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met injecties. In deze folder geven we u informatie over de oogaandoe-ningen Macula

Nadere informatie

vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar

vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar Scoop op vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar Kwaliteitsfunctionaris Zorggroep Haaglanden Verandermodel 4 camerabewegingen uitzoomen huisartsen in zorggroepen voor zorg bij chronische

Nadere informatie

Vaardigheidsonderwijs. VO.1 Visusdaling

Vaardigheidsonderwijs. VO.1 Visusdaling Vaardigheidsonderwijs VO.1 Visusdaling Een deel van de visusklachten wordt gekenmerkt door uitval van het gezichtsveld. Kennis van de aard en oorzaak van gezichtsvelduitval is noodzakelijk om deze klacht

Nadere informatie

Handleiding Biometrist en Grader

Handleiding Biometrist en Grader Sneller betere zorg Handleiding Biometrist en Grader Inleiding Via KSYOS TeleOogheelkunde kunnen fundusfoto s en aanvullende informatie op een veilige manier via internet uitgewisseld worden tussen verschillende

Nadere informatie

Intravitreale injecties. Bloedvaten. Pupil. Lens. Netvlies. Regenboogvlies (iris) Macula

Intravitreale injecties. Bloedvaten. Pupil. Lens. Netvlies. Regenboogvlies (iris) Macula Intravitreale injecties Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met injecties. In deze folder geven we u informatie over de oogaandoeningen Macula degeneratie

Nadere informatie

Avastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en maculaoedeem. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Avastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en maculaoedeem. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en maculaoedeem Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld

Nadere informatie

Tips voor goed zicht en gezonde ogen, ook bij het ouder worden.

Tips voor goed zicht en gezonde ogen, ook bij het ouder worden. Ti d i ht d Tips voor goed zicht en gezonde ogen, ook bij het ouder worden. Programma Waaraan kan ik slechter zien herkennen? Wat zien ik..niet! ( 4 oogziekten) Wat kan ik zelf doen? Waar kan ik naar toe?

Nadere informatie

OOGHEELKUNDE. Netvliesloslating BEHANDELING

OOGHEELKUNDE. Netvliesloslating BEHANDELING OOGHEELKUNDE Netvliesloslating BEHANDELING Netvliesloslating Het oog Het oog is een holle bol met een transparante voorkant, het hoornvlies (cornea). Hierdoor valt het licht naar binnen. Vervolgens gaat

Nadere informatie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie oftewel: (LMD)?

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie oftewel: (LMD)? Oogheelkunde Maculadegeneratie Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie oftewel: (LMD)? Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula, of gele vlek. Vaak wordt

Nadere informatie

Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte (Diabetische Retinopathie)

Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte (Diabetische Retinopathie) Focus.Aandacht.Resultaat. Ogen Meer weten over de locaties en medisch specialisten? De adresgegevens en route beschrijving per kliniek kunt u vinden op www.bergmanclinics.nl. Ook vindt u op de website

Nadere informatie

INTERNE GENEESKUNDE. Bloedvatafsluiting in het netvlies

INTERNE GENEESKUNDE. Bloedvatafsluiting in het netvlies INTERNE GENEESKUNDE Bloedvatafsluiting in het netvlies Bloedvatafsluiting in het netvlies In uw oog lopen kleine adertjes en slagadertjes. Het bloed dat door die bloedvaatjes stroomt, zorgt ervoor dat

Nadere informatie

Behandeling met Avastin injecties

Behandeling met Avastin injecties Behandeling met Avastin injecties Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een behandeling met Avastin injecties. Om een zorgvuldige afweging te maken van uw kant is een goede

Nadere informatie

Fundusfotografie (oogonderzoek)

Fundusfotografie (oogonderzoek) Ketenzorg Fundusfotografie (oogonderzoek) Waarom ontvangt u deze folder? Mensen met diabetes hebben een verhoogd risico op het ontstaan van schade aan de ogen (retinopathie). Door een foto te maken van

