Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen
|
|
- Ida Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diabetes mellitus en de gevolgen voor de ogen
2 Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) kunnen hiervan in veel delen van hun lichaam complicaties ondervinden. De ogen - en vooral de netvliezen - kunnen door deze ziekte worden aangetast. Dit noemen we diabetische retinopathie. Ook andere delen van het oog kunnen hinder ondervinden van diabetes mellitus. Het hoornvlies kan minder gevoelig worden. De lens kan eerder troebel worden (staar of cataract). De oogzenuw kan slecht gaan functioneren. Mogelijk kan eerder glaucoom (verhoogde oogdruk waardoor beschadiging van de oogzenuw kan optreden) ontstaan. Achtergrondinformatie Door de verderop beschreven complicaties hebben mensen met suikerziekte een grotere kans om slechtziend of blind te worden dan gezonde mensen. In de westerse wereld is diabetes mellitus de belangrijkste oorzaak van slechtziendheid en blindheid bij mensen tussen 20 en 74 jaar. Bij op jongere leeftijd ontstane en insuline-afhankelijke diabetes mellitus is het gezichtsvermogen in de eerste 10 jaar van de ziekte meestal nog goed. Na 20 jaar diabetes mellitus heeft 10 % van de patiënten een gezichtsvermogen van minder dan 10 %. Bij op oudere leeftijd ontstane diabetes mellitus is er een nog grotere kans op verlies van het gezichtsvermogen, zelfs kort na het ontdekken van de ziekte. Er zijn veel redenen die het ontstaan van oogheelkundige complicaties kunnen versnellen: langere duur van het bestaan van diabetes mellitus; puberteit, mogelijk door hormonale veranderingen en soms slechtere regulering van de bloedsuikers slechte regulering van de bloedsuikers verhoogde bloeddruk 2
3 lekken van eiwitten door de nieren in de urine (microalbuminurie) ten gevolge van diabetes mellitus duidt op een hogere kans op het krijgen van diabetische retinopathie verhoogd cholesterol roken overgewicht zwangerschap. Patiënten die te maken hebben met bovengenoemde factoren hebben een verhoogd risico en dienen dan ook regelmatig oogheelkundige controle te ondergaan. Oogheelkundige controle Patiënten met diabetes mellitus moeten regelmatig oogheelkundig onderzocht worden. Naast het normale onderzoek (gezichtsscherpte, oogdruk, hoornvlies, regenboogvlies, lens) is vooral beoordeling van het netvlies van belang. Voor de beoordeling van het netvlies wordt de pupil met behulp van kortwerkende oogdruppels verwijd. Diabetespatiënten moeten er bij een bezoek aan de oogarts of optometrist rekening mee houden, dat ze na het onderzoek een paar uur minder goed zien door deze pupilverwijdende druppels. Welke methode wordt toegepast is van minder belang als nog niet eerder diabetische retinopathie is vastgesteld. Er kunnen ook kleurenfoto s van het netvlies gemaakt, soms ook zonder dat de patiënt druppels ter verwijding van de pupil krijgt. Over de termijnen van de oogheelkundige screening en controles zijn afspraken gemaakt. Diabetes mellitus type 1, ontstaan voor de puberteit: 5 jaar na het ontstaan. Diabetes mellitus type 1, ontstaan na de puberteit: 1 jaar na het ontstaan. 3
4 Diabetes mellitus type 2: direct na ontdekking van de ziekte. Als er geen afwijkingen worden gevonden, is daarna een jaarlijkse controle voldoende. Als er eerder afwijkingen zijn gevonden en bij belangrijke veranderingen, zoals zwangerschap en ernstige ontregeling van de diabetes mellitus is een frequentere controle noodzakelijk. Netvliesfotografie, fluorescentieangiografie en echografie bij diabetes mellitus Netvliesfotografie De pupil wordt met druppels verwijd. Dan worden kleurenfoto s van het netvlies gemaakt. Meestal gebeurt dit om te vast te leggen hoe de toestand van de diabetische retinopathie is voor een behandeling, zoals een laserbehandeling of een operatie. Fluorescentieangiografie Ook bij dit onderzoek worden de pupillen verwijd. Fluoresceïne wordt in een ader in de arm gespoten. Dit is een gele kleurstof, die zich kortdurend aan een eiwit in het bloed (albumine) bindt. Meteen na inspuiting wordt een grote serie foto s van het netvlies gemaakt. Op deze foto s zijn afwijkingen van het netvlies te zien: verwijde, vernauwde of afgesloten bloedvaten, oedeem van het netvlies, groei van nieuwe bloedvaatjes op de oppervlakte van het netvlies en op de oogzenuw (neovascularisatie) en veranderingen in het vaatvlies onder het netvlies. Dit onderzoek wordt vooral gedaan bij bestaande diabetische retinopathie en als de oogarts wil weten of behandeling met laser nodig is. Ook wordt door deze foto s duidelijk welke soort laserbehandeling nodig is. Optical Coherence Tomography (OCT) Met onzichtbaar licht wordt een diktescan van het netvlies gemaakt. 4
