Betreft vergadering Commissie BFW 30 maart Margreeth Trimpe

Transcriptie

1 Griffier van de Staten Geleidebrief informatief Naam voorstel Brief stichting ViaZorg van 29 februari 2012 met Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn Betreft vergadering Commissie BFW 30 maart 2012 Te verzenden aan Commissie BFW 1 t/m 6 Verzenddatum 8 maart 2012 Commissiegriffier Margreeth Trimpe me.trimpe@zeeland.nl Inhoudelijk ambtenaar Verantwoordelijk bestuurder Inhoudelijk Aanleiding Bevoegdheid Wat stellen GS voor? Toelichting Kosten en dekking Overige informatie De brief met bijlage worden ter kennisneming op de agenda geplaatst.

2 IIROVINCIE ZEELAND AFD. SG AMBT. AFD. TE~MfJN \). _:)oos ~ DATUM - 1 MAART 2012 Provincie Zeeland, Commissie Welzijn t.a.v. de heer P. Joosse p/a. Statengriffie Postbus LA MIDDELBURG DOC.N ZAAK I' CLASS. Postadres: Postbus 293, 4460 AR Goes Bezoekadres: Stationspark 2, 4462 DZ Goes Datum : 29 februari 2012 Kenmerk : /JN/bd Betreft :Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn T F E info@viazorg.ni I Geachte heer Joosse, ViaZorg brengt sinds april 2009 ieder kwartaal de Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn uit. Hierin zijn de belangrijkste kerncijfers en trends opgenomen omtrent de arbeidsmarkt op gebied van zorg en welzijn in Zeeland. Als bijlage bij deze brief vindt u de de onlangs verschenen monitor van het vierde kwartaal van Ik zou het op prijs stellen indien deze publicatie wordt behandeld als ingekomen stuk en wordt verspreid onder de leden van de statencommissie Welzijn van de Provincie Zeeland. Met dankzegging en vriendelijke groet, dr Joost Naafs, directeur Stichting ViaZorg Bijlage: Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn ' ViaZorg ontvangt hiervoor, als onderdeel van het Masterplan Personeel en Arbeid, Zorg en Welzijn Zeeland, een subsidie van de Provincie Zeeland van de Beleidsprogrammering Sociale Zorg (Mensen in Zeeland) (programma 5 Gezondheidszorg).

3 ZEEUWSE ARBEIDSMARKTMONITOR ZORG EN WELZIJN KWARTAAL ViaZorg, februari 2012

4 Zèeuwse Arbeidsrriärktmonitor Zorg en Welzijn Inhoud Inleiding Werkgelegenheid in de zorg... 4 (Beroeps)bevolking Zeeland Personeelskenmerken Aantal werkzame personen zorg en welzijn... 5 Trend aantal werkzame personen... 5 Gemiddelde leeftijd en verdeling over de leeftijdscategorieën... 6 Geslacht... 7 Verdeling over de deeltijdcategorieën... 7 Ziekteverzuim Vacatures op ZZ.nl Aanbod Aantal sollicitanten Kwaliteit van de reacties CV's op ZZ.nl Ontwikkeling werkloosheid in Zeeland Vraag versus aanbod Vacatures en CV's per functiegroep Vacatures en CV's per sector Vacatures en CV's per subregio Prognose BPV-plaatsen Zorg Welzijn Toekomstige trends Strategische personeelsplanning Behoefte personeel over 3-5 jaar werken Bronnen De Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Provincie Zeeland. Pagina 2 "' 9

