Zzp ers onder het vergrootglas KENGETALLEN, SPELERS EN BEHOEFTE AAN DIENSTVERLENING

Transcriptie

1 Zzp ers onder het vergrootglas KENGETALLEN, SPELERS EN BEHOEFTE AAN DIENSTVERLENING

2

3 ZZP ERS ONDER HET VERGROOTGLAS KENGETALLEN, SPELERS EN BEHOEFTE AAN DIENSTVERLENING

4 Auteurs: drs. P.C.A. Meijer, RZO drs. P.J.M. Vroonhof, EIM RZO en EIM in opdracht van VNO-NCW Publicatienummer 6 Prijs: e 25 Jaar: 2002 ISBN: Raad voor het Zelfstandig Ondernemerschap Badhuisweg 72 Postbus AG DEN HAAG tel: fax: rzo@rzo.nl Website: De Raad voor het Zelfstandig Ondernemerschap, ingesteld en gefinancierd door het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en het Hoofdbedrijfschap Ambachten, heeft als taak door onafhankelijke adviezen bij te dragen aan het ontwikkelen van beleid gericht op het stimuleren van een krachtig en dynamisch zelfstandig ondernemerschap.

5 INHOUDSOPGAVE Inleiding 7 Kenmerken van zzp ers en van hun ondernemingen (Persoons)kenmerken van zzp ers Kenmerken van bedrijven van zzp ers 9 Overzicht van zzp ers vertegenwoordigende organisaties 11 Overzicht aantal zzp ers naar sector Definitie Berekeningsmethodiek Aantal zzp ers op hoofdlijnen 14 Gewenste dienstverlening door zzp ers Inleiding Telefonische enquête onder zzp ers in zes sectoren Inleiding Steekproef en onderzoeksverantwoording Resultaten telefonische enquête Samenvatting gewenste dienstverlening door zzp ers 27 Bijlage 1: Aantal zzp ers per branche 31 Bijlage 2: Vragenlijst telefonische enquête onder zzp ers 49 Bijlage 3: Overzicht genoemde organisaties 55 Bijlage 4: Waarom is een belangenorganisatie belangrijk? 57 Bijlage 5: Waarom is een belangenorganisatie niet belangrijk? 61 Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Inhoudsopgave ]

6 1.1 6

7 1 INLEIDING Achtergrond Zelfstandigen zonder personeel (zzp ers) vormen een steeds omvangrijkere en belangrijkere groep in de Nederlandse economie. Met name in sectoren als de bouw, de zorg, het transport en de zakelijke dienstverlening bestaan grote aantallen van dergelijke kleine bedrijven. De opkomst van de zzp ers heeft geleid tot oprichting van organisaties of nieuwe organisatieonderdelen waar (specifieke groepen) zzp ers lid van kunnen worden. Deze organisaties bieden zzp ers een breed scala aan diensten, zoals: belangenbehartiging; acquisitie; collectieve verzekeringen en advisering. Naast het dienstverleningsaanbod van deze organisaties is ook de oorsprong van deze organisaties of organisatieonderdelen zeer divers. Er zijn vakbonden, werkgevers- en brancheorganisaties, specifieke zzp-belangenbehartigers en particuliere bedrijven op dit terrein actief. Daarnaast zijn er netwerken met een meer informeel karakter. Doel en onderzoeksvragen De zzp ers vormen een divers gezelschap. Dat geldt voor hun acitiviteiten, voor hun persoonlijke kenmerken en voor de kenmerken van hun onderneming. Mede daardoor kan de behoefte aan dienstverlening door een vertegenwoordigende organisatie sterk variëren. Over persoonlijke kenmerken van zzp ers en kenmerken van hun onderneming is al veel bekend uit diverse onderzoeken. Deze kennis is verzameld en wordt geordend weergegeven. Over het aantal zzp ers in diverse sectoren en branches en de door hen gewenste dienstverlening is nog veel onbekend. Ook is er niet een duidelijk overzicht van bestaande organisaties voor zzp ers. De RZO is daarom gevraagd een onderzoek te verrichten onder zzp ers en onder organisaties, die op enigerlei wijze zzp ers vertegenwoordigen. In overleg met de opdrachtgever is voor het onderzoek de volgende definitie van zzp ers gehanteerd: alle ondernemers die geen personeel in dienst hebben (inclusief meewerkende gezinsleden, d.w.z. dat zij niet vakmatig ongeveer dezelfde activiteiten uitvoeren), niet werkzaam zijn in de detailhandel of de landbouw. De volgende vragen staan centraal in het uit te voeren onderzoek: 1. Hoe ziet die groep zzp ers eruit? a. welke (persoons)kenmerken hebben zzp ers? b. wat zijn de kenmerken van hun ondernemingen? 2. Welke organisaties bestaan er die op enigerlei wijze zzp ers vertegenwoordigen? 3. Hoeveel zzp ers zijn er globaal en in welke sectoren zijn zij actief? 4. Wat zijn de wensen van zzp ers op het gebied van dienstverlening? Deze vragen zullen in de opeenvolgende hoofdstukken beantwoord worden. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Inleiding ] 7

