Raadsvoorstel. Datum : : Z114155/Raad : Herziening Afvalstoffenheffing. Geachte leden van de gemeenteraad, Voorstel

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Datum : Kenmerk Portefeuillehouder Ja Onderwerp : Z114155/Raad : P.L.P.S. Hofman : Herziening Afvalstoffenheffing Geachte leden van de gemeenteraad, Voorstel 1. De notitie het nieuwe inzamelen vast te stellen. 2. De verordening op de heffing en invordering van afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Bronckhorst 2020 vast te stellen. 3. De verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen Bronckhorst 2020 vast te stellen. Inleiding De kosten voor de inzameling en verwerking van afval- en grondstoffen dekken wij uit de afvalstoffenheffing. Wij doen doet volgens het diftar systeem. Doordat onze inwoners steeds minder restafval aanbieden, dalen de inkomsten uit het variabel tarief restafval. In 2018 wijkt de werkelijke opbrengst zelfs zo sterk af van de raming dat we het tekort niet meer uit de reserve Afvalstoffenheffing kunnen dekken. De reserve is leeg. Door toegenomen kosten voor inzameling- en verwerking van grondstoffen en dalende opbrengsten van deze grondstoffen, stijgen de totale kosten voor de afvalinzameling. De afgelopen twee jaar hebben wij het tekort uit de algemene reserve gedekt. Uitgangspunt blijft een kostendekkend tariefsysteem. Met het nieuwe inzamelsysteem bepalen inwoners zelf hoe zij hun restafval aanbieden. Met een keuzemenu voor de inzameling en een aanpassing van de tarieven brengen we de kosten en inkomsten in evenwicht. Daarnaast bieden we onze inwoners met het nieuwe systeem nog steeds veel mogelijkheden om hun afval gescheiden aan te bieden. Afstemming De notitie en dit advies zijn tot stand gekomen in samenwerking met Circulus Berkel, het GB Twente, Moventem, de financieel consulent, het team communicatie en het cluster Participatie. Inwonerpanel Bronckhorst Spreekt Op een drietal momenten hebben wij onze inwoners in het proces betrokken. Het doel hiervan was tweeledig: - Leveren van belangrijke input voor de heffings- en inzamelsystematiek; - inwoners informeren over de aanstaande wijzigingen van de heffings- en inzamelsystematiek. Beoogd effect Een inzamel- en tariefsysteem afvalstoffen dat de kosten van de afvalinzameling 100 % dekt en inwoners een keuzemogelijkheid geeft.

2 Argumenten 1.1 De afvalstoffenheffing dekt de kosten voor de afvalinzameling niet meer Afgelopen half jaar hebben wij niet alleen de heffingssystematiek onder de loep genomen, maar zijn ook de aan de afval- en grondstofinzameling verbonden kosten beschouwd. Op 1 januari 2020 willen wij een nieuw tariefsysteem en een nieuw inzamelsysteem in laten gaan. Wij vinden het belangrijk dat dit systeem recht doet aan het goede afvalscheidingsgedrag van onze inwoners. Het nieuwe systeem dekt de kosten van de afvalinzameling en biedt onze inwoners een keuzepakket. Met een keuzepakket voor de inzameling en een aanpassing van de tarieven brengen we de kosten en inkomsten van de afvalinzameling in evenwicht. 1.2 Inwoners hebben een keuze in de wijze van inzamelen Het keuzepakket bestaat uit een basispakket en een pluspakket. In het basispakket brengen inwoners zelf hun grijze afval naar een ondergrondse container in de buurt (ook wel omgekeerd inzamelen genoemd). De scheidingsmogelijkheden voor de groene container, PMD, oud papier, de BEST-tas aan huis blijven. Voor de groene container verandert de inzamelfrequentie. In de zomer kan deze 1x in de 2 weken worden aangeboden, in de winter gaat dit naar 1x in de 4 weken. Voor PMD en oud papier (1x in de 4 weken) en de BEST-tas (1x in de 8 weken) blijft de frequentie hetzelfde. Voor inwoners die hun grijze container willen houden, is er tegen meerkosten het pluspakket. Inwoners kunnen deze container 1x per maand op afroep laten ledigen. Inwoners die slecht ter been zijn of om medische redenen niet in staat zijn om zelf hun grijze afval weg te brengen, kunnen gebruik maken van een zorgpakket. Ook zij behouden dan hun grijze container en kunnen deze 1x in de 4 weken na aanmelding aanbieden. Door op afroep in te zamelen, kunnen we efficiëntere inzamelroutes inplannen. We hoeven niet meer door straten te rijden waar niets wordt aangeboden. Met het nieuwe inzamel- en tariefsysteem bieden wij onze inwoners de mogelijkheid om de hoogte van de afvalstoffenheffing te beïnvloeden. Kies je heel bewust voor het voorkomen van afval dan ben je veel voordeliger uit. Kiezen voor gemak kan, maar dat kost geld. Met de rekentool kunnen onze inwoners vooraf uitrekenen welke gevolgen hun keuze voor de hoogte van de afvalstoffenheffing heeft. 1.3 Uit het onderzoek onder het inwonerpanel blijkt dat verandering van beleid gewenst is. Aan het tweede inwonerspanel over de afvalinzameling en afvalstoffenheffing hebben inwoners meegedaan. Slechts 14 % van de deelnemers geeft aan door te willen met het huidige inzamelsysteem. 77 % van de deelnemers is voorstander voor het aanpassen van het systeem om de kosten te beperken. 1.4 Het nieuwe heffings- en inzamelsysteem gaat op 1 januari 2020 in Omdat het huidige systeem verre van kostendekkend is, willen wij de tekorten niet verder op laten lopen. Om deze reden willen wij de nieuwe systematiek per 1 januari 2020 in laten gaan. Door elke maand uitstel missen we ongeveer inkomsten afvalstoffenheffing. 2.1 De kostendekkende tarieven afvalstoffenheffing 2020 moeten voor 1 januari 2020 vastgesteld zijn Normaal gesproken wordt de verordening reinigingsrechten gemeente Bronckhorst en de kwijtscheldingsverordening gelijktijdig met de overige belasting- en leges verordeningen door de gemeenteraad in november vastgesteld. Wij kiezen er nu voor deze verordeningen gelijktijdig met de behandeling van de notitie het nieuwe inzamelen aan de gemeenteraad aan te bieden.