5 Inleiding In deze extra uitgebreide monitor vindt u kerncijfers en trends over het vierde kwartaal van het afgelopen jaar Er zijn cijfers in opgenomen over de werkgelegenheid, de (beroeps)bevolking, personeelskenmerken, vacatures, aanbod op de arbeidsmarkt, prognoses en beroepspraktijkvorming. Ook worden cijfers gepresenteerd over het totale jaar In deze monitor wordt speciale aandacht besteed aan het thema strategische personeelsplanning werken. De belangrijkste bronnen die voor deze monitor zijn gebruikt, zijn te vinden onder de rubriek Bronnen. Enkele belangrijke bevindingen zijn: Het aantal banen in Zeeland in de zorg is toegenomen ten opzichte van vorig jaar en ondanks de economische recessie is de verwachting dat de werkgelegenheid in de sector blijft groeien. Ongeveer 16 procent van de werkzame beroepsbevolking is werkzaam in zorg en welzijn. Dat zijn 26 ~ 871 werknemers en het aantal blijft toenemen. In Zeeland werken minder jongeren in de sector dan landelijk. Het aandeel jarigen is juist in Zeeland beter vertegenwoordigd. Het aandeel 50-plussers is gestegen tot ruim 31%. In de thuiszorg werken relatief de meeste vrouwelijke medewerkers (97%), in de GGZ de minste (75%). Gemiddeld is 89% van de werknemers in zorg en welzijn vrouw. Het aantal werknemers met kleine contracten is in 8 jaar tijd bijna verdubbeld terwijl het aantal mensen dat fulltime werkt blijft dalen. Het ziekteverzuimpercentage in de Zeeuwse zorg en welzijn over het vierde kwartaal van 2011 is 5,4%. Eind 2011 stonden er 153 vacatures open op ZZ.nl. In het laatste kwartaal zijn er 336 nieuwe vacatures geplaatst, voornamelijk voor de functie van verzorgende niveau 3. De meeste vacatures worden geplaatst door VVT -organisaties. In Walcheren zijn de meeste vacatures geplaatst. In 2011 stonden gemiddeld 45% meer vacatures open dan in Ten opzichte van een half jaar geleden is de tevredenheid van werkgevers met het aantal sollicitanten iets verbeterd. Dit geldt voor zowel verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies als overige functies. Voor verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies nam de tevredenheid met de kwaliteit van de reacties iets af en bij overige functies juist toe ten opzichte van een half jaar geleden. Eind december 2011 stonden er 115 CV's op ZZ.nl. In totaal zijn er in CV's geplaatst, ruim 100 minder dan in 2010 en Het aantal werklozen in Zeeland bedraagt eind In een maand tijd is dit gestegen met 451 personen. Ten opzichte van vorig jaar (28%) verwachten meer werkgevers voor een stijging in hun personeelsbestand (43%). Ook landelijk verwachten werkgevers in 6 van de 9 sectoren een stijging in het personeelsbestand. Deelnemers aan de opleidingen helpende zorg en welzijn en persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (MZ 4 VW) hebben veel moeite met het vinden van een stageplaats. Voor de andere opleidingen geldt een klein tekort aan stageplaatsen (verzorgende niveau 3, verpleegkunde niveau 4) of zijn er voldoende stageplaatsen beschikbaar (de overige opleidingen). 10% van de werkgevers geeft aan dat hun organisatie actief bezig is met het thema strategische personeelsplanning en nog eens 10% heeft concrete plannen. Gemiddeld denken de werkgevers dat tweederde van de werknemers op niveau 2 en 3 en op niveau 4-5 voldoet aan de behoefte op gebied van kwalitatieve eisen die de sector in de nabije toekomst van hen vraagt. Pagina 3 van 19

6 Tweederde van de ondervraagde werkgevers geeft aan dat hun organisatie (enigszins} bezig is met het werken. Het gaat dan vooral om initiatieven op gebied van bedrijfsvoering en logistieke processen. Werkgelegenheid in de zorg Volgens het RIBIZ, dat onderzoek doet naar de totale werkgelegenheid in Zeeland, is het aantal banen in met 400 gegroeid, waarmee het totaal aantal banen in Zeeland, na twee jaar van banenverlies, weer uitkomt op het niveau van 2009 (circa }. De groei komt vooral voor rekening van de zorg, het onderwijs, de zakelijke diensten, landbouw en industrie. Volgens het ROA (Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt} blijft landelijk de komende jaren de werkgelegenheid in de zorg groeien, ondanks de economische recessie. Dat komt vooral vanwege de vergrijzing van het huidige zorgpersoneel, de stijgende vraag aan zorg en een lage instroom vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt. Vooral verpleegkundigen en verzorgenden kunnen volgens het ROA profiteren van deze groei, mits nieuwe bezuinigingsrondes in de zorg geen roet in het eten gooien. Er is voor schoolverlaters ook meer perspectief tot Er zullen namelijk m.inder schoolverlaters zijn (3,6 procent}, dan nieuwe banen (4, 1 procent), wat vooral voor de zorg goed uitpakt. De groei zal plaatsvinden op alle niveaus, van VMBO tot WO. Voor VMBO-opgeleiden in de zorg is er bovendien sprake van een hoge vervangingsvraag en een lage instroom vanuit het onderwijs op de arbeidsmarkt. Ook voor WO-opgeleiden in de zorg is er vooral sprake van een hoge vervangingsvraag. Verder heeft het ROA berekend dat tekorten in de zorg grotendeels opgelost kunnen worden door deeltijdbanen 'op te plussen'. Als alle verpleegkundigen en verzorgenden met een klein contract minimaal 24 uur zouden gaan werken, dan zouden de personeelstekorten in de zorgsector voor 85 procent verdwijnen. (Beroeps)bevolking Zeeland In Zeeland woonden in mensen. Hiervan zijn mensen tussen de 15 en 65 jaar (potentiële beroepsbevolking}. Tot de daadwerkelijke beroepsbevolking horen ongeveer mensen. Hiervan hebben ongeveer mensen een baan terwijl er werkloos zijn. Zeeland heeft hiermee het laagste werkloosheidspercentage van Nederland, namelijk 3,6%. Landelijk lag het werkloosheidspercentage in 2011 op 5,4%. Zie ook de paragraaf Ontwikkeling werkloosheid in Zeeland. De bruto arbeidsparticipatie 1 was eind 2011 in Zeeland 71%, tegenover 72% landelijk. Van de werkzame beroepsbevolking werkt ongeveer 16% in de zorg- en welzijnssector (figuur 1 ). Inwoners Zeeland Potentiële beroepsbevolking Daadwerkelijke beroepsbevolking Figuur 1 Samenstelling (beroeps)bevolking Zeeland 2011 Bron: Scoop, 2012; CBS, 2011 : PGGM, 2011 : bewerkt door ViaZorg Werkzame beroepsbevolking ~., , Werkloze beroepsbevolking (3,6%) Werkzaam in zorg ) en welzijn (16%) 1 De verhouding tussen de (werkzame en werkloze)beroepsbevolking en de potentiële beroepsbevolking. Pagina 4 9