8 21 KENMERKEN VAN ZZP ERS EN VAN HUN ONDERNEMINGEN In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van (persoons)kenmerken van startende zzp ers, zoals gemiddelde leeftijd en opleidingsrichting. Deze kenmerken worden vergeleken met alle starters uit hetzelfde jaar (Tabel 2.1). Hierbij is, zoals reeds in de inleiding is aangegeven, de volgende definitie van zzp ers gehanteerd: alle ondernemers die geen personeel in dienst hebben (inclusief meewerkende gezinsleden, d.w.z. dat zij niet vakmatig ongeveer dezelfde activiteiten uitvoeren), niet werkzaam zijn in de detailhandel of de landbouw. Voor de volledigheid wordt er hierbij op gewezen dat een andere definitie tot andere uitkomsten kan leiden 1. Tevens wordt in dit hoofdstuk een overzicht gepresenteerd van kenmerken van bedrijven van startende zzp ers, inclusief hun ontwikkeling over het verloop van vier jaar (Tabel 2.2 en 2.3). 2.1 (Persoons)kenmerken van zzp ers In deze paragraaf worden de (persoons)kenmerken van startende zzp ers beschreven en vergeleken met alle starters uit hetzelfde jaar (zie Tabel 2.1). TABEL 2.1 OVERZICHT PERSOONSKENMERKEN VAN STARTENDE ZZP ERS T.O.V. ALLE STARTERS IN 1994 Variabele Geslacht Opleidingrichting Gemiddelde leeftijd Man Vrouw Hbo/Universiteit a Eenmanszaak b Groep Alle starters 36,0 71,6 28,4 29,0 74,4 80,3 42,6 42,7 14,7 77,2 Zzp ers 36,3 74,1 25,9 33,6* 85,4* 81,6 42,7 41,5 15,8 87,2* Levenspartner Technisch Economisch/ commercieel Persoonlijke en sociale verzorging Ondernemer/Eigenaar c a Percentage van de groep starters dat een HBO- of universitaire opleiding heeft gevolgd. b De gekozen rechtsvorm is een eenmanszaak. c De juridische positie van de ondernemer is ondernemer/eigenaar. * Wijken voor deze eigenschap significant (5% niveau) af van alle starters. Bron: EIM starterspanel 1994, bewerking RZO Opvallende verschillen tussen startende zzp ers en alle starters zijn: Zzp ers hebben meer dan gemiddeld een opleiding op het niveau HBO of universiteit genoten. Zzp ers zijn met name werkzaam in de zakelijke en overige dienstverlening. Van de zzp ers werkt 62,9% in deze sectoren, bij alle starters is dit 46,2%. Bij de zzp er is de juridische positie meer dan gemiddeld die van ondernemer/eigenaar en is de gekozen rechtsvorm meer dan gemiddeld die van een eenmanszaak. Verder valt op dat de gemiddelde leeftijd van zzp ers niet afwijkt van die van alle starters. Het is dus niet zo dat vooral jonge werknemers steeds meer naar deze vorm van ondernemerschap overstappen. 1 Gezien de overeenkomst in definitie zijn de in dit hoofdstuk gepresenteerde gegevens gebaseerd op het onderzoek: De zzp er: de ondernemer van de toekomst?, P.C.A. Meijer, RZO, ISBN: X 8

9 2.2 Kenmerken van bedrijven van zzp ers TABEL 2.2 In deze paragraaf wordt een overzicht gepresenteerd van kenmerken van bedrijven van startende zzp ers en hun ontwikkeling over het verloop van vier jaar ten opzichte van alle starters uit hetzelfde jaar (zie de Tabellen 2.2 en 2.3). OVERZICHT KENMERKEN VAN BEDRIJVEN VAN STARTENDE ZZP ERS T.O.V. DIE VAN ALLE STARTERS UIT 1994 IN DE TIJD GEPLAATST T/M 1998 Kenmerk Eenheid d Zzp ers Alle starters Juni Juni September Juni Juni September Aantal A Activiteiten naast bedrijf (betaald en onbetaald) % 48,2 * 33,3 36,6 * 41,0 31,4 29,5 Werknemers in dienst % - b 8,0 * 14,2 * 14,2 22,7 27,5 Gemiddeld aantal werknemers A - b 1,4 * 2,5 * 3,6 3,5 4,8 Gemiddeld aantal gewerkte uren per week in bedrijf U 25,5 * 32,7 * 36,4 * 34,5 39,1 41,0 Meewerkers in bedrijf (gezinsleden, familie, zakelijke partner) % 25,5 * 42,4 * 41,3 * 33,5 50,2 48,2 Cursus gevolgd % 20,7 24,8 35,3 21,7 25,9 39,2 Afgelopen jaar extra middelen ingezet % 26,4 c 28,2 38,6 26,5 c 34,6 42,6 Gemiddeld bedrag extra middelen e * * * Investeringsplannen aanwezig % 51,4 50,4 48,9 52,3 53,8 52,7 Gemiddeld bedrag investeringen e * * * Nadrukkelijk streven naar omzetvergroting % 42,3 * 36,4 * 30,5 * 56,7 45,9 39,2 S&O door of voor bedrijf % 8,1 9,1 12,1 9,9 10,6 12,8 Gemiddelde jaaromzetverwachting komende jaar e * * * Volkomen afhankelijk van inkomsten bedrijf % 18,8 * 29,2 37,2 * 25,8 35,6 45,0 Inkomen uit bedrijf is voldoende % 30,4 55,0 55,0 35,1 56,9 59,4 b Zzp ers hebben per definitie geen werknemers. c Betreft de periode vanaf de start (1e kwartaal 1994) t/m juni 1994, dus geen jaar. d A=aantal, U=uren, %=procenten, e = Euro * Wijken significant (5% niveau) af van alle starters, Bron: EIM starterspanel 1994, bewerking RZO Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Kenmerken van zzp ers en van hun ondernemingen ] 9

