LEERGANG VERMOGEN BIJ SCHEIDING NAJAAR 2015

Transcriptie

1 VU LAW ACADEMY LEERGANG VERMOGEN BIJ SCHEIDING NAJAAR 2015 NIEUW VERRIJK UW KENNIS VAN HET VERMOGENSRECHT OM UW WERK ALS FAMILIERECHT- ADVOCAAT OF MEDIATOR OPTIMAAL TE KUNNEN DOEN

2 Leergang Vermogen bij Scheiding NAJAAR 2015 Voor de meeste professionals werkzaam in de familiepraktijk is het lang geleden dat ze zich in het algemene vermogensrecht verdiept hebben. Dit vakgebied is echter essentieel bij de vermogensrechtelijke afhandeling van een (echt)scheiding. In zes dagdelen wordt het relatievermogensrecht in al zijn facetten behandeld, waarbij het algemene vermogensrecht de rode draad vormt. Bij een scheiding tussen partners, of die nu gehuwd zijn, een geregistreerd partnerschap hebben of ongehuwd samenleefden, is inzicht in het algemene vermogensrecht het noodzakelijke vertrekpunt bij de relatievermogensrechtelijke afwikkeling. De leergang vangt dan ook aan met een uitgebreide behandeling van de algemene leerstukken uit zowel het verbintenissen- als het goederenrecht. Vanuit die basis worden in de daarop volgende dagdelen de voor de vermogensrechtelijke afhandeling van een scheiding relevante onderwerpen behandeld. De docenten zijn werkzaam in wetenschap en praktijk en kunnen uit eigen ervaring waardevolle aanbevelingen geven over de effectieve inzet van het algemene vermogensrecht bij scheiding. Deze kennis en vaardigheden zijn onmisbaar voor een succesvolle advies- en procespraktijk van iedere advocaat en mediator die zich richt op het familierecht. Na het volgen van de leergang Vermogensrecht bij scheiding heeft u een compleet overzicht van de actuele stand van zaken in de rechtspraak en literatuur en beheerst u het relatievermogensrecht tot in de puntjes. U bent na het volgen van de leergang in staat om: effectief te adviseren en te procederen met gebruikmaking van uw nieuw verworven inzichten in de vermogensrechtelijke aspecten van een scheiding; een onderbouwde inschatting te geven van de juridische kansen en risico s van de verschillende vermogensrechtelijke opties; met uw verworven kennis uw procesrechtelijke kansen te verbeteren door het efficiënt gebruikmaken van de mogelijkheden die het vermogensrecht biedt. De leergang staat onder leiding van: Mr. Bart Breederveld, advocaat gespecialiseerd in het huwelijksvermogensrecht, docent goederen-, insolventie- en familievermogensrecht aan de Vrije Universiteit, alsmede raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof Den Haag. Prof. mr. Wendy Schrama, bijzonder hoogleraar personen-, familie- en jeugdrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en universitair hoofddocent aan de VU. In deze brochure leest u eerst hoe de leergang is ingericht: wat kunt u verwachten? Vervolgens krijgt u een gedetailleerd overzicht van de thema s op de verschillende opleidingsdagen. Aan het eind van deze brochure vindt u praktische informatie. Didactische insteek: hoe is de leergang opgezet? Betrokken docenten uit wetenschap en praktijk delen tijdens 6 collegedagen van elk drie uur college hun specifieke kennis en ervaring met de deelnemers. De colleges hebben de vorm van hoorcolleges waarin veel ruimte is voor vragen en interactie. De leergang is per dagdeel voorzien van casusposities, die als huiswerkopdrachten gelden ter voorbereiding van de colleges. In de colleges komen de casussen aanbod die gezamenlijk worden behandeld. Per college moet gerekend worden op een voorbereidingstijd van 3 tot 4 uur. Door het intensieve karakter van de leergang zijn er maximaal 25 plaatsen beschikbaar. Het onderwijs wordt ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. Hierop vindt u aanvullingen op literatuur, Power- Point-presentaties en andere relevante stukken. Ook kunt u via Blackboard contact leggen met medecursisten en de cursusleiding. Voor wie is de leergang bedoeld? De leergang richt zich op advocaten, notarissen en mediators die werkzaam zijn op het terrein van het scheidingsrecht voor zowel gehuwden als ongehuwden en die inzicht willen hebben in en gebruik willen maken van het complete vermogensrechtelijke instrumentarium bij scheiding. Aan de leergang kunnen ook andere academici deelnemen op voorwaarde dat zij door opleiding of werkervaring de leergang op juridisch academisch niveau kunnen volgen. Dit wordt vooraf beoordeeld aan de hand van het c.v. en eventueel een intakegesprek. U kunt u c.v. sturen aan: vula.rechten@vu.nl. Wij streven ernaar u binnen twee weken te informeren. Voor vragen kunt u contact met ons opnemen. Wij zijn telefonisch bereikbaar via Het is ook mogelijk uw vraag per mail te stellen: vula.rechten@vu.nl.

