Jaarverslag

Transcriptie

1 stichtingpas Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerleerlingen Regio Arnhem Jaarverslag Oktober 2007

2 Colofon Tekst: Jolanda Reichard Willy Gerritsen Redactie: Peter Burgers Vormgeving & Layout: Bas de Groot Stichting PAS Koningstraat DG Arnhem Postbus AV Arnhem T F E info@stichtingpas.nl I 2 Jaarverslag

3 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van het Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen (OWWZ) regio Arnhem, van het schooljaar , Wij willen u daarin graag duidelijk maken wat het belang is van de specifieke aandacht voor deze doelgroep. We vertellen u over de problemen van de woonwagen- en zigeunerkinderen en hun ouders, de doelstellingen van OWWZ en de taken van de consulent. Tevens geven we u inzicht over de uitgevoerde taken en de tijdsinvestering per deelnemende gemeente. September 2007 De Consulenten Jolanda Reichard leerlingen 0 12 jaar in de gemeente Arnhem en het project Opstap Opnieuw. Willy Gerritsen leerlingen 0 18 jaar in de regiogemeenten en het project Opstap Opnieuw. Spelleidster Janny Jansen het project Spel in de wagen Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 3

4

5 Inhoud Voorwoord Inleiding OWWZ In Beeld Een stukje geschiedenis Recente ontwikkelingen Even vooruitkijken De rol van OWWZ Periode 0-4 Jaar Probleemschets Doelstellingen Taken consulent Cijfers en trends Het project Spel in de wagen Periode 4 12 Jaar Probleemschets Doelstellingen Taken consulent Cijfers en trends Het project Opstap Opnieuw Periode Jaar Probleemschets Doelstellingen Taken consulent Cijfers en trends Gemeente Arnhem jaar jaar jaar Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Lingewaard Inleiding jaar jaar jaar Jongeren 18-plus Overige contacten Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 5

6 7.7 Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Neder-Betuwe Inleiding jaar jaar jaar Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Overbetuwe Inleiding jaar Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Renkum Inleiding jaar jaar jaar Jongeren 18-plus Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Rheden Inleiding jaar jaar jaar Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Gemeente Westervoort Inleiding jaar jaar jaar Overige contacten Verdeling uren OWWZ-consulenten Het nieuwe schooljaar Bijlagen Jaarverslag

7 1 Inleiding Er zijn zeven gemeenten die aan het project OWWZ deelnemen, te weten de gemeenten Arnhem, Lingewaard, Neder-Betuwe, Overbetuwe, Renkum, Rheden en Westervoort. De diverse regiogemeenten kopen uren OWWZ-consulenten in bij stichting PAS voor de leeftijdsgroep 0 tot 18 jaar. Daarnaast dragen de Sint Vincentiusvereniging en het Dekenaat Arnhem financieel bij aan de uitvoering van het OWWZ project. Om de schoolloopbanen van de woonwagenleerlingen goed te kunnen volgen werken de consulenten met het Schoolloopbaansysteem, een programma dat speciaal voor dit doel ontwikkeld is door KPC Onderwijs Innovatie Centrum. Het KPC verzorgt elk jaar een landelijke rapportage van de gegevens van de woonwagen- en zigeunerleerlingen, die vanuit alle projecten OWWZ worden aangeleverd. Met deze landelijke gegevens kunnen we de cijfers uit onze regio steeds vergelijken. Er waren in het afgelopen schooljaar 209 woonwagen- en zigeunerleerlingen in de leeftijd van nul tot achttien jaar in de hierboven genoemde gemeenten. Wat de leerlingen uit deze categorie met elkaar gemeen hebben is een zeer korte onderwijstraditie. Slechts enkele ouders hebben een afgeronde opleiding. De problematiek van de Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 7

8 leerlingen kan echter per gemeente of familie verschillen. Om dit beter tot zijn recht te laten komen en u meer inzicht te geven in de rol van de consulent en de samenwerkingspartners binnen uw gemeente, hebben we het overzicht per gemeente uitgewerkt. 209 woonwagen- en zigeunerleerlingen Mocht u geïnteresseerd zijn in de verslagen van de andere deelnemende gemeenten dan kunt u deze bij ons opvragen. Heeft u nog vragen naar aanleiding van het jaarverslag, dan zijn we uiteraard bereid een en ander mondeling nader toe te lichten. 8 Jaarverslag

9 2 OWWZ In Beeld 2.1 Een stukje geschiedenis Om inzicht te geven in de problematiek van de woonwagen- en zigeunerkinderen en het ontstaan van OWWZ is de geschiedenis van belang. In de twintigste eeuw trokken woonwagenbewoners en zigeuners rond naar plekken waar werk was. Door het reizende bestaan kwam er van naar school gaan weinig terecht. Ouders zagen het nut van schoolbezoek ook niet in en vonden de leerplicht vaak ongewenste bemoeizucht van de overheid. Jongens leerden een vak van vader op zoon en meisjes werden al vroeg ingezet in de huishouding. Na de Tweede wereldoorlog verdwenen de traditionele beroepen waarmee deze mensen toen het brood verdienden. Ze waren steeds meer aangewezen op een uitkering. Die werd in die jaren maar al te gemakkelijk gegeven waardoor niet werken steeds meer vanzelfsprekend werd gevonden. De overheid begon begin jaren zestig met het inrichten van grote woonwagenkampen met eigen voorzieningen, waaronder ook kampscholen. Het gevolg was dat de onderwijsdeelname explosief steeg en veel ouders het belang van lezen en schrijven begonnen in te zien. Rond 1975 ging de overheid zich richten op integratie. De grote centra werden gesloten en vervangen door kleine. De kinderen van de woonwagenbewoners en zigeuners moesten voortaan naar reguliere scholen. Tien jaar later bleek dat er nog veel gedaan moest worden aan onderwijsparticipatie. In 1985 startten daarom drie experimentele projecten en het groeide uit tot een landelijk dekkend netwerk OWWZ projecten. De afgelopen jaren werden deze gefinancierd vanuit het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid. Er moet nog veel worden gedaan aan onderwijsparticipatie 2.2 Recente ontwikkelingen Het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid is per 1 augustus 2006 herzien. De gelden gaan nu grotendeels naar de schoolbesturen. De gemeenten blijven alleen verantwoordelijk voor de voor- en vroegschoolse educatie en schakelklassen als tijdelijke voorziening voor basisschoolleerlingen met extra grote (taal) achterstanden. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 9