7 Personeelskenmerken In deze rubriek worden cijfers gepresenteerd met betrekking tot het aantal werkzame personen in de zorg- en welzijnssector. de leeftijd van de medewerkers en de deeltijdcategorie waarin zij werkzaam zijn. Ook worden de ziekteverzuimpercentages vanaf tot en met weergegeven. Aantal werkzame personen zorg en welzijn In tabel 1 is het aantal medewerkers in de zorg- en welzijnssector over het derde kwartaal van vergeleken met het derde kwartaal van een jaar eerder. In Zeeland is het aantal medewerkers in ten opzichte van hetzelfde kwartaal van het jaar ervoor gestegen met 1,5%. De groei van het aantal medewerkers ten opzichte van vorig jaar ligt lardelijk op 2,1%. Tabel 1 Groei aantal werkzame personen zorg en welzijn Nederland Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg Trend aantal werkzame personen In figuur 2 wordt de trend van het aantal personen dat werkzaam is in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector (van tot en met ) in beeld gebracht. Het aantal werknemers blijft groeien. Ook het aantal fte's blijft groeien. In waren er fte's werkzaam in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector. Ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar is er een toename van 0,8% van het aantal fte's waar te nemen. ::: r:=~~=~~---~==-==-=====--=----=-=~~==~----~ L ! j ~r-~~~ ~ r-- I I ~----;--T----r--r --T_,--ï -,. ---r--,--,-r-r- T --r -~-,---r-, r--t - T--r--,---,.- ~-r- 1---r--r--r-- ~ ~ ~ 0 ~ 0 ~ ~ 0 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ###############~~ Figuur 2 Trend aantal werknemers in zorg en welzijn in Zeeland Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg 2 Omdat de cijfers afkomstig uit de PGGM dataset met een vertraging van minimaal 6 weken worden aangeleverd, worden in deze Arbeidsmarktmonitor de cijfers van het voorlaatste kwartaal weergegeven in plaats van het laatste kwartaal. Pagina 5 van 19

8 Gemiddelde leeftijd en verdeling over de leeftijdscategorieën De gemiddelde leeftijd van werknemers in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector is 42 jaar. Landelijk is dat 41 jaar. In figuur 3 wordt het percentage Zeeuwse medewerkers per leeftijdscategorie over het derde kwartaal van 2011 weergegeven en vergeleken met de rest van Nederland. Landelijk (31 %) werken er meer jongere mensen in de sector (2(}.34 jaar) dan in Zeeland (28%). Het aandeel jaar is juist in Zeeland (38% t.o.v. 36% landelijk) meer vertegenwoordigd. 16,0% ,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% Nederland Zeeland 4,0% 2,0% 0,0% < >60 Figuur 3 Aantal medewerkers per leeftijdscategorie Zeeland versus Nederland Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg In figuur 4 is te zien dat het percentage 50-plussers blijft stijgen. In was nog 21% van de werknemers in zorg en welzijn boven de 50 jaar, in is dit al toegenomen naar ruim 31%. 35,0% r.. 30,0% ~ ,0% ~---~ % $0-plus.20,0% ,0% L----r---, T , , r , Figuur 4 Percentage medewerkers van 50 jaar en ouder, trend Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg Volgens het CBS gingen werknemers in de zorg in Nederland in 2011 gemiddeld met 62,4 jaar met pensioen. Dat is eerder dan de gemiddelde werknemer in Nederland, die met 63,1 jaar met pensioen gaat. Van 2000 tot en met 2006 was de gemiddelde leeftijd waarop werknemers met pensioen gingen steeds rond de 61 jaar. Pagi 6 n 19

