STRATEGISCH EN TACTISCH VASTGOEDMANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR. voorjaar 2015

Transcriptie

1 STRATEGISCH EN TACTISCH VASTGOEDMANAGEMENT IN DE PUBLIEKE SECTOR voorjaar 2015

2 inhoudsopgave 3 Voorwoord 4 Strategisch en tactisch vastgoedmanagement voor de publieke sector 5 Schudden en opnieuw delen 5 Een nieuw couplet bij een oud refrein 5 Een andere context 5 Repareren en prepareren 5 Een waardevolle kennismaking 6 Onderwijs 6 Interactieve werkvormen 6 Groepsgrootte 6 Certificering 7 Tijdsbeslag 7 Lesstof 7 Studie-aanpak 7 Programmadirecteur 7 Hoofddocent 7 Docenten 7 Cursusgeld 7 Aanmelden 2 Strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector

3 voorwoord Crises fungeren veelal als katalysator van gewenste en noodzakelijke veranderingen. Zo heeft de financiële crisis tot gevolg dat op tal van niveaus grootschalige en ingrijpende veranderingen worden doorgevoerd. Dat leidt weer tot andere taken en verantwoordelijkheden voor de politiek als beleidsmaker en de overheid als uitvoerder; waarbij taken worden afgestoten of uitbesteed, dan wel worden heroverwogen. en/of geïnteresseerd in zijn, moeten worden voorbereid en toegerust op het uitgebreide én gewijzigde takenpakket. Om professionals in de publieke sector daarbij te kunnen ondersteunen heeft Nyenrode Business Universiteit samen met praktijkdeskundigen een programma ontwikkeld, dat specifiek voor professionals in de publieke sector is samengesteld. Het programma wordt benaderd vanuit drie relevante en met elkaar samenhangende perspectieven. Dit geldt ook voor taken op het gebied van het vastgoedmanagement in de publieke sector. Juist nu neemt de overheid de consequenties nadrukkelijk in ogenschouw die behoren bij het gebruik en/of het eigendom van vastgoed. De oprichting van het Rijksvastgoedbedrijf is hier een goed voorbeeld van. Deze organisatie is op 1 juli 2014 ontstaan uit een fusie van vier Rijksvastgoeddiensten en is in zijn huidige vorm de vastgoedorganisatie van en voor de Rijksoverheid en verantwoordelijk voor het beheer en de instandhouding van de grootste en meest diverse vastgoedportefeuille van Nederland. Een andere visie op, en een bijgesteld beleid voor beheer en onderhoud, aan- en verkoop, nieuwbouw, verbouwing en renovatie, ontwikkeling en herontwikkeling is noodzakelijk geworden. Dat impliceert een andere benadering van vastgoedmanagement op zowel strategisch als tactisch niveau. Ten eerste vanuit de inhoud. Kennis over de laatste ontwikkelingen op het gebied van vastgoedmanagement is noodzakelijk om de inhoud, omvang en reikwijdte van doelstellingen van de organisatie te kunnen bepalen. Inspelen op veranderingen is het tweede perspectief. Dat vraagt om specifieke kennis van en ervaring in verandermanagement binnen publieke organisaties. Het derde perspectief betreft de competentie-ontwikkeling van professionals binnen de publieke sector. Welke vaardigheden zijn nodig om u niet alleen staande te kunnen houden, maar vooral ook om als gekwalificeerde gesprekspartner te excelleren in een sterk veranderend krachtenveld? De kracht van dit Nyenrode-programma ligt in de combinatie van wetenschappelijke fundering en inbreng van praktijkdeskundigheid en -ervaring. Dit betekent dat professionals, die dergelijke doelstellingen zullen moeten realiseren of daar anderszins bij betrokken Tom Berkhout (Programmadirecteur) (Hoofddocent) Strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector 3

