Sine Limite scholingsaanbod

Transcriptie

1 Sine Limite scholingsaanbod Hierbij ontvangen jullie het uitgebreide scholingskatern van Sine Limite voor het schooljaar Naast een aantal vertrouwde onderdelen is er weer veel nieuw aanbod, gebaseerd op vragen die wij van de scholen en kindercentra hebben ontvangen. Mooie voorbeelden hiervan zijn de lezing van Mark Mieras, een Sinemiddag over buitenspelen, een werkmiddag over het werkgeheugen en een workshop over rijp voor groep 3. Het aanbod op het gebied van scholing rond het jonge kind is uitgebreid met o.a. maatwerktrajecten en een ruimer aanbod Sinemiddagen. Dit alles is terug te vinden in het Katern Jonge kind. Het hele scholingsaanbod staat ook op de website van Sine Limite. Per onderdeel staat de inhoud kort beschreven en daarnaast de doelgroep, data en wijze van opgeven. Opgave via naar het loket met daarbij per persoon de vermelding van de cursus, training of scholingsbijeenkomst en naam en school. Wanneer je onverhoopt niet kunt deelnemen aan de scholing verzoeken wij om af te melden via het loket. Wij kunnen dan iemand anders blij maken met een plaats. Mocht je je niet afgemeld hebben zijn wij genoodzaakt kosten in rekening te brengen. Twee weken voor aanvang ontvang je een herinnering. Na deelname aan de scholing ontvang je per mail een bewijs van deelname. Hierop staat de studiebelasting vermeld. Voor scholing van meerdere bijeenkomsten geldt een aanwezigheid van minimaal 80% voor het ontvangen van een bewijs van deelname. Wij hopen velen van jullie te zien op een of meerdere van onze scholingsbijeenkomsten. Mochten er vragen zijn, kun je altijd mailen naar het loket Met vriendelijke groet, Carolien van Traa 1

2 Lezing Mark Mieras Inspirerende lezing over het brein, bewegen en executieve functies 04 Sinemiddagen Executieve functies 05 Hoogbegaafdheid en overgang PO-VO 06 Invoeren van referentieniveau taal 07 Rijk buitenspelen voor kinderen van 6-12 jaar 08 Leerkrachtkringen ASS (Autisme Spectrum Stoornis) 09 Druk gedrag 10 Dynamische groep 11 Hoogbegaafdheid groep 4 t/m 8 12 Werkmiddagen Plusgroepbegeleiders 13 Uitwisselingsmiddag leerkrachten ZML leerlingen onderbouw 14 Beeldcoaches 15 Kleuterverlenging 16 Gedragsspecialisten 17 Uitwisselingsmiddag voor leerkrachten groep 7/8 18 Werkgeheugen 19 Goodpractice middagen: passend onderwijs om trots op te zijn 20 2

3 Cursussen en trainingen Upgradecursus Sprint Plus nieuwe versie 21 Training technisch leesonderwijs in het kader van LIST 22 Rekenen: diagnosticerend onderwijzen (voor schoolteams tijdens studiedag op school) 23 Maatwerk Invoering executieve functies 24 Ouders Ouderavond Druk gedrag 25 Netwerken DOE (RT) - IB - Directeuren Netwerk rekencoördinatoren en rekenspecialisten 26 DOE netwerk 28 Overzicht data IB-netwerk en directeurennetwerk 29 3

4 Lezing Mark Mieras Leg zes mensen in een hersenscanner en je ziet zes verschillende beelden. Elk brein is bijzonder en wordt gedurende het leven steeds meer bijzonder bovendien. Dat komt doordat we niet alleen in aanleg verschillen maar vooral ook door onze ervaringen worden gevormd. Wetenschapsjournalist Mark Mieras weet op boeiende wijze zijn publiek aan hem te binden door het vertellen van verhalen. Bij voorkeur verhalen over de werking van de hersenen. Hij is geen onderzoeker. Wel praat hij veel met hen, leest hun publicaties en vertaalt hun onderzoek voor de samenleving. Gedachten worden mede gestuurd door lichaamshouding, beweging en handelingen. Intelligentie is dus deels fysiek. Wie beweegt kan beter denken, begrijpen en onthouden dan wie stilzit. Voor de ontwikkeling van de hersenen is ervaren en fouten maken een must. Kinderen leren al vroeg om gemaakte fouten als pijnlijk te labelen. Fouten maken is voor de hersenen een voorwaarde om betekenis te geven en te leren. Wat betekent dit voor het werk in de opvang of onderwijs? Mark Mieras neemt ons tijdens deze lezing mee door het brein, het effect van beweging en het versterken van executieve functies. Het volgen van deze lezing in combinatie met de Sinemiddag executieve functies wordt aanbevolen. Leerkrachten groep 1 tot en met groep 8 en begeleiders van het basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Dinsdag 27 september 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 10 september 2016; VOL=VOL!! Kleine zaal van Schouwburg Deventer 4