9 Geslacht Zorg- en welzijnsbreed is ongeveer 89% van de werknemers vrouw. De verschillen per sector zijn echter vrij groot. In de thuiszorg en kinderopvang is het aandeel vrouwen zeer hoog. Het aandeel vrouwen is in de geestelijke gezondheidszorg het laagste, maar nog altijd 75% (figuur 5). 100% 97% % 95% 95% 91% 90% 8_9%_ - 85% 82'){; - -82% 81% % 75% 65% 60% Figuur 5 Percentage vrouwelijke werknemers per sector Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg Verdeling over de deeltijdcategorieën In figuur 6 is de trend van het aantal Zeeuwse werknemers naar deeltijdcategorieën weergegeven. In de afgelopen 8 jaar is het aantal mensen met kleine contracten (minder dan 12 uur per week) bijna verdubbeld van naar bijna Het aantal fulltimers (30 tot a1 met 36 uur per week) blijft dalen (6.580 in 2003 t.o.v in ) ~ <12 uur r ::7,& :::.:=:::=ïli: uur uur ~-=--~~~~~~------~ ~ 25-30uur ~ *-30-36uur -+-36uur ~----r---~----~----~-----r-- --~----~-~ Figuur 6 Trend aantal medewerkers per deeltijdcategorie Zeeland Bron: PGGM, bewerkt door ViaZorg Pagina 7 van 19

10 Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage van Zeeuwse zorg- en welzijnswerkgevers is afkomstig uit antwoorden op de Arbeidsmarktvragenlijst die twee keer per jaar wordt uitgezet onder werkgevers. Ter vergelijking zijn de Nederlandse verzu impercentages voor de sector ook weergegeven (zie tabel 2). Het ziekteverzuimpercentage in Zeeland lijkt redelijk in lijn met dat van de rest van Nederland. Tabel 2 Gemiddelde verzuimpercentages =(nog} geen cijfers beschikbaar ~--~--~~~ ~------~ ,4 5,8 4,9 4,7 5,3 5,6 5,0 4,7 5,4 5,8 5,0 4,7 Bron: ViaZorg (Arbeidsmarktvragenlijst, n=19) en CBS StatUne (Ziekteverzuimpercentage bedrijfstak gezondheids-en welzijnszorg) Vacatures op ZZ.nl Eind 2011 stonden er 153 vacatures open op ZZ.nl (waarvan 2 voor vakantiewerk en 12 voor vrijwilligerswerk). In figuur 7 is het gemiddeld aantal vacatures per kwartaal van 2011 afgezet tegen dat van In 2011 stonden er gemiddeld 45% meer vacatures op ZZ.nl dan in Een klein deel van dit verschil is te verklaren omdat er sinds eind 2010 ook vacatures voor vrijwillige functies op ZZ.nl kunnen worden geplaatst. 160 ~ kwartaal1 kwartaal2 kwartaal3 kwartaal 4 jaargemiddelde Figuur 7 Gemiddeld aantal vacatures per kwartaal en gemiddelde over 2010 en 2011 Bron: ViaZorg (ZZ.nl) 3 Met ingang van het eerste kwartaal van 2011 is in plaats van 4 keer per jaar 2 keer per jaar aan de werkgevers het verzuimpercentage gevraagd. Pagina 8 1 1

11 Figuur 8 geeft het aantal nieuw geplaatste vacatures per kwartaal over 2010 en 2011 weer. In het vierde kwartaal van 2011 zijn er 336 nieuwe vacatures op ZZ.nl geplaatst kwartaal! kwartaal2 kwartaal3 kwartaal4 Figuur 8 Nieuw geplaatste vacatures op ZZ.nl in 2010 en 2011 Bron: ViaZorg (ZZ.nl) In figuur 9 is het totale aantal vacatures dat in 2011 is geplaatst, afgezet tegen de totalen van 2005 tot en met In totaal zijn er in vacatures geplaatst. Dat zijn er aanzienlijk meer dan in voorgaande jaren. Alleen 2008 springt eruit met bijna vacatures /'" ".,.- _.""...,. /' ~ " _.." Figuur 9 Totaal aantal geplaatste vacatures op ZZ.nl Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Voor het aantal vacatures uitgesplitst naar functie, sector en subregio wordt verwezen naar het hoofdstuk 'Vraag versus aanbod'. Pagina 9 van 19

12 Aanbod Aan de hand van de mening van werkgevers over het aantal en de kwaliteit van sollicitanten 4, cijfers over het aanbod van CV's op de vacaturesite ZZ.nl en de ontwikkeling van de werkloosheid in Zeeland kan inzicht worden verkregen in het aanbod van geschikt personeel in de zorg- en welzijnssector. Aantal sollicitanten In figuur 10 en 11 wordt de mening van de respondenten over het aantal sollicitanten op respectievelijk verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies en voor overige functies weergegeven. Verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies 100% 80% 60% 40% 20% goed voldoende matig onvoldoende 0% % 80% 60% 40% 20% 0% Overige functies goed voldoende matig onvoldoende Figuur 10 en figuur 11 Tevredenheid met het aantal sollicitanten Bron: ViaZorg ( Arbeidsmarktvragenlijst , , en ) Ten opzichte van het kwartaal is de tevredenheid over het aantal sollicitanten in iets verbeterd: ongeveer tweederde van de werkgevers vond in het vierde kwartaal het aantal sollicitanten op verplegende, verzorgende of opvoedkundige functies voldoende of goed. Voor overige functies was dat nog hoger. Kwaliteit van de reacties In figuur 12 en 13 worden de meningen van de werkgevers met betrekking tot de kwaliteit van de reacties van sollicitanten met elkaar vergeleken. Voor verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies nam de tevredenheid met de kwaliteit van de reacties iets af en bij overige functies juist toe ten opzichte van een half jaar geleden. 4 Omdat het hierbij om meningen gaat, kunnen de uitkomsten slechts als indicatief worden gezien. Pag 10 V 19

