nederlands tijdschrift voor heelkunde

Transcriptie

1 jaargang 20 - nummer 4 - mei 2011 nederlands tijdschrift voor heelkunde in dit nummer 123 Hoofdredactioneel 124 Van de bestuurstafel 125 Bestuurlijk nieuws 127 Beroepsbelangen 130 Column 131 Chirurgendagen 134 Van de VAGH 135 Keur de cursus 136 Over de grens 140 Van de NVvV 142 Proefschrift: Zoeken naar metastasen bij het colorectaal carcinoom 144 Cochrane-review in perspectief: Behandeling van proximale humerusfracturen bij volwassenen 146 Casus: Geluk bij PEG 147 Casus: Carpometacarpale luxatie 150 Casus: Een patiënte met een geïsoleerd aneurysma van de arteria femoralis superficialis 153 Interview: Prestigieuze plek voor Ploeg 156 Korte Berichten 157 Personalia 158 Colofon NTH_11_04.indd 1 5/9/2011 5:41:05 PM

2 Partnering with medical professionals for better patient outcomes At Covidien, patient safety drives our innovation. That s why we collaborate with doctors to develop products such as Tri-Staple platform, LigaSure system, Permacol and V-loc to reduce blood loss, shorten recovery times and lessen the chance of infection. It s just one example of how we re part of a worldwide effort to put patient safety first. Learn more at covidien.com/successstories. COVIDIEN, COVIDIEN met logo, Covidien logo en positive results for life zijn in de VS en/of internationaal geregistreerde handelsmerken van Covidien AG. Alle andere merken zijn handelsmerken van een Covidien onderneming Covidien. Alle rechten voorbehouden. Covidien Nederland B.V. Hogeweg 105, 5301 LL Zaltbommel Postbus 2205, 5300 CE Zaltbommel Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) infonl@covidien.com NTH_11_04.indd 2 5/9/2011 5:41:18 PM

3 hoofdredactioneel De beste stuurlui staan aan wal Haagse Chirurgen (de fusiemaatschap Heelkunde van Bronovo en Medisch Centrum Haaglanden) doen dienst op drie locaties (Antoniushove, Bronovo en Westeinde). Dagelijks hebben drie chirurgen dienst voor de algemene heelkunde en differentiaties abdominale chirurgie, traumachirurgie en vaatchirurgie. Na lang praten en veel rekenen waren wij er begin dit jaar uit. Q1 zit er al weer op en we zijn niet ontevreden. We verkennen letterlijk en figuurlijk elkaars werkterrein. De techniek van de videoconference tijdens overdrachten laat ons steeds minder vaak in de steek. Het wekelijkse beraad van het Dagelijks Bestuur en de maandelijkse plenaire maatschapvergaderingen verlopen in goede harmonie en zijn efficiënt en productief. Tijdens een brainstormsessie op een zondagmorgen hebben we naar elkaar onze ambities uitgesproken en de contouren van onze toekomstplannen neergelegd. Het regent collumfracturen in onze buurt en gedifferentieerde diensten leiden ertoe dat niet meer alle chirurgen heupfracturen opereren. Alle locaties kampen met personeelskrapte en niemand maakt graag de afweging reguliere productie in te leveren om een acute kamer in te ruimen voor semi-spoedingrepen. Wanneer een van de eigen traumachirurgen overdag niet op een acute kamer terecht kan dan doet zich soms in de avonduren een probleem voor wanneer er op twee locaties werk aan de winkel is voor de traumachirurg. We hebben afgesproken dat we niet met patiënten gaan slepen. Zowel de patiënt als het operatieteam moet dan dus wachten op de chirurg. Slechte zaak en daar gaat onze AD-notering, wordt er dan geklaagd. (lees mishandelaar) van mijn patiënt en waarom kan hij die niet te spreken krijgen?!. De uitleg dat collega Y met vakantie is en het dus zowel in het Westeinde als in Bronovo onmogelijk is om met hem van gedachte te wisselen, mag niet baten. Dagelijkse zorg door de toegewijde AIOS en gesprekken met de patiënt en zijn familie door een abdominaal chirurg die over het EPD van patiënt kan beschikken ten spijt, blijft de huisarts mopperen. In onze regio werken we samen met het LUMC, met vier ziekenhuizen waarmee wij de Coöperatie van Samenwerkende