5 Het is een snel, weinig belastend en accuraat onderzoek om veranderingen in de dikte van het netvlies vast te stellen. Zwelling (oedeem) van het netvlies - veroorzaakt door diabetes mellitus - kan worden opgespoord. Echografie Hierbij wordt eerst de buitenkant van het oog met druppels verdoofd. Met een staafje op het verdoofde oog wordt door middel van geluidsgolven onderzocht welke afwijkingen in het oog aanwezig zijn. Dit gebeurt meestal als het hoornvlies, lens, glasvocht niet helder zijn. Als er bloeding in het oog is, kan er beoordeeld worden hoe de toestand van het netvlies is. Twee vormen van diabetische retinopathie 1. Niet-proliferatieve of exsudatieve diabetische retinopathie Deze vorm uit zich door lekkende en uitgerekte bloedvaten en bloedinkjes in het netvlies. Later ontwikkelt zich vaak zwelling van het netvlies (oedeem), dit is de meest voorkomende vorm van verlies van gezichtsscherpte bij diabetes mellitus. Door deze veranderingen gaat het netvlies slechter functioneren en daalt het gezichtsvermogen. Deze vorm komt vooral voor bij patiënten met diabetes mellitus type Proliferatieve diabetische retinopathie Door verstoppingen van de netvliesbloedvaten, ontstaat zuurstofgebrek in het netvlies. Als reactie gaan nieuwe bloedvaatjes op de oogzenuw en op het netvlies groeien. Hierbij ontstaan ook bindweefselstrengetjes. Deze nieuwe bloedvaten zijn van slechte kwaliteit en gaan gemakkelijk bloeden, waardoor het gezichtsvermogen in korte tijd sterk vermindert. Door de bindweefselstrengetjes kan het netvlies van zijn plaats worden getrokken. 5
6 Deze vorm komt vooral voor bij patiënten met diabetes type 1. Behandelingen van diabetische retinopathie Voorkomen Pas in de afgelopen jaren is het duidelijk geworden, dat een goede regulering van de bloedglucose, bloeddruk en vetstofwisseling sterk bijdragen in het beperken van oogheelkundige complicaties van diabetes mellitus. Ook overgewicht en roken verhogen de kans op complicaties. Wisselende bloedglucosewaarden kunnen direct effect hebben op het gezichtsvermogen. Daarom moet voor het bezoek aan de opticien de bloedglucose goed gereguleerd zijn. Het HbA1c is een in het bloed bepaalde factor, die aangeeft hoe de gemiddelde bloedglucoseglucosewaarde gedurende een bepaalde periode is. Bij voorkeur is deze lager dan 7%. Is het HbA1c echter 9%, gedurende lange tijd, dan is de kans op het ontstaan van netvliescomplicaties bij diabetes mellitus drie maal hoger. Hiermee wordt duidelijk, dat een goede regulatie van de bloedsuikers, het ontstaan van diabetische retinopathie fors vertraagt en vermindert. Een verhoogde bloeddruk, vooral bij patiënten die insuline gebruiken, geeft meer kans op het ontstaan van vooral exsudatieve diabetische retinopathie en daarmee op het ontstaan van oedeem van het netvlies en daardoor een slechter gezichtsvermogen. Een goede controle van cholesterol in het bloed vermindert ook weer - vooral bij patiënten die insuline gebruiken - de kans op het ontstaan van lekkages uit de bloedvaten van het netvlies. Deze lekkages uiten zich in de vorm van harde exsudaten. Dit zijn plakkaten van vet op het netvlies, waardoor de functie van het netvlies wordt geschaad. 6
7 Bij overgewicht is het moeilijker de glucosespiegel in het bloed te reguleren. Hierdoor ontstaat een grotere kans op diabetische retinopathie. Roken is slecht voor de bloedvaten, ook voor die van de ogen. De kans op eerder ontstaan en op ernstiger vormen van diabetische retinopathie wordt door roken in de hand gewerkt. Laserbehandeling van diabetische retinopathie Bij een laserbehandeling wordt na verwijding van de pupil en verdoving van het oog door middel van druppels, een soort dikke contactlens op het oog geplaatst. Door de contactlens wordt licht van een zeer bepaalde golflengte (kleur) in het oog gestraald. Hierdoor ontstaat een zeer kleine verbranding op het netvlies. Dit noemt men lasercoagulatie. Oedeem (zwelling) van de gele vlek (macula) van het netvlies is de belangrijkste oorzaak van verlies van gezichtsvermogen tengevolge van diabetische reinopathie. Dit oedeem kan eerder ontstaan dan proliferatieve of niet proliferatieve diabetische retinopathie. Het blijft vaak bestaan als er zich diabetische retinopathie heeft ontwikkeld. In grote lijnen zijn er 2 soorten laserbehandelingen: 1. Focale of plaatselijke laserbehandeling Deze wordt toegepast als er sprake is van niet proliferatieve of exsudatieve diabetische retinopathie. Hierbij worden lekkende bloedvaten behandeld om te voorkomen, dat lekkage van deze bloedvaten schade aan het netvlies en zwelling van het netvlies veroorzaakt. Soms wordt deze laserbehandeling uitgebreid met een specifieke laserbehandeling tegen oedeem van de gele vlek. 7
8 In dit geval wordt een rasterfiguur van lasercoagulaten (grid), rond de gele vlek geplaatst. Voor deze laserbehandeling zijn een aantal overwegingen belangrijk en deze zullen door de oogarts met de patiënt besproken worden. Wat speelt een rol? Voor de laserbehandeling moeten de diabetes en eventuele hoge bloeddruk goed gereguleerd zijn. Laserbehandeling kan vaatlekkage en zwelling van het netvlies voorkomen. De behandeling is meer gericht op behoud van het gezichtsvermogen, dan op verbetering ervan, het gezichtsvermogen kan zelfs wat verminderen. Meerdere behandelingen kunnen nodig zijn. Niet iedere patiënt heeft evenveel baat bij de laserbehandeling. Er kunnen na de laserbehandeling zwarte vlekjes in het gezichtsveld blijven bestaan. 2. Panretinale (over gehele netvlies) laserbehandeling Deze wordt toegepast bij proliferatieve diabetische retinopathie. Bij deze vorm raken door de diabetes, bloedvaatjes van het netvlies afgesloten, er ontstaat een zuurstoftekort en daardoor een prikkel tot herstel van dit zuurstoftekort in het netvlies, wat resulteert in groei van nieuwe bloedvaatjes op het netvlies, Deze nieuwe vaatjes zijn van slechte kwaliteit en bloeden snel, wat leidt tot een plots en vaak ernstige verlies van gezichtsvermogen. Door op tijd een deel van het netvlies uit te schakelen, door middel van laserbehandeling wordt de zuurstofbehoefte van het netvlies verminderd en daarmee de kans op het ontstaan van de nieuwe bloedvaatjes. Meestal is een serie van laserbehande lingen nodig. 8