13 Verplegende, verzorgende en opvoedkundige functies 100% 80% goed 60% voldoende 40% matig 20% onvoldoende 0% Overige functies 100% 80% goed 60% voldoende 40% matig 20% onvoldoende 0% 201D Figuur 12 en figuur 13 Kwaliteit van de reacties Bron: ViaZorg (Arbeidsmarktvragenlijst , , en ) CV's op ZZ.nl Op ZZ.nl kunnen werkzoekenden hun CV plaatsen. Eind december 2011 stonden er 115 CV's gepubliceerd op ZZ.nl. In tabel 3 is te zien dat er in 2011 ongeveer 15% minder CV's op ZZ.nl zijn geplaatst dan in 2010 en Tabel 3 Nieuw geplaatste CV's 2009 en 2010 Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Voor aantal CV's uitgesplitst naar functie, sector en subregio wordt verwezen naar het hoofdstuk 'Vraag versus aanbod'. Pagina 11 van 19

14 1' Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn Ontwikkeling werkloosheid in Zeeland Eind december 2011 bedraagt het aantal werklozen (niet werkende werkzoekenden) in Zeeland Dat zijn er 451 meer dan in november In een maand tijd is de werkloosheid dus fors opgelopen, en is het werkloosheidspercentage weer nagenoeg gelijk aan dat van een jaar eerder. De ontwikkelingen in Zeeland sluiten aan bij de landelijke trend en kan mogelijk (ten dele) worden verklaard door het faillissement van aluminiumproducent Zalco in Vlissingen-Oost. In 2011 heeft de gemeente Vlissingen de meeste werklozen, gevolgd door Terneuzen en Middelburg. Niet alleen in absolute zin, maar ook procentueel gezien is de werkloosheid binnen Zeeland het hoogst in Vlissingen (6,0%), gevolgd door Terneuzen (5,8%) en Goes (5,2%). Zie figuur 14. Vlissingen Veere Tholen Terneuzen Sluis Schouwen-Duiveland Reimerswaa l Noord-Beveland Middelburg Kapelle Hulst Goes Borsele ij I -! I ~ I I ~J.I,,-~! Figuur 14 Ontwikkeling werkloosheid per gemeente Bron: UWV Werkbedrijf Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie Arbeidsmarktregio Zeeland december 2011 Vraag versus aanbod Om een indicatie te hebben in welke mate vraag en aanbod in 2011 met elkaar overeenkwamen, wordt het aantal in 2011 op ZZ.nl geplaatste CV's afgezet tegen het aantal geplaatste vacatures 5 Vacatures en CV's per functiegroep In figuur 15 is te zien dat verreweg de meeste vacatures die in 2011 zijn geplaatst voor de functie van verzorgende niveau 3 waren. Er zijn 417 vacatures voor deze functie geplaatst. Er zijn relatief weinig CV's geplaatst voor de functie van verzorgende (57). Ook het verschil tussen vraag en aanbod voor verpleegkundige niveau 4 en 5 en paramedische functies is erg groot. Er zijn voor deze functies veel meer vacatures geplaatst dan er CV's zijn geplaatst. Voor opleidingsplaatsen en sociaal culturele, maatschappelijke en secretarieeliadministratieve functies was juist meer aanbod aan CV's dan aan vacatures. 5 Omdat werkgevers en sollicitanten per vacature/cv meerdere functiegroepen en sectoren kunnen aanvin ken, kan het beeld enigszins vertekend zijn. Pagina 2

15 (Para)medisch Verpleegkundig (niveau 4/5) Sociaal cultureel Helpend (niveau 2) Maatschappelijk Verzorgend (niveau 3) Staf/management Overige functies Assisterend (niveau 1) Facilitair/huishoudelijk Opleidingsplaatsen Sociaa 1-( ped)agogisch Administ ratief/secretarieel ~ 4S. ~..._ 43.. u 52 ~7 ~ r, J~ l ~l OI IH l 109 J ~ ~ '""' 158 I l ' Nieuwe vacatures 2011 Nieuw geplaatste CV's 2011 Figuur 15 Nieuw geplaatste vacatures en CV's 2011 per functiegroep Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Vacatures en CV's per sector Meer dan de helft van de vacatures wordt geplaatst door VVT organisaties (figuur 16). In 2011 waren dat er bijna 900. De mensen die hun CV op ZZ.nl hebben geplaatst waren het meest op zoek naar een baan in de sector welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Het aantal vacatures in deze sector was echter gering (circa 50). Kraamzorg Kinderopvang/ peuterspeelzalen Gehandicaptenzorg Geestelijke gezondheidszorg Jeugdzorg Ziekenhuizen Welzijn en Maatschappelijke dienstverlening Diversen/overige 382 Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg Nieuwe vacatures 2011 Nieuw geplaatste CV's 2011 Figuur 16 Nieuw geplaatste vacatures en CV's 2011 per sector Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Pagina 13 van 19