3 Overzicht te behandelen onderwerpen In het uitgebreide overzicht ziet u welk thema in welk college aan bod komt. Zo krijgt u een goed beeld van de onderwerpen waarmee u aan de slag gaat. DAGDEEL 1: Het algemene vermogensrecht: de noodzaak van kennis over het goederen- en contractenrecht voor advocaten, notarissen en mediators Welke regels gelden met betrekking tot eigendom en medeeigendom (gemeenschap), wat zijn de voorwaarden voor een succesvol beroep op ongerechtvaardigde verrijking en hoe werkt dat tussen partners? Wanneer is bij een scheiding een vordering op basis van ongerechtvaardigde verrijking kansrijker dan een vordering op grond van onverschuldigde betaling? Hoe werkt het leerstuk van de natuurlijke verbintenis? Allemaal vragen die onlosmakelijk verbonden zijn met het algemene vermogensrecht. Verbintenissenrecht Verbintenissen uit rechtshandeling Totstandkoming van rechtshandelingen en overeenkomsten Wilsgebreken (onder meer dwaling, bedrog, misbruik van omstandigheden) Andere verbintenissen; ongerechtvaardigde verrijking, onverschuldigde betaling, onrechtmatige daad, natuurlijke verbintenis en redelijkheid en billijkheid Goederenrecht Verkrijging en verlies van goederen Overdracht en levering Processuele functie van bezit Mede-eigendom DAGDEEL 2: Vermogensrecht en scheiding van ongehuwde samenlevers: algemene aspecten en eigendom en mede eigendom Welke regels zijn van toepassing bij een scheiding, welke rol kan analoge toepassing van het huwelijksvermogensrecht spelen en wat de rol is van samenlevingscontracten? Daarnaast staat in dit college de goederenrechtelijke afwikkeling na de scheiding centraal, waarbij ingegaan wordt op het goederenrecht, bewijsproblemen en de eenvoudige gemeenschap. Algemene aspecten Analogie huwelijksvermogensrecht en jurisprudentie Samenlevingscontracten algemeen Leerstukken uit het algemene vermogensrecht: redelijkheid en billijkheid en wilsgebreken Afwijking van contract, Haviltex Kwalificatie van de rechtsverhouding Goederenrechtelijke afwikkeling Formele verkrijgingsleer Houderschap, bezit en eigendom/rechthebbende Processuele functie van bezit Stellen, betwisten en bewijzen in relatie tot het goederenrecht Mede-eigendom: algemene aspecten Mede-eigendom: verdeling Mede-eigendom: kosten verbonden aan het gemeenschappelijk goed Problemen bij de goederenrechtelijke afwikkeling

4 DAGDEEL 3: Vermogensrecht en scheiding van ongehuwde samenlevers: wie betaalt wie? Behandeld worden de wezenlijke verbintenisrechtelijke aspecten bij een scheiding na ongehuwd samenleven. Kosten van de huishouding en de vraag wanneer verrekend moet worden zijn daarbij een centraal thema. Tot slot komt in dit college aan de orde welke processtrategieën van belang zijn als er geprocedeerd moet worden. Kosten van de huishouding Begrip kosten van de huishouding, begrip inkomen Draagplicht kosten van de huishouding Bewijsproblemen Verrekening kosten van de huishouding Verjaring kosten van de huishouding Kosten van de huishouding en kosten van een gemeenschappelijk goed Kosten van de huishouding in relatie tot de gehele vermogensrechtelijke afwikkeling Andere verbintenisrechtelijke afwikkelingsproblemen Verrekenbedingen Kwalificatie van de rechtsverhouding Stilzwijgend contract Verbintenissen uit de wet zoals ongerechtvaardigde verrijking Vergoedingsrecht à la het huwelijksvermogensrecht Investeringen in de woning Investering in roerende zaken Investering in bedrijf/onderneming Natuurlijke verbintenis Schulden Verjaring Processtrategieën bij procederen over de vermogensrechtelijke afwikkeling Stellen, betwisten en bewijzen Keuze goederenrechtelijke of verbintenisrechtelijke grondslag voor de vordering Keuze rondom de kwalificatie van de rechtsverhouding DAGDEEL 4: Vermogensrecht en huwelijksgemeenschap: gemeenschap en verdeling Het huwelijksvermogensrecht wijkt op diverse punten aanzienlijk af van de verbintenisrechtelijke en goederenrechtelijke regels van het algemene vermogensrecht. Toch blijft het algemene vermogensrecht van groot belang om het hoofdstelsel van ons huwelijksvermogensrecht, de gemeenschap van goederen, goed te kunnen toepassen. Mede aan de hand van de rechtspraak worden de navolgende onderwerpen behandeld: Het voorhuwelijks vermogen en haar gevolgen voor de gemeenschap Het bestuur in het zicht van de echtscheiding De uitsluitingsclausule en haar gevolgen Verknochte goederen en schulden en haar gevolgen Peildatum voor de samenstelling en omvang van de gemeenschap De schulden en de gevolgen voor verhaal aansprakelijkheid en draagplicht Gevolgen indien geen ontslag uit de hoofdelijkheid wordt gegeven voor de (hypothecaire) geldlening Redelijkheid en billijkheid in het huwelijksvermogensrecht Inlichtingen en rekening en verantwoording De ontbonden gemeenschap en haar gevolgen (hoofdelijke) Aansprakelijkheid schulden Redelijkheid en billijkheid bij de verdeling Verdelen door de rechter Veel voorkomende geschillen Rente Vernietiging van een verdeling