Ziekenhuizen West-Nederland vormen, ook wel A12-ziekenhuizen genoemd, en met negen ziekenhuizen van het IKNL, locatie Leiden, voorheen het IKW. Het IKW was in 2005 vooruitstrevend met concentratie en spreiding van lever-, pancreas-, rectum-, sarcoom- en slokdarmchirurgie. Anno 2011 zijn de afspraken aangescherpt en is besloten om ook maagchirurgie te concentreren in centra voor upper GI-surgery. Omdat we niet alleen over volume spraken, maar ook over uitkomst-van-zorg-gegevens konden beschikken, hebben we elkaar op de inhoud kunnen vinden. Het ging niet zonder slag of stoot en hier en daar deed het pijn, omdat de besluitvorming niet overeenkwam met bepaalde ambities. Maar we zijn er uitgekomen. Samenwerken is niet eenvoudig. Het is al lastig genoeg om de samenwerkende partijen op een lijn te krijgen en iedereen van het nut van de samenwerking te overtuigen, laat staan dat de omstanders meteen in applaus uitbarsten. Mijnheer X is overigens dik tevreden over de samenwerking van de chirurgen. «dr. O.R. Guicherit, Lid Hoofdredactie De heer X was in het Westeinde door abdominaal chirurg Y geopereerd en werd om onduidelijke redenen in Bronovo heropgenomen met een postoperatieve complicatie. Wij hebben aan Jan en alleman moeten beloven dat we geen patiënten tussen twee ziekenhuisorganisaties zullen rondpompen en we laten dat dus wel uit ons hoofd. Maar niet alleen Gods wegen, ook die van patiënten en huisartsen zijn ondoorgrondelijk, dus mijnheer X belandde in Bronovo en het toeval wil dat in dat weekend collega Z uit het Westeinde in Bronovo dienst deed. Na een reïnterventie knapt de patiënt langzaam maar zeker op. De huisarts is echter in toorn ontstoken en belt op hoge poten naar het ziekenhuis, wie is nu de behandelaar 123 NTH_11_04.indd Sec1:123 5/9/2011 5:41:19 PM

4 van de bestuurstafel Vereniging uit de gevarenzone Met goede moed de toekomst in dr. M.H.A. Bemelmans, Penningmeester NVvH Na een turbulente tijd de afgelopen jaren zien we na grondig en constructief werk van onze vorige penningmeester Huib Cense, die in november afscheid nam, dat er na een periode van een financiële crisis binnen onze vereniging weer licht aan de horizon is. Het is de NVvH gelukt om een ommekeer te bewerkstelligen, waardoor we momenteel weer een positief saldo hebben, de organisatie op orde aan het komen is en we kunnen denken aan de toekomst. Hoewel de jaarrekening nog niet definitief is vastgesteld, mogen we er wel vanuit gaan dat we 2010 financieel positief afsluiten. We kunnen daardoor onze reserve weer laten toenemen. Willen we financieel gezond blijven, dan is zo n reserve ter grootte van één jaar contributiegeld noodzakelijk. De exacte gegevens zullen later volgen, nadat de jaarrekening is vastgesteld en de accountant goedkeuring heeft verleend. Voor geïnteresseerde leden is het accountantsrapport na de Chirurgendagen op het bureau van de NVvH in te zien. De contributie De ledenbestanden zijn opgeschoond en op basis daarvan kunnen we beter de contributieaanvragen rondsturen en mutaties verwerken. Desalniettemin zal het toch nog af en toe voorkomen dat er een rekening verkeerd wordt verstuurd, maar we zullen proberen dit in de toekomst uit te bannen. Mutaties kunnen in de toekomst door u online worden ingediend, waardoor er ook geen onduidelijkheid meer is over opgezegde lidmaatschappen en data van mutaties. We hebben de contributie-inning in die zin veranderd dat er indien nodig een incassobureau wordt ingeschakeld, waardoor de contributies nagenoeg geheel kunnen worden geïnd. Hoewel we beseffen dat dit soms onprettig overkomt, is het voor onze vereniging essentieel om financieel gezond te blijven en bovendien eerlijk ten opzichte van de leden die hun contributie naar behoren betalen. We zien dat deze actie dit jaar heeft geresulteerd in een vroege betaling door vele leden, niet alleen om te profiteren van de korting die