3 2.2 Kwijtschelding Inwoners met een inkomen rond bijstandsniveau kunnen in aanmerking komen voor kwijtschelding van de afvalstoffenheffing. De huidige regeling voorziet in het kwijtschelden van het vastrecht en een maximum van 93,39. Het maximale bedrag aan kwijtschelding ( 178,00) is hiermee hoger dan het gemiddelde bedrag dat inwoners van Bronckhorst op dit moment aan afvalstoffenheffing kwijt zijn ( 157,00). Er gaat van de huidige regeling geen prikkel om afval te scheiden uit. Wij stellen daarom voor om de regeling kwijtschelding aan te passen. De nieuwe regeling voorziet in het kwijtschelden van het vastrecht en een bedrag dat gebaseerd is op 30 stortingen in een ondergrondse restafvalcontainer, 8 aanbiedingen van de 140 ltr. GFT container en 12 aanbiedingen van de 240 ltr. PMD container. Het vastrecht van de keuzecontainer is niet in de vrijstelling opgenomen. Inwoners die recht hebben op kwijtschelding, maar niet zelf het restafval weg kunnen brengen komen in aanmerking voor een zorgcontainer. Kanttekeningen 1.1 Inwoners worden geconfronteerd met een stijging van de afvalstoffenheffing De huidige afvalstoffenheffing dekt niet langer de kosten. Een verhoging van het tarief is noodzakelijk. Uitgangspunt van het nieuwe tariefsysteem blijft: de vervuiler betaalt. Inwoners die weinig restafval aanbieden zijn veel voordeliger uit dan inwoners met veel restafval. Inwoners die om medische redenen geen keus hebben worden ontzien. 1.2 De berekening van de afvalstoffenheffing gaat uit van een aantal aannames. Uitgangspunt is dat de afvalstoffenheffing in 2020 weer kostendekkend is. De raming van de opbrengst van het variabele deel van de afvalstoffenheffing (aanbiedingen restafval, GFT en PMD) is gebaseerd op een inschatting van het aantal keren dat inwoners de container aan de weg zetten / restafval storten in de ondergrondse container. Daarnaast hebben we een inschatting gemaakt van het aantal inwoners dat kiest voor het pluspakket. Deze inschattingen hebben wij gebaseerd op ervaringscijfers van Circulus Berkel en van een aantal gemeenten die omgekeerd inzamelen al hebben ingevoerd. In de berekening hebben wij een marge van ingebouwd. Grote afwijkingen van het aantal aanbiedingen kunnen tot een lagere opbrengst leiden. 1.3 De voorbereidingstijd is kort De tijd die Circulus Berkel, het belastingkantoor en wij zelf hebben om de nieuwe inzamelen heffingsystematiek te implementeren, is erg kort. De voorbereidingen zijn inmiddels opgestart. De kans op kinderziektes in de eerste maanden na invoering kunnen we echter niet uitsluiten. Om die reden hebben wij onder meer extra inzet van het klantcontactcentrum van Circulus Berkel in de eerste maanden van 2020 in de implemenatie opgenomen. Kosten, baten en dekking Afvalstoffenheffing Om de stijging van de inzamelkosten te beperken, gaan we een keuzemenu gebruiken. Met Diftar 2.0 stijgen de kosten voor de afvalinzameling nog steeds, maar minder dan zonder aanpassingen van het huidige systeem. Daarbij hebben inwoners zelf een keuze voor een goedkopere of duurdere optie. Per 1 januari voeren wij, naast de bestaande tarieven, twee nieuwe tariefsoorten in: - Vastrecht keuze container Inwoners die kiezen voor het blijven gebruiken van de grijze container ( de keuzecontainer ) betalen vanaf 1 januari 2020, naast het variabel tarief per lediging, een vastrecht voor het gebruik van de keuzecontainer. De kosten voor de inzameling van de keuzecontainer worden vanuit het principe de vervuiler betaalt volledig gedekt uit het vastrecht keuzecontainer en het variabel tarief voor het legen van deze container.