10 Ook de gewichtenregeling in het basisonderwijs is veranderd. De feitelijke achterstand van de kinderen is bepalend voor het toekennen van extra formatie. Het opleidingsniveau van de ouders wordt hiervoor de indicator. De Cumi-regeling in het voortgezet onderwijs is verdwenen en vervangen door leerplusarrangementen. Door deze ontwikkelingen zijn de woonwagen- en zigeunerleerlingen als specifieke doelgroep steeds moeilijker te traceren en dreigen ze uit beeld te verdwijnen. 2.3 Even vooruitkijken 2.4 De rol van OWWZ Het OWWZ-project richt zich op de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE), het basis- en het voortgezet onderwijs en in sommige gevallen ook op arbeidsparticipatie. De centrale persoon binnen dit project is de onderwijsconsulent, die vooral een brugfunctie vervult tussen de leerlingen en de ouders aan de ene kant en de scholen aan de andere kant. Tevens merken we hoe belangrijk een geïntegreerde aanpak is. Wonen, werk, welzijn en onderwijs moeten samenwerken. De OWWZ-consulent brengt de instanties met elkaar in contact. Het blijft uiteraard mogelijk dat gemeenten binnen hun eigen beleid ruimte vrijmaken om de intermediaire functie die de OWWZconsulenten vervullen in stand te houden. Dat is geen overbodige luxe, want de deelname van de woonwagen- en zigeunerkinderen aan woonwagen- en zigeunerleerlingen dreigen uit beeld te verdwijnen. het onderwijs is nog steeds problematisch, zeker in het voortgezet onderwijs. Daarnaast blijft de deelname aan het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs in vergelijking met de landelijke percentages hoog. Er is wel een kentering zichtbaar, maar het is de vraag of de eerste positieve resultaten zullen beklijven als de specifiek op deze doelgroep gerichte inspanningen zullen verdwijnen, 10 Jaarverslag

11 3 Periode 0-4 Jaar 3.1 Probleemschets 3.2 Doelstellingen Uit de praktijk blijkt dat de meeste 4-jarige woonwagen- en zigeunerleerlingen hun schoolloopbaan beginnen met een achterstand in hun ontwikkeling. Een achterstand die zij later niet meer inlopen. De bagage die deze kinderen in de eerste jaren van hun leven meekrijgen, sluit kennelijk onvoldoende aan bij de eisen van de onderbouw van de basisschool. De thuissituatie speelt hierbij een cruciale rol; de woonomgeving is anders, normen en waarden in de opvoeding zijn anders en de omgangstaal is anders dan de schooltaal. De meeste ouders hebben alleen (enkele jaren) basisonderwijs genoten. Zij zien ook dat hun kinderen vaak achterblijven op school, maar zijn zich niet altijd bewust van hun eigen rol als opvoeder in de (taal)ontwikkeling van hun kind. Het heeft daarom hoge prioriteit om zo vroeg mogelijk te beginnen met activiteiten die de ontwikkeling van de kinderen stimuleren. Zoveel mogelijk kinderen bezoeken de peuterspeelzaal. Kinderen nemen deel aan het project Spel in de wagen. Alle kinderen bezoeken vanaf 4 jaar de basisschool. 3.3 Taken consulent Het bezoeken van ouders met kinderen van 1 2 jaar. Gespreksonderwerp is in elk geval het belang van de peuterspeelzaal voor de ontwikkeling van het kind. Het bieden van ondersteuning bij de aanmelding bij de peuterspeelzaal en de basisschool als de ouders hierom vragen. Het begeleiden van ouders bij eventuele problemen of verwijzingen tijdens de voorschoolse periode. Doordat we ouders in de wagen bezoeken ontstaat er een vertrouwde sfeer en komen soms andere problemen aan de orde. In veel gevallen kunnen we een toeleidende rol spelen als het gaat om een vraag voor andere hulpverlenende instanties en zorgen we ervoor dat de eerste contacten worden gelegd. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 11

12 3.4 Cijfers en trends Er waren in augustus kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. 13 Kinderen gingen naar de peuterspeelzaal gedurende het afgelopen schooljaar. 16 Kinderen zijn nog te jong om de peuterspeelzaal te bezoeken 9 Kinderen staan op de wachtlijst 11 Gezinnen namen deel aan het project Spel in de wagen (3.5). Nagenoeg alle kinderen gaan vanaf 4 jaar naar de basisschool. Het bezoek aan de peuterspeelzaal is het afgelopen jaar toegenomen. Er is een score van 100% deelname. Aandachtspunten voor het komende jaar blijven het regelmatig aanwezig zijn van de peuters en het voorkomen van het vroegtijdig verlaten van de peuterspeelzaal. Nagenoeg alle kinderen gaan vanaf 4 jaar naar de basisschool. We kunnen constateren dat deze trend de laatste jaren steeds meer gemeengoed is geworden. 3.5 Het project Spel in de wagen Waarom Spel in de wagen? Woonwagen- en zigeunerkinderen hebben zoals genoemd vaak een grote achterstand in de (taal)ontwikkeling als zij op de basisschool beginnen, met name de woordenschat is beperkt. Enkele oorzaken zijn: Thuissituatie; woonomgeving; Normen en waarden; Andere omgangstaal; Korte onderwijstraditie. Een complexe problematiek, die vraagt om intensieve aandacht. Vanuit deze gedachte bieden wij deze ouders en hun kinderen al op zeer jonge leeftijd een intensief gezinsgericht programma aan, te weten Spel in de wagen Doel van het project Het verbeteren van de interactie tussen ouder en kind; ouders een actieve rol geven en er direct bij betrekken. Het stimuleren van de ondersteunende rol van de ouder; voorbeeldrol. Het geven van inzicht aan de ouder in de spelbehoeften van het kind. Het aangeven van mogelijkheden binnen een verscheidenheid aan speelmateriaal. Het geven van voorlichting in de voorwaardelijke sfeer; tv uit, werken aan tafel, het leren opbouwen van concentratie. Het stimuleren van tal van ontwikkelingsterreinen van het kind. (Taal, motoriek, spraak, concentratie en werkhouding, sociaal-emotionele en cognitieve vaardigheden). Keuze van de gezinnen In onderling overleg wordt bekeken welke ouders gevraagd worden om mee te doen met het project. Er is dit jaar met 11 kinderen gespeeld; 2 uit Westervoort, 1 uit Renkum, 1 uit Gendt en 7 uit Arnhem. 12 Jaarverslag

