Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Schoenmakerij Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014

2

3 INHOUDSOPGAVE Pagina A Voorwoord 4 B Kerncijfers 7 C Karakteristieken van het fonds 9 D Bestuursverslag 15 E Verantwoordingsorgaan 34 F Raad van Toezicht 38 JAARREKENING 1 Balans per 31 december 41 2 Staat van baten en lasten 42 3 Kasstroomoverzicht 43 4 Algemene toelichting 44 5 Toelichting op de balans 53 6 Toelichting op de staat van baten en lasten 73 OVERIGE GEGEVENS 1 Gebeurtenissen na balansdatum 80 2 Bestemming saldo van baten en lasten 81 3 Actuariële verklaring 82 4 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 84 BIJLAGEN 1 Bijlage 1: Begrippenlijst 87 2 Bijlage 2: Samenstelling bestuurlijke commissies 89 3 Bijlage 3: Meerjarenoverzicht 90 4 Bijlage 4: Volumeveranderingen 92 3

4 A VOORWOORD 4

5 VOORWOORD Voor u ligt het jaarverslag van over het jaar Financiële situatie Meer stabiliteit inbouwen en komen tot een robuuster systeem. Met dat doel ging op 1 januari 2015 het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK) in. Deze financiële 'spelregels' voor pensioenfondsen zijn strenger, maar ook eerlijker geworden. Wat betekent dit voor uw pensioen? En: hoe gaat het nu verder? De afgelopen jaren hadden veel pensioenfondsen last van de crisis, van de dalende rente en van de toenemende vergrijzing. De nieuwe, strengere spelregels moeten zorgen voor meer stabiliteit, zodat pensioenfondsen minder gevoelig worden voor dit soort 'schokken'. Zo moeten pensioenfondsen nu hogere buffers aanhouden voor moeilijker tijden. Ook zijn er nieuwe, strengere regels voor onvoorziene omstandigheden. Gaat het plotseling slecht op de aandelenbeurs? Of stijgt de levensverwachting sneller dan voorzien? Dan moeten pensioenfondsen direct maatregelen nemen en mogen acties niet worden uitgesteld. De maatregelen mogen wel over een langere periode dan nu het geval is worden gespreid. Zo mogen bijvoorbeeld kortingen over een periode van maximaal tien jaar worden uitgesmeerd. Dekkingsgraad De dekkingsgraad is de verhouding tussen het geld dat we in kas hebben en de pensioenen die we moeten uitkeren. Is de dekkingsgraad 100%? Dan hebben we precies genoeg geld om alle pensioenen te kunnen betalen. De dekkingsgraad geeft dus aan hoe gezond het pensioenfonds is. De Nederlandse Bank stelt eisen aan de hoogte van reserves die pensioenfondsen moeten hebben. Is de beleidsdekkingsgraad lager dan 116%, dan is er sprake van een reservetekort. In zo'n geval moet het pensioenfonds een herstelplan maken. Herstelplan Uit berekeningen is gebleken dat het pensioenfonds eind 2014 in een situatie van reservetekort is gekomen. Dit betekent dat er voor 1 juli 2015 een herstelplan bij DNB moet worden ingediend. Toeslagbesluit Het pensioenfonds probeert elk jaar het pensioen te verhogen met de gemiddelde ontwikkeling van de lonen in de schoenmakersbranche. Elk jaar beziet het fondsbestuur of er voldoende middelen zijn om deze toeslag te kunnen bekostigen. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd. De hoogte van de dekkingsgraad is bepalend bij de keuze van het bestuur om al dan niet tot het verlenen van een toeslag over te gaan. Het bestuur heeft als beleid dat er bij een dekkingsgraad die lager is dan 120%, geen toeslag wordt verleend. Met een dekkingsgraad die aan het eind van het jaar 115,8% was, heeft het fondsbestuur helaas moeten besluiten om geen toeslag te verlenen. Verhoging AOW-leeftijd Sinds 1 april 2012 gaat de AOW in vanaf de 65ste verjaardag in plaats van de eerste van de maand waarin de verjaardag valt. Daarnaast gaat de AOW-leeftijd vanaf 1 januari 2013 stapsgewijs omhoog. Besloten is om voor 2014 (en 2015) nog geen wijzigingen door te voeren in de pensioenregeling. Uiteraard volgen cao-partijen en fondsbestuur de ontwikkelingen nauwgezet. 5