5 DAGDEEL 5: Vermogensrecht en huwelijkse voorwaarden: contract en verrekening Een toenemend aantal echtgenoten regelt de vermogensrechtelijke verhouding in huwelijkse voorwaarden. Stilgestaan wordt bij de verschillende soorten huwelijkse voorwaarden, zoals de beperkte gemeenschap en het finaal of periodiek verrekenbeding. Koude uitsluiting en haar gevolgen Afwijking koude uitsluiting bij echtscheiding? Beperkte gemeenschap en de schulden Eenvoudige gemeenschap en de schulden Het finaal verrekenbeding en de afwikkeling bij echtscheiding Het periodiek verrekenbeding Verrekenen en verdelen Rente Vergoedingsrechten op grond van vermogensverschuivingen Verrekening van kosten van de huishouding Andere aanspraken tussen echtgenoten (O.D. / ongerechtvaardigde verrijking) Verjaring, rechtsverwerking en natuurlijke verbintenis Toekomstige wetgeving Procederen over de verdeling en de verrekening DAGDEEL 6: Fiscale aspecten van vermogen bij (echt)scheiding De vermogensrechtelijke afwikkeling kan verstrekkende gevolgen hebben op het gebied van de inkomstenbelasting en de schenkbelasting. De fiscale kennis die u wordt bijgebracht is er op gericht u in staat te stellen om te onderkennen op welke moment het bij de vermogensrechtelijke afwikkeling nodig is stil te staan bij de fiscale gevolgen. Fiscale regelgeving algemeen Gevolgen, begin en einde van fiscaal partnerschap Verhouding tussen verdelen, verrekenen en afkoop van alimentatie De natuurlijke verbintenis Van eigen woning naar een woning (van box 1 naar box 3): renteaftrek De relatie tussen hypotheekrente aftrek, alimentatie en de natuurlijke verbintenis

6 LEERGANG VERMOGEN BIJ SCHEIDING NAJAAR 2015 VU LAW ACADEMY Hoeveel tijd kost het? In twee maanden tijd volgt u zes colleges verdeeld over zes dagen van elk drie uur college. Tussendoor wordt gepauzeerd en wordt een eenvoudige maaltijd geserveerd. U bereidt zich hierop voor door het maken van huiswerkopdrachten in de vorm van casusposities. Deze voorbereiding kost u ongeveer drie tot vier uur per college. Onderwijsvorm Het onderwijs bestaat uit een behandeling van de theorie gecombineerd met toepassing daarvan in de praktijk. Door het voorbereiden en behandelen van een casus tijdens de colleges worden de deelnemers actief bij de leergang betrokken. Het onderwijs vindt plaats in de vorm van een hoorcollege met werkgroepelementen. Dit betekent dat tijdens de colleges een actieve deelname van de cursisten gestimuleerd en verwacht wordt. Wanneer krijgt u uw diploma en opleidingspunten? Aan deze leergang is geen examen verbonden. Cursisten ontvangen na afloop een certificaat van deelname indien zij tenminste vier van de zes bijeenkomsten aanwezig zijn geweest. Volgt u de leergang voor de punten van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA)? Dan krijgt u met uw certificaat 18 PO. Welke vakliteratuur hebt u nodig? U ontvangt alle noodzakelijke vakliteratuur van de VU Law Academy. Wat kost de leergang? U betaalt voor deze leergang ,-. Dit is inclusief cursusmateriaal, consumpties en een eenvoudige maaltijd. Deze opleidingskosten zijn vrijgesteld van btw. * Wijzigingen voorbehouden INFORMATIE EN INSCHRIJVEN: T W E VULA.RECHTEN@VU.NL PWO 42