Nadere informatie

Injectie in het oog bij macula oedeem. Oogheelkunde

Injectie in het oog bij macula oedeem. Oogheelkunde Injectie in het oog bij macula oedeem Oogheelkunde Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 3 2. Oorzaken 3 3. Behandeling 3 Gebruik van geneesmiddel Avastin 3 Risico s behandeling 3 4. Vooronderzoek 4 Injectie

Nadere informatie

Prematuren Retinopathie

Prematuren Retinopathie Prematuren Retinopathie Oogheelkunde Locatie Hoorn/Enkhuizen (ROP=Retinopathie of Prematurity) (ROP=Retinopathie of Prematurity) Wat is ROP? Prematuren retinopathie (ROP) is een aandoening die kan ontstaan

Nadere informatie

Retinopathie (ROP) bij te vroeg geboren kinderen. Oogheelkunde

Retinopathie (ROP) bij te vroeg geboren kinderen. Oogheelkunde Retinopathie (ROP) bij te vroeg geboren kinderen Oogheelkunde Wat is prematuren retinopathie? Prematuren retinopathie (ROP) is een aandoening die kan ontstaan in het netvlies van te vroeg geboren kinderen.

Nadere informatie

Oogheelkunde Laser bij diabetespatiënten met netvliesafwijkingen

Oogheelkunde Laser bij diabetespatiënten met netvliesafwijkingen Oogheelkunde Laser bij diabetespatiënten met netvliesafwijkingen Inleiding Laser staat voor Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Met de lasermachine worden lichtstralen van één kleur

Nadere informatie

BETUWE OOGKLINIEK EN INSTITUUT Voorstraat 12, 4054 MX Echteld Tel: 0344-643436 www.bokioogzorg.nl

BETUWE OOGKLINIEK EN INSTITUUT Voorstraat 12, 4054 MX Echteld Tel: 0344-643436 www.bokioogzorg.nl MACULADEGENERATIE Wat is maculadegeneratie? Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek. Vaak wordt maculadegeneratie 'slijtage' van het

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/113581

Nadere informatie

Fluorescentie angiografie (FAG) van het netvlies. Poli Oogheelkunde

Fluorescentie angiografie (FAG) van het netvlies. Poli Oogheelkunde 00 Fluorescentie angiografie (FAG) van het netvlies Poli Oogheelkunde 1 Wat is Fluorescentie angiografie? Fluorescentie angiografie is een onderzoeksmethode waarbij foto's van het netvlies worden gemaakt

Nadere informatie

Avastin injecties in het oog. Poli Oogheelkunde

Avastin injecties in het oog. Poli Oogheelkunde 00 Avastin injecties in het oog Poli Oogheelkunde 1 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de behandeling van uw oogaandoening met Avastin injecties. Om de behandeling die bij u wordt

Nadere informatie

Richtlijn Diabetische retinopathie

Richtlijn Diabetische retinopathie 5 10 Richtlijn Diabetische retinopathie 15 20 25 30 INITIATIEF Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) IN SAMENWERKING MET Nederlands Oogheelkundig Gezelschap Optometristen Vereniging Nederland Nederlands

Nadere informatie

neovascularisaties van iris en/of kamerhoek: direct panretinale laser, meestal in combinatie met anti VEGF.

neovascularisaties van iris en/of kamerhoek: direct panretinale laser, meestal in combinatie met anti VEGF. Critical appraisal Retinale veneuze Occlusies. Auteurs: Dr. M.V. van Hecke, Prof. Dr. R.O. Schlingemann, Mogelijke conflicterende belangen: Prof. Dr. R.O. Schlingemann: Vergoedingen als consulent (aan

Nadere informatie

Richtlijn Diabetische retinopathie: screening, diagnostiek en behandeling (herziening)

Richtlijn Diabetische retinopathie: screening, diagnostiek en behandeling (herziening) voor de praktijk Richtlijn Diabetische retinopathie: screening, diagnostiek en behandeling (herziening) B.C.P.Polak, W.W.Hartstra, P.J.Ringens en R.J.P.M.Scholten* De herziene evidence-based richtlijn

Nadere informatie

Aantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017

Aantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017 Totaal overzicht half augustus 2017 t/m februari 2018 Inzet optometrist voor heelkundige klachten Tabel 1. Aantal patiënten die de afgelopen 7 maanden zijn verwezen door de huisarts naar de optometrist