gegeven wordt bij vroege betaling, maar ook om eventuele herinneringen dan wel incasso te vermijden. De verhoogde contributie was de afgelopen jaren noodzakelijk voor een financieel gezonde basis. Het is echter nog te vroeg om te kunnen zeggen dat de contributie weer verlaagd zou kunnen worden. We houden de contributie daarom op hetzelfde niveau als Temeer omdat een verdere professionaliseringslag nodig is én er veel ontwikkelingen en nieuwe uitdagingen zijn, die weer nieuwe uitgaven met zich meebrengen. De normering, certificering, zorgconcentratie, normtijden, juridische procedures tegen honorariumkortingen, interne en externe communicatie en ondersteuning van het bestuur vragen de nodige aandacht en daarmee de nodige kosten - in onze vereniging. Daarbij willen we de verhoging van de financiële ondersteuning van de BBV handhaven, omdat we het belangrijk vinden uw beroepsbelangen als chirurg structureel te behartigen. Jacques Oskam heeft geweldig werk verricht en is momenteel zover dat hij ook bij overleg in Den Haag, de NZa en het College voor Zorgverzekeringen de voet tussen de deur heeft weten te krijgen. De overige inkomsten De inkomsten van de Chirurgendagen zijn licht toegenomen. We hebben de afspraak gemaakt met Arjan Appel van Congress Company om te proberen dit resultaat vast te houden én daarbij te kijken of we de kwaliteit van de service aan de leden tijdens de Chirurgendagen nog kunnen vergroten. Afgelopen jaar heeft u allen al kennis gemaakt met de App voor de Chirurgendagen, die ook dit jaar weer online zal zijn. Daarnaast zijn we aan het kijken of het mogelijk is een voor u kosteloze Wi-Fi in de lucht te krijgen om de service aan u allen te vergroten. Op de Chirurgendagen willen we ook onze geheel vernieuwde site aan u presenteren in de NVvH-stand. Vanuit de SKMS-gelden is het gelukt om budget voor het in ontwikkeling zijnde Kwaliteitsbeleid beschikbaar te krijgen, en wel voor eenmalige, heelkundige projecten. Ook steunt J&J ons dit jaar weer om onderwijsactiviteiten mogelijk te maken voor onze assistenten en chivo s. Waarvoor dank. 124 NTH_11_04.indd Sec1:124 5/9/2011 5:41:20 PM

5 De uitgaven De bezuinigingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd, hebben een goed resultaat gehad. We hebben de kosten van en voor het bureau verder uitgewerkt en gekeken waar er eventueel nog bezuinigingen konden plaatsvinden, zonder dat dit leidde tot mindere ondersteuning. Voor het komende jaar zullen we een aantal zaken scherper in de gaten houden en zullen kosten die bijvoorbeeld via subverenigingen gemaakt worden, ook op hen verhaald worden. Naast kostenbeheersing hebben we, zoals gemeld, het budget voor de behartiging van onze beroepsbelangen verhoogd en willen dit graag handhaven. De structurele middelen voor kwaliteit komen uit met name de contributies. Vanwege de positieve resultaten zijn we gelukkig ook in staat om tijdens de ALV voor te stellen een mooi bedrag te reserveren voor ons NVvH-lustrum in In mijn presentatie op de ALV zal ik u schetsen hoe en waaraan de contributiegelden zijn en worden besteed. Net als de overige bestuursleden ben ik tijdens de Chirurgendagen regelmatig op de NVvH-stand te vinden om met u van gedachten te wisselen en het beleid toe te lichten. Conclusie Het goede werk van onze vorige penningmeester heeft zijn vruchten afgeworpen. We zijn momenteel in een stabiele situatie gekomen van waaruit we nu met een positieve blik de toekomst in kunnen gaan. We kunnen ons gaan bezighouden met het verder verstevigen en professionaliseren van ons bureau, waardoor we een steeds betere basis voor onze vereniging krijgen en we in de toekomst niet meer onverwacht met crisissituaties zullen worden geconfronteerd. Natuurlijk zullen we alert moeten zijn om financieel gezond te blijven en ons inzetten om aan de steeds weer nieuwe uitdagingen die op onze weg komen, het hoofd te kunnen