5 Sinemiddag Executieve functies Executieve functies (vaardigheden) zijn het vermogen om dingen te organiseren, te focussen en impulsen onder controle te houden. Zwakke executieve functies beïnvloeden het vermogen om de informatiestroom en de taken te beheren. Deze vaardigheden zijn nodig om op school goed te kunnen functioneren. Leerlingen met zwakke executieve vaardigheden begrijpen vaak heel goed het wat op school, maar worstelen met het hoe. Dit kan frustrerend zijn voor leerkrachten, ouders en het kind zelf. De kinderen hebben begrip en hulp nodig bij het omgaan met de eisen op school en het laten zien wat ze kunnen, zodat ze effectieve en zelfstandige leerlingen kunnen worden. Na een boeiende inleiding over de werking van het brein en executieve functies gaan de deelnemers in groepen uiteen en aan de slag met de EF en het koppelen aan leerkrachthandelen. Wat zet je in tijdens de les om de EF bij leerlingen te stimuleren? Het doel van deze middag is het kennismaken met executieve functies (vaardigheden) en het toepassen van de begrippen van executieve functies binnen de dagelijkse onderwijspraktijk. Deze bijeenkomsten zijn een herhaling van de Sinemiddagen van schooljaar Leerkrachten groep 3 tot en met groep 8 en begeleiders van het basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Woensdag 12 oktober 2016 van tot uur Donderdag 17 november 2016 van tot uur Deze bijeenkomsten hebben dezelfde inhoud. Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 30 september 2016 of vóór 5 november

6 Sinemiddag Hoogbegaafdheid en overgang PO-VO Een praktische middag over het begeleiden van meer- en hoogbegaafde leerlingen in de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs. Hoogbegaafden zijn vaak de besten van hun groep of klas. Wanneer alles goed gaat doorlopen zij een traject van basisschool, vwo/gymnasium, universiteit. Een hoogbegaafde leerling doet het schoolwerk vaak sneller of met minder fouten dan een klasgenoot. Dit klinkt allemaal positief. Echter hoogbegaafden kunnen ook de lesstof zo saai gaan vinden dat ze gaan onderpresteren. Óf een hoogbegaafde leerling gaat expres minder presteren om op die manier minder op te vallen. Om de hoogbegaafdheid geen probleem te laten worden moet er een goede afstemming tussen betrokkenen zijn bij de overgang van basisschool naar VO-school waarbij er zorg gedragen wordt voor continuïteit van de (leer)ontwikkeling van het kind. Deze middag biedt informatie en praktische handvatten op het gebied van: - Leren leren: Wat is dat eigenlijk? En hoe leer je dit aan (hoog)begaafde leerlingen? - Plannen en organiseren van huiswerk - Toetsen en werkstukken Wat kunnen deze leerlingen over het algemeen nog niet goed als ze in het VO starten en wat kunnen we in het basisonderwijs doen om ze hierbij te begeleiden en te coachen? Als een leerling versneld de basisschool doorlopen heeft, hoe zit het dan met de sociaal- emotionele ontwikkeling als ze heel jong naar het VO gaan? Wat is de ervaring hiermee in het VO in Deventer? Leerkrachten groep 6 tot en met groep 8 en intern begeleiders van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs en docenten en begeleiders van het voortgezet onderwijs leerjaar 1 en 2 Datum Woensdag 8 februari 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 15 december

7 Sinemiddag Referentieniveau taal Invoeren van referentieniveau taal - van basisschool tot in het hoger onderwijs, de doorlopende leerlijn Een goede doorlopende leerlijn voor taal van de voor- en vroegschoolse educatie, het primair en voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs tot en met het hoger onderwijs; dat is de essentie van het referentiekader taal. Het gaat er daarbij niet alleen om dat het taalonderwijs binnen de sector op orde is, maar ook en vooral dat de aansluiting tussen de sectoren goed is. Het realiseren van doorlopende leerlijnen betekent dat het onderwijssysteem zó in elkaar moet zitten, dat er zowel in vakinhoudelijke, vakdidactische als in leer- en ontwikkelingspsychologische zin sprake is van een passende en logische ordening en opbouw van de leerstof. Dat is voor het grootste deel de verantwoordelijkheid van scholen en leerkrachten. Maar juist op het punt van de doorstroming en doorlopende leerlijnen ligt er ook een taak voor de overheid. Vandaar de wet 'Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen'. Voor een succesvolle invoering van het referentiekader moeten leerkrachten ermee leren werken. Zij gaan immers in de lespraktijk met het referentieniveau aan de slag, om de taalvaardigheden van leerlingen te verbeteren. Het invoeren van het referentieniveau taal leidt tot toenemende aandacht voor dit vak en voor de doorlopende leerlijn. Inmiddels zijn er veel concrete veranderingen zichtbaar, het werk is nog niet klaar, maar er is een goed fundament gelegd. Deze middag worden de deelnemers geïnformeerd wat het referentiekader betekent voor de dagelijkse praktijk van het onderwijs. Deze Sinemiddag wordt verzorgd door het CPS. Leerkrachten groep 1 tot en met groep 8 en intern begeleiders/directeuren van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Woensdag 8 maart 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 20 januari 2017; er volgt t.z.t. nog een aankondiging van het definitieve programma op de website van Sine Limite 7