10 1.1 TABEL 2.3 OVERZICHT OVERIGE KENMERKEN VAN BEDRIJVEN VAN STARTENDE ZZP ERS T.O.V. ALLE STARTERS BIJ DE START IN 1994 Kenmerk Eenheid d Zzp ers Alle starters Gemiddeld aantal uren per week aan andere activiteit (betaald en/of onbetaald) U 23,5 23,5 Samenwerking % 29,7 33,1 Vroegere werkzaamheden vrijwel identiek aan huidige % 28,8 29,6 Ondernemingsplan opgesteld voor de start % 24,0 * 35,1 Ondernemingsplan opgesteld na de start % 6,4 8,4 Gemiddeld startkapitaal e * Andere inkomstenbron dan bedrijf % 78,7 * 72,4 Uitbesteding vindt plaats % 37,8 * 45,5 Gemiddelde maandomzet e * % van de omzet gegenereerd door drie grootste klanten % 42,2 * 28,4 Aangesloten bij ondernemers-, branche- of beroepsorganisatie % 17,5 * 26,3 d A=aantal, U=uren, %=procenten, e = Euro. * Wijken voor deze eigenschap significant (5%) af van alle starters Bron: EIM starterspanel 1994, bewerking RZO Opvallende verschillen tussen (bedrijven van) startende zzp ers en alle starters zijn: Ongeveer de helft van de starters uit 1994 bestaat uit zzp ers; Zowel het percentage zzp ers dat investeringsplannen heeft als het percentage dat extra middelen inzet, wijkt niet af van de overeenkomstige percentages bij de gemiddelde starter. Wel zijn de geïnvesteerde bedragen veel lager. Zowel het startkapitaal als het jaarlijks geïnvesteerde bedrag als het bedrag aan extra ingezette middelen per jaar is bij de zzp er veel lager dan bij de gemiddelde starter. In 73% van de gevallen waarbij door zzp ers extra middelen zijn ingezet, betreft dit eigen geld; Het percentage zzp ers dat nadrukkelijk streeft naar omzetvergroting en het behalen van een zo hoog mogelijke winst, is veel lager dan het gemiddelde percentage over alle starters. Ook de verwachting voor de omzet en voor de winst voor het volgende jaar ligt bij zzp ers lager; Zzp ers zijn veel meer voor 80% van de gegenereerde omzet afhankelijk van de drie grootste klanten dan de gemiddelde starter; Zzp ers zijn minder afhankelijk van de inkomsten uit het bedrijf dan de gemiddelde starter; Het gemiddelde aantal gewerkte uren per week in het bedrijf ligt voor de zzp er veel lager dan gemiddeld. Daarbij heeft een veel hoger percentage van de zzp ers een andere inkomstenbron dan het bedrijf en andere activiteiten naast het bedrijf dan gemiddeld; Ondanks dat de zzp er per definitie geen personeel in dienst heeft, blijkt dat in % en in ,2% van de zzp ers, die in 1994 de kenmerken van een zzp er hadden, toch personeel in dienst te hebben. Dus is 85,8% van de zzp ers die starten, dit nog na 4 jaar; Het percentage starters dat meewerkers (gezinsleden, familie) in het bedrijf heeft, ligt voor de zzp ers veel lager dan bij de gemiddelde starter. Ook besteedt de zzp er veel minder uit; Voor zzp ers is kennis meer dan gemiddeld een zeer belangrijke factor in de productie; Zzp ers ontplooien veel minder commerciële activiteiten op het terrein van reclame via huisaan-huisbladen, folders en gouden gids, via dagbladen of via prijzenfestivals dan gemiddeld alle starters. Wel doen zij aan persoonlijke benadering van of mailings onder bestaande of nieuwe klanten; Zzp ers zijn na vier jaar relatief even vaak met hun onderneming gestopt als alle starters; Ten slotte is het percentage van de zzp ers dat bij een ondernemers-, branche- of beroepsorganisatie is aangesloten veel lager dan bij de gemiddelde starter. 10

11 3 OVERZICHT VAN ZZP ERS VERTEGENWOORDIGENDE ORGANISATIES In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van organisaties die verschillende belangen van zzp ers behartigen (stand van zaken zoals opgevraagd op ). Organisaties die uitsluitend bemiddelen, zijn niet opgenomen. TABEL 3.1 OVERZICHT PERSOONSKENMERKEN VAN STARTENDE ZZP ERS T.O.V. ALLE STARTERS IN 1994 FNV Zelfstandige Oprichting: Juni 1999 Leden: (jan. 2002). Bondgenoten Diensten: "Belangenvereniging": Collectieve belangenbehartiging met name rond zelfstandigheidsverklaring; Rechtskundig advies; Verzekeringspakket o.a. arbeidsongeschiktheid; FNV Zelfstandigenverzekering; Persoonlijk bedrijfsadvies; Incassoservice; Netwerkbijeenkomsten; Blad Eigen Baas. Doelgroep: Zzp-ers (algemeen). Adres: Pb. 156, 3980 CD Bunnik, T: , E: FNV ZBO Oprichting: Okt. 2000; komt voort uit FNV Bouw zzp project Leden: (jan. 2002). Diensten: Ledenservice; Juridisch advies FNV; Rechtenpakket offerte, incasso; Verzekeringspakket FNV; ZBO-krant; Startersmap (in de maak); Informatiepakket schijnzelfstandigheid, vestigingseisen, pensioenrechten, verzekeringen e.a.; Doelgroep: Zzp ers in bouw (Okt naar schatting bouwvakkers eigen baas) Adres Postbus 520, 1008 AD Amsterdam, T: , E: SBOZZP Oprichting: Okt Leden: (jan. 2002). Diensten: Adviezen (fiscaal, juridisch); Verzekeringspakket (rechtsbijstand, ziektekosten, auto, arbeidsongeschiktheid); Pensioenvoorziening; Bemiddeling tussen opdrachtgever zzp er; Malafide werkbemiddelaars afhandelen; Cursussen; Kortingen gereedschap, tanken e.a.; Incassodiensten; Administratieve diensten. Doelgroep: belangenorganisatie voor de zzp ers. Adres: A. Kuijlstraat 86, 3066 GS Rotterdam, T: , VZZP Oprichting: Juni 1999 Leden: Ruim 400 (jan. 2002). Diensten: Ledenservice; sociaal-economische positie (politiek); verzekeringspakketten, incassodienst en geschillencommissie; gemeenschappelijke inkoop (aangesloten bij KBN). Doelgroep: Komt voort uit de Bouw en verwante bedrijfstakken. Richt zich op alle zzp ers. Adres: Nieuwstad 18, 4201 GP Gorinchem, T: , Vlok Ver. van Oprichting: 1983 Leden: (jan. 2002). klussen-bedrijven Diensten: Belangenbehartiging (m.n. vestigingswet); Juridische helpdesk; Bedrijfsaansprakeliijkheidsverzekering; Korting bij collectieve verzekeringen; Incassodiensten; Administratieve diensten; Geschillencommissie; Nieuwsbrief, Internet Voorlichtingsmappen ( Duurzaam klussen ; Startersgids;); Uitvoeringsvoorwaarden. Doelgroep: Klusbedrijven. Adres: Pb. 582, 2700 AN Zoetermeer, T: , Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Overzicht van zzp ers vertegenwoordigende organisaties ] 11