9 Wat speelt een rol? Deze laserbehandeling kan leiden tot enige vermindering van het gezichtsvermogen. Hoewel de laserbehandeling effectief is, kan er tijdens de periode van laserbehandeling een bloeding in het oog optreden. Deze bloeding wordt veroorzaakt door de diabetische retinopathie en niet door de laserbehandeling. Indien dit gebeurt, moet meteen de behandelende oogarts worden geraadpleegd. Na het afronden van de laserbehandelingen blijft controle door de oogarts noodzakelijk, ook is het niet uit te sluiten, dat aanvullende laserbehandeling nodig is. Ontstaan er bloedingen in het oog, dan kan deze op natuurlijke wijze verdwijnen, zo niet dan kan een operatie nodig zijn. Vitrectomie bij diabetische retinopathie Voor 1975 was het onmogelijk om mensen met een bloeding in het oog ten gevolge van suikerziekte te behandelen. Hierdoor kwam er veel slechtziendheid en blindheid voor door deze ziekte. Gelukkig wordt diabetes mellitus nu veel beter behandeld, waardoor deze complicatie minder optreedt. Er is nu een mogelijkheid om door middel van een operatie (vitrectomie) het oog te ontdoen van bloed en bovendien tijdens de operatie nog een laserbehandeling toe te passen. De nieuwe vaatjes die op het netvlies groeien, kunnen ook leiden tot verplaatsing van het netvlies (tractie), waardoor het gezichtsvermogen kan verminderen. Ook in dit geval kan het nodig zijn om tot een operatie over te gaan. Bij deze operatie is het resultaat vaak afhankelijk van de uitgangsituatie. 9
10 Door middel van uitgebreid onderzoek van het oog voor de operatie (bijvoorbeeld met echografie) kan soms een voorspelling van het te bereiken resultaat worden gedaan. Toch kan het voorkomen, dat het operatieresultaat tegenvalt, omdat het netvlies al veel geleden heeft door langer bestaande diabetische reinopathie, bijvoorbeeld door oedeem (zwelling) van het netvlies. Complicaties bij een vitrectomie Tijdens en na deze operaties complicaties optreden waardoor het resultaat tegenvalt: Opnieuw ontstaan van bloedingen, waardoor opnieuw een operatie nodig kan zijn. Netvliesloslating, om dit te herstellen is opnieuw een operatie nodig. Sneller ontwikkelen van cataract (staar), troebel worden van de lens. Infecties, een ernstige complicatie, welke tot verlies van het oog kan leiden. Gelukkig komt dit zelden voor. Ontwikkeling van zeer snelle vaatnieuwvorming van de iris (rubeosis iridis). Ook dit is een complicatie die alleen voorkomt als er al sprake is van een ernstige situatie vóór de operatie. Andere oogheelkundige problemen door diabetes mellitus Cataract (staar) Staar komt bij diabetes mellitus vaker voor, dan bij gezonde mensen. Door de moderne operatietechnieken is dat echter geen bedreigend probleem meer. Net als bij gezonde mensen met staar kan in een dergelijk geval ook een kunstlensje worden geplaatst. Het resultaat van de operatie is afhankelijk van de situatie van het netvlies. 10
11 Daarom is soms voorafgaand aan de staaroperatie nog een laserbehandeling nodig. Bij diabetes- patiënten kan er iets eerder nastaar (weer troebel worden van het kunstlensje) ontstaan. Dit kan vrij eenvoudig worden behandeld. Glaucoom Dit is een ziekte van de oogzenuw waarbij een verhoogde oogdruk vaak een rol speelt met als gevolg uitval van een deel van het gezichtsveld, zonder dat dit in het begin wordt opgemerkt. Glaucoom komt bij diabetes mellitus iets vaker voor. Meestal kan deze behandeld worden als bij glaucoompatiënten zonder diabetes mellitus. Bij ernstige diabetische retinopathie kan er een hoge oogdruk ontstaan door nieuwe vaatjes in het voorste deel van het oog (rubeosis iridis). Zoals eerder gemeld is dit een zeer bedreigende complicatie. Beschadiging en infecties van het hoornvlies Het hoornlies is bij diabetes mellitus patiënten vaak minder gevoelig. Bovendien hebben patiënten met diabetes mellitus vaak een verminderde weerstand. Dit kan leiden tot snellere beschadigingen en infecties van het hoornvlies. De toekomst van diabetische retinopathie Goede instelling van de bloedglucose, laserbehandeling en vitrectomie-operaties zijn de belangrijkste peilers om het gezichtsvermogen te bewaren bij diabetes mellitus. De belangrijkste stap voorwaarts in de toekomst in de behandeling van diabetische retinopathie lijkt het afremmen van de groei van nieuwe vaatjes en zwelling van het netvlies door middel van medicijnen. Het in het oog toebrengen van medicijnen om dit doel te bereiken lijkt veelbelovend. 11