13 Manier van werken De spelleidster gaat elke week met een kratje speelgoed en boekjes naar de wagen en speelt daar een uur met het kind. In het kratje zitten naast aantrekkelijk speelgoed ook altijd boekjes en speelgoed ter bevordering van de creativiteit en de fijne motoriek. De aandacht voor taalontwikkeling loopt als een rode draad door het speeluur heen. (Zingen, voorlezen, dingen benoemen, kleuren, tellen, rijmpjes). De eerste zes weken worden gebruikt om kennis te maken met elkaar en de spelleidster inzicht te geven in de ontwikkeling van het kind. Na zes weken wordt er een speelplan gemaakt. Hoe speelt het kind, wat doet het graag, hoe is het spelniveau, hoe is de concentratie, kan het kind langere tijd achter elkaar spelen en hoe zijn de verschillende ontwikkelingsgebieden. Daarnaast wordt gekeken naar de zaken er rond om heen, zoals rust, structuur, interactie met de volwassenen, plaats in de wagen e.d. Naar aanleiding hiervan worden een aantal punten geformuleerd, waar in eerste instantie de aandacht op gericht zal zijn. Na zes tot acht weken wordt het plan weer bijgesteld. De aandacht voor taalontwikkeling loopt als een rode draad door het speeluur heen. Accenten voor het volgend schooljaar Wij willen ons aansluiten bij de landelijke ontwikkelingen op het gebied van VVE. Zo zijn we bezig met het ontwikkelen van verteltassen. Tevens zijn wij voornemens om de spelkoffer van OWWZ Groningen te gaan integreren in onze werkwijze. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 13

14

15 4 Periode 4 12 Jaar 4.1 Probleemschets Het percentage woonwagen- en zigeunerleerlingen in het speciaal (basis)onderwijs is een belangrijke graadmeter voor de ernst van de onderwijsachterstand. Na een stijging eind negentiger jaren naar 36% is het percentage de afgelopen jaren gedaald naar 20%. Dit percentage ligt nog steeds hoger dan de landelijk percentages: voor woonwagen- en zigeunerleerlingen is dat 14,4% ( ) en voor de overige leerlingen 5,2% ( ). Het (ongeoorloofd) schoolverzuim is nog steeds hoog. Door het cultuurverschil tussen de thuissituatie en de school is de communicatie tussen school en ouders niet altijd optimaal. 4.2 Doelstellingen Ouders worden bij het onderwijsproces betrokken Schoolverzuim wordt adequaat aangepakt in samenwerking met school en leerplichtambtenaar/ consulent leerling-zaken. Zoveel mogelijk kinderen nemen deel aan het project Opstap Opnieuw Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 15

16 4.3 Taken consulent We onderhouden contacten met scholen, ouders en leerlingen. De frequentie is afhankelijk van de problematiek en het aantal leerlingen per school. Onderwerpen die aan de orde komen vindt u hieronder terug. We volgen het schoolverzuim en zonodig ondernemen we acties naar de ouders en de scholen, eventueel in samenwerking met de leerplichtambtenaar/consulent leerlingzaken. Het project Opstap Opnieuw is uitgevoerd (zie 4.5). We begeleiden ouders en scholen bij het proces van doorverwijzen naar het speciaal (basis)onderwijs. We investeren in een goede communicatie tussen ouders en school, bijvoorbeeld door het tot stand brengen van contact tussen ouders en school en het geven van achtergrondinformatie. We bemiddelen bij conflicten. Het heeft voor ons hoge prioriteit om direct ter plaatse te zijn, op school of in de wagen, om escalatie van eventuele problemen te voorkomen. 125 leerlingen in het primair onderwijs. We volgen, min of meer, globaal de prestaties van de leerlingen. Eventuele problemen worden op verzoek van de scholen of de ouders besproken. Onze expertise ligt voornamelijk daar waar de vraag te maken heeft met de groepstypische kenmerken van de woonwagen- en zigeunerleerlingen. We verwijzen zonodig de ouders door als er bijvoorbeeld problemen zijn bij de 4.4 opvoeding, vaak middels een warme overdracht. Dit betekent dat we bij de eerste contacten zelf aanwezig zijn. We hebben regelmatig contacten met hulpverlenende instanties die al bij het gezin betrokken zijn. We begeleiden de ouders en leerlingen tijdens de overgang naar het voortgezet onderwijs. Alle leerlingen van groep 8 en de eindklas van het speciaal (basis)onderwijs zijn bezocht. We geven de ouders en leerlingen voorlichting over het voortgezet onderwijs en zonodig ondersteunen we bij allerlei regelzaken zoals aanmelden bij de school, bestellen boeken, aanvragen tegemoetkoming studiekosten, vervoer en dergelijke. Cijfers en trends Er waren het afgelopen schooljaar 125 leerlingen in het primair onderwijs. 17 Gezinnen namen deel aan het programma Opstap Opnieuw. 20% van de leerlingen in het primair onderwijs bezocht het speciaal (basis) onderwijs. Het percentage leerlingen in het speciaal basisonderwijs is in de regio Arnhem nog steeds hoger dan het landelijke percentage (zie figuur 1). Er zijn in totaal 13 leerlingen van het primair naar het voortgezet onderwijs gegaan (zie figuur 2). We zien in de afgelopen jaren een toename van het aantal multi-probleemgezinnen. Het gaat dan om problemen als: schulden, criminaliteit en gebroken gezinnen. Voor ons betekent dit dat we contacten onderhouden met instellingen als Bureau Jeugdzorg, Advies- en Meldpunt 16 Jaarverslag

17 40 % 35 % 30 % Landelijk landelijk Regio regio Arnhem figuur 1. Het percentage Woonwagen- en Zigeunerleerlingen in het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs in de regio Arnhem en landelijk 25 % *het landelijk percentage van schooljaar is nog niet bekend. 20 % 15 % 10 % VMBO tl/ HAVO figuur 2. Doorstroom naar het voortgezet onderwijs 2 VMBO bbl VMBO bbl/ LWOO 8 2 Speciaal onderwijs (cluster 4) Kindermishandeling, gezinsvoogdij, jeugdreclassering,wijkgerichte Intensieve Gezinsbegeleiding, Raad voor de Kinderbescherming, het maatschappelijk werk, de politie en andere instellingen voor (jeugd)hulpverlening. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 17

