Wat is glaucoom? Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het oog wordt wat

Transcriptie

1 Glaucoom

2 Wat is glaucoom? Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het oog wordt wat we zien opgevangen door het netvlies en door de zenuwvezels wordt dit beeld naar de hersenen geleid. Zonder die geleiding komt het beeld niet aan in de hersenen en zien we niet of niet goed. Glaucoom is een oogziekte, waarbij de vezels van de oogzenuw geleidelijk verloren gaan. Hierdoor ontstaan er blinde vlekken in het beeld en wordt het beeld/ gezichtsveld kleiner. In het beginstadium van deze chronische ziekte, worden vaak nog geen klachten bemerkt. Meestal treedt glaucoom op in beide ogen, al kan het ene oog duidelijk meer aangedaan zijn dan het andere. De belangrijkste risicofactor voor het krijgen van glaucoom is verhoogde oogdruk, vandaar dat vaak wordt gesproken van glaucoom of van hoge oogdruk. Om van glaucoom te kunnen spreken, zijn 3 kenmerken in meer of mindere mate aanwezig: 1. Verhoogde oogdruk 2. Beschadiging van de oogzenuw 3. Beperking of uitval van het gezichtsveld. Het kan zijn dat u glaucoom hebt, maar nog weinig klachten hiervan ervaart. De verhoogde oogdruk is een risicofactor, maar dat wil niet zeggen dat iedereen met glaucoom een verhoogde oogdruk heeft. Glaucoom kan ook ontstaan bij een normale oogdruk. 2

3 In dat geval kan de bloedvoorziening van de oogzenuw verstoord zijn, waardoor zenuwvezels verloren kunnen gaan. Door een snelle opsporing van verhoogde oogdruk en de behandeling hiervan, kan de schade zo veel mogelijk worden beperkt of verergering worden vertraagd. Wat is Oogdruk? In het oog zit een systeem voor kamerwaterverversing. Het kamerwater in het oog, houdt het oog op spanning. Bij een verhoogde oogdruk kan de afvoer van dit kamerwater verstoord zijn. Doordat de afvoer minder snel gaat dan de aanvoer, wordt de druk in het oog groter. Het vocht aan de buitenkant van het oog (tranen) heeft niets te maken met het kamerwater. Een normale oogdruk ligt meestal tussen de 10 en 22 mmhg. Bij glaucoompatiënten kan de oogdruk over de dag nogal verschillen. Klachten In het beginstadium van glaucoom ervaart u nog geen klachten, omdat een beginnende beperking van het gezichtsveld niet opvalt. Soms wordt het deel wat niet wordt gezien door het ene oog, wel door het andere oog waargenomen, zodat de klachten niet worden opgemerkt. Bij een beschadiging van de oogzenuw treedt gezichtsvelduitval op. De hersenen vullen de ontbrekende delen soms in. Hierdoor ziet men bijvoorbeeld wel een huis in de verte staan, maar niet alle ramen die het huis bevat. 3

4 Bij ernstige uitval ontstaat kokerzien, waarbij er alleen nog zicht is in het midden van het gezichtsveld. Onderzoeken Er zijn verschillende onderzoeken die gebruikt worden bij de opsporing en behandeling van glaucoom: Anamnese In het begin van uw bezoek aan de oogkliniek worden risicofactoren voor het krijgen van glaucoom in kaart gebracht. De belangrijkste zijn: hoge oogdruk, glaucoom in de familie, hoge leeftijd, hoge bijziendheid (sterke minbril), bepaalde geneesmiddelen/oogdruppels (corticosteroïden, zoals prednison), hart- en vaatziekten (waaronder suikerziekte), donkere huidskleur, oogzenuwafwijkingen, afwijkingen in de bloeddruk. Oogdrukmeting Dit kan worden gedaan met een apparaat dat een pufje op het oog geeft en door een apparaatje dat de meting verricht op het oog (na verdoving van het oog). Oog spiegelen Nadat uw ogen gedruppeld zijn, onderzoekt de oogarts en/of optometrist de binnenkant van uw oog. Hier is het netvlies en de oogzenuw te zien. Bij glaucoom zijn aan de oogzenuw afwijkingen te zien. GDX Dit is een onderzoek van de zenuwvezels in het oog, zie folder Gezichtsveldonderzoek. Humprey Met dit gezichtsveldonderzoek kan uitval van delen van het gezichtsveld worden aangetoond, zie folder Gezichtsveldonderzoek. 4

5 Dagcurve Hierbij wordt op meerdere momenten op een dag, de oogdruk gemeten. Behandelingen Druppelen De behandeling van glaucoom vindt in eerste instantie plaats door middel van het toedienen van oogdruppels. De oogdruppels verminderen de productie van kamerwater of stimuleren de afvoer van kamerwater. Er kan ook gekozen worden voor druppels waar beide middelen in zitten. Meestal gaat de oogarts over op een combinatiedruppel als andere druppels te weinig effect hebben. Er moet consequent iedere dag gedruppeld worden, in principe levenslang. Dit is van groot belang, omdat anders glaucoom verergert. Omdat schade vaak niet goed opgemerkt kan worden, merkt u geen verschil van het wel of niet druppelen. Toch zorgt het niet voldoende druppelen voor een snellere achteruitgang van het verloop van glaucoom. Druppelen is dus van groot belang. Er kunnen bijwerkingen optreden door het gebruik van oogdruppels. De bijwerkingen kunnen in het oog voorkomen of ergens anders in uw lichaam, omdat de druppels via de traan afvoerbuis in uw bloedbaan wordt opgenomen. Het dichtdrukken van de traanpunt aan de binnenzijde van de ooghoek gedurende 1 minuut tijdens het druppelen, kan de kans op bijwerkingen verminderen. De assistente van de oogkliniek of apotheek kan u instructie geven hoe u dit kunt doen. De klachten die kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld: een prikkend gevoel in het oog, wazig zien, wimpergroei, hoofdpijn, vermoeidheid. 5

6 Laserbehandeling Als de oogdruppels niet voldoende effect hebben, kan de oogarts voorstellen om een laserbehandeling uit te voeren. Operatie Als ook de laserbehandeling niet voldoende effect heeft, kan de oogarts nog voorstellen om een operatie te ondergaan. Controles Om de behandeling van glaucoom goed te laten verlopen zal het in het begin van de behandeling nodig zijn om meerder malen op controle te komen. De oogarts en/of optometrist kunnen dan kijken of de therapie voldoende effect heeft. Omdat de oogdruk kan schommelen over de dag, kan het nodig zijn om de afspraken op verschillende tijden te plannen. Meer informatie Wilt u meer informatie, bijvoorbeeld over de verschillende soorten van glaucoom, kijk dan op bij oogziekten (overige): glaucoom (hoge oogdruk) Als u vragen heeft over uw oogziekte en de behandeling hiervan, kun u deze stellen aan uw oogarts. Patiënten- en belangenvereniging Meer informatie over de patiëntenvereniging glaucoom kunt u vinden bij: Glaucoomvereniging info@glaucoomvereniging.nl 6

7 Belangenvereniging Patiëntengroep glaucoombelangen 7

8 Adres en telefoonnummers Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Oogkliniek (B01) Telefoon (024) Websites: 8 G764 / 02-15