bieden. Het bestuur ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet! «bestuurlijk nieuws Verbinding tussen Orde en Wetenschappelijke Verenigingen Peter van den Akker, voorzitter NVvH Op initiatief van de wetenschappelijke verenigingen (WV en) - waaronder de NVvH - zijn de WV en en de Orde van Medisch Specialisten (OMS) een zogenaamd Synergietraject aangegaan. Beide partijen zijn niet tevreden met de samenwerking. Onder leiding van bureau Berenschot is eind 2010 onderzoek verricht naar oorzaken van de huidige relatie en mogelijkheden tot verbetering. Dit onderzoek levert de volgende beelden op: - WV en achten bij belangenbehartiging en lobby ook kwaliteit, als inhoudelijk aspect van de medische professie zeer belangrijk. - Het huidig overleg tussen OMS en WV en functioneert onvoldoende effectief en efficiënt. - Huidige structuur van de OMS wordt als een belemmerende factor genoemd voor samenwerking. De WV en willen formele zeggenschap in de besluitvorming van OMS. - Samenwerking krijgt pas echt vorm wanneer er inhoudelijke verbinding is. Een gezamenlijke doelstelling en strategie, die meer proactief handelen (i.p.v. reageren op beleidsvoornemens uit Den Haag) mogelijk maakt ontbreekt. Er zijn drie opties onderzocht om tot verbeterde samenwerking te komen. De eerste twee opties betekenden dat er eerst een nieuwe juridische structuur resp. een gezamenlijke strategie gerealiseerd zou moeten worden. Voor de derde optie hebben de WV en en OMS gekozen: gewoon beginnen met samenwerken door een overleg op bestuursniveau (bestuursvoorzitters van de WV en en voorzitter OMS), het zogenaamde BOO. Ook op het niveau van directeuren komt er een overleg tussen WV en en OMS. Vanuit deze twee overleggen willen we inhoudelijke successen boeken door samen op te trekken en met een geluid de medisch specialisten te vertegenwoordigen. De NVvH is betrokken bij dit Synergietraject, zet zich in de samenwerking met OMS te verbeteren, waarbij we consequent het specifieke belang van de chirurg naar voren brengen. Bijgevoegd vindt u het verslag van de laatste bijeenkomst d.d. 4 april. Hierin vindt u een samenvatting van het Synergietraject. «125 NTH_11_04.indd Sec1:125 5/9/2011 5:41:20 PM

6 Bouwen aan synergie tussen WV en en OMS Maandagmiddag 4 april 2011 hebben de Wetenschappelijke Verenigingen en de Orde van Medisch Specialisten afspraken gemaakt over de wijze waarop zij willen gaan samenwerken en daardoor meer synergie willen bereiken. De Wetenschappelijke Verenigingen (WV en) en de Orde van Medisch Specialisten (OMS) willen nadrukkelijk meer samen optrekken en de krachten bundelen. In het maatschappelijke debat wordt regelmatig aandacht besteed aan de gezondheidszorg en de medisch specialist. De WV en en de OMS realiseren zich de noodzaak om in dit debat één duidelijk geluid te laten horen, in het belang van de patiënt en de kwaliteit van de gezondheidszorg. De noodzaak tot dit eenduidige geluid wordt alleen maar groter nu de besteedbare Euro in de zorg steeds schaarser wordt en andere partijen zich daardoor steeds meer met de financiering van de zorg gaan bemoeien. De OMS en de WV en zijn ervan overtuigd dat de afstemming tussen de huidige organisaties onvoldoende is om effectief te kunnen deelnemen aan het maatschappelijke debat en het voor het voetlicht brengen van een eenduidig beeld van de medisch specialist. Gezamenlijk optrekken en meer synergie realiseren in activiteiten en standpunten is juist nu cruciaal. Consistente participatie in maatschappelijke gremia die er toe doen is hierbij onmisbaar. De gezamenlijke doelstelling is: de OMS moet een slagvaardige, krachtige onderhandelaar c.q. gesprekspartner zijn voor stakeholders op het gebied van kwaliteit, medisch specialistische opleidingen, arbeidsvoorwaarden en professionele autonomie samen met de WV en en namens zoveel mogelijk medisch specialisten. De WV en en de OMS hebben daarom tijdens de werkconferentie van afgelopen maandag besloten om een gezamenlijk Bestuurlijk Overleg Orgaan (BOO) in te richten. Bij de aanwezigen was enthousiasme voor dit voorstel. Sommige WV en gaven aan hogere ambities te hebben en wilden grotere stappen zetten. Voor andere WV en is het op dit moment lastig om voor dergelijke grotere stappen draagvlak bij de achterban te realiseren. Daarom is gekozen voor geleidelijkheid, daar waar mogelijk alvast quick wins te realiseren en te starten met gezamenlijk bestuurlijk overleg. Prof. dr. J.H.J.