12 1.1 TABEL 3.1 United Services Group OVERZICHT PERSOONSKENMERKEN VAN STARTENDE ZZP ERS T.O.V. ALLE STARTERS IN 1994 (vervolg) ZZP Bond Oprichting: 1998 Leden: 50. Oprichting: 1 nov (voorheen Unique); eind feb. 02 moeten deze maatschappen operationeel zijn. Leden: Nog geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Diensten: Collectieve verzekeringen; Administratie; Internet; Gezamenlijke inkoop van kantoorapperatuur, leasecontracten e.d.; Werk- en vergaderruimten; Netwerk vergroten; Bemiddelingsbank; Debiteurenservice. Doelgroep: Zzp ers kunnen zich onder de noemer van United Independent Solutions aansluiten bij maatschappen van max. 40 leden. Maatschappen zijn gericht op specifieke beroepsvelden m.n. ict, human resources management, techniek, communicatie. Adres: Mw. De Korte, T: , Diensten: Bemiddeling opdrachtgever zzp er; Korting rechtskundig advies, incassodiensten; Informatie over verzekeringen; Korting bij collectieve verzekeringen; Standaard contracten; Zzp-Informatiebulletin; Administratieve diensten. Doelgroep: Zzp ers (algemeen) Adres: Aurora 52, 1716 DP Opmeer, T: , Hr. Koopman, Na 17:00 uur bereikbaar, OZP Afbouw en Onderhoud Oprichting: 3 Sept Leden: Naar schatting ca. 800 nov Diensten: Bedrijfseconomische adviezen; Juridisch advies en bijstand; Info over wetgeving; OZP Afbouwpolis; Incasso hulp; Modelcontracten; Specifieke leveringsvoorwaarden; Cursussen; Informatielijn; Themabijeenkomsten; Voorlichtingstraject verlaagd BTW-tarief in de afbouw. Doelgroep: Zzp ers in afbouw en onderhoudssector; echte ondernemers die uit loondienst stappen; leden van FOSAG en NOA zonder personeel worden automatisch lid. Er zijn ca ondernemers zonder personeel in deze bouwsector. Adres: Pb. 651, 2800 AR Gouda, T: , Dhr. Pillen, info@ozp.nl I.T. United Oprichting: April 1997 Leden: 100 (jan. 2002). PZO Platform Zelfstandige Ondernemers Diensten: Collectieve belangenbehartiging over fiscale en sociale problemen (gesprekspartner naar instanties, politiek en marktpartijen; aangesloten bij MKB Nederland in sept. 1999; medeoprichter PZO); Verzekeringen, m.n. beroeps- en bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering; On line Nieuwsbrieven voor leden; Voorlichtingsbijeenkomsten (o.a. WAZ). Doelgroep: Zzp ers in IT-sector Adres: Pb , 1303 AB Almere, T: , Fax : , Oprichting: Informeel platform sinds mei 2001; Op weg naar een formele vereniging Leden: 6 branche- en beroepsorganisaties Diensten: Collectieve belangenbehartiging en producten en diensten ter ondersteuning van het zelfstandig ondernemerschap. Doelgroep: Branche- en beroepsverenigingen van zelfstandige ondernemers. Adres: PZO: Mr. R.A. Masselink, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag, tel. O , fax: , E: secretariaat@vpzo.nl Geconstateerd kan worden dat over het algemeen de organisaties van recente datum zijn, zich nog in een opbouwfase bevinden en een oververtegenwoordiging hebben in de bouw en aanverwante bedrijfstakken en in de zakelijke dienstverlening. Ten opzichte van het bestaande aantal zzp ers (zie hoofdstuk 4) wordt maar een klein deel van hen door de hierboven beschreven organisaties vertegenwoordigd (zie ook paragraaf ). 12

13 4 OVERZICHT AANTAL ZZP ERS NAAR SECTOR In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd van het onderzoek naar het globale aantal zzp ers en naar de sectoren waarin zij actief zijn. 4.1 Definitie In dit onderzoek zijn de zzp ers gedefinieerd op basis van de volgende voorwaarden: Een zzp er heeft geen personeel in dienst; Een zzp er heeft niet de intentie om dit jaar personeel aan te nemen; Een zzp er heeft geen gezinsleden die structureel meewerken in het bedrijf, in die zin dat zij vakmatig ongeveer dezelfde activiteiten uitvoeren, mogelijk ook in contact met klanten; Een zzp er is niet werkzaam in de detailhandel of de landbouw Berekeningsmethodiek Op basis van bovenstaande definitie is een schatting opgesteld voor het aantal zzp ers in Nederland in 2001 per sector. Daarbij is als volgt te werk gegaan. Uitgangspunt is het adressenbestand van Marktselect BV. Dit bestand is voornamelijk gebaseerd op bestanden van de Kamer van Koophandel. Het bestand maakt een onderverdeling in bedrijfssectoren mogelijk op een zeer laag aggregatieniveau (5e-digit SBI). Het bestand is redelijk goed opgeschoond voor bijvoorbeeld lege bv s. Op basis van dit bestand is de telefonische enquête naar de gewenste dienstverlening door zzp ers uitgevoerd (zie hoofdstuk 5). In overleg met de opdrachtgever zijn hiervoor zes sectoren geselecteerd. Binnen deze sectoren zijn ondernemingen geselecteerd met 0 of 1 werkzame persoon 3. Tijdens het telefoongesprek is gecontroleerd of de onderneming aan de beschreven definitie voldeed (zie paragraaf 5.2.1). Op basis daarvan is het aantal ondernemingen in het Marktselectbestand gecorrigeerd om tot een goede inschatting van het aantal zzp ers per sector te komen. 2 Na bestudering van de lijst met sectoren in een eerste rapportage is in overleg met de opdrachtgever een aantal branches met kleine aantallen ondernemingen verwijderd omdat hierin geen zzp ers (kunnen) voorkomen: sportverenigingen, belangen- en beroepsorganisaties, rijksoverheid, holdings, banken, verzekeraars en beleggingsinstellingen en delfstoffenwinning. 3 In het Marktselectbestand kan ook de ondernemer als werkzame persoon worden gezien. De keuze voor 0 of 1 hangt af van de besteedde tijd (in principe 15 uur of meer per week) en het in vaste dienst zijn. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Overzicht aantal zzp ers naar sector ] 13

14 4.3 Aantal zzp ers op hoofdlijnen 1.1 In tabel 4.1 is een overzicht van het aantal zzp ers naar sector weergegeven. Voor een overzicht op een lager aggregatieniveau wordt verwezen naar bijlage I. TABEL 4.1 AANTAL ZZP ERS PER SECTOR 2001 Sector Aantal zzp ers Branches met meer dan zzp ers Industrie Nutsbedrijf 62 Bouw Algemene burgerlijke en utiliteitsbouw, klussen-, kassenbouwen timmerbedrijven Autohandel en reparatie Handel en reparatie personenauto s (excl. import) Tussen- en groothandel Horeca Transport en communicatie Zakelijke dienstverlening Adviesbureaus op het gebied van automatisering, systeemontwikkelings-, systeemanalyse- en programmeerdiensten, administratiekantoren (boekhouden), organisatieadviesbureaus, reclame-, reclame-ontwerp- en adviesbureaus Overige dienstverlening Kappers, schoonheidsverzorging, manicures en pedicures 5 Totaal Bron: EIM op basis van Marktselect BV Opvallend in deze tabel is het hoge aantal zzp ers in de zakelijke dienstverlening, namelijk 41% van het totale aantal. Een goede tweede is de overige dienstverlening met 17%. Daarna volgen de bouw en de tussen- en groothandel met respectievelijk 13% en 11%. Een kanttekening bij deze ramingen is, dat er sprake is van een lichte onderschatting in een beperkt aantal sectoren. De reden hiervoor is dat voor enkele beroepsgroepen aanmelding bij de Kamer van Koophandel geen verplichting is (vrije beroepsbeoefenaren als IT ers, advocaten, artsen en zzp ers die in maatschapverband opereren). Een andere kanttekening betreft de relatie definitie-aantal. Wordt van een andere definitie uitgegaan dan kan het aantal tot meer dan een verdubbeling leiden. Zo vermeldt het CBS (statline 2002) dat het aantal bedrijven zonder werknemers in loondienst in betreft. 4 Waaronder handelsagenten/agenturen. 5 Het betreft overigens niet alleen zzp ers in de verzorgingssector, maar ook in sectoren als film, cultuur, zorg en sport. 14