8 Sinemiddag: Rijk buitenspel Scoren met meer aandacht voor buitenspelen? Rekenen en taal scoren in het onderwijs. En hoe zit dat bij het vak buitenspelen? Wat doet het met het welbevinden van een kind wanneer de aangeboden buitenspelactiviteiten niet scoren in zijn/haar brein? Je zal maar in groep 7 zitten en niet van voetballen houden... Zijn er op jouw school genoeg alternatieven voor deze kinderen? Kunnen ze bijvoorbeeld kiezen uit creatieve-, natuur-, cognitieve- of muziekactiviteiten op de speelplaats, omdat dat meer bij hen past? Elk kind beschikt over vaardigheden en interessegebieden. Wanneer we deze twee inzetten bij het voorbereiden van het buitenspelen kunnen we meer kinderen een tijd van ontwikkelen aanbieden. Je zult merken dat er dan minder verveling zal zijn, meer betrokken spel en minder conflicten tijdens het buitenspel. Daardoor zal het pedagogisch klimaat sterk verbeteren en dat heeft effect op de lessen binnen. Wanneer kinderen lekker buitenspelen, voelen ze zich competent. In elke schoolmissie staan hierover mooie teksten: 'Elk kind verdient een fijne schooltijd in een plezierige sfeer'. 'Onze school is een veilige basis waarin elk kind zich optimaal kan ontplooien'. 'Het talent van elk kind krijgt ruimte!' Wanneer we willen dat het bovenstaande ook van toepassing is op het buitenspelen, dan is er nog veel te doen. In deze presentatie wordt de eerste stap gezet. Iedereen mag meedoen! Omdat het noodzakelijk is voor een gezonde ontwikkeling van alle kinderen. Daar scoor je mee als school. Zelfs de resultaten van het taal- en rekenonderwijs kun je verbeteren door het buitenspelen te verrijken. Leerkrachten en intern begeleiders groep 3 tot en met groep 8 van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Woensdag 16 november 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 1 oktober

9 Leerkrachtkring ASS Naast de basistheorie over ASS (autisme spectrum stoornis) wordt er verdiept in de theorie over ASS: welke problemen ervaart een leerling met ASS en hoe ga je hier als leerkracht mee om? Ook komt klassenmanagement en het optimaliseren van de omgeving voor wat betreft ruimte, tijd, activiteiten en sociale situaties aan de orde. Tevens wordt er aandacht besteed aan explosief gedrag bij ASS: oorzaken, preventie en hulpmiddelen. We zullen met elkaar bespreken hoe je tegemoet kunt komen aan de onderwijsbehoefte van de leerling met ASS en veranderingen kunt doorvoeren in de eigen klassensituatie. Tijdens de bijeenkomsten vindt er een vorm van intervisie plaats met als doel ervaringen uit te wisselen en te leren van elkaar. De praktijkopdrachten worden voor- en nabesproken. Tijdens één van de bijeenkomsten wordt er een bezoek gebracht aan de werkplekklas van de Ambelt waar uitleg gegeven wordt over het werken met TEACCH (een interventieprogramma dat tot doel heeft om de individuele vaardigheden van leerlingen met ASS door middel van een zeer gestructureerde omgeving te stimuleren). Daarnaast zal tijdens één van de bijeenkomsten een ouder als ervaringsdeskundige aansluiten. Leerkrachten in het basisonderwijs of speciaal (basis) onderwijs die een leerling met ASS in de groep hebben of hebben gehad Studiebelasting 22 uren (10 contacturen en 12 zelfstudie-uren) Data Dinsdag 20 september 2016 van tot uur Dinsdag 4 oktober 2016 van tot uur Dinsdag 25 oktober 2016 van tot uur Dinsdag 8 november 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór de zomervakantie, er volgt een bevestiging of je kunt deelnemen 9

10 Leerkrachtkring Druk gedrag Tijdens deze leerkrachtkring vormt het thema klassenmanagement de rode draad door alle bijeenkomsten. We starten de eerste sessie met het onderscheid druk gedrag en ADHD. Wanneer noem je druk gedrag ADHD? Of maakt het voor de manier van lesgeven niet uit of er een etiket ADHD op de leerling geplakt is? Tijdens de volgende bijeenkomsten wordt er gewerkt vanuit de casus die de deelnemers zelf meebrengen. Er wordt ingezoomd op het geven van instructie, werkmomenten en vrije situaties. Wanneer is het gedrag problematisch en wanneer juist niet? Vandaaruit wordt er gekeken naar oplossingen. Ook kijken we in deze leerkrachtkring naar eigen leerkrachtstijl en wat dit kan betekenen voor een druk kind. Daarnaast is er aandacht voor jongens en meiden. Is er een verschil tussen jongens en meiden? Waar komt dit vandaan? Wat zijn die verschillen? En hoe kun je daarop inspelen als leerkracht? Tijdens één van de bijeenkomsten zal een ouder als ervaringsdeskundige aansluiten en vertellen hoe het is om een kind met ADHD te hebben. Welk traject hebben ouders doorlopen, hoe is het contact met school, wat zijn de do s en don ts voor jou als leerkracht in het contact met ouders. Leerkrachten in het basisonderwijs of speciaal (basis) onderwijs Studiebelasting 22 uren (10 contacturen en 12 zelfstudie-uren) Data Donderdag 12 januari 2017 van tot uur Donderdag 2 februari 2017 van tot uur Donderdag 2 maart 2017 van tot uur Donderdag 23 maart 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 10 december 2016; er volgt een bevestiging of je kunt deelnemen 10