(John) Wokke, oud-voorzitter NVN, is bereid gevonden om als onafhankelijk voorzitter het BOO te starten. Tijdens de werkconferentie zijn namens de bureaudirecteuren van de WV en en de OMS voorstellen gepresenteerd om de onderlinge synergie en efficiëntie ook op bureauniveau te vergroten. De start hiervan zal agendapunt van het eerste Bestuurlijk Overleg (16 mei 2011) zijn. Dit betekent dat de 27 WV en en de OMS elkaar voortaan op bestuurlijk niveau (voorzitters) vooralsnog maandelijks zullen spreken. Het doel van dit BOO is informatie-uitwisseling, afstemming, het ontwikkelen van een gezamenlijke strategie en evaluatie van de bereikte resultaten. Het BOO is een onafhankelijk overleg van de WV en en de OMS tezamen. Het is dus geen orgaan van de OMS. Vanuit de Raad Kwaliteit, Raad Opleidingen en de Beroepsbelangencommissies kunnen zaken bottom-up worden ingebracht in het BOO. De WV en zullen via dit overleg hun input inbrengen en ook het bestuur van de OMS zal zaken voorleggen aan het BOO, ter voorbereiding op besluitvorming. Daarnaast zal het BOO de voortgang in het project Synergie bewaken. In het najaar van 2011 vindt een tussenevaluatie plaats waarin de samenwerking en de bereikte resultaten worden geëvalueerd. Vragen als Waar staan we nu?, Hoe ligt dit beeld bij de achterban?, Is het onderlinge vertrouwen verbeterd? Hoe functioneert het BOO? komen daarbij aan de orde. Zijn de WV en en de OMS dan zover dat structurele veranderingen definitief doorgevoerd kunnen worden? 126 NTH_11_04.indd Sec1:126 5/9/2011 5:41:20 PM

7 beroepsbelangen Leden NVvH: Concentratie van zorg verhoogt kwaliteit Enorme respons op poll over toekomst medische zorg Chirurgen zijn nauw betrokken bij veranderingen in de zorg zoals concentratie, regionalisatie en nieuwe organisatievormen. Die conclusie is glashelder na de eerste online enquête die massaal en door bijna 50 procent van de leden van de NVvH is ingevuld. Ook de grote hoeveelheid toelichtingen geven aan dat de thema s enorm leven en men zich graag mengt in de discussie erover. Uit de eerste internetpoll van de Beroeps Belangen Vergadering (BBV) blijkt dat praktisch alle leden denken dat de door de overheid ingeslagen weg naar concentratie een onomkeerbaar feit is. Driekwart van de respondenten vindt ook dat de NVvH dit beleid moet ondersteunen, vooral omdat het de kwaliteit van de zorg zal verbeteren. Ruimte voor twijfel Maar er is ook twijfel over wat concentratie precies zal opleveren. 70 procent denkt dat het patiënten een betere zorg brengt (10 procent niet). Of zoals een chirurg het verwoordt: Het is in het afgelopen decennium inmiddels genoeg opgeschreven dat volume en kwaliteit een nauwe relatie hebben. Maar dat ziekenhuizen daardoor ook doelmatiger gaan werken, gelooft een minder grote meerderheid van 56 procent van de respondenten (20% gelooft dit niet). Het is zwaar de vraag of kostenbesparing lukt. De waarheid zal mogelijk hetzelfde zijn als bij fusies van ziekenhuizen: op papier lijkt het allemaal zo mooi, verwoordt een NVvH-lid zijn twijfel. Positief maar kritisch De positieve houding van de voorstanders betekent dus niet dat ze alléén maar voordelen zien. Specialiseren en dus niet overal alle ingrepen meer doen is goed zolang kritisch wordt gekeken welke ingrepen geschikt zijn om te bundelen in regionaal opererende