15 5 GEWENSTE DIENSTVERLENING DOOR ZZP ERS 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt onderzocht of en zo ja aan welke dienstverlening door een vertegenwoordigende organisatie zzp ers behoefte hebben. Omdat het waarschijnlijk is dat er bij de beantwoording van deze vraag grote verschillen zijn tussen typen ondernemers en bedrijfssectoren, is het van belang bij het beantwoorden van deze vraag te kiezen voor een sectorale invalshoek. Op die manier wordt het mogelijk om speerpunten te identificeren voor vormen van dienstverlening naar verschillende bedrijfssectoren. 5.2 Telefonische enquête onder zzp ers in zes sectoren Inleiding Ter beantwoording van de vraag of en zo ja aan welke dienstverlening door een vertegenwoordigende organisatie zzp ers behoefte hebben, is een telefonische enquête onder zzp ers in 6 sectoren uitgevoerd. In eerste instantie is met behulp van vijf gesloten vragen vastgesteld of het inderdaad om zzp ers volgens de beschreven definitie in paragraaf 4.1 ging. Hierbij viel een klein deel af omdat het bedrijf inmiddels opgeheven was, het een lege BV of stichting betrof, er plannen waren om dit jaar personeel in dienst te nemen of gezinsleden dezelfde activiteiten in het bedrijf uitvoerden. Ruim de helft viel af omdat toch personeel in dienst bleek te zijn. Vervolgens werden aan deze zzp ers 25 enkelvoudige gesloten vragen voorgelegd. De inhoud van deze vragen en de 6 sectoren zijn in overleg met de opdrachtgever vastgesteld (voor de vragenlijst: zie bijlage 2). Naast de resultaten van de eerdere projectonderdelen (aantallen en spelers) speelden strategische overwegingen en spreiding over sterk uiteenlopende sectoren hierbij een rol Steekproef en onderzoeksverantwoording De steekproef is getrokken uit met de opdrachtgever afgesproken sectoren: SBI 45 Bouw (m.n. Algemeen en klussen, timmeren); SBI 55 Horeca (m.n. cafés, restaurants); SBI 60/61 Vervoer over land en water (m.n. taxi, goederenvervoer over de weg, vrachtvaart en binnenvaart); SBI 744 Reclamediensten; SBI 8514/8515 Gezondheidszorg (m.n. paramedisch, gezondheidsdiensten, niet artsen, ziekenhuizen, en dergelijke); SBI 93 Overige dienstverlening (m.n. kappers, schoonheidssalons e.d.). Binnen deze sectoren is door Marktselect BV een aselecte selectie uit het adressenbestand getrokken. Bij deze ondernemers is vervolgens in eerste instantie nagegaan of ze aan de definitie voldeden. Indien dit het geval was, zijn de overige vragen uit de vragenlijst (bijlage II) gesteld. In totaal is een volledig gesprek gevoerd met het volgende aantal zzp ers per sector: 45 in de bouw; 40 in de horeca; 41 in de vervoer over land en water; 42 in de reclamediensten; 41 in de gezondheidszorg; 60 in de overige dienstverlening. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 15

16 Resultaten telefonische enquête In deze subparagraaf worden de resultaten van de telefonische enquête gepresenteerd. Voor de indeling wordt aangesloten bij de opzet van de vragenlijst (zie bijlage 2). Om het toch al grote aantal cijfers overzichtelijker te kunnen presenteren, wordt steeds alleen het aantal zzp ers per antwoord-categorie weergegeven Zzp ers aangesloten bij organisatie voor zelfstandigen (vraag 5) Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Ja Nee Totaal Geconcludeerd kan worden dat ten opzichte van het bestaande aantal zzp ers (zie hoofdstuk 4) maar een klein deel van hen (20%) bij organisaties zijn aangesloten. Opvallend is dat in de overige dienstverlening relatief veel zzp ers al aangesloten zijn bij een organisatie (37%). Bij het antwoord ja, is ook gevraagd welke organisatie(s) het betreft (vraag 6). Een overzicht van de antwoorden daarop is opgenomen in bijlage 3. Het betreft een breed scala van organisaties. De volgende organisaties werden meerdere keren genoemd: Algemene Branche Organisatie schoonheidsverzorging (ANBOS) (9 keer), Transport en Logistiek Nederland (TLN) (6 keer), ProVoet (4 keer), de Landelijke organisatie voor voetverzorger/pedicure (LOV) (3 keer), Horeca Nederland (3 keer) en de Nederlandse Pedicure Organisatie (NPO) (2 keer). Het betreft in veel gevallen brancheverenigingen Zzp ers vóór oprichting belangenvereniging/koepelorganisatie (vraag 7 en 8) Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Ja Nee weet niet/w.n.z Totaal Uit de tabel blijkt dat 47% van de geënquêteerden vóór oprichting van een belangenvereniging/ koepelorganisatie is. Vooral in de sectoren reclamediensten (64%) en overige dienstverlening (53%) lijkt hier behoefte aan te bestaan. Gevraagd is verder naar de achtergrond van het antwoord. De antwoorden zijn opgenomen in de bijlage 4 (waarom wel belangrijk, vraag 9A)) en 5 (waarom niet belangrijk, vraag 9B). Het is niet eenvoudig de antwoorden samen te vatten, maar bij de geënquêteerden die het oprichten van een belangenvereniging/koepelorganisatie wel belangrijk vinden, komen in ieder geval vaak voor: Samen sta je sterker dan alleen, zeker als heel kleine ondernemer; Grotere bedrijven worden beter bediend; Behoefte aan advisering over specifieke onderwerpen (bijvoorbeeld pensioen, zeer divers); Wantrouwen ten opzichte van de politiek. 16

