WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER FUNDUSCAMERA? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM?

Transcriptie

1 VRAAG: WELKE OOGHEELKUNDIGE PROBLEMEN BIJ DM?? Welke oogheelkundige problemen kunnen optreden bij DM? Cataract Maculadegeneratie Glaucoom Diabetische Retinopathie (DR) VRAAG WIE BESCHIKT OP POLI/ZH OVER FUNDUSCAMERA? 1

2 NOG EEN LAATSTE VRAAG: WAT VOOR NIEUWE ONTWIKKELINGEN DOEN ZICH VOOR?? Wat betekent diabetische retinopathie(drp) Afwijkingen in het netvlies bij DM Dat kan zeer gering zijn en klinisch (nog) weinig van betekenis Maar het kan ook zeer bedreigend zijn Vroegtijdige opsporing is wezenlijk van belang, want door lasercoagulatie is in >75% van de gevallen blindheid te voor komen 5 Hoe vaak komt DRP voor? Prevalentie bij type 2 DM : 15-37% afh. van populatie, duur DM en wijze van screening Reeds bij ontdekking DM type % enige mate van DRP DMtype 1 : na 5 jaar 4.1%, 5-9 jaar 13.2% en bij duur >10 jaar 35.3% Bron NOG Richtlijn

3 Bewezen risicofactoren voor ontstaan en progressie Duur DM HbA1c Hypertensie Zwangerschap Mogelijk roken Mogelijk Hindoestaanse achtergrond Mogelijk microalbuminurie 7 WIE KENT: HET FENOMEEN EARLY WORSENING?? Early worsening Bij 10% van pat. die intensief worden behandeld gaat een snelle daling van de bloedglucosewaarden gepaard met snelle progressie van DR Dan moet er wel een matige tot ernstige DR zijn en HbA1c>10% In die gevallen is (extra) fundusscreening geïndiceerd en evt. preventief lasercoagulatie 3

4 Indeling DRP Niet-proliferatieve DRP: van alleen enkele microaneurysmata/bloedinkjes, harde exsudaten tot grotere bloedingen en ischemie. Proliferatieve DRP: van matig tot zeer ernstig Klinisch relevant macula-oedeem: verdikking van retina en/of harde exsudaten < 1 papildiameter van macula 10 Anatomie van het oog

5 13 Retinopathie: vaatingroei 14 Nog meer vaatvorming 15 5

6 16 Screening van DRP Kan via (in)directe funduscopie, vnl. via de oogarts Maar (vooral) middels digitale fundus- fotografie fi Bij 2 velden per oog sens.95%, spec.99% voor visusbedreigende DRP (Stellingwerf 2002) Bij 1-veldsopname sens.85%, spec 90% voor detectie van enige mate van DRP (NOG2006) 17 Hoe vaak screening? 1 maal per jaar is standaard. Tenzij er een perfect HbA1c, RR is en er geen afwijkingen op de retina zijn. In dat laatste geval kan (bij uitzondering in feite) 1 maal per 2 jaar screening plaatsvinden 18 6

7 EEN VRAAGJE: ALTIJD PUPILVERWIJDING???? Hoe nu in de praktijk? Praktisch is een digitale opname zonder mydriasis, maar.. Dan relatief jonge mensen en pauze inlassen voor 2 e oog ;anders tropicamide Screening kan door TOA, optometrist, DVK, POH etc.. Beoordeling: alle foto s (evt. via mail) door oogarts of grader 20 Fundusfotografie en Poli / huisartsenlab oogarts 21 7

8 Verwijzing naar de oogarts Standaard iedere foto met enige mate van DRP en/of onvoldoende kwaliteit naar de oogarts Verwijzing i kent gradaties in de tijd: -binnen enkele maanden bij >10 microaneurysmata/bloedinkjes per oog -binnen 1 maand bij ernstiger nietproliferatieve en iedere gradatie proliferatieve DRP 22 Wanneer urgent naar de oogarts? Binnen 1 week bij ernstige vaatnieuwvorming/preretinale- /glasvocht-bloeding Binnen 1 dag bij visusverlies of tekenen van netvliesloslating N.B. Maar er is geen enkele spoed bij storende mediatroebelingen! 23 Wat doet de oogarts? Diagnostiek,primair funduscopie, aangevuld met biomicroscopie (d.i. binoculair onderzoek van de retina met spleetlamp) Evt. fluorescentie-angiografie (FAG; invasief onderzoek met kleurstof) 24 8

9 Waarom een F.A.G?? Ter opsporing van ischemie Bron van lekkage Bevestiging van maculaoedeem Het is dus behulpzaam om juiste indicatie te stellen voor lasercoagulatie 25 VRAAG WAARVOOR WAARSCHUWEN BIJ FAG?? 27 9

10 28 Lasercoagulatie Hoe werkt het? Wanneer doe je het? Wat is het gevolg op de visus? En hoe beleeft de patiënt het?

11 31 WAT VOOR VOORLICHTING GEEFT U OF ZOU U KUNNEN GEVEN BIJ LASERCOAGULATIE???? Enkele nieuwe ontwikkelingen Vitrectomie Toepassing van remmers VEGF(ranibizumab en bevacuzimab) 11

12 Droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie Drusen Exsudatieve Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie 12

13 Onthoud! Jaarlijks fundusscreening (voorkeur camera), tenzij HbA1c, RR perfect. Iedere afwijking door de oogarts laten beoordelen; overleg! Als er visusproblemen zijn is het te laat! Een FAG wordt alleen in bijzondere situaties toegepast: lekkage etc; voor laseren

14 Onthoud verder Laseren is niet pijnloos Na lasercoagulatie meestal toch wat uitval deel gezichtsveld, hoe beperkt ook! Mogelijk biedt anti-vegf mogelijk oplossing bij proliferatieve DR 14