12 Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen stel deze dan gerust aan uw huisarts, oogarts of de diabetesverpleegkundige. Adres en telefoon Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Oogkliniek (B01) Telefoon (024) Websites: G450-C / 04-13
Oogafwijkingen door diabetes
Oogafwijkingen door diabetes Een van de mogelijke complicaties bij diabetes is het optreden van beschadigingen in het oog. Het gaat hierbij om de bloedvaten in het netvlies. Deze oogafwijkingen door diabetes
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie
PATIËNTEN INFORMATIE Oogaandoening Diabetische retinopathie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over oogafwijkingen die kunnen voorkomen bij suikerziekte
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
Suikerziekte en het oog Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de commissie Patiëntenvoorlichting van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) 2014. (www.oogheelkunde.org) Inhoudsopgave
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
Suikerziekte en het oog Als gevolg van suikerziekte (diabetes mellitus) kunnen beschadigingen optreden binnen in het oog. Men noemt dit: diabetische retinopathie : afwijkingen aan het netvlies als gevolg
Nadere informatieDiabetes en het oog. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Diabetes en het oog Informatie voor patiënten F0327-3415 mei 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
Suikerziekte en het oog Inleiding U heeft suikerziekte (diabetes mellitus). In deze folder leest u meer over suikerziekte en de mogelijke gevolgen voor uw ogen. Suikerziekte en het oog Ten gevolge van
Nadere informatieSUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE)
SUIKERZIEKTE EN HET OOG (DIABETISCHE RETINOPATHIE) 1096 Wat is diabetische retinopathie? Diabetische retinopathie is een complicatie van suikerziekte (diabetes), waarbij veranderingen optreden in de bloedvaten
Nadere informatieDiabetische retinopathie. Afdeling Oogheelkunde
Diabetische retinopathie Afdeling Oogheelkunde Algemeen Ten gevolge van suikerziekte, ofwel diabetes mellitus, kunnen er beschadigingen optreden aan het netvlies. Vaak wordt niet direct het zien aangetast,
Nadere informatieDiabetische retinopathie
Diabetische retinopathie Afdeling Oogheelkunde Locatie Purmerend/Volendam Algemeen Ten gevolge van suikerziekte, ofwel diabetes mellitus, kunnen er beschadigingen optreden aan het netvlies. Vaak wordt
Nadere informatieSuikerziekte en laserbehandeling van het oog
Oogheelkunde Suikerziekte en laserbehandeling van het oog i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Deze folder is gebaseerd op de folder van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (www.oogheelkunde.org)
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
Oogheelkunde Suikerziekte en het oog www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG020 / Suikerziekte en het oog / 16-12-2015 2 Suikerziekte en het
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
INFORMATIEFOLDER Suikerziekte en het oog OPSIS Oogziekenhuis Westelijk Halfrond 105 1183 HR Amstelveen Tel.: 088-6649674 www.opsisoogziekenhuis.nl info@opsisoogziekenhuis.nl Door suikerziekte (diabetes
Nadere informatieDiabetische retinopathie
Diabetes en het oog U bent bij de oogarts geweest omdat u diabetes (suikerziekte) heeft. Diabetes kan leiden tot afwijkingen in het netvlies. Dit heet diabetische retinopathie. Als deze afwijkingen niet
Nadere informatieOOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog
OOGHEELKUNDE Suikerziekte in het oog Suikerziekte in het oog Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van suikerziekte in het oog. Het is goed u te realiseren dat de
Nadere informatieLaserbehandeling bij problemen aan het netvlies
Laserbehandeling bij problemen aan het netvlies 2 Verschillende aandoeningen aan het netvlies van het oog kunnen behandeld worden met een laserapparaat. In vergelijking met een gewone operatie biedt een
Nadere informatieDiabetische retinopathie; schade aan het netvlies door suikerziekte
Afdeling: Onderwerp: Oogheelkunde ; schade aan het netvlies door suikerziekte 1 Diabetische Retinopathie (DRP) Diabetes Mellitus (DM) is een stofwisselingsstoornis waarbij de suiker (glucose) spiegels
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog. Poli Oogheelkunde
00 Laserbehandeling van het oog Poli Oogheelkunde Wat is laser? Een laser kunt u beschouwen als een soort speciale gloeilamp. Maar dan een gloeilamp die een heel dunne, felle en zuivere lichtstraal uitzendt.
Nadere informatieOogzorg bij diabetes
Oogzorg bij diabetes Oogzorg bij DM Wat doet een oogarts en optometrist tijdens een oogonderzoek bij diabeten? Menco Bijnen, optometrist Waartoe dient het onderzoek? Nulmeting Vastleggen wel/geen DRP In
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog Oogheelkundig centrum 1 Uw oogarts heeft met u besproken dat u een laserbehandeling zal ondergaan. In deze folder vindt u alle informatie over de behandeling. Wat is laser?