17 1.4 Bij de geënquêteerden die het oprichten van een belangenvereniging/koepelorganisatie niet belangrijk vinden, komen een aantal keren voor: Geen behoefte; Ben al op leeftijd; Helpt toch niet; Ik ben zelfstandige en regel alles zelf wel; Het is maar een hobby/bijverdienste Welke onderwerpen zijn belangrijk voor een belangenvereniging / koepelorganisatie (vraag 10) Eerst volgt een overzicht over de 6 sectoren samengevat van de mate van belangrijkheid die aan ieder onderwerp wordt gegeven, gevolgd door een uitsplitsing per onderwerp naar de 6 onderzochte sectoren. OVERZICHT VAN DE MATE VAN BELANGRIJKHEID PER ONDERWERP, SAMENGEVAT OVER DE 6 SECTOREN eigen juridische vereenvoudiging vereenvoudiging vereenvoudiging verminderen status voor en eenduidigheid en eenduidigheid en eenduidigheid van de zelfstandigen van sociale zeker- van belasting- van pensioen- administratieve heidswetgeving wetgeving wetgeving lastendruk Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Duidelijk is dat alle genoemde onderwerpen gemiddeld als belangrijk beschouwd worden. Wanneer de gescoorde percentages per onderwerp van de categorieën belangrijk en zeer belangrijk worden opgeteld is de uitslag in volgorde van belangrijkheid: de socialezekerheidswetgeving 82%, de belastingwetgeving 77%, de juridische status voor zelfstandigen 73%, pensioenwetgeving 68% en ten slotte administratieve lastendruk 63%. OVERZICHT VAN DE MATE VAN BELANGRIJKHEID PER ONDERWERP, UITGESPLITST NAAR DE 6 ONDERZOCHTE SECTOREN Hieronder volgen de overzichten per onderwerp van de mate van belangrijkheid die aan ieder onderwerp wordt gegeven, uitgesplitst naar de 6 sectoren Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 17

18 EIGEN JURIDISCHE STATUS VOOR ZELFSTANDIGEN 1.1 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Wanneer weer de gescoorde aantallen per sector van de categorieën belangrijk en zeer belangrijk worden opgeteld en in percentages worden omgerekend, ontstaat het volgende beeld. De sectoren bouw en reclamediensten scoren bovengemiddeld: respectievelijk 80% en 76% van de ondervraagden vinden de eigen juridische status voor zelfstandigen een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp voor een belangenvereniging. De sectoren horeca en gezondheidszorg scoren beneden het gemiddelde: respectievelijk 65% en 68% van de ondervraagden vindt dit een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp. De overige sectoren scoren het gemiddelde percentage, namelijk 73%. VEREENVOUDIGING EN EENDUIDIGHEID VAN SOCIALE ZEKERHEIDSWETGEVING Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Gemiddeld vindt 82% van de ondervraagden vereenvoudiging en eenduidigheid van sociale zekerheidswetgeving een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp voor een belangenvereniging. De bouw, het vervoer over land en water en de reclamediensten scoren bovengemiddeld: respectievelijk 87%, 88% en 88%, de horeca en de gezondheidszorg beneden gemiddeld: respectievelijk 70% en 78%. VEREENVOUDIGING EN EENDUIDIGHEID VAN BELASTINGWETGEVING Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal

19 1.4 Gemiddeld vindt 77% van de ondervraagden vereenvoudiging en eenduidigheid van de belastingwetgeving een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp. De overige dienstverlening scoort ver boven het gemiddelde namelijk 95%, de sectoren vervoer over land en water, reclamediensten en de gezondheidszorg beneden het gemiddelde: respectievelijk 68%, 69% en 71%. VEREENVOUDIGING EN EENDUIDIGHEID VAN PENSIOENWETGEVING Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Gemiddeld vindt 68% van de ondervraagden vereenvoudiging en eenduidigheid van de pensioenwetgeving een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp voor een belangenvereniging. Het vervoer over land en water scoort als enige afwijkend van het gemiddelde, namelijk 59%. VERMINDEREN VAN DE ADMINISTRATIEVE LASTENDRUK Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Gemiddeld vindt 63% van de ondervraagden vermindering van de administratieve lastendruk een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp voor een belangenvereniging. De bouw scoort beneden gemiddeld, namelijk 56%, het vervoer over land en water en de gezondheidszorg boven gemiddeld met respectievelijk 68% en 71%. Samenvatting van het overzicht van de 5 onderwerpen, die belangrijk tot zeer belangrijk gevonden worden voor een belangenvereniging, uitgesplitst naar de 6 sectoren Uit de bovenstaande overzichten blijkt dat er niet zulke grote verschillen bestaan tussen sectoren. Er zijn in feite maar twee uitschieters: de horeca scoort lager dan gemiddeld op het onderwerp vereenvoudiging en eenduidigheid van de sociale zekerheidswetgeving en de overige dienstverlening scoort erg hoog op vereenvoudiging en eenduidigheid van de belastingwetgeving. Dit betekent dat de tabel aan het begin van paragraaf , waarin per onderwerp de scores over de 6 sectoren zijn samengevat, als gemiddelde kan worden aangehouden en dat geen uitsplitsing naar sectoren behoeft te worden gemaakt. Tot slot is gevraagd of zzp ers nog andere, niet hier genoemde onderwerpen, relevant vonden (vraag 11). Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 19

20 KENT U NOG ANDERE ONDERWERPEN VOOR BELANGENBEHARTIGING? 1.1 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Ja Nee Weet niet/w.n.z Totaal Uit de tabel blijkt dat 67% van de ondervraagden geen andere onderwerpen voor belangenbehartiging kende en 21% wel. Bij het antwoord ja, is bij deze vraag ook een open vraag gesteld, namelijk welke? (vraag 11A). Dat resulteerde in een groot aantal aanvullingen. Het grootste deel daarvan valt meer onder overige diensten en komt dus later nog aan bod. Daarbij valt op dat vaak om een informatiepunt gevraagd wordt (kennelijk erg belangrijk). Ook worden er erg veel zaken genoemd die al waren opgenomen in het bovenstaande lijstje. Kennelijk is bij veel zzp ers niet bekend wat precies onder sociale zekerheid en belastingen thuishoort. Genoemde onderwerpen die onder de categorie andere onderwerpen wel hier thuishoren: Speciale juridische positie voor starters; Structuur in subsidieregelingen; Gemeentevergunningen; Problemen met certificering Welke andere diensten zouden aangeboden moeten worden (vraag 12 en 13) In deze subparagraaf wordt in de vorm van overzichten weergegeven welk belang zzp ers aan het aanbieden van de in de vragenlijst voorgelegde diensten hechten. Eerst volgt een samenvattend overzicht van prioriteiten (vraag 13), daarna wordt per dienst uitgesplitst aangegeven hoeveel behoefte zzp ers hieraan hebben (vraag 12). 20