6 Premie Cao-partijen hebben zoals gezegd te kennen gegeven voor 2015 de huidige regeling nog te willen handhaven. Bij het bepalen van de benodigde premie is dan ook uitgegaan van de huidige regeling met een pensioenleeftijd van 65 jaar en een opbouwpercentage van 1,245% voor het ouderdomspensioen. De totale pensioenpremie bedraagt in ,5%. Enkele jaren geleden zijn de VUT-fondsen van de stichtingen VUT Orthopedie en VUT Schoenherstellers opgeheven. Het resterende vermogen uit deze twee fondsen is steeds gebruikt om een korting van 1% op de te betalen pensioenpremie te bekostigen. Gebleken is dat het resterende vermogen van het VUT-fonds Schoenherstellers onvoldoende was om nog een premiekorting te kunnen betalen. Uit het opgeheven VUT-fonds Orthopedie bleek nog wel voldoende geld aanwezig om een premiekorting te kunnen bekostigen. Hierdoor bedraagt de pensioenpremie voor net als in voor de orthopedische branche 17,5%. De schoenherstellersbranche heeft voor 2015 geen korting en betaalt daardoor de volledige premie van 18,5%. Toekomstige ontwikkelingen pensioenfonds De wereld staat niet stil en de pensioenfondsen staan er midden in. Uiteraard voelen ook de pensioenfondsen de gevolgen van de mondiale financiële crisis die in 2008 begon, aan den lijve. Hierdoor gaat er de laatste jaren veel - vaak negatieve - media-aandacht uit naar de pensioenfondsen. Ook worden door toezichthouder DNB aan de besturen van pensioenfondsen steeds zwaardere eisen gesteld; dit gaat gepaard met uitgebreidere regelgeving. Het bestuur van het Pensioenfonds Schoenmakerij vindt het terecht dat er aandacht is voor de kwaliteit van de pensioenfondsbesturen. De pensioenfondsen beheren immers een belangrijk deel van het inkomen dat de deelnemers op latere leeftijd nodig hebben. Het bestuur betreurt het wel dat het fonds als gevolg van de toegenomen regelgeving wordt geconfronteerd met hogere kosten. Dit geld kan helaas niet ten goede komen aan de pensioenregeling en haar deelnemers. De laatste jaren is er ook een tendens tot schaalvergroting. Om kosten te besparen sluiten kleinere pensioenfondsen zich aan bij grotere fondsen. DNB stimuleert het terugdringen van het aantal pensioenfondsen. Ook ons pensioenfonds is zich bewust van de voordelen die een samengaan met een ander fonds met zich mee zouden kunnen brengen. Toch betekent groter niet automatisch ook beter. Het fondsbestuur is van mening dat de focus moet liggen op de balans tussen een zo goed mogelijk pensioen en zo laag mogelijke kosten. Als dit doel kan worden bereikt door een vorm van samenwerking met een of meer andere fondsen, dan staat het fondsbestuur daarvoor open. Het fondsbestuur is al langere tijd bezig om zich te oriënteren op de diverse mogelijkheden, maar zal gezien de gevolgen van de keuze voor de belangen van de deelnemers en gepensioneerden niet over één nacht ijs gaan! De Meern, juni 2015 Margret Hoekenga-Idema, voorzitter secretaris Nanny Nuijten-van Aard, 6

7 B KERNCIJFERS 7

8 KERNCIJFERS Bedragen x EUR EUR 2013 EUR Pensioenvermogen Voorziening pensioenverplichtingen Aanwezige dekkingsgraad 115,8% 117,0% Deelnemers* *) *) Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Werkgevers *) Per 2013 is de definitie van het begrip deelnemer gewijzigd. Vanaf dat jaar wordt een deelnemer die gedurende het jaar uit dienst treedt als gewezen deelnemer aangemerkt. 8

9 C KARAKTERISTIEKEN VAN HET FONDS 9

10 KARAKTERISTIEKEN VAN HET FONDS Profiel Juridische structuur en inschrijving, statutair gevestigd te Utrecht, is opgericht op 1 januari De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het fonds is aangesloten bij de Pensioenfederatie. Zoals uit de tenaamstelling van het pensioenfonds blijkt, kent het pensioenfonds de rechtsvorm van de stichting. Statutaire doelstelling Doelstelling van het fonds is het verlenen van pensioenen aan deelnemers, gewezen deelnemers en hun nabestaanden met inachtneming van de statuten en reglementen. Het fonds probeert dit doel te bereiken door premies te innen bij de aangesloten ondernemingen. De gelden worden belegd en beheerd en het fonds doet daaruit uitkeringen bij ouderdom, overlijden en arbeidsongeschiktheid. Organisatie van het pensioenfonds Verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden In het vervolg van dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige organisatie van ons fonds aan de hand van onderstaand schema. 10