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Oogaandoening. Diabetische retinopathie
PATIËNTEN INFORMATIE Oogaandoening Diabetische retinopathie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over oogafwijkingen die kunnen voorkomen bij suikerziekte
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog Oogheelkunde Beter voor elkaar 2 Wat is een laser Het woord laser is de Engelse afkorting van Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Een laser is te beschouwen
Nadere informatiePoliklinische laserbehandeling
Poliklinische laserbehandeling Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2012 pavo 0380 Inleiding U heeft een afspraak voor een poliklinische laserbehandeling op: dag om uur. De behandeling vindt plaats op
Nadere informatieInwendige oogontsteking. Uveïtis
Inwendige oogontsteking Uveïtis 2 Tijdens uw bezoek aan de oogkliniek heeft uw behandelend oogarts met u besproken dat bij u een inwendige oogontsteking (uveïtis) is vastgesteld. In deze folder kunt u
Nadere informatieOOGHEELKUNDE. Suikerziekte in het oog
OOGHEELKUNDE Suikerziekte in het oog Suikerziekte in het oog Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van suikerziekte in het oog. Het is goed u te realiseren dat de
Nadere informatieLaserbehandeling van uw oog
Laserbehandeling van uw oog In overleg met uw behandelend oogarts heeft u een afspraak gemaakt voor een laserbehandeling op de polikliniek Oogheelkunde van het Radboudumc. In deze folder vindt u algemene
Nadere informatieSuikerziekte en het oog
DIENST OOGZIEKTEN Campus Brugge Stafleden Dr. Dewachter Anne Dr. Pollet Luc Dr. Lafaut Bart Dr. Vandelanotte Sylvie Geconsulteerde artsen Dr. Miroir Claire Dr. Kempeneers Anne t: 050 45 23 40 f: 050 45
Nadere informatieUw behandelend arts heeft u vanwege uw oogproblemen verwezen naar de oogarts in het CWZ. Deze folder geeft u informatie over wat de oogarts in het
Netvliesloslating 2 Uw behandelend arts heeft u vanwege uw oogproblemen verwezen naar de oogarts in het CWZ. Deze folder geeft u informatie over wat de oogarts in het CWZ met u bespreekt over netvliesloslating,
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog U krijgt binnenkort een laserbehandeling van uw oog. In deze folder krijgt u informatie over: Wat is een laserbehandeling Welke ziekten kunnen met laser worden behandeld Wat
Nadere informatieInvloed van suikerziekte op het oog
Invloed van suikerziekte op het oog Oogheelkunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Door suikerziekte (diabetes mellitus) kunnen afwijkingen optreden in het oog. Deze afwijkingen ontstaan op het niveau van de kleine
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog U krijgt binnenkort een laserbehandeling van uw oog. In deze folder krijgt u informatie over: Wat is een laserbehandeling Welke ziekten kunnen met laser worden behandeld Wat
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Staar. Cataract
PATIËNTEN INFORMATIE Staar Cataract Algemeen Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over staar (cataract) en de behandeling hiervan. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieOogheelkundige complicatie bij Suikerziekte
Oogheelkundige complicatie bij Suikerziekte (Diabetische Retinopathie) Mensen zien. Mensen laten zien. Wat is diabetische retinopathie? Eén van de meest voorkomende complicaties bij suikerziekte is beschadiging
Nadere informatieOogheelkunde. Poliklinische laserbehandeling van het oog
Oogheelkunde Poliklinische laserbehandeling van het oog Wat betekent laser? Het woord laser is de Engelse afkorting van "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation". Een laser is te beschouwen
Nadere informatieLASERBEHANDELING VAN HET OOG
LASERBEHANDELING VAN HET OOG 946 Wat is laser? Bij laser wordt een hele dunne, felle en zuivere lichtstraal uitgezonden. Via een microscoop kan deze lichtstraal gericht worden om in het oog een brandplekje
Nadere informatieOogheelkunde adviezen na een hernia-operatie. Staar (cataract) ZorgSaam
Oogheelkunde adviezen na een hernia-operatie Staar (cataract) ZorgSaam 1 STAAR (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden,
Nadere informatiePoliklinische laserbehandeling
Poliklinische laserbehandeling Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft een afspraak voor een poliklinische laserbehandeling op: dag om uur. De behandeling vindt
Nadere informatieWat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde
Wat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde Wat is Staar (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze
Nadere informatieInformatie. Intravitreale injecties WWW.ELKERLIEK.NL. Bloedvaten Pupil. Lens. Netvlies. Macula. Regenboogvlies (iris)
Informatie Intravitreale injecties Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met injecties. In deze folder geven we u informatie over de oogaandoe-ningen Macula
Nadere informatieDeze informatie gaat met name over de meest voorkomende vorm van staar, de ouderdomsstaar.