21 1.4 Tabel, die per sector de prioriteitsvolgorde van de diensten aangeeft De onderstaande tabel laat zien welke van alle opgesomde diensten, in volgorde van belangrijkheid, de zzp ers als zij een keuze moesten maken- nu daadwerkelijk het belangrijkste vonden (vraag 13). De afzonderlijke resultaten per dienst van de telefonische enquête volgen hierna (vraag 12). WELKE VAN DEZE DIENSTEN IS NU HET BELANGRIJKST 6 (VRAAG 13) Fiscaal en juridisch advies Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening en bijstand Collectieve belangenbehartiging Financieel voordeel door kortingsregelingen Informatieverstrekking over ontwikkelingen en wetgeving Weet niet/w.n.z Startersbegeleiding Ontwikkelen van een keurmerk of erkenningsregeling Zorgen voor een netwerk voor sociale contacten Scholing en cursussen Zorgen voor een netwerk voor zakelijke contacten Facilitaire diensten Een soort Gouden Gids of telefoonboek met zzp-ers Totaal Uit bovenstaande tabel blijkt dat door de meeste zzp ers fiscaal en juridisch advies en bijstand het belangrijkst gevonden wordt, namelijk 21%. Dat geldt ook binnen de meeste branches. Alleen in de bouw en de vervoerssector ligt dat iets anders, daar wordt respectievelijk de collectieve belangenbehartiging en de financiële voordelen het belangrijkst gevonden. Deze beiden worden overigens ook als goede tweede en derde door alle zzp ers belangrijk geacht. Als laatste dient ook nog informatieverstrekking over ontwikkelingen en wetgeving op plaats vier te worden vermeld. Overzicht per dienst van de mate van belangrijkheid, uitgesplitst naar de 6 sectoren In de volgende subparagraven worden de resultaten per afzonderlijke bevraagde dienst uitgesplitst (vraag 12). 6 Genoemd zijn de diensten die de respondent als belangrijk of zeer belangrijk aanduidde. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 21

22 INFORMATIEVERSTREKKING OVER ONTWIKKELINGEN EN WETGEVING 1.1 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Geconstateerd kan worden dat er een duidelijke behoefte is aan algemene informatieverstrekking over ontwikkelingen en wetgeving. Dit spoort met het feit dat relatief vaak gevraagd wordt om een informatiepunt (zie ). Wanneer ook hier weer de gescoorde aantallen per sector van de categorieën belangrijk en zeer belangrijk worden opgeteld en in percentages worden omgerekend, kan geconstateerd worden dat er geen duidelijke verschillen zijn tussen sectoren. Allen schommelen rond het gemiddelde van 61%. SCHOLING EN CURSUSSEN Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Gemiddeld vindt 44 % van de ondervraagden scholing en cursussen een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp. Vooral de reclamediensten en gezondheidszorg scoren laag, respectievelijk 33% en 32%. Dit in tegenstelling tot de sector overige dienstverlening, waarvan 60% scholing en cursussen een belangrijk tot zeer belangrijk onderwerp vinden. FINANCIEEL VOORDEEL DOOR KORTINGSREGELINGEN Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal

23 1.4 Niet geheel onverwacht bestaat aan deze dienst, financieel voordeel door kortingsregelingen, veel behoefte, vergelijkbaar met fiscaal en juridisch advies. Er zijn nog wel verschillen tussen sectoren. Gemiddeld vindt 71% van de ondervraagden deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk, voor de sectoren geldt: de bouw 80%, de horeca 63%, vervoer over land en water 78%, reclamediensten 62%, gezondheidszorg 61% en de overige dienstverlening 78%. FISCAAL EN JURIDISCH ADVIES EN BIJSTAND Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Aan fiscaal en juridisch advies bestaat er grote behoefte in bijna alle sectoren. Alleen vervoer over land en water scoort lager dan gemiddeld: 61% t.o.v. 71% gemiddeld vindt deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk. FACILITAIRE DIENSTEN Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Geconstateerd kan worden dat het aanbieden van facilitaire diensten duidelijk minder belangrijk wordt gevonden door zzp ers, dan sommige andere diensten. Voor bijna alle sectoren, overige diensten uitgezonderd, geldt dat het aantal ondervraagden dat deze dienst onbelangrijk tot zeer onbelangrijk vindt, groter is dan het aantal dat deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk vindt. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 23

24 STARTERSBEGELEIDING 1.1 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Geconstateerd kan worden dat men startersbegeleiding behoorlijk belangrijk vindt: gemiddeld 60%. Vervoer over land en water scoort hier het meest afwijkend, namelijk 51% vindt deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk. ONTWIKKELEN VAN EEN KEURMERK OF ERKENNINGSREGELING Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Deze dienst laat een tweedeling zien. Vervoer over land en water en reclamediensten vinden een keurmerk of erkenningsregeling veel minder belangrijk tot zeer belangrijk, respectievelijk 27 % en 33%, terwijl de overige dienstverlening deze dienst tamelijk belangrijk vindt, namelijk 57 %. De overige sectoren schommelen rond het gemiddelde, dat op 44% ligt. EEN SOORT GOUDEN GIDS OF TELEFOONBOEK MET ZZP ERS Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Deze dienst wordt door de minste geënquêteerden (heel) belangrijk gevonden, gemiddeld 33% met een uitschieter naar beneden van de horeca op 23%. Toch vindt dus nog steeds een derde deel, een soort Gouden Gids, het wel belangrijk. 24