11 Bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het pensioenfonds en het uitvoeren van de pensioenregeling, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en nabestaanden van (niet-actieve) deelnemers. Aan het eind van het verslagjaar was de samenstelling van het bestuur als volgt: Leden werkgevers Plaatsvervangers Organisatie Einde zittingsduur De heer C. van Dalen Vacature Nederlandse 1 januari 2016 Schoenmakers Vereniging De heer F.H.M. Elferink Vacature NVOS Orthobanda 1 januari 2018 Mevrouw M.G. Hoekenga- Idema Vacature Nederlandse Schoenmakers Vereniging 1 januari 2018 Mevrouw L. de Kock De heer R. Jansen NVOS Orthobanda 1 januari 2016 Leden werknemers Plaatsvervangers Organisatie Einde zittingsduur De heer R. Dik Vacature FNV 1 januari 2016 Mevrouw A.J.A. Nuijtenvan Aard De heer J. Plat FNV 1 januari 2018 De heer T. Katerberg - CNV Vakmensen 1 januari 2016 Vacature namens pensioengerechtigden Mevrouw Hoekenga-Idema fungeert in de oneven jaren als voorzitter en in de even jaren als secretaris. Mevrouw Nuijtenvan Aard fungeert in de oneven jaren als secretaris en in de even jaren als voorzitter. In 2014 fungeerde mevrouw Nuijten-van Aard derhalve als voorzitter van het fonds en mevrouw Hoekenga-Idema als secretaris. Het bestuur is in 2014 negen keer bijeen gekomen. Dit was op 6 januari, 3 februari (studiedag), 24 maart, 28 mei, 3 juni, 15 september, 22 september, 6 oktober (studiedag) en 24 november. Bestuurscommissies In verband met toenemende complexiteit en de vele taken van het bestuur heeft het fonds een aantal bestuurlijke commissies ingesteld. Deze commissies doen voorbereidend werk in kwesties waarover het bestuur een besluit moet nemen. Zij kunnen in de voorbereidingsfase dieper ingaan op de achtergronden en consequenties van te nemen beleidsbeslissingen. Tevens kan voor verdere uitvoering van besluiten een specifiek mandaat aan de commissies worden verleend door het bestuur. De leden van de bestuurlijke commissies kunnen zich laten bijstaan door externe deskundigen. De commissies houden zich zoals gezegd bezig met de voorbereiding van besluitvorming. De daadwerkelijke besluitvorming vindt uiteindelijk plaats door het bestuur. Al in 2012 heeft het bestuur besloten dat alle bestuursleden de vergaderingen van de beleggingsadviescommissie bijwonen. Hierdoor beschikt het gehele bestuur gelijktijdig over dezelfde informatie. Dit vergroot de efficiency van de besluitvorming in de bestuursvergaderingen. In 2014 waren de volgende bestuurlijke commissies werkzaam: 11