11 Leerkrachtkring Dynamische groep Onderwijs gaat niet alleen over rekenen, taal en lezen. Het gaat ook over leerlingen en leerkrachten die een groot deel van de dag met elkaar doorbrengen. Meestal is er een goede sfeer en kan er prettig worden gewerkt. Helaas gaat het ook wel eens mis. Op zulke momenten lopen de emoties hoog op en kan onschuldig gedrag in slechts enkele ogenblikken escaleren. Een klas is niet zomaar een groep, daar moet je moeite voor doen. Groepsvorming start al vanaf de eerste schooldag. De tips en theorie (Groepsplan Gedrag) binnen deze leerkrachtkring leveren een waardevolle bijdrage aan deze groepsvorming. Daarnaast wordt er uitgebreid aandacht besteed aan klassenmanagement en sociaal-emotioneel leren. De leerkracht krijgt handvatten aangereikt om de functie van lastig gedrag te doorgronden. Er zullen tevens handelingsstrategieën en interventies worden besproken. Voorafgaand aan de bijeenkomsten zal er in de groep geobserveerd/gefilmd worden door de cursusleiders, zodat er aan de hand van concrete voorbeelden gewerkt kan worden. Ook wordt dit materiaal (in overleg) gebruikt voor intervisie binnen de leerkrachtkring. Leerkrachten in het basisonderwijs die ondersteuning willen bij een dynamische groep en daarnaast uitwisseling willen met collega s Studiebelasting 22 uren (10 contacturen en 12 zelfstudie-uren) Data Maandag 12 september 2016 van tot uur Maandag 3 oktober 2016 van tot uur Maandag 31 oktober 2016 van tot uur Maandag 14 november 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór de zomervakantie; er volgt voor de zomervakantie een bevestiging of je kunt deelnemen 11

12 Leerkrachtkring Hoogbegaafdheid groep 4 t/m 8 Wil je meer handvatten om de (hoog)begaafde leerlingen in jouw groep goed te begrijpen en begeleiden? Ben je leerkracht in de groepen 4 t/m 8? Wellicht is deze training interessant voor jou. Na een korte theoretische start over (hoog)begaafdheid, is er veel aandacht voor de praktijk: klassenmanagement, geschikte materialen en methoden en de begeleiding van (hoog)begaafde kinderen. Je verdiept je tijdens deze training in één van de (hoog)begaafde leerlingen in jouw groep en maakt een stappenplan voor deze leerling. Wat heeft deze leerling nodig op school? Wat zijn zijn/haar leerdoelen op dit moment? En hoe kun je hem/haar daar goed bij begeleiden? Aan het eind van de training heb je nieuwe ideeën om in de praktijk mee aan de slag te gaan. Er wordt tijdens de training gewerkt met praktijkopdrachten en je bereidt je voor op een presentatie aan je team om je nieuwe kennis en inzichten te delen met je collega s. Leerkrachten van groep 4 tot en met groep 8 van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Studiebelasting 22 uren (10 contacturen en 12 zelfstudie-uren) Data Woensdag 1 maart 2017 van tot uur Woensdag 15 maart 2017 van tot uur Woensdag 29 maart 2017 van tot uur Woensdag 19 april 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór de kerstvakantie; er volgt een bevestiging of je kunt deelnemen 12

13 Werkmiddagen Plusgroepbegeleiders (meer- en hoogbegaafdheid) Steeds meer scholen hebben voor (hoog)begaafde kinderen een plusgroep op de eigen school. Tijdens de werkmiddagen voor plusgroepbegeleiders bekijken we samen nieuwe ontwikkelingen, theorieën en ervaringen op het gebied van (hoog)begaafdheid en is er ruimte voor intervisie en het uitwisselen van ideeën en ervaringen. Daarnaast gaan we samen aan de slag met nieuwe ideeën en opdrachten die je vervolgens meteen in kunt zetten in je eigen plusgroep op school. Plusgroepbegeleiders (leerkrachten, intern begeleiders, ouders, vrijwilligers) van groep 1 tot en met groep 8 van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Data Woensdag 9 november 2016 van tot uur Woensdag 22 maart 2017 van tot uur Je kunt je voor één of twee middagen aanmelden Mail naar loket@po-deventer.nl vóór 15 oktober 2016, er volgt een bevestiging of je kunt deelnemen. Graag aangeven voor welke middag(en) je je opgeeft. Voor de middag in maart kun je je tot 1 maart 2017 aanmelden. 13

14 Werkmiddag ZML onderbouw Wanneer je een kind met ZML-niveau in de groep hebt (IQ 70) roept dit soms vragen op. Kan deze leerling door van groep 2 naar groep 3? Welke pedagogische en didactische ondersteuning en aanpak vraagt dit van mij als leerkracht? Hoe kunnen we binnen passend onderwijs zo goed mogelijk voor kwaliteit zorgen? Hoe is de aanpak ten aanzien van lezen, rekenen, taal, spelling en zaakvakken? Hoe maak ik gebruik van de CED-leerlijnen? Hoe krijg je inzicht in hun specifieke onderwijsbehoefte en hoe leer je "los" te laten ten aanzien van de verwachtingen die je hebt van de andere kinderen? Deze middag is bedoeld om onder deskundige begeleiding met elkaar uit te wisselen van ervaringen. de inzet van specifieke leermiddelen voor ZML-leerlingen en uiteraard ook het delen van successen. Leerkrachten groep 1, 2 en 3 van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Data Dinsdag 1 november 2016 van tot uur Indien er behoefte bestaat aan een tweede bijeenkomst wordt deze met de deelnemers ingepland. Hiervoor kunnen de deelnemers ook specifieke onderwerpen inbrengen. Mail naar loket@po-deventer.nl vóór 15 oktober