Staar (cataract) Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en
Nadere informatieNetvliesloslating. Poli Oogheelkunde
00 Netvliesloslating Poli Oogheelkunde 1 Inleiding De voorkant van het oog wordt gevormd door het hoornvlies. Hierdoor valt het licht naar binnen. Vervolgens gaat het licht door de pupil (de ronde opening
Nadere informatieAls uw oogarts spreekt over laser
Als uw oogarts spreekt over laser 2 Wat is laser? Het woord laser is de Engelse afkorting van "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation". Een laser is te beschouwen als een soort speciale
Nadere informatieAvastin injecties in het oog
Avastin injecties in het oog Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de behandeling van uw oogaandoening met Avastin injecties. Om de behandeling die bij u wordt voorgesteld beter te begrijpen is
Nadere informatieVlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating
Oogheelkunde Vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating Deze folder gaat over vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating en is aanvullend op de mondelinge informatie die u van uw oogarts
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog Wat is laser Een laser zendt een hele dunne, felle en zuivere lichtstraal uit. Via een microscoop kan deze lichtstraal gericht worden om in het oog een brandplekje te geven
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Laserbehandeling van het oog Bij laserbehandeling wordt gebruik gemaakt van een speciale lamp die een heel dunne, felle en zuivere lichtstraal uitzendt. Via een microscoop kan deze lichtstraal gericht
Nadere informatiePatiënteninformatie. Netvliesloslating
Patiënteninformatie Netvliesloslating Netvliesloslating U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en het bezoek
Nadere informatieIntravitreale injecties. Bloedvaten. Pupil. Lens. Netvlies. Regenboogvlies (iris) Macula
Intravitreale injecties Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met injecties. In deze folder geven we u informatie over de oogaandoeningen Macula degeneratie
Nadere informatieOOGZIEKTEN Campus Brugge
OOGZIEKTEN Campus Brugge Inleiding stafleden : dr. Sophie DE CRAENE cornea refractieve heelkunde dr. Patricia DELBEKE kinderoogheelkunde prematurenretinopathie dr. Anne KEMPENEERS algemene oogheelkunde
Nadere informatieWat is staar. Oorzaken. Verschijnselen
Staar (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien
Nadere informatieMacula pucker Radboud universitair medisch centrum
Macula pucker Deze folder is mede tot stand gekomen door het oogziekenhuis Rotterdam. Wat is een macula pucker? Licht komt door het hoornvlies, de lens en het glasvocht op het netvlies terecht. Het netvlies
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Netvliesloslating
Refaja Ziekenhuis Stadskanaal Netvliesloslating NETVLIESLOSLATING INLEIDING Het oog is een holle bol met een heldere voorkant, het hoornvlies. Hierdoor valt het licht naar binnen. Vervolgens gaat het door
Nadere informatieAvastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem
Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld kan worden met Avastin-injecties. In deze folder leest u meer over
Nadere informatieLaserbehandeling bij glaucoom
Laserbehandeling bij glaucoom 2 Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het oog wordt wat we zien opgevangen door het netvlies.
Nadere informatieOogheelkunde. Patiënteninformatie. Netvliesloslating. Slingeland Ziekenhuis
Oogheelkunde Netvliesloslating i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de commissie Patiëntenvoorlichting N.O.G. 2007. Deze folder is ongewijzigd
Nadere informatiehet te behandelen oog het te behandelen oog Hoe gaat de behandeling? De behandeling vindt plaats op de polikliniek oogheelkunde in Dirksland.
Nastaar Uw behandelend arts heeft nastaar bij u geconstateerd. Deze folder geeft u informatie over wat nastaar inhoudt, hoe het te behandelen is en het verloop van uw afspraak. De werking van het oog Het
Nadere informatieAvastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem
Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en macula-oedeem Albert Schweitzer ziekenhuis Polikliniek Oogheelkunde mei 2012 pavo 0642 Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld
Nadere informatieNastaar. Oogheelkunde IJsselland Ziekenhuis
Nastaar Oogheelkunde IJsselland Ziekenhuis Wat is nastaar? In het oog zit de lens achter de iris. Om de lens zit een cellofaandun kapsel (zie tekening). hoornvlies netvlies iris lens Als de lens troebel
Nadere informatieUw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een
Behandeling met Avastin injecties Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een behandeling met Avastin injecties. Om een zorgvuldige afweging te maken, is een goede voorlichting
Nadere informatieAchterste glasvochtmembraanloslating. Oogheelkunde IJsselland Ziekenhuis
Achterste glasvochtmembraanloslating Oogheelkunde IJsselland Ziekenhuis 1. Het glasvocht en het netvlies Het oog is een holle bal met een transparante voorkant, het hoornvlies. Hierdoor valt het licht
Nadere informatieAvastin injecties in het oog. Poli Oogheelkunde
00 Avastin injecties in het oog Poli Oogheelkunde 1 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de behandeling van uw oogaandoening met Avastin injecties. Om de behandeling die bij u wordt
Nadere informatieAvastin-injecties. bij natte maculadegeneratie en maculaoedeem. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Avastin-injecties bij natte maculadegeneratie en maculaoedeem Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw oogarts heeft met u besproken dat uw oogaandoening behandeld
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Avastin, algemeen
Avastin, algemeen AVASTIN, ALGEMEEN AARD EN DOEL VAN DE BEHANDELING MET AVASTIN U bent uitgenodigd een nieuwe behandeling te ondergaan. Voordat u een besluit neemt over deze behandeling is het belangrijk
Nadere informatieAvastin injecties in het oog
Avastin injecties in het oog Inleiding Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de behandeling van uw oogaandoening met Avastin injecties. Om de behandeling die bij u wordt voorgesteld beter te begrijpen
Nadere informatiePoliklinische laserbehandeling
Poliklinische laserbehandeling van het oog Inhoud Wat is laser?... 3 Voordelen van een laserbehandeling... 3 Redenen voor lasertherapie... 3 1. Netvliesloslating... 3 2. Diabetische retinopathie... 3 3.