16 Vacatures en CV's per subregio In de regio Walcheren zijn in 2011 de meeste vacatures geplaatst (479 ), gevolgd door de Bevelanden (447). In deze regio's zijn ook de meeste CV's geplaatst. Zie figuur 17. Goeree-Overflakkee West-Brabant De Bevelanden Zeeuws-Vlaanderen Schouwen-Duiveland Tholen Walcheren Nieuwe vacatures 2011 Nieuw geplaatste CV's 2011 Figuur 17 Nieuw geplaatste vacatures en CV's 2011 per subregio Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Pag a

17 Prognose Verwachtingen eerste kwartaal zorg en welzijn Zeeland In de Arbeidsmarktvragenlijst is aan de Zeeuwse zorg- en welzijnsorganisaties gevraagd wat hun verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2012 zijn (zie tabel4). Ten opzichte van vorig jaar verwacht men meer verschuivingen in het personeelsbestand. Een derde van de organisaties verwacht geen stijging of daling van het personeelsbestand, ten opzichte van 58% vorig jaar. Daarentegen verwacht 43% een lichte personeelsstijging. Dat geldt vooral voor WT organisaties die vanaf 2012 intensiveringsmiddelen vanuit de overheid in kunnen gaan zetten. Door wijzigingen in de WMO zien andere VVT organisaties hun personeelsbestand juist licht krimpen. Andere oorzaken die worden genoemd door organisaties die verwachten licht te krimpen, zijn bezuinigingen en teruggang van twee locaties naar één. Tabel 4 Verwachte stijging/daling personeelsbestand Grote stijging Lichte stijg log Geen stijging/ geen dalin9 Lichte dalino Grote daling Bron: ViaZorg (Kwartaalvragenlijst , n=36; Arbeidsmarktvragenlijst , n= 30) % 43% 33% ~7% 7% Verwachtingen eerste kwartaal alle sectoren landelijk Ook de verwachtingen van de Nederlandse werkgevers over de algemenewerkgelegenheid voor de periode januari t/m maart 2012 zijn bescheiden positief, blijkt uit de Arbeidsmarktbarometer van Manpower. Het netto werkgelegenheidscijferd komt uit op +3 procent. Dat is 2 procentpunten hoger dan vorig kwartaal en hetzelfde als voor het eerste kwartaal van In zes van de negen Nederlandse sectoren verwachten werkgevers in het eerste kwartaal van 2012 nieuwe medewerkers aan te zullen nemen. Werkgevers in de sector zakelijke dienstverlening zien het nieuwe jaar het meest optimistisch tegemoet. Zij rapporteren bovendien de hoogste sectorverwachting sinds het tweede kwartaal van De somberste netto werkgelegenheidscijfers worden gerapporteerd door werkgevers in de sectoren productiebedrijven en groothandel, detailhandel & horeca. 6 Het netto werkgelegenheidscijfer wordt berekend door het percentage werkgevers dat denkt in het volgende kwartaal de personele bezetting te reduceren, af te trekken van het percentage werkgevers dat verwacht de personele bezetting uit te breiden. Het resultaat van deze berekening wordt gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. Pagina 15 van 19

18 BPV-plaatsen leder najaar brengt Calibris de BPV-barometer Zorg en BPV-barometer Welzijn uit. Hierin wordt de actuele stand van zaken met betrekking tot knelpunten in de beroepspraktijkvorming (BPV) per regio weergegeven. Zorg Vergeleken met vorig jaar, is het voor de meeste opleidingen lastiger om een stageplek te vinden (zie tabel 5). Hoewel er vorig jaar voor helpenden al een tekort aan stageplaatsen was, is er nu een nijpend tekort. Voor de opleidingen verzorgende en verpleegkunde waren er vorig jaar nog voldoende stageplaatsen. Nu is er voor deze opleidingen een tekort. Dat wil zeggen dat een BPV-plaats pas te vinden is na intensief zoeken en vaak te laat wordt gevonden. Voor de opleiding persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (MZ GHZ) zijn net als vorig jaar voldoende stageplaatsen. Tabel 5 BPV-aanbod 2011 zorgsector regio Zeeland Nijpend tekort Tekort Voldoende Ruim voldoende! Geen gegevens beschikbaar Bron: Calibris, BPV-Barometer Zorg, najaar 2011 Welzijn Voor deelnemers aan welzijnsopleidingen is het voor de meeste opleidingen gemakkelijker om aan een stageplaats te komen. Vorig jaar waren er nog tekorten voor de opleidingen pedagogisch medewerker kinderopvang, gespecialiseerd pedagogisch medewerker jeugdzorg en sociaal dienstverleners/sociaal maatschappelijk dienstverlener en sociaal cultureel werker. Hiervoor zijn nu voldoende stageplaatsen beschikbaar (zie tabel 6). Voor de opleiding persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (MZ4 VW) waren vorig jaar nog voldoende stageplaatsen. Dit jaar is er een nijpend tekort voor deze opleiding. Tabel 6 BPV-aanbod 2011 welzijnssector regio Zeeland... Nijpend tekort Tekort Voldoende & ' Ruim voldoende : Geen gegevens beschikbaar Bron: Calibris, BPV-Barometer Welzijn. najaar HP2: helpende zorg en welzijn, VZ3: verzorgende, VP4: verpleegkundige, MZ3: medewerker maatschappelijke zorg, MZ4 GHZ persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg, MZ4 VW: persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen. 8 PW3 KO: pedagogisch medewerker kinderopvang, PW4 KO: gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang, PW4 JZ: pedagogisch medewerker jeugdzorg, MZ 3/4 SO/SMD: sociaal dienstverlener/ sociaal maatschappelijk dienstverlener, SCW: sociaal cultureel werker. Pa ina 16