18 4.5 Het project Opstap Opnieuw Waarom Opstap Opnieuw? Woonwagen- en zigeunerkinderen hebben zoals eerder beschreven meestal een grote achterstand in de (taal)ontwikkeling als zij op de basisschool beginnen, met name de woordenschat is beperkt. De kloof tussen de thuissituatie en de school is vaak erg groot: de woonomgeving is anders, normen en waarden met betrekking tot de opvoeding zijn anders en de omgangstaal is anders dan de schooltaal. Gericht op de toekomst willen we gedifferentieerd en meer vraaggericht gaan werken. Een complexe problematiek, die vraagt om intensieve aandacht. Vanuit deze gedachte hebben wij ervoor gekozen om deze ouders en hun kinderen al op jonge leeftijd een intensief gezinsgericht programma aan te bieden, te weten Opstap Opnieuw voor kinderen uit groep 1 en 2 van de basisschool. Uit recent onderzoek van de Universiteit van Utrecht (2003, Dr. C. van Tuijl) naar de effecten van Opstap Opnieuw, is gebleken dat het programma positieve effecten heeft op o.a. het schoolse functioneren van kinderen, de ouderbetrokkenheid en de kwaliteit van de moeder-kind interactie. Doel van het project Stimuleren van de algemene ontwikkeling, met name taal en woordenschat. Inhoud geven aan begrippen; Vergroten van de ondersteunende rol van moeder in de (leer)ontwikkeling van haar kind; Verbeteren van de pedagogische relatie tussen moeder en kind; Voorbereiden van het kind op groep drie, in overleg met de school werken we aan het verminderen van eventuele leerachterstanden. Keuze van de gezinnen In eerste instantie is gekeken naar de gezinnen die in de afgelopen jaren meegedaan hebben met het project Spel in de wagen om zo de doorgaande lijn vast te kunnen houden. Er is gewerkt met 17 gezinnen, met kinderen in groep 1 en groep 2 van de basisschool. Niet alle gezinnen die wilden, konden bediend worden. Er hebben 2 gezinnen uit Renkum meegedaan, 1 gezin uit Westervoort, 12 gezinnen uit Arnhem en 2 gezinnen uit Rheden. In Arnhem hebben 9 van de 12 kinderen ook meegedaan met het project Spel in de wagen, evenals 1 kind uit Renkum en 1 uit Westervoort. Van de kinderen die meegedaan hebben waren er 8 oudste kleuter en 9 jongste kleuter. Manier van werken Elke drie à vier weken staat een nieuw thema, aansluitend bij de belevingswereld van het kind, centraal. We hebben ervoor gekozen om aan te sluiten bij dat thema dat op school in die tijd centraal staat. Zo werken kinderen 18 Jaarverslag

19 thuis en op school aan dezelfde begrippen waardoor het beter kan beklijven. Voor elk kind wordt per week een mapje gemaakt met werkjes, bestaande uit: verhaaltjes, een liedje, een knutselwerkje, wat doe- of maakwerkbladen en zo mogelijk een spelletje. Aan moeder wordt gevraagd om minimaal vier dagen in de week een deel van het programma te doen. bij de landelijke ontwikkelingen en vernieuwingen. Zo besteden we aandacht aan interactief voorlezen. Gericht op de toekomst willen we gedifferentieerd en meer vraaggericht gaan werken. Om deze redenen willen we het project voortaan Samen Leren gaan noemen. Elk kind heeft een etui gekregen met daarin een schaar, lijm, kleurpotloden, gum en een potlood. Ook hebben ze een doosje met daarin pionnen en een dobbelsteen. Het geheel wordt met het werkmapje opgeborgen in een mandje, zodat de spullen bij elkaar blijven. De consulent gaat elke week op een vaste tijd naar het gezin toe en neemt met moeder de werkjes van de vorige week door. Wat is er goed gegaan en wat was er nog moeilijk? Daarna worden de werkjes voor de komende week doorgenomen. Opstap Opnieuw heeft positieve effecten heeft op o.a. het schoolse functioneren van kinderen. De consulent heeft regelmatig contact met de school van het kind om gegevens uit te wisselen. Hoe gaat het op school, zijn er specifieke zaken die aandacht vragen, zowel op onderwijs inhoudelijk gebied als op pedagogisch gebied? Hoe gaat het met het project, zijn ouders daar zaken tegen gekomen die nog aandacht vragen? Welke thema s zijn de komende periode aan bod? Accenten voor het nieuwe schooljaar OWWZ is actief binnen de verschillende gemeentes en boekt resultaat met het werk wat ze doet. We willen komende jaren aansluiten Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 19

20

21 5 Periode Jaar 5.1 Probleemschets De meeste woonwagen- en zigeunerleerlingen nemen deel aan het voortgezet (speciaal) onderwijs met LeerWeg Ondersteunend Onderwijs. Een enkeling neemt deel aan een hogere vorm van voortgezet onderwijs, zoals HAVO. Het voortgezet onderwijs is voor de meeste ouders onbekend terrein. Slechts enkele ouders hebben een afgeronde VMBO opleiding. Het ontbreekt hen dan ook aan eigen ervaringen om hun kinderen goed te kunnen begeleiden. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 21