ziekenhuizen. Dit moet alleen voor zeldzame ingrepen of aandoeningen gelden anders wordt het een verschraling van de lokale zorg, aldus een reactie. Ook wijst een aantal leden erop dat het goed regelen van de financiering echt noodzakelijk is. Regioklinieken die dure ingrepen doen, kunnen dat alleen volhouden als de vergoeding voor de ingreep dekkend is.» Regionalisatie van de zorg zal: bijdragen aan eenhogere kwaliteit van de zorg 70% 19% 10% 1% Jacques Oskam, voorzitter BBV en lid dagelijks bestuur NVvH Stefan Roskam, beleidsadviseur beroepsbelangen NVvH leiden tot een doelmatiger werken de onderlinge samenwerking van specialisten verbeteren de samenwerking met ziekenhuisbesturen bemoeilijken de positie van medisch specialisten versterken leiden tot een betere kostenbeheersing van de zorg de positie van medisch specialisten verzwakken 0% 31% 29% 26% 25% 43% 56% 32% 35% 39% 38% eens neutraal oneens geen mening 24% 38% 29% 32% 41% 30% 20% 18% 20% 40% 60% 80% 100% Figuur 1: Mening over verwachte effecten van regionalisatie van de zorg (n= ). 1% 5% 2% 4% 2% 127 NTH_11_04.indd Sec1:127 5/9/2011 5:41:20 PM

8 Tegenstanders van regionalisatie vrezen vooral dat de overheid en verzekeraars de medisch specialisten meesleept in een proces dat vooral kostengedreven is. Zij vinden dat men zich niet blind moet staren op volumenormen voor behandelingen en voorzien logistieke problemen door de concentratie van ingrepen. Langere wachtlijsten worden gevreesd. Persoonlijke gevolgen In de online enquête is ook gevraagd wat de verandering voor gevolgen zullen hebben voor de individuele chirurg. Opvallend is dat het geloof in betere kwaliteit zich ook vertaalt in de eigen prestaties: 51 procent denkt dat die beter zal worden door specialisatie. Ongeveer eenzelfde percentage vindt de toekomst dan ook niet bedreigend. Over het persoonlijk werkplezier zijn de meningen verdeeld. Een derde van de ondervraagden is neutraal, een derde denkt erop vooruit te gaan terwijl een net zo grote groep denkt dat het plezier in het werk juist zal verminderen. Waar sommige chirurgen mee worstelen, blijkt uit de volgende reactie: Enerzijds ben ik positief omdat er zeker een volume-kwaliteitsrelatie is. Anderzijds ben ik negatief omdat ik het jammer vind eventueel bepaalde zorg uit mijn praktijk te verliezen die ik graag doe en naar mijn idee ook kwalitatief goed doe. Met name chirurgen in kleinere ziekenhuizen vrezen dat er onvoldoende interessante operaties overblijven. Ook voorzien ze een hogere werkdruk, meer reistijd en meer onprettige diensten. Zij die stijgend werkplezier verwachten, zien kansen om zich meer te ontwikkelen als expert. Daardoor voorzien ze mogelijkheden voor meer werk en een betere focus op hun werkzaamheden. Afstoten behandelingen Met tweederde denken de meeste chirurgen dat hun eigen ziekenhuis behandelingen zal moeten afstoten door concentratie. Een kwart verwacht dat dit niet het geval zal zijn. Om welke behandelingen gaat het hierbij? Circa 400 van de geënquêteerden beantwoordden de open vraag hierover. Zij noemden pancreaschirurgie, longchirugie, oesophagus chirurgie en vaatchirurgie het vaakst. De meeste maatschappen en vakgroepen (66 procent) anticiperen zelfs al op de naderende verschuivingen. Door operaties te clusteren en het invoeren van een dienstenstructuur maken zij zich klaar voor de toekomst. Daarnaast zijn er al heel wat contacten gelegd over mogelijke samenwerkingsverbanden. Door allianties aan te gaan met andere ziekenhuizen, vakgroepen of maatschappen probeert men zich te verzekeren van voldoende werk, voor het geval belangrijke ingrepen wegvallen. Een aantal respondenten denkt zelfs aan fuseren. Andere organisatievorm Om niet werkeloos de ontwikkelingen af te wachten, heeft de BBV de leden drie scenario s geschetst: niets doen, de collectieve maatschap en het kwaliteitscollectief. Het scenario van het kwaliteitscollectief krijgt met 50 procent de voorkeur, gevolgd door de collectieve maatschap met 37 procent. 