12 Beleggingsadviescommissie De beleggingsadviescommissie bespreekt en brengt advies uit over het strategisch beleggingsbeleid en het beleggingsplan. De beleggingsadviescommissie bestaat uit drie bestuursleden. Om redenen van efficiency en informatiedeling zijn ook de andere bestuursleden in de vergaderingen aanwezig. De commissie wordt bijgestaan door extern adviseur mevrouw M. Verheul. Het bestuur neemt de beslissingen over het beleggingsbeleid. De beleggingsadviescommissie is in 2014 ieder kwartaal bijeengekomen. Bij de beleggingenparagraaf wordt inhoudelijk ingegaan op de activiteiten in 2014 van de beleggingsadviescommissie. DVO-commissie De onderlinge afspraken tussen het fonds en uitvoerder Syntrus Achmea Pensioenbeheer B.V. zijn vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO). De DVO-commissie is ieder kwartaal bijeengekomen. Tijdens deze vergaderingen wordt kritisch naar het functioneren van de uitvoerder gekeken. In 2014 is - naast onderwerpen als klachtenmanagement en de normering van de diverse administratieve processen - extra aandacht besteed aan het debiteurenbeleid. Ondanks de recessie is geconstateerd dat de debiteurenportefeuille nog steeds goed op orde is. Communicatiecommissie De communicatiecommissie richt zich op de diverse communicatie-uitingen van het fonds. Ook deze commissie vergaderde in 2014 ieder kwartaal. Naast onderwerpen als nieuwsbrieven en het actualiseren van de website is ook in 2014 gekeken hoe de informatievoorziening verder kan worden gedigitaliseerd. Het fonds streeft naar een efficiënte en kostenbewuste manier van communiceren. Hierbij moet zoveel mogelijk de website van het fonds centraal staan. Ook is begonnen met het verzamelen van de adressen van deelnemers zodat men rechtstreeks kan worden benaderd. De samenstelling van de commissies is vermeld in Bijlage 2. Voorzittersoverleg Het voorzittersoverleg van het fonds bestaat uit de beide voorzitters (van werkgevers- en werknemerszijde). In het voorzittersoverleg wordt de agenda van de komende bestuursvergadering met de administrateur afgestemd en kunnen eventuele andere lopende zaken aan de orde worden gesteld. Het voorzittersoverleg vindt plaats voorafgaande aan een bestuursvergadering van het fonds. Wet versterking bestuur Als gevolg van de Wet versterking bestuur is het bestuursmodel per 1 juli 2014 gewijzigd. De Deelnemersraad is per die datum opgeheven. Het Verantwoordingsorgaan heeft een wijziging ondergaan, de nieuwe rol van het Verantwoordingsorgaan wordt hieronder toegelicht. Ook nieuw is de Raad van Toezicht. Deze vervangt de visitatiecommissie. De Raad van Toezicht wordt hieronder kort toegelicht. Daarnaast is aan het bestuur een bestuurslid namens pensioengerechtigden toegevoegd. Deze is in de plaats gekomen van een werknemerszetel. Verantwoordingsorgaan Het bestuur legt verantwoording af aan het Verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze waarop het is uitgevoerd. Het Verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur uitgevoerde beleid, alsmede over beleidskeuzes voor de toekomst. Het Verantwoordingsorgaan baseert zijn oordeel op het jaarverslag van het fonds, de jaarrekening, de bevindingen van de raad van toezicht en overige informatie. Het Verantwoordingsorgaan heeft een zittingsduur van maximaal 4 jaar en bestaat uit 4 leden: 2 vertegenwoordigers van deelnemers, 1 vertegenwoordiger van gepensioneerden en 1 vertegenwoordiger van werkgevers. 12

13 Het verantwoordingsorgaan is op 31 december 2014 als volgt samengesteld: Leden Mevrouw C.B.N. Beers De heer J. Stensen De heer E. Veurtjes vacature Organisatie NSV / NVOS FNV CNV Vakmensen In hoofdstuk F wordt het verslag van het Verantwoordingsorgaan vermeld. Raad van Toezicht Deze bestaat uit drie onafhankelijke, deskundige en gezaghebbende personen en heeft als taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het fonds. De leden zijn benoemd door het bestuur. De Raad van Toezicht is ten minste belast met het toezien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur. Dat laatste houdt in dat beoordeeld wordt of er een evenwichtige belangenafweging is geweest. De Raad van Toezicht legt verantwoording af over de uitvoering van de taken en de uitoefening van de bevoegdheden aan het verantwoordingsorgaan en in het jaarverslag. De Raad van Toezicht staat het bestuur met raad ter zijde en stelt zich op als gesprekspartner van het bestuur. De Raad van Toezicht is op 31 december 2014 als volgt samengesteld: Leden De heer G. Dijkstra (voorzitter) Mevrouw A.G.E.M. Platenburg De heer J.A.J.M. Borm In hoofdstuk E is het oordeel van de Raad van Toezicht verwoord. De Nederlandsche Bank (DNB) DNB is als toezichthouder belast met het prudentieel toezicht. Dit toezicht richt zich op de financiële stevigheid van financiële ondernemingen. Doel is bij te dragen aan de stabiliteit van de financiële sector. Het fonds legt structureel alle wijzigingen in statuten, reglementen, actuariële en bedrijftechnische nota (ABTN) en de jaarstukken aan DNB voor. Ook benoemingen van (plaatsvervangende) bestuursleden worden vooraf getoetst door DNB. In het verslagjaar is geen sprake geweest van opgelegde dwangsommen en/of bestuurlijke boeten. Ook was niet sprake van een aanwijzing als bedoeld in artikel 171; een bewindvoerder als bedoeld in artikel 173; een korte termijnherstelplan als bedoeld in artikel 140 dan wel de beëindiging van de situatie, bedoeld in artikel 172 van de Pensioenwet waarin de bevoegdheidsuitoefening van alle of bepaalde organen van een pensioenfonds is gebonden aan toestemming van de toezichthouder. Uitbesteding Het bestuur heeft de uitvoering van het pensioenbeheer en het vermogens- en vastgoedbeheer uitbesteed aan Syntrus Achmea. Het bestuur heeft deze bedrijven gemandateerd voor de hieraan verbonden werkzaamheden: - Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. - Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. - Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. Het fonds en Syntrus Achmea hebben hun afspraken over uitbesteding vastgelegd in een beheerovereenkomst. Bij deze vierpartijenovereenkomst zijn het fonds en de nadere afspraken over de kwaliteit van de dienstverlening vastgelegd in aparte dienstverleningsovereenkomsten (DVO's) voor pensioenbeheer, vermogensbeheer en vastgoedbeheer. 13