22 Ouders zijn zich bewust van het belang van onderwijs en het behalen van een diploma. Het besef dat hun kinderen geen recht meer kunnen doen gelden op een uitkering dringt steeds meer door. De deelname aan het beroepsonderwijs, Regionaal Opleidingen Centrum, komt de laatste jaren steeds meer op gang. Lang niet alle leerlingen behalen daadwerkelijk een startkwalificatie (HAVO of MBO niveau 2) voor de arbeidsmarkt. Woonwagen- en zigeunerjongeren hebben soms nog moeite met het pedagogisch klimaat binnen het beroepsonderwijs, waar veel meer aan de eigen verantwoordelijkheid van de leerling wordt overgelaten. Deelname aan het beroepsonderwijs komt de laatste jaren steeds meer op gang. 5.2 Doelstellingen Zoveel mogelijk leerlingen verlaten het voortgezet onderwijs met diploma of certificaten. Zoveel mogelijk leerlingen behalen de startkwalificatie voor de arbeidsmarkt (Havo of MBO-niveau 2). Het schoolverzuim wordt adequaat aangepakt in samenwerking met school en leerplichtambtenaar/consulent leerlingzaken. Ouders worden bij het onderwijsproces betrokken. 5.3 Taken consulent De ouders/ leerlingen en scholen worden regelmatig bezocht. De frequentie is afhankelijk van de problematiek en het aantal leerlingen per school. Gespreksonderwerpen vindt u hieronder terug. De ouders krijgen voorlichting over het voortgezet onderwijs en over hoe ze hun kind het beste kunnen opvangen thuis en ondersteunen bij het maken van huiswerk. Als het nodig is helpen we de ouders met allerlei regelzaken zoals, boeken bestellen, aanvragen tegemoetkoming studiekosten, vervoer. De consulent is intermediair naar de IB-groep. We begeleiden de ouders en de scholen bij verwijzingen naar andere vormen van voortgezet (speciaal) onderwijs, onderwijsprojecten of andere instellingen. We investeren in een goede communicatie tussen ouders en school, bijvoorbeeld door het tot stand brengen van contacten. Snel ter plaatse zijn als er conflicten zijn heeft ook hier een hoge prioriteit. Als er problemen zijn rond opvoeding, huisvesting of werkgelegenheid verwijzen we door. Zonodig zorgen we voor een warme overdracht naar de instellingen. Dit betekent dat we zelf meegaan naar een eerste contact. We onderhouden regelmatig contacten met andere hulpverlenende instanties die reeds betrokken zijn bij het gezin. We begeleiden de (voortijdig) schoolverlaters naar het beroepsonderwijs (ROC) en we houden contact gedurende de opleiding, met name met de leerling en in enkele gevallen met de school. We begeleiden de (on)gediplomeerde schoolverlaters naar de arbeidsmarkt. Een aantal jongeren vindt hierin goed zelf de 22 Jaarverslag

23 5.4 weg via het CWI of uitzendbureau s. Maar er zijn ook jongeren die meer begeleiding nodig hebben bij het zoeken naar werk. De jongeren die weer terug willen naar het onderwijs worden toegeleid naar het team VSV. Cijfers en trends De volgende gegevens hebben betrekking op de regiogemeenten omdat wij in Arnhem het OWWZ- project voor de leeftijd jaar niet meer uitvoeren. Er waren het afgelopen schooljaar 31 leerlingen in het voortgezet onderwijs. 45% Van de leerlingen in het voortgezet onderwijs volgde praktijkonderwijs (zie figuur 3). Van de overige leerlingen gaan de meeste naar het VMBO, waarvan het merendeel met LWOO. Het percentage leerlingen in het speciaal voortgezet onderwijs is 35% hoger dan het percentage leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs. Een aantal leerlingen heeft aan het eind van het reguliere basisonderwijs een dermate grote achterstand dat zij alsnog geïndiceerd worden voor een vorm van speciaal voortgezet onderwijs. Er was dit jaar een eindexamenkandidaat en zij is geslaagd. Steeds meer jongeren kiezen er bewust voor om langer op school te blijven. Ze zien in dat je zonder diploma weinig kansen op de arbeidsmarkt hebt. Voor werkloze jongeren tot 18 jaar, de zogenaamde niet-uitkeringsgerechtigde, zijn nauwelijks voorzieningen. Vanaf hun 18e jaar kunnen werkloze jongeren een beroep doen op een bijstandsuitkering. De uitkeringsinstantie heeft mogelijkheden om jongeren naar werk toe te leiden. De drempel om voor een uitkering in aanmerking te komen is echter zeer hoog. Vanaf 1 augustus 2007 is de nieuwe leerplichtwet van kracht. Dit betekent dat alle kinderen tot hun 18e naar school moeten, tenzij ze een startkwalificatie behaald hebben. We zijn benieuwd wat de gevolgen hiervan zijn voor de woonwagen- en zigeunerleerlingen HAVO figuur 3. Deelname voortgezet onderwijs VMBO bbl/ kb/ LWOO 14 Praktijkonderwijs 14 3 Speciaal onderwijs (cluster 3/4) Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 23

24 figuur 4. > > > Overige leerlingen ROC 9 2 Werken 1 Werkzoekend 2 Uitkering 1 Uit huis plaatsing Jaarverslag

25 6 Gemeente Arnhem Totaal aantal leerlingen 0 12 Jaar: jaar Totaal 21 kinderen Alle ouders met kinderen van 1,5 jaar zijn bezocht om het belang van de peuterspeelzaal te bespreken. 7 Kinderen zijn aangemeld voor de peuterspeelzaal en staan op de wachtlijst. 8 kinderen bezochten het afgelopen schooljaar de peuterspeelzaal. 1 kind bezocht MKD het Waaidorp. 5 kinderen zijn nog te jong om de peuterspeelzaal te bezoeken. 7 kinderen namen deel aan het project Spel in de wagen (zie hoofdstuk 3.5 voor beschrijving project). Met de meeste van de scholen zijn het afgelopen jaar regelmatige contacten geweest. Het volgende is aan de orde geweest: Het aanmelden van nieuwe leerlingen. Het volgen van individuele schoolprestaties. Het bespreken van gedragsproblemen. Doorverwijzen naar speciaal onderwijs. Leerlingvervoer. De taken van de consulent staan beschreven in het algemene gedeelte van dit jaarverslag. speciaal basisonderwijs 7 % 6 % speciaal onderwijs figuur 5. Verdeling OWWZ-leerlingen primair onderwijs jaar 87 % regulier basisonderwijs Totaal 84 leerlingen 12 Gezinnen, hebben deelgenomen aan het programma Opstap Opnieuw (zie hoofdstuk voor beschrijving project). 3 leerlingen hebben thuis of op school, op verzoek van de school, extra taalondersteuning gekregen van de consulent. Er waren 84 leerlingen in het primair onderwijs. (zie figuur 6) Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 25

26 figuur 6. > > > Verdeling OWWZ-leerlingen per school Anne Frankschool De Blinkert De Laarhorst De Monchyschool regulier basisonderwijs De Ommelander Dr. Aletta Jacobsschool Dr. Willem Dreesschool 73 leerlingen Heyenoordschool Hugo de Grootschool Johannesschool Lea Dasbergschool OLV van Lourdesschool Pieter de Jongschool St. Jozefschool St. Margarethaschool De Horizon De Piramide speciaal basisonderwijs 6 leerlingen De Toonladder Het Palet Arnhemse Buitenschool SG Mariendael speciaal onderwijs 5 leerlingen Jaarverslag