19 Toekomstige trends Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, met name (toekomstige) personeelstekorten blijven vragen om handelend optreden. Enerzijds is strategische personeelsplanning vereist om de juiste mensen op de juiste plekken te krijgen. Anderzijds kan men via arbeidsbesparende innovaties en het benutten van technologie komen tot het slimmer organiseren van de zorg werken). Strategische personeelsplanning Uit een inventarisatie onder werkgevers in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector zegt 10% van de ondervraagden actief bezig te zijn met strategische personeelsplanning, 10% heeft concrete plannen en 50% bevindt zich in de oriënterende fase (zie figuur 18). Actief mee bezig Concrete plannen Oriëntere nd mee bezig (Nog) helemaal niet mee bezig Niet van t oepassing Figuur 18 Mate waarin Zeeuwse zorg. en welzijnsorganisaties bezig zijn met strategische personeelsplanning Bron: ViaZorg (Arbeidsmarktvragenlijst ; n=30) In kader 1 worden instrumenten weergegeven die de organisaties die concrete plannen hebben of actief met strategische personeelsplanning bezig zijn, gebruiken. Kader 1 Instrumenten personeelsplanning Gea mrr'""'"... rn planr1inçispê3kket Interne kengetallen, arbeidsmarktgegevens, externe invloeden (WMO) Informatiesystemen (momenteel loopt pilot in regio Zeeland verzorgd door externe organisatie) Eigen overzichten en werklastgegevens Behoefte personeel over 3-5 jaar Zowel in de Arbeidsmarktvragenlijst als bij de Denkdoksessie van 23 november 2011 is aan hoofden P&O, P&O-functionarissen en opleidingsfunctionarissen gevraagd welk percentage van de huidige werknemers (niveau 2-3 en niveau 4-5) naar hun schatting zal kunnen voorzien in de behoefte met betrekking tot de kwalitatieve eisen die de sector over 3-5 jaar van de medewerkers vraagt. Zij gaven gemiddeld aan dat voor zowel niveau 2-3 als niveau 4-5 ongeveer tweederde van de vev-medewerkers (ongeveer medewerkers) hiervoor voldoende toegerust is. Dat zou betekenen dat ongeveer een derde van het VOVpersoneel (is ongeveer 6.000) werknemers onvoldoende is toegerust en bijscholing behoeft. Pagina 17 van 19

20 @nders werken werken wordt bedoeld: arbeidsbesparende innovaties en het benutten van technologie om tot het slimmer organiseren van de zorg te komen. Van de 29 ondervraagde werkgevers (zie figuur 19) blijkt dat tweederde op dit moment bezig is met (het zich oriënteren werken. Dit zijn vooral de grotere werkgevers in Zeeland. De kleinere organisaties geven aan helemaal niet met het onderwerp bezig te zijn of dat dit voor hen organisatie niet van toepassing is. Actief mee bezig Concrete plannen Oriënterend mee bezig (Nog) helemaal niet mee bezig Niet van toepassing Figuur 19 Mate waarin Zeeuwse zorg- en welzijnsorganisaties bezig zijn werken Bron: ViaZorg (Arbeidsmarktvragenlijst ; n=29) De organisaties die actief bezig zijn werken of al concrete plannen hebben geven aan dat het vooral om ontwikkelingen in de bedrijfsvoering en logistieke processen (invoering van efficiënte werkprocessen en methodieken) gaat (7 keer genoemd). Zie figuur 20. Keten/netwerk samenwerking De professionals (het ontwikkelen van nieuwe/alternatieve werkvormen die bijdragen aan efficiency) Zorg op afstand (gebruik van technologie (domotica) gericht op autonomie en zelfredzaamheid en keuzevrijheid van de dient) Bedrijfsvoering en logistieke processen (invoering van efficiënte werkprocessen en methodieken) Aantal keren genoemd 8 Figuur 20 werken waar de Zeeuwse werkgevers zich op richten Bron: ViaZorg (Arbeidsmarktvragenlijst ) p 8