Nadere informatieVitrectomie Glasvocht operatie
Vitrectomie Glasvocht operatie Oogheelkundig centrum / Afdeling oogheelkunde Uw behandelend arts heeft met u gesproken over een glasvocht operatie, een vitrectomie. In deze folder kunt u deze informatie
Nadere informatieFluorescentie angiografie (FAG)
Oogheelkunde Fluorescentie angiografie (FAG) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Waarom wordt fluorescentie angiografie verricht?... 3 Waar vindt het onderzoek plaats?... 4 Wanneer moet het onderzoek worden
Nadere informatieBehandeling van macula oedeem met Avastin
Behandeling van macula oedeem met Avastin De oogarts heeft bij u een oogafwijking vastgesteld en heeft in overleg met u besloten om dit te gaan behandelen met Avastin. De meest voorkomende oorzaken om
Nadere informatieVitrectomie (Glasvochtoperatie) bij storende glasvochttroebelingen
Vitrectomie (Glasvochtoperatie) bij storende glasvochttroebelingen Deze folder geeft algemene informatie over een glasvochtoperatie (vitrectomie) van storende glasvochttroebelingen en wat u van deze operatie
Nadere informatieOogheelkunde. Patiënteninformatie. Nastaarbehandeling. Slingeland Ziekenhuis
Oogheelkunde Nastaarbehandeling i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw oogarts heeft nastaar bij u geconstateerd. In deze folder leest u wat nastaar is en welke behandelingen mogelijk
Nadere informatieLeeftijdgebonden maculadegeneratie
Leeftijdgebonden maculadegeneratie Behandeling met Lucentis Informatie voor patiënten Let op: In deze folder zit een formulier dat u moet ondertekenen en meenemen. F0969-3521 mei 2015 Medisch Centrum Haaglanden
Nadere informatieDe nastaarbehandeling Met de laser kan de oogarts, zonder in het oog te snijden, de vertroebeling achter het kunstlensje wegpoetsen.
NASTAAR 773 Wat is nastaar? Als de lens troebel wordt, noemen we dat staar (= cataract). Bij een staaroperatie wordt de troebele lens vervangen door een helder kunstlensje. Het kunstlensje wordt dan geplaatst
Nadere informatieOogheelkunde Laser bij diabetespatiënten met netvliesafwijkingen
Oogheelkunde Laser bij diabetespatiënten met netvliesafwijkingen Inleiding Laser staat voor Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation. Met de lasermachine worden lichtstralen van één kleur
Nadere informatieWat is glaucoom? Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het oog wordt wat
Glaucoom Wat is glaucoom? Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het oog wordt wat we zien opgevangen door het netvlies en door
Nadere informatiePoliklinische laserbehandeling van het oog
Poliklinische laserbehandeling van het oog Inhoud Wat is laser?... 3 Voordelen van een laserbehandeling... 3 Redenen voor lasertherapie... 3 De behandeling... 4 Na de behandeling... 5 Tot slot... 6 Verhinderd?...
Nadere informatieInleiding... 1. Oorzaken en verschillen... 1. Onderzoek... 3. Behandeling... 3. 1. Operatie door middel van een laserbehandeling...
Netvliesloslating Inhoudsopgave Inleiding... 1 Oorzaken en verschillen... 1 Onderzoek... 3 Behandeling... 3 1. Operatie door middel van een laserbehandeling... 3 2. Operatie... 3 3. Vitrectomie... 4 Verdoving...
Nadere informatieUveïtis. Afdeling Oogheelkunde
Uveïtis Afdeling Oogheelkunde Algemeen Uveïtis is een verzamelnaam voor alle inwendige oogontstekingen. Deze uitleg is daarom algemeen. Niet alle opmerkingen gelden voor alle uveïtispatiënten. In deze
Nadere informatieNetvliesloslating. Oogheelkunde. Inleiding
Oogheelkunde Netvliesloslating Inleiding In het netvlies zitten staafjes en kegeltjes, dit zijn de cellen die een lichtprikkel omzetten in een elektrische prikkel. Deze prikkels worden via de oogzenuw
Nadere informatieUveïtis (inwendige oogontsteking)
Centrumlocatie De oogarts heeft bij u uveïtis vastgesteld. In deze folder leest u meer over deze aandoening en de behandeling ervan. Uveïtis is een ontsteking van het vaatvlies in het oog, maar meestal
Nadere informatieHet OMC licht u graag uitgebreid voor over: Diabetische Retinopathie
Het OMC licht u graag uitgebreid voor over: Diabetische Retinopathie Wat is diabetische retinopathie Diabetische retinopathie is een complicatie van suikerziekte die de ogen aantast. Zonder dat al direct
Nadere informatie28-12-2011 WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER FUNDUSCAMERA? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM?