27 35 % 30 % 25 % Gemeente Arnhem Landelijk Woonwagenleerlingen Landelijk figuur 7. Percentage OWWZ-leerlingen in het speciaal (basis) onderwijs 20 % 15 % 10 % 5 % 0 % Dit jaar is er voor het eerst sinds 5 jaar weer een lichte stijging te zien van het percentage leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs. Door de stijging neemt het verschil met het landelijke algemene percentage weer toe. Dit schooljaar zijn er 3 leerlingen vanuit het regulier basisonderwijs overgeplaatst naar het speciaal basisonderwijs. Er gingen in totaal 10 leerlingen naar het voortgezet onderwijs: 1 naar VMBO T/HAVO; 1 naar het VMBO BBL; 7 naar het VMBO BBL met LWOO; 1 naar Cluster 4 school jaar De ondersteuning van de consulent in het voortgezet onderwijs is vervallen met ingang van schooljaar De gevolgen die we nu al ondervinden zijn: Toename langdurig verzuim; Vragen van ouders blijven onbeantwoord; De continuïteit van consulentschap verdwijnt (groep verdwijn uit ons zicht); Ons doel diploma behalen is niet controleerbaar. Op momenten in de schoolloopbaan waar de zorg vanuit school wegvalt, bijvoorbeeld bij de schoolverlaters of bij de overstap van de ene naar de andere school, weten ouders dat zij kunnen terugvallen op de consulent. Hier werd in het verleden veelvuldig gebruik van gemaakt. Ook afgelopen jaar werd de consulent (0-12 jaar) regelmatig benaderd met vragen van ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs. Deze ouders zijn doorverwezen naar o.a. school, team VSV. Stimuleren en ondersteunen van ouders blijft belangrijk; wat deze ouders met elkaar gemeen hebben is een zeer korte onderwijstraditie. De Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 27

28 ouders waar we het nu over hebben vinden het inmiddels vanzelfsprekend dat hun kind naar het VO gaat maar omdat ze in de meeste gevallen zelf hooguit 1 of 2 jaar naar het VO zijn gegaan missen ze nog steeds de ervaring om hun kind onderwijs. IB-groep, regiokantoor Arnhem; Raad voor de Kinderbescherming; Mee Gelderse Poort; Bureau Jeugdzorg (hulpverlening, gezinsvoogdij, jeugdreclassering, AMK); Politie; De bibliotheek. 6.4 Overige contacten OWWZ heeft in de gemeente Arnhem contacten met: 6.5 Verdeling uren OWWZ- consulenten Afdeling leerlingzaken gemeente Arnhem; CWI; Gemeentelijke sociale dienst; Passade instelling voor zorg en welzijn; Team VSV; figuur 8. > > > Verdeling uren OWWZ-consulenten, gemeente Arnhem Bezoek aan huis/ wagen Telefonisch contact Scholen Instanties Administratie Diverse overlegvormen Scholing Spel in de wagen Opstap Opnieuw Diversen Jaarverslag

29 6.6 Het nieuwe schooljaar OWWZ is actief binnen de gemeente Arnhem en boekt resultaat met het werk wat ze doet. Gericht op de nieuwe planperiode willen we extra aandacht vragen voor het volgende: Binnen de familiecultuur van de woonwagenbewoners spelen van oudsher sterk beschermende opvoedingspatronen een grote rol waardoor deelname aan voorschoolse educatie nog niet vanzelfsprekend is. Deelname verkleint echter de ontwikkelingsachterstand van het kind en vergroot de mogelijkheid om deel te nemen aan een peuterspeelzaal. Er ontstaat langzaam een betrokkenheid van ouders waardoor onderwijs een plaats kan krijgen binnen de gezinscultuur. OWWZ wil inzetten op VVE. Voor de twee projecten Spel in de wagen en Opstap Opnieuw hebben we een wachtlijst. We willen komend jaar zoveel mogelijk gezinnen deel laten nemen aan een van onze gezinsgerichte programma s. We willen onze intensieve gezinsgerichte projecten meer laten aansluiten bij de landelijke ontwikkelingen. (zie 3.5 en 4.5) Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 29

30

31 7 Gemeente Lingewaard Totaal aantal leerlingen 0 18 Jaar: Inleiding jaar Vanaf Oktober is de nieuwe onderwijsconsulent aangesteld. Dit schooljaar heeft de consulent zich vooral op de gezinnen gericht. Kennismaken en een band opbouwen met de ouders en de leerlingen waren haar voornaamste taken. De gezinnen zijn allemaal minimaal een keer bezocht en waar nodig is er direct hulp geboden. De hulp was per gezin wisselend en aangepast aan de behoefte. In een aantal gezinnen is er al een intensief contact geweest. Totaal 8 leerlingen; Van deze 8 leerlingen gingen er 4 naar het regulier basisonderwijs: ~ De Abacus ( 3) ~ De Regenboog ( 1) 4 leerlingen gingen naar het speciaal (basis)onderwijs: ~ De Werenfridusschool ( 2) ~ MKD het Waaidorp ( 1) ~ Piramide ( 1) jaar Totaal 4 kinderen; 1 Kind heeft meegedaan met het programma Spel in de wagen. Dit kind is aangemeld voor de peuterspeelzaal. Hij zal hier binnenkort mee gaan beginnen; 1 Kind is aangemeld op een peuterspeelzaal en er is een indicatie voor haar aangevraagd. Tevens is ze al aangemeld bij basisschool de Regenboog. 50% van de leerlingen van 4-12 jaar gaat naar het speciaal (basis) onderwijs Bijzonderheden: Voor één gezin heeft de consulent geen rol van betekenis kunnen spelen. Dit gezin wenst helaas geen contact meer te hebben met OWWZ. De consulent heeft wel contact gehad met de school die de kinderen bezoeken, de leerplichtambtenaar en het Advies- Meldpunt Kindermishandeling. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 31