15 Werkmiddag Beeldcoaches Tijdens deze werkmiddag kunnen beeldcoaches ervaringen met elkaar uitwisselen onder begeleiding van twee ervaren beeldcoaches van Sine Limite. Welke trajecten pak je binnen je school op? Waar loop je tegenaan? Hoeveel tijd trek je uit voor een traject als beeldcoach? Welke positieve resultaten heeft de inzet van de beeldcoach opgeleverd? Maar ook welke nieuwe ontwikkelingen zijn er op het gebied van beeldcoaching en wat kunnen we van elkaar leren. In overleg met de deelnemers kan er een casus besproken worden. Beeldcoaches vanuit het basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Datum Donderdag 13 oktober 2016 van tot uur Dinsdag 4 april 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 1 oktober

16 Workshop Rijp voor groep 3 Kinderen hebben vanaf de geboorte ruimte nodig om zich te ontwikkelen en verbindingen te leggen/te rijpen in de hersenen. Dit rijpingsproces wordt aangestuurd door veel te bewegen en veel ervaringen op te doen met het lichaam. Dit wordt de sensomotorische ontwikkeling genoemd. Deze ontwikkeling vormt de basis van alles wat een kind leert. De eerste 4 jaar van het leven van een kind zijn belangrijk om de basis te leggen, in de kleutertijd is het van groot belang dit rijpingsproces verder te ondersteunen, zo nodig in te halen, zodat het kind klaar is om het onderwijs verder in te gaan. Tijdens deze middag gaan we in op de voorwaarden die kinderen nodig hebben om aan lezen, rekenen en schrijven te kunnen beginnen (overgang groep 2 naar 3). Ook komt de sensomotorische ontwikkeling aan de orde: Waarom is deze zo belangrijk? Hoe ziet deze eruit? Wat heeft dit voor gevolgen voor de rijping van de hersenen? Zonder bewegingsonderwijs is er geen onderwijs mogelijk. Kinderen leren met hun lijf. Waarom is dit zo en welke activiteiten zijn hierin belangrijk voor kleuters? En tot slot bespreken we naar welke items je kunt kijken om te zien of een kind schoolrijp is. Naast theoretisch kennis zal veel door eigen ondervinding worden aangeboden. Zelf bewegen en ervaren wat kinderen beleven krijgt een belangrijke plaats. In groepjes wordt de theorie vertaald naar de praktijk in activiteiten. Leerkrachten van groep 1, 2 en 3 van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Donderdag 6 oktober 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 5 september

17 Werkmiddag Gedragsspecialisten Tijdens deze werkmiddag kunnen gedragsspecialisten ervaringen met elkaar uitwisselen onder begeleiding van collega s van Sine Limite. Welke rol heb je als gedragsspecialist binnen de school? Welke trajecten pak je binnen je school op? Welke ondersteuning kun je bieden aan je team? Waar loop je tegenaan? Hoe benut je de tijd die je hebt als gedragsspecialist zo efficiënt mogelijk? In overleg met de deelnemers kan er een casus besproken worden. Indien er behoefte is aan een vervolg zal er met de deelnemers een tweede middag gepland worden. Gedragsspecialisten vanuit het basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Datum Maandag 10 oktober 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl, vóór 1 oktober

18 Uitwisselingsmiddag leerkrachten groep 8 Groep 8 is een bijzonder jaar. De leerlingen zijn net wel of net niet in de puberteit. De verschillen zijn soms groot. Er zijn kinderen die zich bezighouden met Lego of Knex, terwijl andere leerlingen al bezig zijn met verkering en zich afvragen of hun haar wel goed zit. Het is ook het jaar waarin de leerkracht met de kinderen en hun ouders gaat kijken naar de schoolkeuze. In groep 8 worden de laatste toetsen afgenomen, gesprekken gevoerd met kinderen, ouders en het voortgezet onderwijs. De adviezen worden opgesteld voor de overgang naar het voortgezet onderwijs. En het afscheid van de basisschool wordt met elkaar georganiseerd. Hoe begeleid ik groep 8 goed voor op de overstap naar het voortgezet onderwijs? Zijn er individuele kinderen die ik op een andere manier moet voorbereiden? Welke kinderen hebben straks extra ondersteuning nodig in de het voortgezet onderwijs en moeten worden ingebracht in de commissie TLV VO? Welke tips en adviezen hebben groep 8 collega s van andere scholen voor mij? Een middag om deze vragen te stellen aan elkaar en ervaringen uit te wisselen om de leerlingen van groep 8 zo goed mogelijk voor te bereiden op de overstap naar het voortgezet onderwijs. Leerkrachten van groep 8 van basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Datum Woensdag 23 november 2016 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 13 november