4 strategisch en tactisch vastgoedmanagement voor de publieke sector * dag onderdeel inhoud werkvorm docent 1 Ontwikkelen van een vastgoedmanagementstrategie Inleiding op de opleiding De veranderende omgeving ESG en Innovatie Het ontwikkelen van een vastgoedmanagementstrategie Aandachtspunten: de context (intern en extern), het proces (van visie naar implementatie), de inhoud (waar gaat het over) Tom Berkhout 2 De context Corporate & Public Real Estate Management Vraag- en aanbodanalyse Scenarioanalyse DAS-frame Waardeoriëntatie Risicomanagement 3 Het proces Strategische diversiteit als succesfactor Innovatie- en veranderkracht van organisaties Sturen op gedrag, cultuur en kernwaarden Groeicurve en persoonlijk assessment Groeicurve, vastgoed en risk management Opdracht voor workshop management van verandering en vastgoed 4 De inhoud (deel 1) Positionering van en governance binnen de publieke vastgoedmanagementorganisatie Permanente versus tijdelijke organisatie Uitbesteden versus zelf doen Groepsopdrachten Interactieve workshop Groepsopdrachten Roy Kramer 5 Management van verandering Strategische diversiteit als succesfactor Innovatie- en veranderkracht van organisaties Sturen op gedrag, cultuur en kernwaarden Groeicurve en persoonlijk assessment Groeicurve, vastgoed en risk management Uitwerking opdracht management van verandering en vastgoed Opdracht Workshop Roy Kramer 6 De inhoud (deel 2) Facility management Kwaliteit & service Onderhoudsmanagement Voorbereiding op de game 7 Sturing & control Management- en control-cyclus Plannen en budgetteren Benchmarking en KPI s Rapportage-tools Groepsopdrachten Wendy Verschoor 8 Game Trainen van strategisch inzicht en competenties Groepen spelen tegen elkaar in een game die een dag duurt Juerg Bernet * Wijzigingen voorbehouden.

5 strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector Schudden en opnieuw delen Grootschalige bezuinigingen, herverdeling van taken en verantwoordelijkheden, herdefiniëring van doelstellingen, heroriëntatie en gebrek aan voldoende criteria voor controle en toezicht hebben ertoe geleid dat de (semi-)overheid op nationaal, regionaal en lokaal niveau een inhaalslag te maken heeft, waar het gaat om vastgoedstrategie en exploitatie van eigen vastgoed. En die vastgoedportefeuille van BV Nederland omvat nogal wat bijzondere objecten, onder meer: rechtbankgebouwen, scholen, vliegvelden, defensieterreinen, kantoren, monumenten, musea en paleizen. Dat alles wordt ter beschikking gesteld voor de realisatie van overheidsdoelen. Een nieuw couplet bij een oud refrein Een zo omvangrijke en vooral bijzondere portefeuille vereist een op maat gesneden beheer. En een op maat gesneden instructie voor diegenen die daarvoor de verantwoordelijkheid (zullen) dragen. Oude routines volstaan immers niet langer. Nieuwe waarderingsmethoden, beheermodellen, verslaggevings- en rekentechnieken oefenen onontkoombaar hun invloed uit; om nog maar te zwijgen over de invloed van belanghebbende partijen die vragen om duidelijke tekst en uitleg. Zelfs de meest ervaren vastgoedmanager erkent dat inzichten veranderen en dat voortgang andere kennis en vaardigheden eist. Een andere context Met dit nieuwe onderwijsprogramma wil het Real Estate Center van Nyenrode professionals, die verantwoordelijk zijn voor het vastgoedmanagement in de publieke sector een strategisch en tactisch kader bieden, waarmee zij in relatief korte tijd een hoeveelheid kennis en vaardigheden kunnen verwerven met een hoog praktijkgehalte. Nieuwe begrippen worden toegelicht en in een breder perspectief geplaatst. Niet alleen wordt de theorie uiteengezet, maar worden vooral de ingrijpende veranderingen op maatschappelijk, economisch, juridisch, ethisch en politiek gebied in de huidige context uitgelicht en besproken. Repareren en prepareren Na het volgen van dit programma kan de deelnemer niet alleen vakinhoudelijk adequaat anticiperen en reageren op veranderingen, maar is hij of zij ook beter in staat om de gewenste oplossingen en zienswijzen te analyseren en in te voeren. Op strategisch niveau wordt vooral aandacht besteed aan ontwikkelingen met betrekking tot overheidsvastgoed en de consequenties voor de bestaande en toekomstige vastgoedportefeuille. Gedurende het programma toetsen de deelnemers met scenario s de ontwikkelingsen oplossingsrichtingen en maken de deelnemers sterkte- en zwakteanalyses. Tijdens het programma wordt ingegaan op: strategische diversiteit als succesfactor; innovatie- en veranderkracht van organisaties; sturen op gedrag, cultuur en kernwaarden; de groeicurve en het persoonlijk assessment ; risico management; veranderingen beheersen; vernieuwing, verbetering en innovatie als doelstellingen; beleid op gebied van ESG (Environment, Social, Governance); kwaliteit & dienstverlening; medewerkers motiveren en betrekken bij planning en uitvoering. Een waardevolle kennismaking Na afloop hebt u kennis van: de wijze waarop vastgoedvraagstukken van de middellange en lange termijn in kaart kunnen worden gebracht en een actieplan kan worden opgesteld; de DESTEP-methode (demografisch, economisch, sociaal-cultureel, technologisch, ecologisch, politiek/wettelijk); strategische vastgoedvraagstukken die overheidsvastgoed gaan beïnvloeden; scenarioplanning en de wijze waarop dit instrument gebruikt kan worden voor het beheer van overheidsvastgoed Strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector» 5