6 procent wil het houden zoals het is en de rest heeft geen voorkeur. Uit de toelichting blijkt dat ook hier kwaliteit het leidende argument is. Daaraan koppelen de voorstanders van het kwaliteitscollectief de redenering dat het in het belang van de patiënt is als de beroepsgroep de regie houdt. Ook hechten zij aan hun zelfstandigheid en het vrije ondernemerschap. Ik zie kansen voor de kwaliteit van zorg en voor mezelf en Meest flexibel en de beste garantie voor professionele autonomie, geven twee respondenten aan. Voordelen van collectiviteit Ook de collectieve maatschap krijgt veel steun. Het meest genoemde argument voor deze werkvorm is dat het een einde maakt aan de inkomensverschillen tussen specialisten. Ook hoopt men dat dit leidt tot het einde van de voortdurende Regionalisatie in de zorg: zal de kwaliteit van mijn werk verhogen zal mijn werkplezier in positieve zin beïnvloeden ervaar ik als een bedreiging voor mijn huidige positie zal een negatief effect op mijn inkomen hebben 22% 18% 32% 51% 19% 40% 34% 27% 20% 31% 56% 23% 2% 4% 3% 20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% eens neutraal oneens geen mening Figuur 2: Persoonlijke gevolgen van de regionalisatie in de zorg (n=709). 128 NTH_11_04.indd Sec1:128 5/9/2011 5:41:21 PM

9 8% 4% 26% 63% ja nee weet niet nvt Figuur 3: Verwacht u dat door de herverdeling van zorg bepaalde behandelingen verloren gaan voor het ziekenhuis waarin u (hoofdzakelijk) werkzaam bent? (n=709). 11% 16% 73% ondersteunen bestrijden geen mening Figuur 4: Hoe moet de NVvH zich opstellen ten aanzien van het overheidsbeleid inzake het regionaal concentreren van zorg? (n=707). discussie over de inkomens van specialisten. Een deel noemt als argument dat met een collectieve maatschap een betere en intensieve samenwerking tussen specialisten zal ontstaan. Het is de enige organisatievorm waarin zonder risico voor direct, persoonlijk omzetverlies medisch noodzakelijke veranderingen kunnen worden doorgevoerd zonder belangenverstrengeling, aldus een toelichting. NVvH moet regie houden Ruim 150 chirurgen maakten gebruik van de mogelijkheid om tot slot nog een opmerking te plaatsen of een suggestie te doen. Zij gaven aan dat ze graag vaker een online meningenpeiling willen om een zo breed mogelijk draagvlak te krijgen. Een deel dringt er bij de BBV op aan er alles aan te doen om de regie te behouden. Een chirurg schrijft: Blijf standvastig de chirurg ondersteunen. Kwaliteit en eisen gaan hand in hand met beloning, nu is dat omgekeerd evenredig. En een ander: Neem het volledige initiatief bij de concentratie van zorg en neem besluiten ook als die impopulair zijn. Anders worden de besluiten voor ons genomen. overheidsbeleid en anderzijds door een veranderende maatschappelijke vraag. De resultaten van de ledenpoll laten zien dat u hierover een duidelijke mening heeft. Het is nu aan de NVvH om, met uw opbouwende en kritische punten in de hand, dit proces te beïnvloeden. De NVvH gaat dan ook met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in gesprek om te bepalen hoe een hoger kwaliteit- en veiligheidniveau samenhangt met concentratie van zorg. Welke gevolgen heeft dit voor het beroep? Welke horden moeten nog worden genomen om op een gedegen manier tot concentratie van zorg te komen? Daarnaast zijn wij met diverse partijen gesprekken gestart over onder andere de inrichting van de acute zorg en de kwaliteitsnormen. De NVvH is erg enthousiast over de respons en resultaten van deze eerste ledenpoll. Wij willen dit middel dan ook vaker gaan gebruiken om uw mening over het beleid van de NVvH te peilen. De volgende ledenpoll staat dan ook in het najaar gepland. «De volgende stap Wij kunnen concluderen dat het beroep van de chirurg verandert. Enerzijds door 129 NTH_11_04.indd Sec1:129 5/9/2011 5:41:21 PM