VRAAG: WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM? Cataract Maculadegeneratie Glaucoom Diabetische Retinopathie (DR) VRAAG WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER
Nadere informatieEen aandoening van de oogzenuw
Een aandoening van de oogzenuw Glaucoom Informatie voor patiënten F0312-3415 juli 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieVitrectomie (Glasvocht operatie)
Oogheelkunde Vitrectomie (Glasvocht operatie) Inleiding Deze folder geeft algemene informatie over een vitrectomie (glasvocht operatie) en wat u van deze operatie kunt verwachten. Deze informatie dient
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
OOGHEELKUNDE Laserbehandeling van het oog BEHANDELING Laserbehandeling van het oog Binnenkort komt u naar het St. Antonius Ziekenhuis voor een laserbehandeling. Deze behandeling wordt uitgevoerd met behulp
Nadere informatieUveïtis Radboud universitair medisch centrum
Uveïtis De oogarts heeft bij u uveïtis vastgesteld. In deze folder leest u meer over deze ziekte en de behandeling ervan. Uveïtis is een ontsteking van het vaatvlies in het oog. Het wordt gebruikt als
Nadere informatieVlekken en flitsen in het gezichtsveld
Vlekken en flitsen in het gezichtsveld Albert Schweitzer ziekenhuis polikliniek Oogheelkunde mei 2012 pavo 0525 Inleiding In deze folder leest u meer over de mogelijke oorzaken en gevolgen van vlekken
Nadere informatieWat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde
Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Afdeling Oogheelkunde Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) Maculadegeneratie is een aandoening van het centrale gedeelte van het netvlies, de
Nadere informatieGlaucoom. Afdeling Oogheelkunde
Glaucoom Afdeling Oogheelkunde Algemeen Glaucoom is een veelvoorkomende aandoening van de oogzenuw die in de meeste gevallen, maar niet altijd, gepaard gaat met een te hoge oogdruk in het oog. De oogzenuw
Nadere informatieBehandeling met Avastin injecties
Behandeling met Avastin injecties Uw behandelend arts heeft met u gesproken over de mogelijkheid van een behandeling met Avastin injecties. Om een zorgvuldige afweging te maken van uw kant is een goede
Nadere informatieAls uw oogarts spreekt over staar
Als uw oogarts spreekt over staar In deze brochure vindt u informatie over het ontstaan en de behandeling van staar (cataract). Het is mogelijk dat in het gesprek met uw oogarts nog andere feiten aan de
Nadere informatieLaserbehandeling van het oog
Oogheelkunde Laserbehandeling van het oog Wat is een laser? Een laser is een straal van zichtbaar of onzichtbaar licht. Hierin kan heel veel energie verpakt worden. Zichtbare lasers, zoals de Argonlaser,
Nadere informatieFluorescentie angiografie (FAG) van het netvlies. Poli Oogheelkunde
00 Fluorescentie angiografie (FAG) van het netvlies Poli Oogheelkunde 1 Wat is Fluorescentie angiografie? Fluorescentie angiografie is een onderzoeksmethode waarbij foto's van het netvlies worden gemaakt
Nadere informatieNetvliesloslating. Wat is een netvlies? Figuur 1. Het oog
Netvliesloslating Deze folder geeft in het kort weer wat er aan de hand is in geval van een netvliesloslating. Ook zijn de behandelingsmogelijkheden beschreven. Wat is een netvlies? Figuur 1. Het oog Patiënteninformatie
Nadere informatieBehandeling met Avastin in het oog
Oogheelkunde Behandeling met Avastin in het oog Inleiding De oogarts heeft bij u een oogafwijking vastgesteld. In overleg met u is besloten om dit te gaan behandelen met Avastin. Dit is een geneesmiddel
Nadere informatieArgonlaserbehandeling van het oog
Centrumlocatie Met uw behandelend oogarts heeft u afgesproken dat u binnenkort een poliklinische argonlaserbehandeling zult krijgen. Wat is laser Het woord laser is de afkorting van "Light Amplification
Nadere informatieInleiding Ouderdomsstaar
Staar Inleiding Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en
Nadere informatie1 Inleiding... 1. 2 Verschijnselen... 1. 3 Verschillende vormen van uveitis... 2. 4 Diagnose... 2. 5 Verder onderzoek... 2. 6 Oorzaak...
Uveitis Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Verschijnselen... 1 3 Verschillende vormen van uveitis... 2 4 Diagnose... 2 5 Verder onderzoek... 2 6 Oorzaak... 3 7 Verloop... 3 8 Behandeling... 3 9 Controle...
Nadere informatieInjectie in het oog bij macula oedeem. Oogheelkunde
Injectie in het oog bij macula oedeem Oogheelkunde Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 3 2. Oorzaken 3 3. Behandeling 3 Gebruik van geneesmiddel Avastin 3 Risico s behandeling 3 4. Vooronderzoek 4 Injectie
Nadere informatiePassantentarieven Oogcentrum Eibergen 2016 vanaf
070 401 001 15A379 070 401 002 Ingewikkelde staaroperatie bij een ziekte van de ooglens 1.525,00 15A380 070 401 003 de ooglens --- 15A381 070 401 004 bij een ziekte van de ooglens 560,00 15A382 070 401
Nadere informatieWat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie?
Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie? U hebt te horen gekregen dat er bij u (of uw kind) mogelijk sprake is van familiaire exsudatieve vitreoretinopathie (FEVR). FEVR is een, weinig bekende,
Nadere informatienetvliesloslating www.mca.nl/oogheelkunde
netvliesloslating www.mca.nl/oogheelkunde Deze brochure is in een groter lettertype opgemaakt, zodat ook slechtzienden de tekst goed kunnen lezen. inhoudsopgave Waarom deze brochure? 2 Bij wie komt netvliesloslating
Nadere informatie