14 Syntrus Achmea Pensioenbeheer heeft in 2014 elk kwartaal aan het bestuur gerapporteerd over de DVO-afspraken. Ook van Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. en Syntrus Achmea Real Estate & Finance B.V. ontving het bestuur DVOkwartaalrapportages. Externe dienstverleners Naast de bovenstaande drie rechtspersonen schakelt het fonds ook andere organisaties in waaraan zij specifieke werkzaamheden uitbesteedt. In het navolgende een beschrijving van de partijen die door het fonds worden ingeschakeld. Compliance officer Het bestuur heeft de heer G.J. Mersch AA CB van GBA Accountants & Adviseurs aangesteld als compliance officer van het pensioenfonds. De compliance officer ziet toe op naleving van de gedragscode. Certificerend actuaris De certificerend actuaris rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het pensioenfonds en geeft een actuariële verklaring af. Towers Watson Netherlands B.V. te Amsterdam verricht deze werkzaamheden voor het pensioenfonds. Onafhankelijke accountant De externe accountant controleert de jaarrekening en de verslagstaten en doet verslag van zijn werkzaamheden in de vorm van een controleverklaring en een verslag aan het bestuur, waarin opgenomen zijn opmerkingen en aanbevelingen omtrent de administratieve organisatie en interne controle van het fonds. Het pensioenfonds heeft PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. te Amsterdam voor deze dienst ingeschakeld. 14

15 D BESTUURSVERSLAG 15

16 BESTUURSVERSLAG Hoofdlijnen Bestuursvergaderingen Het bestuur kwam ook in 2014 regelmatig in vergadering bijeen. Belangrijke onderwerpen waren daarbij: - Pensioenpremie 2015; - Financieel Toetsingskader; - ABTN; - Toeslagen; - Pensioenleeftijd; - Wet versterking bestuur; - Deskundigheid bestuur; - Code Pensioenfondsen; - Toekomstperspectief van het fonds; - Zelfevaluatie; - Gedragscode; - Klachtenmanagement. Hieronder wordt kort op deze onderwerpen nader ingegaan. Pensioenpremie 2015 In het najaar van 2014 werd berekend dat de pensioenpremie voor 2015 om kostendekkend te zijn 18,5% moest bedragen. Voor 2014 gold overigens hetzelfde percentage. De in 2014 daadwerkelijk geïncasseerde premie bedroeg voor het orthopedisch segment van de pensioenregeling echter een procent minder: 17,5%. Deze korting kon worden gefinancierd uit het vermogen dat resteerde uit het enkele jaren geleden opgeheven VUT-fonds voor de Orthopedie. Vanuit het eveneens opgeheven VUT-fonds Schoenherstellers bleek helaas onvoldoende vermogen meer beschikbaar. Daarom heeft de schoenherstellersbranche deze 1%-korting in 2015 niet meer. In 2015 bedraagt de pensioenpremie dus 18,5%, waarbij dit percentage voor de orthopedische branche met 1% wordt verlaagd tot 17,5%. In de overgang naar het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK) is aangegeven dat het pensioenfonds in 2015 haar premie nog mag baseren op de premiesystematiek van het huidige FTK als de premie in 2014 is vastgesteld. Hieronder wordt verder ingegaan op het nieuwe FTK. Financieel Toetsingskader Het Financieel Toetsingskader is het onderdeel van de Pensioenwet waarin de wettelijke financiële eisen aan pensioenfondsen zijn vastgelegd. Het is opgebouwd rond de principes van marktwaardering, risico-gebaseerde financiële eisen en transparantie. De marktwaardering brengt met zich mee dat de beleggingen en de pensioenverplichtingen op eenzelfde manier worden gewaardeerd. Zo wordt de technische voorziening vastgesteld door discontering van verwachte toekomstige kasstromen tegen de actuele rentetermijnstructuur. De bepaling van het vereiste eigen vermogen vindt risico-gebaseerd plaats, zodat de eisen toe- of afnemen met de mate waarin het fonds aan risico's blootstaat. Tenslotte wordt met transparantie beoogd om op een zuivere en objectieve manier de financiële positie van het fonds in kaart te brengen en openbaar te maken. De financiële regels voor pensioenen liggen vast in het genoemde financieel toetsingskader (FTK). Per 1 januari 2015 is het nieuwe FTK van kracht geworden. In algemene zin kan worden gesteld dat de regels voor pensioenfondsen strenger worden. De gevolgen voor BPF Schoenmakerij zullen onder andere inhouden dat de vereiste dekkingsgraad hoger zal worden. Hierdoor is het de verwachting dat er voor het fonds een herstelplan zal gaan gelden. 16