4 - Variabel tarief PMD container Wij kiezen ervoor om ook een tarief op te nemen voor het huis aan huis inzamelen van de PMD container. Hiervoor zijn meerdere redenen: De vergoeding die wij voor het PMD ontvangen, dekt niet langer de kosten voor inzameling en verwerking Ongeveer 35 % van de inhoud van de PMD container is restafval. Door een tarief hopen we het aandeel restafval te verminderen Een tarief levert een bijdrage aan de vermindering van de totale hoeveelheid verpakkingen De opbrengst van dit tarief dekt de kosten voor de huis aan huis inzameling. Het wegbrengen van het PMD naar een ondergrondse container op een milieuparkje blijft gratis. Wij kiezen ervoor de kostenstijging van de afvalinzameling voor het grootste deel te dekken uit het algemeen vastrecht. De huidige variabele tarieven worden geïndexeerd. Risico s Ontwikkeling kosten afvalinzameling Zowel in 2018 als in 2019 zien wij een kostenstijging van de dienstverlening van Circulus Berkel. Bij de behandeling van de begroting 2020 in de aandeelhoudersvergadering van Circulus Berkel hebben de aandeelhouders (de deelnemende gemeenten) gesproken over de toegenomen overheadkosten. Afgesproken is dat de directie van Circulus Berkel voor het eind van 2019 met bezuinigingsvoorstellen komt. Op dit moment is nog niet duidelijk welk effect deze voorstellen op de totale kosten Circulus Berkel hebben. In 2020 lopen de verwerkingscontracten voor restafval, gft en papier af. De huidige marktprijzen voor verwerking liggen hoger dan die van de nu geldende contracten. Ook verwachten wij een verdere stijging van de verwerkingskosten van het PMD. In de begroting 2020 hebben wij hiermee al rekening gehouden. Omdat de reserve afvalstoffenheffing leeg is en er geen enkele buffer is om risico s op te vangen, hebben wij in de grondslag voor de berekening van de afvalstoffenheffing een post onvoorzien van opgenomen. Uitvoering Om het nieuwe inzamel- en tariefsysteem op 1 januari 2020 in te kunnen laten gaan, moet er nog wel enig werk worden verzet. Samen met Circulus Berkel en het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente zijn wij daarom al met de voorbereidingen voor het invoeren van het nieuw systeem gestart. Direct na vaststelling door de gemeenteraad ontvangen de inwoners een brief. Hierin wordt het nieuwe systeem uitgelegd. De inwoners kunnen vanaf dat moment hun keuze aangeven. Voor het ondersteunen van deze keuze wordt ook de rekentool afvalstoffenheffing weer actief. Inwoners kunnen hiermee uitrekenen welke financiële gevolgen hun keuze heeft. De feitelijk inname van de grijze container vindt in januari 2020 plaats.

5 Evaluatie De ontwikkelingen en afval- en grondstoffenland gaan snel. Binnen de reguliere P&C cyclus nemen wij deze ontwikkelingen zoveel mogelijk mee. Halverwege 2020 zijn de eerste effecten van het nieuwe beleid zichtbaar. Voor de berekening van de afvalstoffenheffing 2021 gaan wij een evaluatie op hoofdlijnen uitvoeren. Vervolgens willen wij in het eerste halfjaar van 2021 onze inwoners via het inwonerpanel Bronckhorst Spreekt een vragenlijst voorleggen. Hengelo (Gld), Burgemeester en wethouders van Bronckhorst, de secretaris, de burgemeester, B.J. Drewes M. Besselink Bijlagen - Notitie het nieuwe inzamelen - Raadsbesluit Verordening reinigingsrechten gemeente Bronckhorst Raadsbesluit Verordening Kwijtschelding gemeente Bronckhorst Rapportage 1 e inwonerpanel - Rapportage 2 e inwonerpanel