32 jaar Totaal 9 leerlingen. ( zie figuur 5) figuur 9. > > > Verdeling OWWZ-leerlingen per school Over Betuwe College (VMBO) scholengemeenschap Maarten van Rossem Joannisschool (praktijkonderwijs) Rijn IJssel College (ROC) Jongeren 18-plus Er wordt regelmatig een beroep gedaan op de consulent vanuit deze doelgroep. Deze jongeren worden echter niet meegeteld in het aantal doelgroepleerlingen. Het afgelopen jaar ging het over ondersteuning bij het aanmelden bij het ROC en een doorverwijzing naar het team Voortijdig School Verlaten. 7.6 Overige contacten Leerplichtambtenaren; Afdeling Zorg Werk en Inkomen; Stichting Peuterspeelzaalwerk Lingewaard; IB-Groep; Belastingdienst; Zwembad Jottum in Huissen; Team VSV 32 Jaarverslag

33 7.7 Verdeling uren OWWZ- consulenten figuur 10. Verdeling uren OWWZ consulenten, gemeente Lingewaard Bezoek aan huis/ wagen Telefonisch contact Scholen Instanties Administratie Diverse overlegvormen Scholing Diversen Het nieuwe schooljaar OWWZ is actief binnen de gemeente Lingewaard en boekt resultaat met het werk wat ze doet. Gericht op de nieuwe planperiode willen we extra aandacht vragen voor het volgende: Binnen de familiecultuur van woonwagenbewoners spelen van oudsher sterk beschermende opvoedingspatronen een grote rol waardoor deelname aan voorschoolse educatie nog niet vanzelfsprekend is. Deelname verkleint echter de ontwikkelingsachterstand van het kind en vergroot de mogelijkheid om deel te nemen aan de peuterspeelzaal. Er ontstaat langzaam een betrokkenheid van ouders waardoor onderwijs een plaats kan krijgen binnen de gezinscultuur. OWWZ wil inzetten op VVE. We willen komende jaren aansluiten bij de landelijke ontwikkelingen en vernieuwingen. De spelleidster is bezig met het ontwikkelen van verteltassen. Met het project Opstap Opnieuw/ Samen Leren willen we gedifferentieerd en meer vraaggericht gaan werken. Door de invoering van de nieuwe leerplichtwet moeten de leerlingen tot hun 18e naar school. We zijn benieuwd naar de reacties van leerlingen en ouders als ze er daadwerkelijk mee in aanraking komen. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 33

34

35 8 Gemeente Neder-Betuwe Totaal aantal leerlingen 0 18 Jaar: 21 Dodewaard, Kesteren, Ochten, IJzendoorn 8.1 Inleiding jaar Vanaf Oktober is de nieuwe onderwijsconsulent aangesteld. Dit schooljaar heeft de consulent zich vooral op de gezinnen gericht. Kennismaken en een band opbouwen met de ouders en leerlingen waren haar voornaamste taken. De gezinnen zijn allemaal minimaal een keer bezocht en waar nodig is er direct hulp geboden. In een aantal gezinnen is er al een zeer intensief contact geweest. De woonwagenbewoners in de gemeente Neder-Betuwe staan verspreid over 5 verschillende locaties in Dodewaard (1), Kesteren (2), Ochten (1) en IJzendoorn (1). De groep valt op door een grote onderwijsachterstand, gedragsproblematiek en veelvuldig schoolverzuim. De ouders van deze kinderen hebben meestal slechts enkele jaren basisonderwijs gehad. Deze kinderen zijn de eerste generatie die naar het voortgezet onderwijs gaat. Slechts enkele ouders hebben zelf het voortgezet onderwijs bezocht. Het merendeel van de gezinnen neemt zowel fysiek als maatschappelijk een geïsoleerde positie in de regio in. Er zijn een aantal verhuizingen geweest van IJzendoorn naar de gemeente Tiel. Totaal 4 kinderen; Binnen de familiecultuur van woonwagenbewoners spelen sterk beschermende opvoedingspatronen een grote rol waardoor deelname aan voorschoolse educatie niet vanzelfsprekend is. Er gingen het afgelopen schooljaar geen kinderen naar de peuterspeelzaal de kinderen zijn nog te jong. Wel is er een kind aangemeld voor aankomend schooljaar ,5 % van de leerlingen van 4-12 jaar gaat naar het speciaal (basis) onderwijs 4-12 jaar Totaal 8 leerlingen; Er waren 8 leerlingen in het primair onderwijs waarvan er 3 naar het reguliere basisonderwijs gaan: ~ Het Kompas ( 2) ~ De Rehoboth c.b.s. ( 1) Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 35

36 5 Leerlingen gingen naar het speciaal onderwijs: ~ Roeland Berk en Beuk (cluster 4) ( 1) ~ Cambier van Nootenschool (cluster 3) (4) Bij een aantal van deze leerlingen is sprake van veelvuldig (vermoedelijk) ongeoorloofd schoolverzuim. De consulent probeert het verzuim terug te dringen door te investeren in het verbeteren van de contacten tussen ouders en school en gesprekken met de ouders om ze te motiveren hun kind elke dag naar school te brengen. Afgelopen jaar is er een kleine vooruitgang geboekt omdat er een aantal kinderen gezamenlijk gebruik kunnen maken van het leerling-vervoer. gezin afgelopen jaar zijn doorverwezen naar speciaal het speciaal onderwijs (cluster 3). Een van deze kinderen heeft enkele jaren geen onderwijs genoten, zij is meervoudig gehandicapt. De overige gezinsleden gaan ook naar het speciaal onderwijs. figuur 11. > > > Het percentage leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs Het landelijk percentage van het schooljaar is nog niet bekend. 80 % 70 % 60 % 50 % Gemeente Neder-Betuwe Landelijk Woonwagenleerlingen Landelijk 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % Het hoge percentage leerlingen in het speciaal onderwijs zegt iets over de ernst van de onderwijsachterstand bij deze groep. De grote stijging komt doordat er twee kinderen uit een 36 Jaarverslag