17 ABTN In de Actuariële Bedrijfstechnische Nota (ABTN) worden omschrijvingen opgenomen van de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan zaken als de inhoud van de uitvoeringsovereenkomst, de voorwaardelijke toeslagverlening, het financieel toetsingskader, de bedrijfsvoering van het pensioenfonds, een verklaring over de beleggingsbeginselen en een beschrijving van het crisisplan. De ABTN dient regelmatig te worden geactualiseerd. In het najaar van 2014 is de ABTN van BPF Schoenmakerij aangepast en na het doorvoeren van enkele wijzigingen in februari 2015 door het bestuur vastgesteld. Toeslagen Jaarlijks wordt bezien of de financiële ruimte er is om een toeslag op de pensioenuitkeringen en -aanspraken te kunnen verlenen. Door de toeslag blijven de pensioenbedragen meer in de pas lopen met de loonontwikkelingen. Uitgangspunt is dat de toeslag voorwaardelijk blijft en dat het bestuur jaarlijks aan de hand van een leidraad een beslissing neemt. Dat wil zeggen dat er altijd een bestuursbesluit aan vooraf gaat. Deze leidraad, uitgedrukt in een staffel, luidt: - Als de dekkingsgraad lager is dan 120%: geen toeslag - Als de dekkingsraad hoger is dan 130%: volledige toeslag - Als de dekkingsgraad zich tussen deze grenzen bevindt: pro rata toeslag - Als de reële dekkingsgraad hoger is dan 100%: inhaaltoeslag Eind 2013 was de dekkingsgraad 117,0%. In de maanden daarna is de dekkingsgraad gestaag gestegen naar circa 120% en was per juli 2014 gelijk aan 119,4%. De dekkingsgraad ligt daarmee onder de grens van 120%. Het bestuur heeft dan ook in het najaar van 2014 besloten om geen toeslag toe te kennen. Kosten uitvoering pensioenbeheer Het bestuur maakt voor de uitvoering van de regeling diverse kosten. De kosten van pensioenbeheer bedragen voor (2013: 998). Omgerekend is deze 406,52 per deelnemer en gepensioneerde (2013: 395,40). Het bedrag aan uitvoeringskosten voor het pensioenbeheer bestaat uit: - Administratiekosten: 842 (2013: 797); - Kosten bestuur: 162 (2013: 121); - Kosten financieel beheer: 68 (2013: 78); - Overige kosten: 13 (2013: 2). Het aantal actieve deelnemers en gepensioneerden is gestegen van naar De administratiekosten zijn met 45 euro gestegen en de bestuurskosten zijn met 41 gestegen ten opzichte van De bestuurskosten zijn gestegen door de invoering per 1 juli 2014 van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen. Daarbij is ondermeer een raad van toezicht in het leven geroepen. Daarnaast is op basis van die wet en de aanbevelingen van de Pensioenfederatie het beloningsbeleid voor de bestuursleden aangepast. Tot slot zijn de opleidingskosten toegenomen als gevolg van de hogere eisen voor deskundigheid. De administratiekosten bestaan uit kosten die worden gemaakt voor deelnemer- en pensioengerechtigden. Deze kosten hebben betrekking op alle werkzaamheden die in de pensioenadministratie moeten worden verricht om de aanspraken juist te administreren en de deelnemer volledig te informeren. Denk hierbij aan de pensioentoekenningen, betalen uitkeringen, verwerken waardeoverdrachten, afkoop, helpdesk, communicatie met deelnemers en de gepensioneerden. Daarnaast zijn er werkgeverskosten die betrekking hebben op de activiteiten die voortvloeien uit de contacten met de werkgever. Het gaat om kosten voor de aanlevering en verwerking van de werknemergegevens, de aanmaak van premienota's en de premie-incasso, helpdesk werkgever, communicatie met werkgever. Hierbij horen ook de kosten voor het aansluiten van nieuwe werkgevers. 17