25 ZORGEN VOOR EEN NETWERK VOOR ZAKELIJKE CONTACTEN 1.4 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Ook voor deze dienst geldt dat veel zzp ers hier gemiddeld minder behoefte aan hebben. Toch vindt ook hier ruim een derde (39%) deze dienst wel belangrijk tot zeer belangrijk. Uitschieters naar boven zijn: bij de reclamediensten vindt 52% van de ondervraagden en in de gezondheidzorg 49% dit een belangrijke tot zeer belangrijke dienst. De overige dienstverlening vormt een uitschieter naar beneden: 28% vindt deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk. ZORGEN VOOR EEN NETWERK VOOR SOCIALE CONTACTEN Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk Zeer onbelangrijk Weet niet/w.n.z Totaal Ook deze dienst wordt gemiddeld minder belangrijk gevonden: 35% vindt deze dienst belangrijk tot zeer belangrijk. Uitschieters zijn: bouw (20%), horeca (25%), gezondheidszorg (46%). Samenvatting van het overzicht van de diensten, die belangrijk tot zeer belangrijk gevonden worden voor een belangenvereniging om aangeboden te worden. Wanneer de gescoorde percentages per onderwerp van belangrijk en zeer belangrijk worden opgeteld, is de uitslag in volgorde van belangrijkheid: fiscaal en juridisch advies en bijstand én financieel voordeel door kortingsregelingen beide 71%, informatie over ontwikkelingen en wetgeving 61%, startersbegeleiding 60%, ontwikkelen van een keurmerk of erkenningsregeling én scholing en cursussen beide 44%, netwerk voor zakelijke contacten 39%, netwerk voor sociale contacten 35%, een soort Gouden Gids of telefoonboek met zzp ers én facilitaire diensten 33%. Het belangrijkste verschil met de prioriterende tabel aan het begin van paragraaf is vooral dat wanneer gevraagd wordt te kiezen wat nu echt het belangrijkste is, fiscaal en juridisch advies verkozen wordt boven financieel voordeel door kortingsregelingen. Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 25

26 Voorkeur opbouw lidmaatschapkosten (vraag 14) In deze subparagraaf wordt aangegeven welke voorkeur zzp ers hebben qua opbouw van de lidmaatschapskosten. Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening All-in bedrag Deel vast, deel per afgenomen dienst Geen voorkeur Weet niet/w.n.z Totaal Uit de tabel blijkt dat ruim de helft (54%) van de geënquêteerden een voorkeur heeft voor de opbouw van de lidmaatschapskosten in een deel vast en een deel per afgenomen dienst, 29% geeft de voorkeur aan een all-in bedrag Gewenst bedrag lidmaatschapkosten (vraag 15 t/m 17) In deze subparagraaf is aan de zzp ers gevraagd welk bedrag aan lidmaatschapskosten zij juist vinden. Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Minder dan e 10 per maand e 10 per maand precies Tussen e 10 en e 20 per maand e 20 per maand precies Tussen e 20 en e 30 per maand e 30 per maand precies Meer dan e 30 per maand Weet niet/w.n.z Totaal Geconcludeerd kan worden dat een lidmaatschapsprijs van 20 euro per maand het meest genoemd wordt (43%) als gewenst bedrag voor lidmaatschapkosten en dat dit bedrag tevens het maximum is. Deze vraag is niet gesteld aan (27) personen die weet niet/w.n.z antwoordden op de vorige vraag over de opbouw van lidmaatschapskosten. 26

27 Bereidheid tot lidmaatschap belangenbehartigingsorganisatie (vraag 18) 1.4 Bouw Horeca Vervoer Reclame- Gezond- Overige Totaal over land diensten heidszorg dienst- Aantal % en water verlening Ja, zeker wel Waarschijnlijk wel Waarschijnlijk niet Nee, zeker niet Weet niet/w.n.z Totaal Bijna de helft (46%) van de geënquêteerden ziet zichzelf zeker of waarschijnlijk wel lid van een belangenorganisatie worden. Er zijn niet veel verschillen tussen de sectoren, behalve bij de reclamediensten waar dit percentage op 60% ligt en in de horeca, waar de interesse aanzienlijk minder is (30%). Mogelijk houdt dit laatste verband met de actieve opstelling van de brancheorganisaties in deze sector. 5.3 Samenvatting gewenste dienstverlening door zzp ers Ten opzichte van het bestaande aantal zzp ers (zie hoofdstuk 4) is maar een klein deel van hen (20%) bij organisaties aangesloten. Alleen in de overige dienstverlening zijn relatief veel zzp ers al aangesloten bij een organisatie (37%). Van de geënquêteerden zzp ers is 47% vóór oprichting van een belangenvereniging/koepelorganisatie. Vooral in de sectoren reclamediensten (64%) en overige dienstverlening (53%) lijkt hieraan behoefte te bestaan. Op de vraag welke van de 5 voorgelegde onderwerpen belangrijk tot zeer belangrijk geacht worden voor een belangenvereniging van zzp ers om voor op te komen, was de uitslag in volgorde van belangrijkheid: de socialezekerheidswetgeving 82%, de belastingwetgeving 77%, de juridische status voor zelfstandigen 73%, pensioenwetgeving 68% en administratieve lastendruk 63%. Bij de uitsplitsing naar sectoren bleek dat er niet zulke grote verschillen bestaan tussen sectoren. Er zijn in feite maar twee uitschieters: de horeca scoort lager dan gemiddeld op het onderwerp vereenvoudiging en eenduidigheid van de socialezekerheidswetgeving en de overige dienstverlening scoort erg hoog op vereenvoudiging en eenduidigheid van de belastingwetgeving. Op de vraag of de zzp er nog andere onderwerpen kon noemen waarvoor belangenbehartiging erg belangrijk werd gevonden, antwoordde 67% van de ondervraagden geen andere onderwerpen voor belangenbehartiging te kennen en 21% wel. Er werd wel vaak om een informatiepunt gevraagd. Gevraagd is verder als er een belangenorganisatie voor zzp ers wordt opgericht, welke andere voorgelegde diensten dan belangenbehartiging belangrijk geacht worden om te worden verricht. De meeste zzp ers vonden fiscaal en juridisch advies en bijstand het belangrijkst, namelijk 21%. Dat geldt ook binnen de meeste branches. Alleen in de bouw en de vervoerssector ligt dat iets anders, daar worden respectievelijk de collectieve belangenbehartiging en de financiële voordelen het belangrijkst gevonden. Deze beiden worden overigens ook als goede tweede en derde door alle zzp ers belangrijk geacht, respectievelijk 15% en 14%. Ook dient nog informatieverstrekking over Zzp ers onder het vergrootglas: kengetallen, spelers en behoefte aan dienstverlening [ Gewenste dienstverlening door zzp ers ] 27