37 jaar Totaal 9 leerlingen; Er waren 3 leerlingen in het voortgezet onderwijs. Daarvan gingen er 2 naar het VMBO; ~ Helicon Groenschool Kesteren ( 1). Deze leerling is in de loop van het jaar geschorst en vervolgens met ingang van schooljaar aangenomen bij Kristallis (cluster 4) te Nijmegen. Deze leerling heeft geruime tijd ongewenst thuis gezeten, ondanks alle inspanningen van de leerplichtambtenaar, onderwijsconsulent en Helicon. ~ Pantarijn Kesteren LWOO ( 1) Er was 1 leerling in het voortgezet speciaal onderwijs (cluster 3) ~ Cambier van Nooten ( 1) Deze leerling heeft geruime tijd geen onderwijs genoten door een zwangerschap. Voor komend schooljaar zijn er duidelijke afspraken gemaakt met de school leerplichtambtenaar, ouders, leerling en consulent over de aanwezigheid van deze leerling. 3 Leerlingen gingen naar het praktijkonderwijs: ~ Lingecollege locatie Rozenstraat ( 3). Bij een aantal van de leerlingen op het praktijkonderwijs is sprake van zorgwekkend verzuim. Daarnaast versterkt het hoge percentage woonwagenleerlingen op deze school de gedragsproblematiek. De consulent vervult hierbij een brugfunctie tussen de school en de ouders. Inzet hierbij is om de leerlingen zo lang mogelijk op school te houden en ze vanuit school toe te leiden naar (aangepast) werk, gezien de geringe kansen van deze jongeren op de arbeidsmarkt. Een leerling is gestopt met de opleiding en bevallen van een dochter. Van de overige 3 leerlingen is: ~ 1 Leerling uit huis geplaatst. Deze leerling volgt onderwijs elders. De leerling heeft een korte periode weer thuis gewoond, bij vader. Nu woont hij bij moeder. ~ 2 Leerlingen gingen naar het ROC Rivierenlandcollege, waarvan1 leerling is gestopt vanwege het zorgen voor en helaas overlijden van vader. 8.5 Overige contacten Leerplichtambtenaar Ambtenaar leerling-vervoer Gemeentelijke sociale dienst AMK Woning stichting Valburg Landelijk centrum Onderwijs en Jeugdzorg Consultatiebureau Stichting peuterdriehoek IB-Groep Deelname overleg Leerplichtoverleg Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 37

38 8.6 Verdeling uren OWWZ- consulenten figuur 12. > > > Verdeling uren OWWZ consulenten, gemeente Neder- Betuwe Bezoek aan huis/ wagen Telefonisch contact Scholen Instanties Administratie Diverse overlegvormen Scholing Diversen Het nieuwe schooljaar OWWZ is actief binnen de gemeente Neder- Betuwe en boekt resultaat met het werk wat ze doet. Gericht op de nieuwe planperiode willen we extra aandacht vragen voor het volgende: Binnen de familiecultuur van woonwagenbewoners spelen van oudsher sterk beschermende opvoedingspatronen een grote rol waardoor deelname aan voorschoolse educatie nog niet vanzelfspre kend is. Deelname verkleint echter de ontwikkelingsachterstand van het kind en vergroot de mogelijkheid om deel te nemen aan de peuterspeelzaal. Er ontstaat langzaam een betrokkenheid van ouders waardoor onderwijs een plaats kan krijgen binnen de gezinscultuur. OWWZ wil inzetten op VVE. We willen komende jaren aansluiten bij de landelijk ontwikkelingen en vernieuwingen. De spelleidster is bezig met het ontwikkelen van verteltassen. Met het project Opstap Opnieuw/ Samen Leren willen we gedifferentieerd en meer vraaggericht gaan werken. 38 Jaarverslag

39 Het aantal tienerzwangerschappen is zorgelijk. De meiden zien zwangerschap helaas ook als een manier om de leerplicht te ontlopen. Dit is een zorgelijke ontwikkeling. De consulent zal deze gezinnen volgen en ondersteunen indien gewenst. De invoering van de nieuwe leerplichtwet roept nu al frustratie op bij de kinderen en hun ouders. De consulent zal hier veel aandacht aan gaan besteden. Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 39

40

41 9 Gemeente Overbetuwe Totaal aantal leerlingen Jaar: 6 Elst, Herveld, Heteren, Zetten 9.1 Inleiding jaar Vanaf Oktober is de nieuwe onderwijsconsulent aangesteld. Dit schooljaar heeft de consulent zich vooral op de gezinnen gericht. Kennismaken en een band opbouwen met de ouders en de leerlingen waren haar voornaamste taken. De gezinnen zijn allemaal benaderd en of bezocht, waar nodig is er direct hulp geboden. De gemeente Overbetuwe heeft ervoor gekozen om alleen voor de leerlingen van jaar OWWZ in te huren. Dit heeft als consequentie dat het overzicht van het aantal Woonwagen en Zigeunerkinderen in de gemeente niet compleet blijft en er belangrijke informatie verloren gaat. Tevens is het ook niet meer mogelijk om leerlingen/gezinnen vanaf het begin te begeleiden zodat er geen continuïteit is. Juist bij gezinnen met jonge kinderen is het eenvoudiger om een band op te bouwen en preventief te werken. Vraag om ondersteuning is er wel. Zeker bij gezinnen met ook jongere leerlingen is het moeilijk om een grens te trekken. Totaal 6 leerlingen; Er waren 6 leerlingen in het voortgezet onderwijs: ~ Westeraam (VMBO-BBL) ( 1) ~ Technische school Jonkerbosch (VMBO-LWOO) (1) ~ SG Mariëndael (cluster 3)( 1) ~ Cambier van Nootenschool (cluster 3)(1) ~ Wethouder Bronckhorstschool (VMBO-LWOO) (1) ~ ROC Rivierenland College ( 1) Een leerling is gestopt met de opleiding en is bevallen van een dochter. Mocht zij haar studie weer op willen pakken dan neemt ze contact op. Een leerling heeft haar eindexamen gedaan en is geslaagd. De consulent heeft de overige leerlingen gevolgd via contacten met de ouders en ondersteuning geboden o.a. in het aanvragen van de Tegemoetkoming Ouders (schoolkosten). 9.3 Overige contacten Leerplichtambtenaren IB-Groep Project Onderwijs aan Woonwagen- en Zigeunerkinderen regio Arnhem 41

42 9.4 Verdeling uren OWWZ- consulenten figuur 13. > > > Verdeling uren OWWZ consulenten, gemeente Overbetuwe Bezoek aan huis/ wagen Telefonisch contact Scholen Instanties Administratie Diverse overlegvormen Scholing Diversen Het nieuwe schooljaar Door de invoering van de nieuwe leerplichtwet moeten de leerlingen tot hun 18e naar school. We zijn benieuwd naar de reacties van leerlingen en ouders als ze er daadwerkelijk mee in aanraking komen. 42 Jaarverslag