10 column Kwaliteit in perspectief Op de Chirurgendagen komt kwaliteit en vooral patiëntveiligheid weer prominent aan bod. Een goede zaak. Te vaak worden nog onnodig risico s gelopen, zijn er onduidelijkheden en krijgt de patiënt geen kans op vertrouwen. Luister maar naar de verhalen in de eigen omgeving. Patiëntervaringen vertellen veel. In een fractie van een seconde breekt het tuimelende glas en is de toeschietende hand een makkelijke prooi voor een scherf. Zonder hapering klieft het de weke delen aan de volaire zijde van de vinger. Als een lam vogeltje hangt de gevoelloze bleke vinger achterover, buigpezen, zenuwen en arterie door. De chirurg die even later naar de vinger kijkt, oordeelt dat er nog wel wat circulatie is. Hij laat het liever aan een andere chirurg over om de continuïteit van de gekliefde structuren te herstellen. Profylactisch worden enkele pillen Augmentin meegegeven met een afspraak voor de volgende dag. Het antibioticum is ingenomen als de patiënt s ochtends vroeg naar het ziekenhuis teruggaat. Zonder de vinger nog verder te bekijken, geeft de dienstdoende chirurg zorgvuldig heldere informatie over operatie en nabehandeling. Het is wel even slikken, want de hand blijkt voor enkele maanden uitgeschakeld, niet geschikt voor autorijden, fi etsen en sporten. Op deze zaterdag zijn de beschikbare operatiekamers al voor een aantal spoedzaken ingepland, maar hopelijk lukt de operatie vandaag nog. Dus nuchter blijven en een infuus in gebracht. Tegelijk met het infuus loopt de tweede dosis Augmentin in. Op de afdeling geven vier koffi e drinkende en koutende verpleegkundigen aan dat de brancardier en de in de gang staande patiënt nog even op de zuster moeten wachten. Een vriendelijke verpleegkundige begeleidt daarna de patiënt naar het dagverblijf en later naar de kamer. Nauwelijks twee uur na opname wil een verpleegkundige weer een Augmentin-infuus (de derde dosis binnen drie uur) aanhangen, doch ziet ervan af na de verraste reactie van de patiënt. Het infuus loopt daarna te traag: nauwelijks een liter per 24 uur. Wel is zij de eerste die de patiënt informatie geeft over de gang van zaken op de afdeling en welk telefoonnummer bij het bed hoort. s Avonds om uur belt de operateur met de verpleging en deelt mee dat de operatie pas de volgende dag gebeurt. s Nachts om uur wordt, 18 uur na de vorige, weer Augmentin aangehangen. Met de nieuwe dag meldt zich ook een nieuwe operateur. Hij geeft kort wat informatie, andere informatie. Want nee, het is niet de bedoeling dat er direct na de operatie met een dynamische behandeling wordt begonnen. Na de operatie komt de operateur op de verkoever langs. Het is allemaal goed gegaan. Wel is er een bijzonderheid want de oppervlakkige buigpees bleek niet aanwezig. Ontslag volgt die dag nog met een poliafspraak voor over twee weken. De dag erna informeert een zeer vriendelijke zuster telefonisch hoe het gaat. Door haar toedoen belt de operateur vanwege de nabehandeling terug en bevestigt nog eens de statische benadering. Duidelijk dus. Niet dus, want op woensdag belt de handergotherapeut dat na overleg met de chirurgen toch voor een dynamische behandeling is gekozen. Later blijkt ook nog dat de oppervlakkige pees gewoon intact is. Afspraken en informatievoorziening tonen in deze grote opleidingskliniek individuele willekeur en gebrek aan gezamenlijke betrokkenheid. Normale afstemming ontbreekt. Dit is exemplarisch voor veel klinieken, zo blijkt. Vraag het thuis uw buurman maar. Het is allereerst een zaak van gezamenlijkheid en teamgedrag. Ondanks alle kunde geeft een dergelijk oningevuld gedrag de patiënt onzekerheid en onrust, waarmee een belangrijk deel van het behandelingsresultaat verloren gaat. Vertrouwen en veilig voelen zijn wel de basis voor een goede behandeling! Dat is de kunst. «Willem Nugteren 130 NTH_11_04.indd Sec1:130 5/9/2011 5:41:21 PM