21 ; -. Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn Bronnen Calibris - BPV- Barometers De meest recente BPV- Barometer Zorg en BPV-Barometer Welzijn zijn uitgebracht in het najaar van 2011 en geven op regionaal niveau een overzicht van de gesignaleerde knelpunten in de beschikbaarheid van BPVplaatsen. Calibris brengt de Barometers twee keer per jaar uit (in voor- en najaar). Centraal Bureau voor de Statistiek - StatUne Databank van het CBS. Manpower- Arbeidsmarktbarometer ManpowerGroup publiceert ieder kwartaal de Arbeidsmarktbarometer. Hierin worden de intenties van werkgevers gemeten om voor het volgende kwartaal hun personeelsbestand uit te breiden, ongewijzigd te laten of te reduceren. In 41 landen en gebiedsdelen worden er meer dan werkgevers voor ondervraagd. Monsterboard Employment Index Maandelijkse barometer van de online-arbeidsmarkt. PGGM - PGGM dataset PGGM is de uitvoeringsorganisatie van de pensioenregeling van Pensioenfonds Zorg en Welzijn. In de PGGM dataset zijn gegevens opgenomen van alle werknemers van organisaties die bij PGGM zijn aangesloten. Opmerking 1: In de PGGM dataset zijn naast zorg- en welzijnsorganisaties ook huisartsen, kerkelijke genootschappen, kinderboerderijen e.d. opgenomen. Deze vallen onder overige zorg of overig welzijn. Opmerking 2: Bij de indeling per sector dient er rekening mee gehouden te worden dat de organisaties zelf hebben mogen kiezen in welke sector zij geclassificeerd wilden worden zodat het kan voorkomen dat organisaties die normaal gesproken onder meerdere sectoren zouden vallen, bijvoorbeeld onder zowel thuiszorg als verpleging en verzorging, in dit bestand onder 'overige zorg' geclassificeerd zijn. ROA (Maastricht University)- De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2016 Het ROA van Maastricht Univarsity brengt jaarlijks een voorspelling uit over de huidige en toekomstige arbeidsmarktsituatie. RIBIZ De Regionale Informatiebank Bedrijven en Instellingen Zeeland (RIBIZ) is een samenwerkingsverband tussen de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland, Provincie Zeeland, de gemeenten Borsele, Goes, Hulst, Middelburg, Sluis, Schouwen-Duiveland, Terneuzen, Tholen, Veere en Vlissingen. Samen met de Kamer van Koophandel heeft de RIBIZ in mei-juni 2011 een inventarisatie gehouden van de werkgelegenheid in Zeeland. Er zijn bijna vestigingen aangeschreven. Scoop - Sociale Atlas Zeeland 2011 Een naslagwerk met informatie over het aantal inwoners, werkloosheid, veiligheid, zorg, voorzieningen en leefbaarheid in de Zeeuwse regio's en gemeenten. UWV WERKbedrijf- Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie De Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie is een overzicht dat maandelijks verschijnt, waarbij wordt ingezoomd op regionale ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De regio's worden gevormd door de verzorgingsgebieden van de dertig plusvestigingen van UWV WERKbedrijf. In Zeeland fungeert vestiging Goes als plusvestiging. ViaZorg - Arbeidsmarktvragenlijst werkgevers Voorheen Kwartaalvragenlijst ViaZorg verstuurt ieder half jaar een vragenlijst naar bij ViaZorg aangesloten Zeeuwse organisaties. In deze vragenlijst komen vragen aan bod over het aantal en de kwaliteit van de sollicitanten, het ziekteverzuim en een vooruitblik op het komende kwartaal. Ook wordt ieder kwartaal een telkens variërende vraag toegevoegd. Dit kwartaal wordt gevraagd naar de ervaringen met strategische personeelsplanning werken. ViaZorg - ZZ.nl ZZ.nl is de website van ViaZorg over werken en leren in de zorg- en welzijnssector in Zeeland. Werkgevers in de sector kunnen hun vacatures plaatsen en werkzoekenden hun CV. ZZ.nl kent een groot bereik en wordt druk bezocht: de site heeft gemiddeld ongeveer bezoekers per dag. In totaal maken ongeveer 80 zorg- en welzijnswerkgevers gebruik van ZZ.nl. ViaZorg- T AO - Denkdok In opdracht van ViaZorg is op 23 november 2011 een denkdoksessie uitgevoerd door TAO met als thema 'Competenties voor de toekomst in de zorgsector'. Hierbij waren onder andere hoofden P&O, opleidingsfunctionarissen en teammanagers van verschillende Zeeuwse zorgorganisaties aanwezig. Pagina 19 van 19