18 De kosten van bestuur en financieel beheer hebben betrekking op kosten verbonden aan het besturen van het fonds en op de adviseurs. Ook vallen hieronder de kosten verbonden aan het toezicht van DNB, AFM, contributie VB, actuaris, accountant, financieel beheer en juridische kosten. De kosten van vermogensbeheer zijn buiten beschouwing gelaten omdat deze kosten geen invloed hebben op de kosten per deelnemer. Pensioenleeftijd Door cao-partijen is in het najaar van 2014 besloten om ook in 2015 de pensioenleeftijd op 65 jaar te handhaven. Echter, zoals bekend wordt de leeftijd waarop iemand AOW krijgt stapsgewijs verschoven van 65 naar uiteindelijk 67 jaar. Het kan zijn dat een werknemer in de schoenmakersbranche zijn pensioen gelijk wil laten ingaan met zijn AOW-uitkering. Besloten is dan ook om aan de deelnemers de ruimte te bieden om hun pensioen later dan met 65 jaar te laten ingaan. De ingangsdatum van het pensioen kan daarom met maximaal vijf jaar worden uitgesteld. De deelnemer moet dan wel tot zijn of haar nieuwe pensioendatum blijven doorwerken. Samengevat betekent dit dat de pensioenleeftijd in principe op 65 jaar blijft staan, maar op verzoek kan de ingangsdatum van het pensioen worden uitgesteld tot een later moment. Wet versterking bestuur Per 1 juli 2014 is de Wet versterking bestuur in werking getreden. Als gevolg van deze wet is het bestuursmodel per 1 juli 2014 gewijzigd. De Deelnemersraad is per die datum opgeheven. Het Verantwoordingsorgaan heeft een wijziging ondergaan in haar taken. Zo toetste het Verantwoordingsorgaan tot nu toe het door het bestuur gevoerde beleid. In haar nieuwe rol heeft het Verantwoordingsorgaan ook de bevoegdheid om te oordelen over beleidskeuzes voor de toekomst. Ook nieuw is de Raad van Toezicht. Deze vervangt de visitatiecommissie. De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in het fonds. Zo is men ten minste belast met het toezien op adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenafweging door het bestuur. Dat laatste houdt in dat beoordeeld wordt of er een evenwichtige belangenafweging is geweest. Men legt verantwoording af over de uitvoering van de taken en de uitoefening van de bevoegdheden aan het verantwoordingsorgaan en in het jaarverslag. De raad van toezicht staat het bestuur met raad ter zijde en stelt zich op als gesprekspartner van het bestuur. Daarnaast is in het kader van de Wet versterking bestuur aan het bestuur een bestuurslid namens pensioen-gerechtigden toegevoegd. Deze is in de plaats gekomen van een werknemerszetel. Deskundigheid bestuur In het voorjaar van 2014 heeft de Pensioenfederatie de 'Handreiking geschikt pensioenfondsbestuur' uitgegeven. Met deze handreiking wordt beoogd bestuurders van pensioenfondsen een leidraad te geven in het toewerken naar en bewaken van hun geschiktheid voor hun bestuursfunctie. Verder heeft professioneel gedrag bij de vaststelling van de geschiktheid van een beoogd bestuurder nu eveneens expliciet de aandacht van de toezichthouder. De verhoogde aandacht voor professioneel gedrag raakt aan onderzoek dat onder andere DNB de afgelopen jaren heeft gedaan naar gedrag en cultuur in de bestuurskamers van financiële instellingen. Een en ander krijgt zijn beslag in een geschiktheidsplan. Dit geschiktheidsplan is erop gericht op gestructureerde wijze het niveau van geschiktheid van het bestuur te laten aansluiten bij wat nodig is aan geschiktheid voor het goed besturen van het pensioenfonds. Geschiktheid zal worden georganiseerd rondom de kerntaak van het bestuur. De kerntaak van het bestuur is het realiseren van het statutaire doel van het pensioenfonds. Dit komt neer op het bepalen van het fondsbeleid, het organiseren van de uitvoering van het beleid en het houden van toezicht op die uitvoering en het afleggen van verantwoording daarover. In 2015 zal het geschiktheidsplan verder vorm gegeven worden. Code Pensioenfondsen Tijdens de ontwikkeling van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen stelden de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid de Code Pensioenfondsen (de Code) op. Doel van de Code is de verhoudingen binnen het pensioenfonds transparanter te maken. Ook de communicatie met de belanghebbenden zoals werkgevers, deelnemers en gepensioneerden, moet door de Code transparanter worden. Tot slot moet de Code bijdragen aan het versterken van 'goed pensioenfondsbestuur'. De Code trad op 1 januari 2014 in werking. De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verankerde de Code per 1 juli 2014 wettelijk. De Monitoringcommissie Code Pensioenfondsen ziet toe op de naleving van de Code. 18