19 Werkmiddag over werkgeheugen Uit onderzoek blijkt steeds duidelijker dat de capaciteit van het werkgeheugen een belangrijke rol speelt bij het leren en het leveren van goede leerprestaties. Kinderen die leerproblemen ervaren, laten dan ook vaak een zwak werkgeheugen zien. Deze werkgeheugenproblemen kunnen op zichzelf staan, maar ook kenmerkend zijn voor achterliggende problematiek. Als een leerling zich moeilijk kan concentreren en instructies moeilijk kan onthouden ( Wat moest ik ook alweer doen? ), dan kan dat aan het werkgeheugen liggen. Hoewel de term werkgeheugen vaak wordt gebruikt, is niet altijd duidelijk wat hiermee wordt bedoeld. Alan Baddeley, vooraanstaand onderzoeker op het gebied van het werkgeheugen, omschrijft het als volgt: het werkgeheugen verwijst naar een systeem van het brein dat zorgt voor tijdelijke opslag en bewerking van informatie die nodig is voor complexe cognitieve taken. Het werkgeheugen is hiermee een soort kladblokje in het brein waar informatie letterlijk bewerkt wordt. Het regelt de informatiestromen in het geheugen door te bepalen wat nu relevant is, wat later nodig is en wat meteen overboord kan. Naast het bewerken van gegevens zorgt het werkgeheugen er ook voor dat informatie paraat gehouden wordt en dat informatie uit het lange termijn geheugen op het juiste moment beschikbaar is. Het werkgeheugen draagt hiermee bij aan de organisatie van kennis en de beschikbaarheid en bereikbaarheid ervan en is dus zeer belangrijk bij het presteren op school. Na een korte theoretische uitleg over het werkgeheugen gaan we deze middag aan de slag met oefeningen waarmee je het werkgeheugen van kinderen kunt trainen, bespreken we hoe je optimaal gebruik maakt van klassenmanagement om het werkgeheugen van leerlingen te ondersteunen en worden verschillende werkgeheugentrainingen op een rijtje gezet (o.a. Cogmedtraining, Braingame Brian). Leerkrachten van groep 1 tot en met 8 en intern begeleiders van basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Datum Dinsdag 17 januari 2017 van tot uur Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór de kerstvakantie 19

20 Goodpractices: passend onderwijs om trots op te zijn Tijdens deze uitwisselingsmiddag bieden we leerkrachten en intern begeleiders de mogelijkheid van en met elkaar te leren van successen die je als school ervaart in het vormgeven van passend onderwijs. Ben je goed op weg in de begeleiding van leerlingen met dyslexie en/of dyscalculie, heb je een teambrede aanpak voor dynamische groepen, is klassenmanagement een onderwerp van gesprek tijdens jullie teamvergadering, heeft een leerling met een lichamelijke beperking bij jullie op school passende ondersteuning, worden arrangementen efficiënt ingezet alle goodpractice voorbeelden rond passend onderwijs zijn mogelijk. Leerkrachten van groep 1 tot en met 8 en intern begeleiders van basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs Datum Maandag 7 november 2016 van tot uur Donderdag 19 januari 2017 van tot uur Dit zijn twee losse middagen waar je je apart voor op kunt geven Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór 27 oktober 2016 en vóór 10 januari

21 Upgradecursus Sprint Plus Uitleg over de functies van het compenserende ICT-programma Sprint Plus voor dyslectische leerlingen. Na een vijfjarig intensief implementatietraject verzorgt Sine Limite in samenwerking met Lexima een laatste voorlichtingsbijeenkomst over Sprint Plus. Tijdens deze middag wordt er een demonstratie gegeven van de vernieuwde versie Sprint en een korte herhaling van de functies van het programma. De herhaling bestaat uit aandacht voor de lees-, schrijf- en studeerfuncties van Sprint Plus en hoe deze compenserend en/of remediërend kunnen worden ingezet. Bij de vernieuwingen van Sprint gaat het onder meer over het nieuwe en overzichtelijke uiterlijk en de nieuwe en verbeterde tools zoals: extra mogelijkheden voor het invullen van PDF documenten, meeleesvenster bij het voorlezen met de Sprinterknop, homofonenfunctie breder toepasbaar en de mogelijkheid om meerdere documenten naast elkaar te gebruiken. Tot slot gaat het deze middag over de herhaling scannen- en bewerken met SprintOCR en is er uiteraard ruimte voor vragen/uitwisseling van ervaringen. Leerkrachten, intern begeleiders en directeuren van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Data Woensdag 7 september 2016 van tot uur Woensdag 7 september 2016 van tot uur Woensdag 2 november 2016 van tot uur Woensdag 2 november 2016 van tot uur Deze bijeenkomsten hebben allemaal dezelfde inhoud Mailen naar loket@po-deventer.nl vóór de zomervakantie voor bijeenkomst september; vóór 20 september 2016 opgeven voor de bijeenkomsten in november. Er volgt een bevestiging of je kunt deelnemen. 21

22 Training Technisch leesonderwijs in het kader van LIST Gedurende dit schooljaar kunnen scholen een gesprek van 1 ½ uur aanvragen met Joan Damen, directeur van Panta rhei en LIST-coach. In het gesprek wordt het technisch leesonderwijs op de school tegen het licht gehouden, in relatie tot de LIST-principes om te zien of er voor het technisch leesonderwijs nog winst te behalen is. Mocht er naar aanleiding van dit gesprek verdere scholing gewenst zijn, dan is het aan de school zelf dit al dan niet te organiseren. Intern begeleiders van alle basisscholen Datum Op afspraak. Via het loket kan aangegeven worden dat er belangstelling is om een gesprek van 1 ½ uur in te plannen. Mailen naar loket@po-deventer.nl De eigen basisschool 22