6 (ontwikkelingsrichting kiezen); exploitatiemanagement van overheidsvastgoed; het strategisch en tactisch niveau: een sterkte-/zwakteanalyse maken van beheer van overheidsvastgoed om daar actiegericht mee om te gaan; portefeuillebeheer (portefeuillestrategie, risicomanagement, mutaties, exploitatie, organisatie) van overheidsvastgoed; signaleringen van vastgoedproblemen: die zodanig analyseren dat de juiste deskundigen kunnen worden geraadpleegd en ingezet; leiderschaps- en veranderingskwaliteiten, die nodig zijn voor de toekomstige opgaven; het (op)stellen van een ontwerp en een diagnose betreffende innovatie, verandering, beheersing, sturen op gedrag, cultuur en kernwaarden en het risicomanagement inzake vastgoedprojecten; de herkenning van de kracht van teams op basis van de groeicurve en de zelftoets. Onderwijs Het programma wordt te Breukelen verzorgd door docenten en gastdocenten van het Real Estate Center van Nyenrode Business Universiteit. Interactieve werkvormen Het programma heeft als basiswerkvorm plenaire, intensieve hoorcolleges afgewisseld met werkcolleges die gebaseerd zijn op casussen. Dit alles onder leiding van een ervaren docent met zowel les- als praktijkervaring. Groepsgrootte Maximaal 25 personen. Certificering Voor het volgen het gehele programma geeft Nyenrode Business Universiteit een deelnamecertificaat af. 6 Strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector

7 Tijdsbeslag 8 dagdelen hoorcollege + (minimaal) 8 dagdelen voorbereiding. 8 dagdelen werkcollege + (minimaal) 8 dagdelen voorbereiding. Een dagdeel bestaat uit 4 uur. Lestijden uur warme maaltijd rond uur Lesstof Als basis de aangegeven hoofdstukken uit: Handboek Vastgoedmanagement van en Mariëlle Wieman Huisvestingsmanagement van Jan Gerard Hoendevanger, Theo van der Voordt en Jaap Wijnja. Als verdieping: aanvullende (per dagdeel) uit te delen artikelen en/of boeken in de cursusmap. Hoofddocent MBA MSRE FRICS, Managing Director RICS Europe, Russia & CIS Docenten - Drs. Ir. Wendy Verschoor MRICS, Director Real Estate Advisory PWC, Chairman RICS Nederland - Mr. Roy Kramer RA, Director Nyenrode Business Universiteit - Prof. Dr. Jürg Bernet MSc MBA FRICS, Visiting Professor Danube University Krems, Oostenrijk Cursusgeld Het cursusgeld bedraagt euro, vrij van BTW. Aanmelden U kunt zich aanmelden via het inschrijfformulier op de website van Nyenrode: Studie-aanpak Intensieve, plenaire, hoor/werkcolleges waarin de leerstof wordt verlevendigd aan de hand van casussen die (uitsluitend) tijdens de werkcolleges worden besproken. Lesstof vóór het hoorcollege lezen, plenair hoorcollege volgen en vervolgens casussen tijdens werkcollege maken om zelf te toetsen of de theorie kan worden omgezet in praktijk. Programmadirecteur Prof. dr. Tom M. Berkhout MRE MRICS, Nyenrode Real Estate Center Strategisch en tactisch vastgoedmanagement in de publieke sector 7

8 Nyenrode Business Universiteit Straatweg 25, 3621 BG BREUKELEN Postbus 130, 3620 AC BREUKELEN t e l.kamerling@nyenrode.nl