19 De Code vervangt de 'Principes voor goed pensioenfondsbestuur' uit De Code legt de nadruk op het beïnvloeden van het gedrag van bestuurders, intern toezichthouders en belanghebbenden in de verantwoordingsfunctie. Per orgaan zijn normen opgenomen over taak en werkwijze, samenstelling en zittingsduur, geschiktheid, benoeming, schorsing en ontslag. Daarnaast zijn overkoepelende thema's opgenomen. De thema's gaan zowel over het eigen functioneren van het fonds als van dienstverleners. Voorbeelden hiervan zijn integraal risicomanagement, communicatie en transparantie, verantwoord beleggen, kosten, uitvoering en uitbesteding, geschiktheid, diversiteit, integer handelen en beloningsbeleid. Pensioenfondsen leven de Code na op basis van het pas toe of leg uit-beginsel. Een pensioenfonds past de normen van de Code toe of zet in het jaarverslag gemotiveerd uiteen waarom een norm niet (volledig) is toegepast. In enkele gevallen wijkt het bestuur af van normen uit de Code. Hieronder een overzicht van de normen waar het bestuur gemotiveerd van afwijkt of nog actie op onderneemt. 19

20 Norm Motivering / actie Code Pensioenfondsen (norm 2) Bestuur maakt heldere afspraken over beleidsruimte. Er is geen pensioencontract gesloten met CAOpartijen waarin taken en afspraken zijn vastgelegd. Wel is in bestuursvergaderingen een afbakening van taken en verantwoordelijkheden van beide gremia aan de orde geweest. Afspraken met werkgevers zijn opgenomen in uitvoeringsreglement en in de VPL-overeenkomst. Code Pensioenfondsen (norm 3) Bestuur stelt een missie,visie en strategie op, zorgt voor beleids- en verantwoordingscyclus en toetst beleid. In artikel 3 statuten zijn doel, middelen en werkwijze bestuur vastgelegd. Doel van het fonds is opgenomen in het jaarverslag. Missie, visie en strategie zijn niet vastgelegd. Het bestuur is voornemens om hier in een themadag verder vorm aan te geven. Code Pensioenfondsen (norm 18 & 19) Bestuur beschrijft haar missie visie en strategie in jaarverslag, en in hoeverre doelen zijn bereikt. Ook legt het bestuur verantwoording af over beleid en geeft inzicht in risico's voor belanghebbenden. Hiervoor wordt verwezen naar hetgeen hierboven staat vermeld. Code Pensioenfondsen (norm 23 & 24) Bestuur borgt cultuur risicobewustzijn en adequate organisatie integrale risicomanagement. Ook houdt bestuur expliciet rekening met risico's en legt risicoafweging vast. In de bestuursvergadering van 3 juni 2014 is dit onderwerp (wederom) aan de orde geweest. Bestuur heeft vervolgens gekozen voor een risicoinventarisatie die door middel van een model ( risicomaat ) verder wordt ingevuld. Code Pensioenfondsen (norm 66 t/m 71) Diversiteitsbeleid Het bestuur heeft bewust geen specifieke doelen geformuleerd op dit gebied. Bij de invulling vacatures staat geschiktheid centraal. Daarnaast wordt sterk belang gehecht aan complementariteit ten aanzien van deskundigheid, ervaring en competenties. Zaken als leeftijd en geslacht worden door het bestuur als zijnde van secundair belang beschouwd. 20