23 Maatwerk Rekenen - diagnosticerend onderwijzen Kennis van de rekenleerlijnen en gebruik maken van de modellen uit het Protocol ERWD Er wordt ook dit schooljaar weer aan schoolteams de mogelijkheid geboden om tijdens een studiedag op de school de rekenspecialist van Sine Limite uit te nodigen om een workshop te geven over het gebruik van de modellen uit het protocol ERWD gerelateerd aan de leerlijnen rekenen met als uitgangsbasis de vier hoofdfases van rekenen. Het protocol ERWD streeft ernaar dat elke leerkracht diagnosticerend rekenonderwijs kan geven op spoor 2 (de leraar differentieert binnen de groep met subgroepen) en wil toewerken naar spoor 3 (de leraar differentieert binnen de groep met subgroepen en individuele leerlingen). Op die manier kan het rekenonderwijs zo goed mogelijk afgestemd worden op de ontwikkeling van de leerling en schoolbreed gewaarborgd worden. De volgende onderdelen komen tijdens de workshop aan de orde: De leerlijnen van erbij/eraf tot 100, delen en vermenigvuldigen in combinaties met de hoofdfases (begripsvorming, procedure ontwikkeling, vlot leren rekenen, flexibel toepassen). Leren de goede vragen te stellen om inzicht te krijgen in de begripsvorming en procedure van ontwikkeling van de leerlingen (diagnostisch rekengesprek). Werken met het drieslagmodel en het handelingsmodel. Deze modellen vormen de basis voor het volgen, observeren, analyseren en interpreteren van de rekenwiskundige ontwikkeling van leerlingen. De modellen bieden aanknopingspunten om te bepalen wanneer en hoe problemen in de ontwikkeling van leerlingen ontstaan, zodat een betere afstemming kan plaatsvinden. Aan de hand van een casus wordt gekeken hoe de modellen in de praktijk toegepast worden, welke leerlijn gevolgd moet worden en of er aanpassingen nodig zijn in de rekenmethode van de school. Leerkrachten groep 1 tot en met groep 8, intern begeleiders, remedial teachers en rekencoördinatoren van basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Data Op aanvraag; graag uiterlijk 2 maanden voorafgaand aan de studiedag aanvragen Mailen naar loket@po-deventer.nl 23

24 Maatwerk Invoeringstraject executieve functies Executieve functies wat zijn dat precies? Het zijn de functies in je brein die het mogelijk maken dat je rationele beslissingen neemt, impulsen beheerst en kunt focussen op wat belangrijk is. Executieve functies zijn die vaardigheden die helpen om te beslissen op welke activiteiten of taken de aandacht gericht is en welke taak uitgevoerd wordt. Ze maken het mogelijk om gedrag te organiseren en korte termijnbehoeften opzij te schuiven, ten gunste van lange termijndoelen. Veel scholen zijn in schooljaar al aan de slag gegaan met de executieve functies bij het gezamenlijke netwerk voor directeuren en intern begeleiders en/of door het volgen van een SInemiddag Executieve functies. Om schoolbreed dit thema aan te pakken wordt er een maatwerktraject Invoering executieve functies aangeboden. De intern begeleider en directeur geven in dit traject samen met de trajectmedewerker en gespecialiseerde uitvoerder vorm in een teambijeenkomst waarin met elkaar aan de slag gegaan wordt hoe executieve vaardigheden bij kinderen en in de groep versterkt kunnen worden. Dit aanbod sluit aan bij de lezing van Mark Mieras en het beleidsplan Invoering Executieve functies. Alle basisscholen en scholen voor speciaal (basis) onderwijs Datum In overleg met trajectmedewerker en gespecialiseerde uitvoerder; minimaal 2 maanden voor de teambijeenkomst aangeven zodat er voldoende ruimte is voor de voorbereiding Mailen naar loket@po-deventer.nl 24

25 Ouderavond Druk gedrag Ook dit schooljaar staat er weer een ouderavond rond het thema druk gedrag op de agenda. Vóór ouders en dóór ouders. Samen met een groep ouders organiseert Sine Limite verschillende workshops rond druk gedrag. Door deze avond te laten leiden door de combinatie van ouders als ervaringsdeskundigen en specialisten van Sine Limite worden ouders goed geïnformeerd, is er veel ruimte voor het uitwisselen van eigen ervaringen en om elkaar tips te geven in het omgaan met een kind met druk gedrag. Hierbij speelt de communicatie en samenwerking met school en ondersteunende instanties een belangrijke rol. Het programma en de exacte invulling volgt later. Ouders van leerlingen uit het basisonderwijs en speciaal (basis) onderwijs Datum Dinsdag 7 februari 2017 van tot uur. Scholen ontvangen in december een mail met de uitnodiging voor ouders waarin het programma en de wijze van aanmelding staan. De Kroon, Koningin Wilhelminalaan 9 te Deventer Kosten Geen 25