Nadere informatie

Opleverdocument Portavita HMP eind juni 2019

Opleverdocument Portavita HMP eind juni 2019 Opleverdocument 4.33.0 Portavita HMP eind juni 2019 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 2 2. Introductie... 3 3. Diabetes - Fundusfoto screening aangepast naar NHG-standaard 2017... 4 3.1 Nieuw onderzoek

Nadere informatie

Van glasvochtinjectie tot vitrectomie

Van glasvochtinjectie tot vitrectomie Van glasvochtinjectie tot vitrectomie over de toename en diversiteit van therapieën Dr. Mirjam van Velthoven Oogarts 1 2 Glasvocht Grootste holte van het oog 4 6 ml Gelei-achtige substantie omgeven door

Nadere informatie

Invloed van suikerziekte op het oog

Invloed van suikerziekte op het oog Invloed van suikerziekte op het oog Oogheelkunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Door suikerziekte (diabetes mellitus) kunnen afwijkingen optreden in het oog. Deze afwijkingen ontstaan op het niveau van de kleine

Nadere informatie

Laserbehandeling van het oog. Poli Oogheelkunde

Laserbehandeling van het oog. Poli Oogheelkunde 00 Laserbehandeling van het oog Poli Oogheelkunde Wat is laser? Een laser kunt u beschouwen als een soort speciale gloeilamp. Maar dan een gloeilamp die een heel dunne, felle en zuivere lichtstraal uitzendt.

Nadere informatie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de

Nadere informatie

Uw gids voor EYLEA. EYLEA wordt gebruikt om Retinale Veneuze Occlusie (RVO) te behandelen

Uw gids voor EYLEA. EYLEA wordt gebruikt om Retinale Veneuze Occlusie (RVO) te behandelen RVO Uw gids voor EYLEA EYLEA wordt gebruikt om Retinale Veneuze Occlusie (RVO) te behandelen Deze brochure is alleen bedoeld voor mensen die EYLEA (aflibercept oplossing voor injectie) voorgeschreven hebben

Nadere informatie

LASERBEHANDELING VAN HET OOG

LASERBEHANDELING VAN HET OOG LASERBEHANDELING VAN HET OOG 946 Wat is laser? Bij laser wordt een hele dunne, felle en zuivere lichtstraal uitgezonden. Via een microscoop kan deze lichtstraal gericht worden om in het oog een brandplekje

Nadere informatie

info voor de ouders man, vrouw en kind ROP-screening Oogheelkundig onderzoek

info voor de ouders man, vrouw en kind ROP-screening Oogheelkundig onderzoek info voor de ouders man, vrouw en kind ROP-screening Oogheelkundig onderzoek ROP-screening Beste ouders, Uw baby is opgenomen op de dienst Neonatale Intensieve Zorgen en komt in aanmerking voor een oogheelkundig

Nadere informatie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)?

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)? Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)? Maculadegeneratie is een aandoening die meestal begint na het 50 e levensjaar en daarom leeftijd gerelateerd is (leeftijdsgebonden maculadegeneratie LMD).

Nadere informatie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)?... 1. De 'droge' LMD... 2

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)?... 1. De 'droge' LMD... 2 Macula degeneratie Inhoudsopgave Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)?... 1 De 'droge' LMD... 2 Eindstadium droge LMD, geografische atrofie... 3 De 'natte' LMD of exsudatieve macula degeneratie...

Nadere informatie

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Patiënteninformatie Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Informatie over wat leeftijdsgebonden maculadegeneratie is en wat er aan te doen is 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina De belangrijkste

Nadere informatie

Maculadegeneratie. Leeftijdsgebonden

Maculadegeneratie. Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie Leeftijdsgebonden Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek. Vaak wordt

Nadere informatie

Infarct van de oogzenuw

Infarct van de oogzenuw Oogheelkunde Infarct van de oogzenuw i Patiënteninformatie AION Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw oogarts heeft bij u een infarct van de oogzenuw geconstateerd, ook wel AION genoemd. In deze folder leest

Nadere informatie

Aantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017

Aantal verwezen patienten van huisarts naar optometrist 2017 Totaal overzicht half augustus 2017 t/m maart 2018 Inzet optometrist voor heelkundige klachten Tabel 1. Aantal patiënten die t/m Q1 2018 zijn verwezen door de huisarts naar de optometrist voor diagnostiek

Nadere informatie

Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een

Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een Behandeling met Avastin injecties Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een behandeling met Avastin injecties. Om een zorgvuldige afweging te maken, is een goede voorlichting

Nadere informatie

Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie?

Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie? Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie? U hebt te horen gekregen dat er bij u (of uw kind) mogelijk sprake is van familiaire exsudatieve vitreoretinopathie (FEVR). FEVR is een, weinig bekende,

Nadere informatie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)? is een aandoening die meestal begint na het 50e levensjaar en daarom leeftijd gerelateerd is (leeftijdsgebonden maculadegeneratie LMD). Het is een aandoening

Nadere informatie

Aandoening van het netvlies

Aandoening van het netvlies Aandoening van het netvlies Maculadegeneratie Informatie voor patiënten F0318-3135 december 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411,

Nadere informatie

Endothelial dysfunction in experimental models of preclinical diabetic retinopathy McWilliams Hughes, John

Endothelial dysfunction in experimental models of preclinical diabetic retinopathy McWilliams Hughes, John UvA-DARE (Digital Academic Repository) Endothelial dysfunction in experimental models of preclinical diabetic retinopathy McWilliams Hughes, John Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

Macula Degeneratie. Oogheelkunde. Wat is maculadegeneratie (MD)?

Macula Degeneratie. Oogheelkunde. Wat is maculadegeneratie (MD)? Oogheelkunde Wat is maculadegeneratie (MD)? Macula Degeneratie Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula, of gele vlek. Zoals in een fototoestel de film

Nadere informatie

Wat is maculadegeneratie?

Wat is maculadegeneratie? Macula degeneratie Wat is maculadegeneratie? Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de macula lutea, of gele vlek. Vaak wordt maculadegeneratie 'slijtage' van het

Nadere informatie

Netvliesaandoeningen

Netvliesaandoeningen Netvliesaandoeningen Behandeling met Avastin Informatie voor patiënten Let op: In deze folder zit een formulier dat u moet ondertekenen en meenemen. F0968-3521 mei 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Nadere informatie

Wanneer Worldeye geen contract heeft met een zorgverzekeraar of wanneer u als patiënt niet verzekerd bent, of in het buitenland

Wanneer Worldeye geen contract heeft met een zorgverzekeraar of wanneer u als patiënt niet verzekerd bent, of in het buitenland Passantentarieven Wanneer Worldeye geen contract heeft met een zorgverzekeraar of wanneer u als patiënt niet verzekerd bent, of in het buitenland verzekerd bent, krijgt u bij verzekerde zorg te maken met

Nadere informatie

Wat is fluorescentie angiografie?

Wat is fluorescentie angiografie? B441-april 2012 Wat is fluorescentie angiografie? De oogarts maakt gebruik van een fluorescentie angiografie (FAG) wanneer het vermoeden bestaat dat het netvlies een aandoening heeft. FAG is een onderzoeksmethode

Nadere informatie

10 november 2006 OT en ZIEN

10 november 2006 OT en ZIEN 10 november 2006 OT en ZIEN Marijke Wefers Bettink- Remeijer, oogarts Het Oogziekenhuis Rotterdam Carotico-caverneuze en orbitale fistels 1 Carotico-caverneuze fistel pulserende exophthalmus Arterioveneuze

Nadere informatie

Avastin injecties in het oog

Avastin injecties in het oog Avastin injecties in het oog Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de behandeling van uw oogaandoening met Avastin injecties. Om de behandeling die bij u wordt voorgesteld beter te begrijpen

Nadere informatie

Concept Behandeling met Avastin bij oogaandoeningen

Concept Behandeling met Avastin bij oogaandoeningen Oogheelkunde Concept Behandeling met Avastin bij oogaandoeningen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De oogarts heeft bij u de volgende diagnose gesteld: macula oedeem natte macula degeneratie

Nadere informatie