26 Netwerk Rekencoördinatoren en rekenspecialisten Op elke school of cluster van scholen is een rekencoördinator voorgedragen om de spil en het aanspreekpunt voor het rekenonderwijs te zijn. In overleg met de kennisgroep rekenen is besloten 4 netwerkbijeenkomsten voor rekencoördinatoren en rekenspecialisten te organiseren waarbij de volgende onderwerpen aan bod komen: 26 september Snappet/Prowise/Onenote door Bart Roumen (ICT-coördinator/leerkracht groep 8 kindcentrum Rivierenwijk en Microsoft Innovative Expert Educator); het inzetten van ICT-middelen en ICTprogramma s bij rekenlessen. EDI-model door Willemien Holthuis (leerkracht op de Lebuïnusschool en rekencoördinator van een aantal scholen van Quo Vadis); resultaten van onderzoek naar het effect van het gebruik van het Expliciete Directe Instructie-model en het positieve effect om de betrokkenheid van de leerlingen te vergroten. 21 november TRaP (Talig Rekenen als Professie) door Tamara Pol (leerkracht en rekencoördinator op de Adwaita); n.a.v. onderzoek van Jantien Smit (lector rekenen Saxion) waarom taal zo belangrijk is binnen het rekenonderwijs en welke taal er binnen de verschillende domeinen wordt gebruikt. Pre-teaching voor zwakke rekenaars door Chantal Kroeze (leerkracht en rekencoördinator op de Wizard) en Myrjam Severein (leerkracht op het Roessink); uit onderzoek blijkt dat pre-teaching de vernieuwde verlengde instructie voor zwakke rekenaars is. Door zwakke rekenaars pre-teaching te geven, nemen zij de klassikale instructie beter op. Ook zijn zij veel actiever en hebben het gevoel de les beter te snappen. Verlengde instructie is zelfs voor deze rekenaars vaak niet meer nodig waardoor de leerkracht tijd heeft voor andere leerlingen. 6 februari Het diagnostisch rekengesprek door John Schlette (rekenspecialist Sine Limite en Panta rhei); één van de vaardigheden die leerkrachten moeten hebben om tot diagnosticerend onderwijzen te komen is het kunnen voeren van eenvoudige diagnostische rekengesprekken; maar hoe doe je dat in de praktijk? De presentatie geeft een beeld welke vormen van gesprekken er mogelijk zijn, wat het doel is en waar op gelet moet worden in de praktische uitvoering. 3 april Het rekenbeleidsplan; stand van zaken en wat is er nodig voor je school. Rekencoördinatoren, rekenspecialisten en leerkrachten met affiniteit voor rekenonderwijs van het basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs; voor de rekencoördinatoren zijn deze bijeenkomsten van harte aanbevolen. 26

27 Data Maandag 26 september 2016 van tot uur Maandag 21 november 2016 van tot uur Maandag 6 februari 2017 van tot uur Maandag 3 april 2017 van tot uur Via Sine Limite, loket@po-deventer.nl vóór 1 september Uiteraard kan er ook voor losse bijeenkomsten aangemeld worden. Dan graag vermelden om welke datum het gaat. 27

28 DOE-netwerk 19 september Dyslexieonderzoeken door Wilma Boer (gz-psycholoog Sine Limite) en Dikla de Munnik (dyslexiespecialist Sine Limite); wat zijn de kenmerken van dyslexie in leerjaar 3? Wat vertellen Brus en Klepel naast DMT? Wanneer wordt er wel/niet een diagnose gesteld? Welke criteria gelden voor de aanmelding via de vergoede zorg (EED)? Hoe onderken je dyslexie bij een heel slimme leerling? 15 november Schrijven door Brenda Pennings en Doreen Nieuwdorp (fysiotherapeuten Fysiodé); praktische aanpak voor schrijven als vervolg op de meer theoretische bijeenkomst schrijven van het vorige schooljaar. 16 januari Het Letterhuis door Joke Proper en Phineke Rootselaar (de Linde); schoolbezoek aan de Linde waarbij we gaan kijken naar het Letterhuis, naar creatief schrijven in de onderbouw en de minibieb/zwerfboekenbieb. 28 maart Hoogbegaafdheid door Marloes Bloemenkamp (hoogbegaafdheidspecialist Sine Limite); omgaan met hoogbegaafdheid in het basisonderwijs, hoe doe je dat: signalering, diagnostiek, compacten, verrijking, wel of geen jaar overslaan, onderpresteren en beleid voor hoogbegaafde leerlingen. 19 juni Lesgeven vanuit leerdoelen op de Montessorischool van Lith door Liesbeth Post (leerkracht Montessorischool van Lith). Rt-ers en leerkrachten met affiniteit voor begeleiding van leerlingen van het basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs; voor de rt-ers zijn deze bijeenkomsten van harte aanbevolen. Data Maandag 19 september 2016 van tot uur Dinsdag 15 november 2016 van tot uur Maandag 16 januari 2017 van tot uur Dinsdag 28 maart 2017 van tot uur Maandag 19 juni 2017 van tot uur Via Sine Limite, vóór 1 september 2016; er kan ook voor losse bijeenkomsten aangemeld worden. Dan graag vermelden om welke datum het gaat. 28

29 IB-netwerk Maandag 3 oktober 2016 van 8.30 tot uur Dinsdag 29 november 2016 van 8.30 tot uur Donderdag 26 januari 2017 van 8.30 tot uur Woensdag 22 maart 2017 van 8.30 tot uur Dinsdag 16 mei 2017 van 8.30 tot uur Directeurennetwerk Dinsdag 29 november 2016 van 8.30 tot uur Maandag 30 januari 2017 van 8.30 tot uur Woensdag 22 maart 2017 van 8.30 tot uur Gezamenlijk netwerk directeuren en intern begeleiders is op 29 november 2016 en 22 maart 2017 s volgen op de uitnodigingen per bijeenkomst. 29